Koningin bood president Truman het
Nederlandse geschenk aan
Warme toespraak aan pers/unch
„Oorlog" bouwt drieduizend
woningen voor militairen
EXPORT
Ondertekening Atlantisch Pact
plechtig herdacht
Vier doden door explosie van
chloortank te Walsum
Tunnelbouw bij Velsen begonnen
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Zaterdag 5 April 1952
77e Jaargang No. 11379
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulov/na
DRIE HOOGTEPUNTEN IN DERDE DAG
Bezettingskosten hoger
dan W.-Duitsland dacht
Ingewikkeld ongeluk bij
's Gravenhage
Nieuwe Atlantische Raad
te Londen bijeen
Ook de kleine stemmen
hebben waarde
Tweehonderd personen werden vergiftigd
Paniek in een fabriek
in een
van cellulose
lUeeAtelDcht
Da Vinei wist het wel!
OUDE MIJN ONTPLOFTE
Komt eens logeren!
Grote orders van het
SHAPE voor ons land
Bouwplannen kosten ruim zeven millioen gulden
Ook Den Helder
gegadigde
Verzegelde enveloppen
werden omgeruild
Israëliërs uit Frankrijk
uitgewezen
Drie jaar geëist tegen
amateur- landverraders
Overval in Haaren (N.B.)
verhinderd
r\ezer dagCn heeft d„ minister van
ABM gaat zeven fragmenten gieten
Directie:
J, BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—, elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6 05, per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen ƒ0.49
Wrijving tussen Bondsregering
en bezetters niet uitgesloten
De Westelijke Geallieerden hebben
besloten West-Duitsland hogere bezet-
tingslasten op te leggen dan de West-
duitse regering had verwacht, aldus is
van welingelichte Geallieerde zijde te
Bonn vernomen. Dit besluit zal wel
licht leiden tot wrijving tussen de be
zettende mogendheden en de Bonds
regering.
De Westelijke mogendheden zouden
West-Duitsland ongeveer 600 millioen
Mark per maand vragen. De Bonds
regering rekende echter op 500 milli
oen Mark. 1
Vrachtauto kantelde om
Nabij het viaduct op de Rijksweg
AmsterdamDen Haag heeft zich gis
termiddag een gecompliceerd auto
ongeluk voorgedaan, waarbij de heer
M. Belinfante uit Amsterdam zwaar
werd gewond en zijn wagen volkomen
werd vernield.
De wagen van de heer B. stond stil,
toen uit de richting Den Haag een zes-
wielige, met sinaasappelen geladen
vrachtwagen naderde. De chauffeur
wilde links uithalen om de stilstaande
auto te passeren. Op dat moment werd
hij echter zelf door een andere auto
voorbijgereden. De chauffeur van de
vrachtwagen trachtte nog door krach
tig remmen een aanrijding te voorko
men doch dit gelukte niet. De vracht
wagen reed van achteren op de auto
van de heer B„ die omsloeg en van de
dijk rolde. Zelf kantelde de vracht
wagen om en kwam deels op de berm
deels op het wegdek terecht. De heer
B. werd naar het Burgerziekenhuis in
Amsterdam overgebracht.
De op de bijeenkomst van de Noord-
atlantische organisatie te Lissabon ge
vormde nieuwe Atlantische Raad is
Vrijdag voor de eerste maal te Lon
den bijeengekomen. De raad zal zijn
hoofdkwartier de volgende week naar
Parijs overbrengen en naar verwach
ting tegen 15 April zijn eigenlijke
werkzaamheden kunnen beginnen.
IARIE HOOGTEPUNTEN had de derde dag van het Koninklijk bezoek aan de
Verenigde Staten. Het belangrijkste voor ons volk was ontegenzeggelijk de
aanbieding van het Nederlandse geschenk, het klokkenspel, aan de president.
De koningin overhandigde Truman met een korte, hartelijke toespraak het
kleuterklokje een symbool voor het gehele geschenk. Dan heeft de koningin
het woord gevoerd op een plechtigheid ter herdenking van het driejarig be
staan van het Atlantische Pact. Ten slotte en dat was voor het Amerikaanse
publiek stellig het meest sprekende moment hebben koningin en prins
aangezeten aan een lunch, hun door enige honderden Amerikaanse journalisten
in het Statler Hotel aangeboden.
LIET KLOKJE „Ik kleinste, het rein-
ste" bood de Koningin aan Truman
aan met een toespraak, waarin zij
uiteen zette, dat het gehele Nederland
se volk in al zijn geledingen, alsmede
zijn overzeese rijksdelen op het Weste
lijk halfrond, tot dit geschenk had bij
gedragen. Voorts wees H.M. er op, dat
deze kleine klok misschien onaanzien
lijk is. maar dat zij van niet minder
betekenis moet worden geacht dan
haar grotere en machtiger zusters. „Om
een werkelijke harmonie te verkrij
gen moet men ook recht doen weder
varen aan de kleine en heel kleine
stemmen, die zich niet door de macht
van het gewicht kunnen laten gelden.
Het mensdom zou hieruit lering kun
nen trekken. Zovele stemmen worden
in onze bewogen wereld nog steeds
niet gehoord."
CNKELE uren te voren had de Ko-
ningin in een plechtigheid in Con-
stitution Hall het Atlantische Pact
vergeleken met het Romeinse Keizer
rijk rondom de Middellandse Zee. Dit
hield echter ook 'n bepaalde dreiging in.
De NAVO-landen vormen een vrij
willige gemeenschap en dit kan nooit
een bedreiging naar buiten zijn. Het
Atlantische Pact kan nooit alleen ne
gatief zijn. doch moet ook positief
worden. Het doel is niet alleen de vre
de te bewaren, doch ook de vrede te
winnen. Er bestaat geen grotere moed
op het slagveld dan de moed van de
geest. Deze is de belangrijke factor bij
al onze ondernemingen.
Ook Truman wees op de vredeswil
van de NAVO-landen. Zij willen rie
oorlog verhinderen en hebben daartoe
de enig juiste weg gekozen: zij hebben
zich aaneengesloten: Het gaat er niet
om, van deze gemeenschap een groot
garnizoen te maken. Het zou dwaas
zijn een dergelijk doel na te streven.
Wij willen de oorlog uitschakelen en
de krachten van de menselijke vooruit
gang vrij maken.
Vrijdagochtend is in een cellulose-
fabriek te Walsum in het Ruhrgebied
een houder met vloeibaar chloor ont
ploft. Het vergiftige, geel-groene gas
doodde bijna onmiddellijk drie man
nen. Een vierde kon zich nog hondera
meter verwijderen, maar zakte teen
stervend ineen. Bij 200 mensen heb
ben zich min of meer ernstige vergit-
tigingsverschjjnselen voorgedaan. Ruim
honderd zijn in het ziekenhuis opge
nomen. Acht hunner waren zeer ern
stig ziek, maar zullen het leven kun
nen behouden.
Na de ontploffing ontstond een pa
giek. Verscheidene arbeiders moesten
'ater door reddingsploegen uit de ia-
bliek worden gedragen. Het gas ver
spreidde zich snel. Honderden perso
nen die in de fabriek werkten of m
de nabijheid woonden, zijn met auto
bussen buiten de gevaarlijke zone ge
bracht. De gehele melkvoorraad in de
stad werd onder de getroffenen ver
deeld.
DROOG WEER
Verwachting tot hedenavond.
Droog weer met nu en dan wol
kenvelden. Zwakke tot ma"ge
Zuidoostelijke wind. Iets hogei
temperaturen.
ZONDAG: Zon op 6.04, oru.er
19.22. Maan op 15.07, onder 4.47.
MAANDAG: Zon op 6 01, onder
19.24. Maan op 16 21. order 4 5...
Waarschijnlijk is er lucht in de
chloorhouder gekomen, Er ontstond
een explosief mengsel; daardoor vloog
de houder als een raket de lucht in
e.i kwam veertig meter verder neer.
De vliegtuigbouwkundige studiever
eniging van studenten te Delft „Leo-
nardo Da Vinei" heeft gistermiddag op
originele wijze de aandacht gevraagd
voor het feit, dat het op 15 April vijf
honderd jaar geleden zal zijn, dat haar
schutspatroon werd geboren. Met
latjes, pakpapier en lijm hadden de
leden een pyramidevormige parachute
in elkaar geknutseld, zoals Da Vinei
die had ontworpen. Tegen twee uur
•s middags demonstreerden zij deze
parachute op de markt te Delft. Een
grote pop in vliegerstenue werd, han
gend aan het valscherm, van de twee
de trans van de toren van de Nieuwe
Kerk geworpen en zeilde kalm naar
de begane grond. Even tevoren was
het publiek verrast door de landing
van twintig miniatuur-vliegtuigjesdie
ieder een sigaret als lading vervoerde.
Drie doden, een zwaar gewond
Bij het zoeken naar oude metalen
op de Oirschotse heide zijn gistermid
dag een man en twee kinderen om het
leven gekomen, doordat zich een ex
plosie voordeed, vermoedelijk van een
landmijn. Een vierde persoon werd
zwaar gewond en is in zorgwekkende
toestand naar een ziekenhuis te Eind
hoven overgebracht.
De slachtoffers zijn: A. de Hommel,
27 jaar; Elisabeth Pruymboom, 7 jaar
en haar vierjarige zusje Antome.De
vader van deze kinderen, C. Pruym
boom, 26 jaar, werd zwaar gewond.
Mevrouw Hobart M. Corning,
echtgenote van een schoolopzich-
ter in Washington, heeft de Ko
ningin een aantal brieven over
handigd, bestemd voor de vier
prinsessen. De brieven, die ge
schreven zijn door schoolkinderen
in Washington, beschrijven het
leven van Amerikaanse jongens
en meisjes, hun liefhebberijen,
en lievelingsdieren. Vele kinde
ren inviteerden de prinsessen om
een poosje bij hen te komen
logeren.
Op de toespraak van de Koningin
volgde een ovatie, die minutenlang
duurde.
In „het hol van de leeuw"
HET HOL van de leeuw noemde een
van de leden van het gevolg hgt
Statler hotel, waar de Koningin en de
Prins aan de perslunch hebben aange
zeten. De bekende publicist Walter
Lippmann, die als tafelpresident op
trad, sprak een woord van welkom,
dat hij inleidde met enkele welgeko
zen zinnen van zelfcritiek. Hij sprak
over de Amerikaanse pers, die zo goed
is ingelicht en over de tactvolle en
delicate wijze, waarop de journalisten
optreden.
Na hem bood de journaliste Josephi-
ne Rilpley, voorzitster van de Vrouwe
lijke Nationale Persclub, vier met de
hand vervaardigde Indiaanse armban
den van zilver en turkoois voor de
vier prinsessen aan. Deze zijn gemaakt
in de Zuni-reservaten van Nieuw-
Mexico.
De Koningin wees er in haar rede
op, dat Nederland zelden sensationeel
nieuws oplevert. Maar is het eigenlijk
geen nieuws, dat zee tot land wordt
gemaakt, dat op de plaats van diep
water vruchtbare grond een welvaren
de bevolking een bestaan verschaft?
En dat geen economische of douane
unie kan worden vergeleken met wat
de Benelux reeds tot stand heeft ge
bracht?
Voortgaande wees de Koningin op
de waarde van een vrije pers vooreen
goede voorlichting. „Want al spreekt
u elkaar tegen, allen tezamen moet u
Wel de waarheid benaderen. De re
genboog bevat vele kleuren en nuan
ces, die tezamen slechts dit ene ople
veren; licht. De dingen, die het dag
licht kunnen of behoren te zien, moe
ten door uw gemeenschappelijk werk
in de openbaarheid komen in helder
wit licht".
Na met een enkele zin de grote pro
blemen van deze tijd te hebben aange
stipt, heeft de Koningin haar toe
spraak besloten met de verklaring,
dat wij ondubbelzinnig voor de keus
staan: leven of vernietiging .„Het is
mijn oprechte wens, dat u in de toe
komst geleidelijk aan zult kunnen ge
tuigen van de verwezenlijking van een
betere maatschappij, hetgeen betekent,
dat de keus luidt; leven".
Het geallieerde hoofdkwartier van
generaal Eisenhower bij Parijs heeft
bij firma's in Amsterdam en Utrecht
Orders geplaats voor kantoormeubilair
tot een totaal bedrag van 50 a 60.000
gulden. Dit zijn de eerste bestellingen
van het Shape in Nederland.
In Schermerhorn zijn werklieden
druk bezig met de restauratie van
de uit de zestiende eeuw daterende
Nederlands Hervormde kerk.
Overleg tussen de minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting en de
staatssecretaris van Oorlog heeft ge
leid tot overeenstemming omtrent de
bouw van ongeveer 3000 woningen ten
behoeve van het personeel van de
ministeries van Marine en Oorlog, door
toepassing van duplex-bouw wellicht
op te voeren tot een aantal van 3200.
Er zal naar worden gestreefd, be
roepsmilitairen met de gezinnen zoveel
mogelijk in of nabij de standplaats een
woning te verschaffen. Hiervan wordt
een aanzienlijke besparing v'erwacht
bp de vergoeding van reiskosten we
gens het gescheiden leven van gezin
nen. Van de kosten zal een bedrag van
7 millioen ten laste van de begrotin
gen van Marine en Oorlog komen.
Geraffineerde diefsfal
Een Haagse dame had, voordat zij op
reis ging, een verzegelde enveloppe met
een inhoud van tienduizend gulden ter
bewaring toevertrouwd aan haar hospita
de 50-jarige mevrouw M. R. D. Bij haar
terugkeer ontdekte zij tot haaf ontstel
tenis, dat zich in de nog steeds verze
gelde enveloppe, welke door de hospita
bij een bank was gedeponeerd, slechts
vijfduizend gulden bevonden. Na een
nauwkeurig onderzoek door de Haagse
recherche kwam aan het licht, dat me
vrouw D., tezamen met haar vriend, de
49-jarige M. C. B., de enveloppe met
f 10.000 had verwisseld voor een soort
gelijke enveloppe met f 5000.
Gister zijn vier Israëlische staatsbur
gers uit Frankrijk uitgewezen. De vier
mannen zouden lid zijn van de rechtse
Israëlische „Heroeth" (vrijheids) be
weging, de vroegere „Irgoen Zwai Le-
oemi".
Met de gemeenten Assen en Amers
foort is reeds overeenstemming be
reikt over een bouwplan, met Den Hel
der en nog enige gemeenten maakt het
overleg goede vorderingen. Verwacht
wordt, dat in ongeveer een half jaar
alle 3000 woningen in uitvoering zul
len zijn.
Handel in geheime landmijnen
in een Haags calé
De Procureur-generaal bjj het Haag
se Gerechtshof eiste gisteren tegen 1.
C. D. en L. G., beiden uit Den Haag,
drie jaar gevangenisstraf voor ieder,
wegens verduistering in dienstbetrek
king en uitlokking daarvan. Verdachte
D. werkte in een fabriek, waar, voort
bouwende op Duitse ervaring, een type
landmijn met dubbele ontsteking werd
ontwikkeld. De man kwam in geld
nood en besprak zulks met G., die wel
iets voelde voor verkoop van de land
mijnplannen aan een vreemde mogend
heid. De heer G. stond met zekere F„
die zich particulier detective noemt,
in verbinding.
Deze zou de zaak wel in orde ma
ken, doch stelde zich in verbinding
met de Binnenlandse Veiligheidsdienst,
die met behulp van F. een val opstel
de. Na een bespreking in een café was
een BVD-man, optredend als „Winsky"
bereid een voorschot van 10.000 gulden
voor een incompleet model van de
mijn te geven, mits de tekeningen zou
den volgen. De mijn werd overgege
ven en toen het op betalen aankwam
viel de recherche op een sein van
„Winsky" het café binnen.
De heren D. en G. werden destijds
door de Haagse rechtbank ieder tot
een jaar gevangenisstraf veroordeeld,
tegen welk vonnis ze in hoger beroep
gingen. Het Hof wijst op 18 April von
nis.
Klopjacht op vreemd personage
Donderdagmiddag heeft een indivi
du de omgeving van Haaren (N.B.) en
Oisterwijk in rep en roer gebracht
door een overval te willen plegen,
welke echter door samenloop van om
standigheden is verhinderd. Aan de
RÜksweg te Haaren woont de timmer
man G. Bij diens echtgenote vervoeg
de zich eergisteren een vreemdeling,
die haar met een revolver bedreigde.
Op het hulpgeroep van de vrouw
schoot een buurman toe, waardoor de
indringer blijkbaar zozeer van zijn
stuk werd gebracht, dat hij wegvlucht
te. De Rijkspolitie van de omliggende
posten werd in allerijl gewaarschuwd
en dra vormde zich een ring rond Ois
terwijk, Haaren, Vught, Helvoirt en
andere plaatsen. Na een speurtocht
met politiehonden door de uitgestrek
te Oisterwijkse bossen heeft men Mat
op de dag de hand weten te leggen op
een jonge man. De politie heeft hem
naar Oisterwijk overgebracht.
De in Nederland en vooral in Frankrijk grote bekendheid genietende
mozaiekschilder Anton Molkenboer hoopt a.s. S April zijn 80ste verjaar
dag te vieren. Anton Molkenboer in zijn atelier te Haarlem bezig aan het
nedenkmozaiek ter gedachtenis aan Prof. Jos. Alberdingk Thym, dat zal
aangebracht worden in het interieur van zijn vroegere woning aan de
N.V. Voorburgwal te Amsterdam.
Economische Zaken, prof. dr. v. d.
Brink, een nota aan de Tweede Kamer
aangeboden, waarin een aantal maat
regelen wordt aangegeven, dat zal
worden aangenomen om de export met
name naar landen buiten Europa te
bevorderen. De kern van de gedach-
tengang in deze nota is, dat de Neder
landse handel het verder op zal moe
ten gaan zoeken, naar de beide Ameri-
ka's, om het geld te verdienen, dat
Nederland nodig heeft om te kunnen
industrialiseren. Het is meer dan eens
geconstateerd, dat industrialisatie een
absolute noodzaak is, wil Nederland
in de toekomst aan zijn, in zeer snel
tempo groeiende bevolking, werk etl
brood kunnen geven. Naar de mi
nister meedeelde, zal de Nederlandse
export in de komende twintig jaar in
omvang moeten verdubbelen. Op het
ogenblik bevinden wij ons in een ge
vaarlijke situatie, daar de sortering
van goederen, die wij aan het buiten
land aanbieden, veel te klein is.
Het is bij andere aangelegenheden,
zojuist ook weer bij de sluiting van da
Jaarbeurs in Utrecht, in alle toonaar
den opgemerkt, dat het Nederlands
economische leven slechts dan tot
volle gezondheid kan geraken, indien
het niet blijft bij het bewerken van
buitenlandse markten, die vroeger al
tot zijn domein behoorden, maar in
dien het de moed kan opbrengen
nieuwe gebieden te exploreren. Het is
bekend, dat in samenwerking met
Frankrijk grote aandacht wordt be
steed aan de handelskansen in Afrika.
De reis van Prins Bernhard naar
Zuid-Amerika van het vorig jaar, die
over enige maanden door een ni< uwe
tocht daarheen zal worden gevolgd,
had zeer nadrukkelijk de bedoeling
de rijke Zuidamerikaanse gebieden te
interesseren voor het Nederlandse pro
duct. Wij menen te mogen zeggen, dat
de Nederlandse* handel en de Neder
landse industrie niet met voldoende
aandacht in de stappen van Prins
Bernhard zijn getreden. Het is ook be
paald gemakkelijker te blijven bij een
cliëntele, die men kent en waarvan
men ieder jaar dezelfde of ongeveer
gelijk gerichte verwachtingen heeft.
Minister v. d. Brink heeft bekend ge
maakt, dat de Nederlandse rege
ring talrijke maatregelen heeft voorge
steld, die de export naar overzee moe
ten stimuleren en waardoor de risico's
voor het bedrijfsleven enigszins wor
den verzacht. Het werkkapitaal van
de Herstelbank zal worden uitgebreid.
De Staat zal een garantie van vijftig
millioen verlenen aan de Export-
Financieringsmaatschappij; exporieurs,
die goederen uitvoeren naar buiten-
Europese landen, zullen bepaalde be
lastingen verminderd krijgen. Deze
belastingverlichting kost aan de schat
kist een bedrag van zestig a zeventig
millioen! Het ligt niet in de bedoeHng
dit verlies aan inkomsten door verho
ging van andere belastingen ongedaan
te maken. Uit dit alles blijkt wel hoe
ernstig de regering het meent met haar
streven naar export-bevordering naar
buiten-Europese gebieden. Een belang
rijk fenomeen in iedere handel is het
risico nemen. Wij zijn verheugd, dat
thans ook de overheid bereid is een
risico van rond zestig millioen gulden
te aanvaarden, om te proberen de wel
vaart voor het opgroeiende geslacht
veilig te stellen. Wij behoeven er niet
nadrukkelijk op te wijzen, dat alles na
1945 zo keurig was geregeld, geordend,
gecoördineerd en overkoepeld, dat de
zakenman door al deze bomen het bos
niet meer kon vinden en er een men
taliteit ontstond, die men gemeenlijk
in een koelhuis aantreft.
Liet is goed, dat we bij onze eigen
historie in de leer gaan. Wij hebben
op school geleerd van het succes der
Verenigde Oostindische compagnie. La
ter zijn wij gaan inzien, dat de gehele
opzet en de gehele uitvoering van deze
Oostindische compagnie welhaast de
grootste gok in onze economische ge
schiedenis is geweest. De degelijke,
zakelijke kennis van onze mannen van
industrie en handel garanderen ons
een krachtige aanpak van de economi
sche expansie, die thans eindelijk op
moderne wijze door de regering wordt
gestimuleerd.
Een tweede probleem komt in dit
complex naar voren. De Nederlandse
poging om de export naar buiten-
Europese landen te verhogen zal niet
slagen, indien de regering het buiten
land niet tot een redelijk inzicht kan
brengen inzake de tarievenpolitiek.
Thans is het vaak zo, dat wanneer
onze producten in prijs dalen het bui
tenland met het oog op de concurren
tie de grens sluit. Een nieuwe export-
drive is niet mogelijk, indien de rege
ring het buitenland niet van de juist
heid van ons standpunt kan doordrin
gen.
Het spreekt vanzelf dat wij de resul
taten van deze maatregelen met grote
belangstelling afwachten.
Gisteren is de Velsense tunnelbouw in feite begonnen. De Dienst Sluizen en
Stuwen van de Rijkswaterstaat in Utrecht heeft namelijk de Amsterdamse
Ballast Mij. opdracht gegeven met het project te beginnen, nu de voorberei
dende fase is afgesloten. Hiertoe zullen in de bestaande bouwput ten Zuiden
van het Noordzeekanaal zeven betonnen tunnelfragmenten worden vervaar
digd, die elk 18 meter lang zijn. In deze fragmenten worden twee autoverkeers-
banen en een spoorwegbaan gegoten. Dit gedeelte van het werk vergt naar
schatting VA jaar. De totale bouwtijd van de gehele tunnel wordt geschat op
vijf jaar.
