Venetiaanse Biennale is een society-zaak
Belgen voelen weinig voor Benelux
Van Amersfoort naar Broadway
Schaduw-festival voor de gewone man
levendiger
Reacties in Mestre
Afhankelijke „onaihankelijken"
tonen hun werk
Het wachten is nu op
Ingrid en Rosseilmi
Amsterdamse schilders
van mager gehalte
Boze woorden aan adres van ons land
Belgische krant hield
opinie-onderzoek
r\IT beeld schijnt intussen helemaal
niet meer toepasselijk te zijn: de
Belgische Pyramus is boos op de Ne
derlandse Thisbe en de verloving, die
zo joyeus gevierd werd, schijnt op
geen huwelijk te kunnen uitlopen. Eén
van Belgie's bekendste dagbladen „La
libre Belgique" heeft bij een aantal
willekeurige lezers van dat blad, die
allen in het Antwerpse district wonen,
een enquête ingesteld over de vraag,
hoe zij denken over Benelux, over de
mogelijkheid om haar te verwezenlij
ken en over de vraag, hoe het komt dat
het met de verwezenlijking zo slecht
opschiet. De reactie op dit zeer onpar
tijdige onderzoek waren opvallend
slecht.
Met de Alpenzon nog op het gezicht
r~
.MILLIMETEREN KUNNEN
WE HIER OOK WEL
Onrust over de lonen
De prijzen te laag?
Hel verlossende woord
IOC ZATCM10AGAV
(Van onze medewerker Jan Koomen)
UET filmfestival te Venetie is - behalve uiteraard voor de filmwereld zelf
in de eerste plaats een aangelegenheid voor de bovenste laar van de Italiaanse
bevolking. In het statige. rijk-uitgevoerde Pafazzode"CtoSa "iet men geen
ïff he'eiie meenl„"d bC*° ekers' maar toch "«lt ook de gewone man een
klein beetje mee m de geneugten van zo n filmfeest. Achter het Palazzo namelijk
is een openluchttheater, waar dezelfde films op de-elfde avonden worden ver
toondI voor het mmdcr-kapitaalkrachtige publiek, dat voor een festivalavond geea
tweeduizend lire en geen avondtoilet beschikbaar heeft, «at kan dus in de
arena de fUms zien, echter zonder de entourage van feestelökheid met beroemd
heden, welke tot het eigenlijke festival beperkt blijft. Ook de toegangsprijzen
voor de voorstellingen in de arena evenwel zijn nog voor velen een bezwaar.
Bovendien is het JLido met zijn voor het „vulgus" afgesloten strand en zijn overal
extra-hoge prijzen toch al een min of meer select oord, waarheen men niet zo
gemakkelijk arbeiders trekt. Sinds het vorige jaar organiseert men daarom ook
goedkope filmvoorstellingen te Mestre, de industriestad, die op het vasteland
tegenover A enetie ligt. In een zaal met tweeduizend zitplaatsen vertoont men
daar in het algemeen de festivalfilms, tegen een entreeprijs van honderd lire
(ruim 60 cent) en daarmee bereikt men inderdaad de massa der bevolking.
Aidus houdt men het festival sociaal op peil" en ontgaat men het verwijt, dat
van deze dure manifestatie slechts een bijzonder klein deel van de bevolking
profiteert.
jonge actrice zou, zo hoorde ik hier, al
jaren geleden een grote rol hebben ge
speeld, namelijk de titelrol in The La
dy from Shanghai, onder regie van Or-
son Welles, die toen juist voor de eer
ste maal was gescheiden van Rita Hay-
worth. Orson verzoende zich evenwel
met Rita en gaf de rol aan zijn echtge
note. Barbara Laage speelde daarna een
kleine rol in een andere Amerikaanse
film en werd vervolgens een gevierde
caberettiste te Parijs, in Saint Germain
des Prés en Quartier Latin.
TK zie geen kans, mezelf in tweeën te
deler en tegelijk in het Palazzo del
Cinema te zijn om een nieuwe film
te zien en in Mestre, waar de festival
film van de vorige avond loopt, zodat
ik u niet uit eigen ervaring kan vertel-
ten, hoe het publiek daar reageert op
bijvoorbeeld een trage Japanse film met
Franse ondertitels. Men heeft mij ech
ter verzekerd, dat de reacties er heel
wat levendiger zijn dan in het Palazzo
del Cinema (daarvoor is trou.wens niet
zo veel nodig) en ook intelligenter (wat
ik me ook kan voorstellen). De zaal is
er altijd tot de nok toe vol, het publiek
juicht er en het fluit er soms een film
uit, het toont zich diwijls tot tranen toe
geroerd. Dat laatste zou bij voorbeeld
het geval zijn geweest bij de Japanse
film, waarop ik zojuist doelde.... Ja>
panse films schijnen toch wel in de
smaak van de Italianen te vallen, want
ik zag, dat Rasho-Mon die het vorig
jaai te Venetie de hoofdprijs verwierf!
hier nu in een gewone bioscoop
loopt.
BELANGSTELLING VAN
FILMFANS
LIET publiek is in Italië vol belang
stelling voor de film en ook voor
de „filmsterren". De meeste dier sterren
logeren in het hotel .Excelsior", enke
le honderden meter van het Palazzo del
Cinema. Elke avond staan er mensen
voor „Excelsior*' om de grootheden van
het witte doek met eigen ogen te kun
nen aanschouwen en voor het Palazzo
staan er zelfs drommen, die door de po
litie, in keurige witte uniformen ge
kleed, op enige afstand worden gehou
den. Soms komen er ook carabinieri aan
te pas, die er in hun mooie uniform
uitzien of ze in de operette spelen. Dan
arriveren de actrices en acteurs, die op
het bordes fel belicht worden door
schijnwerpers en meteen een interview
moeten ondergaan voor de televisie. In
de hal van het Palazzo staan verschei
dene televisie-apparaten, dus je hebt de
keus of je hun aankomst zomaar ge
woon of op het televisie-scherm wilt
gadeslaan.
Als dan eindelijk, meestal kwart over
tien, allen binnen zijn, begint de voor
stelling, die uiteraard nooit voor het
middernachtelijk uur geëindigd is, maar
wel dikwijls ver daarna. Het publiek
reageert lauw op de films, kreten van
verveling of afkeuring, die op het fes
tival te Berlijn heel gewoon zijn, lij
ken mij te Venetië ondenkbaar. Wel
applaudisseert men soms tijdens een
film, meestal als men door de inhoud
zeer getroffen is (te Cannes betuigt men
vooral bijval voor bijzondere cinegra-
fische vondsten). Dat gebeurt bijvoor
beeld bij de vertoning van Blasetti's Al-
tri Tempi telkens als er Italiaanse sol
daten op het doek kwamen. Het gaf een
merkwaardige indruk van de geestes
gesteldheid der bezoekers, te merkwaar
diger als men bedenkt, dat Blasetti die
scènes eigenlijk 'n tikje ironisch be
doeld heeft....
PRACHTIGE ZWEEDSE FILM
gIJZONDER lauw waren de reacties
na de vertoning van de Zweedse film
Sommarlek (Zomerintermezzo) en dat
verwonderde me, want ik geloof, dat dit
toch een van de beste films van het
festival zal blijken. Bijzonder gevoelig,
maar geen moment overgevoelig is de
geschiedenis van een balletdanseresje,
dat haar liefde voor een dertien jaar
tevoren verongelukte jongen niet kan
vergeten, welke geschiedenis door re
gisseur Igmar Bergman heel sober en
tevens zeer boeiend in prachtige beel
den is verteld. Voor de balletliefhebbers
is er de extra-attractie, dat men het bal
let van de Stockholmse Opera in frag
menten van belangrijke balletten ziet.
De Fransen hebben een film vertoond,
die geheel in Centraal Afrika is opge
nomen: Les Conquérants Solitaires van
Claude Vermorei, met Claire Maffei en
Alain Cluny. Iets te traag, maar fijn
Van sfeer en bijzonder knap gemaakt,
waarbij men zijn kracht niet heeft ge
zocht in de gebruikelijke attributen van
de wildernisfilm (roofdierengevechten
e-d.). maar in een boeiende schildering
van de verhoudingen tussen blanken
onderling en tussen blanken en negers
A's spannend element heeft Vermorel,
die zelf het scenario schreef, er iets in
verwerkt van de „zwarte kunst" der ne
gers.
Hoge verwachtingen koestert men van
La Putain respecteueuse, naar Sartres
dok te onzent vertooi de toneelstuk De
eerbiedige lich'ekooi" Marcel Pagliero
on Charles Branant v de rf ri'seurs.
Barbara Laage speelt de titelrol. Deze
BELANGRIJK WERK VAN
DE AMERIKANEN.
HE Amerikanen schenken veel aan-
dacht aan dit filmfeest. Van hen za
gen wij een uitstekend-gemaakte film
met een beetje huilerige story, Carrie,
van de bekwame William (Best Years
of Our Lives) Wyler om het eens op
Amerikaanse manier te zeggen, Lau-
rense Olivier speelde de hoofdrol
prachtig. Voorts vertoonde zij Phone
Call from a Stranger (Onbekende aan
de telefoon) van een andere zeer be
kwame Amerikaanse regisseur, Jean Ne-
gulesco. Die film vertelt een merkwaar
dige, zeer originele en boeiende geschie
denis, waarbij men een onverwachte
kijk krijgt op de levens van uiteenlo
pende mensentypen. Er is een sterke
bezetting, met o.a. Bette Davis in een
rol, die haar nu eens op het lijf ge
schreven lijkt. Men verwacht veel van
Deqth of a Salesman (De dood van
een handelsreiziger), een verfilming van
het ook bij ons bekende gelijknamige
toneelstuk, vooral omdat Stanley Kra
mer de producer van die film is en de
naam Kramer in de filmwereld iets zégt.
Fredric March speelt de rol van de han
delsreiziger in die film, die nog in ver
toning moet komen.
Welke films met de prijzen zullen gaan
strijken? Een voorspelling is moeilijker
dan ooit, te moeilijker omdat op de
laatste avond van het festival de laat
ste film van Rossellini met Ingrid Berg
man in vertoning komt: Europa '51.
Daarin wordt iets behandeld van de toe
stand van ons werelddeel, waarbij men
uitgaat van de verhoudingen in een be
paald Italiaans gezin, met een moeder
die haar aandacht schenkt aan de mis-
deelden in de sloppen van Rome. De
film eindigt met de vraag: „Is die vrouw
gek of is de wereld *t?" De vorige film
van Rossellini, Stromboli, stelde teleur,
maar van iemand van zijn formaat mag
men een herstel verwachten. Ik waag
me dus niet aan voorspellingen omtrent
de uitslag van dit filmfestival!
(Van één onzer redacteuren)
„De onafhankclijken" is de trotse
naam van een vrij grote Amsterdamse
schildersvereniging. Van een vrij oude
ook: tegen het eind van dit jaar hoopt
zü haar veertigjarig bestaan te her
denken in een groots-opgezette tentoon
stelling. Maar niet van één, die haar
naam met ere draagt. Want de lading
aan kunstvaardigheid en vakmanschap
wordt door de vlag ener naam niet
meer gedekt. Wat eens een trotse plaats
bepaling is geweest ten opzichte van
de „officiële" schildersverenigingen, is
nu nog slechts een slogan zonder in
houd, een schelklinkende leus, die geen
idee meer vertegenwoordigt. De on-
afhankelijken zijn niet onafhankelijk
meer.
Ja, ze zullen nog wel los staan van
da grote schildersorganisaties, deze
kunstenaars. Maar daarmee is hun on
afhankelijkheid dan ook wel nauwkeu
rig begrensd. Want wie de zomerten-
toonstelling in Museum Fodor te Am
sterdam bezoekt, ervaart met pijn en
schrik, hoe groot de artistieke afhanke
lijkheid van deze groep is. Het is, alsof
u allerlei Franse groten met schelle
stem van de muren tegenschreeuwen.
Hier hangt Braque, elders Matisse
ja zelfs Monet in zijn nadagen kan men
er tegenkomen. Vincent van Gogh is
hier en daar eveneens vertegenwoor
digd, tezamen met een in een donker
jasje gestoken Seurat en een ver
fomfaaide Renoir.
Kort en duidelijk: het niveau van
deze groep is allerbedenkelijkst. Er zijn
een aantal „wel aardige" schilders bij
we zagen een doodenkele goede ets,
namelijk een portret van de Weense
schilder Oskar Laske door René P.
Tonneyck er zijn wat vlotte tekenin
gen en pastels opgehangen. Maar er is
niets bij, dat de beschouwer meeneemt,
dat blijvende herinneringen bij hem
nalaat. Met uitzondering misschien van
het „Lezende meisje" van Bert Brante.
Van W.
Het filmfestival 1952 kan zich in Venetie geen beter decor wensen. Boven
het fraaie Dogenpaleis. Onder: de imposante binnenplaats van een
patriciërswoning.
(Van onze correspondent te Brussel)
MEN kent uit de Romeinse letterkunde de figuren van Pyramus en Thysbe, twee
jonge verliefden, die veel van elkander hielden, maar elkander hun liefde
slechts kenbaar konden maken door de dunne spleet van een muur, die hen van
elkander scheidde. Het scheen een tijdlang alsof dit antieke beeld een heden
daagse toepassing zou krijgen in de verhouding tussen de twee landen, ten zuiden
en benoorden de Moerdijk. De nauwe spleet was Benelux; de twee partijen
waren Nederland en Belgie en wat zij betreurden was, dat zij niet dichter bij
elkander konden komen en elkander niet in de armen konden vallen.
Claire Maffei en Alain Cluny (geheel links) in de bdbiende Franse film
„Les Conquérants Solitaires" (De eenzame veroveraars), welke tijdens de
Venetiaanse Biennale opzien baarde.
Een econoom schrijft: „Terwijl wij
een politiek voeren, die gebaseerd is
Jan van Gent maakt
zich geen zorgen
(Van onze speciale
verslagever)
„Van Amersfoort naur
Broadway" zouden we dit
relaas kunnen noemen, het
relaas van Jan van Gent.
dat volgende week Don
derdag op Schiphol gaat
beginnen en zijn climax zal
krijgen op Broadway of een
van die andere typische
New Yorkse Avenue's, waar
onze Amersfoortse gezant
over veertien dagen achter
het stuur zal zitten, precies
zoals hij dat nu doet in de
wijken van zijn woon
plaats. „Ik hoop, dat het een
diesel is, want daar interes
seer ik me het meeste voor
en daar kan ik het beste mee
overweg".
Dat is het enige, waar Jan
van Gent in deze dagen,
vóór de grote sprong over
de Oceaan, wel eens over
ligt te denken, over z'n bus.
waarmee hij een maand
lang door New Yorks straten
zal moeten toeren; over de
vliegtocht echter, de taal en
de duizend-en-één-anderc
dingen, waarmee hij als
wereldreiziger en vreemde-
eend-in-de-bijt te maken zal
rijgen, daar achter de pier
Hoboken, maakt Jan
van Gent zich minder zor
gen.
Met de Alpen-zon nog in
het gezicht zal hij straks op
de Third Avenue verschij
nen, want Van Gent is nog
maar nauwelijks terug van
een trip door Zwitserland en
Italië. Toen hij met zijn
bus in de buurt van 't Lago
Maggiore koerste, kon hij
niet vermoeden, dat ze in
Amersfoort druk bezig wa
ren een nieuwe reis voor
hem uit te stippelen, naar
het hartje van de Nieuwe
Wereld. Mevr. Van Gent
Amerikaanse collega hem
zal moeten manoeuvreren.
„Millimeteren kunnen we
hier ook wel", en al staan
er dan geen Empire State-
buildings, in Amersfoort is
de weg soms volgens Jan
van Gent ook „behoorlijk
smal". Veel meer interes
seert het onze toekomstige
globe-trotter, of ze er in
Amerika ook een Lieftinck
op na houden, aangezien 't
geëxperimenteer met het
dollar-loonzakje van zijn
heeft niets geschreven en
dat was maar het beste ook
misschien, want op de steile
bergpassen van de Gott-
hard kan een Nederlandse
buschauffeur beter niet
dromen van Amerikaanse
wolkenkrabbers.
De grote verrassing was
er dus bij thuiskomst; en
gelukkig ook nog één week
vacantie, zodat de New-
Ybrker-in-spe 't daverende
nieuws een beetje kon laten
bezinken. Overigens is Jan
niet bang voor de vraag,
hoe hij straks in die New
Yorkse verkeersheksenketel
wellicht meer moeite zal
kosten, dan 't ge-manoeu
vreer met zijn bus. Juist dit
probleem is de meest inte
ressantezijde van deze
chauffeurs-uitwisseling en
wat dat betreft, zal Jan v.
Gent dan ook zijn beste
beentje voorzetten.
„....neen, voor politiek
heb ik nooit tijd kunnen
vinden. Maar als ze me
zouden vragen, waar ik in
November op zou stemmen,
dan wist ik het wel....
Eisenhower! Per slot van
rekening, weet ik van hem
het meeste....!"
ZO GEWOON
In dezer laatste dagen
vóór het vertrek gaat het
dagelijks leven in de chauf
feurswoning aan de Arn-
hemseweg te Amersfoort
normaal z'n gang. Moeder
Van Gent heeft de leeftijd
der sterken al lang bereikt,
doch als zij 't voor het zeg
gen had. ging ze zó mee
naar New York. De kleine
Marianne denkt er echter
anders over; zij blijft liever
bij Mammie
Een wonderlijke reis, deze
trip naar New York. De
kruidenier, de bakker, de
slager, de krant, de col
lega's, ja heel Amersfoort
is er vol van.... alleen Jan
van Gent, die gaat gewoon
elke morgen naar de ga
rage aan de Korte Berg
straat en „sleutelt" daar rus
tig verder aan bougies en
motorkleppen... het is alle
maal nog zo gewoon
Donderdag pas zal liij
zich in de kussens laten
zakken van de Constellation
en eerst dan zal 't toonder
..Amerika", dat hem zomaar
in de schoot is komen val
len, voor Jan van Gent
gaan leven, als hij gevan
gen door het oog van tien
tallen televisie-, film- en
foto-camera's over 't. gehele
Amerikaanse continent be
kend zal worden, als „the
Dutch driver from Amers
foort".
op de grootst denkbare vrijheid, bren
gen de Hollanders van hun kant het
strengste dirigisme in practijk. Hoe
wilt ge deze twee lijnrecht gestelde
zienswijzen met elkander verzoenen?
Een verbitterde: „Ik wacht er nog
steeds'op, dat Nederland mijn guldens,
die het „bevroor" zal deblokkeren....
De gulden versterken ten koste van
hen, die hem in het buitenland ver
dienden.... laten we eerlijk bekennen,
dat dit een alleronelegantst gebaar is."
Een meubelfabrikant: „Onze indus
trie wordt bedreigd met verdwijning,
als niet onmiddellijk maatregelen ge
nomen worden om ons te verdedigen
tegen de Nederlandse concurrentie.
Ziehier in welke mate de Nederlanders
hun leverantie van meubelen aan Bel
gie hebben opgevoerd: 100% in 1948,
134 in 1949; 418 in 1950; 657 in
1951. Raming voor 1952: 936 Waar
gaan wij op deze manier heen?"
AANNEMERS, metselaars, bouwers
antwoordden, dat het hun onrustig
stemt, dat slechts op enkele kilometers
ten Noorden van Antwerpen huizen
gebouwd worden voor 10.000 gulden.
Wat zou er gebeuren als morgen de
grenzen werden opgeheven en als de
uitoefenaars van deze verschillende
ambachten zich over Belgie zouden
verspreiden? Zouden ze dan hun prij
zen verhogen? Of gouden ze verwach
ten dat onze handwerkers tot alge
mene werkloosheid zouden worden ge
drongen?
Een bloemist en een landbouwer:
„Wat de bloementeelt betreft, heeft
Nederland, waarvan het cijfer van de
uitvoer van bloemen in 1945 tot 16%
was gedaald, kans gezien dit getal
weer op te voeren tot 88% van hetgeen
het voor de oorlog was. Dit had auto
matisch een ernstige crisis onder onze
bloemenkwekers ten gevolge. Heel de
Nederlandse landbouw draait om de
spil van regeringstoelagen, die bedoel-
len de productie te verkopen beneden
de inkoopprijs. Ziet eens hoe en
dit enkel door de schuld van Neder
land de cichoreiteelt bij ons van
6.000 hectaren gedaald is tot 2.000 hec
taren.
CEN schoenfabrikant: „Wij beleven
l* op het ogenblik een invasie van
Nederlands schoeisel dat 25% goedko
per verkocht wordt dan het onze. Tal
van fabrieken hebben hun deuren
moeten sluiten en de patroons zijn,
noodgedwongen, vertegenwoordigers
van Nederlandse firma's geworden."
Een drukker: „Onze droevige toe
stand is langzamerhand aan allen be
kend. Geleidelijk gaan wij de onder
gang tegemoet. Nederlandse drukkers
sturen legers verkopers naar ons toe,
die al onze bestellingen in beslag ne
men, dank zij hun prijzen, die veel la
ger zijn dan de onze. En dan te be
denken, dat het ons bijna onmogelijk
is onze dag- of weekbladen naar Hol
land te zenden."
Een textielfabrikant is volkomen
ontmoedigd: „Alleen in onze branche
tellen wij 10.000 werklozen tengevolge
van onze vóórunie BeneluxAls
onze regering niet zonder dralen een
systeem van compenserende belastin
gen invoert, zal de toestand in de loop
van de komende wintermaanden nog
veel ernstiger worden."
Een kantoorbediende zonder werk
schrijft: „Ik leg er de nadruk op, dat
op het ogenblik alleen reeds in Ant
werpen 6500 Nederlanders zich ophou
den. Een groot aantal van hen bezit
firma's fabrieken, zeevaartagenturen,
of zijn op kantoren werkzaam. Zou
den de Hollanders ons kunnen zeggen,
hoeveel Belgen, of liever Antwerpena
ren, daartegenover werken in Rotter
dam, een stad van Nederlnd, die men
het best met onze provinciehoofdstad
kan vergelijken?"
Over de kwestie van het verschil in
lonen schrijft dezelfde inzender: „Men
kan nooit genoeg nadruk leggen op
het verschil tussen de lonen in Neder
land en in Belgie. Ziehier enkele voor
beelden: in de bouwvakken zal een ge
oefend vakman in Holland 24 franken
per uur verdienen 1.90), een gewoon
werkman 12 franken (95 ct.). In Belgie
zijn deze lonen respectievelijk 26 fr.
2.00) en 19 fr. 1,50). Een geoe
fend textielarbeider zal bij ons 20 fr.
krijgen 1,60), terwijl zijn collega in
Nederland slechts met 12 fr. 0,92)
betaald zal worden. En naar verhou
ding is het zo op alle gebieden. Ge
looft mij, wij zullen ons tegen een
werkelijk sociale dumping moeten
verdedigen."
En ten slotte de vrolijke noot: De
man van de straat werd ook in deze
enquête betrokken. Hij antwoordde
met overtuiging: „Benelux? Wat moe
ten we met die affaire beginnen, want
al de „luxe" zal toch voor de Hol
landers zÖn. terwijl wij ons amper
met een „been" tevreden zullen moe
ten stellen."
Uit deze ontboezemingen zijn voor
lopig de volgende conclusies te trek
ken: De „goodwill", die Nederland de
laatste jaren bij de Belgen had, is
zienderogen gedaald en maakte plaats
voor een stemming van antipathie. Men
verwijt Neerland hebzucht in de con
currentie, geheel in de lijn van het
oude „In matters of business the fan
of the Dutch, is giving too little and
asking too much".
Daar een beweging als Benelux rus
ten moet op geestelijke factoren als
vertrouwen, vriendschap, enz. en deze
gevoelens op het ogenblik sterk on
dermijnd zijn, is het de vraag of er
van Benelux nog iets terecht kan ko
men.
Een surveillerende agent van po
litie vond langs een gracht in
een der nieuwe Haagse wijken
een jasje en een paar jongens
schoenen. Groot was de schrik,
want het zag er naar uit, dat
daar een kind was verdronken.
De dienaar van de Hermandad
trommelde assistentie op en te
zamen en in vereniging begon
nen de heren te dreggen.
Steeds maar wierpen de mannen
de lijn uit. Hun gezichten werden
al maar bezorgder. Maar tege
lijkertijd rees er lichte twijfel
in hun hart. Om zekerheid te
krijgen, schoten ze de bewaker
van een in aanbouw zijnd huizen
blok aan.
Hij sprak het verlossende 'woord.
D'r waren hier een paar
knapen aan het vlotje varen. Die
heb ik weggejaagd. Een van die
knapen heeft zeker zijn jasje en
zijn schoenen van schrik laten
liggen