In Helsinki brandthetOlympisch vuur
Juho Paasikivi
opende de Spelen
Brand en ontploffingen teisterden
Noors schip op Atl. Oceaan
r
Westduitse studente
indrukwekkende plechtigheid
verstoorde
Dappere stewardessen hielpen
angstige passagiers
Premier Sultaneh streelt naar een
oplossing in oliegeschil
De kwestie
Nog geen definitieve beslissing
Roofoverval op hazardspelers in
Rotterdam
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Vier Olympische
records gebroken
Scherpe critiek op
dr Buiskool
Maandag 21 Juli 1952
17e Jaargang No. 11469
Dagblad voor,Den Helder, Koegras,*Texel,%Wieringen en Anna Paulowna
De Nederlandse ploeg
maakte keurige indruk
Barbara naar Duitsland
ECYPTISCHE PREMIER
AFCETREDEN
Op eerste dag
ZESTIEN DODEN EN ZES VERMISTEN BIJ SCHEEPSONGEVALLEN
Rel let fes in Teheran
De lading bestond uit
ontplofbare stoffen
MEISJE VOOR TEXEL IN
ZEE VERDRONKEN
Rond de kabinetsformatie
Prof. Kernkamp aan
Overzeese Rijksdelen
Met de ,,bank ervan door
Weerbericht
Directie:
r. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU;
Koningstraat 62—64
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer 443041
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.elke woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal ƒ6.05, per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
De Finse athleet Paavo Nurmi ont
steekt het Olympisch vuur tijdens
de openingsplechtigheid van de
XVe Olympische Spelen.
UELSINKI,
riP117.Pi oh
(Speciale berichtgeving)
19 JULI. Op de Marathontoren, die zich als een slanke, gra-
1 cieuze obelisk boven de witte hoofdstad van Suomi verheft, brandt het
Olympisch vuur. Het lekt aan de randen van de betonnen schaal boven op de
toren, het verspreidt een warm oranje licht in de bak op het middenterrein van
het Olympisch Stadion en het verwarmt de harten van duizenden jonge mannen
en vrouwen, die van schier alle landen der globe naar het noorden zijn geko
men, om, zoals zij hedenmiddag tijdens de openingsceremonie van de Olym
pische Spelen ter viering van de XVe Olympiade van de moderne tijd, plechtig
hebben gezworen, mede te dingen in de geest van de ware sportiviteit tot eer
van hun land en tot roem van de sport. Onder een druilerige regen, die volgde
op een zware onweersbui, schreden de vertegenwoordigers van 71 landen langs
de 73.000 toeschouwers, die de tribunes in de prachtige stadionkuip tot in alle
hoeken vulden, die niet moe werden de jeugd van Oost en West toe te juichen
en die hun enthousiasme niet meer meester waren toen Finlands schier legen
darische athleet Paavo Nurmi, de Olympische fakkel binnendroeg en het Olym
pisch vuur ontstak. Ditzelfde geestdriftige publiek betrachtte een doodse stilte
toen Juho Paasikivi, de grijze president der Finse republiek de klassieke
openingsformule uitsprak en de aartsbisschop Salomies later een gebed opzond
tot de eeuwige en almachtige God. Dezelfde tienduizenden Finnen keken met
gedisciplineerde verstoordheid toe hoe de Westduitse studente, Barbara Kotraut
Pleyer, een fanatiek strijdster voor de vrede, gekleed in een wit gewaad plot
seling de sintelbaan opsnelde, het spreekgestoelte beklom en voor de microfoon
een redevoering wilde houden. Zij kwam niet verder dan het Engelse woord
„friends". Officials verwijderden haar van het podium. Slechts dit incident en
de regen wierpen een schaduw op de indrukwekkende ouverture van de XVe
Olympische Spelen in Helsinki.
Elke man en elke vrouw van het
kleine volk in het grote land, wier
vurigste wens is, dat deze Olympische
Spelen mogen slagen, zijp in gedachten
aanwezig geweest bij de imposante
plechtigheid, waarvan deze middag
siechts ruim zeventigduizend toeschou
wers, die zich reeds weken geleden in
het bezit van een toegangskaart hadden
gesteld, ooggetuigen konden zijn. Ze
ventigduizend toeschouwers bevolkten
het prachtige stadion, doch een grotere
even kalme en blijmoedige mensenmas
sa dromde samen langs de weg van het
Nurmi stadion, waar de ploegen zich
tijdens een zware onweersbui opstelden
voor het défilé, naar de Olympische
«rena.
De onweersbui, die Karei Lotsy_ de
opmerking ontlokte „Ach het is jam
mer, maar zo'n regen zijn wij in Ne
derland wel gewend" maakte het veld
van het Nurmi-stadion tot een modder
poel, doch kon het enthousiasme van
de deelnemers niet doven. Toen de re
gen iets afnam, stelde de Nederlandse
blauw-grijze groep, de jongens getooid
met een witte sportnet, Üe meisjes een
coquet oranje mutsje met pompoen
achter op de krullen, zich op achter
het bordje met „Hollanti", dat een
doorweekt Fins jongetje parmantig
omhoog stak.
Tegen kwart voor een zette de stoet
(Speciale berichtgeving)
De Duitse studente Barbara
Pleyer, die tijdens de openings
plechtigheid een incident veroor
zaakte, is gistermiddag per vlieg
tuig naar Hamburg overgebracht.
Zij had de nacht in de cel van
een Fins politiebureau doorge
bracht en werd onder zware be
waking in een snelle auto naar
het vliegveld gereden. Bij aan
komst in Hamburg werd zij op
gewacht door leden van de politie
en naar het hoofdbureau overge
bracht. Daar werd haar een ver
hoor afgenomen.
Een politie-autoriteit te Ham
burg verklaarde later, dat Bar
bara „vrijwillig de bescherming
van de politie heeft gezocht om
dat zij vreesde gemolesteerd te
worden".
De Egyptische premier Siney Pasja
Is onverwachts afgetreden. Koning Fa-
roek heeft het ontslag aanvaard.
De premier had Zaterdagavond nog
gezegd vorncmcns te zijn binnenkort
onderhandelingen met Groot-Brittan-
nie aan te vangen ter regeling van nog
niet opgeloste Brits-Egyptische vraag
stukken. De thans afgetreden Hoftjsein
Sirry Pasja vormde zjjn kabinet op
twee Juli j.1.
zich in beweging. Achter Guatamala en
gevolgd door de vier man sterke ver
tegenwoordiging van Hong Kong mar
cheerden onze zeventig landgenoten
langs rijen applaudiserende Finnen en
voor iedere vlag starm saluerende Fin
se soldaten naar een juichend stadion,
dat het défilé conform de traditie had
zien openen door Griekenland, het
moederland der Spelen en dat reeds
hartelijk had geapplaudiseerd voor het
kleine groep van de Nederlandse An
tillen, die als tweede delegatie was
binnengekomen. Voorop liep de vlag-
gedrager De Lannoy met het rood-
wit-blauw en achter hem de officials en
de 20 voetballers, gekleed in grijze re
genjassen. Typisch was de fout op het
schild, dat de vlag voorafging. De Fin
se benaming aan de voorkant „Alan-
komaiden Antillit" was goed, maar aan
de achterkant las men „Nedert. Indien"'
een vergissing die wel meer in de
Olympische bescheiden voorkomt. Het
applaus was er echter niet minder om.
De Finnen werden niet moe de deel
nemers toe te juichen. Met laaiend en
thousiasme werden de groepen be
groet. Of het nu kleine contingenten
waren zoals Hong Kong of grote delega
ties als Amerika met 360, Frankrijk
met 145, Groot Brittnnie met 175, Hon
garije met 250 of Rusland met wel
meer dan 400 deelnemers.
Nederlandse driekleur begroet
Een klaterend applaus rolde langs de
tribunes toen de Zaanse zeiler Simon
de Wit onze driekleur het stadion bin
nendroeg, gevolgd door Karei Lotsy,
chef de mission en de overige 68 land
genoten. Vele Finse ogen zochten te
vergeefs naar Nederlands eerste athle-
té Fanny Blyankers—Koen, die op last
van de leiding niet aan het défilé
mocht deelnemen en op de tribune de
intocht van haar landgenoten gade
sloeg. Keurig in de pasv twee aan twee
lopend, waarbij personen van gelijke
grootte naast elkaar marcheerden, trok
onze Nederlandse ploeg langs de Cre-
loge van president Paasikivi. De vlag
neeg ten groet, de hoofden wenden
zich naar Finlands staatshoofd en ver
volgens voegde de blauw-grijze grwp
zich bij de overige landen, die op het
middenterrein een kleurig mozaiek
vormden.
(Zie verder onze Olympische
pagina's).
Op de eerste dag van de Olympische
athletiekwedstrjjdcn zijn maar liefst 4
Olympische records verbeterd. Op de
10.000 meter bracht de Tsjech Zatopek
zijn in 1948 gevestigde record op 29 m.
17 sec. De Amerikaan Walter Davis
sprong 2.04 m hoog, hetgeen een centi
meter hoger was dan zijn landgenoot
Johnson in 1936 te Berlijn. Het derde
record betrof de 400 m horden. Hier
snelde de Amerikaan Charles Moore in
de tweede ronde in 50.8 sec. over de
horden. Dit was 0.3 sec. sneller dan Co-
chran (VS) in Londen. Tenslotte was
daar het Russische meisje met de wel
luidende naam Nina Romaschkova, die
de discus 50.84 m ver wierp. Hierdoor
verloor de Duitse Gisela Mauermayer
haar op de Berljjnse Spelen gemaakte
record, dat op 47,63 m stond.
En de Nederlanders? Over hun ver
richtingen op de eerste dag mogen wij
niet ontevreden zijn. Ons hockey-elftal
leverde de beste prestatie door Pakistan
met 10 te verslaan en zich daarmede
tegen India in de finale te plaatsen.
(Zie verder onze Olympische pagina's)
Mijn program berust op nationalisatie
van de olieindustrie, maar ook de ex
ploitatie van de olie. De industrie moet
zo spoedig mogelijk weer op gang ko
men, verklaarde Zaterdag de nieuwe
Perzische premier Ghavam Sultanen.
Hij zeide te bestuderen of de kwestie
direct met Engeland diende te worden
opgenomen, of dat men via de interna
tionale bank tot een oplossing zou
trachten te geraken. Een woordvoerder
van de Britse ambassade in Teheran
heeft aan de pers verklaard, dat Enge
land nog steeds bereid is de oliekwes
tie langs de weg van onderhandelingen
op te lossen. Zaterdagmorgen heeft de
Amerikaanse ambassadeur in Iran een
bezoek aan de premier gebracht.
Intussen is van de zijde van het In
ternationaal Gerechtshof in Den Haag
medegedeeld, dat het Hof Dinsdagmid
dag een uitspraak zal doen ten aanzien
van de door Iran betwiste bevoegheid
van het Hof om de oliekwestie te oor-
dein"Teheran hebben zich verschillen
de bostingen voorgedaan tussen de aan
hangers van ex-premier Mossadeq, po
litie en soldaten. In de oliehaven Aba-
dan hebben zicfh stakingen voorgedaan.
Het Nationale Front (de partij die Mos
sadeq als premier terugwenst) heeft
voor vandaag een algemene stak'ng ge
propageerd. Via de radio is een oproep
tot het volk gericht om kalm te blijven
en zich niet te laten opruien. Bij de
botsingen in Teheran zouden twee per
sonen zijn gedood.
VRIJDAGAVOND is brand uitgebroken op het bijna vijfduizend ton grote
Noorse vrachtschip „Black Gull", dat een lading ontplofbare stoffen ver
voerde. Op het moment, dat de brand, die door een zware ontploffing werd
gevolgd, uitbrak, voer het schip op een kalme zee ongeveer driehonderdtwintig
kilometer ten Oosten van New York, de haven van bestemming. Het schip was
op 10 Juli uit Rotterdam vertrokken. Van de negen-en-veertig personen, die
zich aan boord bevonden, zjjn door snel ingrijpen van de bemanning van een
in de nabijheid varend Zweeds schip, dat assistentie kreeg van vliegtuigen van
de Amerikaanse kustwacht, vijf-en-veertig personen gered Vier leden van de
bemanning worden vermist. Onder de geredde passagiers bevonden zich enkele
van Nederlandse nationaliteit.
In de loop van Zaterdag meldde het
Zweedse schip „Gripsholm", hoe de
redding in haar werk was gegaan. Vier
en twintig opvarenden van de „Black
Gull" bevonden zich in de enige door
de brand en de ontploffingen niet ver
nielde reddingboot, een en twintig an
deren stonden op het voordek samen
gedrongen. Een reddingboot van het
Zweedse schip kwam juist op tijd om
deze mensen, die op het punt stonden
in het water te springen om buiten het
bereik van de vlammen te .blijven, aan
boord te nemen. Als ze in zee terecht
waren gekomen, zou het twijfelachtig
zijn geweest of zij allen gered hadden
kunnen worden.
Lof voor redders.
Alle geredden loofden de door de
Gripsholm en de kustwacht verleende
hulp. Ook de beide stewardessen van
de „Black Gull", werden geprezen. Zij
hadden de passagiers geholpen met het
aantrekken van de reddingsgordels en
ze naar de reddingboot gebracht. Vier
en vee.rtig overlevenden werden Za
terdagavond door een kotter van de
kustwacht overgenomen en zijn in
New York aan land gebracht. Acht
moesten in een ziekenhuis worden op
genomen. De vijf en veertigste man,
een officier van het schip, moest we
gens zijn zware wonden op de Zweed
achterblijven.
De Westduitse studente Barbara
Rotbraut Pleyer, die het incident
tijdens de openingsplechtigheid
van de Olympische Spelen ver
oorzaakte, wordt weggeleid. Rechts
van haar Erik von Frenkell, de
voorzitter van het Fins Olympisch
Comité.
(Van onze correspondent.)
Het optreden van de Veluwse boeren-
dansers op Texel, afgelopen Zaterdag, is
wel op zeer droeve wijze geëindigd,
doordat een 19-jarig vrouwelijk lid van
de groep, bij het zwemmen aan het
Texelse strand, is verdronken. Zater
dagavond had het gezelschap in de
Koog een voorstelling gegeven. Giste
ren had men zich naar het strand be
geven voor een verfrissend bad. Hier
bij is een 19-jarig meisje, dat aan de
groep verbonden was, jammerlijk ver
dronken.
Bij het aanbreken van de dag, stond
Zaterdag de „Black Gull" nog steeds in
brand. Volgens een vlieger was de
vuurgloed verblindend tot op een
hoogte van duizend meter. Er ontwik
kelden zich zware rookwolken. Zater
dagavond slaagde een sleepboot er in
het wrak op sleeptouw te nemen. De
brand was uitgewoed en de romp
bleek nog zeewaardig. De opsporingen
naar de vier vermisten werden nog
voortgezet.
De geredde Nederlandse passagiers
zijn: De heer J. A. Driesprong, echtge
note en dochter uit Boskoop, de heer P.
Spaanderman uit Santpoort en de heer
Jac. de Nobel uit Haarlem.
Nog meer scheepsongevallen.
Bij de Kanarische eilanden is een
Portugees vissersvaartuig gezonken.
Zestien van de drie en twintig opva
renden vonden de dood in de golven.
Op de Eastrivier bij New York vloog
een klein tankschip in brand. De vijf
leden van de bemanning sprongen over
boord. Drie slaagden er in onder het
met brandende olie bedekte water
door te zwemmen. De fcvee anderen
worden nog vermist.
(Van onze radiomedewerker)
CNIGE tijd geleden hebben wij het ver-
u moeden uitgesproken, dat er meer
problemen achter het ontslag van d«
heer Vogt staken dan het dagelijks be
stuur van de AVRO ons wilde doen ge
loven. Tijdens de persconferentie, waar
over wij uitvoerig berichtten, zijn wel
enige achtergronden onthuld, doch er
zijn vraagtekens blijven bestaan. Wat
wij tot nu toe niet begrepen is, waarom
de heer Vogt zijnerzijds geen opening
van zaken heeft gegeven. Dat zou mis
schien tot gevolg hebben, dat onver
kwikkelijke interne kwesties aan da
openbaarheid zouden worden prijsgege
ven, maar daar staat tegenover, dat da
toestand thans gevaarlijker is. Na da
uitbarsting van een onweer, klaart de
lucht op. Blijft het onweer evenwel
hangen, dan is er continu een dreiging,
welke men niet kan overmeesteren.
Naar onze mening kunnen noch het
AVRO-b'estuur noch de heer Vogt met
deze situatie vrede hebben. Het bestuur
niet, dat naar zijn zeggen alleen
maar aan het werk wil gaan ten voor
dele van de AVRO. De heer Vogt niet,
omdat er een smet op zijn naam is ge
worpen, die hem niet waardig is.
Wat is er, vragen wij opnieuw, dat
Vogt niet spreekt. Wij hebben niets
aan zijn vage mededeling, dat het beter
ware geweest, indien het bestuur ter
persconferentie klare wijn had ge
schonken. Hij merkte op, dat hij er
dan weliswaar niet zonder kleerscheu
ren, maar zeker niet oneervol af zou
komen.
Er is inmiddels meer gebeurd. De
VARA heeft in haar programmablad
een afscheid aan Vogt geschreven en
bovendien opgemerkt, dat zij niet van
zins is, haar programma's te populari
seren. Kennelijk is de VARA mèt ons
van mening, dat de AVRO deze kant
opgaat en reeds is opgegaan.
Wij vernamen Zaterdag is Hilversum
dat de Nederlandse Radio Unie het
overkoepelend ömroeporgaan niet
bereid is het ontslag van de heer Vogt
als technisch commissaris te aanvaar
den. Op de meergenoemde persconfe
rentie gaf de heer de Clercq desge
vraagd als zijn mening te kermen, dat
de heer Vogt zijn nevenfuncties be
kleedde in zijn kwaliteit van AVRO-
directeur. Daaruit zou hij dus automa
tisch ontslag moeten nemen. Het be
stuur van de N.R.U. is dus een positief
andere mening toegedaan. Vogt blijft
technisch commissaris., met toezicht op
de gehele omroeptechniek, dus ook op
de AVRO-studio! De N.R.U. zou dit be
sluit met één stem die van AVRO
tegen niet hebben genomen, indien
Vogt's conduite-staat veel zwarte blad
zijden zou bevatten.
Deze wending heeft de kwestie-Vogt
alleen maar ingewikkelder gemaakt.
Waarom spreekt het bestuur niet?
En is het dan niet tijd, dat Vogt voor
de dag komt?
In de Staten van Suriname is scher
pe critiek geleverd op de premier, dr.
Buiskool. De statenleden Pengel en
Rens (Nationale Partij Suriname)
meenden, dat dr. Buiskool moet heen
gaan. De heer Pengel zeide geen ver
trouwen meer te hebben in dr. Buiskool
die niet de waarheid spreekt en zelfs
getracht zou hebben scheiding en ver
deeldheid in de fractie der NPS te
brengen. De heer Rens zeide, dat dr.
Buiskool van de vijftien maanden, dat
hij aan het bewind is, reeds acht maan
den afwezig was.
De heer Munggra van de VHP (Ver
enigde Hindostsar.se Partij) verzocht
om een onderzoek naar de beweeris
ziekte van dr. Buiskool, die comr #3
speelt, alsmede naar de declaraties 9 n
bedrage van f 6.01)0, die door dr. Buis
kool werden ingediend.
Van onze parlementaire verslaggever)
's GRAVENHAGE, 21 Juli. Gedurende
het weekeinde is de verwachte beslis
sing met betrekking tot de antirevolu-
tionnaire deelneming aan de kabinets
formatie nog niet gevallen. Wel heeft
dr Schouten Zaterdagavond aan de for
mateur schriftelijk het standpunt van
zijn fractie medegedeeld, maar de
AR-Ieider verzocht dr Drees tevens om
een onderhoud. Dit vindt hedenmorgen
om half tien plaats. Naar thans is be
kend geworden, heeft de formateur
Vrijdagavond was in een huis op de
Walenburgerweg te Rotterdam een
groepje bezig met hazardspel, toen
plotseling drie met revolvers gewapen
de mannen binnendrongen en grote
schrik verspreidden. Een van de in
dringers ze waren niet gemaskerd
en kennelijk dus niet bang voor her
kenning hield de spelers met zijn
wapen in bedwang, terwijl de twee an
deren zich snel van het op tafel lig
gende geld meester maakten. Daarna
vertrokken zij even haastig als zij ge
komen waren, maar niet dan nadat zij
de hazardspelers in de kamer hadden
opgesloten.
Toen deze van de schrik bekomen
waren en krijgsraad hadden gehouden,
besloot een van de spelers zich aan
de achterkant uit het raam van de eer
ste etage te laten zakken. Het gelukte
hem. Vervolgens wist hij langs de nor
male weg binnen te komen en zijn lot
genoten te bevrijden. Weer werd er
overlegd, met het resultaat, dat beslo
ten werd de politie in de zaak te men
gen. Die is nu op zoek naar de daders.
J. A. Kernkamp, hoogleraar voor het
Staatsrecht aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht.
Prof. Kernkamp, die de laatste jaren
onze regering bij de vergaderingen van
de Verenigde Naties heeft vertegen
woordigd, en daarbij met name is be
last geweest met de vraagstukken be
treffende de niet-zelfregerende gebie
den, heeft dr Drees toegezegd, een
eventueel verzoek, zich met de porte
feuille van Overzeese Rijksdelen te
willen belasten, in ernstige overweging
te zullen nemen. Aangezien algemeen
wordt aangenomen, dat minister Staf
op „Oorlog" zal blijven, en tevens,
dat er twee leden van de CHU in het
kabinet zullen worden opgenomen, mag
uit het bovenstaande de conclusie wor
den getrokken, dat het op dit ogenblik
in het voornemen van de formateur
ligt de portefeuille van Justitie niet aan
een CH, maar aan een minister van een
andere politieke kleur te geven.
Verwachting tot hedenavond:
WISSELENDE BEWOLKING
Overwegend droog weer met wis
selende bewolking en een matige
Noordelijke tot Noordwestelijke
wind. In de Zuidelijke helft van
het land iets koeler, in de Noor
delijke helft iets warmer dan
gisteren.
DINSDAG: Zon op 4.47, onder
20.45; Maan op 04.56, onder 21.10.