Mossadeq wil Engeland en Amerika tegenvoorstellen doen Assemblée Schuman-organisatie voor het eerst bijeen Verenigd Europa voorwaarde voor Europees leger Premier Maher neemt vijf nieuwe ministers in zijn kabinet op Explosie VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Iran eist grotere financiële steun van de Verenigde Staten Defensie-pact aan Middellandse zee? Russisch vuurwerk in de V.-raad Hecioren Nestorbrachten Drozdweer vlot Zaterdag 6 Sept. 1952 77e Jaargang No. 11509 Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna Tof hei onderste uit de (olie) kan..., Geen Engelse (echnici meer naar Abadan Tussen Joegoslavië, Turkije en Griekenland Antwoord aan Moskou is bijna gereed Koel weekeinde met kans op buien Noordzeewater beïnvloedt de temperatuur Weerbericht „Westerling-arrestant" in ons land terug „Ik ben blij vrij ie zijn" Moord op Rotterdamse telefoniste opgelost Dader meldi zich bij politie Ook de Raad van Ministers zal gaan vergaderen Saargebied (weer) het grote probleem Britse vakbeweging wil handel met Rusland Paul Henri Spaak in Den Haag Beperkte volksstemming in voorbereiding Spoedige vorming van een Assemblée gewenst Landbouwhervorm i ngen uitgesteld EX-BURGEMEESTER VAN RODEN VEROORDEELD Prins Bernhard maakt vlucht naar Mexico mee Knaapie >n kalkput verdronken Directie: j. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS BUREAU: Koningstraat 62—64 Den Helder Postgironummer 449041 Telefoon 2345 TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. m.m. Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den 1.—, elk woord meer 5 cent Abonnementen per kwar taal 6.05 per maand 2.02 bij vooruitbetaling plus incassokosten Weekabonnementen 0.49 VADAT Donderdag reeds een lid van de Perzische parlementscommissie voor de olie-industrie te kennen had gegeven, dat het niet nodig is de onderhan delingen met Engeland af te breken, heeft thans premier Mossadeq laten blij ken, dat hij de Amerikanen en Britten,die tezamen pogen het oliegeschil op te lossen, de deur niet geheel voor de neus wil sluiten. Onmiddellijk na de bijeen komst van het tegen 10 September opgeroepen parlement zal hg aan zijn wei gerend antwoord op het Brits-Amerikaanse voorstel van 30 Augustus, enkele tegenvoorstellen verbinden. Waarnemers te Teheran verwachten, dat de kwestie dan in een constructief stadium zal komen. Niettemin stelt Iran zeer vergaande eisen. J^E door Engeland en de V.S. voorge stelde weder opgangbrenging van de installaties te Abadan, zal zonder de medewerking van Britse technici moeten geschieden. Verder zullen En geland en Iran tot een overeenstem ming moeten komen over de vaststel ling van een maximumbedrag derscha- Een delegatie van het Joegoslavische leger zal 15 September uit Belgrado vertrekken voor een bezoek aan Grie kenland en Turkije. Hoewel de aard van de reis van officiële zijde informa tief wordt genoemd, beschouwt men het te Belgrado als vrijwel zeker, dat de besprekingen zullen leiden tot een accoord tussen de drie landen ten aan zien van een gemeenschappelijk op treden, ingeval een van hen zou wor den aangevallen. De eenheid van Duitsland Op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Londen is een commissie van de drie mogendheden (Engeland, Frankrijk en de Ver. Staten), die de laatste Sovjet-nota over Duitsland be studeert, gisteren begonnen met het opstellen van een antwoord daarop aan het Kremlin. Men verwacht, dat het ontwerp, dat een weigering inhoudt van de door dé Sovjet-Unie voorgestelde agenda voor een viermogendheden- conferentie, dit weekeind gereed zal komen. De mogendheden van de NAVO zijn het er n.1. over eens, dat algemene verkiezingen in Duitsland moeten voor afgaan aan de instelling van een cen trale regering en het sluiten van een vredesverdrag. Men verwacht, dat de antwoordnota midden-September op het Kremlin zal worden overhandigd. De regering te Bonn is voor het opstellen van het ontwerp-antwoord geraadpleegd. Men verwacht, dat de Navo-raad het ont werp Woensdag in bespreking zal ne men. Het seniorenconvent van de Oost- duitse volkskamer heeft een delegatie benoemd met het doel deze te zenden naar de Westduitse Bondsdag in ver band met het Russische voorstel over een viermogendhedenconferentie (Van onze weerkundige medewerker) yOOR begin September is het de laatste dagen opmerkelijk koud. Dit als gevolg van een Noorde lijke luchtstroming, die in stand wordt gehouden door een hoge- drukgebied ten Westen van Ier land, een depressie over de Al- Pen en een lagedrukgebied boven Scandinavië. Deze luchtdrukver- deling, doet koude, uit de buurt van Groenland en de Poolstreken aikomstige, lucht naar onze stre ken stromen. Hierin komen flinke buien voor, met koud weer. De invloed van het nog vrij warme Noordzeewater is hier goed merk baar. De temperatuur blijft hier in de kuststrook vooral 's nachts, aanmerkelijk hoger dan in het binnenland, terwijl zich in de nachturen ook meer buien boven zee ontwikkelen. Gedurende het weekeinde zullen dreigende bui enwolken blijven overdrijven. De wind blijft tussen Noordwest en Noord, zodat een vrij koud Sep- tember-weekeinde is te verwach ten, met kans op buien. Aanvoer van warmere lucht is de eerste dagen niet te verwaëhten. Verwachting tot hedenavond: NOORDELIJKE WJND Wisselende bewolking met plaat selijk enkele buien. Zwakke tot vtatige Noordelijke Wind. Weinig verandering in temperatuur. ZONDAG: Zon op 6.02 u., onder "14 u. Maan op 20.00 u., onder 10.41 ti. MAANDAG: Zon op: 6.03 u.. on der 19.11 u. Maan op: 20.21 u.. onder 12.07 u „Ik wil er maar het liefst een streep onder zetten. Ik b]J blij, weer vrij te zjjn en ook volledig gerehabiliteerd", zei de dertigjarige Rudolf Haasjes uit Rijswijk, toen hy Vrijdag met de Siba- jak in Rotterdam uit Indonesië terug keerde. Hy is een 3er eersten van de twaalf personen, die zqn vrijgelaten, nadat hij meer dan twee jaar in voor arrest heeft gezeten wegens de putsch van Westerling in Bandung. De heer Haasjes was vóór zijn arres tatie op 27 Februari 1950 als verkeers leider werkzaam op het vliegveld Ke- majoran bij Djakarta. Aanvankelijk wist hij niet waarom hij was. gearres teerd, maar na enige verhoren werd hem dat duidelijk. Twee en een half jaar lang werd hij van de ene gevange nis naar de andere overgebracht. Ten slotte, op 24 Augustus j.1. werd hij vrij gelaten. Hij stelde zich in verbinding met het Hoge Commissariaat in Djakar ta, dat hem alie medewerking verleen de. Hij werd volledig gerehabiliteerd en behoefde geen enkele verklaring te ondertekenen. Aan de actie van Ban dung heeft hij niet meegedaan. In de gevangenis te Djokja. waar hij tot 18 Juni van dit jaar gevangen heeft ge zeten, is hij steeds goed behandeld. deloosstelling, nog voordat de zaak voor het Internationale Gerechtshof wordt gebracht. Tenslotte moet het aanbod betreffende de organisatie van de verkoop van Perzische olie, nader omschreven worden en er zal moeten worden bepaald, dat deze markt geen monopolie van de Anglo-Iranian mag zijn. De algemene indruk Is, dat Mosisa- deq, verre van een volkomen afwgzend antwoord te formuleren, zich voorbe reidt op een buitengewoon felle dis cussie. Hij zou trachten een grotere steun van de Verenigde Staten te kra gen dan de op 30 Augustus aangeboden 10 millioen dollars. „President Truman en generaal Eiscn- howcr zouden in staat zijn een overeen komst met de duivel zelf te sluiten, om meer bondgenoten tegen de Sowjet-Unic te verkrijgen", zcide de Russische afge vaardigde Malik op een gisteren ge houden bijeenkomst van de Veiligheids raad, waarop gesproken is over het toe laten van nieuwe leden. Volgens Malik zijn alle Amerikaanse politieke leiders „huichelaars, leugenaars en aanhitsers tot oorlog". Tevoren had de Franse afgevaardigde Hoppenot zich tegen het Russische voorstel uitgesproken om de veertien staten, die zich voor het lidmaatschap der Ver. Naties hebben opgegeven, te gelijk toe te laten. „Een dergelijke werkwijze doet men denken aan de ma nier van zaken doen van gewetenloze handelaren in antiquiteiten, die hun klanten dwingen een aantal waardeloze voorwerpen te kopen, om één stuk van waarde te kunnen verwerven", zeide hij. De bijeenkomst van de raad werd daarop tot Maandag verdaagd. Bg de politie te Rotterdam heeft zich een dertig-jarige los werkman gemeld, die heeft bekend, op 20 Juli de 22-jarige telefoniste A, G. B. in haar woning aan de Wiilibrordusstraat in de Maasstad te hebben vermoord. Hy was reeds eer der aangehouden, maar moest toen wegens gebrek aan bewgs worden los gelaten. De man heeft nu bekend, dat hij het meisje inderdaad van het leven heeft beroofd. Hij ontmoette haar, toen zij van een kémpeer-weekend terugkwam, bracht haar naar huis en zeide de ken nismaking te willen voortzetten. Des avonds keerde hij naar haar woning terug, en probeerde haar te overweldi gen. Het meisje verzette zich hevig en uit vrees, dat zij hem bij de politie zou aangeven, heeft hij haar vermoord. Hij is daarna naar België gevlucht, maar vandaar door berouw gedreven, terug gekeerd. De sleepboten „Hector" en „Nes tor" hebben Vrijdagmorgen het Poolse schip „Drozd", dat voor Egmond aan Zee aan het strand was gelopen, vrijgetrokken. Onder een mooie wolkenlucht trokken de sleepboten de „Drozd" zijn ele ment weer in, terwijl een groot publiek op het strand van z'n be langstelling blijk gaf. IEAN MONNET» voorzitter van de Hoge Autoriteit van de Europese kolen- en staalgemeenschap heeft de assemblée dezer organisatie Woensdag ter ver gadering in Straatsburg bijeengeroepen. Dit zal de eerste „parlementaire" zitting zijn van de nieuwe gemeenschap. Maandag en Dinsdag zal de ministerraad van de Schumanorganisatie in Luxemburg bgeen komen. Deze laatste bijeenkomst, aldus een correspondent uit Bonn, zal eerder dienen te worden beschouwd als een bespreking over de toekomst van het Saargebied dan wel van het plan- Srhuman zelf. De besprekingen tussen Frankrijk en Duitsland over de Europese status zgn, dat kan niet worden ontkend, n.1. vastgelopen en dit betekent een niet te veronachtzamen rem op de verdere ontwikkeling van de Gemeenschap. rgk naar Duitsland reikt. De enige kans, die het directe contact tussen Adenauer en Schuman in Luxemburg kan bieden, ligt volgens Bonn in een uitstel van zaken, gepaard gaand met een uitstel van de verkiezingen in het Saargebied. Dit zou echter de spanning nog meer vergroten. Men dringt er in Bonn dan ook op aan, dat Adenauer direct contact zou moeten opnemen met de leiders der Duitse oppositie in de Saar. Met dat al worden de komende be sprekingen met grote spanning tege moet gezien. \/OOR een Europees bestuur over het Saargebied heeft Frankrijk als voor waarde gesteld het behoud van zijn economische unie met de een millioen inwoners tellende Saar. De officiële Duitse politiek is niet voorneméns op deze voorwaarde in te gaan. Op de conferentie heeft de Duitse onderhan delaar dan ook het voorstel gedaan, dat alle deelgenoten in het plan-Schuman dezelfde economische betrekkingen met het Saargebied zullen hebben. Het plan-Schuman zelf heeft naar Duitse mening alle economische gronden voor een bijzondere status van de Saar op geheven omdat het de nationale gren zen tenminste voor de zestien millioen ton steenkolen, die er jaarlyks worden gedolven, heeft weggewist. Zoals de zaken zich na de conferentie van 24 Juli in Parijs hebben ontwik keld, acht men bijna geen kans aan wezig, dat de ministerraad er volgende week in :.al slagen over Saarbrucken e~n Saarbrug te slaan, die van Frank- De Britse vakbeweging, belichaamd in het T.U.C., heeft een beroep op de regering gedaan om goederenruil op grote schaal met Rusland, China en andere communistische landen toe te staan. Met algemene stemmen hebben de afgevaardigden vertegenwoordi gers van acht millioen arbeiders aangedrongen op handel met alle lan den, die bereid zijn handelsoverenkom- sten te sluiten. Wil men een Europees leger hebben, dan. zal er één Europa moeten bestaan. Het heeft geen zin, een Europees leger te vormen, wanneer de politiek der hier in verenigde landen uiteenloopt. Het is dan ook heel wel mogelijk, dat er in 1953 een Europese Vergadering komt en dan zouden wellicht in 1954 Europese ver kiezingen mogelgk zgn. Maar hierin is misschien de wens de vader der gedachte. Aldus Paul Henri Spaak, de president der Europese Beweging op een persconfe rentie, die gistermiddag in Den Haag is gehouden. Deze leidde een campagne van genoemde beweging in, welke ten doel heeft, de openbare mening wakker te maken ten gunste van de spoedige vortning van een Europees politiek gezag. Het ligt namelijk in de bedoeling, in de landen, die deelnemen aan de Euro pese defensiegemeenschap, een be perkte volksstemming te houden. De vraag zal worden gesteld, of men voor stander is van het bijeenroepen van een Europese vergadering, welke door de regeringen wordt belast met het ontwerpen van een Europees politiek gezag, dat zal worden onderworpen aan een democratische controle. Spaak heeft er op gewezen, dat zulk een gezag zo langzamerhand noodza- kelijk wordt, nu men een kolen- en staalgemeenschap en een verdedigings gemeenschap heeft gesticht. Mr J. van der Poel, lid van de Ne derlandse Raad der Europese bewe ging, heeft nadtukkelijk gezegd., dat De Egyptische premier, Aly Maher Fasja, heeft de samenstelling van zgn zes weken oude kabinet gewijzigd en gisterochtend een nieuwe ïyst van ministers ingediend. De ministers van Openbare Werken en voor Plaatseiyke Aangelegenheden zijn afgetreden. VUf nieuwe ministers zgn tegeiykertyd '■eëdigd. Maher, die zelf de portefeuilles van Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken, Oorlog en Marine biyft behe ren, vond het nodig enkele nieuwe mi nisteries in te stellen, nameiyk voor Wederopbouw en Plattelandszaken. De vyfde nieuwe minister krijgt de porte feuille van Verbindingen, welke nog niet was toegewezen. Aanvankelijk was voorspeld, dat vgf ministers hun post zouden verlaten. De invoering van de landbouwher vormingen, waarbij millioenen hectare landbouwgrond van grootgrondbezit ters naar landloze boeren zouden over gaan, is uitgesteld tot de volgende week. Maher ontving een delegatie van de grootgrondbezitters, die de reeds wettelijk vastgelegde hérvormingen be titelden als: „een mengelmoes van sociale en economische dwalingen, die schadelgk zijn voor grootgrondbezit ters èn boeren". Een speciale commissie bestudeert de formulering van wijzigingen in de Egyptische Grondwet en Kieswet. De voorzitter van de Egyptische socialisti sche party, Hoessein, die ?.ich in ver band met de onlusten in Cairo, sedert 26 Januari in hechtenis bevindt, is reeds vier dagen in hongerstaking, om daar door de autoriteiten te bewegen hem vrij te laten en het onderzoek opnieuw te beginnen. er zo spoedig mogelijk een Europese grondwet moet worden voorbereid. Om hier vaart achter te zetten zal enerzijds worden gepoogd, weerklank te vinden voor wat de regeringen reeds hebben gedaan in de EVG, en anderzijds zal worden gestreefd naar een snellere goedkeuring van het be treffende verdrag in de zes landen. Aan twintigduizend vooraanstaande Nederlanders is een brief gezonden, houdende een oproep om instemming te betuigen met het spoedig bijeen roepen van een Europese vergadering. Verder zullen in het najaar in twee grote stedenproefverkiezingen worden gehouden. De oud-burgemeester van Roden, die zich heeft schuldig gemaakt aan op lichting van de gemeentesecretaris en de gemeentearchitect, is door de recht bank te Assen overeenkomstig de eis veroordeeld tot acht maanden gevan genisstraf voorwaardelijk mei een proeftijd van drie jaar. Hem was we gens het bouwen van een loods zonder vergunning een boete opgelegd, die hij niet kon betalen. Hij maakte toen beide functionarissen een veel groter bedrag afhandig, om zo zijn eigen financiële moeilijkhedeu te kunnen oplossen. Op 27 October zal de K.L.M. voor de eerste maal haar nieuwe dienst op Mexico-City gaan vliegen. Prins Bern hard zal déze vlucht ifh gezelschap van leden der directie van de K.L.M. mee maken en aanwezig zijn bij de opening van de Nederlandse tentoonstelling in Mexico-City door de Mexicaanse pre sident. De vlucht duurt dertig uur en gaat via Montreal en Monterey. Het gebalsemde lijk van Eva Peron zal niet worden bijgezet in een monu ment op een der pleinen van Buenos Aires, doch in een mausoleum in de presidentswoning, waar zij de laatste jaren verbleef. DE republikeinse candidaat voor het u presidentschap van de Verenigde Staten, generaal Eisenhower, heeft dezer dagen tijdens zijn verkiezings campagne een explosie teweeg gebracht toen hij uiteenzette hoe hij de toekom stige buitenlandse politiek van zijn land zou willen voeren. Hij zeide niet te willen berusten bij de tegenwoor dige territoriale verdeling van de we reld tussen Oost en West, gescheiden door een ijzeren gordijn, maar hij zou „actie" willen met de bevrijding van semmige der door de Russen onder drukte Oosteuropese volkeren als con creet doel. Wij kunnen ons voorstellen, dat men hier en daar danig is geschrokken. Was dat, zo vroeg men zich af, dezelfde Eisenhower, die zich in het jongste ver leden zulk een strijdbaar voorstander had getoond van de politiek van scher pe defensieve maatregelen, die in Europa werd gevoerd? Zou deze ex- generaal zijn vak dan toch niet verge ten zijn en na zijn eventuele verkiezing een vechtjas van de eerste orde blijken? Men zal er goed aan doen het vuur werk van het thans pas goed begin nende Amerikaanse verkiezingscarnaval niet al te ernstig op te vatten. Wij voe len ons geen uitzonderlijke profeten, indien wij voorspellen, dat de dagen tot 4 November nog wel meer en andere sensaties te horen zullen geven. In de Verenigde Staten behoren een geweldig tam-tam en een fantastische overdrijving klaarblijkelijk tot het ritueel van de verkiezingsactie. PISENHOWERS denkbeeld verliest bij nuchtere ontleding veel van zijn sensationeel karakter. De merkwaar dige politieke situatie in de Verenigde Staten brengt mede, dat bij gebrek aan zakelijke meningsgeschillen tussen de twee partijen zulke geschillen kunst matig worden gefabriceerd. Zo meent Eisenhower in werkelijkheid zeer ze ker niet, dat de Westerse landen onder aanvoering van de Verenigde Staten een soort kruistocht tot bevrijding van de satellietenlanden moeten beginnen. Hij weet. dat met nuances in detail vraagstukken voor het Westen slechts d i e politiek bestaat, die het sinds vele jaren vastberaden voert: effectieve defensieversterking en geen duimbreed toegeven aan nieuwe Russi sche expansiepogingen; met het doel, dat het bolsjewistische imperialisme „uitdroogt" en het de greep op de minder ontwikkelde volkeren en ten slotte ook op de niet-Russische slaven landen verliest. Waar iii werkelijkheid in de komen de jaren mogelijkheden tot positieve actie voor het Westen liggen, toont het beste een wandeling op de landkaart langs de scheidslijn tussen Oost en West, zoals die heden moet worden ge trokken. Dan blijkt, dat deze grens geenszins overal vaste vormen heeft aangenomen; en juist daarin liggen de grote kansen voor het Westen. In Europa zelf zou men niet alleen ?- het ijzeren gordijn, doch van een ijzeren muur moeten spreken. Hier lig gen de posities aan weerskanten vast. Dat Joegoslavië thans vast tot het Westerse blok kan worden gerekend, is één van de creditposten der Ameri kaanse buitenlandse politiek, welker grote betekenis vaak wordt vergeten. Maar dan komen wij daar, waar het eigenlijke Azië begint, aan het eerste grote stormcentrum: de Arabische we reld (haar westelijke vertakking in Noord-Afrika moge hier buiten be schouwing bliiven). Het beeld wordt hier onmiddellijk zeer gecompliceerd, doordat de politiek er niet benaald wordt door de tegenstelling Oost-West, maar doordat de nationale aspiraties van deze opkomende, in de Arabische Liga verenigde landen op de voorgrond staan. Zij kijken allen zonder twijfel naar het Westen, waar hun betere eco nomische vooruitzichten en hun svm- nathieën liggen. De enorme moeiliik- heden komen voort niet slechts uit bij zondere conflicten, zoals die tussen Groot-Brittannië en Esvpte en de ge zamenlijke Arabische viiandschao tegen Tsraël, maar vooral uit het volgende: deze landen willen hun vaste aanslui ting aan het Westerse blok en hun po sitieve militaire medewerking, hun deelneming aan de defensie e.d. duur verkopen. De oude banden met het Britse Ge menebest, waartoe India en Pakistan beide immers nog behoren, spreken vóór de Westerse zaak; er tegen de al gemene, veelal socialistische tendentie van het beleid, vooral in India en de succesvolle propa<*anrla van de Sovjets onder de zeer radicale intellectuelen, die de toon aangeven. Aan de Noordoosthoek van het half- continent, een nog zeer weinig bekend gebied, begint een lange reeks van po tentieel niet ongevaarlijke punten; wij zijn hier immers aan de grens m«4 China gekomen. Ieder contactpunt met Rood-China is een mogelijke brand haard. En hoe verder men dan on de kaart oostwaarts komt, hoe concreter het bolsjewistische gevaar wordt. HE les van een dergelijke globale wan- u deling is, dat in de komende jaren alles ervan zal afhangen of intelligente geallieerde diolomatie en vooral inten sieve economische hulp aan de on-ont- wikkelde en veelal noodliidende ge bieden elke uitbreiding van de rode machtssfeer kunnen voorkomen. In Azië, waar alles nog veel meer vloei baar en vormbaar is, in tegenstelling met de enigszins verstarde toestanden in Europa, ligt het terrein voor de actieve Westers# politiek. Te Tegel n is het 5-jarig zoontje van de familie P. te Tegelen in een vol wa ter staande kalkput gevallen en ver dronken. Het kind werd pas gevonden, toen de dood reeds was ingetreden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1952 | | pagina 1