Radarschool in vestin Napoleontische tijd gwerk Wilt u even noteren? BEEMSTtREOER Keizerstr. 15 State (xp^SS 777 Ondanks sterk verhoogde weeldebelasting DE FILMS VAN DEZE WEEK Navgiskrijgt moderne installatie Van kraaiennest tot kathodestraalbuis Antennemast met hoogte van bijna 45 meter IN HET KORT verkopen wtf nog voor OUDE PAIJZEN. Machineschrijven aan de Handelsavondschool Hef V.U.-programma Hulpactie „India" ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1951 (Van onze speciale medewerker) ■pOEN NAPOLEON in het begin van de vorige eeuw het fort Oostbattery aan de Helderse Zeedijk liet bouwen, heeft hij niet bevroed, dat daar nog eens een radarschool gevestigd zou worden. Met stelligheid kunnen we zeggen, dat het begrip Radar hem niet bekend was. Hem de grote strateeg-imperator niet, en zelfs ook niet aan de man, die met wonderlijk vooruitziende blik een maal een technisch vernuft van de mensheid voorspelde, dat in zijn dagen slechts bestempeld kon worden als een fantasie, waarover men diende te glim lachen, Jules Verne. 1LJAAR zie, de Radarschool Radarschool is er. De van de Marine, die officieel en in voor on ingewijden on begrijpelijke taal wordt aangeduid als „Navigatie-Gevechtsinformatieschool". Een nieuwe hoge Mecanomast wijst de bezoeker er de weg heen. Een mecano mast. d/S de over alle wereldzeeën be kende vuurtoren van Huisduinen de Lange Jaap naar de kroon steekt. Een kunstig bouwwerk nog zelfs niet geheel gereed dat nu al het beeld van Den Helder ter plaatse beheerst, maar dit straks, wanneer op de top van 44 cm in het vierkant een apparatuur van een paar meter, omvang geplaatst is, nog meer zal doen. De leek staat er wat verbaasd tegen op te kijken. Hij kent de strakheid en eenvoud van de gewone radiomasten, en voelt zich niet in die mate leek, dat hij niet zou we ten, dat radar iets met het begrip radio te maken heeft. En juist daarom ont gaat hem de noodzaak van de veelheid van meetkundige figuren, die hier als tierelantijnen op, aan en in dat mecano- werk zijn geplaatst of opgehangen. Hij breke er zich het hoofd niet meer over. Deze tijd vraagt super-specialisa tie, en als ieek beseffen we, dat de radar hoe jong dan zo'n speciali satie is. Vandaar dan ook die school. Niet een school zelfs nog, waar de technici worden opgeleid om aanstonds een radar-installatie te kunnen bou wen, of repareren. Nee alleen maar een school, waar matrozen, onderofficieren, officieren, en zelfs ook al Marva's ver trouwd worden gemaakt met wat deze jonge wetenschap in een beperkte prac- tijk aan mogelijkheden biedt. Met op zet zeggen we beperkte practijk. Het is namelijk op het ogenblik al zo. dat de radar de optische instrumenten bij de artillerie aan het verdienen is. Het dikwijls of liever altijd onzichtbare doel wordt met behulp van radar opge spoord. en feillozer dan weleer kan het geschut zijn werk volbrengen. Modern kraaiennest T"\EZE mogelijkheid van de radar heeft niet de aandacht van de cursisten van deze Helderse radarschool. Hun aandacht richt zich meer op de toestel len, die waarschuwen of vriend of vijand op zee of in de lucht in gevaar verkeert of gevaar opleveren kan. Ten tijde van admiraal De Ruyter zat hoog in het kraaiennest van het schip de „uitkijk", die melden moest wanneer een strook land of een schip aan de kim verscheen. Op een moderne oor logsbodem zit een specialist in een radarhut te kijken naar een ronde ge bogen -glasplaat, die hem precies ver telt welke obstakels zich binnen het „gezichtsveld" van het radarapparaat voordoen. Voortdurend stuurt de radarzender korte radiogolven in de aether. De zendantenne draait gestadig rond en tast als het ware de hele horizon af. Bevindt zich tussen schip en horizon een ander schip, dan worden de uitge zonden radiogolven teruggekaatst en ontvangen door het radarapparaat. De tijd die verloopt tussen het uitzenden en terugkomen van elke radiogolf, kan hoe klein die tijd ook is worden gemeten. Dat gebeurt binnen in het in gewikkelde mechanisme van het radar- apparaat, dat nauwkeuriger dan welk meetinstrument ook deze tijd bepaalt en zelfs zichtbaar maakt op een beeld scherm, zoals men die bij de televisie toestellen ziet. Dit is eigenlijk de meest „simpele" radar, zoals die ook op de koopvaardijschepen wordt gebruikt. Het is voor de gezagvoerder van een koopvaarder voldoende, onder alle weersomstandigheden, bij nacht en in de dikste mist, precies te weten welke obstakels zich in de nabijheid bevin den. Het radarapparaat vertelt het hem, en geeft precies de afstanden aan waarop het schip zich bevindt van andere schepen en van de kust. De commandant van een oorlogsbodem heeft echter aan die gegevens niet ge noeg. Maar hem staan dan ook nog an dere mogelijkheden van de radar ten dienste De radar vertelt hem, of er vliegtuigen in de lucht zitten en daar bij of het eigen dan wel vijandelijke Het oude kustfort „Oostoauerij" kreeg een nieuwe bestemming: de Navigatie-gevechtsinformatiesrchool van de Koninklijke Marine werd er ondergebracht. In het midden de nog in afbouw zijnde radarmast, waarop de antennes zullen worden geplaatst. De „oude" mast rechts blijft in gebruik. toestellen zijn. De radar vertelt hem, welke koers een vijandelijke oorlogs bodem vaart en met welke snelheid. In de tweede wereldoorlog en vooral in de laatste jaren daarvan is zonne klaar gebleken, dat de radar een wapen is bij uitnemendheid, omdat de radar ;n de strijd ter zee zowel defensief als offensief gevoerd een machtig hulp middel is. De motortorpedoboten, die in het Engelse kanaal opereerden, wer den van de wal af gedirigeerd, waar uitgebreide radarinstallaties de bewe gingen van vijandelijke schepen nauw gezet volgden. Snelle ontwikkeling. Dl ontwikkeling van de radar is tij dens de tweede wereldoorlog veel sneller verlopen dan onder normale omstandigheden het geval zou zijn ge weest. Maar hoe ver men ook is gevor derd, het stadium van experimenteren en vervolmaken is men nog niet ge passeerd. De radaruitrusting der mo derne oorlogsschepen en zeker aan boord van de grotere eenheden is al bijzonder omvangrijk, maar blijft on derhevig aan het toepassen van nieuwe mogelijkhede,.. De radar verschaft voortdurend zoveel gegevens, dat het uitwerken daarvan ook alweer een spe ciale taak is geworden. Ook hierin is immers snelheid en nauwkeurigheid een eerste vereiste, wil de operationele leiding het volle profijt van die gege vens trekken. Een gedegen opleiding van het personeel, dat aan boord van Hr. Ms. schepen de radar moet bedie nen, is dan ook geen overbodige luxe. En derhalve is de Navgis in fort „Oost- batterij" een bijzonder nuttig instituut. Eind 1947 is men in Nederland al be gonnen om een grondslag te leggen voor deze nog voortdurend in beteke nis winnende school. Aanvankelijk werden de Nederlandse marinemensen in Engeland vertrouwd gemaakt met deze nieuwe techniek. Nederland zelf had een enorme achter stand in te lopen. Ook de Nederlandse industrie, voor wie dit terrein nog lang een onbekend land gebleven was. Met de voortvarendheid, die we van de op dit gebied werkzame industrieën in ons land mochten verwachten, is deze ach terstand echter ingelopen. En zo zien we dan ook dat er op dit ogenblik een uiterst prettige samenwerking tot stand gekomen is tussen die industrie en dit instituut, waarbij laatstgenoemde in stelling de gelegenheid krijgt reeds met geheel nieuwe vindingen proefonder vindelijk te werken. Een opleiding met uitsluitend wal- dienst is voor marinemensen geen vol ledige opleiding. Op grond daarvan is aan dit instituut van de Navgis toege voegd de tot radarschip omgebouwde oude kanonneerboot Hr. Ms. „Soem- ba". Deze kreeg, zo goed als de school, een zeer moderne outillage. Niet zozeer als oorlogsschip, maar als opleidings vaartuig en experimenteel vaartuig. Het voordeel ervan is, dat Nederland hierdoor de kans krijgt, wetenschappe lijk en practisch ook op dit terrein dus weer een woordje te gaan meespreken. Dat is van temeer belang nu er op dit punt een internationale uitwisseling van gegevens bestaat, die behalve aan een oorlogvoering ook aan de handels scheepvaart ten goede kan komen. <NxRGim^ AT (Advertentie, Ing, Med.J De medische dienst wordt gedu rende dit weekend te Den Helder waar genomen door de artsen J. Udding. Lijsterstraat 40 tel. 2588, cn mevrouw Schrauwen, Timorlaan 8, tel. 2707. De apothekersdienst wordt ver zorgd door apotheek De Bas, Keizer straat 87, tel. 2929; na zes uur Timor laan 31, tel. 2420. Om drie uur vanmiddag beginnerf op het terrein aan de Meeuwenstraat de kaatswedstrijden van de Friezen. In Casino vieren de Duinkanters hedenavond het vijftienjarig bestaan. Naar wij vernemen komen van Donderdag 6 September tot en met Woensdag 12 September zes Amerika nen in onze stad spreken voor de Youth for Christ. De bijeenkomsten worden gehouden in een tent op het Rialto- terrein. In verband met de Haven-Mars diepwedstrijd zal de mars door de stad van de Chr. gymnastiekvereniging „Turnlust" in plaats van op 8 Septem ber op Zaterdagmiddag 15 September worden gehouden. Het wekelijkse spreekuur van de vereniging „Zedenopbouw" wordt van middag van vier tot vijf uur gehouden aan het adres Javastraat 12a, hoek Celebesstraat. Nagekomen predikbeurten: Bap tisten-gemeente, CJMV-gebouw Spoor straat, 16 uur ds. C. van Wier; Don derdag 19.30 uur Bijbellezing en bid stond. Vrij-evangelische gemeente, Hoogstraat 656, 10 uur ds. Rijkhoek, 17.30 uur zendingsdienst ds. Rijkhoek. Morgenochtend om half elf wordt in de Lutherse kerk aan de Wezen straat weer een jeugddienst gehouden, met als voorganger de vlootpredikant ds. J. W. Sepmeijer. „„hiint voortaan iedere Zaterdag. Mededelingen J~)EZE AGENDA vermen te richten aan het Agenda-bureau van voor deze rubr1^ s El.asnUisstraat 14 (telefoon 2141, toestel 007). w» Gemeenschap, el.j0(je i tot en met 15 September de Helderse Gemeenst..^. - iode beginnen met de agend viifti Zaterdag 1 Sept. ]95l. „De Duin. Maandag 3 Sept. Dinsdag 4 Sept. 19 30 uur Casino: Vijftienjarig bestaan W.S.V. kanters". 20 00 uur Centraal: Cabaretavond „Gruno". 2000 uur Lokaal M O.O.C.: Dansavond. 20 00 uur Musis Sacrum: Ledenvergadering Koninklijk, zu.uu uu Nederlandse Bond van Oud-onderoffiCieren 19.00 uur Chr. Md. Tehuis: pPe"^«„Marv°-tentoonstel. ling „Zeeschilders" (geopend t.m. Vrijdag 14 September). 20 00 uur Formosa: Leden verg. voetbalver „Helder", 20 00 uur clublokaal I.V A.: Ledenvergadering tafelten. nisvereniging I.V.A. 20 00 uur Nieuwe kerk: Concert door het Wognums Zangkoor ten bate van de Helderse Stichting voor Sociaal Werk. 20 00 uur Casino: Ledenvergadering vo tbalver. H.R.c 14 30 uur bij Koopvaardersschutsluis: Start van de Na tionale Haven-Marsdiep-zwemwedstrijd. 14 30 uur mars door de stad. door de Chr. gymnastiek- vereniging „Turnlust". 20 00 uur Formosa: Cabaretavond ten bate van „Fomiba" 11.30 uur zwembad „Marsdiep": Polo-tournooi van „De Bruinvissen". 20.00 uur Formosa: Cabaretavond „De Bruinvissen". 20 00 uur Elgawa-zaaltje: Lezingavond Nederlandse Bond van Gemeente-ambtenaren. 20.00 uur Café Bakker: Vijfjarig bestaan biljartclub „De Jutter". «Jent 14 30 uur Terrein Ankerpark: Beëdiging nieuwbenoent- Donderdag 13 Sept. 14.30 uur officieren der Koninklijke Marine. 20 00 uur Nieuwe kerk: Concert door de Belfast Cita del Band van het Leger des Heils. Woensdag 5 Sept. Zaterdag 8 Sept. Zondag 9 Sept. Maandag 10 Sept. Woensdag 12 Sept. Zaterdag 15 Sept. ONZE VOORRAAD IS GROOT EN U HEEFT NOG KEUZE UIT HONDERDEN MODELLEN IN DE BEKENDE MERKEN HORLOGES o.a.: Arta v.a87.50 Arbor v.a87.— Liga v.a87.50 Rodana v.a80.— Pontiac v.a. 80.— Zentra 49.— Prisma v.a. 62.50 Silvana 68.— Union 52.50 Wü brengen een goed ANKER-HORLOGE, 15-steens voor f 37.50 Daarnaast ons bekende oersterke Jongenshorloge voor f 18.75 ALLES ONDER VOLLE GARANTIE EN VERZEKERD TEGEN VERLIES, DIEFSTAL ENZ. DE ZAAK MET DE GROOTSTE KEUZE. (Advertentie, Ing. Med.) TIVOLI „Mannen" De Tivoli-bioscoop biedt tot en met Maandagavond Fred Zinnemann s „Mannen", waarin de hoofdrol wordt vertolkt door Marlon Brando. Toen men aan deze film begon, zal men er stellig van doordrongen zijn geweest, wat werd begonnen. Het onderwerp is namelijk niet eenvoudig, omdat het medelijden oorlogsinvaliden, verlam den, geen steun zal geven. Dus kon Amerika er geen geromantiseerd „mooi" verhaal van maken. De harde werke lijkheid, de duizenden die in de hos pitalen door ruggemergaandoeningen ten gevolge van schotwonden en derge lijke, moest onder het oog worden ge zien. nuchter en realistisch. Marlon Brando speelt de jonge luite nant Ken, die in de oorlog door een schot in de rug werd getroffen. Hii zal altijd verlamd blijven, en kan er alleen geestelijk bovenop komen, wanneer hij zich lichamelijk traint en zich tussen de mensen begeeft. Maar Ken heeft geen geloof meer, hij zendt zelfs zijn verloofde weg, omdat hij meent achter haar aanhouden een menselijk gevoel van medelijden te bespeuren. Toch trouwt hij ten slotte met haar. Het loopt op een teleurstelling uit, want Ellen (Teresa Wright) bewijst slechts een mens te zijn, met zwakheden ook. Opnieuw moet hij door een crisis heen, en wanneer het woord „Einde" op het doek verschijnt, hebben Ken en Ellen elkaar opnieuw gevonden. BUS. yan de week heeft Gradus bezoek gehad van een dame. Zo te zien een dame, die graag in bussen rijdt. Een vrouwspersoon zoge zegd, dat aan het wandelen een broertje dood heeft. Zij kwam met een vraag, waar op het antwoord alleen kon worden gegeven door de heer H. J. W. van der Wijst te Huisduinen, die, zoals ge weet, in onze goede stad een busdienst onderneemt. Dus heeft Gradus hem ge beld over de vraag: „Waar om rijdt de bus niet voorbij Nieuwstad naar de Doggers vaart?". Die dame van Gradus voelt zich min of meer ge dupeerd, omdat aan de Dog gersvaart immers óók men sen wonen? De heer Van der Wijst gaat nu met in gang van morgen namelijk ook op Nieuwstad rijden. Kwam hij er tot nu toe langs (wat een gemak reeds), van Zondag af dringen zijn voer tuigen door tot in de Serin genlaan. Wanneer de werk zaamheden aldaar vorderen dan is het de bedoeling door te rijden tot de Meidoorn laan. Doch dat zal nog wel even duren. Doet de bus evenwel in de toekomst de Meidoornlaan aan, dan komt men ongeveer op de Doggersvaart uit. Momenteel loont het voor de busonderneming niet, de Doggersvaart in de route te betrekken. Dat was dus het antwoord van de heer Van der Wijst, die al heel wat jaartjes Nieuwediep doorkruist en het weten kan. POESJE. ^oensdag heeft deze Gra dus in zijn smalle ko lommetjes verhaald van een verloren poesje. Het adres was Singel 119. Hij verzuim de evenwel een beschrijving te geven van de gezochte. En wat was het resultaat? Hoewel overdrijving in het geheel niet noodzakelijk is, kunt ge toch gerust aanne men, dat „Singel 119" werd overladen met gevonden katjes. Edoch, geen van deze ontheemden behoorde toe aan het meisje op dat adres, hetgeen haar zeer heeft verdroten. Haar poesje heet Mimi, het is zwart, heeft witte pootjes en een wit befje, en dan nog witte ooghaartjes. Vier maanden telt het. Laat ons thans nog eens proberen het meisje haar poesje te hergeven. SPORT. £oals men wellicht heeft ge hoord, wordt elk jaar een wandeltocht Amster dam-Leeuwarden gehouden. Weet ge al Gradianen, dat er telkens ook een stadge noot van ons aan deel neemt? Ja zeker! De hon derdvijftig kilometer werd reeds vijfmaal met succes afgelegd door de heer J. W. Bakker uit de Tuinstraat. Dit schreef ons iemand, die aan het begin van de week in deze krant een ar tikeltje las, dat gewijd was aan de wandelsport. En in derdaad, deze prestatie van de heer Bakker mag best eens aan de grote klok wor den gehangen. KRABBEN. TN België schijnt men het vangen van krabben een prachtige sport te vinden. Ten slotte ging men het in ons land ook doen, en wel in Terneuzen. Dat alles werd deze Gradus duidelijk uit het weekblad „Panorama", dat hem door de heer J. C. Dekker uit de Prins Hen driklaan werd toegezonden. En deze vraagt nu: „Is zo'n krabben wedstrijd ook niet iets voor Den Helder?" Wel ja, waarom ook niet. Wie neemt het initiatief? Krabben zijn er genoeg, en veel materiaal heeft men voorde vangst niet nodig. Bij deze sport is het de kunst, op het juiste ogen blik het hengeltouw, waar aan een klomp vlees is be vestigd, in zee te werpen en de bijtende krab op het droge te trekken. Heeft deze Gradus het goed begrepen, dan bezeert men de krab ben niet eens. Zij happen zich alleen maar vast aan een flink stuk vlees, en heb ben in hun ijver niet in de gaten, dat zij worden ver linkt. 't Is ten slotte maar een weet. Wie neemt het initia tief? Krabben schijnen heer lijk te smaken. GUNST. |7en krant heeft doorgaans week-, maand- en kwar- taalabonné's. Voelt ge ai waar uw Gradus heen wil, gij schuldigen? Neen? Laat hij het dan uit de doeken doen: het is de bedoeling, dat de weekabonné's Van de krant hun abonnementsgeld vooruit betalen. Dusaan het begin van de week. En nu is het zo jammer, dat er veel abonné's zijn, die pas achter in de week wensen af te rekenen met de bezor ger, die zo trouw elke dag het krantje in hun bussen werpt. En het nare is, dat de be zorgers even goed vóór in deweek moeten afrekenen, zodat zij zelf steeds de nog niet ontvangen gelden moe ten voorschieten. Nu weet deze Gradus, dat zij hun geldheus wel krijgen, maar het is nu zo lastig. Toe, doe uw Gradu, uw bezorgers en hun chef een pleziertje, be taalt u in hetvervolg uw weekabonnement vooruit. Wanneer de bezorger er u om vraagt. Ge zult dan uw Theodoor, uw Gradus en al het goede nieuws (Pieter Jan Bruin, generaal Ridgway, woning nood, Korea, olie) met veel meer smaak lezen. Toe. denkt u er eens over. Het Is een beleefd en discreet ver zoek. )t u ons iets te vertellen kunt Gradus Hen: 2-3-4-5 Het stemt tot nadenken, een dergelijk probleem, dat niet is, opgelost bij het woord „Einde", want het leven gaat door en steeds weer zullen zich ge. beurtenissen voordoen, die de verlam, de aan zijn „ziekte" herinneren. Regisseur Zinnemann heeft de feiten sober en realistisch weergegeven, daar. mede opnieuw bewijzend, dat Holly. wood uitstekend werk kan leveren. Men moet deze film gaan zien. WITTE: „Haven-Marie" Marcel Carné's naam is onverbreke lijk verbonden met een tweetal films: „Le jour se léve" en „Les enfants du Paradis". Vooral laatstgenoemde film zal men zich Herinneren. Maar „De morgen breekt aan" was toch meer typerend voor deze filmkunstenaar, omdat hij kon spelen met licht en don ker, sfeer en types. Evenals in „Le jour se léve" speelt Jean Gabin (wat ouder) de hoofdrol in „Haven-Marie", die thans in de Witte-bioscoop gaat. Het verhaal speelt in een haven- plaatsje, waar de boten, de vissers en de kroeg hem voldoende mogelijkheden waren. Bovendien stond hem 't sterke verhaal van Georges Siménon terzijde. Toch zal een vergelijking met Ga- bms films „De morgen breekt aan" en „Havenkwartier" een teleurstelling veroorzaken. Een feit is evenwel, dat „Haven-Marie" boeit, misschien nog het meest om Gabin, de man van het noodlot. De andere, voorname rollen zijn voor Blanchette Brunoy en Nicole Courcel. Gij en Gradus, wij allen, minnen de vacantie. Per jaar trekken wij er een week of veertien dagen uit, om een spaarzaam zonnige rust te gehieten. Er schijnt echter een bevolkingsgroep te zijn, die op een bepaald ogenblik genoeg krijgt van deze jaarlijks weerkerende vrijheid. Deze bevolkings groep heet de jeugd. Beziet slechts deze foto van Gra dus lijffotograaf. Ziet ge daar bovenaan de boog die ook de lamp torst, niet' een jongmens hangen? Hij moet zich wel stierlijk hebben verveeld, toen hij zijn klim- h™ T Gelukki0 "oor hem, heeft de politie deze acrobatische toer niet ge zien. Anders.... Bij het begin van de vorige cursus van de Handelsavondschool werd het leerprogramma van deze onderwijs» instelling aangepast aan de eisen voor de Rijksdiploma's drie. en vijfjarige cursus, waarvan de bezitters vrijge steld zijn van het Middenstandsexa men. Thans zal bovendien het vak Machineschrijven aan het leerplan worden toegevoegd. De type-lessen zullen geheel binnen de rooster van twaalf wekelijkse lesuren vallen. Het lesgeld zal geen verhoging ondergaan. Het is de bedoeling, dat de lessen in het vierde leerjaar worden gegeven, zodat de geslaagden voor het MULO- diploma meteen „aan de slag" kunnen. Voor de Handelsavondschool is hier mede de voor-oorlogse toestand her steld. Het bestuur van de Helderse Volks universiteit deelt ons mede, dat in het zojuist verschenen programmaboekje voor het seizoen 1951—'52, waaruit wij de voornaamste punten in een Don derdag j.l. geplaatst artikel samenvat ten, twe storende onjuistheden zijn geslopen. De voorstelling van Shake* speare's „Leer om leer", waarmee het nieuwe seizoen wordt geopend, wordt met gegeven op Dinsdag, maar op Maandag 24 Sept.. Ten tweede con- e.r',eert het Haags Strijkorkest onder leiding van Sam Swaap niet op Dins dag 13 October, maar op Dinsdag November. Degenen, die een program maboekje hebben ontvangen, willen deze fouten wel even verbeteren. De boekjes zijn gratis verkrijgbaar bij de secretaresse van de V.U., mej. E. Held. Singel 53. In het kader van de „Hulp«ü* India" wordt op Woensdag-, Donder dag- en Vrijdagavond (5, 6 en 7 Sep tember) een huis-aan-huiscollecte Se' ouden. Het plaatselijk comité, dat be" staat uit de leden van de sectie van de Helderse Gemeenschap, deelo ons mede. dat op elk van deze avon den van half zeven tot half negen schillende stadswijken zullen «orden bewerkt. Op Zaterdag 8 SeptemheJ wordt van 's middags half drie s avonds half zeven op straat gecolleP" teerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 2