Nationalisatie van Perzische olie
r
Westerse concessies bereiken de
grens van het uiterste
Dr. Schouten wenste politiek en
parlementair ervaren personen
Extra winsten voor gemeenschap
Meisje op straat doodgestoken
Hongtsjon gevallen
Zesduizend Parijse studenten gingen
midden op straat zitten
16 Maarf 1951
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
76e Jaargang No. 11053
.Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Engeland ziei zijn belangen in gevaar
en overhandigt nota
Gevolg van de moord op
minister-president
mm
Tegenstand neemt toe
Zege voor de Nationale
Partij
Militaire petten blijven
zoals zij zijn
Leeuw terroriseerde bevolking
Na dagenlange jacht
neergelegd
Waarom geen A.R. in het kabinet?
IJskasttheorie voor
kwestie Nieuw-Guinea
Productieverhoging en
consumptiebeperking
Weerbericht
Na tien uur de borrel
uit het Lagerhuis
GRAAF SFORZA WIL MET
TITO SPREKEN
Schooljeugd in staking
Nieuwe wijziging van
eerste agenda-punt
Drama in Amsterdams steegje
Dader poogde zich van het leven te beroven
Kobus werd dubbel gefotografeerd
JCoAt ïltAleJk
Demonstratie tegen
regeringsmaatregel
BUREAU:
Koningstraat 7880
Oen Helder
Telefoon 2343
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEW
Directie:
t. BIJLSMA en C. KRAK
wmm COURANT
TARIEVEN
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meei
3 cent
Abonnementen per kwar
taal 5.15, per maand
1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Het Perzische parlement heeft met algemene stemmen het voorstel van de
oHeeommissie, om tot nationalisatie van alle oliemaatschappijen over te gaan,
onderschreven. Voorts is besloten, het mandaat van de commissie met twee
maanden te verlengen. Zij heeft kortelings een aanvullende overeenkomst met
de Anglo Iranian Oilcy verworpen. De huidige overeenkomst van de maat
schappij met de Perzische regering is geldig tot 1993.
D« verbonden troepen. d»e bjj hun
langzame opmars iets meer tegenstand
ontmoeten, zijn gisteren Hongtsjon
binnengetrokken, ongeveer dertig kilo
meter ten Zuiden van de 38ste breedte
graad. Bij Seoel vonden de Zuid-Kore-
anen d« omgeving verlaten, maar 13
kra ten Noord-Westen van de stad zijn
fiOOO communisten bezig zich in te gra
ven.
President Truman heeft verklaard,
dat het besluit of de legers de breedte
graad zullen overschrijden genomen
diende te worden door de bevelhebber
te velde en niet door de opperbevel
hebber. die 7000 mijl van Korea zit. In
«en brief aan de Zuidkoreaanse presi
dent Syngman Rliee heeft generaal
MacArthur gewaarschuwd, dat een on
middellijke terugkeer van de regering
naar Seoel niet verstandig zou zijn. Hij
wees er op. dat de toestand een ingrij
pend verschil vertoont met die in Sep
tember toen de stad op de Noord-
Koreanen werd veroverd. Thans is de
vijand in goede orde teruggetrokken en
heeft hij geen beslissende nederlaag ge
leden. aldus de generaal.
Radio Moskou maakte melding van
bijzonder zware gevechten in het ge
bied van Seoel.
Verkiez^pen in Suriname
Volgens de voorlopige stembusuitslag
van de algemene verkiezingen, die Don
derdag in Suriname werden "gehou
den, krijgt de Nationale Partij Surina
me 12 zetels, de Verenigde Hindustaanse
Partij 6 en de Kaum Tani Persatuan
Indonesia 2 zetels in de staten. Welke
partij de resterende zetel toevalt is nog
niet bekend. Van de 35.000 kiezers van
Paramaribo hebben slechts 9.800 hun
stem uitgebracht.
Engeland is vastbesloten zijn olie-
belangen in Perzie te beschermen.
Reeds is een krachtig gestelde nota
aan de Iraanse regering overhandigd,
waarin dit voornemen tot uitdrukking
wordt gebracht. Uiteraard zal de Britse
regering moeten beslissen over de wij
ze, waarop dient te worden gereageerd
op het besluit tot nationalisatie van de
buitenlandse oliebelangen in Iran. Ech
ter zijn welingelichte kringen van oor
deel, dat het nationalisatiebesluit neer
komt op verbreking van de thans gel
dende overeenkomsten. De beslissing
van het Perzische parlement wordt be
schouwd als een direct gevolg van de
moord op minister-president Ali Raz-
mara. wiens dood een van de voor
naamste belemmeringen voor de natio
nalisatie zou hebben doen wegvallen.
Naar te Londen verluidt gaan het
Perzische parlement en de oliecommis
sie tot 14 April op reces. Daarna zou
de commissie nog twee maanden tijd
krijgen om de bijzonderheden voor
haar voorstel uit te werken. Geduren
de deze tijd verwacht men geen ver
dere stappen tot nationalisatie.
Sommige waarnemers te Teheran
leggen de goedkeuring van de olie
nationalisatie door het parlement uit
als een instructie aan de olie-commissie
om de wenselijkheid en de mogelijkhe
den te onderzoeken van uitvoering van
het principe van olie-nationalisatie.
Parlementsleden verklaarden het mo
gelijk te achten, dat de regering de on
derhandelingen met de Angïo-Iraanse
oliemaatschappij heropent, maar allen
schijnen van mening te zijn, dat de
aanvullende olie overeenkomst met die
maatschappij vervallen is.
De Kamer heet een amendement aas-
gebracht in het nationalisatiebesluit
van de olie commissie, op grond waar
van zij buitenlandse deskundigen kan
verzoeken het Perzische olieprobleem
in het algemeen en de nationalisatie in
het bijzonder te bestuderen.
Naar wjj van officiële zijde verne
men is binnenkort een legerorder te
verwachten, waarbij het invoeren van
de nieuwe onderscheidingstekenen op
militaire petten tot nader order wordt
opgeschort. Na het verschijnen dager
thans aangekondigde legerorder zullen
dus de onlangs ingevoerde onderschei
dingstekenen niet meer mogen worden
gedragen.
De Westelijke vertegenwoordigers op de conferentie van plaatsvervangers te
Parijs hebben Donderdag een nieuwe redactie van het eerste punt van de
Westelijke ontwerp-agenda voorgesteld. luidende: ..Het onderzoek naar da oor
zaken van de huidige internationale spanning in Europa en naar de middelen
om een werkelijke en blijvende verbetering in de betrekkingen tussen de
Sowjetunie, de Verenigde Staten ngeland en Frankrijk te verzekeren, zoal»
het huidige bewapeningspeil. zijn olgen voor de kwestie van de ontwapening,
maatregelen ter verwijdering van de vrees voor aggreseie. nakoming van de
huidige verdragsverplichtingen". Een Westelijke woordvoerder verklaarde, dat
Davies Gromyko had gezegd, dat het nieuwe Westelijke ontwerp het uitentte
was, waartoe de Verenigde Staten. Engeland en Frankrijk konden gaan.
Een Kongolees jager heeft een einde
gemaakt aan de wandaden van een
leeuw, die het gebied om Nianzalak, in
Oeroendi, op de oostelijke oever van
het Tanganika-meer. onveilig maakte.
De A.R.-fractieleider in de Tweede
Kamer. dr. Jan Schouten heeft giste
ren te Rotterdam de vraag beantwoord
„Waarom geen anti-revolutionnairen in
het kabinet?"
Ten aanzien van Hommes kabinets-
program had dr. Schouten op twee pun
ten voorbehoud gemaakt, n.1. ten aan
zien van Nieuw- Guinea en de Antwer-
pen-Rijnverbinding. Volgens spreker
schijnt de regering inzake Nieuw Gui
nea de „ijskast-theorie" te willen gaan
toepassen. Mocht deze politiek talen en
Nieuw Guinea opnieuw ter sprake ge
bracht worden, dan hield de A.R.P. zich
het recht voor overeenkomstig hun be
kende standpunt te handelen en bij
onenigheid de A.R. ministers gelegen
heid te geven uit het kabinet te treden.
Een regeringsverklaring inzake het
Antwerpen-Rijnkanaal achtte spreker
praematuur en niet opportuun. Volgens
Verklaring van de werkgeversorganisaties
De centrale werkgeversorganisaties,
t.w. het Verbond van Nederlandse
Werkgevers, het Centraal Sociaal Werk
gevers Verbond, het R.K. Verbond van
Werkgevers, Vakverenigingen en het
Verbond van prot. chr. Werkgevers
hebben een verklaring uitgegeven,
waarin zij zeggen, dat op het bedrijfs
leven de zware plicht rust om onder
de huidige moeilijke en wellicht in de
toekomst nog moeilijker omstandighe
den zijn bijdrage in het landsbelang te
leveren.
Om niettegenstaande de stijging van
de wereldmarktprijzen en de hogere
uitgaven voor de defensie een sluitende
betalingsbalans te bereiken, eeu cata-
strophale daling van het levenspeil en
een omvangrijke werkloosheid te voor
komen. moet, naar hun mening, ge
streefd worden naar een verdere op
voering van de productie en tot een
beperking van de consumptie op korte
termijn. Ongetwijfeld zal een consump
tiebeperking en een daarbij achter
blijven van de inkomens spanningen
te weeg brengen, die alleen kunnen
worden gedragen, aldus de genoemde
bonden, indien in alle lagen van de be
volking het besef leeft, dat er inder
daad door allen offers worden gebracht
om onze bestaansmogeijkheid te hand
haven. In het bijzonder zal moeten
worden gestreefd naar een verlaging
van dat verbruik, dat in de huidige
omstandigheden als weelde moet wor
den beschouwd.
Verwachting tot Vrijdagavond
Meest zwakke wind, aanvankelijk
uit westelijke, later uit zuidelijke
richtingen. In de loop van de dag
toenemende bewolking, maai
overwegend droog weer. Iets
zachter.
Zaterdag: Zon op 6.50, onder 18.48.
Maan op 12.38, onder 5.17.
Het is naar de mening der verbon
den zeker vereist, dat eventuele win
sten, die als gevolg van deze vergrote
inspanning ten behoeve van de produc
tie in sommige delen van het bedrijfs
leven mochten worden behaald, voor
zover zulke winsten reëel zün, aan de
gemeenschap ten goede dienen te ko
men. De Nederlandse ondernemerswe
reld is er zich zeer wel van bewust, dat
de offers gelijkelijk verdeeld moeten
worden over de verschillende lagen der
bevolking en dat het bedrijfsleven ten
volle zijn deel zal hebben te dragen in
de verhoogde lasten, die op ons volk
zullen drukken.
spreker moet zo snel mogelijk het rap
port Van Cauwelaert— Steenberghe ge
publiceerd worden, opdat de publieke
opinie zich een oordeel kan vormen.
Ook ten aanzien hiervan wilden de A.R.
hun vrijheid' van handelen behouden.
De heer Schouten zeide zover te zijn
gegaan als maar mogelijk was. Zijn
uitgangspunt was de noodtoestand en
daarom had hij de grootst mogelijke
medewerking willen verlenen. Hij was
al heengestapt over enige bezwaren,- nJL
het nieuwe premierschap van dr. Drees
de top-verantwoordelijke man. voor
de leiding van het afgetreden kabinet
het weder optreden van Van Maarse
veen om diens Indonesie-beleid en
voorts de terugkeer van negen of Hen-
demissionnaire ministers. Dr. Schouten
meende echter aan zijn eis. dat de twee
A.R.-ministers, die Oorlog en Marine
en Verkeer en Waterstaat zouden be
zetten. politiek en parlementair ervaren
personen zouden zijn. te moeten vast
houden. Prof. Romme evenwel kende
aan de betekenis ervan vergelijkender
wijs een zo geringe waarde toe, dat hij
meende dit punt niet te mogen laten
wegen. Dr. Schouten heeft toen ver
klaard er een conditio sine qua non
van te moeten maken. „Mijn persoon",
aldus dr. Schouten, „was hier niet in
het geding".
Labour-ets:
Meer dan honderd Labourleden van
het Britse parlement hebben een motie
ingediend, die een eind wil maken aan
de verkoop uan sterke drank in het
Lagerhuis na tien uur s avonds en aan
de pogingen van de oppositie om door
lange tot diep in de nacht durende I
vergaderingen Labour uit de regering
te praten.
Op een made door de Italiaanse
minister-president De Gasperi bijge
woonde pers», mferentie te Londen ver
klaarde de Italiaanse minister van bui
tenlandse zaken, graaf Sforza, dat En
geland. Frankrijk en de Verenigde Sta
ten opnieuw verklaard hebben dat zij
een teruggave van Triest aan Italië
voorstaan, doch hij zelf .evenwel de
voorkeur gaf aan rechtstreekse onder
handelingen met de regering van maar
schalk Tito.
Meer dan 1.300 schoolkinderen te
Gelsenkirchen in het Ruhrgebied zijn
Maandag op bevel van hun ouders
van school weggebleven. De ..staking"
werd uitgeroepen uit protest tegen de
lange duur van de reparaties aan het
door gommen beschadigde schoolge
bouw en 't niet-openen van een tweede
school. „Stakingsposten" stonden rond
om het schoolgebouw opgesteld.
Het beest had reeds verscheidene
inheemsen, onder wie twee nachtwa
kers. en een jongen verscheurd. In het
begin van de maand werd een klop
jacht georganiseerd en op 8 Maart j.l.
werd gemeld, dat de leeuw aan een
van zijn poten gewond was. toen hu
in een val was geraakt. Dank zij de
bloedsporen kon de jacht worden in
gezet door het gezelschap, dat talrijke
met lansen gewapende inlanders om
vatte. Toen het dier ongeveer 20 km
was achtervolgd, kon het eindelijk niet
verder meer. In een laatste poging tot
afweer sprong het op zijn aanvallers
toe, maar werd in de sprong door een
kogel in de hartstreek getroffen, De
leeuw woog 303 kg en was ruim drie
meter lang van kop tot staart.
Het nieuws werd door de plaatse
lijke bevolking met groot gejubel ont
haald. De Kongolezen waren door het
dier zodanig geterroriseerd, dat de
nachtwakers van Nianzalak een dubbel
loon en bovendien bouw van waar
nemingsposten op palen hadden geëist
De jager werd in triomf rondgedragen
en honderden inlanders hebben de ge
beurtenis een etmaal lang gevierd.
Andrei Gromyko Sowjetunie» criti-
seerde de nieuwe tekst, maar behield
zich zijn standpunt voor. Hij verklaar
de, dat de woorden ..ontwapening van
Duitsland" weliswaar in de nieuwe for
mulering voorkwamen, maar dat het
ontwerp de belangrijkste en brandende
kwestie in een moeras van algemeen
heden verdronk. De Sowjetunie kon
geen agenda aanvaarden, welke de
kwestie van de nakoming van de over
eenkomst van Potsdam of de ontwape
ning van Duitsland ignoreerde.
De Westelijke mogendheden gaven
verdere reacties op de Woensdag door
de Sowjetunie ter tafel gebracht voor
stellen. Hoewel zij hierin een duidelijke
stap vooruit zagen, vonden zij deze nog
onbevredigend op een aantal punten,
vooral de formulering van het eerste
punt op de Sowjet-agenda. waarin
wordt aangedrongen op nakoming door
de vier mogendheden van de overeen
komst van Potsdam ten aanzien van de
ontwapening van Duitsland. Zij betuig
den opnieuw hun spijt er over. dat het
nieuwe Sowjetontwerp voor hun derde
agendapunt de bespreking van de ver
mindering der bewapening scheen te be
perken tot de vier grote mogendheden.
i
Aangezien Theodoors oppasser een
gruwelijke hekel heeft aan overbo
dige reiskosten beginnen we vandaag
in hetzelfde Sao Paulo waar we giste-
ren onze geachte cliëntele achterlieten.
Komt trouwens goed uit, want het is
een primeurtje. Niet van uw lijf-aap.
doch van het nieuwe ziekenhuis ter
plaatse: Daar werd als eerste patiënt
opgenomen.de schilder, die de voor
gevel nog een laatste kwastje zou geven
en al doende van z'n stellage aftuimel
de. De president van de „National
Bank" in Kansas was daarentegen de
vijftigste bezoeker, die op de lunch ter
gelegenheid van het vijftigjarige be
staan van z'n grootste concurrent de
„State Bank" arriveerde. Hij ontving
derhalve.een spaarbankboekje met
een tegoed van vijftig dollar Ware het
niet zeer waarschijnlijk dat de censuur
zulks schrappen zoude, wis en zeker
had Theodoor hier een overpeinzing
aangaande duvels en grote hopen op
laten volgen. Q Enfin, dan borduren
we maar even op dat presidentschap
voort: Volgens Radio-Moskou heeft een
aantal functionarissen van de Baltische
Sowjetrepublieken de Orde van Lenin.
de hoogste Russische onderscheiding,
ontvangen. De presidenten van Litau-
en en Estland komen beiden op de lijst
voor. Een in Californie overleden
Estlandse millionnair heeft beslist nooit
op die lijst gestaan, want deze heeft
een millioen dollar nagelaten aan „per
sonen. die uit door de Sowjetunie Op
geslokte staten naar vrije landen zijn
uitgeweken". q Harold Gilbert uit
Manchester kón niet meer uitwijken
toen de zware RAF-trailer. die hij met
z'n auto(tje) inhaalde plotseling rechts
af sloeg. Heer Harold. overwegende dat
het soms wijzer is een onderkruiper
dan een heer in het verkeer te zijn.
reed maar onder de oplegger door.
Geen schrammetje!
INaar echter niet alle verkeersperike-
len zo goed aflopen zullen de leden
van Saarbrückens rechterlijke macht
een drie maanden durende cursus in
het trambesturen moeten volgen. Zodat
Labour schijnt bevreesd, dat zich
by stemmingen situaties als deze
zullen voordoen
ze voortaan tramongevallen uit eigen
ervaring kunnen be- en veroordelen.
Helemaal er naast met z'n oordeel was
een Birmese agent, die teneinde een
voor het politiebureau betogende me
nigte te verspreiden, een. naai- hij
meende, niet geladen bom tussen de
demonstranten wierp. Vier personen
werden gedood en zes gewond, want
de bom was wèl geladen. Theodoor
ook. Op die groep Zuidafrikaanse blan
ke handelaren, die blijkbaar niet te
gen hun niet-blanke collegae kunnen
concurreren: Zij stellen n.1. voor alle
Indiërs in Transvaal bijeen te brengen
'te concentreren heet dat met een
vreemd woord) in een gebied aan de
grens van Portugees Oost-Afrika.
Dat die Indiërs trouwens niet uit pure
lol hun broodje elders in de wereld
zoeken moge blijken uit de mededeling
van India's minister van voedselvoor
ziening: Tien- tot vijftienduizend ton
graan van de oogst is door sprinkhanen-
zwermen verloren gegaan, q Elf be
woners van een Slowaaks dorp, die
in hun land ook zo iets zagen aanko
men, kregen drie tot vier maanden ge
vangenisstraf wegens het hamsteren
van meel. q Om nu den volke te tonen
dat dit gehamster hélemaal nergens 'toe
dient, is een aantal Slowaakse arbeiders
uitgenodigd om in een spoorwegstation
aan de Slowaaks-Russische grens met
eigen ogen te komen zien dat de ge
ruchten als zou de Sowjetunie de graan-
leveranties aan Tsjechoslowakije ge
staakt hebben elke grond missen.
ii de Houeraatnse Diergaarde Blij
Dorp worden de dieren regelmatig
op T.B.C. onderzocht. Bij pas aan
gekochte. dieren worden van de
longen röntgen-foto's gemaakt. De
Orang Oetang „Kobus" is met
zijn oppasser bij de dierenarts
Peters op bezoek. Kobus vindt het
helemaal niet erg van binnen en
van buiten gefotografeerd te
worden.
Donderdagavond omstreeks W uur ie
op het Oosteinde te Amsterdam een
meisje doodgestoken. De dader trachtte
daarna zelfmoord te plegen doar zich
eveneens met het mes verwondingen
toe te brengen. Vervolgens sprong hfi
in het water van de Amstel. maar men
•vist hem te redden.
Het drama heeft zich afgespeeld in
et Achter-Oosteinde, een nauw straat-
ie tussen de Sarphatikade en de Sar-
phatistraat. Een agent van politie, die
daar surveilleerde, werd omstreeks 10
uur aangesproken door een burger, die
hem mededeelde, dat hij een vrouw
had horen gillen en een man snel in de
richting van de Amstel had zien lopen.
De agent vroeg de burger onmiddellijk
op het gegil af te gaan en zette zelf de
achtervolging van de man in. Bij de
1 Amstel gekomen zag hij een man op
ongeveer li meter afstand van de
wallekant in het daar zeer ondiepe
water staan. Hij trachtte deze man te
bewegen aan de wal te komen, maar
in plaats van dat te doen. stak de man
zijn hoofd onder water. De agent is
toen snel naar het bureau van de rijks-
oolitie te water aan de Sarphatikade
zegaan ea is teruggekomen met enkele
wachtmeesters. Gezamenlijk heeft men
de man uit het water gehaald. Hij
bleek bewusteloos. De man had met een
mes getracht zijn polsen door te snij
den en had zichzelf een ernstige wond
in de hartstreek toegebracht. Zijn toe
stand schijnt overigens niet levensge
vaarlijk te zijn. Hij kon nog niet ver
hoord worden.
De politie-agent was. nadat de GG en
GD was gekomen, onmiddellijk naar
het Achter-Oosteinde gegaan. Daar trof
hij een ongeveer 25-jarige vrouw op de
grond liggend aan. Zij was deerlijk
verwond met een mes en gaf de geest
voor het mogelijk was iets voor haar
te doen.
De burger, die de agent op het gillen
van de vrouw attent heeft gemaakt,
had zich gisteravond nog niet bij de
politie gemeld.
Duizenden studenten hebben te
Parijs 'gedemonstreerd tegen het
verminderen door de regering van het
bedrag, uitgetrokken voor maat
schappelijke diensten te hunnen be
hoeve, met 235 millioen francs. Het
aanvankelijke bedrag was 335 mil
lioen francs. De studenten, die o.m.
recht hebben op kortingen op prijzen
van restaurants en hotels, eisen meer
in plaats van minder staatssteun.
In. geheel Frankrijk hebben hon
derd duizend studenten het univer-
siteitsbezoek gestaakt. Zes duizend
Paryse studenten gingen in de brede
Rue Soufflot, in de studentenwijk
het Quartier Latin op de grond zit
ten. Op de boulevard Saint Michel
ontstonden verkeersopstoppingen, toen
talrijke studenten zich bij de „zitters"
in de Rue Soufflot wilden voegen.
De politie kreeg versterkingen. Daar
op drong zij, gemoedelijk optredend, de
studenten langzaam achteruit en zij
straten in.
In Parijs hebben vijftig duizend
studenten het universiteitsbezoek ge
staakt. Sommige hoogleraren gaven,
als teken van solidariteit met de
demonstrerende studenten, geen col
leges. De Parijse politie heeft 163
studenten gearresteerd.
