Nederland in de ban van televisie
Amerika streeft naar
een compromis
Experiment slaagde uitstekend
„Uitvoerend militair orgaan" der
VN voorgesteld
Ko-U ReAlefc
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE
Vijftienjarige jongen wilde niet
mee naar Canada
.Woensdag 3 Oct. 1951
7tfk Jaargang No. J J 223
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Bussum en Lopik deden goed werk
Mr. Cals over gevaren
en voordelen
DE staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, mr. J.
M L. Th. Cals was de eerste, die met
enige schroom de huiskamers binnen
trad om de officiële televisie-uitzen
dingen in te leiden. Bij alle reden tot
vreugde over deze nieuwe overwinning
van de menselijke geest op de materie
is er, aldus de staatssecretaris, evenzeer
alle aanleiding ons juist op dit ogen
blik te bezinnen en ons af te vragen of
deze nieuwe verworvenheid inderdaad
een overwinning des geestes betekent,
Na de massa-arbeid is het nu de massa
recreatie, die de menselijke persoon
lijkheid belaagt en die eigen activiteit
en initiatief, elke eigen inspanning op
geestelijk en cultureel gebied, dreigt te
doen plaats maken voor passiviteit en
Hoe Noord-Holland televisie ontving
Conflict om een ambts
woning
Opperbevelhebbers van
het Gemenebest bijeen
Professor Kors krijgt
televisie in zijn cel....
De Britse resolutie is kansloos
Raffinaderij onder Perzische controle met Britse
technici onder leiding van neuUa/e directeur
DE Amerikaanse delegatie bij de Verenigde Naties heeft gisteren andere dele
gaties geraadpleegd over een compromis-oplossing voor het Perzische olie
geschil, welke zou voorzien in bemiddeling, waarschijnlijk door een door de
Veiligheidsraad te benoemen bemiddelaar. Een Amerikaanse woordvoerder
verklaarde dat uit het Maandag in de Veiligheidsraad gehouden debat is ge
bleken dat er geen minimum van zeven raadsleden is dat de Britse resolutie
zou willen steunen.
Perzen worden gepolst
Milliarden dollars voor
atoomwapenen
Moeder wachtte tevergeefs op de ,,Volendam''
Adspirant-emigrant bleek
spoorloos verdwenen
Optreden bij misbruik
van het vetorecht
Luchtslag boven Korea
Zes Migs neergeschoten
Churchill hekelt regering
Geen verantwoording voor de
Perzische kwestie
Bonn waarschuwt de
Bond van oud-strijders
W&eA&ekicPit
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
COURANT
TARIEVEN;
Advertenties: 16 ct p. imm.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal f 5.15, per maand
1.72 by vooruitbetaling
plus incassokosten
^JEDERLAND heeft televisie. Gisteravond te klokke kwart over acht is de Ne
derlandse Televisie Stichting in de studio te Bussum met haar eerste experi
mentele uitzending begonnen. De ontvangst overtrof verre de verwachtingen.
Hoewel de reikwijdte van de zender Lopik officieel zeventig kilometer be
draagt, werd het programma tot ver buiten deze „gezichtskring" ontvangen.
Zelfs in Groningen kon men het eerste gedeelte uitstekend waarnemen, doch
later verflauwde het beeld, zodat de noordelijken de' hoop gevestigd houden
op een relayeer-zender. In onze provincie was de ontvangst prima. Uit Zaan
dam, Beverwijk, Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen, Schagen en Den Helder en tussen
liggende plaatsen berichtten onze redacteuren en verslaggevers, dat men zich
het beeld bijna niet beter kon wensen. In radio-zaken, café's en bij de weinige
particulieren, die reeds een toestel hadden aangeschaft, hebben honderden het
geslaagde televisie-experiment met stijgend enthousiasme gevolgd. Het geluid
was zelfs zo goed, dat men tijdens de rede van prof. Kors een hond buiten de
studio te Bussum kon horen blaffen. Doch meer nog dan naar het geluid ging
de belangstelling uit naar het beeld. Wel nimmer zullen de charmante omroep-
ster, staatssecretaris Cals en prof. Kors met zoveel interesse „bekeken" zijn. Het
filmpje, waarmede de Deense televisie ons verraste en de reportage over een
Nederlandse klokkengieterij werden bekroond met het televisiespel „De Tover
spiegel". Eerst toen de uitzending ten einde was, verspreidde zich de menigte
voor de radio-zaken en in de café's en keerde de rust in de huiskamers weer.
De televisie heeft haar intrede gedaan en zal sneller dan menigeen verwacht
Nederland in haar boeien slaan.
JAE start van de televisie is goed ge-
weest. Waar hier en daar het beeld
onscherp werd, vond dit zijn oorzaak
in het verkeer. Alleen Texel beleefde
een komisch incident. Door het optreden
van een electrische storing kreeg men
plotseling een negatief beeld te zien,
hetgeen begrijpelijkerwijze op de lach
spieren van de toeschouwers werkte.
Overigens kwamen vrijwel uit het ge-
hel land enthousiaste berichten. De
Philips-zender te Eindhoven relayeerde
het programma en liet op deze wijze
het zuiden van het programma genie
ten. In Oss was de ontvangst van Lopik
zelfs beter dan die van de Philips-
zender.
De belangstelling was overal zeer
groot. In de Amsterdamse café's, die
fn het bezit waren van een ontvang
apparaat, was gistermiddag na vier uur
geen tafeltje meer onbezet. Voor de
etalageruiten van de radiozaken ver
drongen zich honderden mensen, die
«Heen hun teleurstelling uitten over
het feit, dat zij door de ruiten de ge
sproken tekst niet konden verstaan.
Een Rotterdamse radiohandelaar
kwam met een nouveauté. In de vori
ge week had hy gedurende de proef-
uitzendingen zeventien ontvangers op
een antenne aangesloten en de ont
vangst was goed. Gisteravond sloot hij
acht toestellen op een antenne aan en
op alle acht apparaten liet de ontvangst
niets te wensen over. „Dit opent wijde
perspectieven", aldus luidde zijn com
mentaar, „want zijn de buren goed
met elkaar, dan is voor een bepaald
aantal gezinnen een antenne genoeg en
hinderen de antennes elkaar niet".
Gevaren en voordelen
grauwe vervlakking. Wanneer deze
dreiging niet duidelijk wordt ondef-
kend, zal de techniek eens symbool
van de overwinning van de mense
lijke geest op de stof zelf meester en
tyran geworden de geest, die alleen
levend kan maken, doden. Het is dui
delijk dat dit het einde zou betekenen
van onze cultuur niet alleen, maar van
elke cultuur. Daarom dienen we te
waken, dat de techniek nooit doel gaat
worden, maar slechts als middel wordt
aangewend. In dienst gesteld van de
cultuur kan zij dan een uiterst mach
tig en in de moderne tijd onmisbaar
middel worden.
(Zie verder elders in dit blad).
Burgemeester versus Raad
Gemeentebelang geschaad"
De Zandvoortse gemeenteraad ver
wierp vorige week in een besloten zit
ting met zeven tegen zes stemmen een
voorstel om de villa „Njord" aan te ko
pen voor de huisvesting van de burge
meester en zijn gezin. Burgemeester
mr. H. M Fenema woont thans in
Bloemendaal. In de gisteravond gehou
den raadsvergadering deelde de burge
meester mede, dat hij het betreurde
dat tijdens zijn afwezigheid zulk een
besluit was genomen. Hij zeide voorts
dat de gemeenteraad niet met de be
langen van de gemeente Zandvoort had
rekening gehouden en was verder van
mening, dat de persoonlijke verhouding
tussen hem en de beide wethouders
thans nagenoeg geheel onmogelijk is
geworden. Na sluiting van de vergade
ring bleven de dertien raadsleden bij
een. Na een langdurige discussie werd
met algemene stemmen een verklaring
aangenomen. Hierin drukken de raads
leden hun spijt uit over de wijze waar
op de burgemeester zich over deze zaak
in het openbaar heeft uitgesproken en
beschuldigingen heeft geuit aan de raad,
zonder gelegenheid tot discussie te
geven.
De Britse regering heeft alle opper
bevelhebbers der dominions uitgeno
digd voor een geheime conferentie van
één dag, welke op 17 October te War-
minster in het graafschap Wiltshire zai
worden gehouden.
Veldmaarschalk sir William Slim, chef
van de Britse imperiale generale staf,
zal op deze conferentie een uiteenzet
ting geven van de algemene militaire
toestand. Voorts zullen militaire onder
werpen, die verband houden met de
verdediging van het gemenebest en van
de westerse staten, alsmede de ontwik
keling van nieuwe wapens, worden be
sproken.
0IRECT na afloop van de eerste
televisie-uitzending stonden er
twee bezoekers klaar, twee heren
van de arbeidsinspectie uit
Utrecht, die speciaal naar Bussum
waren gekomen uit belangstelling
voor de elfjarige Louis Bouw
meester, kleinzoon van de grote
Louis. De kleine Louis had op
charmante wijze een kinderrol in
het TV-spel gespeeld en de amo-
tenaren hadden dientengevolge
met eigen ogen op het scherm
kunnen constateren, dat hier
sprake was van kinderarbeid.
Met strenge gelaten hoorden zij
de jonge toneelspeler als ge
tuige en voelden vervolgens prof
Kors aan de tand. In de drukte
van het bijzondere uur kwam het
niet tot een proces-verbaal, maar
de heren van de arbeidsinspectie
beloofden, dat zij daarvoor op
nieuw een bezoëk aan prof. Kors
zouden brengen. Dit ietwat ont
nuchterende incident vermocht
echter de blijde en tevreden
stemming niet t.e verstoren. Dit
bleek wel uit de opmerking van
secretaris Rengelink: „Als prof.
Kors moet gaan zitten, krijgt hij
van ons een televisietoestel in
zijn cel
Congrescommissie in de V S.
bespreekt plannen
De Amerikaanse congrescommissie
voor atoomenergie heeft met de staf
chefs en de minister van defensie, Lo-
vett, de toestand en de plannen op het
gebied van de atoomenergie besproken.
Een commissielid, dat niet met name
genoemd wilde worden, zei dat gespro
ken is over een uitgave van „milliar-
den" dollars.
|N ZWIJNDRECHT heerste gisteren grote consternatie, toen bleek, dat de
vijftienjarige Leonard Daniël Prins, die 's middags met zijn moeder en zijn
zes broertjes en zusjes aan boord van de „Volendam" in Rotterdam behoorde
te. zijn, enkeie uren tevoren plotseling spoorloos verdwenen was. Het gezin
Prins zou naar Canada emigreren, doch Leonard, die blijkbaar niets voor zyn
nieuwe vaderland voelde, liet gistermorgen zijn huls in de steek en ging op
zijn eigen houtje op reis, met onbekende bestemming.
De politie te Zwijndrecht heeft haar
uiterste best gedaan om de verdwenen
jongen nog op tijd op te sporen, want
uiterlijk 's avonds om zes uur zou de
Volendam" naar Canada vertrekken.
De telefoons stonden witgloeiend, zei
de heer Ten Hove, de korpschef van
de politie te Zwijndrecht, doch het
mocht alles niet baten. Er liepen ge
ruchten, dat de jongen naar zijn groot
moeder zou zijn gegaan, doch ook daar
bleek hij niet te zijn.
De moeder van Leonard, wier echt
genoot zich reeds in Canada bevond, is
later in de middag met de overige kin
deren uit Zwijndrecht naar Rotterdam
vertrokken. Zij was vastbesloten om 'n
elk geval scheep te gaan. Tot het laat
ste moment verkeerde men in Rotter'
dam in grote spanning, of de jongen, al
Een subcommissie van de VN heeft
aanbevolen, dat de VN ingeval van
aggressie een „uitvoerend militair or
gaan" zullen instellen, dat militaire
operaties zou moeten coördineren en
leiden. Dit orgaan zou worden ge
vormd door een staat of. een groep van
staten, die gemachtigd zou worden
namens de VN op te treden, overeen
komstig de politiek der internationale
organisatie.
In het rapport der subcommissie
wordt gezegd, dat de Veiligheidsraad
en de militaire stafcommissie volgens
het handvest bij aggressie moeten op
treden, maar daar in beide organen het
recht van veto heerst zou een of ander
orgaan verantwoordelijk moeten zijn
voor de leiding van de militaire opera
ties, totdat de Veiligheidsraad en de
militaire-stafcommissie op geschikte
wijze zouden kunnen functionneren.
Het „uitvoerend militair orgaan" zou
de bevoegdheid moeten hebben de op
perbevelhebber van de strijdkrachten
der VN te benoemen en te vervangen.
De sub-commissie stelt voor, dat de
leden-staten uit hun wetten alle bepa
lingen schrappen, welke onmiddellijke
steun aan een actie der VN tegen „in
breuk op de vrede of een daad van
aggressie" zouden kunnen vertragen.
dan niet met de sterke arm van de wet,
zou komen opdagen. Toen echter om
vijf over zes de „Volendam" van de
Wilhelminakade vertrok, waren er vijf
tienhonderd emigranten aan boord,
maar Leonard Prins bevond zich niet
onder hen.
Als de jongen wordt gevonden, zal
hij waarschijnlijk met de volgende'
boot op 24 October naar Canada wor
den gezonden. De politie acht een onge
luk uitgesloten. De jongen is in Indo
nesië geweest en heeft daar moeilijke
jaren in een kamp doorgebracht. Der
gelijke kinderen zijn vaak te wijs voor
hun leeftijd en hun ontwikkeling, aldus
de korpschef van de Zwijndrechtse po
litie, en kunnen dan „gekke dingen
doen".
In een luchtgevecht van twintig mi
nuten op 10.000 tot 11.650 meter hoog
te, 24 kilometer ten noorden van
Sinandjoe, tussen Amerikaanse straal
vliegtuigen van het type „Sabre" en
45 „Migs" zijn zes „Migs" neergescho
ten. Het totaal aantal in de Koreaanse
oorlog neergeschoten „Migs" bedraagt
thans meer dan honderd.
Na een inspectiereis van twee da
gen langs eenheden dei verbondenen
in Korea heeft generaal Omar Bradlev
bij zijn terugkeer in Japan verklaard,
dat het achrste leger te sterk is om
ernstig getroffen te kunnen worden.
Men is geneigd in deze verklaring een
aanwijzing te zien, dat dit legerkorps
voor een nieuw offensief in gereedheid
wordt gehouden. Maandagavond werd
in een uitzending van het radiostation
der V.N. de waarschuwing geuit, dat
de verbonden strijdkrachten spoedig
zouden toeslaan, indien de communis
ten de besprekingen over een staken
van het vuren niet in redelijke om
standigheden zouden hervatten.
JN de kringen der VN wordt thans
niet-officieel gesproken over een
plan om de raffinaderij der „Anglo-
Iranian" te Abadan onder Perzische
controle te plaatsen, doch haar in be
drijf te doen houden door Britse tech
nici, die onder leiding van een neu
trale directeur zouden komen te staan.
Men verwacht in de komende dagen
geen concrete bemiddelingsvoorstellen,
daar de Amerikaanse delegatie eerst
nieuwe besprekingen met Perzische
vertegenwoordigers wil voeren, alvo
rens zich te binden aan een of ander
plan.
De Perzische premier, dr. Mossadeq,
zal a.s. Zaterdag of Zondag per vlieg
tuig naar de Verenigde Staten ver
trekken.
Vele luchtvaartmaatschappijen hebben
de minister-president reeds voorgesteld
om hem een vliegtuig met alle moge
lijke comfort ter beschikking te stel
len. Voor zijn vertrek naar New York
zal Mossadeq een rede in het parle
ment houden. In een onderhoud met d«
Russische ambassadeur in Teheran,
Sadtsjikof, zou de premier dank heb
ben gebracht voor de houding van
Rusland in de Veiligheidsraad.
Ook de laatste belangrijke tegenstan
der van Mossadeq, Ali Sjoestari, heeft
thans verklaard, dat hij voortaan het
beleid van de regering zal steunen.
Winston Churchill, de leider van de
Britse conservatieven, heeft gisteren in
een verkiezingsrede te Liverpool ver
klaard, dat de regering door haar be
sluit om de Britse technici uit Abadan
terug te trekken, de plechtige belofte,
die zij het parlement begin Augustus
had gedaan, gebroken had.
Churchill zeide, zich geen enkel ge
val te kunnen herinneren, waarin
staatslieden hun woord op een derge
lijke lompe manier hadden gebroken,
zonder ook maar een poging te doen
om hun handelwijze te rechtvaardigen.
„Wij zijn van het slagveld gevlucht nog
voordat de onderhandelingen waren
afgesloten", zei hij. De vraag, of men
onze rechten en onze onderdanen even
tueel met de wapenen zou moeten be
schermen, is thans achterhaald, aldus
Churchill, die eraan toevoegde dat dr.
Mossadeq een grote overwinning be
haalt, ook al zou deze nadelige gevolgen
voor het Perzische volk hebben. De
conservatieven wezen alle verantwoor
delijkheid van het gebeurde af.
ITALIAANSE uitvinders hebben een
zelf-ontstekende sigaret weten te ma
ken. Men haalt het strootje maar langs
het pakje en de tabak brandt. Nu nog
een handig machientje, dat de sigaret
voor u oprookt, vindt Theodoor. Ro- hulp van een fles waarin mineraal
ken is echter niet schadelijk, volgens water had gezetenNog iets
een Franse geleerde. Maarmen vreemds: in Glasgow meldde de chauf-
moet er koffie bij drinken, want de
werking van nicotine schijnt die van
de caffeïne op te heffen. Toch ls
gezondheid iets ondefinieerbaars. In het
Amerikaanse plaatsje Memphis heeft
men een „gezondheids-koningin" ge
kroond. Ze heette Miss. Christine Doss
en ze was nog nooit ziek geweest, ter
wijl een jury had uitgemaakt, dat ze
het wel niet gauw zou worden. Maar
toen de prijs werd uitgereikt lag Chris
tine in een ziekenhuis, met mazelen. IJ
In Warrington was men bijna overge
gaan tot de verkiezing van een drank
koning. Zijn laatste daad bedierf ech
ter alles. Immers, de man was reeds
82 keer wegens openbare dronkenschap
gearresteerd Toen hij weer in de boeien
ging, was dit vanwege het breken van
een ruit in een telefoon-kiosk, met be-
Ik ben ouderwets
feur John McLeod zich op een politie
bureau met de mededeling: „Arresteer
me. Ik ben dronken". Hij werd gearres
teerd. En hij wès dronken, n Of het
na dit geval is geweest weet Theodoor
niet, maar in Glasgow heeft een poli
tieman ontslag aangevraagd, omdat hij
het zo onsmakelijk vond steeds de adem
van verkeersovertreders te moeten rui
ken. n Je zou buiten adem raken van
het volgende verhaal. In Milwaukee
heeft mevrouw Baumgartner echtschei
ding aangevraagd, omdat haar man
steeds knoflook aan haar pekineesje te
eten gaf. Het dier at het spul met
graagte, doch het was voor mevrouw
Baumgarner een kwelling het dier met
zijn onwelriekende adem op schoot te
hebben. Er zijn nog wel gekker mo-
.ieven aangevoerd voor echtscheidin
gen. In San Diego verliet mevrouw Lois
Cardwell haar man, omdat deze de ge-
voonte had de kranten in brand te ste
ken, als zijn vrouw ze aan het lezen
was. Meneer Cardwell betoogde voor
de rechter, dat hij niet wilde, dat zijn
vrouw door de verpolitiekte pers werd
bedorven.
Blijf buiten de politiek
De Westduitse regering heeft de
nieuwe organisatie van oud-strijders,
de bond van Duitse soldaten, gewaar
schuwd zich niet met politiek bezig te
houden.
In een mededeling van de regering
wordt gezegd, dat enige woordvoerders
van de bond onlangs verklaringen heb
ben afgelegd, die niet in overeenstem
ming zijn met hun vroegere verkla
ringen, dat zij zich buiten de politiek
zouden houden.
Generaal Hans Friessner, hoofd van.
de bond, heeft onlangs gezegd, dat de
Duitse soldaat, die Polen aanviel in
1939, „wist, dat hij een rechtvaardige
oorlog voerde, welke was veroorzaakt
door de Polen, die Duitsers mishandel
den".
Ter dekking van de kosten, ver
bonden aan de herdenking van de
stichting van de Kaapkolonie door Jan
van Riebeek in 1652, zal de PTT over
enige tijd een aantal postzegels met
toeslag uitgeven.
Verwachting tot Woensdagavond:
Droog en op de meeste plaatsen
zonnig weer, maar nog enkele
plaatselijke wolkenvelden. Matige
wind uit Oostelijke richtingen. De
zelfde of iets lagere temperaturen
Donderdag: Zon op 6.46, onder
18.10; maan op 12.53, onder 19.38.