NAVO-vloot in Middellandse Zee
onder lord Louis Mountbatten
Bey wil hervatting van de
besprekingen met Frankrijk
Bolsward en Delft vandaag
ter stembus
.Denkende' Papoea's staan geheel
achter Nederlandse plannen
DR HAMANN ONTSLAGEN
Nieuw plan van Visser uit Wijde Wormer
om goud van Renate Leonhardt te bergen
Een werktoren boven het wrak?
De Atlantische Raad aanvaardde een
Brits-Amerikaans compromis
Woens'dag 17 Dec. 1952
VERENIGDE NOORDHOLLANDSË DAGBLADEN
77e Jaargang No. 11596
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
BALSEM OP EEN BRITSE WONDE:
Hertog van Windsor niet
bij de kroning
Maandag wordt er over
Pinay beslist
Decreten echter nog niet
bekrachtigd
1
ifaÉi
Silcuikïféi tot in 9ndo--ëtuna
De heer Van Waardenburg in Nederland
Een Verenigd Europa?
Er is een uitgebreide
propaganda gemaakt
84 doden in Pongam
Oostduitse arbeiders in
staking gegaan
„Misdadige elementen in ministerie ontdekt"
Ook Rudoll Albrecht
uit ambt ontzet
TOCH EEN „GOLD RUSH" OP DE RAZENDE BOL
DE
Financiers namen nog
geen beslissing
Rode Kruis beschuldigt
de verbondenen
Nederland spaart weer!
WEERBERICHT
Directie:
j, BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes'tot 15 woor
den f 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 per maand
f 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f 0 49
De Hertog van Windsor, die als Ed-
ward de Achtste van 20 Januari tot 10
December 1936 heeft geregeerd als ko
ning van Engeland nog zonder gekroond
te zijn, heeft doen weten dat hü en de
hertogin (vroeger mevrouw Wallis War-
field-Simpson) niet aanwezig zullen zijn
bij de kroning van Elizabeth de Tweede
|n Juni aanstaande, omdat volgens ge
bruik de kroning van een koning of
koningin van Engeland niet wordt bij
gewoond door de souverein of voorma
lige souverein van een staat.
De Franse nationale vergadering
heeft besloten. Maandag 22 December
te stemmen over de twee vertrouwens
kwesties, die de regering-Pinay Vrijdag
j.1. heeft gestald.
NAr,^CHTTI^N, MAANDEN van onderhandelen tussen de Britse en de Ame-
cealHp^rrnf °ucr dc bczettine van de post van bevelhebber ilet
Krarht», i trU(*krachten in de Middellandse Zee is een compromis bereikt.
deif overeenkomst is admiraal Louis Mountbatten op deze post
,Pa,njs vergaderende Atlantische Raad heeft deze benoeming
ar,„ „ft. goedgekeurd. Engeland heeft er aanvankelijk naar gestreefd,
i e*2°emd te krijgen tot opperbevelhebber in hel Middellandse
arfnfi i T, dezelfde rang zou krijgen als generaal Ridgway en
admiraal MacCormick, die resp. opperbevelhebber der Atlantische strjjdkrach-
a West-Europa en opperbevelhebber der geallieerde zeestrijdkrachten in
de Atlantische Oceaan zijn.
J7EN officier van de Britse luchtmacht
en een Amerikaanse marineofficier
zullen als Mountbattens plaatsver
vangers optreden. Mocht hij nog een
derde plaatsvervanger aanwijzen, dan
zal dit een Fransman worden. De nieu
we bevelhebber zal zijn hoofdkwartier
op Gibraltar vestigen. Zijn commando-
gebied zal in vier zones worden ver
deeld:
1. Gibraltar, onder een Britse bevel-
hebber-.
Sidi Lamine, de Bey van Tunis, heeft
een nota gericht aan president Auriol,
waarin hü zün bereidheid toont de be
sprekingen met Frankrük te hervatten.
Xe Parüs wordt vernomen, dat som
mige in de nota vervatte voorstellen
voor Frankrük onaanvaardbaar zün.
De Franse resident-generaal, Jean de
Hauteclocque, is gisterochtend naar
Parüs vertrokken voor overleg met de
regering.
Hoewel de Bey van Tunis de resi
dent-generaal aanvankelijk had toege
zegd, dat hü zün zegel zou hechten aan
twee decreten, die betrekking hebben
op plaatselüke hervormnigen, is het tot
nu toe niet tot ondertekening van de
stukken gekomen. Volgens gewoonlijk
welingelichte kringen, zou de Bey een
.lichte ongesteldheid" hebben voorge
wend teneinde de plechtigheid uit te
stellen. Overigens heeft hü zich in zijn
nota van gisteren tot ondertekening van
deze decreten en van e enaantal andere
besluiten bereid verklaard. Ook zou hij
hebben medegedeeld, de onderhande
lingen met Frankrijk te willen hervat
ten door middel van een Tunesisch ka
binet dat zün vertrouwen heeft.
Schuman heeft in de Nationale Verga
dering de bereidheid van Frankrijk uit
gesproken om de „samenspraak" in Tu-
Dinsdagmiddag arriveerde de gou
verneur van Nieuw-Guinea, de
heer H. E. van Waardenburg, op
Schiphol. Het was vrij koud en
de stewardess bracht hem haastig
een winterjas. Daar ze de gouver
neur niet kende, liep ze hem bijna
voorbij.
nesië en Marokko te hervatten. De As-
semblée stelde het debat over deze
kwestie uit tot de volgende week. De
regering hoopt dan voldoende gegevens
te hebben om haar houding te bepalen.
2.
3.
4.
Het westelüke deel van de Mid
dellandse zee, onder een Frans
man;
Het middelste deel, onder een
Italiaan:
Het Oostelijk deel, dat waarschün-
lijk onder een Griek of een Turk
zal komen te staan.
De nieuwe bevelhebber zal ongeveer
de helft van de Franse vloot en 'n groot
groot aantal andere eenheden zijn be
vel krijgen. De andere blüft ter be
schikking van de Franse regering voor
de bescherming der verbindingen tus
sen Frankrük en Noord-Afrika.
Mountbatten, die thans 52 jaar is,
nam in Mei het bevel over de Britse
Midlellandse Zeevloot op zich. Hij is een
neef van koningin Elizabeth en een oom
van de hertog van Edinburgh. Hij was
de laatste onderkoning van Brits-Indië
en in de oorlog geallieerd opperbevel
hebber in Zuidoost-Azië. Churchill
heeft van zijn benoeming met grote vol
doening in het Lagerhuis melding ge-
in&dkt
(Zie verder elders in dit blad)
CEDERT 1945 heeft Frankrijk negentig duizend officieren en man-
schappen in Indo-China verloren, aldus deelde Robert Schuman, de
Franse minister van buitenlandse zaken gisteren zün collega's in de
Atlantische Raad mede. Dit cijfer omvat doden, gewonden, vermisten
en krügsgevangenen. De Franse expeditionnaire macht bestaat thans
uit 175.000 man, van wie ongeveer 50.000 uit Frankrük komen, waarbü
achtduizend officieren, die 26 procent van het Franse officierscorps
uitmaken, en 33.000 onderofficieren, zünde 37 procent van bet Franse
onderofficierencorps. De Franse kosten voor de oorlog in Indo-China
sedert 1945 bedragen in totaal ongeveer tien milliard gulden. In de g
afgelopen twee jaar hebben de Verenigde Staten één-derde van de g
jaarlijkse kosten bügedragen en ook materiaal voor de Vietnamese legers g
geleverd. Indo-China heeft 40 procent van de militaire kosten betaald, g
De gouverneur van Nieuw Guinea, de de Papoea-bevolking op Nieuw Guinea,
heer S. L. J. van Waardenburg, is gis-1 dat enigermate in staat is over de kwes-
termiddag voor een verlof van twee tie na te denken, zich met groot animo
maanden op Schiphol aangekomen. Over achter de Nederlandse plannen stelt.
1 Voor deze Papoea's is de recente verkla
ring van de Nederlandse regering, dat
Nederland niet denkt aan overdracht
van de souvereniteit aan Indonesië, „een
pak van het hart" geweest.
De heer Van Waardenburg zei verder,
dat het overleg met de secretaris-gene
raal van de South Pacific Commission,
sir Briart Freeston, zeer bevredigend
was geweest. De gouverneur bevestigde,
dat op Nieuw Guinea drie adviesraden
onder de Papoea,bevolking zijn gevormd,
een in het Noorden, een in het Westen
en een in het Zuiden van Nieuw Gui
nea. Met de eerste twee raden is men
reeds in contact getreden.
De heer Van Waardenburg zal tijdens
zijn verlof overleg plegen met verschei
dene regeringsinstanties.
de ontwikkeling en de opbouw van
Nieuw Guinea toonde de heer Van
Waardenburg zich optimistisch. De heer
P. A. Wansink, hoofd van de afdeling
voorlichting van het gouvernement van
Nieuw Guinea, die reeds enkele weken
geleden in ons land is aangekomen en
gistermiddag eveneens op Schiphol aan
wezig was, verklaarde, dat dat deel van
Vandaag is het in Bolsward en in
Delft dc grote dag van het referendum
over de Europese Beweging. Sleehts
weinigen waagden zich aan de voor
avond van dit gebeuren aan het doen
van een voorspelling betreffende het
aantal uit te brengen stemmen. Over
het algemeen heerst wel de verwach
ting, dat zeer velen zullen deelnemen
de stemming over de wenselükheid
van een Europees po-
is geducht propaganda
gemaakt. De grote E-vlag wappert de
laatste dagen van de aloude Martini
toren, van het stadhuis en van vele
gevels. Er zijn kleine E-fietsvlaggetjes,
er zijn spandoeken gehesen, met leuzen
als: „één Europa of géén Europa",
„Bolsward Europese stad", „Europa
één", enz.
De scholen houden opstelwedstrijden
en over de federale Europese gedachte
worden speciale lessen gegeven. Zelfs
de beide kleuterscholen, die Bolsward
rijk is, zijn ingeschakeld: de kleintjes
maken versieringen met plakzegels en
prentjes, waarvan zij zelf de zin niet
verstaan. Maar ze mogen de plaatjes
mee naar huis menen en herinneren zo
hun ouders aan de morele plicht om
op 17 December de stem uit te bren
gen.
Vele brieven, die officieel uitgaan,
zijn voorzien van een speciaal stempel
De geallieerde commandant van het
krijgsgevangenenkamp op het Koreaan
se eiland Pongam heeft verklaard, dat
hü zün mannen Zondag bevel heeft ge
geven op de betogende gevangenen te
schieten om te voorkomen, dat 4500 ge
vangenen zouden ontsnappen. 84 gevan
genen zün bü het incident gesneuveld.
Generaal Nam II, de voornaamste noor
delijke afgevaardigde bij de bestands
besprekingen te Panmoendjon, heeft in
een brief geprotesteerd tegen het ge
beurde. In de brief wordt gesproken van
„barbaars optreden" tegen de gevange
nen.
en honderden sluitzegels worden dage
lijks op alle mogelijke brieven geplakt.
De winkeliers blijven niet achter en
houden onderling een etalagewedstrüd.
Gisteravond heetf minister H. B. J.
Witte, minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting, voor een afgeladen
zaal te Bolsward gesproken over het
aspect van de Europese Beweging be
treffende de nationale verscheiden
heid, welke volgens spreker ook in een
Verenigd Europa bewaard moet blij
ven. In de pauze van deze vergadering
werden door communisten pamfletten
rondgedeeld met de opwekking niet
ter stemming te gaan.
Teneinde een ieder in de gelegen
heid te stellen zijn stem voor of
tegen een Verenigd Europa uit te
brengen, trokken rijdende stem-
bureaux langs ziekenhuizen, sana
toria en soortgelijke instellingen.
Ambtenaren van de Burgerlijke
Stand gingen met miniatuur-stem
bussen langs de bedden.
Naar het hoofdkwartier van het West-
berlijnse vakverbond meedeelt, hebben
Zaterdag ongeveer 2000 Oostduitse ar
beiders in Maagdenburg het wen: neer
gelegd als protest tegen de afschaffing
van Kerstgratificaties. De politie maakte
een einde aan de staking door de be
trokken fabriek, de „Buckay-Wolf" ma
chinefabriek, te be. etten.
Het Oostduitse kabinet heeft gister
avond het ontslag van de voormalige
minister van bevoorrading dr Karl Ha-
mann en zün staatssecretaris voor voed
selvoorziening Rudolf Albrecht bekend
gemaakt. Beiden zün twee weken ge
leden geschorst hangende een onder
zoek naar de voedselcrisis in Oost-
Duitsland.
Thans is bekend gemaakt, dat een
onderzoek naar de werkzaamheden van
het ministerie van bevoorrading „des
organiserende activiteit van vooraan
staande functionarissen en uitgebreide
activiteit van misdadige elementen in
het ministerie" aan het licht heeft ge
bracht. De zaak is voor verdere maat
regelen naar de autoriteiten van de
staatsveiligheidsdienst verwezen. In de
mededeling van het Oostdtuitse kabinet
worden de berichten uit West-Berlijn
over de arrestatie van Hamann
niet bevestigd. Hoewel op Albrecht
scherpe critiek wordt geoefend is uit
het onderzoek niet gebleken, dat hij
opzettelijk gesaboteerd heeft, Een on
derzoek met betrekking tot de levens
middelenindustrie had „grote tekortko
mingen en tekorten" aangetoond.
(Van onze speciale verslaggever)
MISLUKKING van zijn poging van J948 om het goud van de in 1917 op
de Razende Bol gezonken „Renate Leonhardt" te bergen, heeft de heer
P. Visser uit Wijde Wormer er nog niet toe kunnen brengen zijn idee om de
454 kistjes goud, die in de bodem van de Noordzee moeten rusten eenmaal boven
water te brengen, op te geven. Dezer dagen hebben wij het gemerkt, in een te
Amsterdam gehouden en door weersomstandigheden minder druk bezochte ver
gadering dan was verwacht, heeft de „goudzoeker" Visser, tuinder-raadslid in
Wijde Wormer, voor een groep toekomstige financiers een nieuw bergingsplan
ontvouwd. Zoals wij indertijd uitvoerig hebben gemeld, is het eerste plan in
1948 mislukt, omdat er te weinig windstille dagen waren om een afdaling van
duikers, zelfs in een speciaal ontworpen duikkooi, tot op 22 meter diepte in
open zee verantwoord te doen zijn. Ditmaal heeft de heer Visser het plan een
waterdichte stalen bouwput te laten maken een werktoren van bijna
veertig meter hoogte, met een diepgang van elf meter en een ronde betonnen
bodem met een diameter van twintig meter.
veen te Zaandam, een constructiewerk
plaats, is .bereid en in staat de toren te
bouwen voor een bedrag van f 238.700.-.
In totaal worden de kosten van het
project geschat op ongeveer f 350.000,-
f 400.000,-.
„Een peuleschilletje", zegt de geeste
lijke vader van het plan. „Vergeet niet,
dat alleen het goud al een waarde heeft
van f 72.000.000,-. Elk aandeel van
f 1.000,- in de onderneming zal minstens
een waarde krijgen van f 60.000,- of
misschien zelfs f 120.000,-, wanneer men
Dit gevaarte wil men boven het wrak
laten zinken tot op de zeebodem, en ge
deeltelijk laten verzinken in de kleilaag
op het wrak. Dan zal er een gat in de
oetonnen bodem gehakt worden en ver
volgens wil men door dit „luik" de klei
weggraven, die als een pantser over de
kostbare lading ligt. De firma Hooge-
rekent dat vier honderd aandelen zullen
worden uitgegeven.
Teneinde te voorkomen, dat de Ne
derlandse Staat eventueel met het groot
ste deel van de buit schoot zou gaan,
hebben de initiatiefnemers ook reeds
hun maatregelen getroffen. Het ligt in
de bedoeling de te vormen N.V. niet
hier te lande te vestigen, maar in Liech
tenstein. Bereids is besloten de concessie
in te brengen in de uit 1929 daterende
N.V. „Holding Gesellschaft", die haar
zetel heeft in het Lichtensteinse Vaduz.
Er konden in de te Amsterdam ge
houden vergadering nog geen spijkers
met koppen geslagen worden, omdat
men nog geen overzicht kan krijgen
voor welk bedrag de aanwezige finan
ciers wilen intekenen. Zij wilden hun
toezegging aanhouden tot een volgende
vergadering, waar wellicht nog meer
belanghebbenden aanwezig zouden zijn.
Wel werd in principe besloten de lei
ding der werkzaamheden op te dragen
aan de 45-jarige heer J. Adriaanse, ge-
pensionneerd chef-instructeur van de
Koninkl. Marine voor de opleiding der
duikers, aan de 43-jarige oud-marinedui
ker P. v. d. Schans en de 50-jarige ont
werper P. Visser. De initiatiefnemers
zeid enzelf in staat te zün met dertig
aandelen van f 1.000,te kunnen deel
nemen.
Dr Hamann werd van zijn functie
van mede-voorzitter van de liberale de
mocratische partij in Oost-Duitsland
ontheven, nadat zijn schorsing bekend
gemaakt was. Albrecht was lid van de
Socialistische Eenheidspartij.
Werden krijgsgevangenen op
Ko/e onjuist behandeld
Naar eerst thans blükt, heeft de inter
nationale commissie van het Rode Kruis
in een brief d.d. 12 Mei 1952 de geal
lieerden ervan beschuldigd dat zü, de
conventie van Genéve van 1949 aangaan
de de behandeling van krijgsgevangenen
hebben geschonden. Zü zouden de zieke
krügsgevangenen in het kamp op het
eiland Koje in zeer onvoldoende mate
van voedsel en water hebben voorzien.
Bovendien zouden er tegenover bepaal
de gevangenen schokgranaten zün ge
bruikt.
Generaal Mark Clark heeft op 12 Ju
ni geantwoord, dat deze tekorten een
gevolg zijn geweest van de opstanden
in het kamp. De communisten, die de
leiding in handen hadden genomen, heb
ben de kampleiding belet, de ziekenver-
blijven te betreden en de zieken van
het nodige te voorzien. Amerikaanse
troepen, die tevoren nauwkeurig waren
getraind, hebben uiteindelijk met een
minimum aan geweld de orde hersteld,
aldus de generaal. Daarbij is gebruik
gemaakt van traangasbommen en schok
granaten. Schokgranaten zün geen wa
penen, die tevelde worden gebruikt. Zij
versplinteren namelijk niet. De opper
bevelhebber der verbondenen in Korea
wüst er op, dat deze maatregelen het
gevolg waren van het optreden der
communisten.
De spaarbanken, aangesloten bü de
Ned. Spaarbankbond hebben in No
vember een spaaroverschot behaald
van ƒ8.989.497. Inleg en terugbetaling
hebben resp. bedragen ƒ44.290.937 en
ƒ35.301.440. In October werd een be
drag van ƒ4.605.559 gespaard.
Ook de bankspaarbanken hebben In
November een vrü aanzienlijk over
schot behaald, n.1. ƒ3.438.014. Hier werd
ingelegd 9.734.257 en terugbetaald
6.296.243. In October werd 156.788
gespaard.
Verwachting tot hedenavond.
DOOI
Half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk enige buien. Harde
tot vrij krachtige wind tussen
Zuid-West en West. Dooi.
DONDERDAG: Zon op 8.44, on
der 16.30; Mar.n op 10.24, onder
17.50.