HET KABINET BIEDT ZIJN ONTSLAG AAN
Na Stikkers heengaan was de crisis een feit
Westelijken bereid tot conferentie
van de Grote Vier
800.000 W.-Duitsers willen staken
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
V. V. D.-MOTIE BRENGT DE REGERING TEN VAL
De brede basis
viel weg
Koningin is besprekingen begonnen
Dan over alle hangende vraagstukken
In Parijs bleef het
rustig
f200 millioen aari belastingcertificaten
KoM. B&iteJk.
Ambonezen toch
naar Nederland?
Donderdag 25 Jan. 1951
76e Jaargang No. 11010
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Mr. Oud handhaafde
zijn standpunt
Dagen vol spanning
Franse klacht jegens
Engeland en de V.S.
Honderden mensen zijn
levend geroosterd
STIKKER UIT DE O.E.E.S.
Koers
100 pet,
23/4 pet
rente
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KSAK
IWlliffl
tarieven:
Advertenties: 16 ct p m.;
Kleine advertenties
(„Juttertjestot 15 wooi
den 1.—, elk woord mc.
5 cent
Abonnementen per Kwaï
taal 5.15. per maand
1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
yr. J. R. H. VAN SCHAIK
MADAT GISTERMIDDAG DE MINISTER VAN
BUITENLANDSE ZAKEN. MR. D. U. STIKKER
NAAR AANLEIDING VAN DE MOTIE-OUD WAS
AFGETREDEN, HEBBEN DE MINISTER-PRESI
DENT, DR. W. DREES EN DE KABINETSFORMA
TEUR, MR. J. R. H. VAN SCHAIK AAN H.M. DE
KONINGIN HET ONTSLAG VAN HET KABINET
AANGEBODEN. KONINGIN JULIANA HEEFT
ONMIDDELLIJK EEN AANVANG GEMAAKT
MET HET RAADPLEGEN VAN DE ADVISEURS,
DIE BIJ DE FORMATIE VAN EEN KABINET
GEWOONLIJK DOOR HAAR WORDEN GEHOORD.
DEZE ADVISEURS ZIJN O.M. DE VOORZITTERS
VAN DE BEIDE KAMERS VAN DE STATEN
GENERAAL EN DE VICE-PRESIDENT VAN DE
RAAD VAN STATE.
Reeds Dinsdagnacht had minister Stikker medege
deeld, dat indien de VVD de motie-Oud, waarin de
regering beticht werd van inconstitutioneel optreden,
pou steunen hij hieraan de consequenties zou verbinden. Toen de motie gister
middag de stemmen van de acht WD-leden verwierf, deelde minister-president
Drees mede, dat minister Stikker zou aftreden en het kabinet zich onmiddellijk
zon beraden over de vraag wat het naar aanleiding van deze stap te doen stond.
Om half vier werden dr. Drees en mr. Van Schaik op het paleis aan het Noord
einde te Den Haag door Koningin Juliana ontvangen en boden zij het ontslag van
|e regering aan. Hiermede was de kabinetscrisis een feit geworden.
De minister-president, de heer
Drees, protesteert tegen de wijze,
waarop de heer Oud in vierde termijn
heeft gesproken. Hij komt met een
aanval op punten, die niet in het de
bat ter sprake zijn geweest. Er is
lichtvaardig opgetreden tegen een
geestverwant, die Nederland mede
aanzien heeft gegeven. De heer Oud
heeft bijna niet over Nieuw-Guinea
gesproken, doch veel meer over for
mele dingen. Nu alles te zwak blijkt,
wordt de defensiekwestie er bij ge
haald. Deze zaak had niet op het laat
ste moment moeten worden aange
roerd. Het is gemakkelijk een kabinet
te disqualificeren. Het is onjuist en
onwaardig door disqualificatie eigen
houding sterker te doen schijnen.
Na de rede van de premier volgden
de stemmingen.
de
CR bestond gistermiddag voor
Kamerzitting zeer grote belang
stelling. Direct na de opening der ver
gadering nam de heer Oud (V.V.D.)
het woord. Hij zeide, dat de verhou
ding van de ministers eu de Kamer
er één van delicate aard is. Spr. ver
klaarde, dat de grenzen nooit zijn
overschreden. Hij had de indruk, dat
de minister van buitenlandse zaken
niet ongevoelig was voor de bezwa
ren, die de V.V.D.-fractie hem ter
kennis heeft gebracht. Aan de mi
nister is gevraagd de bezwaren onder
de aandacht van het kabinet te bren
gen. De verwachting was, dat er een
grote mogelijkheid bestond, dat een
verkeerd besluit kon worden voor
komen. Zeer was de fractie teleurge
steld, dat het besluit toch genomen
was, bovendien zonder behoorlijk over
leg. Spr. heeft zich verplicht gezien
de motie in te dienen. Van de ernst
daarvan is hij zich ten volle bewust.
Van de politieke consequenties geeft
hij zich rekenschap. De heer Oud ver
klaarde voorts, dat het kabinet zwak
en vermoeid is. Het kan tegen de
problemen niet op. Het vertrouwen in
het kabinet werd de laatste maanden
steeds geringer. Spr. is niet gerust
over de defensie. Hij is geschokt door
de mededeling van ir. Vos, dat het
kabinet bereid was toe te geven aan
de druk van een vakvereniging.
De mededeling van minister Stikker,
dat hij zijn post zal neerleggen kan
spr. begrijpen. De beslissing ligt bij
hem en bij niemand anders. Wij dra
gen onze verantwoording zoals hg de
zijne. Spr. betreurt het zich ook tegen
hem te hebben moeten plaatsen. Aan
waardering voor zijn persoon en zijn
werk doet dit niets af. Spr. hoopt, dat
de heer Stikker zich spoedig als lid
van een sterk kabinet aan het land zal
kunnen wijden.
De heer Tilanus (C.H.) merkt op,
dat hij de verklaring van de minister
van buitenlandse zaken psychologisch
verklaarbaar acht. Staatkundig acht
hij ze onjuist. Naar sprekers inzicht
is het constitutioneel onjuist, dat de
minister zich zou voelen als een man
dataris van een bepaalde partij. Een
minister is dienaar van de Kroon.
Spr. betoogt, dat de minister los staat
van de partij. Hij merkt op, dat re-
Sering en Staten-Generaal een eigen
taak hebben. De minister moet de be
slissing over de moties afwachten en
niet de beslissing van de partij.
De heer Romme (K.V.P.) acht de
conclusie van de heer Tilanus niet
juist. Naar diens oordeel dreigt de mi
nister inconstitutioneel te handelen.
Primair heeft de minister te maken
met de Kamer en niet met de partij.
Men kan z.i. niet komen tot de con
clusie, die de heer Tilanus daarun
beeft getrokken. Spr. gelooft niet, dat
bet inconstitutioneel moet heten als
de minister aftreedt omdat zgn geest-
Verwanten voor de motie stemmen.
Foto links: Minister-president dr.
W. Drees en minister Van Schaik
verlaten het paleis Noordeinde te
Den Haag na het aanbieden van het
ontslag der regering aan H.M. de
Koningin. Foto midden toont een
overzicht tijdens de rede van
minister-president dr. W. Drees in
de Tweede Kamer. Rechts naast de
premier mr. D. V. Stikker, de mi
nister van Buitenlandse Zaken.
Foto rechts: minister mr. D. U.
Stikker verlaat het gebouw van de
Tweede Kamer.
De motie-Schouten (waarin de
Kamer als haar oordeel zou uitspre
ken, dat de souvereiniteit over Nieuw
Guinea bij Nederland behoort te blij
ven tot dat de bevolking van dat ge
bied zelf zal beslissen en waarin ver
worpen worden de denkbeelden tot
vorming van een Nieüw Guinea-raad,
overdracht der souvereiniteit aan de
Unie en internationale bemiddeling»
werd verworpen met 60 tegen 32 st.
Tegen stemden de K.V.P., de Partij
van de Arbeid en de Communisten.
De motie-Oud (waarin teleurstelling
wordt uitgesproken over de handel
wijze der regering, die niet'in over
eenstemming werd genoemd met juis
te constitutionele verhoudingen) werd
verworpen met 66 tegen 26 stemmen.
Vóór stemden de Staatk. Geref., de
A.R., de V.V.D., de heer Weiter en
drie leden van de C.H.U., namelijk de
heren Van der Feltz, Van de Wete
ring en Schmal.
(De heer Oud had nader verklaard,
dat hjj bedoelde met deze motie af
keuring uit te spreken).
De motie-Gortzak (waarin de Ka
mer in overweging werd gegeven alle
Nederlandse strijdkrachten zonder
verder uitstel uit Indonesië terug te
trekken) is verworpen met 87 tegen
5 stemmen. Alleen dfi communisten
stemden vóór.
De motie-Tilanus (waarin de sou
vereiniteit over Nieuw-Guinea afhan
kelijk gesteld werd van de uitslag ener
volksstemming) werd verworpen met
59 tegen 33 stemmen.
Minister-president Dr. W.
....gaat heen....
DREES
QVER de ontslagaanvrage van het kabinet is gisteren het volgende officiële
communiqué verschenen:
Zoals in de Tweede Kamer der Staten-Generaal werd medegedeeld heefl
minister Stikker aan H.M. de Koningin zijn ontslag aangeboden. Waar het
ministerie in hoofdzaak op samenwerking van vertrouwensmannen van vier
partijen was gegrondvest, is door de opzegging van het vertrouwen aan minister
Stikker door de Tweede kamerfractie van de VVD en door zijn daaruit voort
gevloeide ontslagaanvrage de oorspronkelijke grondslag aan het kabinet verder
ontvallen. Dit is voor het kabinet aanleiding geweest de portefeuilles ter be
schikking van de Koningin te stellen, teneinde Hare Majesteit de gelegenheid to
geven zich te beraden over de wenselijkheid een ander ministerie met de beharti
ging van 's lands zaken te belasten. Dit omvat tevens een aanbieding van een
ontslagaanvrage van de staatssecretarissen. Hare Majesteit de Koningin heeft de
ministers en de staatssecretarissen verzocht al datgene te blijven verrichten, wat
zij in 's lands belang noodzakelijk achten, tot het tijdstip van een eventuele
ambtsaanvaarding van nieuwe ambtsdragers.
Mijn-en siaalwerkers eisen
medezeggenschap
De Westduitse regering komt van
daag in buitengewone zitting bijeen
om te beraadslagen over de staking,
die volgende week in de kolen- en
staalindustrie dreigt uit te breken. Te
voren zou opnieuw een discussie plaats
hebben tussen de vertegenwoordigers
der vakbonden en van de ondernemers
om te trachten de afgebroken onder
handelingen over het door de vakbon
den geëiste recht van medezeggen
schap weer op gang te brengen.
De staking van 560.000 mijnwerkers
en 230.000 staalarbeiders zal vandaag
over een week beginnen, indien voor
dien geen compromis bereikt is. Hoe
wel men nog rekent op een tijdige re
geling wordt de situatie toch als ern
stig beschouwd.
Kardinaal Frings, de aartsbisschop
van Keulen, heeft een oproep tot de
regering, vakbonden en ondernemers
Amerika, Engeland en Frankrijk hebben toegestemd in een conferentie van de
Grote Vier als de Sowjetunie van haar kant wil instemmen met 'n bespreking
van „alle vraagstukken, die de wereldvrede zouden kunnen bedreigen", zo is
te Londen medegedeeld. (De Sowjetunie heeft tot dusver geëist, dat de enige
onderwerpen ter conferentie de demilitarisatie van Duitsland en andere Duitse
vraagstukken zouden zijn).
Het verruimen van het terrein van de rijs internationale vraagstukken zal be-
conferentie in bovengenoemde zin is spreken om uit te maken welke er van
één van de twee voorwaarden, die ver- op de agenda van de conferentie der
vat zijn in de antwoorden van de drie ministers van buitenlandse zaken van
Westelijke mogendheden op de jongste de Grote Vier zullen worden opgenomen
Russische nota. De andere voorwaarde en tevens in welke volgorde,
is, dat een inleidende conferentie te Pa- Een woordvoerder van het Franse
Weerbericht
Verwachting tot Donderdagavond
Half tot zwaar bewolkt met in
bet Zuiden van het land plaatse
lijk enige regen. Matige tot
krachtige Oostelijke wind. Tem
peraturen vrijwel overal oplopend
l°t enkele graden boven het
vriespunt.
VRIJDAG: Zon op 8.30, onder
'7-15; maan op 21.16, onder 09.55.
ministerie van buitenlandse zaken ver
klaarde, dat de drie Westerse mogend
heden van oordeel zijn, dat de interna
tionale spanning wellicht te wijten is aan
de Duitse herbewapening of wellicht
ook aan andere kwesties. Indien deze
opgelost werden, zou men tot behande
ling van de belangrijke kwesties kun
nen overgaan. De drie Westerse mo
gendheden opperen, dat o.a. zal worden
gesproken over Oostenrijk, economische
en monetaire kwesties en kwesties
aangaande landen achter „het ijzeren
gordijn", doch niet over vraagstukken
van het Verre Oosten, daar deze door
de Verenigde Naties worden behandeld.
Te weinig sieun in Indo-China
De Franse minister Letourneau heeft
de klacht geuit, dat Engeland en Ame
rika onvoldoende steun verlenen aan
Frankrijks strijd in Indo-China. Een
andere grief was het voorstel van de
staten van het Britse Gemenebest om
een viermogendhedenconferentie met
communistisch China te houden, waar
op Frankrijk niet zou zijn vertegen
woordigd.
gericht, waarin gevraagd wordt het
uiterste te beproeven opdat „een on
overzienbaar onheil voor het gehete
volk" zal kunnen worden voorkomen.
De kardinaal heeft voorgeschreven,
dat Zondag in de kerken voor de „vre
de naar binnen en naar buiten" zal
worden gebeden.
Ongeveer 2500 arresianien
De Parijse politie heeft Woensdag
ongeveer 2500 personen gearresteerd in
verband met verwachte communistische
demonstraties tegen Eisenhower, die m
Parijs vertoefde. Twee uur voor de
voorgenomen demonstratie voor hotel
Astoria, het tijdelijke hoofdkwartier
van generaal Eisenhower, werd de
Champs Elysées door duizenden ge
helmde politiemannen met traangasuit
rusting en geweren „bezet". Personen
die niet wilden doorlopen werden gear
resteerd.
Eisenhower bevond zich in zijn kamer
in het streng bewaakte hotel Raphael
bij de Are de Triomphe» 's Avonds
hebben ïich slechts enkele kleine scher
mutselingen tussen politie en publiek
voorgedaan. Op de Champs Elysées was
het rustig en stiller dan gewoonlijk.
Vulkaanramp in N.-Guinea
JJet bestuur van Australisch Nieuw-
Guinea heeft de volledige ontrui
ming bevolen van een verschroeid ge
bied binnen een straal van 25 kilometer
van de vulkaan Lamington.
Honderden lijken hangen nog aan de
zwartgeblakerde bomen aan de voet
van de vulkaan. De verschrikte inheem
sen waren in bomen geklommen toen
de grond te heet werd om op te staan.
Toen de temperatuur steeg en een
regen vurige kolen neerdaalde, werden
zij langzaam tussen de takken geroos
terd. De wegen liggen bezaaid met lij
ken.
Mr. D. U. Stikker zal moeten afzien
van een grote reis, welke hjj voorne
mens was als mandataris van de OEES
naar verschillende landen van Europa
te maken. Een functie bij de OEES
valt immers met het ministerschap.
Inschrijving opengesteld van 1 Februari—30 Juni
Meil Todkill uit Brisbane in Australië
mag dan duiker van beroep zijn,
als smid zou hij beslist geen gek figuur
slaan: Een haai, die hem, terwijl hij
onder water aan het werk was, te na
kwam, sloeg hij met één klap van zijn
hamer dood. Nou ja, als je ook Todkil)
heet, móet je wel een beul zijn.
Cleo Rhymes, een neger uit Texas, be
schikt ook al over stalen zenuwen
Die viel achter z'n borreltje in slaap
en werd zodoende in zn stamcafé in
gesloten. Hoewel er 's nachts werd in
gebroken, pitte Cleo rustig door en
was hoogst verbaasd, toen hg de vol
gende morgen gearresteerd werd. Toer,
de politierechter hem vrijsprak, wa>
de heer Rhymes inmiddels in de ver
dachtenbank weer ingedut. Nee
dan is de New Yorkse douane beter
uitgeslapen: Op het vliegveld Idlewilr
rekenden kommiezen een vrouw ir
die probeerde diamanten ter waardf
van 200.000 dollar in de hak van haa'
schoen de V.S. binnen te smokkelen.
KTog een vreemde bergplaats: Lucy
sparham. die in Suffolk het (nut
tige) beroep van krantenbezorgster
uitoefent, neemt tijdens haar rondje
altijd haar tweejarig dochtertje ia een
van haar fietstassen mee. Over
kranten gesproken: Zowel het Belgi
sche communistische blad „Le Dra-
peau Rouge" als de eveneens commu
nistische New Yorkse „Daily Worker'
hebben een speciaal verzoek tot hunne
lezers gericht de oplage te helpen
vergroten, daar deze steeds meer ach
„KobmeteHpe situatie, Aliéal"
teruit loopt. Theodoors collegae in
Singapore hadden ook bijna een lelijke
strop gehad: Zes Chinezen hebben al
daar brand gesticht in een gebouw,
waarin twee kranten zijn onderge
bracht. Er werd echter slechts geringe
schade aangericht.
Qe Amerikanen jagen er anders ook
graag de brand in. In 1950 werden
ei in de U.S.A. 361,3 billioen sigaretten
opgerookt. Wat de merken betreft
staat „Camel" met 98,5 billioen aan
ie kop: daarop volgden „Lucky
Strike" met 82.5 billioen en Chester-
'ield met 66 billioen. Nu we het
'och over piraatjes hebben: Jerome
Kringle uit Minnesota kreeg vijftig
(ulden boete, omdat hij de vleugels
>an z'n privé-vliegtuig had afgesloopt
-n met het aldus verminkte voertuig
op de hoek een pakje sigaretten was
gaan halen. De Amerikaanse auto
riteiten zijn trouwens toch niet over
verminkingen te spreken. Washington
heeft n.1. de Sowjetregering verzocht
een einde te maken aan de openbare
vertoning van de „verdraaide en ver
minkte" versies van de Amerikaanse
films „Mr. Deeds goes to town" en
„M*. Smith goes «o Washington".
De minister van Financiën is voor
nemens, ter bevordering van het in
halen van de bestaande belastingach
terstand, over te gaan tot de uitgifte
van 2 3/4 pet. belastingcertificaten,
voorlopig tot een bedrag van nominaal
f 200.000.000 tegen de koers van 100
pct„ in stukken van nominaal f 1000
en f 10.000.
De belastingcertificaten, mits voor
zien van alle nog niet verschenen cou
pons, kunnen van 1 Januari 1952 af,
tegen de parikoers, onder verrekening
van de lopende rente, worden aange
wend voor de betaling van aan de hou
der dezer certificaten opgelegde aan
slagen in de vermogensbelasting, de
inkomstenbelasting en de vennoot
schapsbelasting. Algehele of gedeelte
lijke aflossing wordt te allen tijde
voorbehouden, met dien verstande dat
bij gebruikmaking van dit recht vóór
15 Februari 1956 aflossing zal geschie-
dan a 101 pet., daarna a pari. Bij ge
deeltelijke aflosbaarstelling worden
de af te lossen belastingcertificaten
door loting aangewezen. De op 15 Fe
bruari 1971 nog uitstaande certificaten
zijn per die datum a pari aflosbaar.
De rente van 2 3/4 pet. per jaar gaat
in op 15 Februari 1951. Zij verschijnt
op 15 Februari van elk jaar.
De gelegenheid tot inschrijving wordt
opengesteld van 1 Februari af bg het
agentschap van het ministerie van Fi
nanciën te Amsterdam en, behoudens
nadere wijziging, gesloten op 30 Juni
1951 De inschrijvingen dienen te ge
schieden door bemiddeling van de
banken of commissionnairs in effec
ten, leden van de Vereniging voor de
Effectenhandel.
Naar de correspondent van Aneta te
Bandung verneemt, heeft de Nederlandse
regering de Nederlandse militaire lei
ding in Indonesië telegrafisch opgedra
gen, de Ambonezen met tijdelijke K.L.-
status te doen kiezen tussen de volgende
mogelijkheden: 1. Demobilisatie ter
plaatse; 2. Terugkeer naar de plaats van
herkomst; 3. Tijdelijke afvloeiing naar
Nederland.
Het totale aantal Ambonese militairen
met gezinnen bedraagt 12.000. Zij zou
den voor 1 April a.s. in Nederland die
nen te zijn.
Begin Februari zou de afvoer naar
Nederland van hen, die de derde moge
lijkheid kiezen, een aanvang nemen.
HAVEN VAN LEMMER BEREIKBAAR
De scheepvaart over het IJselmeer
van Amsterdam naar Lemmer is gig-
termiddag hervat. Om half zes kwagg
de eerste boot sinds 23 December
de saven van lammer linmfc
