Beheerder Muste verlaat Cantine
De Japanners klagen steen en been
herm. Schaap van „Mouton" deze
maand 25 jaar dansmeester
Economisch herstel van het land
geschiedt echter in snel tempo
Optuigen en aftuigen zonder einde
Band met de Marine nog
niet verbroken
PREDIKBEURTEN
Overdag op de Werf, 's avonds de lessen
Oprichter van Twents
Philharmonisch Orkest
Eerste winkel in nieuwe
stadswijk geopend
IN HET KORT
Afscheidsexpositie van de
heer C. Korndorffer
Twee sleepboten op xoek
naar verloren ankers
Wedstrijdprogramma van
„Hermes"
Rectificatie
H. NEVILLE HART SCHOEMAKER
Varende vacantievloof ook
deze zomer naar zee
Nieuws van jan Oso
Tussen Haaks en Kuifje
Opstand in Nepal beëindigd
Journaal van een K.LM.-reis Vl
Oude machten bleven
VRIJDAG 25 JANUARI 1952
QNTELBAAR is het aantal bezoekers van de Marinecantine. dat in de jaren
na de bevrijding met de heer Muste heeft kennis gemaakt. Het zal hun
vreemd aandoen, te vernemen, dat hij op 1 Februari het cantinebedrijf aan de
Opperbotteller C. Smit zal overdragen. Toeh is het zo, maar het houdt niet in,
dat de Marine hem niet meer te zien krijgt. Integendeel. In zijn nieuwe functie,
als vertegenwoordiger van de firma Van Straaien, Monsieur en Erkelens hoopt
hij nog vele schepen en inrichtingen te bezoeken. De gamelle-chefs zullen dus
nog lang van zijn hofmeesterscapaciteiten kunnen profiteren. Het zal hun niet
moeilijk vallen, hun schepen met de fijnste dranken uit te rusten als ze door
een prima vakman uit eigen kring worden voorgelicht.
in hogere mate en op een stralende
zomerdag in Augustus 1923 verliet een
jong getrouwd echtpaartje het Raad
huis op het dijkje en ging.de tro-
penuitrusting in orde maken. In Sep
tember bleef de jonge bruid alleen
achter en de bruidegom verdween naar
de Oost.
Wat het zeggen wilde, zeemansvrouw
te zijn, ondervond mevrouw Muste,
toen haar de berichten bereikten, die
vermeldden dat de toestand van haar
mans schip, Hr. Ms. „Mataram", hope
loos was. Het schip was in Straat Mole
op een rif gelopen en zat daar omhoog.
Alles werd van boord gehaald. Victua
liën, kanons, kolen, kortom alles wat
niet vastgeklonken zat. Intussen nam
de spanning in Holland toe, maar in de
tropen werd koortsachtig gewerkt. Na
acht dagen gelukte het de sleepboot
Hr. Ms. „Asakan" het schip bij spring
tij los te trekken, nadat een van Hr.
Driftig rinkelt de telefoon op de met
voorraadboeken bedekte tafel in het
kantoor-magazijntje.
„Hier Marinecantien".
„Hier de O.S. en O. officier. Muste,
er komen vanmiddag vijftig mensen
van het ministerie, die op excursie zijn.
Ze lunchen in de cantine".
„Goed meneer".
„O ja Muste, denk je aan de bloe
men voor de dames van het cabaret
van vanavond?"
„Ja meneer, het komt in orde".
En het kwam in orde. Alles kwam
in orde en niemand piekerde er over,
hoe dat viel te combineren, 's Middags
tafels en stoelen voor de gasten en
enkele uren later vierhonderd stoelen,
die in verband met de veiligheidsvoor
schriften bovendien nog onderling met
latten moeten worden verbonden. Zo
iets is geen uitzondering, want zo i»
het cantinebedrijf, optuigen en aftui
gen zonder einde. Kinderfeestjes, post
zegelruilbeurs, cabaret, dansavonden,
lezingen, lessen, inenten, muziek, film,
uitbetalen, slechts enkele grepen uit
de enorme voorraad.
Om alles in goede banen te leiden is
vakkennis nodig. Als we bovendien nog
bedenken, dat het gebouw door de
Duitsers in uiterst verwaarloosde toe
stand was achtergelaten, dan begrijpen
we hoeveel organisatietalent er nodig
was om de cantine te maken tot wat
ze nu is. Deze eer komt voor een
groot deel toe aan de in Maart 1949
overleden heer W. Kalkman, met wie
de heer Muste in September 1945 bij
deze dienst werd geplaatst. Aanvanke
lijk waren het de distributierantsoenen,
die door hun omvangrijke administratie
veel tijd vergden, maar Muste's erva
ring als distributieambtenaar gedu
rende de bezetting in De Rijp, kwam
hier uitstekend te pas. Later, toen er
langzamerhand meer schepen en inrich
tingen in dienst werden gesteld, waren
het de Toko's, die uit de cantine cen
traal werden bediend.
Te klein voor brandspuit.
Op 27 September trad Johan Muste,
als dertienjarige jongen aan de Kweek
school voor de Zeevaart in Leiden in
dienst bij de Marine. We vinden het
matroosje Muste in 1912 als gamelle-
jongen aan boord van Hr. Ms. „Buf
fel" terug en op 1 Februari 1914 werd
hij aan boord van Hr. Ms. instructie-
schip „Bellona" als leerling-hofmeester
aangesteld. In de oorlog 19141918
diende hij onder meer als hofmeester
in het fort „Erfprins" bij de Generale
Staf. De kneepjes van het vak leerde
hij in 1915 aan de Huishoudschool te
Amsterdam. De kennis, die hij daar op
deed kwam hem uitstekend te pas bij
de talrijke partijen, die hij tijdens zijn
daaropvolgend verblijf in de Oost
moest verzorgen. Van de Oost naar de
West is bij de Marine maar een klein
stapte en zo nam Hr. Ms. „Zeeland" de
hofmeester Muste, die in 1920 uit In-
sulinde was thuisgevaren, mee naar de
Antillen.
Vreugde en angst.
Uit en thuis volgden elkaar in die
dagen snel op en om de thuisperiode zo
aangenaam mogelijk te maken, koos de
heer Muste zich in 1923 een levensge
zellin. De voorzitter van „Moed, Vol
harding, Zelfopoffering", Jan van Dok,
kwam er aan te pas en die mocht Johan
wel. Zijn dochter deelde die gevoelens
Ms. Onderzeeboten vergeefs had ge
tracht de „Mataram" op te tillen. Toen
Hr. Ms. „Zeven Provinciën" ter plaatse
arriveerde, was het leed al geleden.
Driemaal met pensioen.
De laatste trip naar de Oost duurde
van 1928 tot 1930, maar het varen ging
nadien gewoon door. Een aardige her
innering bewaart de heer Muste aan
de „Z"-boten. De officieren schonken
hem 'n mooi vulpotlood met inscriptie
als aandenken. Reeds in 1936, op 40-
jarige leeftijd had de heer Muste als
korporaal-hofmeester zijn pensioen ver
diend. Hij stichtte een pension op de
hoek van de Lombokstraat en de Sin
gel, maar de Marinesfeer bleef. Het
waren hoofdzakelijk Marine-officieren
die hun intrek bij hem namen. Lang
duurde dit echter niet, want de mobi
lisatie van 1939 maakte een einde aan
dit burgerbestaan. Toen in 1940 de ca
pitulatie volgde was zijn huis door een
kettingbom zo zwaar beschadigd, dat
er aan een pension niet meer te den
ken viel. Doch het gezin Muste wist
zich dogr de moeilijke bezettingstijd
heen te slaan en na de bevrijding riep
de Marine ten derden male. Op 1 No
vember 1945 werd de heer Muste be
vorderd tot sergeant-hofmeester en op
1 Februari 1948 ging hij voor de derde
maal met pensioen. Zowel de cantine
commissie als de heer Muste waren er
mede gebaat, dat hij nog enige tijd als
burgerambtenaar bleef.
ZONDAG 27 JANUARI
DEN HELDER: Ned. Herv. gem..
Nieuwe kerk Weststraat, 1030 uur ds
De Hoest; Palmstraat 10 uur ds. Borg.
hardt, 19 uur de heer Wanders; Huis
duinen 19 uur ds. De Hoest. Geraf.
kerk, Bethelkerk, 9 uur ds. Hamming,
10.45 uur ds. Hamming, 17 uur ds. Hart
kamp: Rahobothkerk 10 uur ds. Hart
kamp, 17 uur ds. Hamming. Oud Ge-
ref. kerk. Hoogstraat. 10 en 17 uur ds
Groenewegen; Donderdag 19 45 uur ds
Groenewegen. Geref. kerk (art. 311
Weststraat, 8 45 eri 17 uur ds. F. Tol
lenaar. Vrije Evang. gem., Hoog
straat, hedenavond 20 uur bijbelkring:
Zondag 10 en 17 uur ds. Enter van
Rotterdam, 12 uur Zondagsschool.
Kerk van Jezus Christus van de Heili-
gen der laatste dagen, Weststraat, 10 30
en 17 uur dierjst. Lutherse kerk. We
zenstraat, 10.30 uur dr. J. A. Stellwag
Baptisten gem.. Spoorstraat. 12 uur
Zondagsschool, 16 uur ds. C. van Wier;
Dinsdag vrouwenvereniging Dooos-
gez. gem., Kerkgracht. 10 30 uur ds J
J. J. van Sluiis. Oud Kath. kerk.
Middenweg, 10 uur heilige mis.
Evangelisatie Vijzelstraat 10 en 19 30
uur samenkomst, 12 en 14.30 uur Zon
dagsschool; Woensdag 20 uur bijbel-
kring; Donderdag 19.30 uur vrouwen-
krans ;Zaterdag 20 uur openluchtsa
menkomst (Visbuurt), 21 uur bidstond
JULIANADORP: Ned. Herv gem.,
19.30 uur ds. H. J. Trommel, (bijzonde
re dienst, onderwerp „Vertrouwen")
Geref. kerk, 9 uur ds. Rothuizen, 14 15
uur ds. Hartkamp. „Bethel" 10 uur
en 19 uur br. De Mild van Laren, 14 15
uur Zondagsschool.
CALLANSOOG. Ned Herv. gem 10
uur ds. H. J. Trommel
Zo kennen de bezoekers de heer Muste. Op zijn post achter de toonbank,
onafgebroken zijn aandacht op de zaal gericht, opddt alles geregeld
verloopt.
QP DE SPOORGRACHT is dansschool „Mouton" gevestigd. Het is ons en ook
de eigenaar, de heer Herman Schaap, bekend, dat talloze Nieuwediepers het
woord „mouton" niet kennen, noch kunnen uitspreken. De naam voor zijn
dansinstituut dankt de heer Schaap aan iemand, die Mouton heette. Deze luite
nant ter zee zei op zekere dag: „Zeg, Schaap, ik heet net zo als jij". En inder
daad, want het Franse woord mouton betekent immers schaap. Vandaar dus
dansschool „Mouton", die even de aandacht verdient, nu de heer Schaap deze
maand vijf en twintig jaar dansmeester is.
De kleine dansleraar, die van Joodse
afkomst is, kreeg zijn. eerste opleiding
bij de bekende familie I. D. Meijer te
Rotterdam. Dat is nu ruim dertig jaar
geleden. De eerste jaren waren een
harde leerschool, want vroeger werd
van een dansleraar ook geëist, dat hij
ten minste één muziekinstrument kon
bespelen. Maar enfin, de heer Schaap
was al spoedig assistent op enkele be
roemde Europese scholen, als van Jo-
sephine Bradley te Londen, van mon
sieur Moutin te Parijs en van mon
sieur Doormée te Brussel.
Twintig jaar geleden kwam de heer
Schaap van Enschede naar onze stad,
waar hij aan de Hoofdgracht een eigen
school begon. Het werd druk, zodat hij
naar een grotere gelegenheid moest om
zien. Die werd gevonden aan de Ka-
naalweg, naast het voormalige „Casi
no". Tot de oorlog was het de heer
Schaap gegund daar een uitstekende
boterham te verdienen. De oorlogsjaren
waren bijzonder moeilijk. Aanvankelijk
gaf hij in Den Helder en omgeving nog
danslessen, maar op zekere dag was
ook dat afgelopen. Op 17 April 1942
werd de heer Schaap te Sint Maarten
gearresteerd, en overgebracht naar de
beruchte „Euterpestraat" te Amster
dam. Na zijn vrijlating (men had geen
bewijsmateriaal) dook hij onder in
Enkhuizen.
Hoe moeilijk die oorlogsjaren ook
waren geweest, de heer Schaap vindt
dat hij vooral na de bevrijding weinig
medewerking heeft mogen ondervin
den. Eerst kreeg hij geen vestigingsver
gunning, waarop hij besloot naar Enk
huizen terug te keren. Maar hij wilde
terug naar Nieuwediep, hoewel hij in
Enkhuizen een drukke praktijk prijs
gaf. Toch hakte hij ten slotte de knoop
definitief door: terug naar Den Helder
Er volgden lessen in vrije zalen, tot
hem in 1946 het pand Spoorgracht 46
werd toegewezen. Daar oefent hij nu
in de avonduren zijn bedrijf nog uit
Er waren ongetwijfeld teleurstellingen
Al zijn hoop w- s gevestigd geweest op
een zeer geschikt perceel in de Kei
zerstraat: de heer Schaap kreeg het
niet. Hij had er op gerekend dansleraar
te worden aan het Knninkliik Instituut
Eveneens nul op het request.
„Maar We draaien nog", zei de heer
Schaap met een guitig knipoogje. ,al
heb ik van het schilderen overd™ ap
de Werf werkhanden gekregen" Hii
heeft het nog geenszins gerwkkpMik
„Mijn school staat hier niet gunstig.
maar ik blijf 's avonds les geven. En
ach, dan ben ik maar optimist. Ik red
me wel".
Dat is dan Herman Schaap, een par
mantig mannetje, dat in Arnhem eens
de plaats innam voor een dame die was
verhinderd. Niemand ontdekte het op
dat kampioenschap; mej. De Vries
(Schaap) en de heer Cohen wonnen de
eerste prijs. Wij geloven het onvoor
waardelijk, want aan de wanden van
zijn instituut prijken vele diploma's uit
binnen- en buitenland. Liefhebberijen?
De heer Schaap was vier en twintig
jaar voetbalscheidsrechter, hij speelt
viool en is paukenist van het Stedelijk
In Enschede richtte hij destijds het
Twents Svmphonie Orkest op, nu het
bekende Twents Philharmonisch Or
kest.
Wat hij betreurt? Dat in Den Helder
zo weinig belangstelling bestaat voor
de volksdansen. Een kwart eeuw dans
meester, Herman Schaap, Spoorgracht
46. Z'n leerlingen zijn trots op hem.
De nieuwgebouwde wijk achter de
Burgemeester Houwingsingel heeft zijn
eerste winkel. Gistermiddag knipte
wethouder P. S. van der Vaart het
groene lint door, waarmee op symbo
lische wijze de voordeur was geblok
keerd van de „Spar-winkel", die op de
hoek van de Vinkenstraat is verrezen.
De tweede Spar-winkel in Den Helder.
De eerste klanten mochten getuige
zijn van een kleine plechtigheid, die te
midden van de attractief opgestelde
artikelen in de modern ingerichte le
vensmiddelenwinkel werd gehouden.
Alvorens de heer en mevrouw Siebel
geluk te wensen, heeft de wethouder
zijn vreugde uitgesproken over deze
eerste stap tot voltooiing van een nieuw
stadsdeel en tevens over de onderne
mingsgeest, waarmede de heer en mevr
Siebel het zakenleven in Den Helder
helpen opbouwen. Men worstelt in de
kruideniersbranche met vele moeilijk
heden. De heer Van der Vaart sprak de
wens uit. dat het kopend publiek de
weg naar deze nieuwe zaak zou weten
te vinden.
Namens de Noordhollandse afdeling
van de kruideniers-organisatie „De
Spar" („door eendrachtige samenwer
king profiteren allen regelmatig") voer
de nog de heer J. Doets het woord.
Met een hartelijk applausje werd ook
ziin gelukwens onderstreept.
Veel tijd om te praten was er toen
niet meer. De winkel liep vol, en de
^rer Siebel had handen tekort om zijn
---de vladen te helpen. Een veeJbe
lovend begin!
De staloficier O.S. cn O., de luite
nant ter zee der eerste klasse L. D. de
Kroon, houdt vanavond in de Marine-
cantine een lezing over „Marine-tra-
dities".
Voor de HBSV wordt vanavond in
Casino de tweede opvoering gegeven
van het blijspel „Een zomerzotheid".
In de Vakschool voor Meisjes
wordt vanavond de eerste van de twee
cursusavonden gehouden over „Rheu-
ma".
„De prinses van Samarkand" komt
ven heden- tot en met Maandagavond
in de Tivoli-bioscoop op het witte
doek; op dezelfde avonden kan men in
de Witte bioscoop Humphrey Bogart
zien spelen in „Misdaad op bestelling".
Ónder leiding van rev. Mossman
uit Amsterdam wordt Zondagavond om
zeven uur in de Oud-Katholieke kerk
aan de Middenweg een Engelse dienst
gehouden.
De „Noorder Kunstkring" heeft dezer
dagen de jaarvergadering gehouden,
waarop de heer P. Quast zijn functie
als voorzitter heeft neergelegd. Hij was
aftredend en kon zich wegens drukke
werkzaamheden niet herkiesbaar stel
len. In zijn plaats werd gekozen de
heer W. Schoonhoven, die reeds eerder
het voorzitterschap van de „Noorder
Kunstkring" bekleedde. De penning
meester, de heer C. Goes, die ook af
tredend was, werd herkozen.
Ter tafel kwamen nog enkele plannen
voor de toekomst. Daarvan noemen wij
een afscheidsexpositie van de heer C.
Korndorffer, een oud-stadgenoot, die
momenteel in Zuidscharwoude woont.
Deze afscheidsexpositie, welke in Fe
bruari wordt georganiseerd, wordt ge
houden in verband met het vertrek van
de heer Korndoffer naar Nieuw-Zee-
land.
Twee sleepboten van rederij Doeksen
van Terschelling, de „Stortemelk 2" en
de „Texel", liepen gisteren onze haven
binnen. Zij zullen vandaag trachten de
beide ankers te lichten, die werden ver
speeld toen hulp werd verleend aan de
„Frameggen".
Voor ,Hermes" staan Zondag vijf
thuiswedstrijden op het programma, en
wel: 10.30 uur: Hermes 1Kraaien 2
(heren)12 uur: Hermes 2Hurley 3
(heren)2 uur Hermes 1Strawberries
2 (dames)13 uur: Hermes aStraw
berries c (meisjes); 2 uur? Hermes a
Strawberries b (jongens).
Uit wordt gespeeld: DEM 4Hermes
3 (dames).
Gecombineerde vloOt-ééAeden van de Engelse, Franse en Nederlandse
marine houden oefeningen die speciaal bestemd zijn voor mijnenvegers.
H.M.S. Rattlesmake brengt in een „vooruitgeschoven post een myn tot
ontploffing, die door de R.A.F. gelegd is.
Raadsreflector bedoelde gisteren te
schrijven, dat de heer Keijzer en zijn
machteloze medestander aan deze zij
de van de perstafel capituleerde. De
zitter wist het echter beter en maakte
er een machteloze tegenstander van.
Niet alleen werd hierdood de strekking
van de zin totaal veranderd en zelfs in
strijd met het voorafgaande, maar ging
ook een schone alliteratie-vorm verlo
ren. DezÖ fout z{j hiermede hersteld.
Herengracht 406, Amsterdam-C,
Tel. 3761#.
Specialisten in alle uniformen
voor de Koninklijke Marine.
Verwerken uitsluitend eerste
kwaliteit Krantz-lakens, serge cn
tyhipcords.
Bezoeken geregeld Den Helder.
Op aanvrage te ontbieden.
Ad verten'ie Ing Med.)
Van het Alpem°cn Nederlands Comi
té „Onze Marine" vernemen wij, dat de
„Varende Vacantievloof' ook dit jaar
weer zee (althans het IJselmeer en de
nabijgelegen binnenwateren) zal kie
zen. Verleden jaar maakten ruim drie
duizend jongens en meisjes tussen
twaalf en achttien jaar gebruik van
deze gelegenheid, om gedurende een
week varende te kamperen. Dit jaar
wordt aan elke vijftigste belangstel
lende, die tenminste een gulden voor
dit jeugdwerk beschikbaar stelt, gele
genheid gegeven, een jongen of meisje
aan te wijzen voor een week gratis
kamperen op de „Varende Vacantie
vloof'. Het gironummer van „Onze
Marine" is 172600 Hilversum.
Blijkens de laatste bekendmaking
van „Jan Oso", de woordvoerder van
het bureau O.S. en O. der Koninklijke
Marine, wordt vanavond om zes uur in
de Marinecantine een tentoonstelling
geopend van. boeken en tijdschriften op
technisch gebied. Deze tentoonstelling,
die in de biljartzaal is ingericht, is op
Vrijdag, Zaterdag, Maandag en Dinsdag
vrij toegankelijk tussen zes en tien uur
's avonds.
Er bestaan plannen tot oprichting
van een Marine-schaakclub. Zoals be
kend hebben de WSOV en het Korps
Adelborsten reeds een eigen schaak
club. Wanneer ook de marine een team
kan vormen, zullen op gezette tijden
tournooien in de Marinecantine worden
gehouden.
Hr. Ms. „Van Kinsbergen" koerd -
gisteren uit Rotterdam in de haven vaii
Den Helder terug.
Het is morgen hoog water om 7 ij
en 19.30 uur en laag water om 1.05 en
13.20 uur. De temperatuur van het zee
water was 3,7 graden Celsius.
DRIJVENDE MIJN GESIGNALEERD
Het Panamese stoomschip „Hassan"
heeft gistermiddag een drijvende mijn
gezien op ongeveer 60 mijl ten westen
van IJmuiden.
De plotseling opgelaaide relletjes
onder de binnenlandse strijdkrachten
in Nepal zijn door de regeringstroepen
vrijwel bedwongen. De leider van de
opstand, dr. Singh, heeft verklaard een
tegenstander te zijn van een bloedbad,
maar vast te zullen houden aan zijn eis
voor onmiddellijke instelling van een
regering van alle partijen. Als de ko
ning deze eis niet inwilligt kan het
ons niet schelen of ons land een twee
de Korea wordt, aldus Singh.
Z.-AFRIKA GAAT VAN RIEBEECK-
KRONEN VERVAARDIGEN
De Zuidafrikaanse munt zal ander-
halfmillioen Zuidafrikaanse kronen
(een kroon heeft de waarde van onge
veer een Nederlandse rijksdaalder) van
speciaal ontwerp ter gelegenheid van
de Van Riebeeck-feesten aanmunten.
Eventueel zal, indien dit gewenst
mocht blijken, later nog voor een aan
vullend bedrag worden aangemunt.
TWEE SOWJET-DIPLOMATEN UIT
GRIEKENLAND GEWEZEN?
Volgens betrouwbare bronnen zullen
twee Sowjet-diplomaten in Griekenland,
werden uitgewezen. De vreemdelingen^
politie zou opdracht hebben ontvangen'
verblijfsvergunningen niet te verlengen.
Het betreft hier een represaille-maat
regel tegen het Sowjetbesluit om geen
verblijfsvergunning te verlenen aan een
secretaris bij de Griekse ambassade ts
Moskou.
In de afgelopen vier dagen zijn bij
gevechten tussen Israëliërs en Arabie
ren in de vlakte van Saron, bij de Jor
daanse grens, elt Arabieren gedood.
(Van onze speciale verslaggever),
j)E belangstelling van vele onzer lezers zal ongetwijfeld uitgaan naar de
huidige ecoomische situatie in Japan. Vooropgesteld, dat het uiteraard
niet mogelijk was, in de korte tyd, dat ik in Japan verbleef, daarvan een
volledig beeld te krijgen, wil ik toch gaarne in enkele artikelen enige alge
mene lijnen trachten uit te stippelen. De Japanners zelf klagen steen en been.
Zeker staan zij er vergeleken met vóór de oorlog niet best voor Ver
lies van grondgebied en daardoor van grondstoffen, de toename der bevol
king, enorme stijging der prijzen, verbetering der sociale wetgeving en de
enorme verliezen tijdens de oorlog geleden, drukken als een zware last op
het economische leven en het lg wel zeker, dat Japan nooit meer zo goedkoop
zal kunnen produceren als vroeger. Van de andere kant ontkomt men toch
ook niet aan de indruk, dat Japan bezig is zich zeer snel te hersteUen en on
getwijfeld zal dat herstel na de ratificatie van het vredesverdrag, als de
Japanners weer baas in eigen hui» zijn, met sprongen vooruit gaan Zn zullen
de zaken dan weer op hun manier aanpakken en ongetwijfeld is er alle
reden om voor de economische macht van Japan op zijn qui vive te zijn.
Japan die het land in goed 50 jaai
hebben opgebouwd
J-JET is zeer moeilijk vast te stellen,
of de gegevens, die men op het
ogenblik in Japan verzamelen kan,
wel helemaal betrouwbaar zijn. Ten
eerste is het uiteraard niet mogelijk
de vooroorlogse situatie te controleren
en voorts hebben de Japanners er alle
belang bij met het oog op Ameri
kaanse en eventueel andere buiten
landse hulp de zaken zo ongunstig
mogelijk voor te stellen.
Het valt onmiddlelijk op, dat alle
Japanners met wie men over de eco
nomische situatie spreekt, precies de
zelfde verhalen vertellen. Dat zou in
de meeste landen betekenen, dat ze
dus juist zouden zijn, maar in Japan
waar het oude berichtensysteem via
de amilies naar boven en het leider
schap van een kleine financiële kliek
van boven af, steeds zo een grote rol
heeft gespeeld, is men daar nooit ze
ker van. Niemand gelooft werkelijk
dat de Amerikanen er in geslaagd zijn
de macht van de Zaibatsu te breken.
Buitenlandse waarnemers zijn van
'n-ning, dat deze financiële clan (zij
•n dat deze .commercial brains" van
onmiddellijk
weer aan het werk zullen gaan. zo
dra de kans daartoe gegeven wordt.
Men heeft wel haar bezittingen ge
deeltelijk afgenomen en met de antl-
trustwet heeft men getracht een ein
de te maken aan de economische in
menging van de Zaibatsu, doch men
gelooft, dat MacArthur al na 2 jaar
had ingezien, dat het onbegonnen werk
was. Niemand durfde de aandelen van
het Zaïbatsu-concern te kopen en
soms kwamen die door een achterdeut
toCh weer terug. Bov-ndien verluidt
dat de grote Amerikaanse zakenlui er
tegen waren om de economische
macht van Japan al te zeer te fnui
ken. Aan paupers valt per slot van
rekening ook niet veel te verdienen
eker is, dat de Japanners naar an
dere wegen zoeken om uit de tegen
woordig* moeilijkheden te geraken
dan door de Amerikanen worden aan
gegeven. Hun politiek is nog niet tot
uiting gekomen en zjj zullen die ook
wel niet openbaar maken zo lang dc
het dan ook voorlopig neg achter ne
bezem V°lledig tact is bleven
bezetting nog voortduurt. Tot nu toe
hebben de Amerikanen voor de Ja
panners gedacht. Bij de Japanners zelf
zit er nog niet veel vaart in, maar 't
is zeer wel mogelijk, dat zij zich met
opzet in toom houden, omdat de hui
dige koers hen niet aan staat.
Het achterland China.
]~EN verhaal, dat men van elke Ja
panner, hoog of laag, ontwikkeld
of niet, kan horen, is het verhaal over
het verlies van China als achterland.
Ik heb zo vaak en met zoveel nadruk
horen betogen, dat China zowel voor
de Japanse export, als voor de aan
voer van grondstoffen onmisbaar n.
dat men er wel staat op kan maken,
dat zij handelsconnecties met com
munistisch China zullen aanknopen,
zodra dat mogelijk is. Ze zouden dat
liever niet doen zeggen ze, maar het
is eenvoudig bittere noodzaak en al'
Amerika het desondanks tegen zou
willen houden, dan moet Amerika er
ook maar voor zorgen, dat Japan
leven kan! Wat de houding van Ame
rika zal zijn, is niet met zekerheid t«
zeggen, al staat het wel vast, dat veis
Amerikanen geneigd zijn Japan z°
sterk mogelijk te maken, „omdat ge
bleken is, dat Japan een stabiliserend!
factor is tegenover Rusland". Van
Russische zijde zit men natuurlijk ook
niet stil. Nu de Jappen Mansjoerijs
kwijt zijn, moeten zij b.v. hun steen
kool uit Amerika betrekken, wat heel
erg duur is (vooral omdat ze zelf geen
schepen hebben om ze te vervoeren'.
De Russen nu hebben al steenkool
aangeboden tegen een tiende van d*
Amerikaanse prijs.
t an de andere Westerse landen b&
hoeft Japan niet veel hulp te vt-rwach'
ten, want die zijn als de dood voor de
Japanse concurrentie. Met de houding
van Amerika ten opzichte van Japan
zijn de bondgenoten het dan ook lang
niet altijd eens en ondertussen zit de
Japanner op het vinkentouw en wacht
het gunstigste moment al om uit ds
bestaande tegenstellingen zoveel mo
gelijk voordeel te putten Men kan
hem geen ongelijk geven, maar opPas'
sen is de boodschap.
