Allepartijenmoestenoffersbrengen
Berlijn is allerminst optimistisch
Een betere spoorwegverbinding
met Duitsland
Critiek van minister s'Jacob is
niet gerechtvaardigd
En deed vergif in bonbons en thee
vernieuwing en versteviging
rondom de oude kern
Een
Gromyko legde zijn kaarien slechts
gedeeltelijk op tafel
De achtergrond van de kabinetsformatie
Vader der regering
terug in de Kamer
Rokers met
een fijne (1GUS
weten het:
„King's Cross
is meer waard
dan ze kost!"
"still making friends"
Belangrijk voor. export
van groenten en fruit
Geen verschil van mening over drie-divisieplan
Vertrouwen van kabinet
in legerleiding
Kruidenier wilde zijn vrouw laten spreken
Verdachte hoort in een
krankzinnigengesticht
Van kwaad tot goed
DE BESPREKINGEN TE PARIJS
Moskou doet geen enkele
wezenlijke concessie
Vliegende olifanten
De pseudo-vogelpest is
practisch voorbij
Indonesië betreurt moor
den op Nederlanders
Na de vissers, ook de
bollenkwekers
KUSTVAARDER IN NOOD
Vervoersbedrijven in
Parijs in staking
VRIJDAG 18 MAART 1951
(Van onze parlementaire redacteur)
yjEL zelden zal een formateur een zo gemakkelijke opdracht tot de vorming
van een kabinet gekregen hebben als prof. mr. C. P. M. Ronune, die een
volledige lüst van ministers aangeboden kreeg van de informateur... prof. mr.
C. P. M. Romme. In drie kwartier had hy zijn opdracht vervuld! Doch daaraan
was heel wat voorafgegaan. Prof. Romme heeft zich, onmiddellijk toen hem
de informatie-opdracht werd aangeboden, op het standpunt gesteld, zo kwam
ons ter ore, dat h{j deze niet kon aanvaarden dan nadat hij van de vervulling
van een voorwaarde zekerheid had gekregen, namelijk, dat dr. W. Drees zich
in beginsel bereid zou verklaren het premierschap op zich te nemen. De infor
mateur achtte het namelijk in 's landr belang, gelet op de grote moeilijkheden,
die in de komende periode overwonnen zullen moeten worden, dat er geen
wissel mg zou komen in de leiding van het kabinet. Inderdaad heeft dr. Drees
dadelijk deze beginsel-instemming betuigd. Daarbij heeft prof. Romme tevens
over enige principiële lijnen van het program gesproken, alsmede over de
politieke samenstelling van het kabinet in de komende verhouding 65—4. Wat
de laatste vier zetels betreft, werd in het midden gelaten, of zij door enige
partijlozen zouden worden ingenomen en hoeveel.
\^AT Verkeer en Waterstaat aangaat,
heeft de informateur zich als richt
lijn gesteld, dat wanneer twee zetels
zouden worden bezet door' Christelijk-
historische bewindslieden en één door
een WD-er, hij zich omtrent de vierde
zetel volledige vrijheid moest voorbe
houden, met deze restrictie evenwel,
dat aan dit departement geen zevende
KVP-er of een zesde vertegenwoordi
ger van de PvdA zou komen. Daarmede
DIJ zijn onderzoek naar de negatieve
kant van de formatie sloot de infor
mateur al aanstonds de reconstructie
van het kabinet-Drees-Van Schaik uit,
aangezien deze reconstructie reeds tij
dens het formateurschap van de heren
Drees en Van Schaik onmogelijk was
gebleken. Prof. Romme streefde naar
een vernieuwing en een versteviging
rondom de oude kern. Niet te realiseren
bleek een vijfpartijen-regering.
Daarna probeerde hij een vierpar-
tijen-regering samen te stellen met aan
trekking van twee onafhankelijke anti-
revolutionnaire figuren, na dr. Schou
ten daarvan in kennis gesteld te heb-
blj. Ook hierin faalde de informateur.
Er bleef hem niets anders over dan
een vierpartijen-kabinet zonder anti-
revolutionnairen.
Ook de KVP
gU zjjn pogingen om zijn arbeid tot
succes te leiden stond voor hem vast,
dat elke partij offers zou moeten bren
gen, aangezien het anders uitgesloten
was om tot een geheel te komen, dat in
's lands belang werkzaam kon zijn. Hij
heeft zijn eigen partij, de KVP, daarbij
niet ontzien, hetgeen blijkt uit de eli
minering van de vice-president van het
oude kabinet, mr. Van Schaik en de
minister van Justitie van dat kabinet,
mr. Struijcken.
Het is te betreuren, dat de minister
raad voortaan de waardevolle adviezen
van mr. Van Schaik zal moeten missen.
Hij blijft echter voorzitter van de
Grondwetscommissie. Zijn bemoeiingen
met de West worden overgenomen door
de nieuw benoemde minister van Unie-
zaken en Overzeese Rijksdelen, de heer
Peters.
Wel heeft prof. Romme steeds een
bepaald schema voor ogen gehad, doch
hij was staatsman genoeg om dit sche
ma niet tot een wet van Meden en Per
zen te maken. De practijk heeft bewe
zen, dat hij inderdaad, wanneer klippen
opdoemden, zijn koers meermalen heeft
gewijzigd.
Wat het, departement van Oorlog en
Marine betreft, is prof. Romme er in
elke fase van zijn informatie op uitge
weest iemand te vinden, van wie mocht
worden aangenomen, dat hij in staat
zou zijn een defensie-„bedrijf" op te
bouwen. Daarom had hij gaarne mr.
Meijnen aan het kabinet verbonden; in
hem achtte hij deze kundigheden aan
wezig. Doch ir. Staf, die nu de scepter
aan Oorlog en Marine zal zwaaien, be
zit zo verwacht men deze be
kwaamheid eveneens.
Prof. Romme heeft zich niet bemoeid
met de benoeming van Staatssecretaris
sen. Dat was zijn taak ook niet. De mi
nisters zullen moeten uitmaken, of zij
zich van de medewerking van een
Staatssecretaris zullen verzekeren. Er
was echter één uitzondering. De infor
mateur heeft het blijkbaar onjuist ge
acht, dat de heer Moorman bij Oorlog
en Marine zou verdwijnen en wel om
onjuiste gevolgtrekkingen, nationaal en
Internationaal, te verkomen.
Donderdagmorgen heeft H.M. Ko
ningin Juliana ten Paleize Noord
einde in Den Haag de vier nieuwe
Ministers beëdigd. Minister J. A.
H. Peeters vertoeft nog in de Ne
derlandse Antillen en zal later
beëdigd worden. Na de beëdiging
verlaten de vier Ministers het Pa-
leid: v.l.n.r. Minister H. H. Wem
mers, Prof. Dr. A. H. M. Albregts,
Mr. H Mulderije, Ir. C. Staf.
hebben de vier fracties zich verenigd.
Er is uiteraard heel wat aan prof.
Romme „getrokken" bij het bepalen
van zijn keus voor Verkeer en Water
staat. Het ging er namelijk om, of hier
een WD-er of een partijloze zou ver
schijnen. De informateur is echter een
voudig op zoek gegaan naar iemand,
die hij van groot formaat achtte. Hij
vond deze in de heer Wemmers. een
rustige, evenwichtige figuur met orga
nisatorische kwaliteiten. Het kwam
bovendien nog goed uit, dat deze zich
als „een exponent van de gedachte van
de derde macht" beschouwde.
Prof. Romme keert nu weer in de
Kamer terug. Van het vaderschap doet
hij volledig afstand, teneinde in het
parlement weer geheel vrij te staan en
het kabinet objectief te kunnen beoor
delen naar zijn daden, zijn werkzaam
heden te controleren en ermede op een
onafhankelijke manier te kunnen sa
menwerken.
Tijdens de Donderdag te Utrecht ge
houden jaarvergadering van de Alge
mene Nederlandse Bond van Groenten
en Fruit-exporteurs heeft de voorzit-
Tegenoifensief van generaal Kruis
Generaal mr. H. J. Kruis, die op 22 Januari van zijn functie als chef van de
generale staf werd ontheven, heeft thans, naar aanleiding van de antwoorden,
die minister s' Jaeob heeft gegeven op de vragen van de heer Bruins Slot dien
aangaande, een verweer gepubliceerd. Daarin gaat hij in op de punten, die door
de minister als redenen voor het ontslag zijn opgegeven. Om te beginnen ont
kent hij, dat er twijfel zou zijn geweest over de vraag, of de generale staf vol
doende voor haar taak berekend was. Die twijfel was in eik geval opgeheven,
toen dr. Drees hem op 11 Augustus 1950 in tegenwoordigheid van mr. Schokking
mededeelde, dat hy het vertrouwen van het kabinet bezat. Dat vertrouwen was
niet aan een bepaalde termyn gebonden.
Ook aan generaal Kruis was volko
men bekend, dat de encadrering en ma
teriële uitrusting van de lichting 1949-
II onbevredigend kon worden genoemd.
Ten aanzien van de heroproeping van
deze lichting en van de herhalingsoefe
ningen heeft hij steeds gedacht: Het
moet, het kan, maar het zal niet ideaal
zijn.
De heer Kruis ontkent, dat er enig
belangrijk verschil van mening tussen
de minister en hem zou hebben bestaan
ten aanzien van het z.g. drie-divisie-
plan, dat door hem is voorgesteld. De
uitvoering van dit plan gedoogt geen
uitstel. De heer Kruis wilde de minis
ter hierbij naar beste kunnen steunen.
Wat betreft de propaganda naar bui
ten voor de vorming van een parate
divisie zegt de generaal, dat hij op 17
Januari 1951 in Middelburg in een cau
serie het drie-divisie-plan heeft bespro
ken. Daarbij heeft hij opgemerkt, dat
dit nog geen parate troepen oplevert en
dat daarin verandering moet komen.
Hij wist, dat de minister het daarmee
eens was.
De vorming van parate troepen ter
sterkte van een divisie was noodzake
lijk en mogelijk. Dat heeft de heer
Kruis een en ander maal onder de aan
dacht van de minister gebracht. Hij
heeft zelfs op 13 Januari een voorstel
gedaan ter verhoging van de paraat
heid.
Over dit voorstel, zo besluit het ver
weer, heb ik nimmer met de minister
van gedachten kunnen wisselen. Noch
tans heeft de minister het zynerzyds
op 19 Januari aan de Raad Militaire
Aangelegenheden van het Koninkryk
(uit de ministerraad, red.) voorgelegd.
De raad besloot de behandeling uit te
stellen tot 25 Januari. Op 22 Januari
echter deelde de minister van Oorlog
mij mede, dat er tussen hem en mij
geen samenwerking meer mogelijk
was.
ter, de heer J. J. J. Bos uit Overschie,
voor het nieuwe exportseizoen grote
verbeteringen in de spoorwegverbin
ding met Duitsland aangekondigd.
Er komen zeer goede vroegtrein-
diensten over Zevenaar en Emmerik,
speciaal voor het Ruhrgebied. Voorts
een zeer vroege verbinding van het
Westland uit naar Scandinavië, die een
nieuwe Scandinavië-expresse voor
goederenvervoer kan worden genoemd.
„We komen daardoor met onze groen
te reeds om vier uur in Bremen en om
zes uur in Hamburg, met aansluiting
op Scandinavië. We verkeren dan in
een zeer gunstige positie wat betreft
de aankomst ten opzichte van groente
uit Frankrijk en Italië." Ook voor
Hannover en Westfalen zal deze dienst
een zeer goede aanvulling betekenen
van de bestaande verbindingen, aldus
de voorzitter. Wanneer de huidige
moeilijkheden zullen zijn opgelost, zal
dit zeer belangrijk zijn voor het nieu
we exportseizoen.
Spreker deelde nog mede, dat de le
vering van groente aan het Engelse le
ger in Duitsland gunstige financiële
resultaten heeft opgeleverd. Het op 1
April aflopende oude contract is juist
weer voor een half jaar verlengd, met
mogelijkheid tot uitbreiding van de le
veringen.
Donderdag stond in hoger beroep voor het gerechtshof te Arnhem ^recht de
34-jarige Bennekomse kruidenier E. R. Deze wordt er van verdacht te hem>en
getracht zijn dertien jaar oudere vrouw om het leven te brengen, door haar
op vergiftigde bonbons te tracteren en vergif in haar thee en koffie te mengen.
De Arnhemse rechtbank veroordeelde de kruidenier op 23 Mei 1950 tot zeven
jaar gevangenisstraf met aftrek.
•De procureur-generaal, mr. Bakho
ven, zeide in zijn requisitoir dat vast
is komen te staan, dat verdachte rus
tig en met overleg vergif in koffie,
thee en bonbon had gedaan. De motie
ven, die verdachte opgeeft zijn onaan
nemelijk en onlogisch. Hij wilde reke
ning houden met de gebrekkige ont
wikkeling van verdachte's geestver
mogens en eiste vier jaar gevangenis
straf met aftrek en ter beschikking
stelling van de regering.
De verdediger mr. C. van der Deure
vond geen enkele indicatie voor een be
wijs. Iemand, die zout en azijn bij ver
gif zou doen om zijn vrouw te vergif
tigen, is of „getikt", of hij wil zijn
vrouw niet vergiftigen. De verdediger
vroeg tenslotte vrijspraak. Uitspraak
over veertien dagen.
Volgens psychiaters dr. Vaan en dr.
van der Voort Maarschalk is de ver
dachte lijdend aan ziekelijke stoornis
sen en sterk verminderd toerekenings
vatbaar. Hij hoort, volgens dr. Vaan,
in een krankzinnigengesticht thuis.
Verdachte gaf als reden van de po
ging tot vergiftiging op, dat hij zyn
vrouw aan het spreken wilde hebben
Zij had n.1. na zijn ontslag uit de ge
vangenis, waarin hij een straf wegens
diefstal had uitgezeten, geen woord
meer tegen hem gezegd. Hij had geen
arsenicum aan de bonbons toegevoegd,
zo zei hij, maar azijnessence. De vieze
smaak zou haar aan het schrikken
hebben moeten brengen. De vrouw had
de bonbons niet ingeslikt, maar was
ermee naar de politie gegaan, waar
bleek, dat in de bonbon een mengsel
van arsenicum aanwezig was. Volgens
verdachte kon dit vergif afkomstig
zijn van een weegschaal, waarop hij
wel eens rattenkruid afwoog.
De uitgever van een Zwitsers week
blad drukte op zijn Nieuwjaarsnum
mer een reproductie of van Churchills
schilderij „Winter in Chartwell". Toen
hij de oplage ter grootte van 200.000
exemplaren goed en wel verzonden
had, kwam hij tot de ontdekking, dat
hij dusdoende de reproductierechten
had overtreden. Om zijn vergissing
goed te maken, zond hij een brief met
zijn verontschuldigingen aan de Britse
oud-premier en sloot een cheque van
twee pond sterling bij. Daarmee was
de grand old man echter niet tevre
den. Hij liet zijn advocaat honderd
pond schadevergoeding eisen.
De uitgever heeft toen een ander
plan bedacht, dat door Churchill is
aanvaard. Hij heeft tweehonderd pond
gestort, die zullen worden gebruikt
om zwakke Engelse kinderen, wier
ouders onbemiddeld zijn, een vacantie
in Zwitserland te bezorgen.
(Van onze correspondent te Berlijn)
IN BERLIJN heeft men met meer dan gewone belangstelling het verloop ge
volgd van de viermogendhedenbesprekingen, die op 5 Maart jX in het Palais
Rose te Parys geopend werden. Reeds weken tevoren werd men hier over
stroomd met reeksen voor het grootste gedeelte oncontroleerbare geruchten, met
vermoedens en beweringen. Er werd gesproken over de mogeiykheid, dat de
Sowjetunie bereid zou zyn het ganse communistische bewind in Oost-Duitsland
op te offeren in ruil voor een ontwapend en geneutraliseerd Duitsland. Moskou
zou in Europa een status quo in het leven willen roepen om iqn handen vry
te houden in Azie. Dit zou dan weer het gevolg zyn van ernstige menings
verschillen tussen het Kremlin en Peking. Eerst zouden de sowjets in Azie
schoon schip willen maken om zich daarna met verdubbelde kracht tegen
Europa te richten.
houden, ondersteunen, maar er niet
aan toevoegen, dat deze verkiezingen
dan onder Duits toezicht, met uitslui
ting der bezettende mogendheden dus,
moesten plaats vinden. Evenmin mocht
hy duideiyk laten blyken, dat de wens
van het Kremlin om een viermogend-
heden-conferentie tot stand te brengen
mede werd ingegeven door het verlan
gen der Sowjets, om ook een vyf-
mogendheden-conferentie bijeen te roe
pen, waaraan uiteraard niet Tsjang-
Kai-Sjek, maar Mao-Tse-Toeng zou
deelnemen. Hetzelfde geldt voor het
vredespact tussen de Verenigde Sta
ten, Engeland, Frankrijk, de Sowjet
unie en rood-China.
Ongunstig voorteken.
£EN ONGUNSTIG TEKEN voor een
toenadering tussen Oost en West
ziet men hier ook in het feit, dat de
Sowjetrussische regering op 7 Maart
j.h besloot een wet tot bescherming
van de vrede af te kondigen. Een der-
gelijke wet werd in de overige volks
democratieën reeds enige tyd geleden
van kracht. Naar de letter van deze
wet is ieder een oorlogsmisdadiger, die
de Sowjetunie niet als de grootste vre
delievende mogendheid ter wereld er
kent en weigert de Verenigde Staten
als oorlogszuchtige imperialisten te
brandmerken. Het afkondigen van deze
wet op het ogenblik, dat Gromyko te
Parijs met de vertegenwoordigers der
Westelijke mogendheden onderhande'de,
acht men hier hoogst bedenkelijk. Aan
JN AL deze geruchten kon men de
volgende tendens beluisteren: de
Sowjets zijn tot zeer grote concessies
bereid en het Westen behoede zich
ervoor deze enige kans om met Mos
kou tot een vergeüjk te komen van de
hand te wijzen. Het Kremlin heeft de
eeriyke bedoeling, de Westeiyke ge
allieerden inzake Duitsland in sterke
mate tegemoet te komen.
In geallieerde kringen worden al
deze mogelijkheden niet strikt van de
hand gewezen, doch men biyft toch
uiterst pessimistisch. Daarbij laat men
de vraag geheel buiten beschouwing, of
een viermogendheden-conferentie op
een later tydstip al dan niet tot stand
zal komen. Men acht hier van veel
groter belang, de vraag, of het Krem
lin, wat Europa en ook wat Azie be
treft, zyn politiek program grondig
eeft herzien.
Het Russische doel.
Dit is volgens doorgaans goed inge
lichte kringen te BerUjn niet het ge
val. Gromyko werd volgens hen met
ie concrete opdracht naar Parys ge
enden, zo nodig theoretische conces-
es te doen, waarvan de concrete in
houd echter volledig in het duister
ileef gehuld. Hy mocht het voorstel,
om vrye verkiezingen in Duitsland te
een „toevalligheid" wil men geen ge>
loof schenken.
Ook een hoofdartikel in de Taglische
Rundschau, het orgaan van gezant
Semjenow, die Gromyko als voor
naamste raadgever naar Parys verge
zelde, heeft in dit verband de aandacht
getrokken. Semjenow's spreekbuis is
van mening, dat de Westelijke mogend
heden alleen voor de spanningen in de
wereld verantwoordelyk zijn. Zy heb
ben de overeenkomst van Potsdam stel
selmatig geschonden. Hun voorstellen
op de conferentie te Parijs zyn vaag.
die der Sowjets concreet en practisch.
Wanneer men over een bedreiging van
de vrede spreek, dan moet men in de
allereerste plaats denken aan de her
bewapening van West-Duitsland. Dit
probleem moet bovenal worden opge
lost Wie dit niet wenst, zo schryft het
blad, gaat een oplossing uit de weg en
streeft er naar de spanningen en daar
mede ook het oorlogsgevaar te hand
haven.
pEZE TAAL is duidelyk. De Sowjets
wyken principieel niet van hun
standpunt af, dat de regeling der we
reldproblemen uitsluitend kan plaats
vinden op grondslag van de overeen
komsten van Potsdam, Jalta en Cairo,
overeenkomsten, die de grootste over
winningen vormen in de diplomatieke
geschiedenis der Sowjetunie. Deze voor
delen willen de Sowjets niet uit han
den geven. Zy zyn slechts bereid tac
tische concessies te doen.
Men mag zich hierover niet al te
vroeg verheugen. In Berlyn heeft men
aan den ïyve ondervonden, dat vrede
en veiligheid niet gered kunnen wor
den door tactische manoeuvres. Van
een principiële wyziglng in de houding
der Sowjets heeft men hier echter nog
niets kunnen bemerken. Daarom blijft
Beriyn, voorzichtig uitgedrukt, uiterst
sceptisch, om het even welk einde de
besprekingen te Parys beschoren Is. De
verklaring van de Sowjetrussische mi
nister van Financien, Swerew, in de
grote Sowjet, dat de Sowjetunie haar
strydkrachten dageiyks versterkt, vindt
men hier van groter belang dan Gro-
myko's voorstel op korte termyn tot
een verr-'nrf-rinsr der gewapende stryd
krachten te geraken.
De vrachtskymaster PH-TEZ
is uit Bangkok onderweg naar
Amsterdam met aan boord een
groot aantal dieren, waaronder
vier olifanten, één panter en
een schildpad van 300 kg. De
olifanten en de panter gaan na
aankomst op Schiphol door naar
New York. De bestemming van
de schildpad is niet bekend.
90.000 kippen afgemaakt
De directeur van de veeartsenykun-
dige dienst, de heer E. J. A. A. Quaed-
vlieg, heeft gisteren in een rede voor
de veterinaire faculteit verklaard, dat
de pseudo-vogelpest vrijwel achter de
rug is. Waakzaamheid blyft echter ge
boden om het kwaad, zodra het zich
opnieuw voordoet terstond te bestrijden.
In totaal zyn in Nederland 90.000 stuks
pluimvee afgemaakt. Alleen de provin
cies Groningen, Friesland en Drenthe
zijn voor de pseudo-vogelpest gespaard
gebleven. Met kracht is in Nederland
de zieke bestreden, het houden van
pluimveemarkten werd verboden, het
pluimvee in de besmette provincie mocht
niet worden vervoerd en de aangetaste
pluimveestapel werd direct vernietigd,
terwijl de besmette bedrijven werden
ontsmet. Deze maatregelen waren ri
goureus, maar noodzakelijk, wilde men
geen „stinkende wonden" maken.
Minister Roem zegt:
Op vragen inzake de moordaansla
gen op Nederlanders in Indonesië heeft
de Indonesische minister van buiten
landse zaken, mr. Moh. Roem geant
woord, dat de Nederlandse hoge com-»
missaris onlangs een stap heeft onder
nomen by het ministerie van Buiten
landse Zaken. De Indonesische rege
ring betreurt het ten zeerste, dat zich
dergelijke feiten hebben voorgedaan en
zal positieve maatregelen nemen. De
schuldigen zullen worden gestraft.
Ook de bloembollenkwekers zulk*
een steentje bijdragen voor de kanker
bestrijding. Onder het motto: „Wat de
vissers uit Katwyk, IJmuiden en Vlaar-
dingen kunnen, kunnen wy óók", heeft
men de bloembollenkwekers in het
gehele land opgeroepen een steentje by
te dragen voor het Koningin Wilhel-
minafonds.
„Een cent per Roe!" verzoekt men
de kwekers by te dragen, maar ook is
de steun van de werknemers, commis
sarissen, veilingpersoneel opgeroepen
om er voor te zorgen, dat het bloem
bollenvak een groot bedrag kan afdra
gen ten bate van de lydende mens
heid.
Het Engelse schip „British Isles"
heeft noodseinen opgevangen van da
394 ton metende Nederlandse kust
vaarder „Houtman", toebehorende aan
redery J. Vermaas te Rotterdam. Hat
schip, dat zeven opvarenden aan boord
heeft, was Maandag met een lading
kolen van Blyth naar Kalandborg ver
trokken. Een Deense sleepboot heeft
Esbjerg verlaten om naar de „Hout
man" te zoeken. De scheepsradio est
machines van het kustvaartuig zijn hl
het ongerede geraakt.
De communistische en de niet-eom-
munistische vakverenigingen te Parijs
hebben tegen hedenmorgen een alge
mene staking by de busdiensten en de
ondergrondse spooriynen in de licht
stad bevolen. Zy willen op deze wijae
kracht byzetten aan hun eis inzake een
algemene loonsverhoging van
francs per maand.
Het ministerie van verkeer
plannen gereed om met particuliere en
leger-voertuigen een beperkte dienst hl
Parys te onderhouden.
Bondskanselier Adenauer is door
oresident Heuss tot Westduits minister
van buitenlandse zaken benoemd.