Minister Staf acht herziening der
bezoldiging niet mogelijk
Veewagen vloog tegen een
autobus bij Apeldoorn
Nieuw Perzisch voorstel inzake
het oliegeschi
Staatssecretaris Kranenburg sprak
over onzë troepen in Korea
Amsterdamse Kamer van Koophandel
richt adres tot B. en W.
STIKKER
HOGE FUNCTIONARIS DER
V.N. PLEEGDE ZELFMOORD
Na onderzoek McCarran-commissie
Vrijdag 14 Nov. 1952
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11568
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Slot der algemene defensie-debatten
Indonesisch parlemen
27 No/. weer bijeen
Wilopo garandeert storings
vrije vergaderingen
Niets bekend over het
gebruik atoomwapens
Opruinrwngswerk van Fausius
Sijna geen beperkingen
meer voor scheepvaart
Twee doden, een zwaar- en dertien
lichtgewonden
Oorzaak nog onbekenc
De verhoging der IJ-pont-tarieven
Bijdrage van het Rijk is
hier dé oplossing
Weerbericht
Engeland wenst nu een
onpartijdig tribunaal
Kerstpakjes voor de ,,Piet
Hein"
Premier Hoffmann wil
met Adenauer spreken
WIJ
Sprong uit raam van
de twaallde verdieping
Autobus met kinderen in
Transvaal onder de trein
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. mm.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.—elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
t 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 049
Nadat de Indonesische premier, Wi
lopo, verzekerd had dat de vergaderin
gen van het parlement gevrijwaard
zullen zijn van ordeverstoringen, heeft
de commissie van overleg uit het In
donesische parlement besloten om de
zittingen met ingang van 27 November
a.s. te hervatten.
Wilopo verzekerde verder dat voor
de persoonlijke vrijheid van de parle
mentsleden zorg zal worden gedragen.
Het parlement zal beginnen met de
kieswet te bespreken, welke dan be
gin Januari gereed kan zijn. Wellicht
zullen na medio December de ont-
wèrp-begrotingen voor 1952 en 1953 bij
het parlement ingediend kunnen wor.
den.
(Van onze parlementaire redacteur)
GISTERMIDDAG heeft de Tweede Kamer de begrotingen voor Oorlog en
Marine zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De CPN wilde geacht
worden te hebben tegengestemd. Tevoren had staatssecretaris Kranenburg onfier
meer een verslag over zijn ervaringen in Korea gegeven, terwijl minister Staf
op het bezoldigingsvraagstuk, het gebruik van atoomwapenen, de verdediging
van het NAVO-gebied en de geestelijke verzorging van onze militairen was
ingegaan. De minister achtte een algemene herziening der bezoldiging niet
mogelijk; hij verwachtte hier ook geen grote voordelen van.
De heer J. Ringen, die is benoemd
als hoofdleider van de Ambonese
woonoorden, als opvolger van
generaal-maj. b. d, P. Scholten,
wie dezer dagen op zijn verzoek
ontslag werd verleend.
JN het vervolg van zijn rede ging mi
nister Staf uitvoerig in op de geeste
lijke verzorging van onze militairen,
Hij verduidelijkte zijn standpunt door
te zeggen, dat hij weliswaar verant-
der onder de wapenen zijnde man
schappen en tevens verantwoordelijk
is, dat de kerkelijke en andere organi
saties voor haar taak verantwoordelijk
kunnen blijven.
De subsidie aan de militaire te
huizen achtte de minister redelijk; hij
verklaarde zich bereid te overwegen
belangrijke bijdragen beschikbaar te
stellen voor nieuw te stichten tehuizen
In deze heeft ook het Humanistisch
Thuisfront zijns inziens een taak. De
minister verklaarde de algemene vor
ming der militairen meer stelselmatig
ter hand te willen nemen.
Minister Staf zette zijn beantwoor
ding voort met het maken van enkele
opmerkingen over de territoriale ver
dediging. In dit verband wees hij er op,
öaj de bescherming der burgerbevol
king een van de onderdelen van het
algemene verdedigingsbeleid vormt; de
coördinatie der verschillende onderde
len is in handen van de Algemene De
fensieraad uit de ministerraad, die
wordt bijgestaan door een ambtelijke
commissie.
Omtrent het gebruik van atoomwa
pens was de minister niets bekend; hij
meende, dat niet zonder Nederlandse
toestemming tot het gebruik van deze
wapens zal worden overgegaan.
Met ingang van 1 Januari 1953 zal
de geneeskundige verzorging voor de
landmacht gewijzigd worden volgens
het reeds bij de Marine bestaande stel
sel, zo deelde minister Staf mee. Dienst
plichtige onderofficieren moeten zijns
inziens eerst bij de troep hun waarde
bewijzen; eerst daarna volgt een effec
tieve aanstelling. Daar een korporaal
geen onderofficier is, vindt de plaat
sing der adspirant-onderofficieren bij
de troep als sergeant-titulair plaats.
De terugvordering van voorschotten
van voormalig K.N.I.L.-personeel zeg
de de minister toe te zullen bespreken
met zijn ambtgenoot voor Maatschappe
lijk Werk.
OVER het overlijden van de soldaat
Möllering verstrekte minister Staf
uitvoerige mededelingen. De dood van
dienstplichtige Möllering is plotseling
ingetreden. Daar de doodsoorzaak niet
zonder meer kon worden vastgesteld,
vond een sectie plaats, die evenmin
uitsluitsel bracht. Toen is een vertrou
wensarts ingeschakeld, die na volledige
kennisneming van alle stukken als zijn
eindoordeel gaf, dat de behandeling
van Möllering medisch volkomen in
orde was geweest en dat geen instantie
enige blaam treft.
Over twee maanden is een algemene
maatregel van bestuur te verwachten
over de kostwinnersvergoeding. Ook
de rechtspleging voor de landmacht zal
worden herzien, maar gelijk het ver
leden leert zal dit veel tijd kosten,
mede in verband met de te verwach-
:n regeling bmnen het kader van de
Europese Defensie Gemeenschap >e i.
Periodiek, zei de minister de Kamer
toe, zal de Defensie-commissie worden
ingelicht over alle vliegongevallen.
Zijns inziens zou het verlerigen van
de diensttijd voor de luchtmacht van
groot belang zijn, daar aldus de jonge
vliegers steun zouden kunnen vinden
bij hun oudere collega's.
(Zie ook elders in dit blad,
^LLE beperkende bepalingen wat de
diepgang betreft in Hoek van Hol
land zijn gisteren, althans gedurende de
dag, opgeheven. Het éénriehtingver-
keer blijft echter gehandhaafd. Dit be
tekent, dat schepen als de „Nieuw Am
sterdam" en de „Willem Ruys" nu over
dag weer zonder moeite kunnen bin
nen komen. Slechts het nachtverkeer
wordt tot negen meter diepgang be
perkt.
|)E KAMER VAN KOOPHANDEL en
u Fabrieken voor Amsterdam heeft
zich met een adres gewend tot burge
meester en wethouders van de hoofd
stad inzake het voorstel van dit college
om de tarieven voor dc gemeentelijke
pontveren te verhogen. De Kamer zegt,
dat de voorgestelde verhogingen haar
tot grote bezorgdheid aanleiding geven.
Immers de thans beoogde tarieven
zullen voor het publiek in het alge
meen en voor het Amsterdamse be
drijfsleven in het bijzonder in hoge
mate bezwaarlijk zijn. Voor een per
sonenauto, die heen en weer gaat tus
sen de beide IJ-oevers, zal zoals
reeds bekend is een bedrag zijn ver
schuldigd van twee gulden, en voor
een vrachtauto drie gulden, terwijl deze
bedragen tot 1 Januari voor beide ca
tegorieën beliepen vijftig cent en sinds
1 Januari 1951 bedragen resp. één en
twee gulden. De abonnementen zullen
voor personenauto's worden gebracht
van vijftien op vijf en twintig gulden
en voor vrachtauto's van vijftien op
honderd gulden per jaar.
De Kamer meent, dat ter bestrijding
van althans een gedeelte van het tekort
op de exploitatie op de IJ-ponten een
bijdrage van het Rijk voor deze verbin-
Verwachting tot hedenavond.
VEEL BEWOLKING
Over het algemeen veel bewol
king met plaatselijk enige neer
slag. Zwakke tot matige wind uit
Noordelijke richtingen. Iets lagere
temperaturen.
ZATERDAG: Zon op C.— onder
16.49. Maan op 5.41, onder 15.19.
ding, welke in hoge mate het inter
lokale verkeer dient, is aangewezen.
Uiteraard zouden bij vervuiling van
dit verlangen de tarieven voor de pont
veren moeten worden afgeschaft of
desnoods aanmerkelijk worden ver
laagd. De Kamer geeft in overweging
het daarheen te leiden, dat de voor
dracht aan de raad van 10 October j.1.
betreffende de verhoging niet in be
handeling wordt genomen, voordat te
dezer zake nader overleg met 'het Rijk
heeft plaats gevonden
In de Ver. Staten bestaan plannen,
om in het gehele land de eerste vlucht
van de gebroeders Wright, 17 Decem
ber 1903, te herdenken.
GISTERMIDDAG om kwart over één
is op de Hoenderloseweg te L'gche
len bij Apeldoorn een ernstig verkeers
ongeluk gebeurd. Een vrachtwagen, ge
laden met vijf en een half ton vlees,
kwam in botsing met eeh personeelsbus
wan de Ned. Kunstzijdefabriek te Arn
hem. De wagens vlogen met een zware
klap op elkaar en werden ernstig ge
havend. De gevolgen waren vooral voor
de inzittenden van de autobus ernstig
Twee arbeiders werden zo ernstig ge
wond, dat zij ter plaatse overleden, een
ander moest in zorgwekkende toestand
naar het Julianaziekenhuis te Apel
doorn worden overgebracht. Voorts
waren er dertien lichtgewonden.
HE BUS met twintig man personeel
reed ter hoogte van het sanatorium
„Caesarea" toen uit tegenovergestelde
richting de veewagen met vlees van
de fa. H. uit Wekerom naderde. Nog
door onbekende oorzaak zwenkte de
chauffeur van deze wagen, de 22-jarige
J. K. uit Barneveld, met de grote auto
plotseling naar links. De busbestuur
der trachtte door krachtig remmen en
naar rechts uithalen een aanrijding te
voorkomen. Dit lukte niet en met een
daverende klap vlogen beide voertui
gen op elkaar. Twee Apeldoornse ar
beiders, de 27-jarige F. Kroon en de
even oude D. J. Huiskamp, werden
door losvliegende voorwerpen dodelijk
gewond en overleden spoedig daarna.
Zeer zwaar gewond werd de arbeider
J. Paulsen uit Apeldoorn. Ook de
chauffeur van de veewagen moest,
De Perzische vertegenwoordiger in
de economische en finantiële commissie
der Ver. Naties dr. Ardalan, heeft op
een bijeenkomst der commissie een
nieuw voorstel gedaan voor een rege
ling van het oliegeschil met Engeland.
Hij zei, dat de Perzische regering be
reid is de „Anglo Iranian Oil Com-
pany" schadeloosstelling te verlenen
op de in Engeland zelf geldende grond
slagen voor de vergoeding aan eige
naars van genationaliseerde industriën
Perzië doet dit aanbod als blijk van
goede wil, aldus dr. Ardalan.
De Britse vertegenwoordiger in de
commissie deelde mee, dat hij in de
loop van volgende week op dit aanbod
zal antwoorden. De Perzische afge
vaardigde zei voorts o.a. nog, dat de
door Engeland genomen beperkende
matregelen om het verschepen van
olieproducten uit Perzië tegen te gaan,
neerkomen op een economische blok
kade van Perzië.
In Washington is men van mening,
dat dit aanbod niets nieuws biedt, daar
dr Mossadeq reeds in September een
dergelijk voorstel heeft gedaan.
Een woordvoerder van het Britse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat Engeland elk nieuw com
pensatieaanbod van Perzië aan een on
partijdig tribunaal wenst voor te leg
gen.
De eis van de Brits-Iraanse oliemaat
schappij tot schadevergoeding wegens
verlies van inkomsten gedurende het
tijdvak tussen de datum van nationali
satie en het jaar 1993, wanneer de con
cessie afloopt, wordt door de Britse re
gering gesteund, maar is tot dusver door
Perzië afgewezen. De waarnemers vra
gen zich nu af, of Perzië met het laat
ste aanbod Engeland in deze wil tege
moetkomen.
Tweeduizend studenten van de
Hebreeuwse Universiteit van Jeruza
lem hebben hun staking, die vier
maanden duurde beëindigd.
waarschijnlijk met een hersenschud
ding, naar het ziekenhuis worden over
gebracht. De buschauffeur en twaalf
arbeiders werden lichtgewond. De ge
havende wagens zijn door de politie
in beslag genomen.
Ter gelegenheid van het aanstaande
Kerstfeest kunnen luchtpostbriefpak
jes tegen aanzienlijk verlaagd tarief
worden gezonden aan opvarenden van
Hr Ms torpedobootjager „Piet Hein"
in de Koreaanse wateren. Deze pakjes
moeten worden aangeboden in de pe
riode van 17 tot en met 29 November.
Het maximum gewicht is 500 gram, de
frankering bedraagt 8 cents per 50
gram met een minimum van 40 cents.
Adressering als volgt: Naam, rang
of kwaliteit, marinenummer, aan
boord van Hr Ms „Piet Hein", Amster
dam - C.S. Marine.
De opruimingswerkzaamheden van
de in de mond van de Nieuwe
Waterweg gezonken „Faustus" zijn
nu in volle gang. Duikers hebben
het wrak kunnen „merken", waar
door de plaats, waar het schip ligt
nu geheel is vastgesteld. Het dui-
kerswerk wordt ernstig gehinderd
door de sterke stroming, die hier
staat. Op de foto zien we hoe
duiker De Jong in zee afdaalt
boven de plek, waar het schip ligt.
Saargebied nadert thans
de verkiezingen
Johannes Hoffmann, de minister
president van het Saarland, heeft de
wens uitgesproken de Saarkwestie met
dr Adenauer te bespreken. Dr Adenauer
heeft Woensdag in een radio-interview
de Saarlandse premier de rechtstreek'
se verantwoordelijkheid toegeschreven
voor het mislukken van de -Frans-
Duitse besprekingen over een Euro
pees statuut voor het gebied.
Hoffmann zeide, dat hij niet aan'
neemt dat bij de verkiezing voor een
nieuwe landdag voor de Saar op 30
November meer dan de helft der kie
zers zal voldoen aan het verzoek der
Duitsgezinde en verboden partijen om
blanco te stemmen. „Mocht dit toch
het geval blijken te zijn, dan zouden
daaruit vanzelfsprekend democratische
consequenties moeten worden getrok
ken", zo zeide hij. Zou daarentegen
meer dan de helft der kiezers op de
toegelaten partijen stemmen, dan zou
Hoffmann daar een aanleiding in zien
om met versterkte nadruk te ijveren
voor een FransDuitse overeenkomst
tot Europeanisering van het gebied,
waarbij echter het Saarland econo
misch met Frankrijk verbonden zou
moeten blijven, tot beide landen ineen,
Europese unie zouden opgaan.
AMERIKAANSE DOLLARS LOKTEN
De twintigjarige bediende W. L.,
werkzaam in een groot Rotterdams ho
tel, is door de recherche aangehouden.
Hij had n.1. ten nadele van twee bui
tenlandse gasten 112,50 dollar ont
vreemd. Gelukkig is het grootste ge
deelte van het geld achterhaald.
VY c+c
JJE ZEVEN EN VEERTIGJARIGE Abraham Feller, speciaal raadsman van de
zijn ontslag aangeboden hebbende secretaris-generaal van de Ver. Naties
Trygve Lie, en hoofd van de juridische afdeling van de V.N., heeft zelfmoord
gepleegd door uit het raam van zijn woning op de twaalfde verdieping te
springen. Fellers vrouw deed nog vergeefse pogingen om hem van zijn nood
lottige daad terug te houden. De hoge V.N.-functionaris was reeds enige tijd
onder medische behandeling wegens zijn nerveuze toestand. Hij was algemeen
gerespecteerd en geliefd bij zijn collega's en de pers. Het nieuws heeft in het
hoofdkwartier van de Ver. Naties grote ontsteltenis verwekt.
vriend was van Alger Hiss, voormalig
ambtenaar van het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken, die
thans beschuldigd van meineed in de
gevangenis zit. Hiss zou inlichtingen
hebben verstrekt aan de communisten.
Feller heeft geholpen bij het opstel
len van het merendeel van de poli
tieke verklaringen van Trygve Lie.
Trygve Lie heeft in een verklaring
aan de pers gezegd: „Abraham Fellers
dood is een verschrikkelijke slag en
een onherstelbaar verlies voor de Ver.
Naties en voor m(j persoonlijk. H(J
was een groot en trouw ambtenaar en
een groot en trouw Amerikaan".
ELLER is onlangs ondervraagd ge
worden door juristen van de commis
sie McCarran, die een onderzoek instelt
naar beweerde communistische invloed
onder Amerikaanse employé's van het
secretariaat van de Ver. Naties te New
York. Medewerkers van Feller ver
klaarden, dat deze zeer zwaarmoedig
was geweest als gevolg van de jongste
beschuldigingen van de cdmmissie-
McCarren, dat de VN een toevluchts
oord zou zijp voor opstandige elemen
ten. Onlangs scheen hij mondeling zijn
ontslag te hebben aangeboden, maar
sommigen menen, dat hij dit later
weer introk. Van een aantal hoge
ambtenaren van het secretariaat der
VN is overigens bekend, dat het van
plan is om af te treden.
Men heeft voorts verklaard, dat Fel
ler, die Amerikaan was, een intiem
Acht kinderen en de chauffeur van
een autobus zijn om het leven gekomen
toen Donderdag in de omgeving van
Spring in Transvaal deze bus met een
trein in botsing kwam. Andere kinde
ren werden ernstig gewond.
LIET bericht over de mededelingen
van de Nederlandse ambassadeur in
Engeland, oud-minister Stikker, moet
wel met enige verbazing in ons land
zijn ontvangen. Ir de eerste plaats is
het zeker niet de gewoonte, dat een
vertegenwoordiger van het Koninkrijk
der Nederlanden bij een vreemd land
verklaringen aflegt over zaken, die ten
onzent nog niet bekend zijn gemaakt.
Uiteraard zal de heer Stikker daarvoor
wel toestemming van zijn regering heb
ben ontvangen, maar de vraag is welke
bedoelingen Nederland bij het geven
van dit fiat kan hebben gehad.
Wij weten wel, dat de heer Stikker
ten tijde van zijn ministerschap gaarne
bereid bleek aan buitenlandse journa
listen inlichtingen te verschaffen over
zaken, waarover Nederlandse kranten
mensen meestal niets te weten konden
komen, zodat onze dagbladen genoopt
waren dit „nieuws" uit buitenlandse
bladen over te nemen of aan corres
pondenties van buitenlandse persbu-
reaux te ontlenen. Er is herhaaldelijk
gewezen op het volstrekt onbevredi
gende van deze toestand. De heer Stik
ker heeft dus thans een traditie voort
gezet, die hij zelf als minister van
buitenlandse zaken schiep. In zoverre
is er geen wijziging in zijn opvattingen
gekomen, al blijft voor de Nederlandse
dagbladwereld de onbevredigende toe
stand bestaan.
Indien wij evenwel aan deze om zo te
zeggen intern-journalistieke zijde vr.n
dit geval voorbij gaan, dan blijft de
vraag bestaan waarom de Britse pe~s
en de in Engeland aanwezige vreemde
journalisten als eersten op de hoogte
moesten worden gesteld van het inzicht
van de Nederlandse regering in ie
noodzakelijke ontwikkeling van het
Europese legerverdrag. Het is zeer goed
mogelijk, dat oud-minister Stikker ge
lijk had, toen hij opmerkte, dat het Ne
derlandse parlement aan de goedkeu
ring van de Europese verdedigings
gemeenschap geen ernstige moeilijkhe
den in de weg zal leggen. Dat mag alle
maal zo zijn, doch wij zouden met een
verklaring als deze hebben willen
wachten, totdat de EVG in de Tweede
Kamer ter sprake was geweest. Laten
we eens een ogenblik aannemen, dat
ons parlement er om welke nieuwe
reden dan ook anders over gaat den
ken. Welk een onsterfelijk figuur zou
onze ambassadeur in Londen dan wel
hebben geslagen! Neen, wij kunnen
deze handelwijze weinig fraai vinden,
kunnen ons overigens wel voor
stellen waarom de Nederlandse re
gering juist de ambassadeur in Enge
land als spreekbuis heeft gebruikt.
Engeland immers heeft zich van de
EVG gedistanciëerd en wellicht heeft
de regering de bedoeling gehad Chur-
chill en de zijnen ervan te overtuigen,
dat de groten niet kunnen achterblij
ven, waar de kleinen zo moedig voor
gaan!
Deze weg lijkt ons evenwel niet de
juiste. De tegenstellingen tussen Frank
rijk en Duitsland gaan, zoals wij vroe
ger te dezer plaatse aantoonden, véél
verder en véél dieper dan misschien op
het eerste gezicht lijkt. Er is tussen
beide landen een fundamenteel wan
trouwen gegroeid en wij zijn geneigd
dit Franse wantrouwen niet alleen te
begrijpen, maar ook te billijken. Neder
land heeft evenmin reden om Duits
land zo vriendelijk tegemoet te treden.
Heeft onze regering werkelijk de abso
lute overtuiging, dat West-Duitsland
straks niet opnieuw van zijn machts
positie misbruik zal maken om West-
Europa, thans op democratische grond
slag (maar wat is in een naam?), te
overheersen? Wij stemmen oud-minister
Stikker toe, dat er binnen de EVG
geen discriminatie tegen Duitsland
moet zijn. Neen, indien Duitsland een-
maal binnen deze gemeenschap is geko
men, dan moet dat land als gelijkge
rechtigd partner kunnen optreden. De
klaarblijkelijke weifelingen van Frank
rijk en de duidelijke waarschuwingen
van Engeland zijn een gevolg van het
feit, dat deze landen er niet zeker van
zijn, dat Duitsland zich aan deze gelijk
gerechtigdheid zal houden!
VfOOR ons land komt daar nog een
zeer belangrijk punt bij. Stikker
heeft gezegd, dat Nederland van me
ning is, dat de verdedigingsgemeen
schap een volledige Europese federafie
op politiek en economisch gebied nood
zakelijk maakt. Jawel, maar de zaken
staan inmiddels volkomen op haar kop.
Want een politieke .en economische
federatie moet een hechte verdedigings
gemeenschap tot gevolg hebben! Bo
vendien is ons land er nog altijd niet
zeker van, dat zijn ontzaglijke bijdrage
aan de defensie-inspanning ook inder
daad tot resultaat heeft, dat het in
tijden van gevaar integraal zal worden
verdedigd. Onze stem is ten slotte maar
een heel zwakke in het koor der groten.
En wij zouden het bijzonder onverant
woordelijk vinden, indien regering en
parlement zich zouden storten in een
avontuur. Want de defensie van ons
land zal zonder officiële toezeggingen
en verklaringen niets anders blijven
dan een avontuur, niettegenstaande de
jongste verklaringen van minister Staf
in de Tweede Kamer.
Om al deze redenen hebben wii geen
bewondering voor de persconferentie
van ambassadeur Stikker. Nederland
heeft geen reden zich te haasten. Grote
zaken eisen nu eenmaal enige voorzich
tigheid.
Tweede „Nieuw-Amsterdam"
voor Holland-Amerikalijn
De directeur van de „Holland—Ame-
•rika-lijn" heeft verklaard „zeer teleur
gesteld te zullen zijn", indien niet in
het komende voorjaar wordt begon
nen met de bouw van een nieuw
schip, dat dezelfde afmetingen zal heb-
ben als het vlaggeschip „Nieuw-Am
sterdam" Hij voegde hieraan toe dat
de bouw van het nieuwe schip drie tot
drie en een half jaar zal duren.