Adlai E. Sievenson zond zijn groie
rivaal een gelukstelegram
EISENHOWER GAAT NAAR „HET WITTE HUIS"
Beslissing viel reeds in vroege ochtenduur
Sievenson
A^eer dan 56 millioen Amerikanen togen ter sfembus
Eisenhower
20.211.000 st.
Voor het eerst sinds 1932 weer
een Republikeinse president
17.093.080 st.
Eisenhower
„Het is gebeurd"
1%
240 Kiesmannen
53 Kiesmannen
Weerbericht
Slecht begin van een
grote dag
STEVENSON:
,7e veel pijn om te
kunnen lachen"
Woensdag 5. Nov. 1952 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 77e Jaargang No. 11560
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
!i I
Generaal Dwight D. Eisenhower heeft de strijd om het
Witte Huis gewonnen. Voor het eerst sinds 1932 heb
ben de Verenigde Staten weer een Republikeinse president.
Reeds lang voordat vandaag de laatste uitslagen bekend
zijnis de nederlaag van de Democratische gegadigde,
gouveneur Adlai E. Stevenson komen vast te staan Heden
morgen te 6 uur vervloog in het hoofdkwartier van de
Democratische Partij de laatste hoop op de overwinning.
Bij het ter perse gaan van ons blad was de stand: Dwight
D. Eisenhower (Republikein) 20.211.000 stemmen tegen
Adlai Stevenson (Democraat) 17.093.080 stemmen
Eisenhower had zich op dat ogenblik verzekerd van de
stemmen van 240 kiesmannen in 22 staten en leidde in
17 staten met 202 kiesmannen. Stevenson had de steun
van 53 kiesmannen in 5 staten en leidde in 4 staten
met 36 kiesmannen. Zoals bekend, dient een candidaat
door tenminste 266 kiesmannen te worden gesteund, wij
hij tot president worden gr.'ozen.
1WET een overweldigende meerderheid
is generaal Dwight D. Eisenhower tot
president van de Verenigde Staten ge
kozen. De uitspraak van het Ameri
kaanse volk is veel duidelijker geweest
dan de beste beoordelaars durfden ver
wachten, want het was toch zo, dat ge
durende de laatste weken van de ver
kiezingscampagne de democratische can
didaat klaarblijkelijk op weg was de
afstand die hem van Eisenhower scheid
de. in te lopen. Vooral het optreden van
Truman legde groot gewicht in de
schaal. Stevenson moest uiteraard strij
den tegen de enorme populariteit van
Eisenhower, maar hij slaagde erin zover
te komen, dat volgens de meest be
trouwbare inlichtingen zijn kans op het
Witte Huis even groot was als die van
Eisenhower. Nu het Amerikaanse volk
zijn stem heeft uitgebracht, mag gezegd
worden, dat er van enige spanning nau
welijks sprake is geweest. Van den be
ginne af aan heeft Eisenhower de meer
derheid gehad en toen niet alleen de
zuidelijke staten republikeins bleken
te hebben gestemd, maar bovendien
Stevenson in zijn eigen staat Illinois
werd verslagen, was het pleit ten gun
ste van Eisenhower beslecht.
De Amerikaanse kiezer is er op uit
ieder woord en iedere handeling van
de candidaten op een goudschaaltje te
wegen, niet omdat hij geen politieke
voorkeur zou hebben, maar omdat de
Amerikaanse president behalve een
politicus vooral een uitnemend psy
choloog moet zijn, een kenner van zijn
volk bij uitstek. Er zijn in Eisenho-
ver's campagne twee momenten aan-
wijsbaar, die de generaal aanhang
nebben gekost: om scheuring in zijn
Partij te voorkomen moest hij Taft en
i, McCartjiy te vriend houden; hij bleek
bovendien de mindere van Stevenson
"ij het floretschermen met het wapen
van de humor.
Toen bovendien Truman zo fel de
candidatuur van Stevenson steunde,
'eek het er op, dat Eisenhower in een
minder gunstige positie kwam te ver-
0M
Verwachting tot hedenavond'
ZELFDE TEMPERATUREN
Aanvankelijk zwaar bewolkt met
zegen en overwegend krachtige
Zuidwestelijke wind. Later in liet
Westen opklrrend met mfest
matige naar- West erf Noordwest
ruimende wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
DONDERDAG: Zon op 7.44. onder
17.03. iVban op 20.04. onder 12.04
keren. Hij moest zijn toevlucht nemen
tot argumenten van persoonlijke aard,
die niet tegen Stevenson, maar feitelijk
tegen Truman gericht waren.
Uit het feit, dat het Amerikaanse
volk Eisenhower tot zijn presidpnt
heeft gemaakt valt af te leiden, dat
de opmerkingen van de generaal ten
aanzien van het Koreaanse conflict en
op het terrein van de strijd tegen het
communisme diepe indruk hebben ge
maakt. Wij geloven zelfs, dat Eisen
hower hieraan zijn verkiezing te dan
ken heeft. Maar een verkiezingscam
pagne is iets anders dan een presi
dentschap. Het is voor ons zeer de
vraag of Eisenhower inderdaad in staat
is een einde te maken aan de oorlog
in Korea die naar wel eens wordt
gezegd niet in Korea, maar in Moskou
wordt voortgezet of althans er voor
te zorgen, dat de Amerikaanse soldaten
in meerderheid van het front zullen
terugkeren. Zeker, de Verenigde Sta
ten hebben een ontzaglijke zeggen
schap en daardoor een geweldige ver
antwoordelijkheid in de wereld, maar
dat houdt tevens in, dat zij in hun
handelen gebonden zijn aan een koers
in de wereldpolitiek, die menselijker
wijs gr ^.oken niet te wijzigen is.
deze reden hebben wij onlangs
geschreven, dat het feitelijk om
het even is of nu Eisenhower of Ste
venson president werd. In de buiten
landse politiek zou dit immers geen of
slechts weinig verschil maken. Er zijn
in de redevoeringen van de nieuwe
president geen punten aan te wijzen,
waarop hij verandering van richting
wat betreft het buitenlandse beleid
heeft bepleit. Wèl moeten wij er op
rekenen, dat zijn optreden de tegen
stellingen zal verscherpen. Uiteraard
is een legerleider van het formaat van
Eisenhower tevens een politicus van
bijzondere kwaliteiten. Strategie en
politiek zijn heden ten dage onverbre
kelijk aan elkander verbonden. Maar
wij menen te mogen betwijfelen of de
nieuwe president ook een diplomaat is,
die de toon en de allure bezit om in
précaire kwesties het verlossende
woord te spreken.
Het is duidelijk, dat wij persoonlijk
wel, maar officieel niet het recht heb
ben voorkeur voor een figuur te laten
gelden. Iedere president van de Ver
enigde Staten, die in zijn beleid het
welzijn van alle volkeren wil dienen,
is ons lief. Eisenhower beschikt onge
twijfeld over een grote ervaring, ook
in internationale aangelegenheden. Hij
kent met name de noden, de zergen en
ook de verlangens van West-Europa
als geen ander. Indien hij in politieke
zaken dezelfde goedmoedigheid, de
zelfde menselijkheid, dezelfde vriende
lijkheid weet te bewaren als hij ge
toond heeft in de moeilijkste omstan
digheden tijdens zijn veldheerschap, dan
zijn wij volkomen gerust.
LIEDENMORGEN om kwart voor acht
Nederlandse tijd verscheen de De
mocratische candidaat voor het presi
dentschap, Adlai Stevenson voor de
radio. Op dat moment, het einde van
*en van de spannendste nachten uit de
laatste vier jaar van de Amerikaanse
geschiedenis, was de zekerheid geko
men: de Democraten hadden de reu-
zenslag verloren, een Republikein was
als overwinnaar uit de strijd gekomen.
Eisenhower gaat naar het Witte Huis.
Eisenhower zal de teugels in handen
nemen van een bewind, dat niet al
leen een volk van ruim hondercivijftig
millioen Amerikanen bestuurt, maar
grote invloed heeft op de ontwikke
ling van de algemene toestand in de
wereld en in het bijzonder van Europa.
Stevenson gaf toe dat de slag voor
hem zij het ruimschoots eervol
verloren was. Hij had in zijn laatste
toespraak voor de stembusstrijd ver
klaard, dat hij een eventueel verlies
sportief zou opvatten. Dat deed Steven
son dan ook, toen hij vanmorgen vroeg
een telegram voorlas, waarin hij Eisen
hower geluk wenste met zijn overwin
ning en de burgers van de Ver. Staten
opriep als één man achter de nieuwe
regering te gaan staan. In het belang
van u en mij, in het belang van ons
land".
Spoedig daarna werd bekend, dat
Richard Nixon uit Californië, die ook
menige storm tijdens de verkiezings-
De republikeinse candidaat Eisen
hower en zijn echtgenote brachten
Dinsdagochtend even over zeven
uur in een stembureau in Man
hattan hun stem uit. Vóór zijn
vertrek werd Eisenhower licht
aan het hoofd gewond door een
klok, die viel, toen hij poseerde
voor de fotografen.
r\NZE rust zou niettemin groter zijn,
indien wij geen rekening moesten
houden met de mannen achter de nieu
we president: Taft en McCarthy. Er zijn
in republikeinse kringen tendenzen van
isolationisme aanwijsbaar met de moge
lijkheid van verlaging van de steun
aan het buitenland. Wij zijn geschokt
geweest over Eisenhowers opmerkin
gen over de bevrijding van Oostelijke
Staten uit de communistische greep", al
geloven wij, dat de nieuwe president
daarbij niet aan bevrijding met de wa
penen heeft gedacht. In het binnenland
zal de oude „kapitalistische economie"
weer zegevieren, die laten we dit
niet vergeten Amerika groot heeft
gemaakt; rassendiscriminatie tegenover
de negers ligt in de lijn, evenals een
communistenvervolging a la McCarthy,
welke de democratische vrijheden in
het gedrang brengt.
Wellicht dus zullen wij, Westeuropea
nen, in de toekomst met een wat moei
zame gang van zaken te maken krij
gen. Dit alles neemt niet weg, dat wij
het volste vertrouwen hebben in het
inzicht van deze grote generaal, uit wie
wij zo gaarne (zeker ook uit eigenbe
lang) een groot president zouden willen
zien groeien.
campagne het hoofd heeft moeten bie
den, tot vice-president van de Ver. Sta
ten is benoemd.
Intussen was het enthousiasme vooral
in New York, de stad van Eisenhowers
hoofdkwartier, tot enorme hoogte ge
stegen. Ike's vrienden stortten zich in
een overweldigend overwinningsfeest.
Hem werden grote ovaties gebracht, de
kreten en vreugdeliederen schenen niet
te zullen verstommen.
Er zal bijkans geen presidentsver
kiezing in de VS zijn geweest, waar
voor zowel in Jiet land zelf als daar
buiten zoveel belangstelling heelt be
staan, als die, die nu weer tot het ver
leden behoort. Men schat het aantal uit
gebrachte stemmen tussen 56 en 60 mil
lioen. Hiermede is het record geves
tigd in 1940, toen in de strijd tussen
Rooseveldt en Wilkie 49.820.000 stem
men werden uitgebracht, gebroken.
Belangrijk in dit verband is ook, dat
het thans niet meer mogelijk zal zijn
een en dezelfde president (zoals des
tijds F. D. Roosevelt) voor drie ach
tereenvolgende perioden te kiezen.
Dit zal eventueel tot twee perioden
worden beperkt.
Het moet wel bijzonder teleurstel
lend zijn voor Stevenson, dat de staat
waarvan hij gouverneur is (Illinois),
waar men voorheen op de democraten
stemde, nu in meerderheid naar de
republikeinse kant bleek te zijn om
gezwaaid. Ook de staten Ohio, Vir-
ginia, Oklahoma, Georgie, Florida,
Texas en Tenessee maakten deze omme
zwaai.
Tot hedenmorgen vroeg waren er
voorts vijf democratische en vijf repu
blikeinse gouverneurs gekozen.
Congres
De stand der partijen in het Congres
was om zeven uur:
Huis van Afgevaardigden: Democra
ten 120, Republikeinen 38.
Senaat: Democraten 40, Republikei
nen 32.
Vóór de verkiezingen was de verhou
ding in het Congres: Democraten 230,
Republikeinen 200, Onafhankelijken 1,
r.iet bezette zetels 4, totaal 435 (een De
mocratische meerderheid van 29). Se
naat: Democraten 49, Republikeinen 47,
totaal 96.
Van de 34 Senaatszetels, waarover nu
is gestemd, bezetten de Democraten 14
zetels en de Republikeinen 20.
ÏMEDE DOOR het zeer gunstige weer
was In het gehele land de opkomst
der kiezers onverwacht groot. Met name
in de vroege morgenuren was de toe
loop zeer groot. Uiteraard verschilde de
verklaring voor deze enorme belangstel
ling al naar de politieke kleur der in-
terpretent. De republikeinen meen
den. dat talloze onafhankelijke kiezers
hun steun aan Eisenhower hadden ge
geven, de demoeraten wezen er op, dat
hun party tot dusverre nog steeds die
verkiezingen heeft gewonnen, waarvoor
de belangstelling der kiezers in vol
doende mate kon worden gewekt. Daar
aan voegden zij toe, dat het grote aan
tal kiezers, dat vóór de aanvang der
dagelijkse werkzaamheden het stembu
reau bezocht, kennelijk uit de traditio-
neel-democratische arbeiders- en bur
gerkringen voortkwam.
Een andere kwestie was echter, dat
men met alle enorme middelen
der Amerikaanse publiciteit de burgers
had opgewekt, ter stembus te gaan.
De Amerikaanse leiders hebben in de
loop van deze verkiezingscampagne bij
herhaling uiting gegeven aan hun
schaamte en misnoegen over het in ver
houding tot andere vfije landen zeer
lage percentage burgers, dat van zijn
stemrecht gebruik maakt.
Generaal Eisenhower bracht 's mor
gens zijn stem uit in Manhattan, samen
met „Mam ie". President Truman stemde
met vrouw en dochter in zijn geboorte
plaats Independence in Missouri. en
betrok daarna weer de trein, die hem
tijdens zijn propagandareis tot verblijf
was geweest. Stevenson bracht zijn
stem uit in Half Day, het plaatsje in
Illinois, waar hij is geboren en wachtte
verder in zijn ambtswoning in Spring-
field de uitslag af. Nadat Truman had
gestemd werd hem door een verslagge
ver gevraagd: „Bent u er zeker van.
dat u op de winnaar hebt gestemd™'
Truman antwoordde: „Zonder twijfel".
QEEN verkiezingen, hoe voortreffelijk
ook georganiseerd, die geen kleine
schoonheidsfouten vertonen. Zo geviel
het in verschillende steden, dat de
clectrlsche stemmachines weigerden.
Daardoor ging tyd verloren met het
herstellen van de fouten. In Pittsburgh
stonden de kiezers meer dan een uur
in de kou te wachten, terwijl de ambte
naren de machines herstelden. In het
plaatsje Hammersley Forks bleek geen
y^u jje.Jsjlen van het f»mbureau inhejt
bezit te zijn van de sleutels van het
stemlokaal. Men moest een uur wach
ten voordat de deur open giüg.
In Washington werd niet gestemd. De
arbeiders, die de tribunes bouwen voor
de inhuldiging van de nieuwe president
op 20 Januari, konden dus rustig door
werken. Zij alleen hadden zekerheid,
dat hun voorbereidingen niet tever
geefs waren. De leiders van democra
ten en republikeinen, die elk in eigen
hoofdkwartier het „overwinningsfeest"
voorbereidden, waren te dien aanzien
heel wat minder zeker van hun zaak.
Spanning bij V.V.
Grote spanning heerste er ook in de
kringen der Verenigde Naties. De
meerderheid der gedelegeerden bleek
in het diepst van het hart te hopen op.
een democratische overwinning. Men
zag in een republikeinse zege een ver
sterking van de isolationalistische ten
denties en van de kans op verlaging
van de Amerikaanse hulp aan het bui
tenland.
Naar verluidde voelden de Russen
het meest voor een overwinning van
Eisenhower, gezien de scherpe politiek,,
die Truman in de afgelopen twee jaar
tegen het communisme heeft gevoerd.
ADLAI STEVENSON, de ver
slagen Democratische candidaat,
zei vanmorgen na zijn nederlaag:
Jk aanvaard de uitspraak van
het volk van harte. Evenals het
jongetje, dat een klap heeft ge
kregen, ben ik te groot om te
huilen, maar het doet me te veel
pijn om te kunnen lachen".
Op het Democratische hoofd
kwartier in Springfield Illinois
had men. voor geval van een
overwinning, veertig kisten met
flessen champagne laten aan
rukken. Reeds in de avond van
■dé vefkieririgsdag ebhter 'begon
er pessimisme te heersen in het
hoofdkwartier. De kisten bleven
voorlopig dicht
Adlai Stevenson, de verslagen democratische candidaat, heeft van zijn hoofd
kwartier in Springfield (Illinois) uit, waar hij de uitslag van de verkiezingsstrijd
afwachtte, een telegram verzonden aan zijn overwinnaar, generaal Dwight D.
Eisenhower, waarin hij de nieuwe president geluk wenste met zjjn verkiezing.
Stevenson zei, dat Eisenhower, die gedurende de oorlog de grote leider naar de
overwinning was geweest, nu de komende vier jaren de leider van het ganse
Amerikaanse volk zou zijn. De democratische candidaat bad God om steun voor
de nieuwe president. Hij dankte voorts allen, die in de verkiezingsstrijd achter
hem (Stevenson) hadden gestaan, en riep het Amerikaanse volk, dat nu zijn
keuze had gedaan, op om de nieuwe president steun te verlenen, die hü nodig
zou hebben om de grote taken, die vóór hem liggen, te verwezenlijken. Stevenson
beloofde de generaal ook zijn steun en zei, dat hij het vonnis, dat het volk had
geveld, aanvaardde. Hij voegde er aan toe, dat datgene, wat de Amerikanen als
volk verenigt, veel grootser is dan dat wat hen als politieke partijen verdeelt.
Eisenhower heeft Stevenson van Chicago uit een antwoord toegezonden, waarin
hy eveneens een beroep doet op het Amerikaanse volk om, nu de verkiezings-
slrydbijl is begraven, weer eensgezind voorwaarts te gaan. Vervolgens sprak de
nieuwe president een grote schare juichende republikeinen toe en riep ook hen
op tot eenheid en samenwerking. Eisenhower voegde er aan toe, dat hem een
„hard job, but great job" stond te wachten.
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor-
den f 1.—elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
f 2.02 by vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49