Van haringbuis tot motorlogger Vier politieke blokken in Frankrijk Nu we vacantieplannen maken Nederland is het gezelligste land van Europa PANTENE Scheveningen heeft goede haringvloot, maar slechte vissershaven Vader van de grootste familie De defensiedrempel ver dween pas na de oorlog Het Zuidlimburgse heuvelland roept ons merkwaardigheden Komende verkiezingen zijn van grote betekenis Zes Amerikaanse clubdirecirices op een Pinksferfrip openbaring DE KLEINE MOESTUIN *jrjE WEI- EENS i (Van onze Haagse redacteur) Panor«»j*«-Meedag in de Zeestraat in Den Haag heeft bezocht, heeft daar een uitstekende indruk gekregen van het beeld van gcheveningen in vroeger jaren: een nog betrekkelijk geringe bebouwing en de viesersschepen niet in een haven, maar op het strand. Er it sedertdien veel ver anderd. Scheveningen heeft rich tot Neeriands grootste badplaats ontwikkeld en het is de eerste haringhaven geworden. Om sich hiervan te overtuigen, behoeft men slechts een wandeling lang. de eerste en de tweede binnenhaven te maken, waar op het ogenblik vele rappe handen bezig zijn de loggers in orde te brengen voor het uitvaren in de nacht van Maandag op Dinsdag xs. om één uur. Er wordt geverfd en geproviandeerd en men brengt alles aan boord, wat voor de verre tocht op de Noordzee, waar men de haring hoopt U verschalken, die als „Hollandse nieuwe" wordt binnengebracht, nodig is. ryp OUDE schilderijen en platen staan de vissersvaartuigen, toen bommen geheten, nog afgebeeld, terwijl zy op het strand liggen. Daaromheen lopen de vissers en hun vrouwen in de typi sche Scheveningse klederdracht, zware manden torsend. Dat1 was in de tijd, toen het dorp nog verstoken was van de grote visserij, tot ongeveer het mid den van de vorige eeuw. Scheveningen mocht tot dat tijdstip geen gekaakte haring aanvoeren, een recht, dat de zogenaamde - Maashavens al lang beza ten. Men voer uitsluitend met onge- kaakte steurharing binnen, die tot bok king verwerkt werd. Deze kleine vis serij bedreef men met haringbuizen slechts gedurende enkele maanden in het najaar. In October en November trok men erop uit, doch nimmer ging men ver van huis. De visserij „op zout". WA 1857 kwam de grote visserij op, dat is de visserij „op zout" Sedert die tijd vervingen de Scheveningers hun haringbuizen door bommen: schepen met een platte bodem, zodat zij op het strand getrokken konden worden. Tot op het laatst van de negentiende eeuw telde de vloot ver over de 200 van zul ke bommen. In Frankrijk vond men toen de log ger uit. een zeewaardig schip, dat een zo sterke concurrent voor de eenvou dige Scheveningse schuitjes werd, dat de plaats sterk achteruit dreigde te gaan, vooral, toen Vlaardingen en Maassluis deze loggers gingen gebrui ken. Een ongeluk komt zelden alleen. In een hevige storm op 22 en 23 Decem ber 1894 werden de Scheveningse vis sersschepen op de kust alle op en door elkaar geworpen. Er werd grote schade aangericht. In welke trieste situatie 't dorp ook gedompeld mocht worden, het woeden der natuurkrachten had tóch nog een gunstig gevolg. Want deze cata- strophe gaf de stoot tot de aanleg van een haven. In 1901 begon men te gra ven en op 28 November 1904 kon zij ■geopend worden. Er was slechts één havenkom tussen de hoofden. Vervol gens groef men de eerste binnenhaven ontegenzeglijk een belangrijke verbetering, maar nog lang geen ideale toestand. Als tij-haven had zij veel last van de deining. De schepen moesten dan ook overwinteren in de Maasha vens en in IJmuiden, hetgeen uiter aard niet bijster economisch was. Bo vendien was zij te klein. Daarom be sloot men in 1921 tot de aanleg van de tweede binnenhaven. In 1927 kon ai door Koningin Wilhelmina geopend worden. De defensiedrempel. ^LS MEN meent, dat de Schevenin gers van dat ogenblik af niets meer te wensen hadden, vergist men zich. Bij de aanleg van de haven spraken de defensie-autoriteiten namelijk een har tig woordje mee. Zij verlangden het leggen van een drempel de zo be ruchte defensiedrempel aan de in gang van de haven. Dat was een zand- dam onder water, die verhinderde, dat grotere schepen, zoals oorlogsschepen, konden binnenvaren. Slechts een smalle geul in deze drempel veroorloofde de vissersschepen de kaden te bereiken. Aanvankelijk had men de keus tussen het aanleggen van sterke fortificatiën en een volkomen vrije toegang tot de haven, of het leggen van een drempel. Aangezien het eerste middel om vijan delijke oorlogsbodems te beletten naar binnen te varen te duur was, koos men het laatste, tot groot ongerief ook van de Scheveningse vissers. Want nog al tijd was en is de haven een tij-haven. Het ongeluk wil, dat de hoofden pre cies tot in het ongunstige deel van de branding reiken, Daardoor oefenen de ■tromingen een ongunstige invloed uit «>P de bodem, die een zekere beweeg lijkheid gekregen heeft. Het is er niet altijd even diep, doordat het zand zich bij ruw weer verplaatst. De schippers Weten niet altijd waar de gevaarlijke plekken liggen. Bij storm was het altijd moeilijk om zonder kleerscheuren de haven binnen te komen. Het „was" moeilijk, want in 1946 mocht de drempel eindelijk verdwijnen. Hit maakte het mogelijk, dat sinds de oorlog de „Van der Wijck" een van do schepen, waarmede de dienst Enk huizenStavoren onderhouden wordt in .de eerste binnenhaven ligplaats han nemen. Met de „Van der Wijck" hebben talrijke badgasten gedurende de zomermaanden korte trips op de "oordzee gemaakt. Modernisering van de vloot. J-JHT SPREEKT VANZELF, dat de vis- sersvloot van Scheveningen sedert de aanleg van de havens een grondige wijziging heeft ondergaan. De techniek ■laat immers niet stil: wil men in de tinning blijven, dan moet men zich •an passen. In 1895 beschikte men over 232 bom men en 50 loggers. De laatste vijf bom ma* verdwenen m 1917, nadat zij reeds enige tijd geen dienst meer gedaan hadden. Na 1915 telde de Scheveningse vis sersvloot 275 zeilloggers en geen bom men meer. Iir dat jaar stelde men de eerste motorlogger in dienst. Zeer ge leidelijk zijn er nadien bijgekomen. Doch de vervanging van zeil door mo- torloggers is eigenlijk als gevolg van moeilijkheden en internationale con currentie te traag gegaan. In 1925 voeren 166 zeilloggers, waaronder al enige van groter formaat, en 15 motor- lóggers uit. Daarna trad een snelle kentering in: in 1930 waren er nog slechts 13 zeilloggers en reeds 127 mo torloggers. Scheveningen ging de tweede wereld oorlog in met 110 motorloggers (lelling 19381939) die van een grotere capa citeit waren dan de 127 motorloggers in 1930. Het kwam de oorlog uit met 35 loggers en nam in 1945 nog slechts zeer schoorvoetend aan de visserij deel. Thans is de vloot weer op peil. De gemiddelde logger is thans aanzienlijk groter dan vroeger. Gebruikte men bijvoorbeeld vóór de oorlog alleen een motor voor de voortdrijving, nu heeft men er al één alleen voor de netten. Er is electrische verlichting aan boord en de schepen zijn beter geoutilleerd. Ze zijn langer geworden en hebben een grotere diepgang en een grotere snel heid gekregen. Grandioos herstel. J-JET BEDRIJF heeft zich waarlijk grandioos hersteld. De ontwikkeling van haringbuis naar bom en verder naar zeil- en motorlogger maakte ook een aanpassing van het havenbedrijf noodzakelijk. Wel is de outillage rond om de haven verbeterd, maar de ha ven zelf is nog altijd een bron van klachten. Herhaaldelijk hebben de Scheveningers op uitbreiding aange drongen, maar tot nu toe vergeefs. Het ziet er op het ogenblik, nu weinig meer in openbare werken geïnvesteerd wordt niet naar uit dat hun verlan gens spoedig in vervulling zullen gaan. De loggers hebben een diepgang gekre gen van 30 en zelfs van 35 palen en dat is niet meer in overeenstemming met de veiligheid, die de haven behoort te bieden. Alleen bij hoog water kunnen zij binnenvaren, hetgeen verlies van tijd en ook marktverlies oplevert. Een eerste eis is verlenging en ver legging van de havenhoofden, een werk, waarmede ongeveer f 20.000.000 gemoeid is. Er zal voorlopig dus wel niets aan gedaan worden. Dat is te be treuren, aangezien de Scheveningse visserij een belangrijke deviezenbron is eii de reders zelf aan schepen en aan gebouwen en vrachtauto's voor het vervoer van de vis voor ongeveer f 25.000.000 en rekent men de vervan gingswaarde, voor ongeveer f 45.000.000 in het visserijbedrijf hebben geïnves teerd. r Motorloggers komen er vele in de Scheveningse haven. Zó druk kan het er zijn, wanneer ook de Katwijkers binnenvallen. Want deze kunnen alleen maar in onze grootste haringhaven terecht. (Van onze speciale verslaggever) ^IE EEN JAAR lang hard heeft gewerkt en wat overspaarde om in zijn vacan- tle een reisje te maken, hetzij van een of twee dagen, hetzij van wat langer duur, hij kan zo de financiën het toelaten naar het buitenland trekken en er genieten van steden en dorpen en van landschappen, die omdat zij vaak zo afwij ken van wat wij hier te lande gewend zijn, een bijzondere aantrekkingskracht op ons uitoefenen. Maar hij kan ook in Nederland blijven, in ons goede vader land, dat zelfs voor de verwende toerist nog altijd heel veel schoons te bieden heeft. Zo nog geen plannen gemaakt werden, dan wordt het nu tijd, vooral als men hier of daar voor één of meer nachten denkt te logeren en hotelkamers be sproken moeten worden. Want het zal druk zijn in de maanden Juli en Augustus, bijna overal, waar de natuur zich in milde overvloed voor de bezoekers open- spreidt. Vallr#»nhiirn hppft vp|pnaar de Fluwelen Grot Deze ls al ln V aiKenDUrg nccTi veie de oeroude tijden ontstaan, doorciat men er grote mergelblokken uithaalde, be stemd voor de bouw van huizen. Een wandeling door deze grot onder des kundig en vertrouwd geleide duurt drie kwartier. In de wanden zijn voor wereldlijke monsters uitgehakt en on telbare tekeningen zijn erop aange bracht. Men vindt er een kapel in, die gebruikt werd tijdens de Franse over heersing. Toen in de tweede helft van de achttiende eeuw een beruchte ro versbende de streek onveilig maakte, hielden deze zogenaamde Bokkenrij ders er hun geheime vergaderingen. In Valkenburg vindt men verder nog de gemeente-grot en een gewijde plaats Lourdes genoemd. Er zijn vele beziens waardigheden in de plaats; de omge ving noodt tot het maken van uitstap jes, die men eventueel tot Vaals en het Drielandenpunt waar Nederland, Duitsland en België aan elkaar gren zen en waar men een fraai panorama op Aken heeft kan uitstrekken. DAT IS het nadeel van ons kleine land met zijn dichte bevolking. De Friese meren wemelen dan van de blanke zeilen van de boten der ontel bare watersportliefhebbers. Op het zo genaamde stille strand in Scheveningen moet men moeite doen, om tussen de dichte menigte badgasten door nog een stukje van de zee te ontdekken; het Gooi wordt overstroomd door fietsers en automobielen; op de Veluwe, in de Achterhoek, in Twente en in Noord- Brabant, waar men in de uitgestrekt heid nog weieens rustig dwalen kan, zijn niettemin de hotels overvol. In Zuid-Limburg met zijn prachtige heu velland en vooral m Valkenburg met zijn vreemdelingenindustrie dreigt men elkaar voor de voeten te lopen Wij hebben dezer dagen het Zuiden van Limburg verkend. Zeker, er waren al vreemdelingen, maar nog vindt men er de rust, die zo weldadig aandoet. De hellingen aan de zacht glooiende heuvels tonen hun groen in alle scha keringen en hun bloeiende bomen in milde overdaad. De weggetjes kronke len wispelturig door het land en de beken ruisen er een voorjaarslied. Valkenburg. KIU OF IN de zomer: Zuid-Limburg is en blijft een mooi land. En Valken burg is het middelpunt. Mocht men er nooit geweest zijn, dan dient dit ver zuim, zodra men daartoe de gelegenheid krijgt te worden ingehaald. Men zal er de grote grauwe ruïne moeten gaan bekijken van het oude kasteel Valken burg, een van de merkwaardigste his torische monumenten van het Geuldal. Het slot dateert uit de elfde eeuw. Drie keer werd het verwoest en weer opgebouwd, de laatste keer werd het vernield in 1672. Sinds het begin dezer eeuw wordt er aan de ruïne weer alle zorg besteed en is hier en daar wat in zijn oorspronkelijke vorm gerestau reerd, waardoor de bezoekers een ui stekend overzicht krijgen van de in richting van zo'n oud, machtig kastet i. Van de ruïne lopen vluchtgangen (Van onze correspondent te Parijs) J-jET FRANSE VOLK zal 17 Juni ter stembus trekken om een nieuw par lement te kiezen. Deze verkiezingen kunnen voor heel de wereld van het grootste belang zijn. Bij een grote over winning van uiterst links (communis ten) of niterst rechts (Gaullisten) is het namelijk waarschijnlijk, dat heel de buitenlandse politiek van Frankrijk verandert en dan niet meer geheel zal passen in de z.g. Atlantische politiek. By de komende verkiezingen gaat het echter niet meer om partijen maar om blokken. Er zijn wel een stuk of twin tig kleine en grote partijen, maar zij hebben zich gegroepeerd in vier mach tige blokken. Links staan de communis ten. Bij de laatste verkiezingen kregen zij 25% van het Franse volk achter zich. Zij zullen dit keer zeker niet veel minder krijgen. Maar de nieuwe kies wet is zo gemaakt, dat zij in de Kamer, die na 4 Juli samengesteld zal worden, veel en veel minder parlementsleden zullen hebben. De aanhang van de com munisten onder de arbeiders groeit nog steeds. Maar daar staat tegenover dat de middenstanders en de intellectuelen bij bosjes zijn afgevallen. ÏJITERST RECHTS staat de grote, ge heimzinnige De Gaulle. Hij heeft al vaak verteld, wat hij wil gaan doen als hij de macht eenmaal in handen heeft, maar heel erg duidelijk is dat niet. Wel is bekend, dat hij vindt, dat Frankrijk te veel afhankelijk is geworden van Amerika, dat er een groot leger moet komen en dat de wereld maar moet luisteren naar wat Frankrijk te vertel len heeft. Zija sociale ideën worden door de Franse arbeiders over het alge meen niet erg bewonderd. Het moet ook toegegeven worden, dat de opvattingen van de generaal op dit gebied erg lijken op die van Mussolini. met name het idee. dat de werkers zich niet in syn dicaten moeten verenigen, maar dat zij zich per bedrijf moeten organiseren Dat is een indeling, waarvan de Franse arbeiders niets moeten hebben. Toch is het te verwachten, dat De Gaulle voor al een groot deel van de middenstand achter zich zal krijgen. Tussen De Gaulle en Thorez staan de partijen van de Derde Macht, die Frankrijk regeert. Socialisten, katholie ken, liberalen en radicalen vormen sa men het gouvernement en zij hopen natuurlijk, dat zij na de verkiezingen die macht in handen zullen kunnen hou den. Maar die kans bestaat alleen wan neer zij solide gegroepeerd ter stembus gaan. Gezamenlijk vormen zij nog wel een zekere macht, maar stuk voor stuk zijn ze teruggelopen tot kleine partijen. Nu ziet het er naar uit dat die Derde Macht ook in twee blokken uiteen zal vallen, te weten een klein rechts en een klein links blok. Links bestaande uit socialisten en katholieken (op zijn hoogst 25% van het volk vertegenwoor digend) en rechts liberalen plus vrien den van de heer Daladier. Welk gevaar dreigt er nu echter? Er is in Frankrijk geen enkel blok sterk genoeg om alleen te regeren. Er zullen er dus twee samen moeten gaan. Aangezien geen enkel blok met de communisten teil samenwerken blijven er dus maar twee mogelijk heden over. Of de twee blokken van de Derde Macht gaan weer samen en dan verandert er in wezen niets. Of De Gaulle krijgt zoveel stemmen, dat hij samen met de liberalen en de vrienden van monsieur Daladier kan regeren. En in dit laatste geval zal er in Frankrijk erg veel kunnen veran deren. „De vader van de grootste familte van 1951" is de weidse titel, die de 45-jarige Gerrit Kooienga kreeg van Amerika's nationaal vaderdag- comité. Het gezin Kooienga be staat uit 27 personen, waarvan 5 tweelingen zijn. Het echtpaar Kooienga met IS van hun kinderen. Onlangs besloten B. en W. van Ede het openluchtmuseum „De Eder Kuil" uit te breiden en de oude Veluwse boerderij, die temidden van het dorp staat daarheen over te brengen. Men trilde haar dan inrichten tot museum. Gedeputeerde Staten hebben thans het besluit tot uitbreiding der „Eder Kuil" vernietigd, waardoor deze boerderij dus gedoemd zal zyn te ver dwijnen. Ons vaderland voor vreemdelingen (Van onze speciale verslaggever) JjOLLAND is een prachtig land, zegt Miss Hazel Rol, directrice van de Terrace Service Club voor Ameri kaanse militairen in Hanau in de Amerikaanse zone van Duitsland. Miss Harllne Blue van de Windy Corners Serviceclub in Bremerhaven is het gloeiend met haar vriendin eens. Miss Violetta Grant van de Hitching Bost Service in Wetzlar vindt ons land ook erg mooi, maar wat haar gedurende haar verblijf hier het meest getroffen heeft ls de gastvrijheid, waarmefe bui tenlanders ontvangen worden. Miss Eleanor Crenshan van de Skylight Service in Wetzlar vindt ons land ook niet over uit, dat Nederland zo'n mo dern land is. „Nergens in Europa heb ik zulke mooie en heldere hotels ge zien", zegt ze. „Zelfs at home in de Verenigde Staten hebben we zulke ge zellige en toch moderne hotels niet." De eigenaar van het Hotel Gooi land in Hilversum staat er glunde rend bij en neemt met gerechtvaar digde trots namens al zijn Neder landse collega's de complimentjes van de opgetogen meisjes in ontvangst. Opgetogen meisjes zijn het, deze di rectrices van grote clubs; waar' dage lijks honderden Amerikaanse soldaten verpozing komen zoeken. Uitgezon derd Miss Cobb, uit Neurenberg, die al vele jaren het werk van gast- vrouwe in militaire clubs verricht, is geen van de directrices hoven de der tig. Miss Cobb kent Nederland al en daarom is zij wat rustiger in haar re acties op hetgeen haar door de HET KWEKEN van groenten in eigen tuin mag in ons land economisch gezien niet noodzakelijk zijn immers de groentenkwekers kunnen ons ruim schoots van voldoende verse groen ten voorzien er is ook nog zoiets als liefhebberij en al kweekt men bij voorkeur bloemen, groenten en fruit zullen toch ook wel in de smaak val len. Enkele siertuintjes heeft men der halve ook gedeeltelijk ingericht voor het kweken van groenten en da„r is op zich zelf niets tegen, doch gebruik er niet uw voortuin voor, dan eet ge steeds stof, speciaal bladgroenten zul len daar geweerd moeten wordei In de achtertuin zijn meer moge lijkheden, indien die tenminste vol doet aan bepaalde eisen. Volle zon is beslist noodzakelijk voor het kweken van groenten; in een schaduwtuintje gedijen enkele plantensoorten nog wel doch met groenten behoeft men het niet te proberen. Natuurlijk zijn reeds verschillende groentensoorten gezaaid en zal men enkele al volop geoogst hebben. Stuk jes grond waarop men spinazie heeft gekweekt, zijn inmiddels weer vrij gekomen en het restant, dat ia blijven staan, kan men onderspitten. Nu kun nen op zulke plekjes bonen gelegd worden, doch spit de grond dan be hoorlijk om en zorg er voor dat ze ook wat mest krijgen. Men beweert wel eens, dat bonen geen kunstmest nodig hebben, doch als men eerst an dere groenten op die grond gekweekt heeft, zijn er veel voedingsstoffen ver bruikt en die zal men toch enigszins moeten aanvullen. Dat kan men berei ken door na het onderspitten van de spinazieresten wat tuinkorrels uit te strooien, die men tegenwoordig onder verschillende namen in de handel kan kopen. Denk er om, dat erwten en peulen nog eens van rteun moeten worden voorzien; speciaal de klimmende soor ten heb ik hier op het oog. Alleen stokken of gaat is niet voldoende, men zal er ook enkele touwtjes langs moe ten spannen. Vergeet niet, dat sla elke drie weken gezaaid moet worden, wil men althans de ganse zomer over verse sla kunnen beschikken. Dat bij sla tomaten be horen. weet iedereen tegenwoordig en dus zet men nu op het warmste plekje van de tuin enkele ln pot gekweekte tomatenplanten, die natuurlijk niet in potten mogen bhjvom Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer tijdens de Pinksterdagen gedurende een tocht door ons land werd voorgezet. Zij stelt aan Iedere Nederlander de vraag: „Denkt U, dat Amerikaanse soldaten, die met verlof naar Neder land komen, bij Nederlandse families kunnen worden opgenomen?" Zij is van oordeel, dat de Ameri kaanse soldaat, die Duitsland voor meeste behoefte heeft aan een ver blijf in een gezellige huiselijke kring. ..Soldaten worden op den duur een zaam", zegt ze. Niet te duur! j^ISS BRANDON is het met haar eens. Zij heeft genoten van de trip door Holland. Maar zij vraagt zich af of dit voor de gewone G. I. Joe niet te duur zal zijn. De heer van Os van de A. N. V. V. en de gids van de Ame rikanen, verzekert haar dat dit niet het geval is. Hij had het niet gemakkelijk, de heer van Os. Vier dagen lang met zes pientere, ontwikkelde dames op stap, die van alles het naadie van de kous willen weten, is geen kleinigheid. Maar de meisjes vertellen ons met plagend twinkelende ogen dat de heer Van Os, maar zijn wenkbrauwen heeft op te trekken óm de strengste disci pline te handhaven. Het was een vrolijk gezelschap, dat vier dagen lang kriskras door ons land trok. Maar behalve de herinnering aan een prettige reis zullen de zes di rectrices nog iets anders herinneren en wel het feit, dat Nederland een goed land is om de vacantie door te brengen. „We zullen de jongens vertellen, hoe heerlijk het hier- is, We weten nu waar in Eurona een Amerik»hi zich het beste thuis kan voélen, al is het verhaal van de jongen, die zijn vinger in het gat van de dijk stak om een doorbraak te voorkomen, een sprook je, zoals u zegt. Terwijl MiSs Harline Blue dit zegt glinsteren haar zwarte ogen van enthousiasme. Indien zij en haar vriendinnen tets van dit enthousiasme ver.* land kunnen overbrengen op de tweehon- derddiiiz-nd Amerikaanse soldaten, die zich binnenkort in West-Dultsland zullen bevinden, dan zal Nederland nrofijt hebben van het bezoek, dat het levenslustige zestal aan ons land ge bracht heeft. TOT DIEP INDE HOOFDHUID De wetenschappelijke onderzoekingen van Zwitserse laboratoria op het gebied der vitaminen, hebben aangetoond, dat Panthénol* - een vi tamine uit de B-gtoep diepet tot de haarwonelsdoordringt e DitPanthénol bevindt aich uitsluitend in "Panténe" Ala Uw haat dot is, als U last heeft van roos of van een vette afscheiding van de hoofdhuid en Uw haren uit vallen, ia het tijd voot een Pantèoe- kuut De eangenamc, discrete geut wordt gewettdeerd doot alle dames en heten, die Ptntène gebruiken. 'Fauthhul wtrdt bereid iu de wereldbekends Zwitserse gttutsmiddtltn-fabritktH F. Htff- masn - Let Roebe Se Cie S.A. Hel gebruik treurt m tantineis wetteiqk beschermd. Het tuigt tUaptaarkantlu baarprtfaratp Pfije f 7.J0 (bij dagelijks gebruik voldoende voor tee me and) AlLAAO e IMPORT c OEN HAA« ♦Adverteotie, lag Med.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 5