Cairo
getuige
grootse bruiloft
van een
Het „toeback suyghen
Burgerlijk of Kleinburgerlijk? vIrT$ECHIJN?NG?N
Gehele volk heefi deel aan feest
Slachtoffersvan het
verkeer in ons land
Amerika bakermat van het roken
Als de koning
der Egyptenaren op 6 Mei trouwt
Koning Faroek wordt
milder beoordeeld
TOT DIEF
IN DE HOOFDHUID
iavMMakt4ai
EXAMENOPLEIDING
's Mensen populairste narcoticum
Geneeskrachtig kruid
NA de zestiende eeuw verbreidde do
gewoonte van het roken zich steeds
meer, hoewel in de meeste landen zich
zowel de regeringen als de kerken aan
vankelijk fel tegen dit „zondige" ge
bruik verzetten. In sommige landen
heeft er zelfs lang de doodstraf op ge
staan. In 1616 werd in Nederland het
was een Europese primeur voor de
eerste maal tabak verbouwd en wel in
de omgeving van Amersfoort en Véere.
Engeland volgde dit voorbeeld niet
veel later. In de zeventiende en acht
tiende eeuw speelde de tabaksteelt in
Nederland een belangrijke rol.
(Van onze correspondent te Cairo)
HET IS NIET OVEDREVEN al. men zegt, dat heel Egypte met gespannen
verwachtingen de zesde Met tegemoet ziet, de dag, waarop de veelbespro
ken bruiloft van Koning Faroek met de notarisdochter Narriman Sadek ge
vierd zal worden. De voorgeschiedenis van dit huwelijk, waaraan zoveel ro
mantische bijzonderheden verbonden z(jn, ls sind* lange ftjd een geliefkoosd
onderwerp van de wereldpers; z(J begint al b(| hun toevallige ontmoeting Ineen
Juwellerszaak en de eerste liefde van het Jonge meisje voor een diplomaat
van de Egyptische UNO-delegatle.
MET GROTE belangstelling worden in
Caïro dagelijks de nieuwste bijzon
derheden besproken van het huwelijks
programma, dat van de bruiloft van de
Sjah van Perzie geheel afwijkt en
streng volgens de oude, duizendjarige
traditie van het land zal worden uit
gevoerd. In de openbare mening begint
men ook de koninklijke bruidegom iets
goedgunstiger te beoordelen en hem
zijn vaak al te opvallende levenswijze
te vergeven, sinds bekend geworden
ls, dat hij zijn regelmatige bezoeken in
de .Scarabee", de exclusieve nachtclub
van Caïro, opgegeven heeft en ook nooit
meer in de .Herberg", het niet minder
beroemde, op koninklijk initiatief ge
bouwde nachtlokaal aan de voet van de
Pyramiden, te zien is. Volgens de be
weringen kan men iedere avond een
zwarte limousine naar de villa aan de
rand van de woestijn van Heliopolis
zien rijden, waar Narriman met haar
ouders woont.
Koninklijke geschenken
TEN van de belangrijkste straten van
Caïro, die tot nu toe de naam droeg
van de schone Farida, de eerste gemalin
van Faroek, zal voortaan naar koningin
Narriman genoemd worden. Tot de hu
welijksgiften behoren zes Amerikaanse
auto's en twintig Japonnen uit Parijse
salons. Van sprookjesachtige waarde
moet de trouwring zijn, waaraan de
kundigste goudsmeden werken. Het
eigenlijke feestprogramma zal aan
pracht en praal alles in de schaduw
stellen, wat men tot nu toe op dit ge
bied beleefd heeft. Onmiddellijk na de
afkondiging van de officiële mededeling
dat het „God behaagd heeft onze hoge
Heerser een gemalin te schenken", zul
len de ministers bevel krijgen alle an
dere werkzaamheden uit te stellen ter
uitvoering van het huwelijksprogram
ma, dat een hele week zal duren. De
zieken in alle ziekenhuizen van het land
krijgen ieder een pakje met snoepgoed
en cigaretten en op de eerste twee
feestdagen mag iedereen gratis met de
trein reizen, om ook de bewoners van
de verste streken gelegenheid te geven
naar Caïro te komen en aan de vreugde
der jonggehuwden deel te nemen.
Triomfale intocht
r\p DE DAG van de bruiloft 's mor-
gens om tien uur zal Narriman in
baar witte, met diamanten bestikte
bruidsjapon, die een waarde van meer
dan 50.000 gulden moet hebben, het
huis van haar ouders verlaten om zich
naar het Abdin-paleis, haar toekomsti
ge residentie, te begeven. Op de weg
daarheen zijn honderden erepoorten op
gericht en kilometers ver tapijten uit
gespreid. In alle straten wapperen de
vlaggen en zijn volgens Egyptische tra-
De wetenschappelijke
onderzoekingen »«n
Zwitiersc laboratoria
op het gebied der TitamineD, hebben
aangetoond, dat Panthénol* een vi
tamine uit de B-groep dieper tot de
haarwortels doordringt e DitPanthéno1
bevindt zich uittlkiUud in "Pantine
Al. Uw haar dor ia, ala U last heeft
van tooi of van een vette aficheidinf
van de hoofdhuid en Uw haren uit
vallen, is het tijd voor een Pantène
kuur e De aangename, discrete geut
wordt gewaardeerd door alle dames en
heren, die Pantène gebruiken.
Panthinol wordt btrttd in dt unrtldktkondt
Xwitjorji gontosmiddtltn-fabriekn PHoff-
man»-La Rockt Sc Cio S-A. Hel gebruik
man in "Panttno" i] wettelijk beschermd
Hot nu ft dlnptnurkvtoda haarprepara»
Prijs f 7.50 (bij dagelijks gebruik
voldoende voor een maand)
ALLARD a IMPORT e DEN HAAG
(Advertentie, Ing. Med.)
ditie rijk-geborduurde, veelkleurige
baldakijnen gespannen. Onder prachtige
tenten aan de kruispunten worden door
Sheiks Koranpsalmen gezongen, die
door de radio worden uitgezonden. Het
autoverkeer in Caïro zal op deze dag
geheel stilgelegd worden en alleen de
rode automobielen van het Koninklijke
Hof mogen door de straten rijden. De
politie zal de handen vol hebben om
een onoverzienbare volksmenigte in
toom te houden.
Bijzondere maatregelen zijn getroffen
in de buurt van de universiteit, waar
men studentendemonstraties ten gunste
van de eerste gemalin van Faroek
schijnt te vrezen, die op deze dag haar
residentie in .de Garden City in de buurt
van Caïro niet zal verlaten.
Bij het portaal van het koninklijk
paleis zal Narriman, die door haar moe
der vergezeld wordt, ontvangen wor
den door de dames van het hof, met wie
zij hei ontbijt zal gebruiken. Haar ge
maal zal zij pas 's avonds te zien krij
gen. Deze rijdt intussen in zijn blauwe,
rijk met goud versierde admiraalsuni
form in een gouden koets door Caïro
naar de Omar-Moskee om er te bidden.
Een inzegening van het huwelijk vindt
volgens Mohammedaans gebruik niet
plaats. De echtverbintenis zelf is reeds
weken geleden bij het „Ketb et Keta-
ba" voltrokken, wat zoveel betekent ais
„Ondertekening van de overeenkomst".
Groots feestprogram
"JTDR verhoging van de luister van het
feest heeft Faroek 2ijn leger gemo
biliseerd. Dat zal van de vroege morgen
af door de straten marcheren. Twintig
saluutschoten worden afgevuurd; op
alle hoeken van de straten klinken fan
fares. Op Koninklijk bevel nemen alle
beschikbare vliegtuigen, ook de parti-
Middelb. AktenNQd.Eng.M O.
RESA - HILVERSUM
Bekende Schriftelijke Cursus
(Advertentie, Ing. Med.)
culiere, aan een grote luchtparade deel.
De eskaders zullen 's avonds in het
donker in lichtende letters de woorden
„God, Faroek, Vaderland en Narriman"
aan de hemel schrijven. De minister
van oorlog laat op de grote pleinen
straaljagers opstellen.
Parijse revue
's J^VONDS wordt in de Koninklijke
Opera een galavoorstelling ge
geven, waarbij Narriman voor het eerst
op die dag haar gemaal zal zien. "Ie
intendant Soliman ben Neguib heeft de
afgelopen weken naar alle hoofdsteden
van de wereld getelefoneerd, om de be
roemdste kunstenaars te engageren. Een
Parijse impressario heeft opdracht ge
kregen de Revue van het ,Lido" voor
een gastvoorstelling naar Egypte te stu
ren.
Wat de enkele bevoorrechten wacht,
die op deze dag het koninklijk paleis
mogen betreden is nog niet bekend.
Hun ontvangst vindt gescheiden plaats.
De heren begeven zich naar de priyé-
vertrekken van Faroek, de dames naar
de koningin. De ceremonie houdt reke
ning met de strenge Mohammedaanse
traditie: hier geldt nog het alcohol
verbod van de profeet. De bruilofts
gasten zal dan ook geen champagne ge
schonken worden, doch alleen „Sorber",
de traditionele koele drank, bestaande
uit rozensiroop of amandelmelk.
Op de dag na de bruiloft scheept het
koninklijke paar zich in op het luxe
jacht van Faroek, dat, naar men be
weert, de jonggehuwden naar de kust
van Frankrijk zal voeren. De speel-
casino's van de Riviera en de Atlanti
sche kust zien nu reeds met niet ge
ringere verwachtingen de gewelifige
bruiloft van de kiming der Egy«-
naren tegemoet dan de Fellachen win
het land aan de Nijl, die volgens Allah's
wil het tot werkelijkheid geworden
sprookje van de Prins en het eenvou
dige herderinnetje mogen beleven.
(Van onza Haags* redacteur)
De statistiek der verkeersongevallen
leert ons merkwaardige dingen. Het is
begrijpelijk, dat in de grote steden
dat z{jn de plaatsen met meer dan
100.000 Inwoners de meeste ongeluk
ken gebeuren. Het waren er volgens de
cijfers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek 32.170 in 1949 en 38.059 in
1950. Het verkeer is in die steden na
melijk veel Intensiever dan in kleine
re plaatsen. In de gemeenten van 20.000
tot 100.000 Inwoners telde men ln 1949
10.171 verkeersongevallen en ln 1950
13.893 ongevallen. Dat is dus aanmerke
lijk minder dan in de plaatsen met
meer dan 100.000 inwoners. In de plaat
sen met minder dan 20.000 inwoners
was 't aantal verkeersongelukken weer
wat groter dan in die van 20.000 tot
100.000 inwoners, namelijk 11.250 in
1949 en 14.489 in 1950. In totaal gebeur
den in 1949 dus 54.137 verkeersongeval
len en ln 1950 66.441 ongevallen.
Het opvallende is nu, dat in de gro
te steden in 1949 „slechts" 250 verkeers
ongelukken een dodelijke afloop had
den tegen in de plaatsen beneden 20.000
inwoners wel 461. In 1950 bedroegen
deze cijfers 224 voor de plaatsen van
meer dan 100.000 inwoners en 526 voor
de gemeenten van minder dan 20.000
inwoners. Hoe kleiner de gemeenten,
des te groter dus het aantal dodelijke
verkeersongevallen. De plaatsen van
20.000 tot 100.000 inwoners liggen met
199 dodelijke ongevallen in 1949 en 215
in 1950 tussen de grote steden en de
kleine gemeenten in.
In totaal eiste 1949 door verkeerson-
gelukkeri 910 doden en 1950 965 doden.
Het aantal zwaar gewonden bedroeg in
deze jaren resp. 9.466 en 10.780 en het
aantal lichtgewonden resp. 7.505 en
8.465.
(VAGBLADEN EN BIOSCOOPDOEKEN worden de laatste jaren weer over
laden met een bonte verscheidenheid van felgekleurde advertentle^dio
om strijd de sigaret recommanderen, die voor rnv keel ongetwijfeld de bes o
Is. Sommige doen dit op totalitaire wijze, met de venijnige kracht van een
zweepslag, andere geven vaderlijke en medisch gedocumenteerde adviezen o
vertellen uitvoerig van de wonderlijke gebeurtenissen, die u Juist na het roken
van dié sigaretten kunnen overkomen. Ho© het ook zij, de advertentiepagina
van de krant is een uitstekende maatstaf voor wat er ln een volk omgaat t
de rokerij Is en blijft, zowel in tijden van schaarste als ln dagen, waarin do
hoornen overvloeien, een „topic of the day". Uiterst gewichtig ls de rol, die
de tabak als gewild handelsartikel en als algemeen verbreid en populair
narcoticum ln onze moderne maatschappij is gaan spelen.
AMERIKA, het land van de Virginia-
tabak, is ln de loop der tijden wel
altijd een van de voornaamste requi-
sieten geweest in het abele spel van dit
welriekende kruid. Vierhonderdzestig
jaar geleden in 1492 toen het goede
Europa nog niet bezwangerd was met
tabaksdampen, zag Christoffer Colum-
bus op zekere dag voor het eerst mensen
sigaren roken. De inboorlingen van
Guanahani in San Salvador rookten
namelijk tabaksbladeren, die zij op pri
mitieve wijze in een maisblad hadden
gewikkeld. Dit was een grote dag voor
de oude wereld, al schonk de beroem
de ontdekker er persoonlijk verder wei
nig aandacht aan. Anderen, geleerden
en onderzoekers, besteedden meer tijd
aan de bestudering van de tabak, be
schreven de vreemde plant in hun boe
ken als een hoge, behaarde kleverige
heester met langwerpige toegespitste
bladeren en een uitgebreide pluim van
lichtrode buisvormige bloemen en zij
Z<5 groeit de tabak
Rie van Rossum: De gestolen
Roos. Uitgave G. F. Callen-
bach N.V. Nijkerk. G. Mul
der: Geluk. Uitgave J. H. Kok
N.V., Kampen.
IN een vorig opstel hebben we een
uitspraak van Anna Blaman geci
teerd over het weg-evolueren der
prozaschrijfkunst van haar burgerlijke
oorsprong in de richting van de gero
mantiseerde of gedramatiseerde wijs
gerige probleemstelling Intussen wordt
er nog steeds meer burgerlijke roman
kunst geproduceerd en het ziet er niet
naar int dat althans een groot deel
van het lezende publiek er voorlonig
genoeg van zal krijgen.
Vandaag zullen we dan ook maar
v/eer eens een paar burgerlijke romans
van overigens uiteenlopende kwa
liteit en verschillend karakter - be
spreken. Niet om ze tegenover Anna
Blamans uitspraak te stellen, doch
eenvoudig omdat ook dit verschijnsel
geregistreerd moet worden en dat we'
naar zijn eigen verdienste. Daarbij
dient persoonlijke voorkeur uit den
aard der zaak zoveel mogelijk uitge
schakeld te worden.
DIE van Rossum is een vruchtbare
schrijfster, niet alleen van romans
maar ook van vertellingen en jour
nalistiek werk. Men vindt elke week
de beschouwingen van „Saskia" over
allerlei dat de vrouw interesseert in
dit blad en kan reeds daaraan haar
opmerkingsgave, haar gevoel voor
humor en andere kwaliteiten afmeten
In haar romans komen deze eigen
schappen ook tot uiting: een natuur
lijke gave van onderhoudend vertellen
is-er overigens de voornaamste karak
tertrek van. Psychologische diepte kan
men er evenmin van verwachten als
sterke fantasie in het opzetten en uit
werken ener intrigue.
In haar laatste werk tracht «ie van
Rossum echter wat dieper te peilen.
Haar genoeglijke humor heeft ze op
stal gezet, nu ze zich ten doel stelde
de redenen van het kapot gaan van een
huwelijk te analyseren en ais motto
koos zij een paar tragische regels van
een Schots volkslied, welke vertaald
iuiden:
„Mijn ontrouwe minnaar stal nujn
roos. En ach! liet mij de doorn".
Inderdaad, wanneer de tekenaar
Rein Wallaart aan het eind van het
verhaal weer bij zijn vrouw Floortje
Robrecht is teruggekeerd na een
overigens mislukt slippertje o
vampachtige beauty-specialiste, dan is
de roos van het huwelijksgeluk dier
twee toch wel ontbladerd, en men ziet
voor de toekomst slechts een doornig
pad.
TN korte trekken komt de roman hier
op neer, dat het uit elkaar drij
ven 'van twee verschillend geaarde
wezens met vaardigheid en grote
nauwgezetheid in beschreven wordt,
terwijl bovendien op het gegeven van
een vrouw die geen afstand wil doen
van haar man op grond van een sterke
sexuele gehechtheid nog de variant
aangegeven wordt van een vrouw die
uit zuiver bezitsinstinct haar man aan
zich wilde binden. De mogelijkheid
dat Rie van Rossum het nog wat an
ders bedoelt heeft ze idealiseert haar
heldin Floortje nogal blijve open.
maar is niet erg interessant, want dan
blijft er niet veel anders dan een be
nauwend, benepen, klein-burgeriijke
milieu-tekening over. En daar leest
men thans toch geen 240 dicht be
drukte bladzijden voor door.
Rein en Floortje hebben hun huwe
lijk tegen de wens der wederzijdse
ouders doorgezet. Rein is een sterk
egocentrisch mens met, vermoedelijk,
talent voor tekenen en schilderen. On
danks de jeugd-idylle met Floortje
voelt men, dat hij haar hoofdzakelijk
uit machtsinstinct tot vrouw begeerde.
Floortje zelf is een vriendelijk, gevoe
lig en zorgzaam vrouwtje, vol opoffe
ring en dus te enenmale ongeschikt
voor een huwelijk met Rein. De weder
zijdse ouders waren op volkomen bur
gerlijke gronden tegen net huwelijk,
en misschien kan men uit dit boek
leren, dat zulke gronden niet altijd
alléén maar verachtelijk behoeven te
zijn.
p\E zaak wordt wat belangwekkender
door twee vrouwelijke bi) -figuren.
Eerst maakt men kennis met Gei da.
de nicht bij wie het jonge paar „in
•woont". Na het omkomen van haar
man kraamverpleegster geworden. Hu
meurig en egoïstisch en voor het
overige interessant als scaoolvoorueeld
van de jaloerse vrouw Van haar zou
Floortje wat kunnen leren op het stuk
van omgang met een tot ontrouw ge
neigde echtgenoot, maar f loortje is er
de persoon niet naar om het over die
boeg te gooien.
De andere vrouw is Jantien Har
mens, die zich, sedert ze het sigaret
ten-verpakken er aan gaf Jinp Harris
is gaan noemen Rein schildert haar
portret, verzorgt reclametekeningen
voor haar beauty shop. Floortje ziet
een blind paard had het ook gedaan
in haar de rivale en wanneor Rein
met Jane Harris voor een „zakenreis"
naar Parijs zal gaan, komt ze e.tussen
door aan Jantien een welgeslaagde
karakterbeschrijving van haai man te
gevenals Parijs hem eenmaal te
pakken heeft, dan zal hij jou vergeten.
Hij zal vrij willen zijn om te gaan en
te staan waai hij wiL Zijn schetsboek,
dat is het enige waaraan hij ttouw
blijft al het andere is bilzaak voor
hem".
Waarop Jaantje, die toch eigenlijk
zo kwaad nog niet is, een dag eerder
dan de afspraak was naar Parijs gaat
en Rein, na een dag in de regen naar
naar gezoent te hebben, ontnuchterd
bij zijn vrouw terugkeert, die hem in
volledige overgave ontvangt 'iczegend
de eenvoudigen van geest die bij dit
slot „eind goed al goed" verzuchten.
VERMOEDELIJK is „De gestolen
roos" in de eerste plaats een boek
voor vrouwen. Het hele geval is door
de bril van Floortle bekeken en aan
haai gevoelens en 'eacties is de meeste
aandacht en zorg besteed. Een man
zal zich steeds tot waardering moeten
jpwerken, omdat in alles wat er er-
'eld wordt, zoveel is dat hem weinig
appelleert. Slechts de beschrijving van
een circus-voorstelling, die met veel
gevoel voor sfeer en spanning gedaan
is, valt enigszins buiten het kader
alsmede een gesprek .tussen Floortje
en de journalist Frank, belichamei
van moderne nihilistische theorieën
op het stuk van de man-vrouw ver
houding. Toch ligt in dat gesprek ook
de zwakte van het boek; de problemen
die er door gesteld worden en die
actueel zijn worden door het tame
lijk conventionele verhaal toch aller
minst opgelost.
Q. MULDER heeft zich in zijn vee
kopers-roman „Geluk!" geen pro
blemen gesteld, en blijkbaar slechts
getracht, de brede kennis welke hij in
zijn loopbaan over het marktwezen op
deed, in een aardig verhaal te ver
werken Deze journalist, die wekelijks
in het Friesch Dagblad zijn lezers op
een marktpraatje vergast, weet wat er
op zo'n plaats, waai allerhande soort
mensen samenkomen te doen ls. Hij
kent de sfeer in de Leeuwarder markt-
café's met hun éne dag top-bedrijf in
de week en hij kent de levensomstan
digheden van de veekopers. En daar
er in Mulder een onbedwingbare zin
voor avontuur leeft en misschien iets
van de eeuwige kwajongen, heeft h(j
„Geluk!" tot een avonturenroman ge
maakt, met Bernardus Uitwellingerga,
een jongen van héél eenvoudige af
komst, als held.
Terwille van het avontuur licht de
schrijver de tijdsorde maar een been
tje, laat hij het gezin Uitwellingerga
in levensomstandigheden verkeren die
tussen beide oorlogen al moeilijk meer
denkbaar waren, negeert hij de leer
plicht en bereikt daardoor, dat Ber
nardus van helemaal niets opklimt tot
een gezeten veekoper met een aardig
gezin. Men moge zeggen dat de car
rière van de held we' wat erg vlot
verloopt, dat „ijn tegenslagen wat al
te prompt in meevallers verkoren en
dat de knaap wel bijzonder snel en
overvloedig kansen bij het andere ge
slacht heeft, maar voor psychologische
verantwoording moet men bij Mulder
nu niet in de eerste plaats aan komen
Hij tekent de omtrekken van mensen
en hij vertelt, waarbij hij dan som*
nog wat moraliseert. Mulder is een
christelijk schrijver en soms vraagt
men zich af of hij heeft willen beto
gen, dat men tegelijkertijd een gehaaid
handelaar en een goed christen kan
zijn, wat toch altijd een beetje aan dr
beeldspraak van de kemel en het oog
van de naald doet denken. Maar met
femelarij houdt hij zich in elk gevat
weinig op, al is de ontboezeming var
een schapenhandelaar over het „door
God gegeven" clandestiene vlees op
een feestmaaltijd wel wat op het
kantje, zouden we zeggen.
Voor het overige een pretentieloos
onderhoudend verhaal in een Neder
lands dat niet vrij van Friezismen ls
maar dat daardoor de lokale kleur
toch wel versterkt Alleen de ..zodoen-
de's" het laatste stopwoord in het
Noorden vormen een taalverslap
ping. - W. 1.
bevalen de tabak soms aan als een ge
neeskrachtig kruid.
De faam van Ntcoi.
MONSIEUR Jean Nicot, Frans gezant
aan het Hof van Portugal en een
vooruitstrevend geleerde hij stelde
o.m. een van de eerste Franse diction-
naires samen bracht in 1560 voor het
eerst een officieel exempel van de ta
baksplant mee naar Parijs. Naar hem
noemde Linnaeus, de beroemde Zweed
se plantkundige, die ook verscheidene
jaren in Nederland werkzaam was, dit
gewas Herba Nicotiana. Later werd do
naam nicotine gegeven aan de veelbe
sproken zeer vergiftige kleurloze alka
loïde, die zich in verhoudingen van V*
tot 8 pet. in de verschillende tabaks
soorten bevindt. De eigenlijke gewoon
te van het „toeback suygheh of drinc-
ken", zoals het destijds in de lage lan
den werd genoemd, werd in het mid
den van de zestiende eeuw door ruig®
Spaanse matrozen in Spanje en Portu
gal ingevoerd en eerst een dertigtal ja
ren later in Engeland door onderne
mende Engelse kolonisten uit Virginia.
Veel tabak kwam in die jaren van het
Brits Westindische eiland Tabago of
Tobago, dat in 1498 door Columbus was
ontdekt en dat later ook nog Neder
lands bezit is geweest. Het is niet on
waarschijnlijk, dat de benamingen ta
bak en het Engelse tobacco daarvan zijn
afgeleid.
Nederland had de primeur.
In de landen, waar het roken werd in
gevoerd, snoven de' Liéftincks, die im
mer fijne neuzen hebben gehad, met
de geuren van de tabak onmiddellijk
met welbehagen de muffe lucht van de
schatkist op en de meeste staten trok
ken- van het begin af aan grote voor
delen uit het heffen van hoge belastin
gen op de Herba Nicotiana.
Schandelijke gewoonte!
^ANGEZIEN in den beginne het ro
ken in het openbaar als een schan
de werd beschouwd en ook de rokers
zelf er dikwijls gemoedsbezwaren te
gen koesterden, werden reeds spoedig
op vele plaatsen naar Parijs voorbeeld
rooklokalen opgericht, zogenaamde ta-
bagies, waar men zich ad libitum aan
dit nieuwe genotmiddel kon overgeven
en welke instituten even berucht waren
als de opiumkitten van het Oosten. Ko
ning Frederik Willem I van Pruisen,
één van de weinige gezagdragers, di®
het roken stimuleerden, hield te Ber
lijn en Potsdam zijn „tabakscollegies",
waarbij door hem en zijn gasten, offi
cieren en diplomaten, uit korte aarden
pijpen werd gerookt en waarbij zelfs
degenen, die zich niet aan deze ver
derfelijke gewoonte wensten over t®
geven, toch de ongevulde pijp
tussen de onwillige kaken dienden te
klemmen. Het verfijnde snuiven en het
wat grovere pruimen waren vondsten
van de Europese decadentie en deze
originele methoden om de tabak te
consumeren werden van hier uit weer
naar de bakermat Amerika „terugge-
importeerd". Het werkelijke roken
werd in vele landen eerst na de revo
luties van 1848, toen moderne ideëen
baanbraken, door de wet en door de
publieke opinie in het openbaar geto
lereerd en won daarna steeds meer
aan populariteit.
Snelle opbloei.
J)OOR de vooruitgang van de techniek
in de negentiende eeuw werden de
mogelijkheden voor de tabaksindustrie
voortdurend groter. Amsterdam en Rot
terdam waren reeds belangrijke centra
voor de tabakshandel en vooral ln Bra
bant bevonden zich talrijke bloeiend®
sigarenfabrieken. Door de steeds toe
nemende concurrentie van Amerika
echter en van Nederlands-Indie, waar
in 1830 met de tabaksteelt werd begon
nen en binnen korte tijd zowel quan-
titatief als qualitatief prachtige resul
taten werden geboekt, kwam Nederland
echter op de wereldmarkt nauwelijks
meer aan bod. Ons 'age land was hier
voor te klein en bovendien vereist goe
de tabak „het klimaat van de wijn
stok".
Heden ten dage wordt onze doorge
rookte wereld overstroomd met duizen
den merken sigaretten, sigaren, shag en
pijptabak. Steeds nieuwe namen en
nieuwe samenstellingen, die worden
aangekondigd als meesterwerken van
grote componisten, verschijnen op de
markt; de voorraden puilen de tabaks
zaken uit en de étalages zijn onover
zichtelijker dan ooit. Laten wij deson
danks toch maar hopen, dat het b(J
deze overdaad blijft en dat wij ni«t
meer tot de onvergetelijke Consi zul
len behoeven terug te keren.
B. D.