Senaat verwerpt drie voorstellen
inzake grondwetswijziging
Zaandamse journalist in cel
als staatsgijzelaar
Wijzigingen in Britse kabinet
ZWIJGPLICHT
Geen genade voor nieuwe rechisorde,
leeftijd en uitbreiding Eerste Kamer
Harvard van L.S.K.
neergestort
Arabische sultan trouwde veertig
keer in een jaar....
MEER DEVIEZEN VOOR AUTO
EN MOTORTOERISTEN
Taft leidt op Ike
Donderdag 8 Mei 1952
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11405
Dagblad voor Den HelderKoegras, TexelWieringen en Anna Paulowna
Met Diogenes voor een Verenigd Europa
LOONSVERHOGING
OP KOMST?
Zeevarkens speelden
met zwemmers
Mevrouw Hommerson werd aanvankelijk toegang
tot haar echtgenoot geweigerd
Slechts de faciliteiten
van gewone gevangene
Twee inzittenden gedood
MacLay trad at om
gezondheidsredenen
Weerbericht
De stakingsdreiging in
Belgie bedwongen
Minister Beel voor een
moeilijke taak
Televisie-les in Engelse
scholen
De Nederlandse Bank
wijzigt toewijzing
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 449041
Un COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16ctp. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den Lelke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
ƒ2.02 by vooruitbetaling
plus Incassokosten
Weekabonnementen ƒ0 49
Gisteren heeft de Tweede Kamer de
besprekingen van het wetsontwerp
overgangsregeling werkloosheidswet
voortgezet. Volgens dit ontwerp be
staat er geen aanspraak op wachtgeld
of werkloosheidsuitkering terzake van
werkloosheid, die vóór 1 Juli 1952 is
aangevangen. De heer Suurhoff (PvdA)
roemde de voordelen van de werkloos
heidswet. De voldoening hierover zal
nog groter worden als de premie, die de
werknemers voor hun werkloosheids
verzekering moeten betalen, door een
loonsverhoging wordt gecompenseerd.
Hierover zijn, zo zeide hij, onderhande
lingen gaande.
De heer Weiter (KNP) noemde het
onderscheid, dat wordt gemaakt tus
sen degene, die voor en na 1 Juli werk
loos wordt, zeer schrijnend. Zij, die
voor 1 Juli werkloos zullen zijn gewor
den wordt daardoor grof onrecht aan
gedaan.
De heer Gortzak (CPN) vroeg aan de
Kamer 't ontwerp af te wijzen. De spr.
voor de VVD, de heer Zegering Had-
ders, voelde ook de onbillijkheid, die
in het ontwerp schuilt, maar was de
mening toegedaan dat deze regeling
onvermijdelijk is. Vandaag zal de mi
nister antwoorden.
(Van onze correspondent in Kaapstad)
TOT groot vermaak van de bad-
gasten aan het strand van Dur-
ban kwamen er een dezer dagen plot
seling drie zeevarkens tussen de zwem.
mers opduiken. De beesten (die het
uiterlijk van gewone varkens hebben,
met zwemvliezen in plaats van poten)
vonden het spelen en stoeien van de
baders blijkbaar zó amusant, dat zij
gingen meedoen. Zij doken en dreven
en zwommen en stoeiden vlak bij hun
menselijke kameraden en ze gingen zó
geheel en al in het spel op, dat ze stuk
voor stuk te dicht bij de kust en op het
zand terecht kwamen. Tien, twintig
keer moesten de mensen hun vreemde
speelmakkers optillen en in het water
terug dragen. De beesten gilden als
jonge varkens, maar zodra ze in het.
water waren hervatten ze hun spel en
zwommen rond de baders of doken
onder hen door.
Eerst na ruim een uur kregen ze er
genoeg van. Toen zwommen ze door de
branding terug naar de diepten van de
Indische Oceaan.
Teneinde aanhangers te winnen
voor de gedachte van een Verenigd
Europa zijn drie Duitse jongeman-
I nen uit Berlijn gestart, de „ton van
Diogenes" achter zich aanrollend.
Over enkele weken hopen zij dwars
door Duitsland en Frankrijk Parijs
te bereiken.
(Van een onzer redacteuren)
De Zaandamse journalist, de beer
A. H. Hommerson, bl\jft voorlopig in
gijzeling. Gisteren heeft de Officier van
Justitie te Amsterdam, mr De MuincK
Keizer, het door de rechter-commis-
saris mr J. Knottenbelt uitgesproken
bevel tot gijzeling bekrachtigd, zodat
de heer Hommerson twaalf dagen in
de gevangenis aan de Weteringschans
te Amsterdam zal blijven opgesloten.
Het schijnt in de bedoeling van de
autoriteiten te liggen, de gijzeling
steeds te verlengen, zodat de kans nier
is uitgesloten, dat de heer Hommer
son voorlopig niet op vrije voeten komt.
Gistermiddag is met een twee per
sonen bemande „Harvard" van de
luchtstrijdkrachten (vliegbasis Leeu
warden) verongelukt. De motor van
het toestel sloeg af, waardoor het vlieg
tuig in een „spin" schijnt te zijn ge
raakt en tussen Birdaard en Rinsuma-
geest in een weiland ter aarde stortte.
Het vliegtuig vloog op de grond in
brand. De brandweer uit Murmerwou-
de was spoedig ter plaatse, maar zij
kon niets meer uitrichten. De twee in
zittenden kwamen om het leven.
Premier Winston Churchill heeft
gisteravond enige wijzigingen in zijn
regering bekendgemaakt.
Alan Lennox-Boyd, thans minister
van staat voor koloniale aangelegen
heden, wordt minister voor het ver
keer en de burgerluchtvaart. Iain Mac-
Leod wordt minister van openbaar
welzijn in de plaats van Crookshank.
Henry L. Hopkinson, thans minister
voor de overzeese handel, wordt mi
nister van staat voor de kolomen.
Crookshank was tot nu toe, behal
ve minister van openbaar welzijn, ook
leider der conservatieve Lagerhuis
fractie. Hij blijft laatstgenoemde func
tie bekleden, terwijl hij tevens de titel
van geheim zegelbewaarder krijgt.
De markies van Salisbury, geheim-
is,r,r- j-vpnisf'•«v vnov n#> be
trekkingen met het Gemenebest en
leider der conservatie Hogerhuisfrac-
Verwachtina tot hedenavond
ZONNIG
Overwegend zonnig weer, maar
later op de dag in het Zuiden van
het land kans op enkele verspreid
voorkomende buien. Zwakke tot
matige wind uit Oostelijke rich
tingen. Iets warmer.
VRIJDAG: zon oo 4.56. onder
20.18: maan op 20.37. onder 4.07
tie, heeft zijn eerste functie opgege
ven. De beide andere blijft hij bekleden.
Er is nog geen nieuwe minister voor
overzeese handel benoemd. Churchill
deelde voorts mede dat de koningin
drie nieuwe geheimraden heeft be
noemd, namelijk Hopkinson, MacLeod
en MacLay.
Het aftreden van de minister van
vervoer MacLay was een gevolg van
ziekte en niet, zoals van bepaalde zijde
is gezegd, van onenigheid, aldus pre
mier Churchill. Volgens AFP wil
Churchill tot opvolger van MacLay
voorstellen Lennox Bovd, minister van
staat voor de koloniën.
Geen der nieuwe ministers zal in
het kernkabinet worden opgenomen.
De stakingsdreiging in Belgie is on
dervangen nu de vakverenigingen een
compromis-oplossingen hebben goedge
keurd, die is uitgewerkt door vertegen
woordigers van regering, arbeiders en
werkgevers. De toeslag van 50 centime
op het uurloon zal aan de arbeiders in
andere vorm worden doorbetaald.
LOONGESCHIL BIJ DE BRITSE
MACHINE-INDUSTRIE
De „Amalgamated Engineering Union",
een Engelse vakbond van arbeiders in
de machine-industrie, heeft in strijd met
het advies van zijn leiders om 'n loons
verhoging van twee sterling per week
voor zijn achthonderdduizend leden
verzocht.
(Van onze parlementaire redacteur)
£JE EERSTE KAMER heeft zich met drie van de zes voorstellen inzake grond
wetswijziging, waartegen Dinsdag reeds ernstige bezwaren werden geuit, niet
kunnen verenigen. Daarby viel het op, dat in de fracties geen eensgezindheid
bestond. Met 34 tegen 16 stemmen (alleen de KVP stemde vóór) werd het ont
werp inzake de overgang naar een nieuwe rechtsorde verworpen. Eenzelfde lot
onderging het voorstel tot uitbreiding van het aantal leden van de Eerste Kamer.
De stemmenverhouding was hier 29 tegen 21 stemmen, t.w. zes leden van de
CHU, drie leden van de CPN, acht leden van de PvdA, negen leden van de KVP
en drie heren van de AR stemden tegen. Lertig van de vijftig Eerste Kamer
leden verklaarden zich tegen de verlaging van de minimumleeftijd voor het
lidmaatschap van de Tweede Kamer en van de Provinciale Staten, waarmede
ook dit voorstel tot ondergang was gedoemd. Het waren 7 AR, 6 CH, 8 KVP-ers,
7 leden van de PvdA en 2 VVD-ers. De overige drie voorstellen konden genade
vinden in de ogen van de senaat. Met 27 tegen 23 stemmen (tegenstanders de
CH- en de CPN-fractie, alsmede 6 leden van de PvdA, 3 Anti-Revolutionairen
en 5 Katholieken) werd besloten tot uitbreiding van de Tweede Kamer. Het
voorstel tot handhaving van de minimumleeftijd voor het lidmaatschap van de
Eerste Kamer werd aangenomen met 43 tegen 7 stemmen (de CPN-fractie, de
socialistische heren Woudenberg, Kapteyn en Jonkman en de KVT-er de heer
wyers). Het ontwerp inzake de bepalingen betreffende de buitenlandse betrek
kingen werd met 44 tegen 5 stemmen aanvaard. De drie leden van de CPN en
de heren De Vos van Steenwijk en Lpuwes van de WD konden hun stem niet
aan dit ontwerp geven.
gr wachtte minister Beel een allesbe
halve gemakkelijke taak, toen hij
gistermiddag het woord kreeg om in
de Eerste Kamer namens de regering
de voorstellen tot grondwetwyziglng
te verdedigen tegen de schier van alle
kanten ingebrachte critiek. In de
ochtendzitting toch had de heer Van
Walsum (P. v. d. A.) nog uitvoerig
de bezwaren van zijn fractie uiteenge
zet tegen de door de Tweede Kamer
in de voorstellen betreffende de nieu-
Toen mevrouw Hommerson gister
middag vergezeld van een Zaandamse
collega zich aan de gevangenis ver
voegde om haar man te bezoeken,
werd zij eerst niet toegelaten. Nadat
een onderhoud was aangevraagd n et
de adjunct-directeur van de gevan -
nis heeft deze aan mr De Muinck Kei
zer gevraagd of mevrouw Hommerson
haar man mocht spreken. Dit verzoek
werd niet toegestaan. Toen men later
contact opnam met mr. Knottenbelt
heeft deze toestemming gegeven voor
een onderhoud van één kwartier. Te
vens werd medegedeeld, dat de heer
Hommerson staatsgyzelaar is en hier
door opgesloten is geworden in een
cel en aan alle beperkingen onderhe
vig is welke gelden vdor verdachten,
die voor een of ander misdrijf in de
gevangenis zijn opgesloten. Dit bete
kent, dat de journalist Hommerson
slechts één krant per dag mag lezen,
dat hij éénmaal per week een briet
naar zijn vrouw mag schrijven en een
maal per week een brief van zijn
vrouw mag ontvangen, welke worden
gecensureerd. Verder dat hij niet mag
roken en zich slechts twee maal per
week mag scheren.
De directie van het Vrjje Volk heeft
gisteren direct aangeboden, de kosten
van de giizeling voor haar rekening
te nemen, waarvoor inmiddels een be-
drair werd gegireerd. De Officier van
Justitie is op dit aanbod niet ingegaan
en heeft besloten, dat de heer Hom
merson staatsgijzelaar moet bleven
met alle gevolgen van dien.
Mr. B. L. Franke, de raadsman van
de heer Hommerson heeft inmiddels
een verzoek tot de Officier van Jus
titie gericht om de beslissing Inzake
de gijzeling ongedaan te maken. Wan
neer op dit verzoek afwijzend wordt
beschikt, zal mr. Franke appèl kun
nen aan tekenen. Het bestuur van de
Federatie van Nederlandse Journa
listen heeft zich inmiddels met deze
kwestie bemoeid en stelt pogingen in
het werk om de heer Hommerson als
gewoon gijzelaar te doen behandelen,
waardoor hii verschillende tegemoet
komingen zal mogen ontvangen. Uit
de Zaanstreek heeft mevrouw Hom
merson tal van blijken van belangstel
ling ontvangen o.a. van de directies
van enkele grote bedrijven.
we rechtsorde van het Koninkryk ge
brachte wijzigingen, welke zgns in
ziens medebrengen, dat de status van
Nieuw-Guinea voortaan alleen bij de
wet en niet óók bij volkenrechtelijk
verdrag zal kunnen worden gewyzigd
Dit achtte de heer Van Walsum een
zodanig bezwaar, dat hij uiterst moei
lijk zijn stem aan dit wetsontwerp,
ron „stukje reactie", zal kunnen ze
ven.
De heer De Vos van Steenwijk
(VVD) motiveerde daarna zon be
zwaren tegen de voorgestelde stem-
overdraeht nog mede met een beroep
op de zijns inziens onjuiste gang van
zaken in onze waterschapsbesturen en
verklaarde zich persoonlijk tegen cie
mogelijkheid om bij verdrag van de
grondwet af te wijken op grond van
het feit, dat dit hoge staatsstuk on
aantastbaar behoort te zijn.
Ministeriële verdediging
j^INISTER BEEL begon zijn rede met
een uitvoerige bestrijding van de
door enkele leden betoogde mogelijk
heid en de wenselijkheid reeds op dit
ogenblik tot een algemene grondwets
herziening te geraken. Deze herzie
ning moet tot een later tijdstip wach
ten opdat een nauwgezette bestude
ring, alsmede een uitvoerige openbare
discussie van de indiening van defini
tieve voorstellen kan voorafgaan.
De uitbreiding van het aantal Ka
merleden motiveerde de minister met
'n verwijzing naar de aandrang van de
Tweede Kamer zelf, alsmede de bevol
kingsgroei sinds 1887, toen het huidi
ge aantal zetels van 100 werd vast
gesteld. De regering acht de uitbrei
ding dan ook in 's lands belang gebo
den en in de lijn van de ontwikkeling
te liggen. De inrichting en de werk
wijze van de Kamers zijp hoe belang
rijk ook, niet een zaak van de rege
ring, maar van de Kamers zelf.
Inzake de opmerking, gemaakt door
verschillende leden, met betrekking tot
het gevaar voor het optreden van
splinterpartijen bij uitbreiding, wenst
de regering t.z.t. in te dienen Voorstel
len tot wijziging van de Kieswet af te
wachten.
(Zie verder elders in dit blad)
Vijf scholen in het Noorden van
Londen zijn er toe overgegaan om
bij wijze van experiment door mid
del van televisie les te geven. Voor
dit doel zullen televisie-uitzendin
gen plaats vinden op speciale golf
lengten.
IJERINNEREN wij het ons goed dan
1 is het al heel wat jaren geleden,
dat een journalist in gijzeling is ge
zet in verband met het feit, dat hij
weigerde de zegsman van een bericht
te noemen. Wij waren nog jong in ons
vak, toen in Den Haag de gemeente
raadsverslaggever van „Het Vader
land" een bericht publiceerde over het
behandelde in een geheime raadsver
gadering. Zijn zegsman moest uiter
aard een raadslid zijn geweest. De be
trokken journalist wist, dat hy des
wege kon worden gegijzeld. Niettemin
weigerde hij de naam te noemen. Daar
mee voldeed hij aan de zwijgplicht
van de journalist.
Deze zwygplicht is nimmer wettelijk
Vastgelegd. Er is na de oorlog een ar
rest van de Hoge Raad gekomen, waar
in het voornaamste rechtscollege in den
lande voor de journalist het beroep op
zwygplicht onaanvaardbaar verklaart.
Toch is er geen weldenkend jour
nalist in ons land, die zqn bronnen
vrijelijk zal prijsgeven. Met deze
kwestie hangt namelpk ten nauwste
samen de vraag of de krantenman zijn
werk nog wel naar behoren kan ver
vullen, indien zijn zegslieden er niet
op kunnen vertrouwen, dat hij weet te
zwijgen. In de practijk van de jour
nalistiek komt het nu eenmaal dage
lijks voor, dat opmerkingen uit de le
zerskring de redactie bereiken. Deze
opmerkingen worden nauwkeurig op
haar waarde en juistheid onderzocht
en gepubliceerd, indien zij belangrijk
genoeg zijn. Vaak worden deze mede
delingen in vertrouwelijke gesprekken
gedaan. De journalist zou niet alleen
dit vertrouwen beschamen, indien hy
desgevraagd de naam van een
zegsman openbaar zou maken, hy zou
tevens één der pijlers van de journa
listiek ondergraven. Deze pijler is
juist het vertrouwen, dat het publiek
in hem stelt.
MEN zal wellicht opmerken, dat de
redacteur-Zaanstreek van ,Het
Vrije Volk" dan toch maar een foutief
bericht in een zeer ernstige zaak als
de roofoverval in de Purmer in zijn
krant heeft gezet en dat deze krant de
volgende dig een rectificatie plaatste.
Inderdaad, deze redacteur heeft wel
licht niet de zorgvuldigheid, die zijn
vak vereist, in acht genomen. Wellicht
heeft hij dat wèl gedaan, maar is hij
het slachtoffer geworden van verkeer
de berichtgeving, die niet controleer
baar was. Hetgeen in politie-, recher
che- en justitiezaken vaak het geval is.
Men kan uitgaan van de gedachte, dat
deze journalist dat bericht dan niet
had mogen publiceren. Wij zouden het
met een dergehjke gedachtengang
eens kunnen zijn.
De redacteitr van „Het Vrije Volk"
weigert nu de naam te noemen van de
man, die hem verkeerd heeft ingelicht.
Dat is niet alleen zijn recht, tevens zijn
plicht. Het zou verregaand onfatsoen
lijk geweest zijn, indien de journalist
die naam zou prijsgeven.
Er spelen m.a.w. in de zaak twee
problemen door elkaar: de kwestie
van zwijgplicht en de kwestie van de
zorgvuldigheid. De zwijgplicht blijft,
omdat de journalistiek zonder deze
haar taak niet kan vervullen. Wij zijn
ons ervan bewust, dat de jurist onver
kort zal vasthouden aan het arrest van
de Hoge Raad. De journalist evenwel
aan wat hij rekent als behorend tot
zijn erecode.
HIT dit alles blijkt opnieuw hoe nodig
het is, dat bij de wet wordt vast
gelegd waaraan de journalist zich
heeft te houden. Dat by het ontwer
pen van zulk een wet het oordeel van
een bevoegde commissie uit de journa
listenorganisaties moet worden ge
vraagd, is buiten kijf. Voor het overige
hebben de hoofdredacteuren er op toe
te zien, dat aan de normale normen
van nauwkeurigheid en betrouwbaar
heid wordt voldaan. Want slechts in
dien de wetgever ervan overtuigd is,
dat de journalistiek alles doet (en veel
laat!) om haar faam van betrouwbaar
heid te handhaven, zal hij van zijn
kant bereid zijn deze kwestie ten fa
veure van ons vak te regelen.
JOALS bekend, is sultan Fadhl
Abdoel Karim van Lahej
(Zuid-Arabie) naar Jemen ge
vlucht toen Engelse troepen de
stad binnentrokken. De militaire
bezetting geschiedde op bevel van
de gouverneur van Aden, nadat
berichten waren binnen gekomen,
dat Abdoel Karim (bekend als „de
gekke sultan") zijn twee neven
zonder vorm van proces had laten
neerschieten.
De sultan, die heerste als een
krankzinnige potentaat, is ge
durende de laatste twaalf maan
den niet minder dan veertig maal
in het huwelijk getreden. Na een
of twee weken stuurde hij de
vrouwen weer weg. Tal van ge
goede families zonden hun doch
ters overhaast naar het buiten-
land, teneinde haar te vrijwaren
voor de kortstondige en betwijfel
bare eer sultane te worden ge
maakt. Onder de paleiswacht
brak een revolutie uit, omdat de
gekke sultan steeds meer zijn
bruiden zocht onder de verloof
den van de soldaten.
Zijn huwelijke volgden elkaar
met steeds korter tussenpozen op,
zijn trouwlust kende geen gren
zen. Toen hij de meisjes eenvou
dig op straat arresteerde en bin
nen het uur tot een „huwelijk"
dwong, stelden zijn twee neven
zich aan het hoofd van een
samenzwering om hem onschade
lijk te maken. Het complot werd
echter verraden en de sultan,
wreed gestoord in alweer een
paar wittebroodsdagen, liet zijn
neven in de tuin van hej paleis
doodschieten.
Daarop grepen de Engelsen in
en bezetten, zonder één schot te
lossen, de stad. De gekke sultan
was echter op het laatste ogen
blik gevlucht.
In aansluiting aan een reeds in De
cember 1,1. door de KNAC aan de Ne
derlandse Bank gedaan verzoek tot ver
hoging van de extra toewüzing van
toeristendeviezen aan hen die per auto
mobiel naar het buitenland reizen, ver
nemen wij thans van de KNAC, dat de
Nederlandse Bank de oorspronkeiyke
extra toewüzing van f 200 per kalen
derjaar als volgt heeft gewyzigd.
Behalve een bedrag van honderd gul
den dat kan worden opgenomen in di
verse geldsoorten, te verdelen naar
keuze over de hieronder volgende lan
den, mag de automobilist eenmaal per
jaar een bedrag aan reisdeviezen kopen
ter waarde van de hier voor deze lan
den genoemde bedragen, welke alleen
in de vorm van cheques mogen worden
verstrekt.
Belgie, Luxemburg nihil; West-Duits-
land f 200; Denemarken f 200; Finland
f350; Frankrijk f250; Griekenland f400;
Gr.-Brittannie en Noord-Ierland f 200;
Ierland f 200; Italië met inbegrip van
Triest f 400; Joegoslavië f 400; Noor
wegen f 350; Oostenrük f 250; Portugal
f 400; Spanje f 400; Turküe f 400; Zwe
den f 300; Zwitserland f 200.
Deze bedragen gelden alleen voor de
eigenaar van de automobiel, die daar
enboven tevens recht heeft op de toe
wijzing van f 400 voor de toeristende
viezen, welke aan alle touristen per ka
lenderjaar worden verstrekt.
Voor reizen per motorrijwiel mag van
deze bedragen inclusief van de f 100
slechts een derde gedeelte worden
aangekocht.
In zün thuïsstaat Ohio heeft senator
Taft alle 56 afgevaardigden naar de re
publikeinse nationale conventie gewon
nen. Volgens niet-officiële tellingen is
Taft nu verzekerd van de steun van in
totaal 332 conventie-afgevaardigden te
gen Eisenhower 28L
Blijkens de laatste uitslagen heeft de
democraat Kefauver in Ohio 27 demo
cratische afgevaardigden gewonnen. De
resterende 27 afgevaardigden heeft de
organisatie van de democratische party
in deze staat toegezegd aan de voor
malige senator Bulkley Held.
In de staat Indiana menen Eisenho-
wers aanhangers, dat zü negen of tien
van de 32 afgevaardigden naar de na
tionale republikeinse conventie zullen
krijgen. De aanhangers van Taft ver
klaarden, dat de senator zo goed als
alle 32 afgevaardigden zal winnen.
v. "1. ?et Internationaal Gerechtshof
heeft Sir ^rnold Menair (Groot-Brit-
tannie) gekozen tot president. De heer
Gustavo Guerrero (Salvador) werd
herkozen als vice-president.