Onder de zeespiegel liggen vele
kostbare grondstoffen verborgen
Kruiswoordpuzzelaars aan de slag
GROTE REBUS-PRIJSVRAAG
Geleerden wagen hun leven om
de raadselen te ontsluieren
Een schoonheidsrekening van
twaalfhonderd millioen
voor onze abonné's!
Honderd gulden aan prijzen
Hersengymnastiek
Het zevende werelddeel wordt ontdekt
Spookachtige onderwereld
Honderd gulden aan prijzen,
DE WEDSTRIJD
Ook de mannen doen ijverig mee aan deze rage
Leerzame statistiek
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1951
(Van een speciale verslaggever)
^(lt^drobioloeieT^N NAPELS zijn Pioniers met het onderzoek van de zeebodem
eeïstfonderzeee.iSST* *1 Bcrth°ld in 1880 ü"zi- ^rde met zijn
die vaak iarenl inp- <in 'CS* Andere landen hebben expeditieschepen uitgerust
hit Rrile eln rtr ,W dzeeën kruise". *oaIs de Deense „Galathea" of
lu,rpn vnnr(rPff n óeSC ,P "Wi,Iiain Scoresby". Tot de bemanning hiervan be-
jltwhH f geleerden op het gebied van alle takken der wetenschap,
d!f j "|0 ,sP«len. Het Natuurhistorische Museum van Chicago heeft voor
dit doel een biologisch station op de Bermuda-eilanden ingericht, van waaruit de
gehele zeebodem van de Atlantische Oceaan systematisch onderzocht wordt. Ook
de Russen deden op dit gebied van zich spreken. Verleden jaar berichtte „Tass"
int Moskou, dat de bekende Russische diepzee-onderzoeker prof. Labitzky bij
experimenten met nieuwe „atoomduikerklokken" in de wateren ten Zuidoosten
van Japan met vijf assistenten om het leven gekomen was. De laatste diepte, die
ze opgegeven hadden, was 2650 m. Toen was de verbinding plotseling verbroken
en de correspondent van „Tass" neemt aan, dat de duikerklok waarschijnlijk ten
gevolge van een constructiefout de enorme druk van het water niet meer kon
weerstaan en met de inzittenden platgedrukt werd. Dit risico lopen alle ver
metele mannen in de meedogenloze diepten der wereldzeeën, die voor het groot
ste gedeelte nog even raadselachtig voor ons zjjn als de twinkelende sterren
boven ons hoofd.
QP GROND van de tot nu toe bereik
te resultaten van diepzeeonderzoe
kingen zijn wij in staat een vrij nauw
keurig beeld te ontwerpen van deze
geheimzinnige onderzeese wereld. Het
is een spookachtige „onderwereld", die
niet haar fantastische coulissen en gro
tesk aandoende levende wezens een
demonische nachtmerrie lijkt. De diep
zee-foto's, die de Oostenrijker dr. Hans
Hass in de Rode Zee gemaakt heeft,
vertonen kleuren van een intensiteit
als men nog nooit gezien heeft. Gelijk
zeemonsters uit de oertijd zwéven on
der deze kristallen „hemel" hele scho
len duivelsroggen. soms tweemaal zo
groot als een mens en van een omvang,
dat men hun gewicht op minstens 2000
kg moet schatten.
Dieper dan 500 m dringt het licht
van de zon niet door. Beneden deze
grens heerst eeuwige duisternis. De
waterdruk bedraagt op 1000 m diepte
reeds 100 atm. De enige mensen, die
tot nog toe de 1000 m grens bereikten
William Beebe kwam tot 923 m.
Otis Barton tot 1370 m konden zich
achter de beschermende wanden van
hun duikertoestellen nauwelijks meer
bewegen door de ijzige koude en de
moeilijke ademhaling. De verhalen
van hun waarnemingen overtreffen de
stoutste fantasie. Zeespinnen en inkt
visachtige monsters flitsen om de een
zame duikerklok heen en sproeiden
een vurig, verblindend licht ui. Andere
dieren schitterden in vele kleuren als
een verlichte oceaanstomer, hadden
„boordlichtjes" aan buik en flanken,
die soms op magnesiumfakkels leken.
De gemiddelde diepte der wereld
zeeën bedraagt 4000 m, de grootste
diepte, die ooit gemeten werd, bedroeg
14.400 m en wel bij de Philippijnen.
Onderzeese bergruggen wisselden af
met grote, woestijnachtige laagvlakten:
een veranderlijke bodem, die vaak
door hevige aardbevingen geschokt
wordt. Bij de laatste aardbeving, die
ten Westen van Alaska gemeld werd,
ontstonden golven, die 18 uur later
Valparaiso bereikten, dat 12.800 km
van het middelpunt der aardbeving
verwijderd ligt en daar aan de kust
met waterbergen tot 20 m hoogte ver
schrikkelijke verwoestingen aanricht
ten. In een ander geval werd gecon
stateerd, dat telegraafkabels in de
buurt van het eiland St. Helena nog
maar 1000 m onder water lagen, ter
wijl vroeger op deze plaats een diepte
van meer dan 4000 m gemeten was. De
spookachtige onderwereld der Oceanen
blijkt dus een zeer gevaarlijk terrein
te zijn, dat de moderne Columbus, die
op het punt staat een nieuwe wereld
te veroveren, voor moeilijkheden
plaatst, die nog niet te overzien zijn.
Mei atoomkracht
MET PROBLEEM, dat alle diepzee
onderzoekers in de eerste plaats
bezig houdt, is de constructie van dui
kertoestellen, die hen in staat moeten
stellen tot systematisch onderzoek tot
op een diepte van 4000 m, de gemid
delde diepte der wereldzeeën.
Het streven der hydrobiologie is er
steeds op gericht zelf alles ter plaatse
in ogenschouw te nemen. Dit is m
principe met dezelfde moeilijkheden
verbonden als die, welke de geleerden
op het gebied van de raketaandri) ving
ondervonden, toen ze het wereldruim
wilden gaan onderzoeken. Ook hier
gaat het erom de geweldige verande
ring van druk te neutraliseren en tech
nische hulpmiddelen te vinden, die de
mens in staat moeten stellen onder
omstandigheden te leven, waarvoor
het menselijk organisme niet is inge
richt. Hoe gevaarlijk al deze experi
menten zijn, bleek uit de laatste mis
lukte poging van prof. Piccard.
Na de vermetele wedstrijd der ge
leerden schijnen thans echter in alle
stilte ook duikexperimenten met be
hulp van atoomkracht binnen het be
reik der mogelijkheden gekomen te zijn.
Do enorme waterdruk zou daarbij door
atoomsplitsing in zekere zin „geneu
traliseerd" worden, zodat de moderne
Columbus, beschermd tegen alle geva
ren, op onderzeese ontdekkingsreizen
kan uitgaan.
LIET is nog geen tien jaar geleden, dat
in de Golf van Mexico de eerste
drijvende boortoren gebouwd werd.
Ook goud en uraniumhoudende ertsen
^IET alleen het zesde werelddeel
dg Noord- en Zuidpoolge
bieden ook het zevende: de nog
bijna geheel ongeëxploiteerde we
reldzeeën, begint bij het zoeken
naar nieuwe bronnen van grond
stoffen een steeds grótere rol te
spelen; te meer daar de wereld
zeeën met een oppervlakte van
361 millioen vierkante kilometer
meer dan 70%. van de oppervlakte
van de aarde beslaan. Evenals
vroeger Columbus, trekken steeds
vaker diepzee-expedities uit ver
schillende landen op ontdekkings
reizen uit. Met duikerklokken en
een heel arsenaal van veelal ge
heim gehouden technische hulp
middelen hopen deze moderne
veroveraars de schatkisten open
te breken, die in de modder op de
bodem der oceanen verborgen
zijn. Thans reeds worden jaarlijks
millioenen tonnen ruwe olie uit
de zee gewonnen tot op een
diepte van 3000 meter.
schijnen o.a. door het Zweedse expedi
tieschip „Albatros" in de diepten van
de Atlantische Oceaan ontdekt te zijn.
Dezelfde ontdekking deden de Ame
rikanen met behulp van een in het la
boratorium der General Electric ont
wikkelde magnometer, die zelfs van
vliegtuigen uit een nauwkeurige plaats
bepaling van onderzeese bodemschat
ten mogelijk maakt.
De vraag is alleen hoe deze schatten
uit de vele meters dikke modderlaag
opgegraven en aan het daglicht ge
bracht kunnen worden. Doch ook hier
voor zijn reeds nuttige uitvindingen
gedaan, zoals de zogenaamde „zee"
stofzuiger", die met behulp van gecom
primeerde lucht, die door reusachtige
buizen gepompt wordt, per minuut 451)
kubieke meter modder van de zee
bodem opzuigt. Ook heeft men reeds
de mogelijkheid geopperd de onderzeese
radium-voorraden door electrische ont
steking op te blazen en de door de
waterdruk omhooggedreven stukken
dan met sleepnetten op te vissen.
In ieder geval zal de moderne Co
lumbus bij zijn verdere ontdekkings
reizen op de bodem der zee nog schat
ten vinden, waarvan zijn voorvader
zelfs na de ontdekking van Amerika
niet durfde dromen. De „Nieuwe We
reld", het dorado van onze tijd, ligt
nog voor het grootste gedeelte onont
dekt onder water. Wat daarvan tot nu
toe bekend ge" n en veroverd is,
is slechts een 1
Aluminium uit water
DEHALVE deze nog onoverzienbare
schatten in de diepten der Oceanen
vormt ook het zeewater zelf een
„grondstof" van grote betekenis. Reeds
de Griekse arts Hippocrates spreekt
van de genezende invloed van zee
water bij huidziekten en vergroeiïngs-
verschijnselen. Deze invloed is toe te
schrijven aan een groot aantal mine
ralen, die door chemici van alle landen
onderzocht worden. Volgens de voor-
Inniwe resultaten van de Amerikaanse
professor Werner Bergmann van de
Yale-Universiteit in New Haven (Con-
necticut) bevat een enkele kubieke
kilometer van dit kostbare nat onge
veer 29 millioen +on zout. 1,5 millioen
ton magnesium. millioen ton potas.
74.000 ton bromiden, 570 ton jodium, 500
ton boraten. 220 ton ijzer, 150 ton koper
en behalve 12.5 ton uranium ook nog
zilver en goud in aanmerkelijke hoe
veelheden. Volgens prof. Bergmann's
berekeningen bevatten alle Oceanen
der aarde 1.230 millioen kubieke kilo
meter zeewater.
Het zeewater is dus een zeer bij
zondere vloeistof, die bovendien nog
petroleum bevat in de vorm van plank
ton, de kleinste diertjes der zeeën. Een
Zweeds geleerde heeft uitgerekend,
dat hieruit per hectare wateropper
vlakte 340 kg ruwe olie gewonnen kan
worden. Dat het hier niet alleen om
toekomstdromen gaat. blijkt uit talrijke
succesvolle experimenten: zo is o.a. in
Tunesie een comité onder Franse lei
ding opgericht, dat zich ten doel stel
de uit het water der oceanen jaarlijks
een millioen ton aluminium en magne
sium te fabriceren.
Behalve de veelvuldige schatten, die
in de modder op de bodem der wereld
zeeën begraven liggen en de veelzijdige
De Amerikaanse sergeant McLaren
schonk een roestvrije stalen kruk
aan de een-benige Taskiko Takaesa,
die in de Wereldoorlog haar moe
der en haar rechter been bij een
bombardement verloor. De sergeant
en enige van zijn kameraden van
de 307de Amerikaanse bombarde-
mentsgroep, welke op Okinawa ge-
stationneerd is, namen 't besluit om
in hun vrije tijd voor Taskiko deze
kruk te vervaardigen.
mogelijkheden van het zeewater zelf
tracht de mens bovendien de geweldige
kracht van het water in energie om te
zetten. In Frafikrijk en Argentinië be
staan plannen voor de bouw van ge
tijden-krachtstations, waarbij reusach
tige turbines afwisselend door het in-
en uitstromende vloed- en eb-water
aangedreven zullen worden. Ook de
voortdurende energiebron der golven
is het onderwerp van studies. Aan de
Ivoorkust in Frans West-Afrika werken
Franse technici aan een project om het
zeewater, dat op 400 m diepte slechts
een temperatuur van 6 graden heeft,
met zuigpompen naar de 25 graden
warmere oppervlakte te brengen, waar
bij zich door de plotselinge afkoeling
van het bovenste water een geweldige
stoom ontwikkelt, die turbines aan
drijft en zodoende electriciteit kan op
wekken. Het krachtstation, dat bij de
havenstad Abidjan gebouwd zal wor
den, zal voorlopig 15.000 kilowattuur
produceren, doch zal later uitgebreid
worden. Deze energieproductie biedt
het voordeel, in tegenstelling tot de
zogenaamde „witte kolen" nooit aan
watergebrek te lijden. Ook als ener
giebron worden de wereldzeeën nog
bijna niet benut. Zij zijn even onuit
puttelijk als op ieder ander gebied;
hier ligt een taak voor generaties en
werk en brood voor een nog vele ma
len grotere wereldbevolking.
Horizontaal: 1 Laagte, 3 Bewijs van
deelgenootschap. 8 Onderricht, 11 Titel,
12 Lengtemaat, 13 Woonschuit, 14 Rund,
16 Soort onderwijs, 17 Bedaardheid, 20
Vloertegel, 22 Toiletartikelen, 23 Stern-
nel 26 Belemmering, 28 Ketting 30 Ont
vangkamer. 33 Voormiddag, 35 Opstoot-
L 37 Houten drinkbakje, 38 Uitroep,
39 Godin van de dageraad, 41 Ieder, 13
Verdroogd, 44 Openbaar ambtenaar, 4o
Plaats in Zd.-Holland, 46 Papegaai, 47
Voorzetsel, 49 Gravin van Holland, 50
Tn het iaar des Heeren, 51 Diepe groe
ve. 53 Trechtervormig net, 55 En der
gelijke, 56 Rondachtig uitwas in zeke
re oester, 58 Ziekelijke voorliefde, 60
Schaakterm, 61 Deel van een vinger of
teen, 63 Lichaamsdeel, 65 Verzoek
schrift, 67 Linnenpers, 70 Hetzelfde, 71
Muzieknoot, 72 Aarden wal, 74 Beken
de motorraces, 75 En andere, 76 Korf.
77 Soepschaal, 78 Indien.
Verticaal: 1 Weldoorvoed, 2 Rijst
brandewijn, 3 Zangstem, 4 Achter, 5
Werphaak, 6 Maanstand, 7 Katachtig
roofdier, 9 Naam voor rustoorden, 10
Kledingstuk, 12 Keukengerei, 15 Gelde
lijk nadeel. 18 Gomachtige stof, 19 Last
dier, 20 Geestdrift, 21 Kippenloop, 24
Voegwoord, 25 Boom, 27 Evennachts
lijn, 29 Schrikbewind, 31 Papieren lan
taarntje, 32 Wervelstorm, 34 Doodslag
met voorbed.rade, 3% Laatstleden, 38
Bescherming, 40 Bevel, 41 Europeaan,
42 Viervoetig huisdier, 43 Spoedig, 48
Deel van de Bijbel, 51 Orde-geestelijke,
52 Kampeerartikel, 53 Rustig, 54 Zon
nig, bekoorlijk, 56 Kledingstuk, 57 Mu
zieknoot, 58 Wederk.. voorn, woord, 59
Hevig, 60 Honingdrank, 62 Doorkookt,
64 Gemalen graan, 65 Gebogen been, 66
Deel van een tennispartij, 68 Ongeluks
godin. 69 Verbinding, 72 Acad. titel, 73
Muzieknoot.
De enorme belangstelling, door onze abonné's aan de dag gelegd bij een
vorige rebus-prijsvraag, heeft ons doen besluiten bij het ingaan van het
nieuwe leesseizoen opnieuw een dergelijke prijsvraag uit te schrijven.
DE PRIJSVRAAG WORDT GEPUBLICEERD IN DE PERIODE VAN
18 SEPTEMBER TOT EN MET 6 OCTOBER
Drie maal per week, n.1. op Dinsdag, Donderdag en Zaterdag, wordt een
rebus geplaatst. Heel het gezin kan bij het oplossen een handje helpen.
Het is een uitermate gezellig werk. waarmee bovendien nog een stevige
prijs in de wacht gesleept kan worden. U heeft immers kans op een deel
van de
die als volgt wordt verdeeld:
EERSTE PRIJS 50,—
TWEEDE PRIJS 25,—
DERDE PRIJS 10,—
EN ZES PRIJZEN VAN 2,50
Beproeft uw geluk door het oplossen en inzenden van de rebussen.
Er worden in totaal negen verschillende slagzinnen in rebusvorm
geplaatst. Wanneer u deze slagzinnen hebt gevonden, behoeft u niets
anders te doen dan ze uit te knippen en te bewaren, waarbij u niet
vergeet telkens de slagzin er onder te schrijven.
U wacht de datum van inzending rustig af. Daarover leest u wel In
de krant. Vooral geen aparte oplossingen inzenden!
Aanstaande Dinsdag plaatsen we de eerste rebus. Wé verwachten ook
deze keer weer een groot aantal inzendingen. Zorgt, dat de uwe er
bij is. De deelname staat open voor alle abonné's en ook voor degenen
die zich met ingang van heden als zodanig opgeven. Het adres van ons
bureau weet u. Voorts zijn onze agenten en bezorgers graag bereid u als
abonné te noteren.
DINSDAG IN DIT BLAD DE EERSTE REBUS!
(Van onze correspondent te Londen)
WAAROP Engeland ook moge bezuinigen, op het gebied van het cultiveren van
nieuwe statistieken doet men het beslist niet. Gelukkig maar, want zonder
de gebruikelijke bergen officiële documentatie zou de moderne, genummerde
mens zich waarschijnlijk nauwelijks veilig voelen. Hoe zou men zelf anders bjjv.
accuraat kunnen berekenen, hoeveel meter tandpasta men gemiddeld per jaar
gebruikt op 35-jarige leeftijd? Het Britse Centrale Bureau van de Statistiek heeft
dit probleem allang aangevoeld en is dezer dagen met een uitgebreid rapport
verschenen, waarin John Buil en zijn vrouw al deze wetenswaardigheden zo
maar kunnen opslaan.
grootste gebruikers van lotions en
andere haarpreparaten en besteden
meer zorg aan hun uiterlijk dan op
enige andere leeftijd.
Hoewel het Engelse mandom jaar
lijks in totaal 300 millioen gulden aan
zijn persoonlijke opluistering besteedt,
legt het rapport er de nadruk op, dat
de helft van dit bedrag uitgegeven
wordt aan scheermesjes en scheerzeep,
zodat er dus maar 150 millioen gulden
wordt besteed aan lotions en brillian-
tine! Twee procent van de Engelse
mannen laat zijn baard staan, wegens
economische of artistieke redenen.
UET rapport, dat de bevindingen in-
houdt van een maandenlang onder
zoek, geeft een gedetailleerd beeld
van de kosten die het Engelse volk
jaarlijks besteedt aan het onderhoud
van zijn uiterlijk schoon. Het totale
bedrag, dat de Britten jaarlijks blij
ken te spenderen aan schoonheidsmid
delen en kappers, is zo astronomisch
hoog, dat minister Gaitskell zich wel
zal gaan afvragen, of het mee het oog
op de nationale bezuiniging niet beter
zou zijn om de gehele natie maar op
een schoonheidsrantsoen van water-en-
zeep te zetten.
Het totale bedrag van Engelands
schoonheidsrekening bedraagt n.1.
liefst 120 millioen pond sterling per
jaar, of zegge 1200 millioen gulden.
En bij deze uitgaven zijn de kosten
van zeepverbruik en badzout nog niet
eens meegerekend.
Van dit bedrag wordt jaarlijks 800
millioen gulden uitgegeven aan cosme
tische artikelen en 400 millioen aan
kaopers en haarverzorging.
Driekwart van de totale 1200 mil
lioen gulden wordt uitgegeven door
de Engelse vrouwen. De rest wordt
steed aan de versiering van het
mannelijk schoon.
Hier volgen enkele bijzonderheden
uit het rapport. De Engelse vrouw
geeft gemiddeld een rijksdaalder per
maand uit voor de aankoop van haar
make-up. Leeftijden spelen een grote
rol bij het verbruik van cosmetische
artikelen. Het meeste geld wordt hier
aan besteed door jongedochters van 16
tot 19 jaar, n.1. gemiddeld 4 gulden
per maand. Na haar twintigste jaar
geeft de Engelse vrouw geleidelijk
minder uit aan make-up, maar begint
dan veel meer uit te geven bij de
kapper. Het gebruik van tandpasta
ligt aanmerkelijk hoger dan men ver
wacht had, zegt het rapport en be
draagt bijna een vijfde deel van alle
schoonheidsuitgaven. De volgorde van
artikelen, waaraan het meeste geld
wordt uitgegeven, is tandpasta, crèmes,
poeder, lotions, shampoos en lipstick.
Een zesde deel van alle vrouwen
tussen de 16 en 60 jaar gaat om de
veertien dagen naar de kapper, een
"emiddelde reparatie van vijf gulden.
Een derde deel van alle Engelse
vrouwen laat haar geregeld permanen
ten. Negentig procent van alle vrou
wen wast het haar elke week thuis,
ook al gaan zij geregeld naar de kap
per.
Vier gulden voor mannen
117AT de Engelse mannen betreft, doet
het rapport de delicate onthulling,
dat deze per maand gemiddeld
vier gulden aan haarlotions en bril
lantine uitgeven, hetgeen méér is dan
de dames gemiddeld aan hun coiffures
besteden. Aan het knippen van zijn
lokken geeft de Engelsman voorts
tweemaal per maand 75 cent uit. Man
nen tussen de 30 en 39 jaar zijn de
De Kanaalrace is al weer enige
tijd achter de rug en de Egypte
naar Maruk Hassan Hamad, is,
hoewel .hij geen prijs stelde op de
1.000 van de „Daily Mail", toch
ettelijke duizenden guldens rijker
geworden dan hij was. Met de
Tour de France wordt ook deze
Kanaalrace een jaarlijks terug
kerend sportevenement. Dat was
in de dagen van Johanna Hass-
linger anders. Deze Oostenrijkse
schone, van beroep acrobate, heeft
het gepresteerd (we schrijven
1900) om op haar blote handen
de afstand van Wenen naar Parijs
te lopen, een afstand van ca. 1400
kilometer. Zij „liep" 10 uur per
dag en deed er in totaal 55 dagen
over. Tot nu toe heeft nog nie
mand haar dit nagedaan, laat
staan verbeterd.
'Nu is de beurt aan U voor de
volgende vragen:
1. Wat wordt bedoeld met „Na-
tura Artis Magistra?
2. Wat voor verschil is er tus
sen de vlaggen van Neder
land en Luxemburg?
3. Waar staat het hoogste ge
bouw ter wereld?
4. Wanneer we een auto tegen
komen, voorzien van de ken
tekenen CDJ, aan wie be
hoort de wagen dan toe?
5. Tot welke familie behoren
de erwten en bonen?
6. Hoe ver zijn wij verwijderd
van het middelpunt (de kern)
onzer aardbol?
7. Wie was de Bisschop van
Myra in de 4de eeuw?
8. Wat hebben Simon en Zion
met Jeruzalem uitstaande?
9. Hoe langer men er aan trekt,
hoe korter wordt zij. Ra ra,
wat is dat"
10 We hadden het zojuist over
Myra. Weet U wat een lyra
is?
