Tussen Naguib en Nahas dreigt
een openlijk conflict
NEENT
verenigde noord hollandse dagbladen
Levenslang in plaats van de
doodstraf voor Lages
Franse duikboot bij oefening voor
Cannes verdwenen
Brits-Chinees
vuurgevecht
Wafd-leider wil beslist niet heengaan
Financiële steun
van V.S. aan Japan
Generaal Ridgway in ons land
Koude oorlog om ons rokertje
Finland ontvangt de aan de Sowjet-
Unie betaalde boeten terug
Hou vast
Donderdag 25 Sept. 1952
•77e Jaargang No. 11525
Dagblad voor Den HelderKoegrasTexel, Wieringen en Anna Paulowna
Spanning om zuivering in Egypte
Mossadeq overhandigt
zijn antwoordnota
Regering handhaaft haar
bezwaren
Zwaluw, waarheen is
uw vlucht?
Scheveningse logger
voor Texel gestrand
Dl
Acht en veertig personen zijn aan boord
DE KRANT GRATIS TOT WCTOBERAS
nu een abonnement op de
De sigéret is nog
niet de sigaar I
Incident bij Honkong
De VN willen elfduizend
Noordelijken vrijlaten
In belang van behoorlijke rechtstoepassing
Motivering van het
gratiebesluit
Russisch minister gast
op banket in Helsinki
De Britse metaalarbeiders
werken niet meer over
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
1 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 049
\USSe" ,de ERyP«sche regering en de Wafd over
I de nosUie van riflartm a i2 EeyPtisch« regering en de Wafd over
Lu i!i.ïï iw Sart^e,der Nahas dreiKt de vorm aan te nemen van een
opeidUke botslng. Nahas heeft Woensdag een verklaring uitgegeven, waarin
in !ïe niw-L sl*chtsAllah of het Egyptische volk hem van zijn
mA™ Vnh!n« h. verdrijven H« kan rekenen op de steun van alle partij
leiders. Volgens hen zou er geen „Wafd zonder Nahas" kunnen bestaan. De
regering heeft verklaard, dat zij stukken kan overleggen, op grond waarvan
wettige bezwaren tegen plaatsing van Nahas' naam op de lijst van oprichters
der party de Nieuwe Wafd kunnen worden ingebracht. Op grond hiervan xal
de pwu thans tot nader order geen verklaring aangaande de vereiste reorgani
satie by de regering indienen. Eerst dient overeenstemming over de kwestic-
Nahas te zun bereikt.
Ter bevordering van de
opbouw van het land
De Ver. Staten zijn van plan gedu
rende het op 30 Juni 1953 eindigende
begrotingsjaar in Japan een bedrag van
zevenhonderd vijftig millioen dollar uit
te geven. Dit deelde de ambassadeur
der Ver. Staten Robert Murphy, mede
op een diner te Tokio. Deze verklaring
zou inhouden, dat de Ver. Staten vast
besloten zijn te verhinderen, dat een
programma van Japanse herbewape
ning tot een economische crisis in dit
land zou lijden.
Het bedrag, hierboven genoemd, zal
worden besteed voor het in stand hou
den der in Japan gelegerde Ameri
kaanse beveiligingsstrijdkrachten; dek
king van verblijfkosten van leden der
Amerikaanse militaire en burgerdien
sten en hun gezinnen; betaling van ma
teriaal en arbeid der Japanners ten
behoeve van de strijd in Korea en het
aankopen en betalen van Japanse ar
beid ten bate van de uitvoering van het
Amerikaanse programma tot hulpverle
ning aan landen van het Verre Oosten.
Murphy zeide voorts, dat de Ver.
Staten bereid zijn Japan ook nog op
andere wijze economische bijstand te
verlenen.
De Perzische premier, dr Mohammed
Mossadeq. heeft Woensdagavond de
Britse en Amerikaanse diplomatieke
vertegenwoordigers te Teheran het
Perzische antwoord op de jongste
Brits-Amerikaanse voorstellen ter op
lossing van de oliekwestie overhandigd.
Het conflict vindt zijn aanleiding in
een verklaring van de regering, dat zij
bezwaar heeft tegen het aanblijven van
de thans 75-jarige Moestafa Nahas als
leider van de Wafd. Deze is Maandag
bekend gemaakt. Daarbij werd te ken
nen gegeven, dat Nashas niet in de
nieuwe organisatie van de partij dien
de te worden opgenomen en dat hij
„wegens gezondheidredenen" diende
heen te gaan.
Later nadat een delegatie van de
partij de zaak met generaal Naguib
had opgenomen is gemeld, dat er
weliswaar geen bezwaar was, dat
Nahas naam op de lijst van oprichters
zou worden vermeld, maar dat de wet
in volle zwaarte zou worden toegepast,
indien er iets bezwarends aan het licht
zou komen.
Nahas heeft thans gereageerd met
een verklaring, waarin zijn weigering
om heen te gaan tot uitdrukking komt.
De Egyptische justitie stelt nu 'n on-
Duizenden zwaluwen in de
streek van Graf in Stiermarken,
die door plotseling opgetreden
winterkoude zijn overvallen en
nog te jong en te zwan waren om
de oudere vogels op hun trek
naar warmer oorden te volgen,
worden thans op initiatief van de
plaatselijke dierenbeschermings
vereniging verzameld. Een spe
ciaal Joegoslavisch vliegtuig zal
deze vogels dan naar Fiume bren
gen waar zij in het Warme kli
maat van de Adriatische kust zul
len worden losgelaten.
derzoek in naar het ongeluk, dat twee
jaar geleden aan boord van de
Egyptische mijnenveger Gaza is ge
beurd, als gevolg waarvan het schip
voor Mersa Matroeh is gezonken.
Het schip loste toentertijd muni
tie; er trad een explosie op, waarbij
een doden en vijftien gewonden vielen
te betreuren.
Ex-koning Faroek had op dat mo
ment het schip voor persoonlijke doel
einden in gebruik. In de omgeving
van Mersa Matroeh werd een groot
buitenverblijf voor hem gebouwd, een
karwei, waarbij honderden van is
sterkste gedetineerden uit de Egypti
sche gevangenissen werden gebruikt.
Dezen waren in een koninklijk ge
vangenenkamp bijeengebracht.
(Van een onzer redacteuren)
De Scheveningse logger Sch. 10 Leen-
dert is tegen middernacht gestrand ou
der de Texelse wal ten oosten van het
Molengat. Het schip Was onbestuurbaar
geworden door het breken van een
roerketting. Tegen half een is de red
dingboot Prins Hendrik uitgevaren ter i
assistentie. Deze bereikte tegen half
twee het droogliggende vaartuig.
Gisteravond arriveerden op Schiphol generaal en mevrouw Ridgway. Zij
werden o.m. begroet door de voorzitter der verenigde chefs van staven,
Vice-admiraal Jhr. E. J. van Holthe.
Franse marine-autoriteiten maken zich op het ogenblik in zeer hoge mate
ongerust over de duikboot La Sybille. Deze heeft deelgenomen aan oefenin
gen voor do Zuidfranse kust ter hoogte van Cannes en is bij een duiktocht
tussen deze stad en het eiland Porquerolles niet weer boven gekomen. Het
schip heeft acht en veertig officieren en manschappen aan boord. Alle moge
lijke hulpkrachten zijn ingeschakeld om het vermiste vaartuig op te zoeken.
Onder leiding van vice-admiraal Pothiau, bevelhebber van de marinestrijd-
krachlen in de Middellandse Zee, zijn hiervoor vliegdekschepen, kruisers, fre
gatten en een anti-duikbootgroep bijeengebracht. Een groep Amerikaanse mili
tairen, die in reddingswerk voor duikboten gespecialiseerd is, komt uit
Duitsland over. Men vermoedt dat de duikboot ergens bij St Tropez ligt. in de
buurt van de plaats waar verleden jaar een andere Franse onderzeeboot ver
dween. Toen kwamen vijf en twintig man om het leven.
Wie zich thans opgeeft betaalt nö 1 OCTOBER bet eerste abonnement*,
geld. - Betaling ls mogelijk per kwartaal, per maand of per week.
Gemakkelijker kan bet niet
Maakt gebruik van onderstaand formulier.
Invullen, ondertekenen en verzenden naar ons bureaui of afgeven aan
onze bezorger of agent ter plaatse en de zaak ts
Ondergetekende
Straat
Rulsno.
wenst zich mei tngang van 1 OCTOBER 1952 te abonnerea
Betaling zaJ geschieden per:
Kwartaal f 6.20: maand t f 207: week 4 f 0.49 (Incasso Inbegrepen)
Handtekening
Datum
UEN paar losse geruch-
ten hebben in het
nuchtere Nederland een
golf van enthousiasme
veroorzaakt, vooral on
der de' sigarettenrokers,
die - omdat de belastin
gen de sigaret zo'n zware
pijp laten roken - toch al
danig de sigaar zijn. Wat
is er gebeurd? Eén van
de grootste Nederlandse
tabaksfabrikanten ver
brak de gemaakte prijs
afspraken met andere fa
brikanten en bracht een
goedkopere sigaret op de
markt, waaraan de at
tractie was verbonden,
dat de winkeliers per
1000 stuks drie doosjes
van 20 cadeau worden
gegeven als verkoopspre
mie. Eén en ander werd
ondersteund door een
enorme reclame-actie.
Een tweede grote fa
briek «leeft op deze actie
voor het nieuwe merk
geantwoord, door de prij
zen van enige „leidende
merken" met een stuiver
te verlagen, ook dit on
der gegalm van een grote
reclame. Enkele kleinere
fabrieken spelen voor be
langstellende derde, in de
hoop, dat de twee groten
elkander zullen slachten
en zij de botjes bij elkaar
mogen vegen. Doch onder
het sigarettenrokende pu
bliek was de vreugde nog
groter, want nu was er
toch een heuse prijzen
oorlog onder de sigaret-
tenfabrikanten aan de
gang! En daar kon het
publiek alleen maar wèl
bij varen.
F)OCH de „vijandelijkhe-
den" beperken zich al
leen tot de twee grootste
fabrieken, die in deze
concurrentiestunt (want
anders kan men het voor
lopig rüiet zien) wel een
klein - of desnoods groot
- veertje kunnen laten.
De winst op sigaretten is
voor de fabrikanten zeer
gering. Een pakje sigaret
ten van 75 cent zou onge
veer drie dubbeltjes kun
nen kosten, als de heer
Van der Kieft niet zoveel
werk maakte van het in
nen der accijnzen en de
omzetbelasting. Wanneer
een fabrikant een baal si
garetten van 1000 stuks
levert, waarvan de ver
koopsprijs in totaal f 35.-
is, krijgt hij slechts zes
guldens in handen. Van
dat bedrag moet hij zijn
fabriek met uiterst kost
bare machines, de lonen,
de sociale lasten, de ver
pakking, de verkoopsor
ganisatie, de reclame en
zijn eigen rokertje beta
len! Hij mag blij zijn, als
hij door die sigaretten-
verkoop niet de sigaar
wordt.
Per maand consumeert
Nederland echter zo'n
vijftienmillioen sigaret
ten, waarvan de helft uit
shag gedraaid wordt,
doch in deze enorme
rookwolk is toch meer
dan één sigarettenfabriek
geluidloos verdwenen.
MET deze situatie op de
m achtergrond, kan men
het dus vrijwel uitgeslo
ten achten, dat de siga
retten over de hele linie
in prijs zullen dalen.
Iedere „klap", die men
een concurrent toedient,
wreekt zich prompt og ie
uitdeler van die klap. De
enorme reclame, die de
concurrentiestunt verge
zelt, de lagere prijzen:
dit alles maakt een siga-
rettenoorlog vrijwel on
mogelijk. Het publiek zal
in ieder geval een» zeer
gering voordeel van de
strijd tussen de twee gro
te fabrieken trekken.
Tenzij de accijnzen ver
laagd zouden worden.
Doch dat is weer een
ander verhaal
In de buurt van Hongkong heeft zich
hedenmorgen (pl. tijd) gedurende korte
tijd een vuurgevecht voorgedaan tus
sen Chinese kustbatterijen en twee
Britse oorlogsschepen. Beide Britse
oorlogsschepen, de torpedobootjager
„Consort" en het fregat „Mounts Bay"
snelden de veerboot „Tak Sjing", die
vaart tussen Hongkong en de Portugese
kolonie Macao, te hulp, nadat dit schip
buiten de Chinese territoriale wateren
was aangehouden en geënterd door een
Chinese kanonneerboot. De Chinezen
hebben twee Chinese passagiers van de
veerboot meegenomen. Toen de Britse
marinevaartuigen de veerboot bege
leidden naar Hongkong openden Chi
nese kustbatterijen het vuur en scho
ten drie granaten op hen af. De Brit
ten hebben daarna gedurende vijf mi
nuten het vuur beantwoord.
Later vertelde de commandant van
de veerboot, dat men aanvankelijk het
bevel van de Chinezen om „bij te
draaien" niet opvolgde en werd bescho
ten door machinegeweren. Toen ver
zocht de veerboot telegrafisch om hulp.
Gelukkig werd geen der opvarenden
door de kogels van de machinegewereft
gewond. De romp van de veerboot werd
enigszins beschadigd.
Het Griekse schip Axios is gisteren
voor de Nieuwe Waterweg bij Hoek van
Holland in botsing gekomen met het
Zweedse ms Travancore. Beide schepen
zijn naar Rotterdam gegaan voor her
stel.
Communisten protesteren
De Verenigde Naties hebben verle
den week meegedeeld, elf duizend Ko
reaanse burgers, die in de hitte van
de strijd door de verbondenen gevan
gen waren genomen, op vrije voeten
te zullen stellen. Hiertegen heeft de
communistische delegatie naar de be
standsbesprekingen te Panmoendjon
geprotesteerd.
De geallieerde legerleiding heeft
dit jaar reeds eerder 27.000 krijgsge
vangenen onder overeenkomstige om
standigheden op vrije voeten doen
stellen.
De Westduitse minister van Fi
nanciën heeft in het parlement ver
klaard. dat de financiële positie van de
Bondsrepubliek gezond is, doch dat er
geen reserves zijn.
Zoals in een deel van onze oplage
gisteren al werd gemeld, heeft de mi
nister van Justitie medegedeeld, dat
by Kon. Besluit de aan W. P. F. Lages
opgelegde doodstraf bij wijze van gra
tie is veranderd in levenslange ge
vangenisstraf. Zoals bekend is de Duit
ser Willy Lages in de periode van Mei
1940 tot Mei 1945. terwijl hij een offi
ciersrang bekleedde bij de z.g. S. S„
De Russische minister van Handel
Kumykin, heeft medegedeeld, dat de
Sowjet-Unie het verzoek van Finland
heeft goedgekeurd om terugbetaling
van de boeten voor de vertraagde her
stelleveranties in dit jaar. De boeten
bedroegen 18-5.000 dollar.
Minister Kumykin was de voor
naamste buitenlandse gast op het
Dinsdag door de Finse regering ge
geven banket in verband met de be
ëindiging van de Finse hersteüeve
ranties aan de Sowjet-Unie. Na de
aanvullende handelsovereenkomst tus
sen beide landen genoemd te hebben
verklaarde Kumykin, dat een uitbrei
ding van de goederenruil mogelijk
zou zijn indien beide partyen dit
wensten. i,De tot dusverre bereikte
resultaten vormen een goede basis
voor de vriendschap tussen onze lan
den en zullen de vrede bevorderen",
aldus de minister.
Ze willen loonsverhoging
Britse vakverenigingsleidcrs hebben,
de „vredestichters" van de regering ne
gerend, drie millioen arbeiders in de
machine-industrie opgeroepen om met
ingang van 20 October geen overwerk
meer te verrichten. De maatregel, die
dient om kracht bij te zetten aan loon
eisen, zal de machineindustrie op drie
nillioen man-uren per week komen te
;taan en de wapenproductie belemme-
•en. De werkgevers, die de eis van de
vakbonden tot een loonsverhoging van
twee pond sterling per week hebben
ifgewezen, willen het geschil voorge
legd zien aan een arbitragecommissie
onder staatstoezicht.
opgetreden als leider van de Aussen-
dicnststelle en voor een deel van die
tijd als commandant van het Einsatz-
kommando van de Sicherheitspolizei en
de S. D. te Amsterdam.
Uit deze gratieverlening mag niet
worden afgeleid, dat de aan Lages op
gelegde doodstraf niet als ten volle ge
rechtvaardigd is aangemerkt. Integen
deel moet Lages als een der zwaarste
oorlogsmisdadigers worden beschouwd.
Bij de beslissing om in het onderha
vige geval van tenuitvoerlegging van
de doodstraf af te zien kon niet buiten
beschouwing worden gehouden het feit,
dat nu reeds zeven en een half iaar
verlopen zijn sinds ons land van de
Duitse overheersing is bevrijd en de
laatste misdrijven, waarvoor Lages is
veroordeeld, zijn gepleegd.
Zwaarder echter heeft gewogen de
omstandigheid, dat na het onherroepe
lijk worden van de uitspraak, waar'oi.i
Lages ter dood is veroordeeld, nu reeds
meer dan twee jaar verstreken zijn, ge
durende welke men de veroordeelde In
onzekerheid heeft gelaten omtrent zijn
lot.
Vervolg van kolom 6)
de kaart met eenheden manoeuvreert.
Maar die ligt in de moed en het uithou-
dinsvermogen van de soldaat, die weet.
welke taak hem wat uiteraard geen
weldenkend mens hoopt te wachten
staat.
Aan onduidelijkheden hebben wij
niets. Evenmin aan uitspraken, tegen
spraken, verklaringen en verzekeringen
Nog minder aan een leger, dat enige
oefening in het nemen van modderba
den heeft gekregen.
De verdediging van onze gewesten
kèn en wij herhalen, dat wij nog al
tijd vertrouwen op de vredelievendheid
van ieder mens zó belangrijk zijn
dat iedereen, die er deel aan heeft, hei
recht kan opeisen e weten waar hij aan
toe is. Wat ons betreft onder het motto
Hold fastHou vast 1
MAUWELIJKS hadden wij de dop op
onze vulpen geschroefd na het
schrijven van ons artikel over de mi
litaire verdediging van ons land of
wij ontvingen een beschouwing van
onze militaire medewerker, waarin
deze in hetzelfde probleem treedt. Bo
vendien gaven de internationale pers-
bureaux uitvoerige berichten over de
meningen van de militaire autoriteiten,
die de leiding van de herfstoefening
in Duitsland hadden gehad, terwijl
als om het koor volledig te maken
werd gemeld, dat de Nederlandse af
gevaardigde tri Straatsburg, de heer
J. J. Fens, als rapporteur van de po
litieke commissie, aan de Europese
Assemblée heeft voorgesteld te ver
klaren, dat alle NATO-lariden een ge
lijk recht hebben om verdedigd te
worden. Dit voorstel is vervat in hei
rapport der commissie, waarin critiek
wordt uitgeoefend op tegengestelde
verklaringen van militaire bevelheb
bers der NATO naar aanleiding van
berichten als zouden Noord-Nederland
en Noordwest-Duitsland in geval van
een aanval uit het Oosten worden
prijsgegeven.
Wij noteren dit laatste bericht hier
ter plaatse niet, omdat de inhoud er
van onbekend is. Wij leiden er uit af,
dat de militair-deskundige Fens klaar
blijkelijk toch ook niet zo gerust is on
de verzekering van minister Staf.
waarover wij gisteren schreven. Er is
bepaald iets aan de hand geweest; of
de moeilijkheden zijn nog niet uit de
v/eg geruimd. Want waarom zou de
heer Fens anders deze categorische
verklaring wensen? Hij heeft er zeker
geen behoefte aan een open deur in te
trappen.
HE aanstichter van al deze verklarin
gen en verzekeringen is de Franse
maarschalk Juin, de opperbevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten in
midden-Europa. Na de oefening „Hold
fast" heeft de opperbevelhebber van
het Britse Rijnleger verklaard, dat zijn
verdedigingsplan was gegrondvest in
deze oefening. Hij wilde niet volhou
den, dat het volmaakt was, maar acht
te het de moeite van verdere bestude
ring waard. Juin constateerde van zijn
kant, dat bij deze oefening divisies op
een front van 50 xm waren samenge
trokken. Op deze basis zouden 80 tot
100 divisies nodig zijn voor de verde
diging van de tegenwoordige Westduitse
grens. En Juin vroeg zich af of het,
indien wij over zulk een macht zouden
beschikken, niet beter zou zijn na een
vijandelijke aanval snel zelf tot een
offensief over te gaan.
Dan is er ten slotte onze militaire
medewerker, die vaststelt, dat de
„strozak-exercitie" in Duitsland voor
de soldaat wellicht niet bevredigend
is geweest, maar dat oefeningen op
deze schaal er vooral zijn voor de be
velvoerende officieren en staven.
„By een oefening als „Hold fast"
gaat", zo schrijft hij, „het individu op
in de massa, waarmee bij grote opera
ties nu eenmaal wordt gewerkt. Zelfs
bataljons of brigades zijn bij zo'n grote
manoeuvre niet meer dan het bekende
vlaggetje op de stafkaart. De 150000
man, die aan „Hold fast" deelnamen
waren tezamen misschien dertig van
zulke vlaggetjes en met deze luttele
voorwerpen heeft men werkelijk „ge
oefend". Dat wil zeggen: de stafoffi
cieren, die in de practijk strategie gin
gen bedrijven. Of soldaat Jansen nu
zonder geweer in brigade X meeliep
is voor deze stafofficieren niet belang
rijk. Van betekenis is slechts of briga
de Y zich op die er. die tijd bij bri
gade X en artillerie-afdeling Z kan
voegen, voor een gezamenlijke aanval
oo vijandelijke divisie nummer zoveel
Hoe werkt het „liason-systeem" tussen
Nederlandse, Amerikaanse en Belgi
sche onderdelen: hoe pakt men het
conglomeraat samen tot één leger? Kan
men 150.000 man bevoorraden met
voedsel, benzine en munitie?
„Er gebeurt op dp militaire staven
niet meer dan op de kaderscholen: men
verplaatst een vlaggetje oo de kaart.
Doch bij een oefening „Hold fast" ver
oorzaakt die verplaatsing van dat, vlag
getje een enorme tangbeweging van
bataljon II, het in stelling komen van
artillerie-afdeling IV, de opmars van
divisie I.
Het schijnt een grimmig spel, waarbij
de soldaat zelf echter een betrekkelijk
passieve rol kan spelen. Het zijn de
bevelhebbers, die oefenen en het ziin
ook de bevelhebbers, die bij een onver
hoopte werkelijke aanval zullen moe
ten weten hoe de opmarssnelhpid is,
hoe de ingewikkelde verbindin®sripl»-e1s
functionneren. Het is hier volkomen
,.het schaaksoel" waarbij de witte en
de zwarte stukken door één man ge
plaatst worden".
HAT mag allemaal waar zijn maar het
probleem ligt daar niet precies
Want honderd stafofficieren moven
duizend vlaggetjes verplaatsen, indien
Jan Soldaat op dat momont „met twee
linkerhanden" staat te klungelen loont
de hele zaak onontwarbaar in de vort.
Zelfs onze militaire medewerker maakt
ons niet wijs. dat men 150.000 man m-dig
heeft om officieren te laten oefenen.
Men heeft officieren nodig om 150 000
man tot volwaardige soldaten te maken!
Daarenboven heeft het gebrek aan
soldatesk werk een funeste invloed op
het enthousiasme van de soldaat, hoe
groot misschien de militaire en trategi-
sche betekenis van Hold fast is geweest.
De verdediging van West-Europa ligt
niet uitsluitend bii de stafofficier die op
(Zie vervolg kolom 5)
Weerbericht
Verwachting tot hedenavond.
MINDER ZACHT
Wisselend bewolkt met enkele
verspreide buien. Matige tot
krachtige wind tussen Zuid-west
en West. Minder zacht dan giste
ren.
VRIJDAG; Zon op 6.33, onder
18.29. Maan op 15.08, onder 21.50.