Engeland aanvaardt Perzie's olie-nationalisatie Verdere opvoering van de Amerikaanse productie De kolen worden duurder Stokes leidt de delegatie naar Teheran VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Helvetisatie van Europa Vriendschap met Egypte de hoeksteen van de veiligheid in het Midden-Oosten Onbevredigend verloop van tuinbouw- export naar België en Luxemburg Harriman weer naar Teheran KxPtt B&sbek Op voltooiing van de Velser tunnels Dinsdag 31 Juli 1931 76e Jaargang No. 11168 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Weerbericht Onder invloed van de Amerikaanse vrienden DE Britse eerste minister, Clement Attlee, heeft gisteravond tydens het debat over de Britse betrekkingen met het Midden-Oosten in het Lager huis medegedeeld, dat het aanvaarden van het principe van de Perzische olie-nationalisatie onder invloed van Engelands Amerikaanse vrienden is tot stand gekomen. „Op het ogenblik aanvaarden wy dit principe. De onderdelen moeten nog uitgewerkt worden," aldus Attlee, die onder toejuichingen van het Lagerhuis verklaarde: „Het is onze bedoeling ons niet geheel uit Perzie terug te trekken. Mogelijk zal wel de Britse staf uit bepaalde olievelden of uit gedeelten van Abadan moeten worden teruggetrokken". De oplossing van het oliegeschil zag de premier in een deelgenootschap tussen Engeland en Perzie. De Britse minister van buitenlandse zaken, Herbert Morrison, deelde mede, dat Bichard Stokes, de minister voor strategische materialen een Britse delegatie naar Teheran zal leiden, zodra over zekere punten met de Perzische regering overeenstemming is bereikt. Israël en de Arabieren moeten concessies doen Medio 1952 nieuwe stijging van vijf procent Geen verandering in de grondstoffenschaarste Minister Mansholt overweegt maatregelen ÏSCStKS en z«n "aast" mc(Iewerker8: waar*« het "erd "Vl ucht over de jongste ontwikkeling der Benelux Van deze gelegenheld maakte Met een dode panter naar De Nederlandse Comedie Brandstichting in een tehuis voor bejaarden? Accoord over Atlantisch marine-commando Ook gas en electriciteit mogen in prijs stijgen Weldra nieuwe proeven met atoombommen niii De K.N A C dringt aan De regering ziet geen aanleiding tot protest Nederlandse vermist in Oostenrijkse Alpen Paus treedt af, maar zal in het Vaticaan blijven Alkmaarse militair in zwembad verdronken BUREAU: Koningstraat 78—80 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK HËLDERSE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct. p. m.m. Kleine advertenties t„Juttertjes") tot 15 woor den 1.elk woord meei 5 cent Abonnementen per kwar taal 1 5.15, per maand t 1.72 bij vooruitbetaling plus incassokosten J^JEN kan heel veel op Zwitserland tegen hebben, op z'n neutraliteits- ziekte en z'n materialistische, zelfge noegzame burgerlijkheid, om toch gul te erkennen hoeveel dankbaarheid leder oprecht Europeeër aan dit kleine land en volk verschuldigd is. Tussen deze enkele millioenen welt het spran kelend water des geestes uit vele bron nen op en nergens dan in Zwitserland zal men zoveel stemmen bijeen horen klinken, waarnaar een internationaal publiek zich gaarne te luisteren zet. Meermalen zou het zelfs om jaloers te worden zijn, ware het niet dat naast deze overvloed toch ook wel armoede op te merken valt. Om echter alleen van de overvloed te spreken: waar werd onze Huizinga zo goed verstaan en gewaardeerd als in Zwitserland? Waar zou onze Kraemer anders heentijgen, toen hij door de Wereldaad van Kerken als leider van het Oecumenisch Instituut werd aan gesteld? Wie zette het internationale volkenrecht op zulke vaste grondsla gen als Max Huber? In Zwitserland kwam een wetenschap der psychologie en der psychische therapie tot stand, aie tienduizenden aan haar voeten zier liggen. Daar kon een theoloog als prof. Brunner een prachtig werk ai» „Gerechtigheid" schrijven, dat aan niemand, die zich met politiek of maatschappelijke vraagstukken be moeit, onbekend diende te zijn. Daar verzet een figuur als Karl Barth in de grootste bescheidenheid een titanen arbeid, naar welks voltooiing over de gehele wereld met eerbied en spanning wordt uitgezien. Daar betoont Fritz Lieb zich een van de zeer zeldzame Rusland-kenners te zijn. Daar ver schijnt een degelijke krant als de Neue Zürcher Zeitung, militant liberaal, zeker, maar beter geïnformeerd dan enig Nederlands blad. Er is echter nog een bijzondere gave, die Zwitserland aan het hedendaags verward Europa schenken wil. Dit land is ook het land van schrijvers en onderzoekers als Denis de Rougemont Adolf Gasser en Wilhelm Röpke, na men die men in elke belangrijke poli tieke discussie in alle West-Europese landen tegenkomt. Deze mannen zijn de grondleggers van het federalisme, dat de enige uitweg kan bieden uit de stortvloed van vraagstukken, die ons werelddeel overstelpt. Zij vergenoegen zich niet, zoals zovelen onzer, met het ziektebeeld van onze tijd vast te stel len, maar zij geven ook de geneeswijze aan. Federalisme kan op heel wat manie ren gedefinieerd en geïnterpreteerd worden, maar steeds zal de omschrij ving neerkomen op wat Gierke eens aldus formuleerde: de door het ganse Christendom geopenbaarde en door het Germanendom in zijn volle diepte doorvoelde gedachte van de absolute en onvergankelijke waarde van het Individu. In de kleinste gemeenschap pen ligt daarom het zwaartepunt. Sluiten zulke gemeenschappen zich tot een grotere eenheid of een unie aan een, dan mag hun zelfstandigheid toch nooit verloren gaan. Het geheel, dat in de loop van een zekere staatkundige ontwikkeling gevormd wordt, mag nooit alle rechten van de delen absor beren. De Unie van Utrecht bood in de Nederlanden zulk een federalistische structuur: de afzonderlijke delen be hielden zoveel van hun oorspronke lijke vrijheid, als nog juist met het gemeenschappelijk doel verenigbaar was. De toestand van thans is in een zekere zin onnationaal: hij heeft zijn regelrechte oorsprongen in de Jaco- bijnse sector van de Franse Revolutie. Verwachting tot Dinsdagavond: Geleidelijk toenemende bewol king, maar slechts hier en daar een enkele bui. Meest matige Z.0 tot Zuidelijke wind. Warm. WOENSDAG: zon op 5.00; onder 20.32; maan op 2.46, onder 20.19. gPREKENDE over de toestand in Pa lestina zei Morrison, dat nationaal bewustzijn en nationaal streven op zich zelf wenselijk zijn, doch dat er een groot verschil is tussen vaderlandslief de en vreemdelingenhaat. Hij verklaar de, dat Engeland iedere daad van aggressie door Israël of door de Ara bieren zou tegengaan. Het is in het belang van beide partijen, dat zij zelf het initiatief nemen en oprechte posi tieve vredesvoorstellen naar voren brengen, Beide landen zouden aanzien lijke concessies moeten doen. Engeland heeft landen als Irak en Jordanië geholpen hun voortgang naar algehele onafhankelijkheid te versnel len. Hij weet, dat een verbond tussen bereidwillige deelgenoten meer in zijn belang is dan de overheersing van on tevredenen, aldus de minister, die voorts verklaarde, dat Engeland de De filosoof Jaspers telde eens, aai Europa de keuze heeft tussen balkani- satie en helvetisatie. Balkanisatie is dan het uiteenvallen door elkaar be strijdende nationalistische systemen, helvetisatie de door Zwitserland (Hel- vetia) voorgeleefde federalistische samenbundeling der naties. De Zwitser Denis de Rougemont karakteriseert dat laatste kortaf als: vrij blijven op eigen gebied. Breng evenwicht tussen de autonomie der verschillende gebieden en hun unie, zegt hij. Niet de ver scheidenheid van velerlei aard moet uitgewist worden en niet moet men trachten alle naties in één enkel blou samen te smelten, maar men moet integendeel haar bijzondere hoedanig heden behoeden. De liefde voor de veelvormigheid is de beste afweer tegen elk totalitarisme. Het totalitaris me (de consequentie van elk centra lisme) is eenvoudig en strak, als de oorlog, als de dood; het federalisme is veelvormig, soepel en organisch, als de vrede, als het leven, aldus de Rougemont. Wij kennen geen boek dat zo scherp en onweerlegbaar de noodzaak en- waarde van het federalistisch beginsel aantoont, als dat van de Zwitserse socioloog Adolf Gasser over „de ge meentelijke vrijheid als redding van Europa". In een land waar onlangs het eerste eeuwfeest provinciale en de gemeente-wet werd gevierd, moest ieder burgemeester en ieder Statenlid het in elk geval kennen. De antithese tussen de centralisatie en de federalistische organisatievorm is volgens hem de hoofdoorzaak van de Europese verdeeldheid: democratie en staatsoppermacht zijn onverenigbaar. Alleen daar waar gemeente en provin cie zelfstandige, levende, in de bevol king gewortelde en door haar direct gekozen gemeenschappen zijn, alleen daar krijgt de totalitaire geest nimmer vat. Dat beseft men in Zwitserland; doet men dat óók in Nederland? traditionele sterke vriendschapsbanden met de Arabische staten wenst te ver sterken en verder uit te breiden. Het Egyptische vraagstuk. £EN van de hoekstenen, waarop stabi liteit en veiligheid van het Midden- Oosten moeten rusten, was volgens Morrison, vriendschap en samenwer king tussen Egypte en Engeland. „De aanwezigheid van Britse troepen in Egypte is niet zuiver een Brits-Egyp tische kwestie", aldus Morrison. „Wij dragen namens de rest van het Geme nebest en de westelijke geallieerden verantwoordelijkheid in het Midden- Oosten". „Wy nodigen Egypte uit als gelijke aeel te -nemen aan de gemeenschappe lijke poging om de wereld veiliger te maken. Wij willen onze verhouding op een geheel nieuwe basis opzetten, doch kunnen onze verantwoordelijkheid niet laten schaden door een Egyptische wei gering." Morrison gaf echter de hoop om Egypte over te halen spontane medewerking te verlenen, niet op. Na zijn spijt te hebben betuigd, dat Egypte de beperkingen op de vaart door het Suez-kanaal nog niet heeft verzacht, deelde Morrison mede, dat beide landen het eens zijn geworden over maatregelen om een herhaling van het incident van de „Empire Roach" te voorkomen. (Zie verder elders ln dit blad) yOLGENS het halfjaarlijkse economi sche rapport, dat president Truman aan het Congres heeft aangeboden, zal de Amerikaanse totale productie, wel ke het afgelopen jaar reeds met 10 is toegenomen tegen het midden van 1952 opnieuw een stijging van 5 en ook in het daaropvolgende jaar een verdere stijging van 4 te zien kun nen geven. De nationale productie zou dan medio 1952 zijn toegenomen van 330.000 millioen dollars tot 345.000 mll- lioen. De president is van mening, dat deze resultaten te verwezenlijken zijn en dat Amerika er zelfs naar dient te streven het genoemde percentage te boven te gaan. Een grotere productie zal het mogelijk maken het verdedigingspro gram met minder druk op de Ameri kaanse volkshuishouding ten uitvoer te brengen. Tevens zal het dan gemakke lijker worden de nodige belastingen in te voeren en deze te innen, aan de dreigende inflatie het hoofd te bieren en, indien dit nodig mocht zijn, in snel tempo te mobiliseren. zeer van de (Van onze Haagse redacteur). FNÏGE tijd geleden heeft de Stichting voor de Landbouw zich met een ult- E voMlg gedocumenteerd sehrjjven over het onbevredigend verloop van de tuinbonwexport naar Belgle en Landbouw, Visser^ en \SSviSnlng1gewend. Dezer dagen had het Stichtingsbestuur een be- de Stichting gebruik haar bezwaren nader uiteen te zetten. Zfc legde er de nadruk op, dat de Stichting voor de Landbouw geheel de ongerustheid, die op dit punt iu landbouwkringen heerst, deelt "et name vestigde z*j de aan dacht „p de ongewenste invloed, die van de huidige situatie in de Benelux- export uitgaat op de exportmogelijkheden naar andere landen. Het bestuur had in zoverre succes, dat de minister toezegde maatregelen te zullen over wegen, die verbetering kunnen brengen. „Het wonderlijkste avontuur, dat wij op zo'n afgelegen post n de Indo nesische rimboe beleefd hebben, was wel, dat een van de toeschouwers op weg naar de voorstelling en passant een panter had geschoten en met het dode dier op zijn schoot gespannen naar ons zat te luisteren". Dit vertel de Guus Oster gistermiddag op Schip hol na de behouden terugkeer in Ne derland van het toneelgezelschap „De Nederlandse Comedie", dat een tour- née van twee maanden door Indonesië heeft gemaakt. De president verwacht geen tekort aan werkkrachten, doch ziet als groot ste hinderpaal voor de opvoering van de productie het feit, dat in een aan tal hoogst belangrijke industrieën de productiecapaciteit niet groot genoeg is. Een verandering ten goede in de schaarste van bepaalde grondstoffen, hoofdzakelijk metalen, mag voorlopig nielt verwacht worden. De presiden tiële raad van economische adviseurs is van mening, dat ernstig in overwe ging genomen moet worden om produ centen van speciale materialen en goe deren, zowel in de V.S. als in het bui tenland, een zekere mate van waar borgen te verstrekken, waardoor zij tegen het risico van een geringere af name tijdens een bepaald tijdvak in de toekomst gedekt zullen zijn. President Trumans speciale ambas sadeur Harriman is Maandagmiddag per vliegtuig uit Londen voor de te rugreis naar Teheran vertrokken. Voor zijn vertrek verklaarde Harri man, zeer bevredigende besprekingen gevoerd te hebben met leden van de Britse regering. „Ik ga thans terug om de- voornaamste punten, die uit deze besprekingen zijn gerezen, met de Perzische regering en functiona rissen van de Anglo Iranian uit te werken Ik heb goede hoop, dat een basis gevonden kan worden voor een regeling van de geschillen, die zijn ont staan". Het onderzoek van de Haarlemse po litie naar een overigens onbetekenend binnenbrandje dat Zondagavond is uit gebroken in een van de huisjes van het Remonstrants-Gereformeerde hofje aan de Ursulastraat te Haarlem heeft uit gewezen, dat er vermoedelijk brand stichting in het spel is. Het huisje werd bewoond door een 70-jarige juffrouw, H. B., die tijdens het ontstaan van de brand in bed lag en door buren uit het huisje werd ge bracht. De brand was spoedig geblust met een straal op de waterleiding. Thans is gebleken, dat er verscheidene vuurhaarden in huis waren en dat het in alle vertrekken naar petroleum rook. Ook werden in diverse kamers bran dende kaarsen aangetroffen. De politie kon zich nog niet uitlaten over het motief van deze eventuele brandstich ting, doch zet het onderzoek voort. Volgens geloofwaardige bron zou het Brits-Amerikaanse meningsverschil over het opperbevel der Noord-Atlanti sche zeestrydkrachten opgelost zijn. Engeland zou zich eens verklaard heb ben met de benoeming van de Ameri kaanse admiraal William Fechteler tot opperbevelhebber. Sedert begin April van dit jaar z«jn de prijzen van de in ons land inge voerde buitenlandse kolen aanzienlijk gestegen. Aangezien deze buitenlandse kolen ongeveer 1/3 van het totale ver bruik uitmaken, ziet de regering zich voor de noodzaak geplaatst de prijzen van vaste brandstoffen voor industriële en huisbranddoeleinden met ingang van 1 Augustus a.s. te verhogen. Voor onderstaande soorten brandstof zullen met ingang van morgen .n de grote steden de volgende maximum prijzen gelden: anthracietnootjes III eerste kw. f 8.80 per hl., anthraciet nootjes III tweede kwaliteit f 8.30 per hl., esnootjes III f 7.30 per hl., eierbri- ketten f 5,60 per hl., gascokes III f 7.55 per 2 hl. Met ingang van 1 September a.s. zul len de prijzen van essnootjes II en eier- briketten resp. f 7.65 en f 5.95 bedra gen. Voor gascokes zal van 1 Septem ber af een prijs van f 7,85 mogen wor den berekend. Laatstgenoemde prijzen hangen samen met het destijds ten aanzien van deze soorten vaste brand stoffen ingevoerde stelsel van seizoen- prijzen. In verband met de verhoging van de kolenprijzen wordt aan de gas- en elec- triciteitsbedrijven toegestaan de prij zen voor gas en electriciteit te verho gen met f 0.01 per kubieke meter resp. per kilowattuur. De voorzitter van de Amerikaanse commissie voor de atoomenergie, Cor don Dean, heeft gisteren meegedeeld, dat plannen worden gemaakt voor nieuwe proefnemingen met atoombom men. Hij zei niet, waar en wanneer deze proefnemingen zouden plaats heb ben. Wel verklaarde hij, dat tot dus ver alle wapens, waarmee proeven waren genomen, gewerkt hadden. ALS TERMIETEN in uw boekenkast beginnen te neuzen is dat nog angst wekkender dan wanneer de fiscus uw boeken gaat bestuderen. De beroemde mn bibliotheek van Napels werd door con sumptie door deze mierensoort be- had, met de sterke arm werd verwij- dreigd. In een ruimte, waarin toevallig derd. In Mittenwald (Beieren) was weinig documenten waren opgeborgen het heel wat gezelliger. Daar hebben werden enkele nesten gevonden. De zeventig vioolbouwers uit zeven Euro- aangetaste voorwerpen zijn vernietigd pese landen geconfereerd. Alleen was en de rest is ontruimd. Mieren ac- de keus van een voorzitter moeilijk, cepteren krachtdadige verwijdering heel want iedereen zei de eerste viool te wat gemakkelijker dan mensen. In Mon- treal werd bijvoorbeeld een gezin op straat gezet, wegens het niet voldoen van de huishuur. Uit protest sloeg de familie (man, vrouw, drie kinderen, een opoe-in-de-kost en een hond) zijn bivak op voor het kantoor van de Dienst voor Sociale Zaken van Montreal. Ze bleven er drie dagen, tot liefdadige ar men zich behulpzaam naar hen uit strekten. In Mainz werd een familie juist toen men een ver jaarsfeestje vierde op de straatstenen geplaatst. Ten aanschouwt van het publiek ging het feest gewoon door. Het tweede in cident vond 's avonds plaats, toen de feestviolist, die een borrel te veel op Binnen tijdvak van vijf jaar De KNAC heeft zich met een adres tol de ministerraad gewend met het verzoek te bevorderen, dat binnen een tijdvak van vijf jaren de weg- en spoorwegtunnel te Velsen zal worden afgebouwd en daarvoor zo nodig een beroep te doen op de tegenwaarde der Marshallfondsen. De vergroting van de huidige pont capaciteit kan in verband met de stij gende vervoersbehoeften slechts een tijdelijke verlichting van de wacht tijden brengen, terwijl het tot stand komen van een tunnelverbinding een besparing van bijna 1 millioen per jaar zou opleveren. Bovendien zouden met het verdwijnen van de Velserbrug grote spoorweg-, haven- en scheep- vaartbelangen zijn gemoeid. Met de voltooiing vah de reeds voor de oorlog begonnen werkzaamheden aan dit grootse bouwwerk zouden nog vijf jaren zijn gemoeid, indien daarvoor per jaar f 6 a 6y~ millioen beschikbaar zouden komen, aldus de KNAC. De samenwerking V.S -Spanje Op vragen van het lid der Tweede Kamer, de heer Burger (P. v. d. A.), betreffende de militaire samenwerking tussen de V.S. en Spanje heeft de mi nister van Buitenlandse Zaken ge antwoord, dat hij heeft kennis genomen van de berichten over deze samenwer king en van het feit, dat de regerin gen van Engeland, Frankrijk en Dene marken, alsmede het I.V.V.V. hun be zorgdheid omtrent deze ontwikkeling hebben geuit. De tot dusver ontvan gen berichten omtrent de voorgeno men afspraken tussen de V.S. en Spanje, welke een zuiver bilateraal karakter dragen en geenszins toetre ding tot de NATO inhouden, gaven de minister echter geen reden aan te ne men, dat de collectieve verdediging van West-Europa daarmede eerder zou worden geschaad dan bevorderd. De Nederlandse regering ziet daarom nog geen aanleiding om zich tegenover de V.S. over deze aangelegenheid in be paalde zin uit te spreken. Soldaten van het Franse bezettings leger, Oostenrijkse gendarmes en leden van de Oostenrijkse reddingsdienst hebben gisteren de gehele dag in de Oostenrijkse Alpen gezocht naar een 5C-jarige Nederlandse vrouw, J. v. d. L., die sedert Vrijdag wordt vermist. Zij bracht haar vacantie geheel alleen door in Vorarlberg en was Vrijdag het laatste op de top van de Bürserberg gezien. Sto(o)k es met olie zijn. Veel van de voormalige nazi's spelen weer een aardig deuntje mee in het orkest van de Westduitse bondsre publiek, zo beweert het Joodse wereld congres, dat inzake deze kwestie een onderzoek heeft ingesteld. Volgens het congres zijn vele ex-nazi's onder wie tal van dienaren van de heer Von Rib- bentrop op invloedrijke posten bij het nieuwe Westduitse ministerie van Buitenlandse zaken benoemd. In Hongarije, waar Russische accoorden in de melodie van het Volkslied meeklin ken (we zeggen het nog steeds me' no ten), kent men een aparte ziekte, het „Absenteïsme". Dit is de Zondagse naam voor het zonder geldige reden wegblijven van het werk. De ziekte dreigt in het Pusztalan4 acuut te wor den en derhalve zullen simulanten spijbelaars gerechtelijk vervolgd wor den. Tot slot nog even naar Tsjecho Slowakije. In een radio-uitzending van de „Stem van Amerika" heeft men pre sident Gottwald uitgenodigd, de tot tien jaar veroordeelde Amerikaanse journa list, William Oatis, iedere dag voor de radio te laten spreken, om te bewijzen dat hij nog in leven is. Als Rome bezet wordt: Volgens een artikel in het Ameri kaanse tijdschrift Look, afkomstig van „een correspondent met de beste in lichtingen in Vaticaan Kringen'', zou paus Pius XII, ingeval Rome door communistische legers zou worden be zet, als zodanig aftreden. Hij zou ech ter in elk geval in Vaticaanstad blij ven. De kardinalen zouden Rome ver laten en vermoedelijk op het Westelijk halfrond naar verluidt in Quebec -- gastvrijheid zoeken. Zij zouden daar een nieuwe paus kiezen, waarna de curie opnieuw zou gaan functionne- ren. De naus zou zich ten volle vix.r ogen stellen, dat hij, dusdoende, zich zelf misschien tot martelaar zou ma ken. Twee zwemmers omgekomen Wederom zyn gisteren enkele zwem mers, die na de warme dag verfrissing in het koele water zochten, door ver drinking om het leven gekomen. De 19-jarige militair J. Hogerwerf uit Alk maar, die te Assen was gelegerd, is door een onbekende oorzaak gisteravond in het diepe gedeelte van het Asser Zwembad verdronken. Te Kamperland op Noord-Beveland is. eveneens gisteravond, de 7-jarige G. R. door de sterke zeestroom mee getrokken en verdronken. Uit de Zandsloot te Leidschendam is gisteravond het lijkje van het 4-jarige zoontje van de familie M. opgehaald. Het jongetje was sedert Zaterdag ver mist.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 1