ZEVEN JAAR VERENIGDE NATIES HANDHAVING VAN VREDE EN VEILIGHEID Positieve resultaten op economisch, sociaal en cultureel gebied Overal ter wereld werken de V.N.-organisaties Koreaans conflict vuurproef voor effect van collectief optreden Veiligheidsraad, waakhond op het erf dat wereld heet Hooggespannen verwachtingen en onverwachte hoogspanning jssrw» '•Wi DE VOLKEREN der Verenigde Naties, (zijn) vastbesloten volgende generaties te bewaren voor de plaag van de oorlog, die tweemaal in ons le ven onuitsprekelijk leed over de mensheid heeft gebrachtZo luidt de aanhef Misbruik van vetorecht hinderlijk doch niet verlammend Verklaring van de gebruikte afkortingen Noorwagen: ult*pr*«k tnt.Hof in Noors-Brit* i visserij-geschil [IJsland: ontwikkeling draadloze telegrafie I door I CAO Birma: malarie-bastr. t.b.c.an venerische. ziekten WHOUNICEF Oen Haag I Vredespaleis 1 Zetel Int. Hof 1 Pakistan: verbetering Irrigatie FAO opleid.verpteegsters WHO-UNICEF scholing vakarbeiders door ILO inrichten laboratoria UNESCO Canada onderzoek n vereenvoudiging van immigr.formaliteiten [int.Bank leent 7millioen I Idollar v.uitbr KLM-vlool i Geneva: Hoga Commissariaat1 voor^luchtallngen Afghanistan: bestr. runderpest door FA [Atlant.Oceaan: weer- schepen ter beveiliging 1 luchtvaart ICAO Montraal 1 Zetel I.CA0J Turkije: leningen I.Bank voor aanleg havens,wegen. n m_ Kashmir KS grensbewaking doorVM-waarn. Panmoendjon bestands- besprekingen| SanFrancisco Oprichting V.N. In 19*5 [Korea: ingrijpen strijdkr. V.N. tegen agressie hulp aan 15 millloen Koreaanse vtuchtel. China: moeilijkheden over toelating lot V N. IMarokko: uitspraak Int.Hof over Frans- Am handelsgeschil Haïti: Basis-onderwijs UNESCO 1 [Guatemala: opleiding! [loc.werksters l.L.0 I [Suriname: advies econ,ontwikkeling 1 Intern Bank [Philippijnen: verbetering onderwijs door UNESCO.ontw. ambacht dILO, hervorm.landbouw FAO. Zofg»oor 1 moeder en kind door UNICEF. 1 Centr Amerika: schot voeding UNICEF Patest.vtuchtelin; Egypte: opleid burger-luchtvaart [penoneellCA O [Columbla: bestr. mond-klauwzeer [Indonesië: ontwikkeling ambacht ILO. bestr.mond-en klauwzeer FAO. ontw. burgerluchtvaart ICAO. frarrbotfid- I bestr. WHO en UNICEF I Liberia:hulp bij oprichting univer- 1 siteit. UNESCO [Thailand: verb. I rijstbouw FAO Ecuador: verbeter 4: ambachts onderw.i UNESCO-ILO P," hexico- lening 1.6. v. krachtstatioo, opleiding verpleegsters WHO en bestr. analphabetlsme [door UNESCO Bangkok Zetel ECAFE |lybie: Koninkrijk [gesticht door V.N.| Ethiopi# f?' j bestr. melaatshetd WHO -. 1 bestr. runderpest FAO >rfAushallc - Nieuw Zeeland-. onderzoek n.vereenvoud. imrr. iqr.formaliteiten. Brazilië: scholing arbeiders ILO. jverb.landb.visserij door FAO India: malaria-bestr. en opt.vroedvr.WHO en UNICEF, voedselverbe- tering door FAO Griekenland: hulp aan scholen met geschenkbonnen van de UNESCOI jra Uruguay: advies IMF S^Jv betalingsbalans eninv. 1 soc.ver/flKerinqnn II.O f Montevideo'{rifyljÊg IZetel ECLA TOEVEN JAAR GELEDEN, op 24 October 1945. "trad de organisatie der V.N. in werking door het van kracht worden van haar handvest. Aan het eind van een oorlog, verschrikkelijker dan men ooit gekend had, was de wereld hoopvol gestemd ten aanzien van een nieuw tijdperk van vrede en wel vaart, dat nu een aanvang zou nemen. Men was vol vertrouwen dat de grote mogendheden die in een hecht bondgenootschap hun gemeenschappe lijke vijand hadden verslagen, dit bondgenootschap zouden laten voortduren bij hun streven naar op bouw en vrede. Al spoedig bleek echter dat de verwachtingen, die men van de nieuwe wereldorganisatie had ge koesterd, te hoog gespannen waren geweest. De toenemende verwijdering tussen de Sovjet-Unie en de Oost-Europese staten aan de éne en de Wes terse democratieën aan de andere zijde drukten haar stempel op het werk van de Verenigde Naties. Het misbruik dat de Sovjet-Unie van haar veto recht maakte en de weinig parlementaire taal, die de debatten kenmerkte, lieten niet na ernstig afbreuk te doen aan het prestige van de Veiligheids raad, het orgaan, belast met de handhaving van vrede en veiligheid. De idealistisch gestemde ver wachtingen sloegen om in een bittere teleurstelling en velen spraken schouderophalend over de V.N. als een „praatcollege". Thans, na 7 jaar van haar bestaan, valt echter de neiging waar te nemen tot een meer realistische beschouwing van de organisatie. Wanneer men zich er in verdiept wat er aan positieve resultaten en mogelijkheden staat tegenover de tekortkomingen en teleurstellingen, blijkt dit onderzoek veel meer ten gunste van de V.N. uit te vallen dan men aan vankelijk zou menen. Niettegenstaande het veto hebben de V.N. in een aantal dreigende situaties ingegrepen. Hoewel zij daarbij in sommige gevallen geen oplossing voor het conflict hebben gevonden, hebben zij toch uit breiding daarvan weten te voorkomen en een einde gemaakt aan het bloedvergieten. HELPENDE HAND VOOR KIND EN VLUCHTELING HAAK VUURPROEF moesten de Verenigde Naties doorstaan toen op 25 Juni 1950 Noord-Koreaanse troe pen Zuid-Korea binnenvielen. De we reld wachtte in spanning of de U.N.O. evenals haar voorgangster de Vol kenbond had gedaan bij de Japanse inval in China en de Italiaanse in Abessynië deze uitdaging over haar kant zou laten gaan, óf dat zj| niet zou aarzelen de beginselen van het Handvest met de wapens te ver dedigen. Het antwoord kwam zeer spoedig. Voor het eerst in de geschie denis werden door een internationale organisatie collectieve militaire maat regelen genomen ter afweer van een aanval. Onder een gemeenschappe lijk opperbevel strijden thans troepen van zeventien landen. De moeizame en langdurige wapenstilstandsonder handelingen nemen niets weg van de principiële zijde van dit optreden. Het ingrijpen in Korea op deze wijze werd mogelijk door een min of meer toevallige factor; het afwezig zijn uit de Veiligheidsraad van de Sovjet-Unie ten tijde van de behande ling van deze zaak. Haar vertegen woordiger had ongetwijfeld zijn veto laten horen. Daar duidelijk was da*, men bij eventuele volgende conflicten niet op dergelijke factoren kon reke nen, heeft de Algemene Vergadering sindsdien besloten, dat indien bij een geval van bedreiging van de vrede de Veiligheidsraad tengevolge van eer veto niet tot een besluit kan komen, de Algemene Vergadering (waar het vetorecht niet geldt) de zaak in be handeling kan nemen en zo nodig aan bevelingen kan doen voor het gebruik van militaire middelen. nOOR DEZE ontwikkeling is de tegen- stelling tussen communistische en niet-communistische landen, die dwars door de Verenigde Naties heenloopt na tuurlijk niet verminderd. Een verbete ring van de wereldsituatie hangt in de eerste plaats af van de regeringen der betrokken landen afzonderlijk. De Or ganisatie is slechts een instrument dat hen het contact gemakkelijker maakt en dat zij kunnen gebruiken voor het uitvoeren van hun gemeenschappelijke politiek. De hiergenoemde tegenstelling is echter geenszins de enige waarmee de Verenigde Naties te kampen hebben. De tegenstelling tussen de z.g.n. j.oude" en „nieuwe" landen doet zich eveneens zeer sterk gevoelen. Het streven naar onafhankelijkheid van de „koloniale" gebieden stelt de we reld voor wat men het grootste poli tieke vraagstuk van deze eeuw zou kunnen noemen. Ook op dit gebied vormen de Verenigde Naties een ont moetingsplaats waar de dikwijls te genstrijdige beginselen en belangen zich kunnen doen horen. Verreweg di meeste positieve resultaten hebben de Verenigde Naties echter bereikt op economisch, sociaal en cultureel ge bied. "pE WEINIG realiseren wij ons dat tweederde deel der mensheid in armoede, ziekte en honger leeft. Om de levensstandaard van deze milli- oenen te verbeteren en daarmee tevens een economisch stabielere wereld te scheppen zijn de Verenigde Naties be gonnen met een grootse actie voor de ontwikkeling van de minder ont wikkelde gebieden, uoor de verbete ring van landbouwmethoden, medi sche zorg, openbaar bestuur en ar beidsvoorwaarden, bestrijding van het analphabetisme en andere maatrege len zijn door de Verenigde Naties en de met haar samenwerkende organi saties reeds meer dan duizend des kundige adviseurs naar de betrokken gebieden gezonden. Vele honderden beurzen voor de studie in verder ge vorderde landen zijn reeds aan inwo ners uit die 'gebieden verleend. Naast deze internationale technische hulp waaraan Nederland in belangrijke mate bijdraagt zijn er nog tiental len activiteiten der Verenigde Naties te noemen ter verbetering van econo mische en sociale toestanden. Zo wer den door de internationale vluchtelin gen organisatie in de drie en een half jaar van haar bestaan meer dan een millioen vluchtelingen aan een nieuw vaderland geholpen. Op 24 October wordt dit jaar een landelijke inzameling gehouden voor deze slachtoffers van de politieke toe stand. QOK HET LOT van het ondervoede en zieke kind hebben de Verenig de Naties zich aangetrokken. Het Kindernoodfonds (U.N.I.C.E.F.) helpt bij kleding, voeding en medische zorg voor meer dan 60 millioen kin deren in 72 landen. De Gespecialiseerde Organisaties der Verenigde Naties, zoals de Voed sel en Landbouworganisatie, de Inter nationale Arbeidsorganisatie, de We reldgezondheidsorganisatie en de Unesco doen ieder op haar terrein werk, dat weliswaar weinig op de voorpagina's der dagbladen vermeld wordt, doch ten slotte wellicht als de belangrijkste en vruchtbaarste arbeid van de wereldorganisatie, <Jie de er kenning zal vinden, die het verdient. van het Handvest der Verenigde Naties. En in artikel I van dit Handvest staat het eerste doel van de V.N. omschreven als „Handhaving van vrede en veilig heid". kon constateren wie de aanvaller was en wie de aangevallene, en die dit terstond aan de V.N. kon rap porteren; 3. de aanwezigheid in het nabije Japan van Amerikaanse troepen, die onmiddellijk namens de V.N. de Zuid-Koreanen te hulp konden ko men. QAT DE UITWERKING van dit be ginsel géén dode letter is geble ven, bewijst het optreden der Ver. Naties tegen de agressor op Korea. Toen Noord-Koreaanse troepen op 25 Juni 1950 onverwachts Zuid-Korea binnenvielen en daarmede de wereld vrede bedreigden, besloten de Ver. Naties onmiddellijk in te grijpen en de agressie tot staan te brengen. Dit ge lukkig snelle optreden der V.N. was eigenlijk te danken aan drie min of meer toevallige factoren, namelijk: 1. het ontbreken van een veto in de Veiligheidsraad, daar de Sovjet- Unie de vergaderingen niet bij woonde; 2. de aanwezigheid van een neutrale V.N.-commissie, die ter plaatse E.C.E. E.C.A.F.E. E.C.L.A. F.A.O. I.L.O. U.N.E.S.C.O. W.H.O. U.N.I.C.E.F. I.C.A.O. I.B. I.M.F. U.P.U. I.T.U. Economische commissie voor Europa. Econ. commissie voor Azië en het Verre Oosten. Economische commissie voor Latijns Amerika. Voedsel- en landbouworganisatie. Internationale Arbeidsorganisatie. V.N.-org. voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. Wereldgezondheidsorganisatie. Internationaal noodfonds der V.N. voor kinderen. Internat, organisatie voor de Burgerluchtvaart. Internationale Bank. Internationaal monetair Fonds. Wereldpostunie. Internationale Verreberichtgevingsunie. 20ALS GEZEGD: deze drie factoren waren min of meer toevallig, doch zö bleken van het grootste nut te zijn. Het is dus begrijpelijk, dat mer deze factoren trachtte te bestendigen. Daarom werd in November 1950 door de Algemene Vergadering de resolu tie „Verenigde Actie voor de Vrede'' („Uniting for Peace") aangenomen. Hierin werd bepaald: 1. De Algemene Vergadering kan een zaak betreffende een bedreiging van de vrede in handen nemen, indien de Veiligheidsraad door de uitspraak van een veto niet tot een besluit zou kunnen komen; 2. Er wordt een „waakhond-com missie" ingesteld, die naar punten zal worden gezonden, waar de vrede be dreigd wordt, teneinde over de toe stand ter plaatse aan de V.N. te kun nen rapporteren; 3. Aan de ledenstaten wordt ver zocht, troepen gereed te houden voor optreden in V.N.-verband. JN HET BOVENSTAANDE werd even gerept over het Vetorecht. Helaas is dit Vetorecht één van de meest bekende en meest beruchte verschijnselen in de Ver. Naties ge worden. Onder het Vetorecht (Veto Ik verbied) wordt verstaan het recht van één der vijf grote mogendheden om een beslissing van de meerderheid van de elf leden van de Veiligheids raad tegen te houden. Eigenlijk wordt in het Handvest der V.N. in het ge heel niet over een (negatief) Veto recht gesproken. In het Handvest staat iets positiefs, namelijk de els, dat een besluit van de Veiligheidsraad de eenstemmigheid der vijf grote mogendheden zal verwerven. De prac- tyk heeft evenwel van deze positieve eis een negatief Vetorecht gemaakt. De vijf grote mogendheden (China, Engeland, Frankrijk, de Sovjet-Unie en de Ver. Staten) zijn de permanente leden van de Veiligheidsraad. De overige zes leden worden telkens voor een termijn van twee jaar gekozen door de Algemene Vergadering. Tot 1 Januari a.s. heeft ook Nederland (voor de tweede maal) zitting in de Veilig heidsraad, het eerste orgaan der V.N. voor de handhaving van vrede en vei ligheid. £)E ALGEMENE Vergadering, die door de hierboven genoemde reso lutie „Uniting for Peace" thans ook een taak heeft op het gebied van de handhaving van vrede en veiligheid, is eigenlijk het centrale orgaan, het parlement, van de Verenigde Naties, waarin alle leden der V.N. zitting hebben en een gelijk stemrecht bezit ten. In de Algemene Vergadering, ook wel Assemblée genoemd, bestaat dus géén Vetorecht. Wel moeten de be langrijke beslissingen worden geno men met een meerderheid van twee derden. In tegenstelling tot de Veilig heidsraad, die tenminste éénmaal per veertien dagen bijeen moet komen, vergadert de Assemblée doorgaans slechts éénmaal per jaar. De Alge mene Vergadering is het orgaan, waar de draden van alle V.N.-werkzaam- heden tezamen komen en haar invloed is dan ook zeer groot. yAAK HOORT MEN beweren, dat de Ver. Naties in politieke aangele genheden niets kunnen bereiken, om dat de organisatie zou zjjn „lamge legd" door het veto in de Veilig heidsraad. Dit is echter een scheve voorstelling van zaken. Zeker, het veelvuldig gebruik van het veto heeft Een minuut stilte voor meditatie en gebed. Daarmee begint elke nieuwe zitting van de Assemblée. Staande nemen de afgevaardigden naar de zevende zitting der Alge mene Vergadering, de eerste in eigen huis, dit ogenblik van wij ding in acht. Is er schoner beeld van de mens? Rechtop in het be sef van zijn vrijheid, staande in het gebouw dat zijn rede en zijn ide alisme samen hebben opgetrokken, doch het hoofd gebogen voor de machten waaraan hij zich onder worpen weet. een aantal besluiten verhinderd, doch daar staat tegenover, dat de Veilig heidsraad en/of de Assemblée (nog afgezien van het ingrijpen op Korea* tot dusver steeds met succes hebben bemiddeld in alle gerezen plaatselijke of regionale conflicten, die een bedrei ging Konden vormen voor de wereld vrede. We zullen hiervan slechts enkele voorbeelden geven: het terug trekken van de Russische troepen uit Iran in 1946, het terugtrekken van Britse en Franse troepen uit Syrië en de Libanon in het zelfde jaar, de be ëindiging van de oorlog in Macedonië tussen Griekenland en zijn noordelijke buurstaten, het bereiken van een wapenstilstand in de Palestijnse oorlog tussen Israël en de Arabische landen, waarbij o.m. graaf Bernadotte als be middelaar in dienst van de V.N. zijn leven gaf, de bemiddeling in het con flict over Kasjmir tussen India en Pakistan, waardoor een oorlog kon worden voorkomen, de opheffing van de Berlijnse blokkade in 1948, etc. Tenslotte moet hier zeker ook worden gemeld de oprichting door de Ver. Naties van het onafhankelijks Koninkrijk Libye in Noord-Afrika, waartoe onze landgenoot Adriaan Pelt, thans hoofd van het Europese Bureau der V.N. te Genève, veel heeft bijgedragen in zijn functie van Hoge Commissaris der V.N. voor Libye. Uit deze voorbeelden blijkt wel, dat de V.N. in politieke zaken lang niet altijd onmachtig zijn geweest. 'vft,IBol1 vi8: hulp bij verbetering CNIlbf11r rdipp. 1 M; m 1 urn V 0 (Van onze televisie medewerker) LIET VORIG JAAR om deze tijd zat ik onder de gloeiende lampen in de televisie-studio in Bus- sum voor de onbarmhar tige ogen van de camera's. „Weet je wat je doet", had de programmaleider van de AVRO tegen me gezegd, „je draait voor de volgende keer een „Verenigde Naties-stunt" in elkaar". Nou, dat was dan dat! Je denkt bij jezelf in een flits aan een serie rela ties, die je aan gegevens kunnen helpen; en aan instanties, die over foto's beschikken .van een for maat, dat voor de camera en in het felle licht dui delijk blijft. Maar wat viel dat tegen. Thuis zat ik met een hart, dat vol verwachting klopte. Ik zou immer „gebeld" wor den en „alles kwam fijn in orde". Ik peuterde aan mijn tekst en wriemelde nog wat in mijn ideetjes rond. Wie zich meldde; géén relaties met gegevens en géén instantie met foto's. Ik zou niet eens durven zeggen, dat ik op de dag van de uitzending met lood in mijn schoenen naar Bussum reed; ik had het gevoel alsof het hele nieuwe gebouw van de UNO op mijn maag lag te liggen. Enfin, dan maar niét. meende ik. Men kee* daar in Bussum wel wat onthutst, toen ik met lege handen stond en regis seur Eric de Vries zei een paar ongewone woorden. „Tóch repeteren", was het parool en ik gaf een nummertje comedie weg tot op het moment, dat ik een der vele gedienstigen in de studio een kreet hoorde slaken, omdat hij bij toeval onder een zwa re kist met instrumenten een dik pak met foto's ontdekte. Ze waren voor mij. Dat was 's middags om vier uur.Vier uur voor de uitzending Met waf geluk lukt het wel Ik vatte moed. Ik op perde zelfs het bespotte lijke plan Bernard Person uit te nodigen, die in die dagen in Nederland ver toefde. Alle chauffeurs van de AVRO werden uitgestuurd om hem er gens in Wassenaar op te diepen en hem „gescho ren of niet" naar Bussum te transporteren. Hij moest geïnterviewd wor den. Welaan. Mijn collega verscheen om kwart vóór acht, moest geschminkt worden en op de hoogte gesteld van mijn bedoe lingen. Person is een beste journalist. Hij had het dóór en stak een enorme sigaar op ten teken, dat „het aan hem niet zou liggen". Om kwart over acht zat ik gespannen te staren naar een reclameplaat „met een kinderkopje en drie stenen", waarop da letters U.N.O En ik begon - in een soort trance en met „ech te" dobbelstenen in mijn hand: „In de ogen van een kind ligt een wereld van verwachtingen". De camera tastte de reclame plaat af. „Zijn deze stenen met de letters U.N.O. de bouwstenen van een nieuwe-wereld of zijn het dobbelstenen, waarmee de groten der aarde een duivels spel spelen".... zei ik, of nog iets mooi ers, al dobbelend met de camera op mijn handen en de microfoon ter wille van het gerammel. Toen zat ik er helemaal in. Ik weet werkelijk niet, wat ik allemaal heb ge zegd. Ik weet alleen, dat Person naast me in het beeld kwam met een rookwolk vooraf (van zijn sigaar) en dat we knus gebabbeld hebben. Na afloop zeiden ze, dat het een best programma was geweest en in de bar van Gooiland in Hilver sum had ik geruime tijd nodig om uit te hijgen. Zó nauw ben ik nog nooit bij het werk van de Verenigde Naties betrok ken geweest. Er is inmiddels een jaar verstreken en in de ogen van datzelfde kind ligt dezelfde wereld van ver wachtingen. Dót is het wat ik maar even zeggen woul VRIJDAG IA OCTOBER 1952

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1952 | | pagina 7