Westerlicht in Alkmaar gedeeltelijk
in vlammen opgegaan
Plannen voor evacuatie bevolking
zijn gereedgekomen
Protest van Belgische hof bij
Britse ambassadeur
V.S. zullen overeenkomst met
Indonesië uitvoeren
Brandstoffenhandelaar in Zutfen vermoord
VERDRAG EUROPEES LEGER
EIND MAART GEREED
Donderdag 28 Febr. 1952 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11347
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
(jóe eeuws scheepswrak wordi opgegraven
Nieuwe tweespalt in de
Labour-partij
O/er Churchills verklaring in
het Lagerhuis
„Atoomproef" met haren
der slachtoffers
Tehuis voor bejaarden mei 253 bewoners brandde als een fakkel
Zes brandweren bonden strijd aan
Een nacht vol verschrikkingen
Biffere ervaringen hebben ons veel geleerd
Geen algehele preventieve ontruiming
van vitale gebieden
Afvaardiging naar begrafenis van Engelse
koning opnieuw in discussie
Scherpe taal van liberale krant
Niet-werkenden worden
in provincie verplaatst
lite£A>^eAicjit
Moede onderhandelaar
Labourdelegatie gaat in
Parijs overleggen
O/er Duitse herbewapening
Duifse socialisfen
dreigen mei aciie
Heden begint conferentie
over Duitse schulden
Civiele verdediging
Tenzij Indonesië hei
verdrag opzegi
Buit bedroeg slechts
twiniig gulden
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05, per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen ƒ0.49
Verwacht wordt, dat de door Chur-
Chill in het Lagerhuis afgelegde ver
klaring, volgens welke de Labour-
regering indertijd heeft ingestemd met
door Amerika voorgestelde maatrege
len tegen China indien zich in Korea
bepaald ontwikkelingen zouden voor
doen, de kloof in de Labourpartij zal
Verdiepen.
Een eerste aanwijzing hiervoor is,
dat de bestuursvergadering van de
partij de beslissing over een nieuw
manifest over de buitenlandse politiek
heeft aangehouden. De kwestie komt
volgende week in een vergadering van
de Lagerhuisfractie aan de orde.
Hef proces-Marie Besnard
Het onderzoek naar de doodsoorzaak
van de elf personen, wier dood aan
Marie Besnard ten laste wordt gelegd,
zal thans verder plaats vinden in de
Franse atoomsplijtoven, waar een haar
van elk der stoffelijke overschotten
aan een bombardement door neutronen
zal worden onderworpen. Indien zich
arsenicum in het haar bevindt, zal het
radio-actief worden, hetgeen door een
geigerinstrument zal worden gere
gistreerd. Vit de afstand, waarop het
evenueel aanwezige arsenicum zich
van de haarwortel bevindt, kan men
bepalen, op welk tijdstip voor het in
treden van de dood de vergiftiging
geschiedde. Deze proefnemingen ge
schieden op verzoek van de verdedi
gers.
Israël heeft aan Sowjet-Rusland
verzocht, de emigratie van Joden naar
Palestina toe te staan.
Woensdag is men, nadat men veer
tien dagen geleden bij graafwerk
op een oud wrak in de bodem ge
stoten was, in de gemeente Sloot-
dorp op een terrein van de heer
Schrale aan de Wieringweg begon
nen met het uitgraven van het
wrak van een schip, dat naar
men vermoedt ter plaatse in de
zestiende eeuw gezonken is. Het
opgraving swerk geschiedt onder
toezicht van de Rijksdienst voor
Oudheidkundig Bodemonderzoek
te Amersfoort. Voorzover men
reeds kan nagaan heeft het schip
een breedte van ongeveer zes
meter en een lengte tussen twin
tig en vijf en twintig meter. Het
is het grootste schip dat ooit in de
bodem van de voormalige Zuider
zee gevonden is.
Hedennacht om ongeveer één uur is, door tot nog toe onbekende oorzaak,
brand uitgebroken in het bovendeel van de rechtervleugel van het grote tehuis
voor bejaarden Westerlicht in de Hout te Alkmaar. Het fraaie tehuis met zijn brede
vleugels, dat in 1932 door de heer Saai werd gebouwd stond in weinige ogenblik
ken in vlammen. De linkervleugel bleef dank zij dertig waterstralen behouden,
maar aan de rechterzijde brandde het gebouw als een reusachtige fakkel en
toen hedenmorgen bij het gloren van de dageraad met het nablussingswerk kon
worden begonnen, was de bovenverdieping van deze vleugel tot aan het in het
midden van het perceel prijkende torentje in de vuurzee opgegaan.
Alkmaars brandweer was onmiddellijk met groot materiaal uitgerukt en voor
deze enorme brand werd de hulp ingeroepen van de brandweren uit Heiloo,
Bergen, Koedijk en Langedijk, alsmede uit Beverwijk vanwaar een ladderwagen
en een motorspuit werden gezonden.
Terwijl de nachtelijke hemel door 'n
geweldige vuurgloed gekleurd werd,
een gloed, die tot in verre omtrek ze
kerheid gaf, dat in Alkmaar een enor
me uitslaande brand woedde, spoedden
vele Alkmaarders zich naar de plaats
des onheils waar men zich niet alleen
om de brand kon bekommeren, maar
waar in den beginne handen te kort
kwamen om de bejaarden, die door het
vuur in hun slaap gestoord en uit hun
kamers verdreven waren, aan onderdak
te helpen.
Vele van deze mensen kunnen zich
zelf niet meer helpen en het is begrij
pelijk, dat de schrik zo plotseling uit
hun bed in nachtkleding naar buiten te
moeten op vele oude mannen en vrou
wen verlammend werkte.
WIE HELPEN KON STAK DE
HANDEN UIT.
Wie helpen kon stak de handen uit
de mouwen om de slachtoffers zo spoe
dig mogelijk onderdak te brengen. Het
is een gelukkige omstandigheid, dat zo
wel het Centraal Ziekenhuis als de
Muziektuin in de onmiddellijke nabij
heid liggen. Patiënten die niet meer lo
pen konden werden op rolstoelen weg
gereden, anderen werden door twee be
geleiders ondersteund weggebracht en
auto's waaronder de ziekenauto
reden af en aan om de van huis ver
drevenen een veilig onderdak te kun
nen bieden.
Het Centraal Ziekenhuis was natuur
lijk het meest geschikt voor opname
van deze oude mensen en wie hier
gebracht werden, konden na weinige
minuten een bed vinden, waarin ze van
de eerste schrik konden bekomen. Au
to's reden af en aan met beddegoed,
dat zoveel mogelijk uit het nog intact
gebleven gedeelte van het tehuis ver
zameld was en dat zowel in het zieken
huis als in de Muziektuin uitstekend
te pas kwam om de in nachtkleding
verkerende oudelieden in dekens te
kunnen wikkelen.
Het was een zielig gezicht ze daar
op rijen op stoelen te zien zitten, stil
voor zich uitstarend, als beseften ze
nog altijd niet welke ramp hun had ge
troffen. Want opvallend was, dat alles
zo rustig en stil geschiedde alsof het
een doodgewone verhuizing betrof. Er
was geen geroep en geschreeuw, er
waren geen mensen, die elkander in de
weg liepen, iedereen vond als vanzelf
sprekend zjjn taak en van een paniek
is dan ook geen ogenblik sprake ge
weest. (Zie verder pag 3)
Prof. Walter Hallstein, de Westduitse staatssecretaris van buitenlandse zaken,
heeft verklaard, dat naar zijn mening geen nieuwe conferentie van ministers
nodig zal zijn voor de voltooiing van het verdrag inzake het Europese leger.
Het voornaamste probleem is Dinsdag opgelost door de vaststelling van de
Duitse bijdrage tot de Europese verdediging. De deskundigen zullen thans het
verdrag tegen het einde van Maart gereed kunnen hebben voor parafering, zo
meende Hallstein. De ondertekening zal moeten wachten op de voltooiing van
het stelsel van verdragen, dat het Duitse deelgenootschap in de Westelijke ge
meenschap regelt.
Socialistisch blad meldt:
De chef van het kabinet van koning Boudewijn, Verwilghen, heeft gisteren
een onderhoud gehad met de Britse ambassadeur in Brussel. Officieel is mede
gedeeld, dat dit gesprek slechts een particulier karakter heeft gehad, maar cte
socialistische Le Peuple weet te melden, dat Verwilghen heeft geprotesteerd
tegen de berichten en de artikelen, die ter gelegenheid van de begrafenis van
koning George VI in de Britse pers over de Belgische koninklijke familie zijn
gepubliceerd. Het blad beweert, dat Verwilghen deze stap zonder overleg met
de regering heeft gedaan.
Euset, de leider van de Belgische so,
cialisten, die verleden week reeds een
onderhoud heeft gehad met premier
Van Houtte, is Dinsdag door koning
Boudewijn in audiëntie ontvangen.
Naar verluidt zouden de besprekingen
voornamelijk gegaan zijn over de inci
denten, die zich in het parlement neb
ben voorgedaan met betrekking tot de
Belgische afvaardiging naar de begra
fenis van de Engelse koning.
Ook van liberale zijde heeft men zijn
ontstemming over het ontbreken van
AAN DE HAND VAN RICHTLIJNEN, die zijn neergelegd in een gisteren in
gediende regeringsnota, zijn in nagenoeg alle provincies de voorlopige plan
nen voor evacuatie en vluchtelingenzorg in geval van oorlog, tot stand gekomen.
De betreffende nota behandelt vooral de wijze waarop de voorbereidende werk
zaamheden voor verplaatsing van de bevolking worden verricht. De thans ge
geven richtlijnen verschillen belangrijk van die, welke voor 1940 werden gege
ven. Met betrekking tot evacuaties bij luchtbombardementen ging men er toen
b.v. van uit, dat de inrichting van stellingen e.d. de verplaatsing van de bevol
king in de omgeving van die stellingen noodzakelijk maakte. De bombardemen
ten op Nederlandse steden tijdens de afgelopen oorlog hebben wel bewezen, dat
deze werkwijze allerminst bevredigend was. Niettemin neemt de regering ook
nu beperkingen in acht. De voorbereidende werkzaamheden worden dan ook
bepaald tot een eventuele evacuatie van de bevolking van „A-gemeenten". Dit
zijn plaatsen, die van vitale betekenis zijn door de aanwezige industrieën of
militaire inrichtingen. Voor ons gewest zjjn dit Den Helder, Velsen-IJmuiden
en Beverwijk.
NAAST DE begrenzing tot „A-ge
meenten" geldt, dat geen algehele ont-
ruiming-uit-voorzorg van deze gebie
den ter hand zal worden genomen. Dit
sluit de behoefte aan voorbereidings
maatregelen echter niet uit. De erva
ring leerde, dat de schade door lucht
aanvallen toegebracht aan grote steden
kan worden geschat op een derde van
het totaal aan woningen. Het onder
brengen van de bevolking van dit der
de gedeelte in het overgebleven deel
van de stad. zou een te zware belasting
voor de stadsbevolking worden. Zo no
dig moet dus een opschuif-systeem
worden toegepast, als zich gebrek aan
huisvesting voor de werkende bevol
king voordoet. In de eerste plaats zul
len de personen, die niet in het ar
beidsproces zijn opgenomen (onmaat
schappelijke elementen, kinderen bo
ven de drie jaar, ouden van dagen, zie
ken en kraamvrouwen) elders worden
ondergebracht, soms in speciale nood-
inrichtingen.
Elke provincie moet zoveel mogelijk
zijn eigen verplaatsingsproblemen op
lossen, zodat voorkomen wordt, dat
het voor de verdediging zo belangrijke
rollend materieel aan het leger wordt
onttrokken.
Bij de bewegingsoorlog is het be
zwaarlijk te voorspellen, waar deze
tot evacuatie zal nopen. Het bestaan
MEER BEWOLKING
Verwachting tot hedenavond.
Aanvankelijk op vele plaatsen
mist. Overigens droog weer met
overdrijvende wolkenvelden.
Zwakke tot latige N. tot NU.
wind. Dezelfde of iets lagere tem
peraturen als gi: '.eren.
VRIJDAG: Zon op 7.28, onder
18.18. Maan op 8.31, onder 0.00.
koning Boudewijn bij deze plechtighe
den niet onder stoelen of banken ge
stoken. Het liberale tijdschrift „Le
Flambeau" schreef o.m.: „Het land ver
wacht, dat er op het paleis slechts een
regerend vorst is, die niet wordt be-
invloed door wraakgevoelens van een
familie-omgeving. Het land verwacht
minder protocol en jonge raadslieden,
die de koning er van kunnen overtui
gen, dat de monarchieën van onze eeuw
een directer contact tussen het hoofd
van de staat en het volk vereisen".
Naar het weekblad „Pourquoi pas"
intussen berichtte, zou koning Boude
wijn echter in het geheel geen rugge
spraak gehouden hebben met zijn va
der en zou hij wel degelijk bereid zijn
geweest persoonlijk naar Londen te
gaan. Volgens deze lezing zou de uit
eindelijke beslissing voornamelijk toe
geschreven moeten worden aan de be
sluiteloosheid van sommige leden der
regering zelf.
GENERAAL PANGALOS
OVERLEDEN
Generaal Theodoros Pangalos, in 1925
en 1926 dictator van Griekenland, is
gisteren in de leeftijd van 76 jaar te
Athene overleden.
van een deskundig apparaat, dat de
verantwoordelijkheid voor het uitvoe
ren van de evacuaties op zich kan ae-
men, is hier dan ook nog belangrijker
dan bij verplaatsingen wegens bom
bardementen.
Evacuaties in verband met de in
richting van stellingen, linies, etc., zul
len tot het strikt noodzakelijke beperkt
blijven.
In de houding van admiraal C. Tur
ner J°V> de leider van de wapen
stilstandsdelegatie der V.N. in
Korea, schijnt zich de afmatting
van de zich traag voortslepende
besprekingen te weerspiegelen. De
admiraal begeeft zich naar een tent
in het geallieerde kwartier tijdens
een rustdag gedurende de onder
handelingen.
Het hoofdbestuu der Engelse La
bourpartij heeft besloten, 29 Maart een
delegatie naar Parijs te zenden om met
de Franse socialistische leiders de Duit
se herbewapening te bespreken.
De sociaaldemocratische partij heeft
Adenauer ervan beschuldigd, tegen de
wil van het volk fen tegen de waar
schuwingen van de oppositie een nieu
we stap naar herbewapening te hebben
gedaan door in te stemmen met de
Westduitse bijdrage aan de Europese
verdediging. De oppositie zal thans ge
noodzaakt zijn, „practische" maatrege
len tegen de regering te nemen.
De partij berekent de Duitse verdedi
gingsuitgaven met inbegrip van
achterstallige bezettingskosten op
tenminste 12.4 milliard mark, zijnde
ruim twee milliard meer dan het of
ficieel opgegeven bedrag, en beschul
digt er verder de regering van, op
nieuw verreikende concessies te heb
ben gedaan in ruil voor beloften. Ge
vraagd wordt, waar de bondsregering
de machtiging voor dergelijke be
loften vandaan haalt.
De regering heeft het bedrag van
12.4 milliard mark volslagen onjuist
genoemd.
Ook Nederland neemt deel
Hedenmiddag begint te Londen de
internationale confermtie tot regeling
van de buitenlandse schulden van
Duitsland. Deze zal worden gehouden
onder auspiciën van de drie-landen-
commissie voor de Duitse schulden.
Aan de conferentie zullen niet alleen
vertegenwoordigers van Amerika, En
geland, Frankrijk en Duitsland deel
nemen, maar ook delegaties van lan
den, die vorderingen op de regering te
Bonn hebben. Hiertoe behoort ook
Nederland.
INDIEN men de eerste de beste bur-
ger of burgeres van ons land de
vraag zou stellen of hij of zij van oor
deel is, dat Nederland bezig is zich
op een eventuele oorlog voor te be
reiden, dan zal. dunkt ons. het ant
woord luiden, dat men weliswaar op
de hoogte is van de enorme bedragen,
die voor het inrichten van een sterke
defensie in Europees verband moeten
worden opgebracht, maar dat deze mi
litaire inspanningen zeker niet leven
in de bevolking. Het is wellicht een
van de vreemdste ervaringen van deze
dagen, dat het gehele complex van mi
litaire maatregelen als het ware bui
ten de gedachtenwereld van de indi
vidu ligt en hem slechts beroert voor
zover hij er via zijn portemonnaie mee
te maken krijgt. Men zou, redenerend
op basis van deze ervaring, allicht tot
de overtuiging kunnen komen, dat er
een wereld verschil ligt tussen de in
zichten van de regeringen en haar ver
tegenwoordigers op de conferenties
van de laatste weken enerzijds en de
volkeren aan de andere kant. De ge
wone man gelooft niet, dat men de
oorlog moet voorbereiden, indien men
de vrede wil. Hij zegt eenvoudigweg,
dat er meestal oorlog komt, indien de
groten der aarde aan het voorberei
den slaanFn het is daarenboven
ongetwijfeld een afschuwelijke ge
dachte, dat er mensen zijn. die enorme
winsten toucheren uit de fabricage van
instrumenten, die bedoeld zijn dood en
verderf te zaaien.
Wij hebben meer dan eens vastge
steld. dat het de houding van de Sow-
jetunie is, die het democratische Wes
ten dwingt tot het nemen van maat
regelen, welke mogelijke aggressie uit
het Oosten succesvol kunnen keren.
Daarbij houden wij steeds voor ogen,
dat het niet aangaat de wereld te ver
delen in vlakken van zwart en wit of
wel in een brave, onschuldige, demo
cratische kant en een zwarte, duivelse
communistische. Maar we wonen, leven
en werken in het Westen, wij hebben
dat Westen leren liefhebben for better
or worse. DéSr ligt het knooppunt van
onze gedachten.
De krantenlezer heeft dezer dagen
kunnen kennisnemen van de resultaten
der besprekingen in Lissabon. Kort ge
zegd komen zij hier op neer. dat de
Europese Defensie Gemeenschap een
feit is geworden; al zullen nog talrijke,
voor een deel ook op het nationale
vlak liggende problemen moeten wor
den opgelost.
Tot nu toe is de sterkste nadruk ge
legd op de militaire zijde van de Wes
terse paraatheid. Evenwel worden de
stemmen luider, die vragen om duide
lijk omlijnde plannen voor de civiele
verdediging. Dan doelen wij niet op
een onderzoek van de mogelijkheid de
regering en hogere ambtenaren in tij
den van gevaar naar het buitenland te
evacueren. Bovenal gaat de directe be
veiliging van de burgerbevolking. Wij
herinneren ons maar al te goed wat
een totale oorlog betekent. Welaan, de
totaliteit van de afgelopen oorlog was
maar kinderspel vergeleken bij wat de
burger bij een nieuwe wereldbrand te
wachten staat. Het is zelfs de vraag of
wij tegen de moderne oorlogsmiddelen
iets kunnen uitrichten. Indien wij
schrijven en denken over civiele ver
dediging, dan hebben wij in de eerste
olaats het oog op een zo goed moge
lijke bescherming van de burgerbevol
king tegen het oorlogsgeweld. Inschake
len van burgers in het krijgsbedrijf zelf
achten wij niet verantwoord.
Wij zullen moeten bedenken, dat het
organiseren van de civiele defensie
wederom ontzaglijke bedragen vergt.
De suggestie van de regering deze be
dragen door de onderscheiden bedrij
ven te laten betalen en ze in de prijs
der producten te verwerken lijkt nau
welijks uitvoerbaar. Het prijsniveau is
al hoog genoeg! Bovendien hebben wij
hiertegen het principiële bezwaar, dat
de overheid niet mag afschuiven wat
zij zelf kan doen. Zij behoort met
concrete plannen te komen, die
binnen de kring der economische mo
gelijkheden liggen.
De voorlichting op dit terrein zal
met kracht ter hand moeten worden
genomen. Laten al diegenen, die tot
deze taak zijn geroepen, begrijpen dat
zij in ons volk een sterke afkeer, een
diepe tegenzin zullen moeten over
winnen!
Autoriteiten van het Amerikaanse de-
parlement van Buitenlandse Zaken
hebben medegedeeld, dat nieuwe on
derhandelingen over de huidige over
eenkomst met Indonesië zeker niet van
de zijde der V.S. zouden uitgaan. De
Amerikaanse regering zal de overeen
komst uitvoeren, tenzij de Indonesische
regering mededeelt, dat de overeen
komst niet langer van kracht is. Men
Twee ongeveer 30-jarige inwoners
van Zutphen, S. P. en Van S. hebben
hun stadgenoot, de 61-jarige voor
malige brandstoffenhandelaar J. A.
Boer, in een verduisterde auto met een
dun riempje gewurgd, waarna zij het
stoffelijk overschot in een greppel
naast de weg wierpen.
De roofmoord werd gepleegd tussen
Enschede en Hengelo. Het stoffelijk
overschot werd gistermiddag bij toeval
door een voorbijgangster gevonden. Het
had daar reeds een week gelegen, want
de vermoorde bracht op 18 Februari
JX een bezoek aan een kennis te En
schede. Sindsdien was niets meer van
hem vernomen. Het is nu gebleken dat
P. en Van S. de heer De Boer in En
schede hebben getroffen. Zij boden aan
hem met de auto naar Zutphen te bren
gen. Op weg daarheen hebben ze de
heer De Boer vermoord. Beide daders
hebben bekend. Roof was de opzet van
hun gruwelijke daad. De buit viel ech
ter zeer tegen want het slachtoffer had
slechts f 20 bij zich en een gouden
horloge. Het geld en het horloge hadden
de daders zich toegeëigend.
PRINS BERNHARD HERSTELLENDE.
Prins Bernhard zal naar mag wor
den verwacht over enkele dagen
zijn werkzaamheden kunnen hervatten.
wees erop, dat deze overeenkomst voor
het zenden van wapenen voor handha
ving van de binnenlandse veiligheid
dateert van begin 1950, toen er nog
geen wederzijds veiligheidspact bestond.
De Indonesische politieke partijen
hebben sedert de val van het kabinet
bestuursvergaderingen belegd om de
toestand in ogenschouw te nemen. In
Masjumi- (Islamietische) kringen werd
verklaard, dat er een nieuwe figuur
was aangewezen, die eventueel als for
mateur zou kunnen optreden. De Na
tionale Partij (P.N.I.) deelde mede, dat
de vorming van een coalitiekabinet op
brede basis gemakkelijk te verwezen
lijken zou zijn als de Masjumi zich naar
binnen en naar buiten een hechte een
heid zou tonen.
De regeringen van Nederland en In
donesië zullen over de stand Van zaken
bij de besprekingen over het Unie-sta-
'uut en Nieuw Guinea, een gezamen*
lijk interim-rapport ontvangen. Zodra
een nieuw Indonesisch kabinet is opge
treden zullen beide regeringen zich ver
staan over de hervatting der besprekin
gen.
De Australische ambassadeur te Dja-
karta is door president Sukarno ont
vangen. Men neemt aan, dat hun on
derhoud verband hield met de Austra
lische houding ten aanzien van het
vraagstuk Nieuw Guinea.
l.
