Opstand in Argentinië onderdrukt Radioactief cobalt is beter en veel goedkoper dan radium Engeland brengt de Perzische kwestie voor de Veiligheidsraad Enorme brand bij Thomsens havenbedrijf te Rotterdam Donkere wolken VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Aanslag op Evita en president Peron te Campo de Mayo mislukt Scholen in Velsen gevorderd „Gaat naar hurs en kust uw kinderen" KcPii B&iJbeJk Zaterdag 29 Sept. 1951 76e Jaargang No. IJ 220 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Militairen grepen naar de macht Vragen van Kamerlid Wereldtentoonstelling in Brussel in 1956? BRADLEY IN JAPAN Vuurzee verslindt anderhalf millioen Openingsplechtigheid bij Fokker afgelast Uitbarsting van de Etna NIEUWE FINSE GEZANT Geen beperking nodig George VI gestadig vooruit Olielevering aan derden wordt met alle macht verhinderd Brandweer moest uren lange strijd voeren Truman wendt zich tot de Sjah Electriciteitsnetten in de avond overbelast Scholier kwam onder vrachtauto terecht UlzeA^eALcPit BUREAU: Koningstraat 78—80 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTE IN Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK heldep.se mm TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. mm. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal 1 5.15, per maand 1.72 bij vooruitbetaling plus incassokosten EVITA PERON de oorzaak Het Tweede Kamerlid Vermeer (P. v. d. A.) heeft aan de ministers van Oorlog, van Binnenlandse Zaken en van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen de vraag gesteld of het waar is, dat omstreeks 15 October a.s. in Noord-Holland militaire oefeningen worden gehouden, waarvoor o.a. in de gemeente Velsen legeringsruimte moet worden gezocht. Het Kamerlid vraagt verder of de ministers het luist achten, dat hiervoor uitsluitend schoolgebou wen zijn gevorderden of door de ge meentelijke overheid voldoende pogin gen zijn gedaan om andere dan school gebouwen te vorderen. Als aan de vor dering van scholen niet valt te ontko men, aldus de heer Vermeer, achten de ministers het dan juist, dat van de ne gen te vorderen objecten er zeven wor den gevorderd ten nadele van het open baar onderwijs en slechts twee ten na dele van bijzonder onderwijs? Naar verluidt, bestaan plannen om in 1956 in Brussel een wereldtentoon stelling te houden. Een desbetreffend besluit zou spoedig genomen worden De regering zou het plan welwillend beoordelen. Generaal Omar Bradley, chef van de Amerikaanse gecombineerde legerstaf er; Charles Bohlen, adviseur bij het ministerie van buitenlandse zaken, zijn gisteren te Tokio aangekomen. pRESIDENT PERON van Argentinië heeft gisteren de staat van beleg voor het gehele land afgekondigd en daarna bekend gemaakt, dat een opstand tegen de regering is mislukt. De revolutie ontstond bij het achtste cavalerie-regiment en de cavalerie-school van het garnizoen op de Camp de Mayo. De vliegbasis van Palomar buiten Buenos Aires sloot zich bij de opstand aan, doch gaf zich na een beschieting door „loyale strijdkrachten" over. Onmiddellijk na de bekendmaking dat de opstand was onderdrukt, riep de algemene vakbond, die aan de zijde van Peron staat, een algemene staking uit en verzocht alle leiders zich direct naar het paleis te begeven. Hier deelde Peron van het balcon af mede, dat er des morgens een aanslag op zijn leven was gepleegd. Enige Argentijnen, die aan de opstand hebben deelgenomen, zijn aan boord van drie bommenwerpers en een jachtvliegtuig op het vliegveld van Carrasso in Uruguay geland. Zij zijn daar door de militaire autoriteiten geïnterneerd. y/OLGENS de Argentijnse radio werd de opstand geleid door twee gene raals, Benjamin Menendez en Arturo Rawson. Alfredo Palacios, „de vader van het Argentijnse socialisme", zou gearresteerd zijn. In 1946, nadat Peron tot president gekozen was, bedankte Palacios voor het professoraat aan de universiteiten te Buenos Aires en La Plata en in 1948, bij de parlementsver kiezingen, deed hij een beroep op de socialisten, aan het regiem van Peron een einde te maken door de radicalen te steunen. Generaal Menendez zou in een proclamatie leger, vloot en lucht macht „uit naam van het land" aange spoord hebben de regering omver te werpen en „de normale toestand te her stellen". Generaal Rawson stond aan de zijde van Peron toen deze in opkomst was, doch werd tijdens zijn afwezigheid uit het land in 1944 door Peron ver drongen, toen deze de rechterhand werd van generaal Farrell, die in dat jaar door een staatsgreep aan de macht kwam. Gemeld wordt, dat volgens het hoofd kwartier van het Argentijnse leger gé neraal Menendez is gearresteerd, doch generaal Rawson is voortvluchtig. De rust in het land is hersteld. Evita de oorzaak MEN neemt aan dat de opstand is uitgebroken naar aanleiding van het oorspronkelijke plan om Evita Pe ron candidaat te stellen voor het vice- presidentschap. Vooral het leger, zo ver klaart men in Amerikaanse kringen te Washington, was hiertegen gekant. Hoe wel de candidatuur ingetrokken was, zou men het huidige tijdstip het gun stigst geacht hebben voor een opstand. Elf November worden in Argentinië al gemene verkiezingen gehouden. Oet uitbreken van de opstand viel samen met een plechtigheid waar op de president een nieuwe vlag zou hebben aangeboden aan het stadsgarni- zoen. Peron gaf bij zijn toespraak tot het volk geen bijzonderheden over de aanslag, doch verklaarde alleen dat deze Door tot nu toe onbekende oorzaak Is gistermorgen omstreeks kwart vóór tv/aalf een laaiende brand uitgebroken in het Keilepand van Thomsen s haven bedrijf te Rotterdam. Met niet minder dan veertig stralen bestreed de brand weer het vuur in het met paraffine, salpeterzuur en lorren gevulde pand. De enorme rookontwikkeling hinderde de bestrijding ten zeerste. Veertien brand weerlieden, ondanks de zuurstofmaskers door de rook bedwelmd, moesten m een ziekenhuis worden opgenomen. Van de goederenvoorraad van tien millioen is reeds voor anderhalf millioen gulden verbrand. deskundigen de zaak somber in. Ook de zolder-etage was toen een prooi der vlammen geworden. gepleegd was vóór de ingang van het stadsgarnizoen op de Campo de Mayo. Daar Peron in zijn toespraak sprak van „de mannen van het verraad, die bij de ingang van de Campo de Mayo op o n s op de loer lagen", neemt men aan, dat zijn echtgenote zich op het moment van de aanslag bij hem bevond. Peron verzocht zijn aanhangers rustig naar huis te gaan en „vrouw en kinderen een kus te geven de kus van de be vrijde republiek". Peron bracht het le ger dank voor de trouw en toewijding. ..De band tussen volk en leger is thans definitief bezegeld", aldus Peron. Snikkend in h£d Vrijdagavond laat heeft het Argentijn se congres een noodwet aangenomen, die president Peron machtigt alle strijd krachten binnen zes maanden te reor ganiseren, bevelhebbers te ontslaan en nieuwe te benoemen. De vrouw van de president, Eva Pe ron, dankte in een radioboodschap met een door tranen verstikte stem het Ar gentijnse volk voor zijn steun. Zij sprak van uit haar bed, omdat „de krachten haar door het gebeurde hadden bege ven". Vrijdagavond kort voor middernacht werd meegedeeld, dat de lucht-vlootba- sis Punta del Indio, het laatste bol werk van de opstandelingen, is geval len, na een bombardement door negen „AVRO-Lincolns". Generaal Arturo Rawson, een van de leiders van de opstand bevond zich on der de militairen, die per vliegtuig naar Uruguay zijn uitgeweken. Dr. Paz, wiens blad „La Prensa" in dertijd in beslag werd genomen, heeft te Chicago verklaard dat „de burger oorlog door ieder verwacht werd". PRESIDENT PERON .aanslag mislukt. Onverwachte beslissing Op vrij plotselinge wijze is de offi ciële opening van de nieuwe Fokker fabrieken aan de Vijfhuizerdwarsweg bij Schiphol, die vanmorgen zou plaats vinden, afgelast. Dit besluit werd gistermorgen on verwacht door de directie genomen na ruggespraak met de regering. Alle ge nodigden zijn telegrafisch van de be slissing op de hoogte gesteld. De minis ters, die bij de officiële opening wer den verwacht hadden reeds eerder be richt van verhindering gezonden. Gisteravond laat heeft zich plotse ling een uitbarsting van de Etna voor gedaan. Een dunne stroom lava vloeit uit een kleine krater op een hoogte van ongeveer tweeduizend meter aan de noordoostelijke zijde van de drie duizend meter hoge vulkaan. Tot gezant van Finland bij het Ne derlandse Hof is benoemd de heer A. A. Wuorimaa. Binnenkort zal het mogelijk zijn alle daarvoor in aanmerking komende pa tiënten te behandelen met radioactief cobalt zonder zich in het materiaal, dat voor de bestraling nodig is maar enigs zins te behoeven beperken zoals tot he den vaak nodig was door de hoge prijs van het radium. Dit verklaarde de be kende röntgenoloog en bouwer van bet Cyclotron te Amsterdam, dr. G. J. v. d. Plaats, gistermiddag op het medisch congres van de Koninklijke Maatschap pij tot Bevordering van de Geneeskunst te Maastricht. In zijn voordracht over de toepas singsmogelijkheden van kunstmatig radioactieve stoffen in de geneeskunde, vooral op het gebied van de kanker bestrijding, lichtte dr. v. d. Plaats toe, dat radioactief cobalt buitengewoon belangrijk is, omdat het niet alleen in alle opzichten het radium kan vervan gen, maar zelfs als therapeutische stra lingsbron betere eigenschappen dan radium bezit. Het is mogelijk de zgn. specifieke activiteit veertig maal gro ter te doen zijn dan bij radium. Bo vendien is het ongeveer duizend maal goedkoper en onbeperkt te verkrijgen. Eén gram radium kost n.1. f 80.000. Vele patiënten zullen tijdens hun be handeling niet meer in ziekenhuizen behoeven te verblijven, zoals tot nu toe het geval was, uit vrees, dat het kost bare radium verloren zou kunnen gaan. Twee ziekenhuizen in Maastricht zullen weldra de beschikking krijgen over een hoeveelheid radioactief co balt, uit de V.S. en Engeland, dat evenredig is aan acht gram radium. Sinds in 1949 de cyclotron in Amster dam gereed kwam, is ook Nederland in staat op grote schaal kunstmatige radioactieve stoffen te fabriceren. In een gisteren gepubliceerd bulletin over de toestand van koning George wordt gezegd, dat de koning gestadig vooruit gaat. Hij heeft weer een goede nacht gehad. nE Britse regering heeft gisteravond medegedeeld, dat zij besloten heeft het Perzische oliegeschil voor de Veiligheidsraad der V.N. te brengen. Engeland zou tezelfdertijd „alle uitvoerbare stappen nemen" om Perzie te verhinderen olie van de Zuidelijke olievelden aan derden te leveren. Van gewoonlijk be trouwbare zijde werd gisteravond te Londen vernomen dat Sir Gladwyn Jebb, hoofd der Britse delegatie bij de Verenigde Naties, zich het komende weekeinde per vliegtuig naar New York zal begeven, daar het bijna zeker wordt geacht dat de Veiligheidsraad een spoedbijeenkomst zal houden. Jebb zal aanvoeren dat de Perzische uitwijzingsorder voor de technici van de olie-raffinaderij der „Anglo- Iranian" te Abadan een in gevaar brengen van de vrede kan betekenen. toegezegd. De raffinaderij is thans Hoewel aanvankelijk de brandweer met twee autospuiten en twee blus boten de vuurzee dacht te overmeeste ren, bleek na enige uren moeizame strijd, dat versterking dringend nodig was. Ten slotte namen niet minder dan vijf spuiten, drie blusboten en negen eenheden van de Rotterdamse vrijwil lige brandweer met ruim honderd brandweerlieden aan de blussing deel. De door de grote hitte vloeibaar ge worden paraffine stroomde over de be tonnen vloeren en langs de muren het pand uit. Dikke rookwolken hingen tot in de wijde omgeving en in de straat, waaraan het pand is gelegen stroom den tonnen water met brokken paraf fine als een snelle rivier. Honderden Rotterdammers volgden onafgebroken het spel van vuur, rook en smook, dat hedenmorgen vroeg nog steeds geen einde had genomen. Naar verluidt, heeft het vuur zich zo kunnen uitbreiden door het openstaan van een branddeur. De schade wordt door verzekering gedekt. Hedenmorgen zagen de brandweer- ^LLES wijst erop dat de Britse rege ring geen geweld zal gebruiken om de raffinaderij te Abadan in Engelse handen te houden. President Truman heeft premier Attlee in een speciale boodschap verzocht geen troepen te zenden. Wel werd diplomatieke steun ge heel door Perzische troepen bezet. Van welingelichte Amerikaanse zijde te Teheran is Vrijdagavond vernomen dat president Truman deze week voor de tweede maal heeft gepoogd een cri sis in het Perzische oliegeschil af te wenden, deze keer door het zenden van een persoonlijke boodschap aan sjah Mohammed Reza Pahlevi. Men wilde geen bijzonderheden mededelen, doch gemeend wordt dat Truman de sjah AOM Pieter Chandler Pringle, de oud- ste blanke inwoner van Zuid-Afrika en van ras-echte boeren-komaf is op de leeftijd van maar liefst honderd- een-en-twintig jaar in een ziekenhuis te Germiston overleden. Hij was dus in 1830 geboren. Robert Mount uit het Britse Salisbury moest vóórkomen, om dat hij door onoplettendheid een verkeersongeval had veroorzaakt. „Ik had juist eep boekje gekocht „Hoe word ik een goed chauffeur", legde hij aan de rechter uit. „en daar zat ik or der het rijden in te bladeren" Het- Theodoor doet denken aan die jonk man, aan wie door zijn vader een motor was beloofd, indien hij voor zijn examen slaagde, en die toen straalde, omdat hij al zijn tijd verdaan had met motorrijlessen. De Internationale Vluchtelingenorganisatie heeft in de vijftig maanden van haar bestaan thans 976.109 vluchtelingen een nieuwe woon plaats gegeven en 72.584 andere doen repatriëren, o De Engelsen hebben een nieuwe, meer economische en huma- nere harpoen uitgevonden. In de spits zijn in plaats van explosieven electro- den aangebracht, die door middel van „Alles draait om Eva". de harpoenlijn in verbinding staan met een electrische generator in de boot. Een stroom van tussen de veertig en honderd ampères is voldoende om de walvissen, naar gelang deze boven of onder water worden gevangen, te do den. De harpoen doodt in ongeveer een minuut in plaats van een half uur of langer en zal, naar men aanneemt, het vlees weinig beschadigen. Wat men al niet „humaan" noemt. Het is trouwens de vraag, of dit adjectief eigenlijk nog wel een „epitheton ornans" is. In het Amerikaanse Excelsior Springs arresteerde de politie de goochelaar Edwin Cotteleer. die was opgetreden in het Elms hotel en vandaar, vingervlug en wel, terloops de volgendezaken, waarschijnlijk voor zijn uitzet, had meegenomen: een hoeveelheid zilveren tafelgerei, twee ijsemmers, een kristal len karaf, een bridgetafeltje, een ge deelte van het servies, vloer kleedjes, tafelkleden en -lakens, handdoeken, diverse dekens en lakens, en dan nog enkele kleinigheden. heeft verzocht een matigende invloed op de Perzische politiek uit te oefenen, die thans geheel wordt beheerst door premier dr. Mossadeq. Sir Francis Shepherd, de Britse am bassadeur in Perzie, heeft na een on derhoud met de sjah verklaard, niet te verwachten, dat premier Mossadeq zijn uitwijzingsbevel aan de Britse technici in Abadan zal herroepen of wijzigen. De radioluisteraars, die gisteravond hun toestel op Hilversum II hadden afgestemd, kregen om 20.40 plotseling onder de uitzending van „Eine kleins Nachtmusik" een aansporing te horen van de leiding der electriciteitsbedrij- ven in Noord- en Zuid-Holland om zoveel mogelijk lichtpunten en elec trische kacheltjes niet te gebruiken Door overbelasting der netten zou an ders tot het uitschakelen van stroom in gehele woonwijken moeten worden overgegaan. Naar aanleiding van deze medede ling verklaarde ir. J. A. Bakker, hoofd ingenieur van het gemeentelijk elec- triciteitsbedrljf te Den Haag, dat de situatie inderdaad kritiek is. Reeds an derhalve week dreigt de overbelasting, die elke avond ondervangen wordt door de spanning van het net iets te verminderen om het verbruik te druk ken. „Wij staan op de rand van ons vermogen", zei ir. Bakker. Vriendjes trokken aan de fiets Vrijdagmiddag is tc Gouda bij het uitgaan van de school de tienjarige scholier Cor van der P., die gisteren juist zijn verjaardag vierde, met zijn fiets onder een bestelauto terecht ge komen en op slag gedood. Het ongeluk gebeurde doordat enkele medescholieren uit plagerij aan zijn ba gagedrager trokken. Hij verloor hier door het evenwicht en kwam juist met zijn hoofd onder de wielen van de voor bijrijdende vrachtauto terecht. JN het Brits-Perzische oliegeschil, dat al een half jaar lang een van de donkerste wolken aan de international» horizon vormt, schijnt thans het ogen blik gekomen te zijn, waarop Enge land zich gesteld ziet voor het dilem ma, dat het zo lang mogelijk had wil len uitstellen. In feite komt de keuze, waarvoor de Perzische premier, dr. Mossadeq, met zijn uitwijzingsbevel voor de Britse employé's van de Anglo- Iranian Oil Company Groot-Brittannie gesteld heeft, hierop neer: opgeven van alle Britse oliebelangen in Perzie, of trachten deze belangen, met gebruik van militaire middelen, te handhaven. En welke keuze Londen nu ook doet goed kan zij nooit zijn. Geven de Britten hun oliebelangen in Perzie definitief op, dan betekent dit voor hun land een economische ramp. Weliswaar kunnen zij de olie, welke zij to'nutoe uit Perzie betrok ken, waarschijnlijk elders krijgen, maar daarvoor zullen zij dan in dollars moe ten betalen. Een welhaast catastrofale daling van het toch al niet hoge wel vaartspeil in Gr»ot-Brittannie zou daarvan het gevolg zijn tenzij dan de Britten bereid zouden zijn, hun vloot en luchtvloot, waarvoor de Per zische olie in de eerste plaats bestemd was, af te schaffen. Dat kan Londen niet doen zonder de veiligheid van het Westen in groot gevaar te brengen en Engeland tot een derde-rangsmogend- heid te laten afzakken. Maar ook al aanvaarden de Britten de economische zorgen ter wille van alle olie-aankopen in de dollargebieden, dan nog brengt het verlies van de Per zische olie gevaar voor hun positie als grote mogendheid mede. Want nog alrijd berust deze voor een aanzienlijk deel op de macht en invloed, die En geland in andere landen van het Mid den-Oosten, zoals Egypte, Jordanië en Irak, uitoefent. In deze landen echter zullen de nationalisten, indien Tehe ran thans succes boekt, zeker het voor beeld van de Perzen willen volgen en het is moeilijk in te zien, hoe de Brit ten zich daartegen kunnen verzetten, indien in Perzie eenmaal een prece dent is geschapen. Ook de andere weg, het gebruik van militaire middelen in een poging de Perzen tot redelijker inzichten te dwingen, biedt onheilszwangere voor uitzichten. Zelfs indien de Russen geen gebruik maken van de rechten, hun bij de over Perzie gesloten verdragen van 1921 gegeven, en derhalve in geval van een Britse landing bij Adaban afzien van bezetting van Noord-Perzie een situatie, waaruit op de duur een derde wereldoorlog zou kunnen voortvloeien dan pèg moeten de gevolgen van een militair optreden uiterst ernstig zijn. Verzetten de Perzen zich en blijven zij dat doen wat allerwaarschijn lijkst is dan wint Engeland bij een bezetting van Adaban, die in ieder ge val een flink deel van de Britse kracht zal vergen, niets. Want de raffinaderij zonder de olievelden is een vrij waar deloos bezit. En zou Engeland probe ren ook de olievelden in Zuid-Perzie in zijn macht te krijgen, dan kan dat slechts tot een „Korea" op Perzische bodem leiden. Dat Moskou in zo'n situatie stil zou blijven zitten, is een voudig niet aan te nemen. Bovendien is het zo goed als zeker, dat de Brit ten door hun strijdkrachten in Adaban te landen, het de oppositie tegen Mos sadeq, die nu nog in hun voordeel werkt, onmogelijk zouden maken nog actief fe zijn. De kans is zelfs maar al te groot, dat de communistische Toedeh-partij (bij de wet verboden, maar ondergronds springlevend) door een kleine oorlog met Engeland de mogelijkheid zou krijgen, de macht in Perzie definitief tot zich te trekken. Hoe het zal aflopen? Amerika zal on getwijfeld al zijn invloed gebruiken om aan de ene kant Groot-Brittannie van militaire maatregelen af te hou den en aan de andere kant Perzie tot een inschikkelijker houding te bewe gen. Ook is er nog een mogelijkheid, dat Mossadeq op het laatste ogenblik voor de consequenties van zijn uit wijzingsbevel terugschrikt, of dat de oppositie in Perzie hem tot matiging dwingt. In ieder geval is er alle aan leiding voor de gehele westelijke we reld de komende dagen met bezorgd heid tegemoet te zien en te bidden, dat de vierde October de dag. waaron de Britten Abadan zouden moeten ver laten, niet als een rampdag de historie zal ingaan. Verwachting tot Zaterdagavond: Gedurende de eerste uren van de ochtend op vele plaatsen nevel of mist en vrij koud. Overigens droog weer met flinke opklaringen en iets warmer dan gisteren Zwakke tot matige Zuidwestelijke wind. Zondag: Zon op 6.37. onder 18.22; maan op 5.48, onder 17.56.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 1