Nederland heeft een
metselzand, maar
tekort
aan
het
Gevangenis-experiment in de
Verenigde Staten mislukte
Rode soldaten in Duitsland mogen
weer wodka drinken
De gezondheidstechniek is een
nieuwe tak van wetenschap
•9*
ONBEGREPEN IJVER
Ged. Staien weigeren toestemming tot
afgraving van duinuitloper in Egmond
Waardevolle voorraad
van 200.000 M3
Zware jongens confra reclasserings-ideaal
AAN vierhonderd twee en zeventig „zware jongens", wier onverbeterlijke
a-sociale activiteit had geleid tot een veilige opsluiting buiten de vrije ge
meente, is de drie millioen dollar, die de staat Utah aan een model-gevangenis
ten koste heeft gelegd, nauwelijks besteed geweest. Het „doe wel en zie niet om*'
van de idealistische gevangenisdirecteur, die tralies en boeien had doen ver
wijderen en een atmosfeer had geschapen, die eerder zweemde naar een boeren
bedrijf dan naar „de bajes", is falikant uitgelopen. De directeur, Alvin Sever-
son, heeft zijn ontslag moeten nemen. Zijn „hervormingsmaatregelen" zijn prompt
ingetrokken.
Thans zijn er weer
tralies en grendels
Na maanden gedwongen nuchterheid
Feesten op Karlshorst
zijn alom beroemd
Voor het geluk der mensheid
Geleerden besiuderen lekkende gootstenen
Kleine problemen, die
het leven vergallen
Oof I
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1951
(Van onze speciale verslaggever)
jjjNKELE DAGEN geleden schreven we,
dat er een zandprobleem Is in Ne
derland. Het scherpe rivierzand is niet
minder dan gecontingenteerd en het
duinzand, dat bij de woningbouw het
scherpe rivierzand gedeeltelijk kan ver
vangen, mag slechts met toestemming
van verschillende instanties worden af
gegraven. De natuurbescherming eist,
dat deze afgravingen aan straffe regels
gebonden zijn.
Er zijn mensen, idie menen, dat deze
bevoegde autoriteiten wel eens te
streng oordelen. Zo in Egmond. Daar
ligt een als natuurreservaat naar hun
en anderer inzicht waardeloze zand
hoek, waar met geringe moeite zeker
zon 200.000 kubieke meter zand zou
kunnen worden weggegraven voor
de bouw zelfs prachtig zand, want het
is goed kalkhoudend en vrij grofkorre
lig zonder dat het landschappelijk
schoon zou worden aangetast. Het be
doelde terrein wordt aangeduid met de
benaming „Villapark" en beslaat een
oppervlakte van naar ruwe schatting
ongeveer 25 ha. Het is geen vol duin
gebied maar grond, die precies gelegen
is aan de voet van de meest Oostelijke
duinenrij. Dat is dus zover mogelijk
landinwaarts. Er zijn enkele duinge
deelten bij, die al geen echte duinen
meer zijn, maar kunstmatige. Zo'n vijf
en dertig jaar geleden zijn ze opgewor
pen om een sympathieke achtergrond
te krijgen voor een collectie villa's, die
de Deli Maatschappij hier toen wilde
laten bouwen. Het bouwplan is nooit
doorgegaan, maar het kunstmatige duin-
tje ligt er nog steeds. In het bedoelde
terrein liggen tevens enkele kleine, zeer
laag gelegen diep uitgegraven
perceeltjes tuingrond.
Het gemeentebestuur van de Egmon-
den heeft dit terrein al eens in het ge
meentelijk uitbreidingsplan opgenomen.
Ged. Staten hebben er geen goedkeu
ring aan kunnen hechten. Zij zagen lie
ver, dat de gemeentelijke uitbreiding
gericht werd naar de Meerpolder. Prac-
tische overwegingen hogere kosten
voor het bouwrijp maken en hogere
bouwkosten maakten het gemeente
bestuur niet zo ontvankelijk voor deze
suggestie. Ook al, omdat het hun ook
voorkwam, dat een collectie goede mid
denstandswoningen aan de duinvoet en
ook een flinke wijk van dit type wo
ningen de aantrekkelijkheid van de
Egmonden èn het aanzien van dit duin
gebied aanmerkelijk zou kunnen verho
gen en verbeteren. In dit verband
strekken andere plaatsen langs de Ne
derlandse kust het gemeentebestuur tot
voorbeeld. Noordwijk met zijn aantrek
kelijke woningen dikwijls zelfs op
duintoppen, wat hier nimmer de be
doeling was is een van die voor
beeldige plaatsen. Waarom zou hier
niet kunnen, wat elders wel kon,
vraagt men zich in Egmond af?
En bovendien staan er bij een derge
lijke oplossing nog meer voordelen te
wachten. De eigenaar van de grond
namelijk jhr. Six uit Laren wil de
grond bouwrijp opleveren. De gemeen
te behoeft er geen cent aan ten koste
te leggen. Dat bouwrijp opleveren kan
geschieden, wanneer toestemming ge
geven wordt voor een verantwoorde af
graving tot een tevoren te bepalen ni
veau, waarbij het van overheidswege te
oefenen toezicht volledig aanvaard
wordt.
Resumerend zien we dus. dat le. de
gemeente Egmond een aantrekkelijke
uitbreidingsmogelijkheid geschapen
wordt; 2e. 200.000 kubieke meter uit
stekend metselzand vrij komt; 3e. bouw
rijpe oplevering van het terrein geheel
particulier zal geschieden en 4e. door
dit alles aanzien noch practisch nut van
het duingebied naar veler deskundige
smaak ook maar in de verste verte ge
schaad zouden, worden. Menigvuldige
belangen dus. Wij kunnen ons niet
onttrekken aan de indruk, dat de be
voegde instanties deze belangen wat te
licht geteld hebben in hun ijver om te
voorkomen dat Nederland van een stuk
natuurschoon beroofd zou worden. Of
golden misschien andere motieven?
Namiddagjurk van zwarte ge
streepte organdi, naar een ontwerp
van namaaksieraden. De hoed is
van Jean Desses, met een ceintuur
rondom bezet met zwarte struis
veren.
(Van onze correspondent te New York)
QIPIERS, die onder zijn regiem in
burger plachten rond te lopen, ver
schijnen thans weer in de donkerblau
we uniform. Hun patroongordel dragen
zij zichtbaar. Bij voorkeur steken zij
hun wijsvinger door de beugel van hun
pistool en wentelen het wapen non-
(Van onze correspondent te Berlijn)
VRIJWEL een jaar lang hebben de soldaten van het rode leger in Oost-Duits-
land tevergeefs op hun wekelijks wodkarantsoen gewacht. Dit was het ge
volg van een dienstorder van de stafchef der bezettingstroepen, generaal-kolonel
Sergej Iwanof, die aan alle intendanten verbood, de manschappen wodka te ver
strekken. Aanleiding tot deze letterlijk en figuurlijk ontnuchterende maatregel
waren de talrijke vechtpartijen cn ongeregeldheden, waartoe dronken soldaten
lich lieten verleiden. In beschonken toestand drongen zij café's binnen, waar
*ij de gehele inventaris kort en klein sloegen, indien hun soms erg vergaande
wensen niet werden ingewilligd. Zij overvielen eenzame bewoners van tuin
huisjes, speelden gevaarlijk met hun revolvers en maakten in het bijzonder de
ganse grensstreek rond Berlijn onveilig.
gens zowel van de eerste als van de
tweede maatregel weinig gemerkt.
De daar dienende manschappen vie
len namelijk niet onder het oorspron
kelijk verbod, maar ontvingen altijd
hun normaal rantsoen van twee fles
sen per week. Bij bijzondere gelegen
heden kregen zij bovendien nog een
fles extra. En dergelijke gelegenheden
zijn bij het rode leger zeer talrijk.
Feesten in Karlshorst
In Karlshorst worden de glazen dan
ook nogal eens geheven. In Berlijn
algemeen bekend zijn de prachtige
ontvangsten, die eens per maand
door generaal Tsjoekof in zijn villa's
te Babelsberg of in Karlshorst zelf
gehouden worden. Wie hier wordt
uitgenodigd, waant zich aan het hof
der oude Russische grootvorsten. Al
hetgeen de tong streelt, staat op
lange tafels uitgestald, en ieder kan
zelf halen, wat hem belieft. Zakoes-
ka's met elk denkbaar belegsel, zwar
te en rode caviaar, zalm, maar ook
zure koolsoep en varkenshielen deco
reren iedere ontvangst in Karlshorst,
Deze uitgelezen gerechten zijn echter
geen doel op zich zelf. Ze worden uit
sluitend beschouwd als een middel
om langer te kunnen drinken. De
Russen eten voortdurend en dank zij
deze gewoonte kunnen zij een verba
zingwekkend drinktempo volhouden.
Men ziet hen nooit aan hun glas
nippen. Ze spoelen de volle inhoud
ineens door hun dorstige kelen en
meteen wordt het glas weer gevuld.
Een leeg glas wordt namelijk als een
onattentheid van de gastheer be
schouwd. Wordt op officiële gelegen
heden getoast, dan moet het glas in
één teug worden geledigd en dan
kapot gesmeten worden. Overigens
mag men niet denken, dat op ont
vangsten in Karlshorst uitsluitend
wodka wordt geschonken. Men kan
er naar hartelust kiezen uit de zware
Krim- en Kaukasuswijnen, uit Rus
sische champagne en een bouquet
van voortreffelijke likeuren, die sui
kerzoet zijn, maar met hun 55% alco
hol tevens zeer verraderlijk. Wie hun
bekoring niet kan weerstaan, weet de
volgende dag wel, dat hij in Karls
horst is geweest.
QP de kommandantur regende het
klachten uit alle kringen der be
volking. Wel werden steeds maatre
gelen getroffen om te vermijden, dat
Iets van het wangedrag der beschon
ken soldaten naar buiten bekend
werd, onder andere werd aan oogge
tuigen zwijgplicht opgelegd, maar dit
kon niet verhinderen, dat de onrust
ender de bevolking der Sovjet-zóne
onrustbarend steeg. Daarbij kwam
nog, dat verschillende misdaden juist
over de grens op Westberlrjns gebied
bedreven waren, wat de Westelijke
pers telkens gelegenheid bood de da
gen van Mei 1945 in herinnering te
roepen. Dit deed de reputatie der
rode troepen geen goed en bemoei
lijkte het streven der Sovjetrussische
legerleiding de pijnlijke herinnering
«tan de dolle weken na de intocht bij
de bevolking uit te wissen.
Generaal Iwanof greep daarom in,
tnaar zijn maatregel had slechts ten
dele het gewenste resultaat. Talrijke
soldaten, die hun ontbijt niet zonder
een stevige slok wodka konden ver
werken, verkochten legergoederen en
voedsel om met het aldus verkregen
geld wodka te kopen in de Oostduitse
Staatswinkels. Wie dit niet kon beta
len één fles kost nog altijd zeven
tien mark nam zijn toevlucht tot
geheime stokerijen of zocht naar
andere bronnen.
Vanzelfsprekend waren ook hier
personen, die van de drooglegging
misbruik maakten en de soldaten on
deugdelijke alcohol verkochten. Het
aantal vergiftigingsgevallen steeg
onrustbarend, evenals trouwens het
gebruik van spiritus. De remedie
bleek ernstiger te zijn dan de kwaal,
zodat generaal Iwanof zich gedwon
gen zag op 25 Augustus jongstleden
een nieuwe dienstorder uit te vaardi-
gen. De drooglegging werd opgehe
ven en er werd bepaald, dat iedere
soldaat voortaan een fles per week
morht ontvangen
In het Sovjetrussische hoofdkwar
tier te Karlshorst heeft men overl-
chalant om hun hand, vlak vóór de
cellen van de gevangenen, wier horizon
thans is beperkt door zwaar-ijzeren
tralies en massieve deuren. Een nieu
we directeur, een man van de oude
school („behandel gevangenen als ge-
gevangenen") regeert over de 472 met
stalen vuist.
Bijna 500 strafgevangenen waren tot
twee jaar geleden nog gehuisvest in de
oude „koepel" in de mormonen-stad
Salt Lake City, waarin officieel maar
plaats was voor 275 man. Deze gevan
genis lag midden in „het beste deel"
van de stad. De angst van de gegoede
burgerij, die tegenover haar hoge be
lastingen het twijfelachtige privilege,
van deze ongewenste buurtgenoten ge
steld zag, was niet onverklaarbaar toen
er, met de regelmaat van een klok, een
man of tien per week wisten te ont
snappen en een ware terreur over de
brave burgerij uitoefenden.
Het was in dit Wild-West-stadium.
dat de staat Utah het advies en de- hulp
inriep van Alvin Severson, een man,
die in het gevangeniswezen was opge
groeid en bekend stond als een eerlij
ke, competente kerel. Na een summier
onderzoek van de plaatselijke situatie
concludeerde hij, dat de gevangenen
door de toenmalige directeur te snel.
zonder voldoende redenen en te zwaar
werden gestraft. De directeur stelde
hier tegenover, dat eenzame opsluiting
van de heren het enige middel was om
een opstand in de kiem te smoren. Hij
kon het pleit niet winnen. Severson
kreeg vrij mandaat. Twee jaar ach
tereen slaagde hij erin, de orde in de
gevangenis te handhaven door zijn be
loften, dat er op 20 mijl van de stad
een model-gevangenis zou worden ge
bouwd. Een kwartier voordat in het
begin van dit jaar de gevangenen naar
het „verplichte verbeteringsgesticht"
zouden worden overgebracht, klonk
door de holle gewelven van het oude
gebouw de kreet „één. twee, drie, daar
gaat-ie". Gedurende de volgende tien
minuten bleef er geen raam in de oude
gevangenis heel, tralies werden verbo
gen, sloten werden uit de deuren ge
rukt, de deuren zelf werden vernield.
Grote moeilijkheden
Het nieuwe gebouw was, voor een
gevangenis dan, riant. Elke cel had
behoorlijke wastafels en douchegele
genheid. De celdeuren konden door de
gevangenen zelf worden geopend. De
corridors waren ruim. Er was een mo
dern gymnastieklokaal en ruimschoots
gelegenheid voor openluchtsport.
Het is duister, waarom op 18 Mei rel
letjes uitbraken. De kok werd ontsla
gen, zoals de heren hadden geëist en
toen was de orde hersteld.
Maar precies een maand later her
haalde het spelletje zich in verscherp
te mate. De gevangenen hadden elkaar
van steekwapens voorzien, die zij in de
smidse hadden vervaardigd. Van benzi
ne, die in de cantine werd verkocht,
hadden zij bommetjes gemaakt. En
zelfs zij, aan wie directeur Severson
celstraf had moeten geven, bleken over
wapens te beschikken.
Twee maanden later echter wist een
van de grootste belhamels uit zijn cel
te ontsnappen. Alles scheen voortreffe
lijk te zijn voorbereid. Opnieuw raas
den de opstandelingen door de model
gevangenis. Twee en twintig gevange
nen, die in volledige afzondering wa
ren opgesloten, ontsnapten uit hun cel
len en vuurden de vierhonderd man
aan, die zich op de cipiers stortten
Enkelen dezer belandden in de cellen
voor de ter-dood-veroordeelden. Ande
ren werden gegijzeld.
Het oude systeem hersteld
Voor de tweede maal kwam het tot
„onderhandelingen" tussen gevangenen
en staatspolitie, die inmiddels was ge-
(Van onze speciale verslaggever).
ALS EEN LEEK )n de krant leest, dat een Nederlander, prof. W. F. J. 1VL
1 Krul, directeur van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening en
voorzitter van de Afdeling Gezondheidstechniek van de Nederlandse Central#
voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek, benoemd is tot adviseur
van de Wereldgezondheidsorganisatie voor bepaalde problemen op het gebied
van de gezondheidstechniek (enviromental sanitation), dan vindt hij dat mis
schien heel interessant en hij kan zich gevleid voelen dat een Nederlander voor
deze functie is aangezocht, maar de kans is groot dat de betekenis van een en
ander hem ontgaat, omdat hij in de waan leeft dat het hier gaat om een zuiver
wetenschappelijke aangelegenheid, die hem veel te hoog gaat. In onze gecom
pliceerde en gespecialiseerde wereld is dat zeer begrijpelijk en de leek behoeft
zich daarvoor allerminst te schamen. Dat wordt wel bewezen door het feit,
dat diezelfde professor Krul deze week gaat beginnen om het 90 man sterke
personeel van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening van tijd tot tijd
bij elkaar te roepen om uit te leggen Wat dit Instituut nu eigenlijk doet en
beoogt. Als de mensen die er werken dat zelf niet kunnen overzien, dan kan
dat zeker niet van de buitenstaander verwaoht worden.
belangrijke rol speelt. Zijn taak is het,
het woon- en werkmilieu van de meng
zo te construeren, dat hij onder de bes
te omstandigheden op prettige wijz®
tot maximale prestaties kan komen. Hij
houdt zich bezig met de hygiëne van
JO is het ook met de gezondheidstech
niek. Dat is een normaal Nederlands
woord, maar er zullen toch heel wat
mensen zijn die niet weten wat er nu
precies mee bedoelt wordt en die dus
ook geen notie er van hebben, wat prof.
Krul nu eigenlijk precies voor de We
reldgezondheidsorganisatie gaat doen.
Wellicht zijn zij verbaasd te vernemen
dat deze geleerde zich bezig houdt met
duizend en één kleine problemen van
alle dag, die u en mijn leven vergal
len. Dat zijn arbeid er dus op gericht
is uw privé-leven te vergemakkelijken
en te veraangenamen en u daardoor
gezonder en gelukkiger te maken. Dat
hij zich bezig houdt met het stof in uw
huiskamer, met uw tochtige overloop,
met uw gootsteen en met het knarsen
de tuinhek van uw buurman.
In een gesprek dat wij dezer dagen
met hem haddc i, heeft professor Krul
ons het een en ander over zijn werk
verteld en daarbij bleek heel duidelijk
dat zijn puur wetenschappelijk werk
eigenlijk alleen maar tot doel heeft deze
wereld voor u en voor mij een beetje
bewoonbaar te maken. Dat daarvoor
na duizenden jaren beschaving aller
lei wetenschappelijke instituten moeten
worden ingeschakeld, is misschien geen
compliment voor de mens als organisa
tor, maar dat is weer een heel ander
verhaal.
De gezondheidstechniek houdt zich
bezig met de technische vormgeving
aan het wonen en het werken om daar
door de gezondheid en het geluk van
de mensen te bevorderen. Ziekte werd
vroeger (en nu nog in sommige landen)
beschouwd als iets onvermijdelijks, een
fatum, een straf van de goden. Vaak
was zij zelfs een voorwerp voor spot
Het is nog niet zo lang geleden, dat de
mensen 's Zondags voor hun genoegen
naar het „dolhuis" gingen, om zich met
de gedragingen der geesteszieken te
„vermaken". Het medeleven met de
zieke en het streven om hem te ver
zorgen en beter te maken, is een ge
volg van de christelijke beschaving. De
zorg voor ongeneeslijke zieken en ge
alarmeerd. Daarbij lieten de zware
jongens zich met een kluitje in het brekkigen is immers puur economisch
riet sturen: Elkeen, die in de cel was
opgesloten, aldus beloofden de auto
riteiten, zou voor een commissie zijn
grieven mogen uiten. Nadat de gijze
laars waren vrijgelaten en de gevan
genen naar hun cellen waren terugge
keerd, gaven de autoriteiten de oeka
se uit, dat ieder een strafverzwaring
van 30 dagen zou moeten ondergaan.
Tegelijkertijd kwamen onder indruk
wekkende bescherming, een leger me
taal- en betondeskundigen de „model
gevangenis" binnen en begonnen
prompt de cellen af te sluiten met
zwaar-ijzeren tralies, en sloten aan te
brengen die alleen van de buitenkant
geopend konden worden.
In dat stadium nam Severson zijn
ontslag. Het experiment was ten einde
Een van de cipiers, die in de „doden
cel" gijzelaar was geweest, werd tot di
recteur benoemd. Geen twijfel, dat hij
het alleroudste regiem herstelde.
gezien, nonsens.
Gold dit betere inzicht oorspronke
lijk alleen nog maar de curatieve kant
van de ziekenzorg, de laatste eeuw is
de preventieve zorg meer en meer op
de voorgrond getreden. Men heeft le
ren inzien, dat bij een goede organisatie
vele ziekten feitelijk niet behoeven
voor te komen. Niet de zieke behoeft
zich voor zijn ziekte te schamen, maar
de maatschappij, want vele ziekten
worden veroorzaakt, omdat de voeding,
het verkeer tussen de mensen onder
ling, de hygiëne van huis en werkruim
te, de afvoer van afvalstoffen en vele
andere zaken, niet goed georganiseerd
zijn.
Op dit gebied lag allereerst een taak
voor de preventieve geneeskunde, die
zich met de mens zelf bezig houdt, doch
daar is later de technische preventie
bijgekomen, waarin de ingenieur een
Met de talrijke perikelen van de wc-
ningschaarste zijn natuurlijk di
verse fiscale problemen verbonden. Wij
hebben er in deze rubriek reeds eer
der de aandacht op gevestigd.
Onmondig als een gehuwde vrouw in
allerlei opzichten nog steeds is, wil ook
de fiscus niets met haar te doen heo-
ben. Het Besluit op de Inkomstenbe-
lastig bepaalt namelijk, dat de gehuw
de vrouw niet zelve belastingplichtig
is en dat alle met het verwerven van
haar inkomsten verband houdende aan
gelegenheden geacht worden haar man
te betreffen. Echter: echtgenoten, die
duurzaam gescheiden leven, worden
niet als gehuwd beschouwd.
In een tamelijk recent Arrest van le
Hoge Raad lagen de feiten als volgt.
Het huwelijk werd in 1946 ten stad-
huize voltrokken. In afwachting van de
toewijzing ener woning zijn de jonge
echtelieden elk bij de eigen ouders blij
ven inwonen. Zij waren het zich zeer
wel bewust, dat de toewijzing ener wo
ning zeer lange tijd op zich zou laten
wachten. Het gehele jaar 1947 hebben
zij dan ook gesepareerd geleefd.
Aan ons hoogste rechtscollege werd
de vraag voorgelegd of hier al dan niet
sprake was van „duurzaam gescheiden
leven". Van het antwoord op deze
vraag was afhankelijk het antwoord op
een andere vraag, namelijk of deze
mensen voor de loonbelasting en de in
komstenbelasting al dan niet als ge
huwd moesten worden aangemerkt.
De Hoge Raad bleek van oordeel, dat
echtgenoten slechts dan geacht worden
duurzaam gescheiden te leven, indien
zich te hunnen aanzien de toestand voor
doet, dat ieder afzonderlijk zijn eigen
leven leidt als ware hij niet met de
ander gehuwd, en deze toestand door
de echtgenoten, althans door één hun
ner, als bestendig is bedoeld. In het on
derhavige geval is aan deze voorwaar
den niet voldaan, reeds daarom niet, om
dat bedoelde toestand niet als besten
dig is bedoeld.
Jonggehuwden, die feitelijk niet sa
menleven, doch wel 't voornemen heb
ben te gaan samenwonen zodra de .ai-
gelijkheid daartoe zich voordoet, wor
den dus als gehuwd aangemerkt.
De consequenties van deze beslis
sing zijn:
a. dat de vrouw niet meer belasting
plichtig is, b. dat de man tevens wordt
aangeslagen voor het inkomen van de
vrouw, c. dat voor de berekening van
de verschuldigde belasting niet meer
tariefgroep I doch tariefgroep II *an
toepassing is.
Dit kan voordelig zijn, maar ook na
delig. Wij zullen met enige voorbeel
den dit nader toelichten.
Vóór zijn huwelijk had de jongeman
een inkomen van f 500 per maand, ter
wijl het meisje maandelijks f 100 ver
diende. Deze inkomsten blijven na het
huwelijk bestaan. De ongehuwde jonge
man zou over een jaarlijks inkomen
van zes mille aan inkomstenbelasting
moeten betalen f 1.456. Het meisje was
niets verschuldigd. Na het huwelijk
worden de inkomsten samengeteld en
moet de man over f 7.200 inkomen vol-
■f/'i iif
gens tariefgroep II betalen f 1.196. Het
„juridische" huwelijk betekent dus een
belastingbesparing van f 260 zijnde het
verschil tussen f 1 456 en f 1.196.
De verhoudigen kunnen echter ook
zodanig liggen, dat er nadeel in plaats
van voordeel ontstaat. Nemen wij ee.-.s
aan dat de verloofden elk f 250 per
maand verdienen. Aan loonbelasting
zal dan van ieder hunner maandelijks
ingehouden worden f 34.40. Dat is te
zamen per jaar 2 maal 12 maa] f 34.30
of f 823.20. Niet zodra is de huwelijks
acte ondertekend of de man zal wor
den aangeslagen naar een inkomen van
f 6.000 en daarover aan inkomstenbelas
ting verschuldigd worden f 871. Dus
bijna f 50 meer.
Een wel zeer duidelijk en tevens
sprekend voorbeeld van belastingbespa
ring vindt U in het volgende geval:
Het meisje is bij moeder thuis en
heeft geen eigen inkomen. De jongen
verdient f 250 per maand en heeft de
ze inkomsten ook na zijn burgerlijk hu
welijk. Vóór de trouwdag moest de
werkgever aan loonbelasting per maand
inhouden f 34.40. Na de trouwdag be
perkt deze inhouding zich tot f 16.25.
Derhalve een maandelijks besparing
van f 18.05. Dat is per jaar niet min
der dan f 216.60. dus bijna een maand
loon. Waarmede ik maar zeggen wil,
dat ik, wanneer ik mijn serieuze trouw
plannen alleen vanwege de woning-
schaarste niet tr 1 uitvoering breng,
eerst trch nog eens heel ernstig aan 't
cijferen sla. Dat ben ik nu eenmaal
verplicht „is «IJMEN BETAEL.
bodem, water en lucht. Hij zorgt er
voor dat de mens wonen, eten en drin
ken kan en zijn voedingsstoffen kan
bereiden en dat hij de hem omringende
lucht kan inademen, zonder alle mo
gelijke ziekten op te lopen. In de in
dustrie vecht hij tegen de beroepsziek
ten, dié ontstaan kunnen door vergif
tige gassen en wat dies meer zij en
zorgt hij voor goed licht opdat de ogen
niet teveel te lijden hebben. Hij streeft
er naar dat de mens in zijn woning een
behoorlijke ruimte heeft, de reinheid
van zijn lichaam verzorgen kan. gees
telijk in evenwicht kan zijn, doordat
hij met het gezin samen leven kan,
maar zich ook kan terugtrekken, hij
bestrijdt de tocht en overbodige irri
terende geluiden.
In de vorige eeuw heeft men deza
dingen reeds instinctief aangevoeld,
doch pas op het laatst van die eeuw
(Pasteur, Koch) is men bewust weten
schappelijk te werk gegaan; en <pas van
de allerjongste tijd dateert het juiste
inzicht in de grondslag. Nationaal en
internationaal is de laatste decennia de
leer van de gezondheidstechniek ge
groeid en heeft men ingezien dat de
medici meer technisch moeten leren
denken en dat de ingenieurs meer van
de medische wetenschap dienen af te
weten en er mee moeten samenwerken.
Nederland gaat vooraan
Nederland is op dit gebied de meeste
Europese landen vooruit. In 1935 werd
een speciale afdeling voor gezondheids
techniek van het Koninklijk Instituut
van Ingenieurs opgericht (waarvan
prof. Krul voorzitter is) en medio 1950
toen men ontdekte dat er veel te wei
nig wetenschappelijk onderzoek gedaan
werd naar de oorzaken van het feit dat
de mens zich in onze maatschappij dik
wijls zo onbehaaglijk voelt heeft ook
de Nederlandse Centrale voor Toege
past Natuurwetenschappelijk Onder
zoek een speciale afdeling voor gezond
heidstechniek opgericht en daartoe een
speciale commissie benoemd. Ook van
die commissie is prof. Krul voorzitter.
Men doet nn onderzoekingen in fa
brieken, in zwembaden, naar de drink
watervoorziening en de afvoer van af
valstoffen. In Rotterdam worden on
derzoekingen gedaan in acht en veertig
proefwonlngen. Dit is op dit gebied het
grootste project In de gehele wereld.
Aan die woningen bemerkt men zo op
het oog niet veel bijzondere dingen,
maar zij zijn geheel op wetenschappe
lijke aanwijzingen ontworpen en ge
bouwd. In de ramen, de trappen, de
vloeren, de plafonds, de muren en de
daken zijn allerlei bijzondere materia
len verwerkt en op het gebied van de
warmte, de vochtigheid, de tocht en de
gehoorlijkheid worden allerlei waarne
mingen gedaan. Een aantal ingenieurs
doet niet anders dan alsmaar metingen
verrichten. In de muren zijn automati
sche apparaten ingebouwd, die automa
tische metingen registreren. Men heeft
zodoende bijvoorbeeld reeds 250.000
temperatuurwaarnemingen verricht, die
door ingenieuze machines verwerkt
worden, omdat het menselijk brein deze
taak niet aan kan. De portiektrappen
zijn met vilt geïsoleerd, een psycholoog
gaat In de praktijk na wat nu precies
de hinder is die de bewoners ondervin
den. Architecten, chemici, werktuigkun
digen, alles komt er aan te pas en na
tuurlijk ook economen, want men kan
alleen werken in het kader van de
economische mogelijkheden. Als men op
geen geld zou behoeven te kijken is het
geen kunst om een ideale woning te
bouwen, maar dat is in de praktijk
steeds uitgesloten.
Gespecialiseerde opleidingen
Al deze nieuwe inzichten hebben zich
pas de laatste jaren in de gehele
beschaafde wereld baan gebroken. In
Amerika is men zeer ver. Daar kent
men op dit gebied reeds gespecialiseer
de opleidingen. Nederland wil ook zo
ver komen, want de export van intellect
is voor ons immers zeer belangrijk! Dan
moeten wij echter ook in dit opzicht
een kwaliteitsproduct kunnen afleve
ren en er voor zorgen dat wij inter
nationaal een eerste viool kunnen mee
spelen. Nadat de Rockefeller-Founda-
tion zich vroeger al met deze proble
men heeft bezig gehouden, is vier jaar
geleden de Wereldgezondheidsorganisa
tie opgericht en het eerste Europese
congres werd in Nederland gehouden,
in Den Haag in November 1950. Er wa
ren zeventien landen vertegenwoordigd.
Het tweede congres wordt wederom
in November dit jaar gehouden in
Rome.
Prof. Krul is thans aangezocht om als
algemeen adviseur van de Wereld
gezondheidsorganisatie op te treden.