Ultimatum aan Engeland zal morgen via Hamman overhandigd worden Het vredesverdrag met Japan getekend VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN M ossadeq ageerde fel tegen demissie van minister Stokes Tegen stopzetting van zuivelinvoer Josjida: Hei gelouterde Japan zal het vertrouwen niet beschamen Mariniers landden achter de linies UleeA-beucfot Aardschok in Midden- en Zuid Limburg Amerika sluit pact met Japan KxPil ReAteJk Papagosaandekop De Duitse herbewapening Maandag 10 Sept. 1951 76e Jaargang No. 11203 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Ook zonder toestemt Europa wil het Oosten in slavernij houden Acheson waarschuwt Mgr. Stepinac zou zijn ce! mogen veriaten Gromyko en de pers Franse Assemblée neemt de schoolwet aan Petroleum halve cent per liter goedkoper BUREAU: Koningstraat 78—80 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Directie: j. BIJLSMA en C. KR»AK HEUWË COURAST TARIEVEN: Advertenties: 16 ct. p. mjn. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.—, elk woord meer 5 cent Abonnementen per Kwar taal f 5.15, per maand I 1.72 bij vooruitbetaling plus incassokosten D*i ^°HdA^EDvM(;8SADEQ -ft gisteren de Perzische Kamer medege deeld, dat h« Engeland een ultimatum zal stellen, zonder de motie van vertrouwen waarom hy de Kamer had verzocht. Er kon „iet gestemd worden omdat het quorum van 78 leden niet aanwezig was. Mossadeq verklaarde, dat indien Engeland de besprekingen over het oliegeschil niet binnen vijftien dagen na overhandiging van het ultimatum zou hervatten, de achtergebleven 350 Britse technici in Abadan uit Perzië zouden worden gewezen. Een woordvoer der van de Perzische regering verklaarde, dat het ultimatum Dinsdag via Ave- rell Harriman zal worden overgemaakt. Het zal niet rechtstreeks aan Groot- Brittannië worden gezonden, aldus de woordvoerder. MOSSADEQ opende zijn rede voor de Majlis met te zeggen, dat alle Euro pese landen met name Engeland het oosten in slavernij wilden houden en wilden uitbuiten. De premier richtte zich tegen de critiek, als zou zijn poli tiek in strijd zijn met die van de Sjah. De minister van het hof, oud-premier Hoessein Ala, aldus Mossadeq, is bang voor Britse parachutisten en de moge lijkheid, dat het land een republiek zou worden. Mossadeq verzekerde, dat de Sjah geen vrees behoefde te koesteren, omdat hij trouw aan de Sjah had ge zworen. Fel ageerde de Perzische premier te gen de missie van Stokes. Volgens hem arriveerde Stokes begin Augustus met andere bedoelingen in Perzie dan uit zijn later aangenomen houding bleek. Sommige Perzen hadden Stokes echter gesmeekt, dat Engeland Perzie niet zou loslaten. Hierdoor werd Stokes in zijn houding gestijfd. „Omdat sommige landgenoten Stokes vertelden, dat zijn acht voorstellen tc edelmoedig waren, trok hij ze in", aldus Mossadeq, die er ten slotte op wees, dat het niet in het voordeel van Engeland was Perzie tot capitulatie te dwingen door economi sche moeilijkheden te scheppen. Iemand, die machtiger was dan Engeland wachtte op een dergelijke kans. De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Acheson, heeft gewaar schuwd dat elke Amerikaanse stap om de invoer van zuivelproducten uit het buitenland te beletten een belemmering zou zijn voor de defensieinspanning van de vrije wereld. Deze waarschuwing werd gedaan in een schrijven, dat door de democratische senator Maybank werd voorgelezen tot steun van een amendement om wijziging te brengen in de wet op de defensieproductie. Door dit amendement zou een bepaling ko men te vervallen, die ten doel had in voer van een aantal zuivelproducten, vetten en oliën te beletten. In zijn schrijven zegt Acheson, dat de bepaling overzeese markten nodeloos zou afslui ten voor Amerikaanse landbouwproduc ten en de pogingen tot ontwikkeling van de verdedigingskracht van de vrije wereld zou belemmeren. yOORDAT Mossadeq het woord nam, werd een brief bekend gemaakt, ge tekend door veertien afgevaardigden van de oppositie, die mededeelden, de vergadering niet te kunnen bijwonen" zolang de huidige atmosfeer van inti midatie voortduurde".' Daar de opposi tie er zich van bewust is, dat zij geen meerderheid tegen het ultimatum ach ter zich zal krijgen, gelooft men te Teheran, dat zij in haar politiek van wegblijven zal volharden. Naar officieel is bekend gemaakt, is Tsjechoslowakije bereid onmiddellijk 500.000 ton olie te kopen en later twee millioen ton. De Tsjechoslowaken zou den zelf de nodige tankschepen .be schikbaar willen stellen. Naar verluidt, zal de Britse ambas sadeur, Sir Francis Shepherd, vandaag de Britse nota, waarin Perzie wordt medegedeeld, dat Engeland de be sprekingen als „afgebroken" en niet als „uitgesteld" beschouwt, overhandi gen. Concessie aan het westen Volgens een telefonisch bericht van de correspondent van de „Neue Züri- chcr Zeitung" is de Joegoslavische re gering van plan aartsbisschop Stepinac van Zagreb, die in 1946. tot 16 jaar ge vangenisstraf is veroordeeld, uit de ge vangenis te ontslaan. De bewegingsvrijheid van de aarts bisschop zou echter beperkt blijven. Hij zou een klooster toegewezen krij gen als verblijfplaats. Zaterdagmiddag had de plechtige pp 'ri'vg plaats van het «Tet«»>w stadion in Den Bosch. Minister Rutten verrichtte de plechtigheid w Naar de Britse admiraliteit gis teren meedeelde, Hebben de marl.uers v«n de Engelse kruiser „Ceylon" en het Nieuwzeelandse fregat „Rotoiti tv 'e nieuwe Inndlnge.i achter de vij andelijke linies op de westkust van Korea uitgevoerd. De troepen ont* kloetten zwaar motiervuur. Volgens radio Moskou zou een oor logsschip van de Verenigde Naties door de Noordkoreanen tot zinken zij" gebracht. Het schip zou de wateren Van Wonsan zijn binnengedrongen en i.vreedzame gebieden op barbaarse wijze hebben beschoten", aldus bericht. het Verwachting tot Maandagavond In het oosten van het land hier en daar ochtendmist. Overigens droog en zonnig weer met een matige Oostelijke wind en vrij warm. Dinsdag: Zon op 6.06; onder 19.07 Maan op 17.43, onder Incident in Berlijn Amerikaan in de Sowjet- sector doodgeschoten De Amerikaanse militaire autoritei ten hebben meegedeeld, dat een Ame rikaanse soldaat, op wie Donderdag aan de sectorgrens te Berlijn door Oost- duitse politie was geschoten aan de opgelopen verwonding overleden is. Volgens de Amerikaanse lezing maak te de soldaat met zijn auto een ver keerde manoeuvre, waardoor hij een verkeerspaal, juist over de sectorgrens in het Sowjet-gedeelte, omver reed. Hij had, vermoedelijk door de schok be vangen, niet snel genoeg gehoor gege ven aan de oproep van de Oostberlijnse politie om de auto te verlaten. Hierop was in de auto geschoten. De gewonde soldaat was in een auto van de Oostduitse politie weggebracht. De soldaat overleed in een Sowjetrus- sisch hospitaal. De Sowj et-autoriteiten hebben te genover de Amerikaanse commandant hun leedwezen over het incident be tuigd. In een brief wordt gezegd, dat de Oostberlijnse politieman hangende het onderzoek in arrest is gesteld. ZATERDAGAVOND om 18.12 uur Nederlandse t\jd hebben 48 landen en Japan in het Opera-gebouw te San Francisco het Japanse vredesverdrag ondertekend. De Sowjetunie, Polen en Tsjechoslowakije weigerden te teke nen. De gedelegeerden van deze landen verlieten de zaal, toen de plechtigheid, die 63 minuten duurde, begon. De Japanse premier Josjida tekende als laat ste. Toen prof. Subardjo, de Indonesische afgevaardigde, zijn handtekening plaatste, werd hjj stormachtig toegejuicht. Minister Stikker tekende voor Nederland. Het vredesverdrag zal thans door de verschillende landen moeten worden geratificeerd en zal in geen geval in werking treden, alvorens het Amerikaanse parlement zijn goedkeuring aan het verdrag heeft verleend, vredesconferentie Zaterdagavond heeft aangeboden, heeft de Japanse premier, Josjida, verklaard, dat Japan „gelou terd en vrij" niet het gestelde vertrou wen zal beschamen. Josjida dankte de -eden. die het verdrag ondertekend hebben. De vice-voorzitter van de conferen tie, de Australiër Spender, verklaarde te geloven, dat het verdrag de Verenig de Naties, die de laatste tijd ziektever schijnselen vertoonden, een injectie had gegeven, die de V.N. hun levenskrach ten zou teruggeven. Het Sowjetrussische blad „Inzwestia" heeft het Japanse vredesverdrag een „Oorlogsvoorberei dingsverdrag" genoemd, aldus meldt het Russische persbureau „Tass". De bewoners van het eiland Anami Osjima, ten zuiden van Japan gelegen, hebben bij het vernemen van de onder tekening van het verdrag de vlaggen halfstok gehesen. (Het eiland wordt onder Amerikaanse voogdij geplaatst). Minister Stikker heeft de vergade ring van Vrijdagavond niet bijgewoond, omdat hij, zo deelde baron Van Itter- sum mede, een galsteenaanval had. De pers vertegenwoordiging van de Neder landse delegatie deelde mede, dat de minister buitengewoon vermoeid was. Hij was zonder te rusten van de Parijse conferentie over de Europese economi sche samenwerking naar San Francisco gekomen. 4IOORDAT de ondertekening van verdrag in het opera-gebouw plaats vond, hield de Russische gedele geerde Gromyko ee:i persconferentie, welke door 300 journalisten werd be zocht. De verslaggevers werden onrus tig toen Gromyko's antwoorden steeds langer werden en het gevaar dreigde, dat zij niet tijdig in het opera-gebouw zouden zijn. Een der journalisten stelde Gromyko plotseling de vraag: „Waar om hebt u ons eigenlijk hier geroepen? U hebt ons niets nieuws verteld", waarop een andere verslaggever de Rus toeriep: „U wilt ons alleen maar hier houden". De journalisten verlieten daarop de persconferentie en konden nog juist op tijd de ondertekening van het vredesverdrag bijwonen. Prof. Subardjo heeft op een perscon ferentie verklaard, dat hij erop ver trouwde, dat het Indonesische parle ment het vredesverdrag met Japan zal ratificeren. Over het gerucht als zou een weigering van het parlement het aftreden van het kabinet-Sukiman be tekenen, kon prof. Subardjo niets zeg gen. De Indonesische minister zal zich thans naar Washington begeven ten einde besprekingen te voeren over een Amerikaanse lening van vijftig mil lioen dollar aan Indonesië. QP een banket, dat de stad San Fran- cisco de afgevaardigden naar de IN de nacht van Vrijdag op Zaterdag, om zes minuten over twaalf is in een zeer groot deel van Limburg een aardschok waargenomen. De schok, die ruim een minuut duurde, werd in geheel Zuid- en Midden-Limburg, alsmede in de nabü gelegen grensgebieden in Duitsland en België gevoeld. Op de trom mel van de seismograaf te Heerlen vertoonde de curve een plotselinge uitwer king Blijkens de curve werden eerst enkele lichte schokjes gevoeld, die ge volgd werden door een flinke beving, die ruim een minuut duurde. Er deden zich geen ongevallen voor. In het Eifelgebergte ontwaakten velen door drie duidelijk te voelen schokken. Reuter tekent hierbij aan dat in het Eifelgebergte, dat een oud vulkanisch gebergte is, vaak aardbevingen voorkomen. In het hoofdkwartier van het Ameri kaanse zesde leger te San Francisco is weinige uren na de ondertekening van het Japanse vredesverdrag een veilig- lieidspact gesloten tussen Amerika en Japan, dat de Verenigde Staten het recht geeft land-, lucht- en marinebases in en om Japan te handhaven, nadat de geallieerde bezetting van het land is opgeheven. Voor Amerika tekenden minister Acheson, John Foster Dulles en twee senatoren; premier Josjida te kende voor Japan. Het verdrag vormt de wettelijke ba sis voor het verblijf van Amerikaanse troepen in Japan, tot dit land zelf voor zijn defensie zal kunnen zorgen. In het pact is de bepaling opgenomen, dat Japan niet aan een derde mogendheid militaire steunpunten of rechten mag verlenen, zonder toestemming van Amerika. JOSJIDA .gelouterd LIET is dat de vacanties weer gedaan zijn, maar anders wist Theodoor het wel: in Guatemala zijn namelijk alle douane-employé's in staking gegaan. Daar zit wel een boterham in vooi een handige tourist. Na de Enge landvaarders, de Daily Mail-zwem mers en de amphibiejeep-bestuurder over wie Theodoor laatst vertelde,, is thans een Brits modelscheepje van an derhalve meter lengte het Kanaal overgestoken en in npgen uur var Dover naar Kaap Gris Nez gevaren Het werd van een motorboot uit radio- prafisch bestuurd Een typist hee1 enkele dagen geleden de assistent secretaris van een der regeringsdepar tementen te Bombay met een dol, neergestoken en voordat hij kon wor den overmeesterd een andere func tionaris eveneens ernstig gewond. Dc man wilde opslag hebben Nadat ei door de vooruit(?)strevende V.S. reed een atoomduikboo' en een atoomvlieg tuig zijn besteld, wordt daar thans om-tig gesproker ver het doen bou- „en „pn dr "rp-W gedre- ,n vll, /dekiC'vr Theodoor zou al literst tevreden zijn met een atoom- ;olex. Alvast een suggestie voor een ïaam: solatomex. Klinkt overigens als een soort slasaus. In het Oostenrijk se Graz heeft een firma zich het recht Ik ben geschokt verworven om de trouwceremonie op gramofoonplaten te mogen vastleggen. Er zal bijzondere aandacht worden be steed aan het „Ja" in al zijn tussen schuchter en vastberaden variërende intonaties en de wederzijdse belofte, opdat vermoeide en gedesillusionneer. de echtparen nog eens kunnen luiste ten naar de stemmen uit het verleden die zo naief, enthousiast en vol ver wachtingen waren. Misschien wel ver standig om die platen van plaatijzer te vervaardigen. O Ook in Parijs moet ge oppassen, dat ge niet bedrogen uit komt. Daar wordt namelijk een drie daags concours gehouden van vierhon derd goochelaars uit twaalf landen (ook Nederland), die hun illusionnaire krachten meten Het Hongaarse mi nisterie van voedselvoorziening heeft verordend, dat kleine restaurants min stens drie en grote restaurants min stens vijf Russische gerechten op het menu moeten hebben. Misschien zien wij op onze degelijke Hollandse me nu's binnenkort wel hot dogs, ham burgers, baked beans en corn flakes verschijnen. Griekenland ter stembus Volgens de officieel door het minis terie van binnenlandse zaken bekend gemaakte cijfers, voor zover deze te middernacht plaatselijke tijd (23 uur Ned. tijd) geteld waren, heeft in geheel Griekenland de nieuwe rechts georien- teerde partij van veldmaarschalk Pa- pagos de leiding, direct gevolgd door de progressieve coalitie Epek van ge neraal Piastiras, welke partij tot het centrum behoort. De strijd om de derde plaats gaat tussen de liberalen van Ve- nlzelos én de linkse verenigde demo cratische beweging Eda. De Franse nationale vergadering heeft het veel omstreden wetsontwerp betreffende de subsidie aan bijzondere (katholieke) scholen Maandagochtend vroeg met 322 tegen 251 stemmen aan vaard. Er werden dertien dagen lang verhitte debatten gevoerd, waarbij de regering van premier Pleven meerma len dreigde te vallen. De prijzen voor licht-petroleum zijn met een halve cent per liter verlaagd. Deze verlaging is mogelijk geworden door het vervallen van de omzetbelas ting van dit artikel per 1 September. Liefhebbers voor een reis naar de maan De secretaris van de Britse in terplanetaire vereniging heeft medegedeeld, dat honderden per ionen in en buiten Engeland heb ben gevraagd de eerste reis naai de maan te mogen meemaken Niet alle liefhebbers zijn jong mensenaldus de secretaris Velen zijn van middelbare leef tijd en zullen wel ouderdomspen sioen genieten tegen de tijd, dat de eerste reis gemaakt zal kun nen worden. ii. (JIT DE RECENTE voorzichtige uit latingen van generaal Gruenther, Eisenhowers stafchef, volgens welks een „realistische verdediging van West-Europa, met inbegrip van West- Duitsland (d.w.z. ten Oosten vair de Rijn!), zonder een zekere Duitse bij drage" niet mogelijk is, blijkt ook een „zekere" argwaan, die hier eveneens realistisch moet worden beschouwd. Deze heeft in hoofdzaak betrekking op de vraag, of niet een herbewape ning van Duitsland tegenacties van de Sowjetunie zal uitlokken, dan wel of, in tegendeel, de Duitse remilitarisatie niet zal leiden tot een vernieuwing van de historische Duits-Russische mili taire allianties. Daarop in het bijzon der berust het wantrouwen van Frank rijk, dat zwakker is dan West-Duits- land alléén. 1. Er bestaat stellig vrees voor een wederopleving van het Duitse mili tarisme, waartegen men zich echter meent te kunnen beschermen door een nauwkeurige selectie bij de schepping van een nieuw Duits corps officieren en een militaire organisatie naar het voorbeeld van de voorbeeldig democra tische Amerikaanse strijdmacht. Op 't ogenblik is de vrees voor de mogelijk heid van een Russisch ingrijpen ech ter veel groter. Wanneer dreigementen ook daden betekenen, zou inderdaad met alle eventualiteiten rekening moeten worden gehouden. Daar ech ter de heersers in het Kremlin koelere rekenaars zijn dan Hitier en zijn hand langers, zullen zjj slechts tot een tegenactie besluiten, indien zjj zeker zijn van een volledig succes, waarbij men bedenken moet, dat zij hun po litieke positie reeds ondergraven heb ben door zelf de overeenkomst van Potsdam met de hermilitarisering van Oost-Duitsland te verscheuren. In ieder geval moet men echter voorbereid zy°n op een trommelvuur van protesten, propagandistische ver draaiingen, stakingen en sabotage daden. In een dergelijke situatie zal men zich even koelbloedig moeten ge dragen als ten tijde van de luchtbrug naar Berlijn, welke stad wellicht weer de zwaarste last te dragen zal krijgen. 2. Het schijnt bijna paradoxaal hierbij op het precies tegenovergestel de gevaar te wijzen, namelijk dat de oude Duits—Russische militaire vriendschap opnieuw bezegeld wordt Zes maal in de laatste 200 jaar heeft PruisenDuitsland, onder het opge ven van 'n westelijke politiek, Rusland de hand gereikt. De separate, vredo van Rapallo (1922), de geheime mili taire overeenkomst tussen de Rijks- weer en het Rode Leger over de uit rusting van de Duitsers met in Ver- sailles verboden wapenen (1925) en 't Hitler-Stalinpact, met het geheime Poolse verdelingsverdrag (1939), lig gen nog vers in het geheugen. Zelfs na Stalingrad waren er po- gingen tot het sluiten van een sepa rate vrede, die volgens Liddell Hart slechts strandden op de fantastisch brutale voorwaarden van Von Ribben- trop, die eiste, dat de Russen naar de schijn de oorlog zouden voortzetten om de Amerikaanse wapens, welke zij volgens de lend-lease-wet zouden krijgen, in het geheim aan de Duit sers te kunnen uitleveren. Hoewel de zogenaamde Duitse „Osto- rientierung" gedurende langere tijd in het bijzonder in rechtse, conservatieve kringen voorstanders vond, verliest zij thans sterk aan populariteit, waarbij nog komt, dat Duitsland niet meer, zo als vroeger, de sterkere of ten minste gelijkgerechtigde partner is, maar hoog stens als aanhangwagen aan Rusland zou kunnen worden gekoppeld. Ook zien de Duitse democratische en Chris telijke groepen in het communisme hun doodsvijand. Dat dit alles echter met één slag veranderd zou kunnen wor den op het ogenblik, dat Stalin zijn grootste, in reserve gehouden troef uitspeelt en Duitsland het geannexeer de gebied ten Oosten van de Oder en de Neisse aanbiedt, is hoogstwaarschijn lijk. Dit alles is in West-Europa bekend. Niet Duitsland wordt op het ogenblik als de grote bedreiging beschouwd, om dat men nauwkeurig weet, dat door de ontwikkeling van nieuwe wapens ook Duitsland automatisch tot een tweede rangs mogendheid is geworden, die *r niet over zou kunnen denken alléén een aggressieve oorlog te beginnen. Maar de mogelijkheid van een Duits- Russische militaire combinatie is de vreselijke droom van iedere West-Eu ropeaan, hoezeer hij ook bereid is, het verleden te vergeten. Maar wij moeten weten, dat het heden en de toekomst, geen andere uitweg laten dan het enor me risico van de Duitse herbewapening te aanvaarden. De procureur-fiscaal bij de Bijl. Raad van Cassatie eiste tegen de Duit ser Helmoth Johan Schaper veertien jaar met aftrek wegens diens optreden bü de „Sipo Aussenstelle Gronings»".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 1