voorraden in
R.A.F. legert
ons land
Stokes dient een nieuw voorstel in
troepen naar Lingen
Geen Nederlandse
De Ex-Aio gisteren gelicht
Grote slag in Oost-Korea
EISENHOWER GAAT ACCOORD
MET PLAN VOOR DRIE DIVISIES
Militairen van lichting 1950-11 op
1 Februari 1952 naar huis
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Beslissing voor hedenmiddag gevraagd
Woensdag 22 Aug. 1951
76e Jaargang No. 11187
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
DEN HAAG DOET MEDEDELINGEN OVER DE DEFENSIE:
Dienstplichtigen krijgen
meer soldij
Jacht op een scherp
voorwerp gestoten?
Reeds 33 landen hebben
de uitnodiging aanvaard
Een Christelijk
Lyceum
Opbouw van luchtmacht
vordert naar wens
Regering heeft bezwaren
tegen Europees leger
Militaire besprekingen
in Benelux-verband
Mossadeq wenst uitstel
KoAt ftjeAteJk
Truman wi! verscherpte
prijsbeheersing
Zuidelijken uit hun stellingen verdreven
De communisten lijden
zware verliezen
ALAN MACLEAN DIENT
ZIJN ONTSLAG IN
Weerbericht
Generaal Nam II dient
wederom klacht in
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
nu mmt
TARIEVEN;
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
f 1.72 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
AL EN!GE, TIJI) eaan er. geruchtcn over besprekingen tussen Nederland en
Engeland over de legering van eenheden van de Britse strijdkrachten op Ne
derlandse bases. Met Belgie zouden soortgelijke besprekingen reeds tot een over
eenkomst hebben geleid, krachtens welke een groot aantal bases zou worden
Ingericht op Belgisch gebied. Thans wordt van gezaghebbende zijde medege
deeld, dat er in het kader van een intergeallieerd plan voor de bezetting en ver
dediging van vliegvelden in West-Europa voorzieningen worden getroffen voor
het opslaan van Britse voorraden op verscheidene plaatsen in Nederland. Hier
voor zijn geen grote nieuwe bouwwerken vereist. Behalve de RAF zullen ook
andere landen in geval van nood de helpende hand reiken bij het bezetten en
verdedigen van Nederlandse vliegvelden.
Fondsvorming voor exira
aanschaffingen
Overwogen wordt, om de soldij voor
de dienstplichtigen bij de Kon. Land
macht iets te verhogen. Deze toeslag
zal echter niet worden uitgekeerd,
doch worden gebruikt voor fondsvor
ming, waaruit bijzondere aanschaffin
gen ter veraangenaming van het leven
in militaire dienst zullen worden be
taald.
Voor militaire tehuizen zal in elk
geval meer worden uitgetrokken. Ook
zullen de soldaten een aantal vaktech
nische cursussen kunnen volgen, die
hun terugkeer naar het burgerleven
gemakkelijker moeten maken. Ook zal
misschien van particuliere zijde het no
dige worden gedaan.
In .nuéj' van ae oejeningen die
in het Westen van ons land werden
gehouden en waaraan door het
corps mariniers en commando
troepen werd deelgenomen, werd
gistermorgen door een Belgische
eenheid parachutisten een lucht
landing op het vliegveld Valken
burg uitgevoerd
Hei ongeluk bij Enkhuizen
De „Ex-Aio", het jacht dat Zondag
morgen op het IJselmeer, ten oosten
van de vuurtoren „De Ven" nabij Enk
huizen ten onderging en waarbij drie
personen het leven verloren is Dins
dagmiddag gelicht. Nadat het prach
tige jacht op dé scheepswerf van Bruna
N.V. was geplaatst kon de oorzaak van
de ramp worden vastgesteld. Vooraan
aan bakboordszijde, juist onder de wa
terspiegel, kwam een scheur van acht
en veertig centimeter lengte zichtbaar.
Deze scheur was enkele centimeters
breed.
Alhoewel een van de opvarenden, die
ër het leven heeft afgebracht, ver
klaarde nimmer bemerkt te hebben
dat de boot ergens mee in aanraking
kwam, moet worden aangenomen dat
het jacht in volle vaart tegen een
scherp voorwerp heeft geschuurd,
waardoor het vlak van hechthout is
gescheurd. Hét ligt het meest voor de
hand dat het jacht in aanraking is ge
komen met een ijzeren staaf, die ge
bruikt wordt bij het plaatsen van fui
ken. Vermoedelijk hebben de opvaren
den, die zich allen achter in de cock
pit bevonden, eerst onraad bemerkt
toen men al zeer veel water aan boord
had. Toen had men echter geen gele
genheid meer het lek te vinden. Een
van de vrienden van Dr. Brons ver
klaarde dat zich vier zwemvesten aan
boord moesten bevinden. Deze zijn bij
het bergen echter niet te voorschijn
gekomen. Van een reddingboei, die
voor in de kajuit lag, heeft men geen
gebruik gemaakt. De scheepsklok in
de kajuit was om tien minuten voor
acht stil blijven staan. De bemanning
van de reddingboot „K. F. Sluys" is
gistermiddag vijf uren lang aan het
dreggen geweest naar het stoffelijk
overschot van de drie bij de ramp om
het leven gekomen personen. Enige
kledingstukken werden opgevist.
De Japanse vredesconferentie
Gromyko op weg naar
San Francisco
Drieëndertig staten hebben thans de
uitnodiging van de V.S. om deel te ne
men aan de Japanse vredesconferentie
in San Francisco aanvaard. Bovendien
hebben tien andere staten de uitnodi
ging weliswaar niet officieel aangeno
men, doch verklaard, dat zij op de con
ferentie vertegenwoordigd zullen zijn.
Ook Tsjechoslowakije heeft giste
ren meegedeeld, dat het de conferentie
zal bijwonen. De V.S. zullen eveneens
de verbonden staten van Indo-China
voor de conferentie uitnodigen.
Andrei Gromyko, plaatsvervangend
minister van Buitenlandse Zaken van
de Sowjet-Unie, en zijn mede-delega
tieleden hebben zich gisteren te Cher-
bourg aan boord van de „Queen Eli-
zebeth" ingescheept, die gisteravond
laat naar New York is vertrokken.
0p i September wordt te Alkmaar
een nieuwe inrichting voor middel
baar onderwijs geopend: een Christe
lijk Lyceum. Men moge over het bij
zonder onderwijs denken zoals men
wil, men kan moeilijk anders dan met
bewondering vaststellen, dat het
orthodoxe Protestantisme in ons ge
west met de oprichting van deze mid
delbare school een daad van niet te
onderschatten betekenis heeft gesteld.
Dit Lyceum is namelijk de eerste en
(voorlopig) de enige inrichting voor
Protestants-Christelijk middelbaar on
derwijs in Noord-Holland boven het
N oordzeekanaal.
Het orthodoxe Protestantisme heeft
in N.-H'jlland-Noord geen positie van
betekenis kunnen veroveren. De groei
kracht van het Rooms-Katholicisme is
hier de laatste halve eeuw sterker ge
weest dan de werfkracht van de refor
matorische beginselen, zoals die in
Nederland goeddeels doordrenkt
van Calvijns dogmatische logica
in meervoudige kerkelijke bedding
hun pluriforme loop namen.
In de vrijzinnigheid vond Noordhol
lands leven ook op kerkelijk ter
rein veelszins zijn breedste ont
plooiing. Maar de ontkerkelijking zette
zich, met name na de opkomst van de
moderne arbeidersbeweging (waar de
kerk, tot haar schande, geen raad mee
wist) vrijwel nergens zó sterk en zó
radicaal door als juist in dit gewest.
Dat daarentegen in kleinere kerke
lijke kringen ongemeen grote trouw
aan de beleden beginselen en onge
woon grote offervaardigheid hand in
hand gingen (en gaan), mag weliswaar
niet onvermeld blijven, maar een be
paald geestesmerk zette die achtens
waardige krachtsinspanning op deze
provincie toch zeer beslist niet. In
tegendeel: er werd in aanzienlijke
mate terrein verloren aan het zeer
militante en met grote missie-ijver be
zielde Rooms-Katholicisme.
ER IS op het gebied van de landsver
dediging nog meer belangrijk nieuws
te melden. Zo is het thans practisch ze
ker, dat het plan-Lingen van de baan
Is. Er zullen geen Nederlandse troepen
in West-Duitsland worden gelegerd;
slechts is er nog een kans, dat zij er
zullen kunnen oefenen. In verband
hiermee worden de kampen te Stroe
en Oirschot voor winterlegering in ge
reedheid gebracht en worden er vier
nieuwe gebouwencomplexen opgetrok
ken, die elk drieduizend man zullen
kunnen herbergen. De nieuwe comple
xen zullen met Nieuwjaar gereed zijn.
In dif verband verdient vermelding,
dat er internationaal thans een grotere
waardering begint te ontstaan voor de
inspanningen, die ons land zich op het
gebied der defensie getroost. Generaal
Eisenhower heeft er zich met eigen
ogen van kunnen overtuigen, dat wij
hier doen wat in ons vermogen ligt. Hij
heeft dan ook het Nederlandse drie-
divisieplan aanvaard. Dit omvat een
parate divisie en twee mobilisabele
divisies, die in twee dagen gereed kun
nen zijn voer de strijd. Voorts heeft
hij er geen bezwaar tegen gemaakt, dat
zo nodig bij Nederlandse vechteen-
heden reserve-officieren worden inge
deeld. De sleutelposities dienen echter
te 'worden bezet met beroepskader.
Ten aanzien van de opbouw van de
luchtmacht kan worden gemeld, dat in
het voorjaar van 1952 alle militaire
vliegvelden voor operationeel gebruik
gereed zullen zijn. Hier zullen ook
vliegers en vliegtuigen uit andere lan
den worden gelegerd, zoals ook onze
vliegers in Belgie en elders zullen oefe
nen. De vliegers oefenen voortdurend
op internationale verbindingen. Ach
terstanden bij de voorziening met ma
teriaal zijn vrijwel ingelopen. Het is de
bedoeling, 21 squadrons te vormen, be
staande voor de helft uit Gloster Me-
teors (jagers) en Thunderjets (tacti
sche luchtmacht).
Overigens zal niet alleen worden ge
streefd naar versterking der militaire
samenwerking. De Nederlandse rege
ring acht ook een nauwere politiek en
economisch samengaan in het verban a
van het Atlantische Pact noodzakelijk
Dienaangaande zullen binnenkort voor
stellen worden ingediend. De regering
verwacht namelijk, dat in 1954 de de
fensievoorbereidingen zo ver gereed
zullen zijn, dat men meer aandacht zal
kunnen gaan besteden aan de economi
sche ontwikkeling der Pact-landen en
aan de verhoging' van de levensstan
daard. Om hierbij resultaten te boeken,
zal men vroegtijdig in onderling over
leg aandacht aan deze problemen moe
ten geven.
Vluchf voor beslissing inzake
Duitse bewapening
De Nederlandse regering blijft zeer
grote bezwaren koesteren tegen bepaal
de voorstellen aangaande de vorming
van een Europees leger. Dat wil niet
zeggen, dat zjj geen mogelijkheden ziet
om te komen tot een zekere gecoördi
neerde Europese strijdmacht. Echter
houden de voorstellen zeer weinig re
kening met de werkelijkheid.
Hier wordt o.m. gedacht aan de idee.
dat de officieren allen zouden worden
benoemd door de hoge commissaris
voor de defensie en aan het voorstel,
om alle soldaten een gelijke soldij uit
te keren. Deze punten achte de rege
ring niet te verwezenlijken. Men krijgt
soms de indruk, zo werd verklaard,
dat het voorgestelde Europees leger
moet worden gezien als een gedeeltelij
ke vlucht voor de beslissing over de
herbewapening van Duitsland.
In het begin van de volgende maand
zullen minister Staf en de Nederlandse
chefs van staven in Belgie besprekin
gen voeren met de Belgische minister
van landsverdediging en de Belgische
chefs van staven. Ook Luxemburg za!
vertegenwoordigd zijn bij deze mili
taire besprekingen.
Volgens het nieuwe voorstel van Sto-
kes zou het gehele Britse personeel
van de raffinaderijen komen te staan
onder leiding van een Engelsman, die
op zijn beurt aan Perzische contróle
llllllltlllllllilllllllllllWlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
wonen. Een groep Amerikaanse
appeltelers gaat uit appelsap een par
fum maken genaamd „Eva". Eva en de
appelHet Britse vleesrantsoen,
dat op het ogenblik pe- persoon per
„Alle man van Neërlands stam,
Voelen zich der vaad'ren zonen".
zou worden onderworpen. De Britse
onderhandelaar heeft tegenover dte
pers verklaard, dat hem niet anders
zou overblijven dan naar huis terug te
keren, indien dit voorstel wordt ver
worpen. Indien dit voorstel Woensdag
zou worden aanvaard, zou Stokss
week de tegenwaarde van 17 pence
(ongeveer tachtig cent) bedraagt, zal
met ingang van 26 Augustus worden
verhoogd tot 22 pence en veertien da
gen nadien tot 24 pence. Van vlees
en fruit naar vis. Een aantal Deense
geleerden heeft in Kopenhagen een
twee meter lange sidderaal in een wa
tertank gedaan en hierin twee meta
len platen, die met draden aan lampen
waren verbonden, opgehangen. De lam
pen gaven best licht en men heeft zelfs
spanningen van 750 volt gemeten.
De eerste van 135 locomotieven, die
voor India in Duitsland worden ge
bouwd, is door de Indiase gezant in
West-Duitsland, Sjri Prem Krisjen, te
München gedoopt en kreeg daarbij de
naam „Pradip" (heilige vlam), q Het
Vaticaan zal dit jaar twee series her
denkingspostzegels uitgeven. De eerste
in October naar aanleiding van de vijf
tienhonderdste verjaardag van het Con
cilie van Chalzeden en de tweede serie
naar aanleiding van de achthonderdste
verjaardag van het „Decretum Grati-
ani". de grondslag van het canonnieke
recht.
trachten, de besprekingen over nadere
kwesties te heropenen.
Inmiddels heeft de Perzische rege
ring de briefwisseling tussen Mossadeq
en Stokes gepubliceerd, waaruit valt
af te leiden, dat zij niet veel hoop
meer heeft op een regeling. Harriman
heeft een brief van tweeduizend woor
den openbaar gemaakt, die hij aan de
Perzische premier heeft gezonden.
Hierin geeft hij een overzicht van het
geen er sinds zijn komst in Teheran,
vijf weken geleden, is voorgevallen.
Het Britse kabinet is gisteren bij
een geweest, teneinde de ontwikkeling
in het oliegebied te bespreken. Nage
gaan is, welke politiek Engeland zal
volgen, wanneer de besprekingen vol
komen mislukken. De vergadering
werd bijgewoond door luchtmaarschaik
Sir John Slessor. chef van de lucht
machtstaf.
Nieuwe strijd tegen het
Congres op handen?
President fruman bereidt een bood
schap aan het Amerikaanse congres
voor, waarin hij om verscherping van
de prijsbeheersing zal vragen, daar hem
thans niet de middelen ten dienste
staan om de prijzen op een aanvaard
baar peil te houden.
De president heeft Dinsdag met ver
tegenwoordigers van de Amerikaanse
vakbonden en de industrie deze kwestie
besproken. Truman is vastbesloten zo
nodig een nieuwe strijd met het Congres
te beginnen om verscherping van de
onlangs goedgekeurde wet inzake de
econom'sche controlemaatregelen te
verkrijgen.
Dat desondanks op 1 September in
Alkmaar een Protestants-Christelijk
Lyceum geopend wordt, is ongetwij
feld een oorzaak van diepe en ge
rechtvaardigde blijdschap in die ker
kelijke kringen, waaruit bestuur en
curatorium gevormd zijn.
Er is voor deze school geofferd od
een manier, alsof de schoolstrijd nog
gestreden moest worden en alsof „de
lieden van de nachtschuit" nog van
geen gelijkstelling wisten. Een kapi
taal van zestigduizend gulden, dat
grotendeels uit de magere portefeuilles
van ..kleine luyden" moet komen, zegt
in deze dagen duidelijker dan schone
woorden, wat men in deze kring voor
zijn godsdienstige beginselen over
heeft. Dit alles is „uit de grond ge-
stampt" in kort tijdsbestek.
Wij kunnen verstaan, dat het bestuur
van dit nieuwe Christelijke Lyceum In
een circulaire aan de leden schrijft-
„Het is een wonder in onze ogen". Ook
do buitenstaander, die respect heeft
veor de eerlijkheid van een -geestelijke
overtuiging, deelt in die be-wondering.
Daarom geloven wij nauwelijks, dat
de tegenstand tegen dit orthodox-Pro
testantse initiatief zo ernstig is, als
dezelfde circulaire te verstaan wil ge
ven: „Onze tegenstanders staan klaar
en spottend en verachtend vragen zij
ook nog in onze dagen: Wat is dit voor
een ding, dat gijlieden doet?"
Spot en verachting? Wie de strijd
c-m het onderwijsvraagstuk op zulk
een Taag niveau wil voeren, tekent
zichzelf als hopeloos-ouderwets in
maatschappelijk en uiterst reaction-
nair in politiek opzicht. In plaats van
spot en verachting verdienen de men
sen, die op grond van hun godsdien
stige overtuiging zijn overgegaan tot
de stichting van dit Christelijke Ly
ceum, slechts eerbied en hoogachting.
Zij hebben er blijk van gegeven in
deze vermateriaiiseerde, ideaalloze
tijd nog te willen vechten voor gees
telijke waarden. Was zulk een geeste
lijk idealisme niet de kracht, die een
maal land en volk heeft groot ge
maakt?
DE DIENSTPLICHTIGEN van de lichting 1950-II blijven zestien maanden on
der de wapenen en zullen dus op 1 Februari a.s. afzwaaien, zo is Dinsdag
middag in Den Haag medegedeeld. Voor hun terugkeer naar de burgermaat
schappij hebben de mannen van de uit deze lichting gevormde 31ste regiments
gevechtsgroep nog een zwaar oefenprogramma te verwerken. Zoals bekend zul
len zij de volgende maand deelnemen aan intergeallieerde manoeuvres in de
Britse zone van West-Duitsland en direct daarop aan manoeuvres in de Franse
zone van West-Duitsland.
In het Oosten van Korea woedt sinds
gisteren een complete veldslag. De
communisten zijn er namelijk, nadat
zij uitgebreide versterkingen hadden
ontvangen, tot een tegenaanval overge
gaan. De Zuidkoreaanse troepen, die in
de afgelopen dagen bij hun beperkte
acties terrein hadden gewonnen, zijn
uit hun stellingen verdreven. De com
munisten hebben zich niet laten af
schrikken door de zware verliezen, die
de bombardementen van artillerie,
luchtmacht en vloot der Verenigde Na
ties hun berokkenden.
De communisten begonnen hun aan
val Dinsdag bij het aanbreken van ie
dag. Drie uur later hadden zij een
belangrijke heuveltop veroverd. De
Zuidelijken slaagden er echter in, zich
te handhaven op de zuidelijke hellin
gen van de heuvel. De Noordelijken
pasten een ongewone aanvalstactiek
toe. Zij gaven een hevig vuur of met
lichte wapenen en mortieren en vielen
daarna aan zonder het vuren te ver
minderen.
Een officier van het Amerikaanse
achtste leger zei: Dit is meer dan het
bieden van sterke tegenstand door de
vijand. Wij zijn in een veldslag ver
wikkeld.
Alan Maclean, een jongere broer van
de verdwenen Britse diplomaat Donalrl
Maclean, heeft zijn tijdelijke functie
bij het Britse ministerie van buiten
landse zaken neergelegd. Hij heeft zijn
ontslag ingediend, omdat hij van ge
voelen was, dat zijn aanblijven het
ministerie in verlegenheid zou bren
gen.
Verwachting tot hedenavond: Vrij
veel bewolking met hier en daar
wat lichte regen. Meest matige
wind tussen Zuidwest en Zuid.
Weinig verandering in tempera
tuur,
DONDERDAG: Zon op 5.35, onder
19.50. Maan op 21.39, onder 13.46.
Jeep van Noordelijken in
brand geschoten
Generaal Nam II, de leider van de
Noordkoreaanse delegatie naar de wa
penstilstandsbesprekingen te Kaesong,
heeft er zich bij admiraal Turner Joy
over beklaagd, dat geallieerde vlieg
tuigen op 19 Augustus tussen Kaesong
en Pjongjang een jeep van de commu
nistische delegatie in brand hebben
geschoten.
De klacht werd schriftelijk, via ver
bindingsofficieren, ingediend.
Volgens een verklaring van de V.N.
trachtten de Noordelijken een jeep
langs een binnenweg van Pjongjang
naar Kaesong te zenden, zonder dat
dit van te voren was aangekondigd.
Herhaalde malen is reeds medegedeeld,
dat voorafgaande kennisgeving van 't
hoogste belang is voor beveiliging van
voertuigen tegen luchtaanvallen.
Stokes, de leider van de Britse delegatie te Teheran, heeft zijn door de Per
zen verworpen voorstellen voor oplossing van het oliegeschil ingetrokken. Voor
dien had hij s men met Harriman een langdurige bespreking gehad. Later
heeft Stokes verklaard, dat hij de Perzische regering tot hedenmiddag de tijd
had gegeven om een nieuw voorstel te aanvaarden, dat betrekking Leeft op de
tewerkstelling van Britse oliedeskundigen in de raffinaderijen te Abadan. Mos
sadeq heeft in de loop van de avond verzocht, deze termijn te verlengen.
Wie gaat met Theodoor, die een min
naar is van de aëronautiek, mee naar
Famborough in het Engelse graafschap
Hampshire? Daar zullen volgende
maand meer dan vijftig van de nieuw
ste Britse vliegtuigtypen en motoren
worden tentoongesteld, waaronder zich
bevinden twintig straaltoestellen, vier
proefvliegtuigen met delta-vleugel, de
nieuwe viermotorige straalbommenwer-
pers van de RAF. turbinelijnvliegtuigen
en vele andere. De nieuwste toestellen
zullen op 15 en 16 October openbare
vliegdemonstraties geven. Op de ex
positie zal men ook de Brabazon, het
grootste landvliegtuig ter wereld, kun
nen bezichtigen. O Alida blijft liever
met al haar benen op de begane grond,
hetgeen ook lang niet altijd eenvoudig
is, gezien wat geschiedde in Buenos
Aires. In een gedrang, dat ontstond bij
de ingang van een groot Lunapark,
raakten tweehonderd personen, voor
het grootste deel kinderen, onder de
voet en werden, gewond. Zo fel waren
zij erop belust, een massabetoging van
loyaliteit jegens president Perón en
zijn lieftallige echtgenote Evita bij te