Rusland en
de verlening
China spraken over
hulp
Oxford: merkwaardige combinatie
van heden en verleden
Nog weinig schot in Benelux
Ook Ulbricht was op het Kremlin
De jeugd leert hoe het hoort
Boerenwagenclub staat op de bres
voor spontane volkskunst
Kattenmisère op
het deftige plein
Britse volksaard: flink en evenwichtig
va n
Problemen van Oost en
West onder de loupe
Verschillen in economische siruciuur nog groot
Toch komt volledige unie
eens tot stand
Stiefkind der historici
Kleine P.T.T.-ambtenaren, stationschefs en
n h„
machinisten in actie
Een uitstekend idee werd
werkelijkheid
N.-Hollandse predikant
vertelt zijn indrukken
Ook vrouwenkiesrecht
in de Geref. Kerken
KERKEUIK NIEUWS
Duitse invoer slachtvarkens
uit Nederland
Militair overlag In Moskou?
(Van onze correspondent te Berlijn)
IJOEHEL men hier op het ogenblik nu, i»<
treffende de Sowjetrussisch-Chinese hMnr,ki°VM yol,edi'e informaties be
ult kringen van het Oostduitsc ministerie vanbÜ" "oskou beschikt, zijn
zoveel inlichtingen bekend geworden dut het mnnï l flI4ken toch rceds
betrouwbaar beeld te vormen. Hieruit bliikt „„h i Z een niin of meer
van de besprekingen in Moskou merLó ALSe^r0' M £C eerste daRen
Stukken gewijd waren. Alvorens de Sowjet-Unle haar^Sü aan. tur"Pese vraag-
gustus 1952 aan de gezanten van Frankrijk Êng^ana t Va1"°ta ,Tan 23 Au"
overhandigde, heeft z(j de inhoud er van uitvoer?» Le» x" i erenl«de statcn
plaatsvervanger in het Chinese ministerie van hi/ii^L 1 ?n met dicns
en met de plaatsvervangende minister-president der OosWoii TsjcnR 3°en'
Ulbricht, besproken. Laatstgenoemde bevindt zich «alter
gowjetrussisehe hoofdstad. bevindt zieh reeds veertien dagen
in de
WfALTER ULBRICHT was in Moskou
eveneens bij besprekingen aanwe
zig, die tussen de Sowjetrussische mi'
uister voor de handel met het buiten'
land, Koemykin en diens plaatsvervan
ger, Pawlof, van de ene kant, de Chi
nese plaatsvervangende ministers voor
machine-constructie en post- en tele-
graafwezen, Wang Dao Han respectie
velijk Wang Tsjeng, van de andere kant
werden gevoerd. In deze bespreking
werden de mogelijkheden overwogen
om de export van Oost-Duitsland naar
China te vergroten.
De Chinese onderhandelaars hebben
In Moskou voorgesteld, dat hun land
evenals dit met Noord-Korea het geval
is, wat zijn buitenlandse handel betreft
een soort prioriteit wordt ingeruimd.
Dat wil zeggen, dat de Sowjet-Unie en
haar satellieten er in de toekomst in
hun handelsverkeer met China sterker
mee rekening houden, dat China oor
logvoerend land is. Dit impliceert een
wijziging van de exportplannen der
volksdemocratieën, zoals deze door de
raad voor wederzijdse economische hulp
waren vastgesteld. Volgens berichten is
Moskou aan de Chinese wensen, om in
het handelsverkeer een bijzender pre
ferente behandeling te genieten, reeds
tegemoet gekomen. Dit zou voor Oost-
Duitsland ten gevolge hebben, dat zijn
machine-industrie ongeveer een volle
maandproductie extra voor de export
naar China ter beschikking zou moeten
stellen. Daartoe is het echter niet in
staat. Daarom heeft men in Moskou
naar een tussenoplossing in deze zin ge
zocht, dat de Sowjet-Unie een gedeelte
van de herstelbetalingsleveranties uit
de Sowjet-zone aan China doorlevert.
China wenst bovendien nog telefoon-
en telegraafinstallaties, ambulante zend-
irriehtingen en schrijfmachines, die
voor Chinees gebruik geschikt zijn.
Meer hulp voor China
MEN is er hier in Oost-Berlijn vast
van overtuigd, dat de Sowjet-Unie
haar economische en militaire hulp aan
China in belangrijke mate zal verster
ken. Tegelijkertijd heerst in Moskou
het streven de banden met Oost-Duits
land nog nauwer aan te halen. Mos
kou heeft Walter Ulbricht te kennen
gegeven, dat het een versnelde invoe
ring van het volksdemocratische sy
steem in de Sowjetzone ten zeerste be
groet Economisch moet daarbij vooral
rekening worden gehouden met de
eisen, die de herbewapening zal stellen.
De Sowjet-Unie heeft aangeboden een
commissie te sturen, die de Oostduitse
autoriteiten zolang bij het opstellen van
defensie-plannen zal adviseien „als de
ze dit noodzakelijk achten". Van de
andere kant hebben de Sowjets hun on
tevredenheid niet onder stoelen of ban
ken gestoken over het feit, dat de Oost
duitse communisten de agitatie jegens
de Bondsrepubliek de laatste twee
maanden sterk hebben verwaarloosd.
De strijd te£en de ratificatie van het
verdrag der Europese verdedigingsge
meenschap door de Westduitse regering
met alle middelen moet worden ver
sterkt. Dit behoort volgens het Krem
lin tot de belangrijkste en dringendste
taak van het Oostduitse bewind. Blijk
baar wil het niets onbeproefd laten om
het totstandkomen der Westeuropese
verdedigingsgemeenschap nog op het
laatste ogenblik te storen.
Vorming van Oostduits leger
PE tweede wens der Sowjet-Unie aan
het adres van haar Oostduitse vol
gelingen betreft de vorming van een
Oostduits leger. Moskou wil het tempo
oer Oostduitse herbewapening versnel
len. Voor Walter Ulbricht betekent dit
een voorschrift, dat buiten iedere dis
cussie staat, maar daarmede is het nog
geen werkelijkheid. Daartoe moeten
eerst de vereiste materiële voorwaar
den vervuld zijn. Ulbricht heeft zijn
opdrachtgevers zeker niet verbórgen
gehouden, dat hieraan nogal een en an
der ontbreekt. Het aantal deserteurs uit
't Oostduitse leger heeft juist de laatste
dagen weer een nieuw record bereikt,
terwijl ook het aantal vluchtelingen,
30.000, dat in Augustus West-Berlijn be
reikte, het hoogste sinds het einde van
ae oorlog is. In rapporten over de wer
vingsacties voor het leger wordt gespro
ken over onverschilligheid bij de jeugd,
over een afwijzende houding onder het
grootste gedeelte der vrouwen, over een
gebrek aan inzicht in de noodzakelijk
heid van een Oostduits leger, over ver
zet onder de mannen tegen vrouwen,
die hun plaats ip de fabriek komen in
nemen, opdat, zij voor het leger kunnen
worden opgeroepen, ja zelfs over paci
fistische neigingen onder de leden der
communistische partij.
Men wil het nu met zachte en des
noods ook harde dwang gaan proberen.
Oostduitse moeders kunnen zich bij
voorbeeld reeds voorbereid houden op
het bezoek van zogenaamde communis
tische vrouwen-acties, die hen zolang
zullen bepraten, tot zij, murw gediscu
teerd, hun zonen aan het leger ter be
schikking stellen.
Maar ook dan zijn de grootste moei
lijkheden nog niet overwonnenIn het
bijzonder de Oostduitse zware indus
trie verkeert momenteel in de groot
ste moeilijkheden. Er is gebrek aan
stroom, aan ijzer en staal, aan koper
en industriële uitrustingsstukken. Dit is
fnuikend voor een industrie, die zich
op wapenproductie moet gaan instel
len. Reeds nu kan de capaciteit van
talrijke bedrijven slechts gedeeltelijk
wórden benut. De Sowjet-Unie zou
hier kunnen bijspringen, maar zij leeft
zelf ook niet in een weelde van staal
en ijzer, terwijl zij bovendien reeds
door zware verplichtingen is belast.
Herbewapenen is vooral hier sneller
gezegd dan gedaan!
(Van onze Haagse redacteur)
f)E laatste tjjd worden de berichten
menigvuldlger, dat de verschillen
tussen België en Nederland en het uit
eenlopen van de meningen in beide
landen over de mogelijkheden van de
vorming van een economische een
heid, een zodanige vorm dreigen aan
te nemen, dat de verwezenlijking van
een volledige economische unie der
Beneluxlanden in een zeer ver ver
schiet schijnt komen te liggen.
Het Belgische blad „La libre Bel-
gique" heeft onder zijn lezers een en
quête gehouden over de vraag, hoe
zit denken over Benelux, de moge
lijkheden tot verwerkelijking er van
en de oorzaken van de trage gang van
zaken bij de pogingen om tot over
eenstemming te geraken. De antwoor
den op deze enquête gaven blijk van
een minieme waardering voor Neder
land. Nu behoeft dit niet tot ongerust
heid aanleiding te geven, maar wei
mag geconcludeerd worden, dat er
ontegenzeglijk verband bestaat tus
sen de opvallend afwijzende houding
der Belgen en de door lage prijzen en
lage lonen in ons land geschapen mo
gelijkheid om door concurrerende
aanbiedingen dc Belgische producen
ten in verschillende branches zelfs
van hun eigen binnenlandse markt te
verdrijven.
Langzaam aan...
Het gaat langzaam met Benelux,
talrijke, moeilijke vraagstukken moe
ten nog tot een oplossing worden ge
bracht.
Interessant is het te vernemen, wat
de directeur van de Nederlandse jaar
beurs, mr J. Milius, die dpor zijn po
sitie in het brandpunt zit van de han
dels- en andere economische betrek
kingen met België en uiteraard met
tal van landen, over de ontwikkeling
van Benelux heeft gezegd.
Hij is van oordeel, dat alle diver
gerende tendenties ten spq't de po>'-
tieke en economische noodzaak tot
samenwerking der drie Benelux-lan-
den de ontbindende krachten uitein
delijk tot stilstand zal brengen en tot
nauwe economische en politieke aan
(Van onze speciale verslaggever)
ER wordt in Hamdorff-Laren een ten-
toonstelling gehouden van fragmen
ten van een spontane volkskunst, die
honderd jaar, of nauwelijks vjftig jaar
geleden nog levende werkelijkheid was,
maar in die dagen zeker niet als Kunst
(met een grote K) werd aangemerkt.
Het zijn fragmenten van oude boeren
wagens, van rijk gebeeldhouwde of be
scheiden sjezen, en tevens van kinder
speelgoed als bokkewagen, ponysjezen
of met de hand vervaardigde modellen
van het koetswerk, dat een eeuw gele
den kleur gaf aan 's heren wegen. Tien
jaar geleden hebben enkele Gooilanders
eikaars belangstelling voor deze onop
gemerkte volkskunst ontdekt. En 11,1
deze ontdekking Is de „Boerenwagen
club" gegroeid. Ter gelegenheid van het
tienjarig verenlgingsbestaan treedt de
club, die Inmiddels honderd en vijiug
leden is gaan tellen, in het volle dag
licht Zeker, ieder jaar had men zon
boerenwagendag. Vianen, Beesd. Mj»-
riënwaard. Schoonhoven, Meenten»'
Pui-merend, Alkmaar, Staphorst, Om
men, Gorkum en Schoonrewoer kunnen
ervan meepraten. Maar dit Laren
de kroon op die tienjarige activiteit, die
heeft kunnen verhoeden, dat alle ber
inneringen aan deze onvermoede voiks-
kunst verloren gingen.
TEKEN VAN WELSTAND
DE oude boerenwagens met hun vaak
u originele snij- en smeedwerk, of kos
telijke schilderingen op het •ckterjGR®
mei, zijn uit de tijd geraakt. Moderne
landbouwwagens zonder smuk verdro
gen de oude sierstukken, waaruït n
nog afgelezen kan worden de welstana
die de boerenstand in een bepaalde pe
riode of een bepaalde streek eenmaa
moet hebben genoten
Wij van deze tijd mogen ons weer
Verbazen. Bekijken we eens net nier
tentoongestelde materiaal. Niet zozeer
de koninklijke ponywagen, die welwil
lend in bruikleen gegeven werd voor
deze expositie en een juweeltje is naar
lijn en afwerking, maar ook de wagen-
delen, die hier door de actieve verzame
laars nog juist van de brandstapel ge
red konden worden, of door hén gevon
den werden in de stoffige en vergeten
hoeken van een landbouwschuur. Kos
telijke staaltjes van snijwerk zijn het
van de eenvoudige dorpswagenmakers,
die er hun ziel in legden.
En wat te denken van het prachtige
smeedwerk; zoals dat bijvoorbeeld tot
uiting komt in de op touw gelijkende
wielkettingen. Er ligt een cultuur in
verankerd van het plattelandsleven,
die van enorme betekenis geweest moet
zijn. Ongewild en ongeweten hebben de
oude handwerkslieden schoonheid ge
wrocht en anderen laten delen, in de
ontroering, die inhaerent is met aan dat
werkelijk schone.
Dit alles is niet meer van onze tijd.
Deze tijd kent andere i liddelen, die ook
de afstand tussen het cultuurcentrum
en het platteland overbruggen. De spon
tane volkskunst, zoals we die terug
kunnen vinden in deze boerenwagens,
krijgt geen kans meer om zich té ont
plooien om zuiver economische rede
nen. Drie duizend gulden zou een wa
gen zeker moeten kosten, waaraan de
zelfde zorg besteed zou zijn als aan de
vroegere boerenwagens van f 150. Dat
gaat niet meer.
Maar juist daarom is het goed dat
tien jaar geleden de Boerenwagenclub
opgericht is, door mensen, die wilden
voorkomen dat al het bestaande verlo
ren ging. Teveel ervan was reeds in de
kachel verdwenen. En wellicht leidt dit
grootse tienjarige herdenkingsfeest van
de oprichting er dan nog toe, dat ui.
hoeken en gaten op boerenerven nog
wagenfragmenten te voorschijn komen,
die eenmaal als waardeloos in een hoek
werden gegooid, maar die san de Boe-
renwagenclub wellicht nog rijke orna
menten zou kunnen opleveren voor de
studie die men van deze oude volks
kunst maak».
eenslulting zal leiden. En wel, omdat
dit een kwestie van zelfbehoud is.
Dit proces zal zeker niet altijd even
soepel verlopen. Want het is aller
minst een sinecure om de productie
factoren in de Benelux-landen een
gelijke vorm te geven, vooral zolang
belangrijke onderdelen van de econo
mische structuur als lonen en prijzen
aanzienlijke verschillen vertonen. De
zeer ver doorgevoerde liberalisatie
van de Nederlands-Belgische handel
evenwel moet er automatisch toe lei
oen, dat de niveaux in beide landen
elkander naderen en bijgevolg moet
er rekening mee gehouden worden,
dat de prijzen- en kostenstructuur in
Nederland in de toekomst op een ho
ger niveau zullem komen.
Naar hoger niveau.
Dit betekent, dat op den duur zo
wel de lonen als de prijzen eerder een
stjjging dan een daling te zien zullen
geven, al behoeft dit nog geenszins te
betekenen, dat in Nederland dezelfde
prijzen als in België zullen worden be
rekend, omdat het mogelijk is, dat ook
in de toekomst enige verschillen (ji
de levensstandaard van beide landen
aanwezig zullen kunnen blijven.
Aldus mr Milius, wiens uiteenzet
ting er misschien toe kan bij dragen
de tegenzin der Belgen enigszins te
temperen. De verwezenlijking van
een volledige economische unie zal in
de toekomst voordelen voor beide
landen opleveren. In de begintijd zui
len er daartegen ook offers moeten
worden gebracht. Dat is weinig aan
lokkelijk, maar bij goede nabuurschap
moet er op kunnen worden gerekend,
dat de bereidheid om offers te bren
gen bij beide landen in gelijke mate
aanwezig is.
JJONDE1V houden is in Den Haag een
dure liefhebberij, want de ge
meente laat er een niet mals bedrag
aan belasting voor betalen, vooral wan
neer men twee of meer honden heeft.
Voor katten eist de fiscus tot dusverre
nog geen bijdrage voor haar kas. Ook
bestaat er geen enkele wettelijke be
perking voor het aantal katten, clat
men in zijn Woning mag laten rond
dartelen.
Men mag er één hebben, of twee,
°f vijf, of zes en twintig, zoals een
bewoonster van een huis aan het Lan
ge Voorhout, twee huizen van het stli
stige paleis van de koninklijke fami
lie. Ze houdt ze op het dak en schept
er een behagen in de beestjes te ver
troetelen, ook in haar kamer.
De medebewoonsters zijn minder
enthousiast. Want de zes en twintig
poesen produceren gezamenlijk een
luchtje in het huis, dat het verblijf er
tot een doorlopende kwelling maakt.
Daarom hebben zij bij allerlei autori
teiten reeds geprobeerd een einde aan
deze toestand te krijgen. Zij konden
klagen, zo hard zij wilden, zolang Den
Haag geen verordening heeft, die het
verbiedt meer dan één, of twee of drie
katten te houden, is er niets aan te
doen.
Teneinde raad hebben de bewoon
sters nu aan de gemeenteraad ge
vraagd ijlings zo'n verordening in het
leven te roepen, opdat op grond daar
van de kattenkolonie tot redelijker
proporties teruggebracht kan worden.
Met ijver en toewijding spelen de
kinderen postambtenaartje in het
miniatuurpostkantoor en het minia
tuurstadje en dorpje. Ze mogen
zelfs gebruik maken van echte
stempel- en bundelmachines en
van wat meer nodig is bij de gang
van een brief van afzender tot
geadresseerde.
UET
(Van onze speciale verslaggever)
zit 'ra in de petten! Maar toch ook weer niet helemaal. In Amsterdam
hebben wc jochies en meisjes zien ronddartelen met een koddig papieren
stationschefspetje, een machinistenpet of een P.T.T.-pet op. In Eindhoven hebben
we weer zulke knaapjes en meisjes gezien. Z(j liepen er trots mee rond te
stappen, alsof zjj de Nederlandse Spoorwegen en de P.T.T. zelf waren. Wie doet
me wat? Die petjes zijn een begerenswaardig goed. De jeugd heeft er een
paar uur, een dag en zelfs een paar dagen voor over om er eentje te krUgen,
Werkelijk te krijgen. En op wat voor een manier! Door mee te doen aan een
spel, dat hun de illusie geeft enige ogenblikken in de grote mensenmaatschappij
te leven. Door echt op een postkantoortje brieven af te stempelen, ze met
behulp van een geheimzinnige machine te bundelen, ze in postzakken te stoppen
en met een mlniatuurtrein mee te geven, door te sorteren en, omhangen met een
echte, bijna op de grond slepende brieventas, te bestellen ln Gouddorp en
PostdamHel spel heet: De weg van een brief.
mera Obscura weggestapt. Het is I. K.
Spaar, de eerste jeugdspaarder.
Alles is artistiek opgezet cn het i«
een intense vreugde voor de kinderen
in deze omgeving in de huid van de
P.T.T. te kruipen. Om met een razend
tempo de brieven door de stempelma-
chine te zien vliegen; om automatisch
touwtjes te wikkelen om pakjes brie
ven; om te sorteren op Gouddorp en
Postdam en later op de straten van
dorp en stad; om de post echt te gaan
bestellen: om met postzakken te sle
pen en al spelende te leren.
Mijn spelen is leren
VV7ANT dat laatste is de opzet van het
P.T.T.-postspel, dat thans reeds dui
zenden kinderen vertrouwd gemaakt
heeft met de regel, dat de postzegel op
de adreszijde in de rechterbovenhoek
geplakt moet worden. De kinderen we
ten, dat volledig geadresseerd moet
wordep. dat de plaats van bestemming
onderstreept behoort te worden en dat
op de achterzijde de afzender dient te
worden vermeld. Zij weten ook, waarom
dit moet geschieden en wat de moei
lijkheden voor de P.T.T. zijn, als deze
regels niet in acht worden genomen.
Zij horen, dat de P.T.T. per dag vijf
millioen poststukken verwerkt, die
op elkaar gelegd een stapel zouden
vormen van vier maal de hoogte van
de Mont Blanc. Zij vernemen, dat bij
handstempeling maximaal 4000 brieven
per uur gestempeld kunnen worden,
doch dat de stempelmachine 30.000
brieven per uur verwerkt!
Telkens doen ongeveer zestien kin
deren aan het spel mee; tientallen staan
vol belangstelling toe te zien en beftij-
den niet weinig de vriendjes en vrien
dinnetjes, die in actie zijn en de pet,
die zij opgekregen hebben, mogen hou
den. Totdat zij zelf aan de beurt komen,
soms na uren en uren geduld oefenen.
De P.T.T. doet veel aan de opvoeding
van de jeugd. In Eindhoven is men ai
weer aan het inrichten van de jeugd-
tentoonstelling, die in andere gemeen
ten reeds ontelbare schoolklassen ge
trokken heeft en die een duidelijk
beeld geeft van het ingewikkelde be
drijf der P.T.T.
Dat is de manier! Een voorbeeld ter
navolging zelfs voor andere grote be
drijven spoorwegen, K.L.M., scheep
vaartondernemingen die de kleine
jongens en meisjes later tot klanten
krijgen en dan graag deskundige klan
ten aart hen hebben.
E"EN voortre|felijk idee is het geweest
van de Pers- en propagandadlenst
van de P.T.T. om de kinderen door een
spel te leren, wat er bij de brieven
post omgaat, hen duidelijk te maken,
wat zij bij de verzending van brieven,
als zij zelf eens zo ver zijn, dat zij aan
het corresponderen gaan, te doen en
te laten hebben en waarop zij dienen
te letten.
Met overgave spelen de kinderen dit
spel en in stille verrukking staan de
ouders te kijken, als zij hun spruiten
bezig zien. Stel je ook voor: op een
grote ruimte zijn links een miniatuur
dorp en rechts een miniatuurstad ge
bouwd met straten en huizen met num
mers en naambordjes en brievenbussen.
Er is een stationnetje, waarlangs een
speelgoedtrein rijdt, die door een ..ma
chinist" wordt voortbewogen en die
een bijwagen met klein grut meevoert,
dat postzakken in ontvangst neemt. Er
zijn in de stad en het dorp postkan
toortjes en er is een groot kantoor tus
sen de liliputplaatsen, waar de post
verwerkt wordt. Er rijdt een „beman
de" postauto rond en op het perron
wordt dapper gesjouwd aan een perron
wagentje. In de stad staat een stand
beeld van een oude heer, zo uit de Ca-
(Van een bijzonder medewerker)
ALS afgevaardigde van de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden in Neder-
land naar het Internationale Congres voor Vrijzinnig Christendom te Oxford
(12—17 Augustus), hadden wU het voorrecht een week in Oxford te vertoeven.
Als buitenlander heeft men natuurlijk bijzondere interesse voor de volksaard.
Men probeert, ook at is men maar korte tijd in het andere land, die volksaard
te „proeven." Al heel gauw maakt zich als een algemene indruk deze los, dat de
Engelsen een merkwaardig talent van combinatie hebben. Dit volk heeft het
klaargespeeld, het belangrijke en interessante van het verleden op een aanneme
lijke wijze te combineren met de eisen van het moderne leven.
van Olivier Cromwell, de man die ko
ning Karei I op het schavot bracht, en
Cromwell blikt vast en krachtig in de
richting van het Paleis.
Geen gekanker
AAN de café's hangt vaak zo'n gezel- k de ln<Jruk d^."" een even-
lig ouderwets uithangbord te slmge- lVl wlchn|e flinke veest in dit volk
ren, met een ste gerend paard, een ^....^ctmge, mnice geest in au vont
geest
huist." Men is in trein ,tram en bus rus
zwaan of iets dergelijks. Iedere Engels- beleefder dan bii ons Men
nio nlvrelf rerner-Wrt. heeft een ï'seF. en oeieciaer aan dij ons. ïvien
man, die zichzelf respecteert, heeft een allerlei
open baard, die overigens, naar ik neou voor aiienei
hoorde, heel wat brandstof verslindt.
Om op een ander terrein te komen: in
Westminster Abbey, de kerk in Lon-
zaken nog bonnen
(„coupons") nodig; men kan in de win
kels als vreemdeling zonder bonnen
geen stuk chocolade krijgen, zeven jaar
den" waar allë officiële plechtigheden IJLkerd"'^v^rdïm^^^gdoo" 'da't
koningin ElizslDcth IT *'*^1 worden ^0»
„kankeren" iets typisch Hollands is. Ik
koningin Eaizabeth II zal worde g reigde van Londen naar Oxford met
f viU crrflvon een arbeider, die in 1944 als soldaat in
w^?i^no rt» ilnnrilegeeis Zeeland en Brabant gevochten had; „de
Darwin cn Wallacc, dc 8ronuiG£j£> - xtT/-»o,övi rin nvon Hnau on
van de evolutie-theorie, waartegen ve-
le kerken in de wereld indertijd fel ge
streden hebben De Anglicaanse kerk
uien vlogen je om de oren. daar op
Zuid-Beveland, telkens als er in de
buurt een granaat ontplofte", zei hij
neen ae miaaeiceuwse orgamsaue urei toestanden
aartsbisschoppen, Wsschj^jpen. de eens 2g. jjij vertélde van de sociale ver-
enz. behouden, en de protestantse leer 2ekerjng d,e 0ok <je ouderdomsverzor-
ingevoerd. In Oxford hadden wij een u c
streden hebben ue Anglicaanse lachend Ik"vroeg hem naar de sociale
heeft de middeleeuvvse organisatieet tnpstanden. Wij mogen niet klagen".
srtelde van
ook de ou<
„Wij hebb
vrijzinnige Manchester College; de ta- '"oxford Ys "een ™univers
fel lijkt nog altijd op een zijn 7000 studenten, die daar tijdens het
altaar,_met^het Pfachtigealtaarstuk grootste deel van het ja?r wonen en
- ging omvat. „Wij hebben de Russen
Avondmaaldmnst m de kapel van het hlfr t nodi meneer-, ze; hij
vrijzinnige Manchester College, de ta- nvfnr„ p„n „„iversiteitsstai
Oxford is een universiteitsstad. Er
van Leonardo da Vinei er achter,
predikant, die de dienst leidde, droeg
een oeroud aandoend gewaad, met een
werken. Ook wel eens flirten, met de
meisjes van Oxford. Het schijnt niet
een oeroua aanaoena gewaau, m» a]]esJ t 7jjn, om ;n -/0'n betrekkelijk
met bont gevoerde kap op de rug, die kje;ne stad met zoveel jonge mannen
zo van een middeleeuwse monnik had
kunnen komen.
grote dochters te hebben. Men vertelde
mij, dat er drie vrouwelijke .politie-
De Engelsen zijn vol belangstelling agenten zijn aangesteld, die speciaal het
voor hun koningshuis; elke daad van
de koningin wordt uitvoerig vermeld In
de kranten en met sympathie bespro-
ken. Toch zijn ze om de drommel niet goede bedoelingen,
slaafs. De enorme Parlementsgebouwen De stad telt een
met de grote Big-Ben-toren zijn een te-
oog moeten houden op de omgang tus-
~,n studenten cn dc meisjes. Niet
èlle studenten hebben blijkbaar altijd
o-en.
dertigtal colleges,
een complex les- en
Een college is
ken van hun zelfbewustzijn als vrije woonruimten rondom een grote binnen
mannen. En vóór de Parlementsgebou- hof. De tutors (een soort onder-profe«-
wen staat, met ruiterlaarzen en degen, soren) wonen er en vele studenten. Elk
het meer dan levensgrote standbeeld college heeft een eigen kapel, waar des
Zondags de principal (wij zouden zeg
gen de directeur of de rector) voorgaat
in de kerkdienst. Het oudste college is
gesticht ca' 1250, uit de nalatenschap
van William Durham. Deze bepaalde,
dat van de rente van zijn vermogen on
bemiddelde studenten kost en inwoning
zouden hebben. Een prachtig voorbeeld,
door vele vermogende lieden in de loop
der eeuwen nagevolgd. Anderen hebben
legaten gegeven voor bibliotheken; er
staan een paar wereldberoemde biblio
theken in Oxford, geschenken van Bod-
le.v en van Dr. Radcliffe. Jaarlijks
wordt een vergelijkend examen afgeno
men, en de beste leerlingen worden toe
gelaten. Ik had een gesprek met zo'n
student; hij had het goed, zei hij; alleen
had hij geen geld genoeg om boeken
voor zichzelf te kopen; daarom werkte
hij tijdens de grote vacantie als kellner
in een hotel in een vacantieplaats.
Het Vrijzinnig Congres
VIOG een enkel woord over het Vrij
zinnig Congres. Er waren onder de
250 deelnemers uit Amerika en Europa
vrij wat vertegenwoordigers van de
wetenschap opgekomen: natuurkundi
gen, scheikundigen, ingenieurs, biolo
gen,. psychologen, natuurlijk ook veel
theologen. Nu was het merkwaardige,
dat door de vertegenwoordigers der na
tuurwetenschappen en van de techniek
met nadruk werd gewezen, telkens
weer, op de grote gevaren, die de mens
heid bedreigen van de zijde van een
wetenschap en een techniek, die niet
aan diepere geestelijke waarden gebon
den zijn. De sectie van het Congres, die
aan de studie van deze dingen gewijd
was, nam de volgende resolutie aan: De
moderne wereld heeft meer dan iets
anders nodig dan beoefenaars der we
tenschap, die zich ethisch verantwoor
delijk weten; en deze beoefenaars der
wetenschap kunnen niet buiten de in
tense samenwerking met ethische den
kers en gelovigen met een ruime blik
en een open hart.
Dat is een hoopgevende conclusie, ge
loof ik. Het leeft in de wetenschappe
lijke mensen over de hele wereld: de
resultaten van de wetenschap mogen
niet gebruikt worden, om de mensheid
in het verderf te storten. Geestelijke
krachten zijn nodig, om een hogere zin
aan het leven te geven. In het vrije,
ondogmatische christendom liggen deze
gereed.
Wij zijn naar huis gegaan met dc
overtuiging, dat overal in de wereld
ernstig nagedacht wordt over de grote
problemen van onze tijd, en dat overal
krachten ontwaken, die. naar wij vurig
hopen, in staat zullen bliiken de drei
gende rampen af te wenden
Ds. A. DE WILDE.
Nieuwe Niedorp.
Rotterdamse synode neemi
belangrijk besluit
De generale synode der Geref. ker
ken, die op het ogenblik te Rotterdam
vergadert, heeft gisteren op het stuk
van het vrouwenkiesrecht een belang
rijke beslissing genomen. Nadat mid
dels een aantal amendementen nog
verschillende wijzigingen waren aan
gebracht in de conclusiea van de be
treffende commissie en een voorstel
was verworpen om vooralsnog niet tot
invoering van heft vrouwenkiesrecht
over te gaan, heeft de synode zich met
48 tegen 3 stemmen met de conclusie
Verenigd.
Deze houden in, dat het onderscheid
tussen man en vrouw in het licht der
Schrift niet beslissend is voor de uit
sluiting der zustere van het kiesrecht;
dat de deelneming der vrouw aan de
verkiezing der ambtsdragers geen in
breuk maakt op eerbiediging van dit
onderscheid, doch veeleer uitdrukking
geeft aan aller vrijheid en zelfstandig
heid; dat de kerk steeds weer moet
vragen naar de meest zinvolle toe
passing van de goddelijke ordi
nantie ten aanzien van dit onder
scheid; dat er geen voldoende gronden
bestaan om de vrouwen nog langer
van de verkiezing van ambtsdragers
uit te sluiten en dat daarom aan de
kerken de vrijheid wordt gegeven, tot
Invoering van het vrouwenkiesrecht
over te gaan tenzij de invoering van
de nieuwe bepaling enigerlei moeilijk
heden zou veroorzaken.
GER. KERKEN (onderh. art. 31):
Beroepen te Voorburg: R. H. Bren-
ner te Zwolle. Examens: Aan de
Theologische Hogeschool der Geref.
Kerken onderh. art 31 K.O. te Kam
pen is geslaagd voor het candidaats-
examen, de heer W. Borgdorff, Oran
jestraat 29, Overechie.
BAPTISTEN GEMEENTEN:
Beroepen te Groningen-Zuld: G.
Brongers te 's Gravenhage.
OUD GEREF. GEMEENTEN:
Beroepen te Loenen aan de Vecht:
J v. d. Poel te Giessendam.
De Westduitse invoercommissie heeft
gisteren de invoer uit Nederland toe
gestaan van levende slachtvarkens tot
een bedrag van 4 millioen marken en
van rugspek tot een bedrag van 2 mil
lioen marken.
Besprekingen over militaire kww-
ties, waarbij Rusland, Mongolië en
China betrokken zijn, Is volgens bui
tenlandse waarnemers te Moskou mo
gelijk de reden van de aanwezigheid
in die stad van de Mongoolse minister
van defensie, Bata.
PAUS GEHEEL HERSTELD
De persdienst van het Vaticaan deelt
mede, dat paus Pius de twaalfde geheel
i<s hersteld.