Dr. Mossadeq in de Veiligheidsraad Egypte niet in het defensie-pact voor het Midden Oosten Jebb eist berisping van Perzië en aandrang op onderhandelingen Smokkelhandel aan de Limburgse grens beleeft grote opbloei Het rijk en de gemeentefinanciën Aanvullend protocol maakt ook Turkije volwaardig Pact-partner KoJii B&iJbejfc VERENIGDE NOORD HOLLANDSE DAGBLADEN 76e J"rgmg 11234 Achterover geleund in zijn stoel Honderden doden doo r werve Istorm Brits ambassadeur in Den Haag Oplegging van verdragen bekrachtigd Dinsdag 16 Oct. 1951 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Perzische premier: Olie ons levensbelang Schiphol op sielien om een paar benen DE 20.000 OP 14517 Twee vliegtuigen vermist De Prins in Amerika Bij de overval in Purmer nog f 3500.- ontvreemd Ministers bereid ioi nieuw overleg Nederland beroept zich op voorbehoud Sir Neville Butler Britten blijven aan het Suez Kanaal PRINSES ELISABETH NAAR CEYLON Bevolking stenigde een bendeleider De Ver. van Ex-politieke gevangenen failliet Lovett over atoomwapens BUREAU: Koningstraat 62—64 Den Helder Telefoon 2345 Postgironummer 449041 Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Directie: BIJLSMA en C KRAK HELDERSE COURANT TARIEVEN; Advertenties: 16 ct. p. m.m. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal f 5.15, per maand 1 1.72 bij vooruitbetaling plus incassokosten pREMIER MOSSADEQ van Perzie werd gisteravond de achteringang van de vergaderzaal van de Veiligheidsraad binnengeloodst om deel te nemen aan het debat over het oliegeschil tussen zijn land en Groot-Brittannie. Uiterlijk maakte de minister-president een rustige indruk. Met grote aandacht sloeg hij dc voor bereidingen gade om vervolgens achterover geleund in zijn zetel te luisteren naar de rede van Sir Gladwyn Jebb, die een nieuwe Britse resolutie indiende, waarin de raad wordt verzocht Perzie te berispen en op een hervatting van de besprekingen over de oliekwestie aan te dringen. Na de redevoeringen van Jebb en Mossadeq werd de zitting tot morgen verdaagd. De Amerikaanse gedele geerde Warren Austln verklaarde na afloop tegenover de verslaggevers, dat hij tot zijn genoegen een prijzenswaardige gematigdheid in de vorm van belde ver klaringen had geconstateerd. Naar zijn oordeel, bestond er hoop, dat men tot onderhandelingen zou geraken. CIR GLADWYN wees er op, dat door de verdrijving van de Britse technici de situatie drastisch is ge wijzigd. Hoewel de Britse regering maar al te gaarne bereid was de onderhandelingen te hervatten, was zij evenwel ook van gevoelen, dat de Veiligheidsraad één of andere uit spraak diende te doen om aan te to nen, dat het geschil niet uitsluitend een zaak was van de Perzische rege ring en opgelost diende te worden in overeenstemming met de beginselen van de voorlopige, door het Internatio nale Hof aanbevolen maatregelen. Jebb, die er zijn teleurstelling over uit sprak, dat de raad niet op 29 Sep tember een besluit had genomen, waar door de uitwijzing van de technici had kunnen worden voorkomen, legde er thans de nadruk op, dat Engeland thans niet stond op het herstel van de status quoo van vóór 1 Mei, maar streefde naar overeenstemming op een voorlopige basis waardoor de olie stroom weer zou kunnen vloeien zon der dat afbreuk zou worden gedaan Juffrouw Wanda Suren uit Bre inen zag er gistermorgen op Schiphol geen been in om haar benen te tonen. Zij is dan ook de Duitse „benenkoningin" van een kousenfirma, die haar een toer tje door de Verenigde Staten liet maken. Schiphol stond op stelten rond deze schone stelten, vooral ook omdat juffrouw Wanda in de „States" niet in staat werd gesteld haar onder danen met die van beroemde Amerikaansen te doen vergelij ken. De door haar uitgedaagde rivalen Mariene Dietrich en Betty Grable bleken daar niet op gesteld. Die onderdanen van juffrouw Wanda zijn blijkens de verzekeringspolis 200.000 Mark waard. Over de rest wordt niet gepraat. Niet voor de poes en niet voor de soep, die benen. aan een definitieve oplossing van het geschil. Sir Gladwyn deed een beroep op Mossadeq zich niet op een aggres- sief, nationalistisch en inderdaad iso lationistisch standpunt te snellen, maar door zijn houding te tonen, dat hij een constructieve oplossing nastreefde. Mossadeq spreekt. JJr. MOSSADEQ. die vervolgens het woord nam, verklaarde, dat hij een lange reis gemaakt had, niettegen staande zijn zwakke gezondheidstoe stand, om de zaak van zijn land uiteen te zetten. Hij was van mening, dat de raad niet bevoegd is, de Britse klacht in behandeling te nemen. Wel gaf Mos sadeq toe, dat de Verenigde Naties het hoogste orgaan was. dat verantwoor delijkheid zou kunnen aanvaarden voor het handhaven van de internationale vrede en veiligheid. Indien de raad echter een instrument zou worden van inmenging in de binnenlandse zaken van een land door een ander land, dan zou de raad het vertrouwen van de vol ken verliezen. Voorts zei de Perzische premier, dat de tweede wereldoorlog de kaart van de wereld had gewijzigd. Honderden niillioenen Aziaten hadden na lange ecuwen van koloniale exploitatie hun vrijheid en onafhankelijkheid terug ge wonnen. Daarom verwachtte Perzie thans hulp van de Veiligheidsraad en de grote mogendheden om eVeneens zijn economische onafhankelijkheid te herwinnen, de sociale welvaart van zijn volk te verkrijgen en zodoende zijn politieke autonomie te verzekeren. Vol gens de premier was de olie de grootste natuurlijke hulpbron van Perzie, die werk en voedsel aan de bevolking zou moeten verschaffen. Dit zou echter slechts mogelijk zijn, indien de exploi tatie op nationale basis zou plaats vin den. (Zie verder elders in dit blad) IIIM Tengevolge van de wervelstorm, die Zondag de zuid-hoek van het Japanse eiland Kioesjloe heeft geteisterd, zijn 358 personen om het leven gekomén, worden 267 personen vermist en wer den 937 personen ernstig gewond. Er zijn bijna 30.000 huizen verwoest en 100.000 staan onder water. Door ae wervelstorm en de stortregens zijn 78 wegen beschadigd. 21 bruggen verwoest en zes grote aardverschuivingen voor gekomen. Gisteravond werd gemeld, dat de wervelstorm zich op zee in tweeën heeft gesplitst en dreigde af te komen op de westkust van Japans hoofdeiland, Honsjoe. In de 514de staatsloterij tweede klas se eerste lijst is op nr. 14517 de f 20.000 gevallen. Een stratofreighter van de Ameri kaanse militiare luchtvervoersdienst, dat Maandag van de Azoren was opge stegen voor een vlucht naar de lucht basis Westover, wordt met dertien per sonen aan boord vermist. Ook een Dakota van de Zuidafrikaan- se luchtvaartmaatschappij die op weg is van Port Elizabeth naar Durban wordt vermist. Het toestel heeft dertien pas sagiers en een bemanning van vier per sonen aan boord. Gepantserde luxe wagens met geheime bergplaatsen JN de beruchte driehoek AkenLuik Kerkrade zijn de grote smokkel- affaires thans weer aan de orde van de dag. Hoewel het geruime tjjd aan het front van de groene grenzen zo rustig is geweest dat men meende, dat het evenwicht In de economische situatie tussen Nederland en Duitsland elk smokkclavontuur de zin ontnam, zUn er de laatste maand plotseling weer alleen in de inspectie Kerkrade van Invoerrechten en Accijnzen, elf wagens aangehouden en opgebracht. In sommige garages in Keulen, Dus- seldorf en elders kan men voor enkele honderden Marken in dure luxewagens geheime bergplaatsen laten bouwen en de auto's laten pantseren In zwang zijn bergplaatsen onder spatborden, dubbele benzinetanks, dubbele daken en dub bele rugleuningen Men vermoedt, dat de grote koffie- smokkel wordt gefinancierd door grote Duitse bedrijven uit de hotelbranche of door 'n particuliere bank. In ieder ge val staat vast, dat de Belgen hun ope- ratieterrein hebben verplaatst van het gebied Eupen en Malmedy naar meer hoo-delijk gelegen grensposten °P Ne- derlinrts gebied De Nederlandse grens. P° n kijken dan ook scherp uit naar all( "'-'gische sleeën, die onze grenzen Passeren. Het ruilmiddel bestaat van Belgische zijde uit koffie en sigaretten en van Duitse zijde uit zilveren bestekken, op tische instrumenten en technische arti kelen. Geldsmokkel wordt zelden ont dekt, omdat de smokkelaars linnen of nylonzakjes gebruiken, die zij in slikken. Prins Bernhard is van het vliegveld Soesterberg naar de Verenigde Staten vertrokken voor een bezoek van twee weken en gisteravond te Washington geland. De prins droeg het uniform van vice-admiraal van de Koninklijke Marine. De reis heeft in het bijzonder ten doel een bezoek te brengen aan een aantal Amerikaanse marine-instel lingen, waar een groep Nederlandse marine-officieren thans cursussen volgt. Daarbij valt speciaal nadruk op anti-onderzeebootmaatregelen en vlieg- diensttraining. Aan deze onderwerpen zal ook de prins bijzondere aandach' besteden. Uit het onderzoek in de zaak van de roofmoord in de Purmer is nog komen vast te staan, dat een portefeuille met een bedrag van f 3500 is verdwenen. Deze portefeuille, eigendom van de overleden Pieter Laan, moet uit een der kasten van de woning van de familie Laan zijn ontvreemd. De beide zusters, die in de Rusthoeve te Purmerend verblijven, waren van het bestaan van deze portefeuille niet op de hoogte. Om het proces-verbaal met foto's te kunnen ondersteunen gaat de Franse politie er toe over om haar het fotograferen bij te brengen. Boven: de camera's worden inge steld; onder: het vergroten der negatieven. De ministers van financiën en van binnenlandse zaken hebben in een nota meegedeeld, dat zij gaarne bereid zijn nader in overweging te nemen, in hoe verre het mogelijk is, een meer directe relatie tot stand te brengen tussen de aanwezigheid van de gelden van het gemeentefonds en de mate waarin het rijk in de gemeenten bijstaat in haar financieringsinocilijkheden. Voorts zijn de ministers van oordeel, dat de invloed van de achterstand in de aanslagregeling niet zeer groot ge weest kan zijn. Zij vestigen er daarbij de aandacht op, dat de omstandigheid, dat de aanslagregeling voor het belas tingjaar 1950 op 1 Januari 1951 nog niet geheel was beëindigd, niet voldoende is om van achterstand te spreken, terwijl niet uit het oog mag worden verloren, dat in de uitkeringen aan de gemeen ten, verstrekt vóór de algemene her ziening der uitkering over 1950, met werkelijke achterstand in de aanslag regeling steeds zoveel mogelijk reke ning werd gehouden. De ministers zien dan ook geen aanleiding hun standpunt te dezen te herzien. Ten slotte zeiden de ministers in hun nota, dat wa' de wetswijzigingen betreft, vrijwel alleen rekening be hoeft te worden gehouden met het dekkingsplan voor het defensiepro gramma, zoals dit door de S*aten-Ge- neraal werd aanvaard. De gevolgen daarvan voor 1951 kunnen op rond zes tig millioen worden gesteld. „Elke aanval op enig deel van Tur- kije zal worden beschouwd als een aan val op de landen van het Noordatlan- tisch Pact", aldus vermeldt het protocol bjj het pact, dat de toelating van Grie kenland en Turkije mogelijk maakt en gisteren in Londen werd gepubliceerd. Deze aanvulling op het huidige ver drag is nodig, omdat het grootste deel van Turkije in Azie en niet in Europa ligt. Het protocol wordt van kracht, wan neer het door de parlementen der le- denstaten is geratificeerd. Daarna zul len Griekenland en Turkije officieel worden uitgenodigd aan het verdrag deel te nemen. Beide landen zullen als lid zijn opgenomen, wanneer zij hun officiële documenten van toetreding bij de Nato hebben ingediend. Maandag 22 October zal het protocol te Londen worden ondertekend. Voor Nederland zal tekenen jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, gedeputeerde van de Nederlandse mi nister van Buitenlandse Zaken bij de Noordatlantische verdragsorganisatie. Naar aanleiding van het bovenstaan de herinnert het ministerie van Buiten landse Zaken eraan, dat de Nederland se regering bij monde van mr. D. U. Stikker te Ottawa het voorbehoud heeft gemaakt, dat zij het protocol niet ter ratificatie aan de Staten-Generaal zal voorleggen, alvorens een bevredi gende oplossing is gevonden voor de positie van Turkije in de commando structuur der Noordatlantische ver dragsorganisatie. Voorts werd nog medegedeeld, dat de voorgestelde compensatieregeling voor de -ondernemingsbelasting per jaar gemoeid is a. voor het gemeen tefonds f 87.5 millioen, b. voor de in dividuele gemeenten gemiddeld f 93 millioen, totaal f 180.5 millioen. De opbrengst van de jongste belas tingverhoging voor de defensieuitga ven wordt, voor zover het gemeente fonds daarin deelt, voor het jaar 1951 (gedeeltelijk) geschat op f 52 mttlioen en voor een vol jaar op f 232 millioen. Het totaal der debet-saldi van de ten departemente van financiën aange houden rekening-courant bedroeg op 31 December 1950 f 44.639.164. H.M. de Koningin heeft agreement verleend voor de benoeming van Sir Neville Montague Butler tot Britse am bassadeur ln Nederland als opvolger van Sir Philip Nichols, die op eigen verzoek de dienst verlaten zal. Sir Neville Montague Butler is gebo ren op 20 Dec. 1893. Hij werd in 1935 aangesteld als waarnemend ambassade raad in Teheran, waar hij bij verschil lende gelegenheden optrad als tijdelijk zaakgelastigde. In 1939 werd hij raad in Bern en in December 1939 in Washing ton. In Dec. 1940 volgde zijn benoeming tot buitengewoon gezant en gevolmach tigd minister aldaar. In Aug. 1941 werd hij overgeplaatst naar het Foreign Of fice in Londen met de persoonlijke titel van gezant: en in 1944 bevorderd tot as sistent under-secretary of state. In Sept. 1947 werd hij benoemd tot am bassadeur te Rio de Janeiro, welke post hij tot nu toe bekleedt |JE Egyptische Kamer en de Senaat hebben gisteren eenstemmig hun goedkeu ring gehecht aan het regeringsbesluit, waarbij het Brits-Egyptische verdrag van 1936 en het verdrag van 1899 betreffende de Soedan worden opgezegd. Onmiddellijk hierna maakte de minister van binnenlandse zaken bekend, dat Egypte de viermogendheden-voorstellen betreffende de defensie van het Midden- Oosten van de hand wijst en Engelands jongste voorstel inzake de Soedan niet in overweging kan nemen „als er Britse bezettingsstrijdkrachten in Egypte en de Soedan zijn". In diplomatieke kringen te Washington vertrouwt men, dat Amerika, Engeland, Frankrijk en Turkije voort zullen gaan met de organisatie van een commando voor het Midden-Oosten, zelfs zonder Egypte. Ook Israël zou worden aangezocht om aan het pact deel te nemen. Wat de Soedan betreft, deelde de Britse minister van buitenlandse zaken, Herbert Morrison mede, dat de Britse regering onder geen voorwaarde bereid is de Soedan tegen de wil van het volk te verkopen als de prijs voor een bevredigde overeenkomst betreffende de defensie. Ook inzake het Brits-Egyptische verdrag zal Engeland op zijn rech ten blijven staan en een eenzijdige opzegging van de overeenkomst niet erken nen. Morrison verweet Egypte gebrek aan internationale verantwoordelijkheid en betichtte de regering er van dat zij internationale geschillen kweekt om de aandacht van het volk af te lelden van zeer nodige hervormingen in het land zelf. Hoeveel vreemds en zots ge ook in de loop der jaren in deze rubriek hebt kunnen vinden: nimmer presenteerde Theodoor zoiets ongehoords als van daag. En de abonnementsprijs van uw krant blijft hetzelfde! Zondagmiddag namelijk hebben de badplaatsen langs de Nederlandse kust een drukte ver werkt, zoals ze van de zomer slechts een enkele keer hebben beleefd. Duizen den dagjesmensen lagen op het strand, alsof ze in Miami waren en Alida had zelfs een klein plekske op haar huid, dat verbrand was. Let op deze woor den: Met Sinterklaas gaan we zwem men, want dan is er 'n hittegolf. En wij hier maar verwaand kijken en beklagenswaardig doen. omdat er aan de Zuidjapanse kust een wervelstorm heeft geheerst. Zulk weer ook in Ja pan! Aan de politieke hemel stormt het overigens ook lang niet mals, se dert Mossadeq naar de toekomst schreit. Een (brutale) Amerikaanse journalist heeft geschreven, dat Mossadeq voor zijn (de propaganda toegewijde) huil buien gebruik maakt van een ui. Iet* heel anders dan olienationalisatie is het conflict tussen de Japanse rege ring en een aantal onderzoekers. Men heeft namelijk ontdekt, dat de bodem in de nabijheid van het Japanse natio nale heiligdom, de tempel van de Zon- Van ziekbed naar praatstoel. negodin te Ise, grote rijkdommen aan mangaanerts bevat. Een vroege mijn wetgeving bepaalde, dat het gebied rond Japanse tempels niet mocht wor den onderzocht of ontgonnen. Men zal nu getuigen gaan horen omtrent de vraag of men voor dit geval een uit zondering mag maken. Overal dringt toch de corruptie binnen. De Engelse filmverhuurders hebben nu n eigen particuliere politiemacht moeten aanstellen om te strijden tegen een geheime organisatie, die gestolen films over de gehele wereld verhandelt. Nog eventjes terug naar de mijnen. In Pretoria is een diamant gevonden, waarvan deskundigen de waarde op anderhalf milioen dollar schatten. Zoveel geld zullen wij wel nooit bij elkaar zien, zelfs niet nu een Frans bureau voor statistiek heeft vastge steld, dat de mensen in verschillende Westeuropese landen, waaronder het onze. thans gemiddeld 75 jaar oud zul len worden. In het begin van deze eeuw was de kans om 65 jaar te wor den slechts voor vier op de tien Ne derlanders weggelegd. £)E opzeggingsbesluiten verkregen in de Egyptische Kamer 283 stemmen. Er waren 36 afgevaardigden afwezig. In de Senaat stemden 180 senatoren voor. Negen-en-dertig waren afwezig. Beide huizen keurden in principe de beslis singen aangaande een nieuwe grondwet voor de Soedan en het verlenen van de titel van koning van Egypte en de Soe dan aan koning Faroek, goed. JN diplomatieke kringen te Londen is men van mening, dat de verklaring van het ministerie van buitenlandse zaken inhoudt, dat Engeland zjjn hui dige garnizoen ln de Suezkanaal-zone zal handhaven, ondanks druk van Egyp tische zjjde en het huidige bestuur over de Soedan onder de Britse gouverneur- generaal, Sir Robert Howe, zal voort zetten. IJET te Johannosburg verschijnende „Die Vaderland" meldt de mogelijk heid, dat het Zuidafrikaanse lucht- escadrille, dat zich op het ogenblik in Korea bevindt, naar het gebied van het Suezkanaal zal worden overgeplaatst. Bevestiging van dit bericht kon echter noch in Pretoria, noch in Londen ver kregen worden. F)E gouverneur van de Soedan, Sir Robert Howe, heeft een bespreking gehad met twee van de belangrijkste Soedanese- leiders, de pro-Egyptische Mirghani* en de pro-Britse Mahdi. Zij sloten een overeenkomst met de gou verneur om de Soedan geheel onafhan kelijk te maken en onder internatio naal toezicht verkiezingen te houden voor een constituante. De Britse prinses Elizabeth en haar echtgenoot, de hertog van Edinburgh. zullen in Februari a.s. een bezoek van een week aan Ceylon brengen. De bevolking van de desa Somowo in het onderdistrict Salatiga, die in de laatste ijd veel te lijden heeft van rampokkers, heeft één dezer dagen een berucht bendeleider gedood. Hij ver scheen in de avonduren met zijn ben. de op een huwelijksfeest in de desa Semowo. De desa-bevolking verjoeg de bende en zette een klopjacht in. De meeste bendeleden wisten te. nntkn. men, doch S. viel in een ravijn waarop hij door de menigte met stenen werd bekogeld, totdat hij overleed. Mr. B. J. M. Haase te Amsterdam heeft het faillissement van de Neder landse vereniging van ex-politieke ge vangenen uit de bezettingstijd aange vraagd. Van de zijde van het hoofdbe stuur vernemen wij over deze aangele genheid, dat twee heren te Hilversum een vordering hebben op de toenma lige afdeling Hilversum van de Ned. Ver. van Expoge, wegens een door die afdeling buiten verantwoordelijkheid van het hoofdbestuur in 1947 te Hil versum ingericht zomerkamp. De afde ling Hilversum is inmiddels uit de Ned. vereniging getreden en vormt thans een afzonderlijke organisatie, die geen rechtspersoonlijkheid bezit. De Haagse rechtbank zal Donderdag over de fail lissementsaanvrage beslissen. Van de zijde der leveranciers wordt opgemerkt, dat de afdeling Hilversum ten tijde van het genoemde zomerfeest aangesloten was bij de Ned. Ver. van Expoge en dat deze landelijke organi satie voor de vorderingen aansprake lijk is. De Amerikaanse minister van defen sie, Robert Lovett, heeft gisteren ver klaard. dat de V S nog niet in het be zit waren van de fantastische atoom wapens, waarmede een snelle, gemak kelijke of zelfs wonderbaarlijke over winning in een oorlog zou kunnen worden behaald. Volgens de minister werden over dreven verwachtingen gekoesterd om trent het voorhanden zijn van nieuwe super-wapens. Lovett voegde er even wel aan toe.dat ongetwijfeld nieuwe atoomwapens uiteindelijk zekere stan daardwapenen zouden vervangen en de stootkracht van de Amerikaanse strijd krachten ontzaglijk zouden vermeer deren. Verwachting tot Dinsdagavond: Koude ochtend met verspreide mistvelden. Overigens droog en zonnig weer met zwakke wind. Over het algemeen iets lagere middagtemperafuren. WOENSDAG- zon op 7.07, onder 17.43; maan op 18.08, onder 10.19.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1951 | | pagina 1