Rusland gaat naar San Francisco
■ïïsltrr -«"*< - -
Geen
enkele vooruitgang
Gemiddeld staan vier a vijf
spionnen per week terecht
Richard Stokes overhandigt
een nieuw Brits voorstel
-y,un.
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Geen aanwijzing voor ondertekening
Slechts negen overlevenden van het
Noorse schip „Bess" opgepikt
Principe van de nationalisatie erkend
KjojJC B&itefc
Werkloosheid op
het platteland
Dinsdag 14 Aug, 1951
76e Jaargang No. 11180
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
- n,,JC vKtzUtSVtKUKAb
Sombere verwachtingen
van Londen
Nam II
De besprekingen te Kaesong
vervalt in de oude halsstarrigheid
Felle critiek van de
communisten
Boerderijen bij Nijmegen
in brand gestoken?
Vissersscheepje op de
Engelsmanplaat
Vakbeweging voorziet
nieuwe huurverhoging
Weerbericht
VS doen alle concessies
voor Praag teniet
Normale handel onmogelijk
geworden
Het cadeau in de kelder
Een op de drie is een
vrouw
J^ICHARD STOKES, de leider van de Britse delegatie in Teheran, heeft gisteren
de Perzen een plan van de Britse regering tot beëindiging van het oliegeschil
overhandigd. In dit voorstel wordt door de Britse regering het principe der olie
nationalisatie erkend en wordt niets afgedaan aldus Stokes aan de rechten
van de Perzische regering, de Britse regering en de olie-maatschappij. De Per
zische afgevaardigden waren over het algemeen zeer optimistisch, nadat zij van
het plan hadden kennisgenomen en waren van oordeel, dat thans een overeen
stemming mogelijk was.
KSaaf rsr-rsv?
rrsrrras
BUREAU:
Koningstraat 78—80
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
COIMT
TARIEVEN;
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
f 1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
bijwoning van de conferentie van San Franciae» a de uitnodiging tot
Lijd zal zijn aan de bespreking TTT
tember aanvangen. Reeds een derde herinonti °P 4
Maandag ls gereedgekomen, onder de belanghebbende reeT' Verdrag' dat
«neoDenae regeringen rondgedeeld.
gesloten, dan wel verlengd op een
moment, dat de ministers der Weste-
J e grote mogendheden besprekingen
moeten voeren in Washington en Ot-
rvE Russische delegatie zal volgens
Amerikaanse berichten onder lei
ding staan van Gromyko, de waarne
mende minister van buitenlandse za
ken der Sovjet-Unie. Verder maken er
deel van uit Panjoeskin, ambassadeur in
Washington, Zaroebin, ambassadeur in
Londen en Golymski, van het Russi
sche ministerie van buitenlandse za
ken. De Russische nota bevatte geen
enkele aanwijzing, of de Sowjetrege-
ring het vredesverdrag al dan niet zal
ondertekenen.
De woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse za
ken, McDermott, heeft geen commen
taar willen leveren op het Russische
besluit. Hij vertelde alleen, dat 49 lan
den tot deelneming zijn uitgenodigd,
van wie reeds 24 te kennen hebben
gegeven, dat zij zullen komen. Ver
wacht wordt, dat alle uitgenodigde lan
den een delegatie zullen zenden.
Waarnemers te Washington zijn over
het Russische besluit zeer verrast. Wil
Moskou, zo vraagt men zich af, mis
schien de besprekingen hinderen? Ver
wacht wordt, dat de toelating van com
munistisch China het eerste geschilpunt
zal zijn.
Treffen tussen Oost en West
dat het Rus-
formele
bijeenkomst zal maken tot een belang
rijk treffen tussen Oost en West. Mos
kou heeft immers bij herhaling te
kennen gegeven dat het geen vredes
verdrag zou tekenen, waaraan de Chl-
neae volksrepubliek geen deel zou heb
ben. Bovendien kan worden verwacht,
dat het de grondbeginselen van het
verdrag zal betwisten.
De plannen waren, dat de conferen
tie vijf dagen zou duren en slechts
ruimte zou laten voor het afleggen van
verklaringen. Voor een debat over
grondbeginselen zou geen ruimte zijn.
De conferentie zou dus moeten worden
IN LONDEN meent men,
sische besluit een in feite
tawa. Voorts verwacht men, dat» het
besluit de stromingen in India, die te
gen het verdrag gekant zijn, zal ver
sterken.
Het Franse ministerie van buitenland
se zaken heeft zich gereserveerd uitge
laten over de Russische komst naar
San Fransisco. In politieke kringen
veroorzaakte het nieuws opwinding,
maar men zag de Russische stap als een
nieuwe fase in het vredesoffensief, er
op gericht de Amerikanen in hun poli
tiek te hinderen.
In regeringskringen te Bonn is de
Russische stap toegejuicht.
rter wf i -°n ak' cn'ffe re^en te bestaan voor optimisme aangaande het verloop
r mg®n te Kaesong, gisteren is de zaak op de oude voet voortgezet.
win»nrf,i a™ 11 weigerde categorisch, over iets anders te spreken dan over een
nu^!! de 38ste bl-eedtegraad volgde. De mogelijkheid van
vereenstemming over een ander agendapunt werd niet onderzocht. Nam II ging
i i °F verzoek van vice-admiraal Joy, de zienswijze der communisten
en aar e maken over een ontwapende zóne die de huidige frontlijn zou volgen.
Wind
woei naar andere kant
Zondagavond zijn in Leuth eri Erle-
kom bij Nijmegen twee boerderijen en
een schuur afgebrand, die, naar men
thans vermoedt, door kwaadwilligen
zijn aangestoken. Het is komen vast te
staan, dat de branden in de boerderij
van W. Jeuken en in de schuur van G.
Damen niet veroorzaakt kunnen zijn
door het overwaaien van vonken van
de in lichterlaaie staande boerderij, die
toebehoorde aan A. Jeuken. De wind
had namelijk een geh$el andere rich
ting.
Een uur na de brand in de eerste
boerderij brak het vuur uit in de boer
derij van W. Jeuken, de broer van het
eerste slachtoffer, en in de grote land-
bouwschuur van D., waardoor een
schade werd aangericht van ruim
f 200.000.De Rijkspolitie stelt een
nauwgezet onderzoek in.
Het zoeken naar het 1116 ton metende
Noorse houtschip „Bess", dat Zondag
op de Noordzee nabij de Doggersbank
door het stormweer werd overvallen en
dat later, toen het zware slagzij maakte,
door de bemanning is verlaten, is thans
gestaakt. Aangenomen wordt dat het
schip, dat 38 opvarenden had, is gezon
ken.
Bespreking met raad van
ministers aangevraagd
De raad van vakcentralen heeft een
telegram gestuurd aan de minister
raad, waarin hij zegt kennis te hebben
genomen van de wijziging van 2 Aug.
Van de beschikking Bijdragen Wo-
ningwetbouw 1950.
De raad stelt vast aldus het tele
gram dat de consequentie van deze
wijziging betekent een huurverhoging
Voor nieuwe woningwetwoningen en
voor reeds gebouwde woningwe'wo-
h'ngen, waarvan de definitieve finan
ciering nog geregeld moet worden.
^®ze huurverhoging zal volgens de
raad vergaande gevolgen hebben voor
de loon- en prijspolitiek. De raad
Verzoekt derhalve de raad van minis
ters dringend op korte termijn een
onderhoud toe te staan teneinde de
hiaatregel en zijn gevolgen te bespre
ken.
Wisselend bewolkt met plaatse-
Hik nog enkele buien. Matige
Westelijke wind. Dezelfde of iets
hogere temperaturen dan giste
ren.
WOENSDAG: Zon op 5.22. onder
2006 Maan op 19.42, onder 2.22
Vele schepen hebben aan het opspo
ringswerk deelgenomen, evenals twee
vliegtuigen van het vliegveld Valken
burg. Het Deense vissersvaartuig „La
dy" pikte veertig mijl ten Westen van
het lichtschip Hornsrev zes dode No
ren op. Reddingboten werden nergens
gezien. Kort daarop pikte de Duitse
treiler „Adolf" negen overlevenden op,
onder wie een vrouw en de gezagvoer
der van de „Bess". Verder zijn alleen
enkele luiken en een reddingboei van
de „Bess" gevonden.
Een tweede schip, dat zich in nood
bevond het onder Costaricaanse vlag
varende stoomschip „Carrena", heeft
thans op eigen kracht de reis naar
Hamburg kunnen voortzetten.
Gistermiddag is de reddingboot „ln-
sulinde" uit Oostmahorn op Schiermon
nikoog uitgevaren naar de Engelsman
plaat tussen Ameland en Schiermon
nikoog, waar zich een vissersscheepje
uit Zoutkamp in moeilijkheden bevond.
Het scheepje bleek op de plaat te zijn
eestrand en directe assistentie van de
Insulinde" was niet noodzakelijk. Een
andere Zoutkamper visser zal trachten
het gestrande vaartuig bij hoog water
vlot te slepen.
De zitting werd gistermorgen geopend
met een gedetailleerd antwoord der
V.N.-delegatie op de vijf vragen, die
generaal Nam II haar Zondag had
voorgelegd. De generaal noemde de
antwoorden in een tevoren opgestelde
en vertaalde verklaring niet bevredi
gend. Overigens is noch over de in
houd van de vragen, noch over die der
antwoorden iets bekend gemaakt.
Van Noordelijke en Chinese zijde is
op de eis der verbonden legers, dat de
demarcatielijn de huidige frontlijn zal
volgen, felle critiek geleverd. Radio-
Peking heeft de verbondenen verant
woordelijk gesteld voor een impasse,
wanneer zij aan hun voorstel vasthou
den. Volgens een bericht van radio-'
Pjongjang zou Nam II hebben gezegd
dat de conferentie geen wezenlijke be
tekenis zou hebben en geen vooruit
gang mogelijk zijn, wanneer de dele
gatie der V.N. haar houding niet wij
zigde.
Generaal Ridgway heeft een bood
schap gepubliceerd, waarin hij de bui
tengewone heldhaftigheid prijst van
de leden van het Nederlandse detache
ment in Korea, die deze maand naar
huis vertrekken. Het ligt in de bedoe
ling, zo verluidt in Den Haag, tot com
mandant van het Nederlandse deta
chement in Korea te benoemen majoor
Christan, thans chef staf van de Ko
ninklijke Landmacht op Nieuw-Guinea.
Majoor Christan is onderweg naar Ne
derland.
De Amerikaanse regering heeft de in
ternationale handelscommissie van de
Verenigde Naties er van op de hoogte
gesteld, dat zij alle tariefconcessies, die
ZU krachtens de algemene overeenkomst
voor handel en tarieven aan Tsjechoslo-
wakije heeft verleend, zal intrekken.
De commissie komt door dit voorne
men voor enige zeer netelige kwesties
te staan. De overeenkomst bevat name-
lük geen clausule, die in een dergelijke
situatie voorziet. De concessies, die
krachtens de algemene overeenkomst
voor handel en tarieven door een land
aan een ander land worden verleend,
gelden automatisch voor alle andere
landen, die aan de overeenkomst deel
nemen. Tsjechoslowakije is het enige
Oosteuropese land, dat aan de overeen
komst deelneemt. Als redenen voor
haar maatregel noemde de Amerikaan
se regering de vervolging van Ameri
kaanse burgers, het in beslag nemen
van eigendommen en andere vijande
lijke handelingen tegen Amerikaanse
zakenlieden.
Een inwoner van Saventhem bij
Leuven gaf vijftien jaar geleden,
kort voor zijn dood, zijn notaris
opdracht, zijn zoon op diens 21-ste
verjaardag een brief ter hand te
stellen. De jongeman in kwestie,
die dezer dagen meerderjarig
werd, las in de brief: „Ga naar de
kelder en maak de vierde steen
rechts van de trap los" Hij deed
aldus en vond op de aangewezen
plaats een doos met goudstukken
ter waarde van een millioen Bel
gische franken.
Opruiming in West-Duitsla nd
Het Amerikaanse leger heeft in het laatste half jaar in West-Duitsland een
kleine zestig Sowjetrussische en Tsjechoslowaakse spionnen berecht en gevan
gen gezet. De jacht wordt nog steeds voortgezet. In Neurenberg worden voor de
Amerikaanse bezettingsrechtbanken twee a drie spionnageproccssen per week
gevoerd, waarbij dikwijls vier a vijf beschuldigden tegelijk verschijnen. Eén op
de drie beschuldigden is een vrouw.
De beschuldigden hebben bekend de
Russen en de Tsjechoslowaken gege
vens verstrekt te hebben over Ameri
kaanse wapens, troepenposities, voor
raadplaatsen en agenten van de con-
traspionnagedienst. Zo verklaarde een
28-jarige Duitse wisselwachter, dat hij
een Tsjechische spion het geheime
plan voor de evacuatie, in geval van
nood, van Amerikaanse gezinnen in
handen had gespeeld.
Overigens verklaren leden van de
Amerikaanse geheime dienst, dat nog
honderden communistische agenten in
West-Duitsland werkzaam zijn, of
schoon de meesten van hen slechts op
amateurachtige wijze optreden, ge
dwongen door dreigementen met maat
regelen tegen familieleden.
Het „Nieuwsblad van de Duitse sol
daten" heeft de Verenigde Staten ge-
critiseerd om hun „slappe houding te
genover de communistische spionnage".
Volgens di' blad zijn in West-Duits
land naar schatting meer dan vijf
tig communistische front-organisaties
openlijk werkzaam. Ook in andere
Duitse persorganen wordt herhaalde
lijk verklaard, dat de communistische
agenten „tieren als veldmuizen" in de
Westduitse republiek.
De Perzische olie-kwestie
De afgevaardigden zijn overeenge
komen, dat de documenten in ieder
geval tot de volgende zitting geheim
zullen blijven. De leider van de Britse
delegatie zeide, dat overeenstemming
over de voornaamste trekken van een
accoord de volgende stap zal zijn. Hij
Ten einde een huis te krijgen, loist een Italiaans paartje niet beter te doen,
dan in te breken. Beide partners kregen twee jaar en toestemming van de
autoriteiten om in de gevangenis te huwen.
Dokter Herbert Hipps uit Texas
meent ontdekt te hebben, dat een aan
tal symptomen van
hondsdolheid en
kTnderveriamming identiek kijn. Hij
wh thans trachten enige proefperso-
nen door preventieve inenting
hondsdolheid «vgr kmderver-
énige'vooruitstrevende en menslieven
de geest. Een Duitse ingenieur uit Em-
mendingen heeft een apparaat u.tge-
X, dat voor blinden een boek leest
door dé letters langzaam hardop hoor-
Jaar te maken. Er zijn ook nog veel
dierenvrienden op deEz=ge graaf_
S'ïÏÏsh.". boerde de M
Ji." vastgeklemd in de
acht centimeter nauw, door»».
tegen IMMMMiWM
Ierse plaatsje Ballymena bleven zwer
men. Buren braken de deur open en
vonden de oude visser dood op de
vloer van zijn hut liggen. Hij had de
Welke kant zouden we nu uitgaan?
mussen gedurende vijftien jaar iedere
dag broodkruimels gevoerd. De heer
Sabel uit Florida is ook een groot
dierenvriend. Een agent van politie
merkte laatst op, dat de auto van deze
heer bestuurd werd door een Deense
dog, die een overhemd en een stropdas
droeg. Mijnheer Sabel legde aan de
nieuwsgierige politie uit, dat hij zijn
hond rijlessen aan het geven was. U
Een ander dier, dat menselijke neigin
gen kreeg was dat paard in Zuid-Afri-
ka, dat dronken en volkomen onbe
kwaam op de rijweg werd aangetrof
fen. Het was nog steeds voor de wagen
gespannen. Het bleek dat het dier ha
ver gegeten had, dewelke door een
brouwerij was weggeworpen, nadat
dit graan een gistingsproces had on
dergaan. Even menselijk was de
Engelse postduif Nurtha 2455, die er
op betrapt werd, dat zij de boel „fles
te". Nurtha had de gewoonte zich op
haar vluchten huiswaarts door treinen
en andere vervoermiddelen te laten
voortbewegen en intussen zelf een tuk
je te doen.
onthulde verder nog, dat de Anglo-
Iranian in Perzië werkelijk zal ophou
den te bestaan en dat haar activa tegen
vergoeding aan de Perzische regering
zullen worden overgedragen. „Wij al
len", zo zeide Stokes", zien de nood
zakelijkheid in van eerlijke samenwer
king om tot een doelmatige productie
en afzet te komen. Deze samenwerking
zal berusten op het recht van de Per
zische staat om de exploratie, de ex
tractie en de exploitatie van olie te
beheren volgens de wet van 20 Maart".
Ten slotte was Stokes van oordeel, dat
door middel van een notawisseling tus
sen beide regeringen regelingen moe
ten worden getroffen om interventie
of politieke aangelegenheden van Per
zië door de op te richten organisatie te
voorkomen.
Gisteren heeft Stokes een bezoek van
ruim een uur aan de Sjah gebracht.
Harriman, Trumans speciale gezant,
neemt thans een groter aandeel aan de
ontwikkelingen. Hij heeft met beide
delegaties een aantal aparte besprekin
gen gevoerd.
Twaalf Perzische senatoren hebben
een wetsvoorstel ingediend volgens
hetwelk Perzen en buitenlanders, wier
optreden de positie van de Perzische
regering inzake de oliekwestie zou
kunnen verzwakken, of die valse be
richten hieromtrent verspreiden, zwaar
gestraft zouden kunnen worden met
dwangarbeid of gevangenis.
De senaat aanvaardde voorts het
reeds op 29 Juli door de Kamer afge
handelde wetsontwerp dat de regering
machtigt een bedrag ad honderd-en-
veertig millioen gulden op te nemen
van de goudreserve, die bij de Engelse
Bank is gedeponeerd.
Wolf in „Vissers"-kleren
Dokwerker was sportleider
van O.-Duitse Volkspolizei
Een surveillerend agent van politie
te Amsterdam heeft in de Mosterdpot-
steeg een man aangehouden, die voor
gaf Limburger te z(jn en Jan Vissei
te heten. Later bleek, dat hg uit Oost
Duitsland afkomstig was. De man
heette Wulf en was in Rostock sport
leider geweest van de „Volkspolizei"
Hij werkte na te zijn gevlucht sinds
1 Augustus als dokwerker in de Am
sterdamse haven, waar h\j zich als
Zwitser had uitgegeven.
II
£)E werkloosheid onder de landarbei
ders neemt toe. Onmiddellijk na de
oorlog heerste allerwegen een schreeu
wend gebrek aan arbeidskrachten,
waarin werd voorzien door het inzet
ten van oogst- en jeugdcolonnes.
Successievelijk werd de behoefte aan
personeel kleiner. Dat het in 1951 in
Noord-Holland zover zóu zijn geko
men, dat in de maand Augustus niet
alleen geen oogstcolonnes nodig zou
den zijn, maar dat zich hier en daar
in vrij ernstige mate werkloosheid zou
openbaren onder de landarbeiders, dat
is iets, wat slechts weinigen zullen
hebben verwacht.
Slechts een ogenblik zijn er deze
zomer (voor de vastgestelde rooi-
datum der aardappelen) oogstcolonnes
ingeschakeld geweest. Ze waren ech
ter kleiner dan anders en hun werk
was spoedig afgelopen. Op dit ogen
blik zijn ze alle weer verdwenen; de
mensen zijn naar hun woonplaatsen
teruggegaan. De ter plaatse aanwe
zige arbeidskrachten kunnen het
werk ruimschoots af. Zelfs begint zich
een teveel aan arbeidskrachten te
openbaren en wel zodanig, dat het
aantal aanvragen voor overbruggings-
steun geleidelijk toeneemt.
Dat hier geen sprake is van een ver
schijnsel, waarvan de omvang mag
worden verwaarloosd, blijkt uit het
feit, dat wordt overwogen een DTTVV-
object open te stellen, ten einde de
werkloos geworden landarbeiders op
te vangen.
Een DUW-kamp in de zomer dus.
Ziedaar het sombere beeld, dat het
platteland biedt.
Het bovenstaande geldt voor de pro
vincie Noord-Holland. Maar voor zo
ver we hebben kunnen vaststellen,
mag deze toestand wel als kenmer
kend voor vrijwel geheel Nederland
worden beschouwd. Wat zijn de oor
zaken
In dit verband kunnen we wijzen
op de mechanisatie, die na de oor
log steeds groter vormen heeft aange
nomen. De door één man bediende
machine verrichtte het werk van ver
schillende arbeiders en verminderde
niet alleen de vraag naar werkkrach
ten, doch stelde bovendien het bedrijf
in staat beter te kunnen concurreren.
Voor de instandhouding van onze ex
port werd dit als een noodzakelijkheid
beschouwd. Deze mechanisatie heeft
thans grote vormen aangenomen en
draagt, nu ook andere factoren zich
doen gelden, bij tot het ontstaan van
een overschot aan landarbeiders.
Een tweede belangrijke factor is
het streven van de landbouwers naar
een zo gelijkmatig mogelijk verdelen
der werkzaamheden gedurende het
seizoen. Dit wordt verkregen door 't
teeltplan doelmatig in te richten. Het
gevolg is, dat de noodzakelijke arbeid
kan worden verricht met het vaste
personeel.
Een factor van geheel andere aard
is de groeiende tegenzin van de land
bouwers tegen de omslachtige admi
nistratie, die is verbonden aan het
houden van personeel. Menige boer zou
bereid zijn een arbeider aan te stel
len, wanneer hij er met de betaling
van het loon af was. Maar er komt
veel meer aan te pas. Iedere tekort
koming kan voeren tot een proces
verbaal. Onder die omstandigheden
geeft de landbouwer er de voorkeur
aan het werk te doen met een vaste
knecht, of, waar mogelijk, met een
zoon. Met meer personeel zou een gro
tere productie somtijds mogelijk zijn.
De kosten en vooral de lasten wegen
daartegen echter niet op.
Ten slotte doet zich een seizoen
factor gelden. Als de aardappeloogst
achter de rug is, komt er een periodé,
waarin de behoefte aan werkkrachten
op het platteland wat terugloopt. La
ter, wanneer de tijd is gekomen voor
de graan- en de bietenoogst, leeft da
bedrijvigheid weer op.
Intussen is het sedert de oorlog nooit
zover gekomen, dat er in Augustus
sprake was van een overschot aan
werkkrachten, Integendeel, tot nu toe
konden de oogstcolonnes steeds zo
niet geheel, dan toch ten dele in
geschakeld blijven tot ver in de herfst.
Dat we nu zover zfln, dat in de
maand Augustus wordt overwogen of
het niet nodig is een DUW-object
open te stellen rdaatst de toestand
op het platteland in een triest licht.