„Oostduitse vluchtelingen vormen een Europees probleem" Rusland voorwaardelijk bereid tot heropening der besprekingen Nederlandse „Thunderjet" in de lucht ontploft Koningin Juliana kreeg een beeld van bejaarden-zorg Maidenspeech Bonn roept landspremiers bijeen Eden acht aanhouding van zeven nazi-leiders gerechtvaardigd Spoortankwagen sloeg om Laatste acte De Brits-Egyptische besprekingen over Soedan vorderen Vrijman „IJ-pont-tarieven niet omhoog Westerse mogendheden dienen hun gezamenlijk voorstel terug te nemen Donderdag 29 jan. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaargang No'11630 Dagblad voor Den HelderKoegrasTexel, Wieringen en Anna Paulowna WESTDUITSE PERS OVER BRANDEND VRAAGSTUK Berlijn heeft bittere critiek Protestdemonstratie in de hoofdstad Naumann wilde eind maken aan de democratie Critiek van Carlo Schmidt WEERBERICH1 Hedennacht een totale maansverduistering Nam II veroorzaakte de opstanden op Koje Een kop dampende soep inplaats van linten Handtekening in het gastenboek van soos HET OOSTENRIJKSE VREDESVERDRAG Engelsen spoedig uit de Kanaalzone Dezelfde bezwaren als in Maart 1952 Kapitein van LUWA bij oefening gedood DE nieuwe Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles, heeft dezer dagen zijn eerste officiële redevoering gehouden: zijn maiden speech. Geen wonder, dat hij daarin vooral de nadruk heeft gelegd op het toekomstige samengaan van Frankrijk en Duitsland in een West-Europese een heid. Dulles constateerde, dat er stil stand in de ontwikkeling is gekomen, maar hechtte aan deze opmerking de mededeling vast, dat de Verenigde Sta ten genoopt zouden zijn tot politieke koerswijziging ten opzichte van Europa, indien Frankrijk, Duitsland en Enge land een eigen weg zouden willen gaan. Dl heer Wendelaar, voorzitter van de Commissie voor de verzoekschriften uit de Eerste Kamer, heeft uit de doe ken gedaan, dat de voormalige rijks bouwmeester Vrijman, die in 1923 we gens fraude Is ontslagen en die sedert dien brandende pogingen tot eerherstel doet, in de oorlogsjaren via nationaal- socialistische instanties zijn recht heeft willen vinden. Op die grond besloot, de Eerste Kamer ten aanzien van het adres-Vrijman tot de orde van de dag over te gaan. Directie; 81JLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur a M. KOEMANS BUREAU; Koningstraat 62—€4 DeD Helder Postgiro nummer 449041 Telefoon 2345 TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. m.m Kleine advertenties („Juttertjes") tot 15 woor den f 1.—. elk woord meei 5 cent Abonnementen per kwar taal 6.05 per maand t 2.02 bij vooruitbetaling plus incassokosten Weekabonnementen f 0.49 yORMEN DEGENEN, die uit Oost-Duitsland naar het Westen vluchten, een Europees probleem? De Westduitse pers beantwoordt deze vraag in toe nemende mate'bevestigend en verbindt hieraan de wens, dat er een vorm van internationale hulpverlening zal worden georganiseerd. Komt deze niet tot stand, dan moeten wij inderdaad de hoop op een Europese solidariteit en ook op een door de practijk bevestigd gevoel van saamhorigheid tegenover de be dreiging uit het Oosten opgeven, zo heet het in een der bladen. Intussen zoekt de Westduitse regering naar mogelijkheden, om West-Berlijn soulaas te bieden in de onoverkomelijke moeilijkheden, waarvoor de toenemende stroom van anti-communistische vluchtelingen zijn autoriteiten stelt. Men zoekt de oplos sing zowel in emigratie naar Australië, Canada en Argentinië waartoe reeds onderhandelingen met de betrokken landen zijn geopend alsook in opneming van een groot aantal mensen in West-Duitslarid. I* Onder auspiciën van het IJ-tunnel comité zullen de gezamenlijke bedrjjfs- autohoudersverenigingen in de verschil lende delen van Noord-Holland henoor den het IJ, Zaterdagmiddag 31 Januari te Amsterdam een protestdemonstratie houden tegen de door B. en W. van de hoofdstad voorgenomen verhoging der tarieven van de veren over het IJ, die, naar deze autohouders vrezen, in de raadsvergadering van Woensdag a-s. zal worden vastgesteld. VOOR wat dit laatste betreft; de Ber- Ujnse autoriteiten hebben zich zo nadrukkelijk beklaagd over gebrek aan medewerking van de zijde der Bonds regering bij de oplossing van de huidige moeilijkheden, dat deze ertoe is over gegaan, de premiers der landsregeringen tegen volgende week bijeen te roepen. Men wil nagaan, of er inderdaad nog een behoorlijk aantal vluchtelingen in West-Duitsland kan worden onderge bracht. Een deel van de stroom, die in Ber lijn zijn heil zoekt, kan als politieke vluchteling worden aangemerkt. Een ander deel wordt echter niet als zoda nig aanvaard en moet zelf maar zien, hoe het aan een onderkomen en werk komt. Reeds tweehonderdduizend op deze wijze aan hun lot overgelaten mensen verkeren in de meest onwaar dige omstandigheden en hebben niet de minste kans op transport naar West- Duitsland. Zou men er in slagen, ook deze men sen naar het Westen over te brengen, dan zouden zij zich kunnen verspreiden over een groter gebied. De omstandig heden zijn er overigens niet gunstiger het gebrek aan woningen is er nijpend, het aantal werklozen bedraagt 1.-8 millioen. De kans bestaat, dat er een nieuwe klasse van paria's ontstaat, welke zeer ontvankelijk is voor allerlei rechts-extremistische propaganda. (Zie vervolg elders in het blad) Gistermiddag, omstreeks half vijf, is ten Noorden van het dorpje Venhorst, een Republic „Thunderjet", afkomstig van de vliegbasis Voikel, in de lucht ontploft. De piloot kwam om het leven. De wrakstukken van het toestel stort ten in een weiland neer en de romp boorde zich enkele meters in de grond. Overal lagen brandende wrakstukken, die door de brandweer van Boekei wer den geblust. Later kwam ook een aantal militairen van de vliegbasis Voikel assistentie verlenen. Het ongeluk gebeurde op een hoogte van nauwelijks acht honderd meter. Verscheidene inwoners van Venhorst en ook van Boekei zagen het voor hun ogen geschieden. In de buurt van Kuinre moest gister middag tegen één uur, een Britse Me- teor straaljager een noodlanding ma ken, wegens gebrek aan brandstof. De machine maakte een gedeeltelijk ge slaagde buiklanding voor het postkan toor van Blankenham. De twee inzit tenden zijn in veiligheid, doch het vliegtuig werd zwaar beschadigd. De staart is afgebroken en de vleugels zijn ernstig gehavend. Voor de machine de grond raakte, schampte ze vijf bomen en vloog tenslotte onder een door de Noordoostpolder lopende hoogspan ningskabel door. Het vliegtuig was on derweg van Engeland naar Duitsland. HE AANHOUDING van de zeven voormalige nazi-leiders in West-Duitsland is volledig gerechtvaardigd, zo heeft minister Eden gisteren in het Lagerhuis verklaard. Volgens de leider van de groep, dr Werner Naumann, moest zo spoedig mogelijk een eind worden gemaakt aan het democratische parlementaire stelsel, aldus de Britse minister van Buitenlandse Zaken. De leden van de groep hadden plannen gemaakt om in het geheim hun agenten op invloedrijke posten te krijgen en om binnen en buiten Duitsland bun contacten te leggen. Eden zei met nadruk, dat het hier ging om plannen op lange termijn en om een gevaar voor de toekomst, dat nu waarschijnlijk in de kiem was gesmoord. DE mannen waren door de Britse en niet door de Duitse autoriteiten gevangen genomen, omdat de geallieer den zonder meer personen voor verhoor konden vasthouden, hetgeen de Duitsers niet kunnen. Overigens zou de minister totdat het onderzoek was afgelopen niet kunnen mededelen, waarvan de gearresteerden zouden worden beschul digd en welke maatregelen er tegen hen zouden worden genomen. Prof. dr Carlo Schmidt, de socialis tische ondervoorzitter van de Westduit se Bondsdag, heeft scherpe critiek ge leverd op de arrestatie van de zeven nazi's door de Britten. Hij ontkende niet het recht van de geallieerden, om in te grijpen wanneer de veiligheid van hun troepen in gevaar werd ge bracht, maar het ging volgens hem om de vraag wanneer dit het geval was en Onder enorm geraas liep gisteravond omstreeks half acht nabij Lunteren een spoortankwagen uit de rails. Het ge vaarte sloeg om. toen de goederentrein een wissel passeerde. De tankwagen werd over een afstand van 150 meter meegesleurd, eer de trein stil stond. Dwarsliggers werden versplinterd en de rails werd op vele plaatsen verbo gen. Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor. Tussen Ede-Wage- ningen en Barneveld-dorp werd de dienst met bussen onderhouden. Van daag kon de dienst normaal hervat worden- Verwachting tot hedenavond. AANHOUDEND ZACHT Half tot zwaar bewolkt met op enJ kele plaatsen enige lichte regen of motregen. Matige tot krachtige wind tussen Zuidwest en West. Aanhoudend zacht. VRIJDAG: Zon op 8.24, onder 17.24. Maan op 18.07. onder 8.37 tot welke hoogte. Hij achtte deze actie van belang in verband met de z.g.n. noodgeval-clausule van de Conventie van Bonn deze houdt in, dat de ge allieerden in bepaalde gevallen zullen kunnen ingrijpen, wanneer de democra tie in gevaar komt en voegde hier aan toe, dat de communisten dit geval voor hun propaganda zouden kunnen gebruiken. Vannacht zal men in ons land een totale maansverduistering kunnen waarnemen. De verduistering begint om 22.54 uur; de totale verduistering vangt aan om 00,05 uur Vrijdagnacht en duurt ongeveer anderhalf uur tot 1.30 uur. De gedeeltelijke maansver duistering, waarbij de maansikkel steeds groter zal worden, duurt daarna nog voort tot 2.40 uur. De verduisterde maan is waar te ne men in het Zuiden, hoog aan de hemel. De tijd is gunstig voor een goede waar neming. Generaal Nam II en generaal Lee San Djo, de Noordkoreaanse afgevaar digden bij de bestandsonderhandelin gen te Panmoendjon, zijn ervan beschul digd, verantwoordelijk te zijn voor cie opstanden in de gevangenenkampen op de eilanden Koja en Tsjedjoe. Het op perbevel der Verenigde Naties heeft geheime rapporten ontvangen, waaruit blijkt dat zij de plannen ervoor heb ben ontworpen en de leiding van de acties hebben gehad. De opstanden hebben zich verleden jaar voorgedaan op de beide voor de Zuidkoreaanse kust liggende eilanden. Er zijn toen meer dan 150 gevangenen gedood en meer dan vijfhonderd ge wond. Jonge brandweerman hield niet van stilzitten Te Boran, ten Noorden van Parijs, zal een zeventienjarig lid van de vrij willige brandweer zich voor de kin derrechter moeten verantwoorden, om dat hij vier branden heeft gesticht (en daardoor voor 10 millioen franc schade veroorzaakte) om als brandweerman te kunnen optreden. Door soep in de koppen van enkele oudjes te scheppen heeft Koningin Juliana het nieuwe tehuis voor ouden van dagen, Huis en Haard, te Arnhem geopend. OVEREENKOMSTIG de conclusie van de advocaat-generaal bij de Hoge Raad heeft het hoogste rechtscollege in den lande thans beslist, dat de beide Indonesiërs, die enige tijd geleden in Amsterdam zijn gearresteerd, inderdaad vreemdelingen zijn en als zodanig moe ten worden behandeld. Zij werden ge arresteerd op grond van communisti sche activiteit Het arrest van de Hoge Raad betekent, dat het de regering vrij staat de beide mannen uit te wijzen. Het gaat ons niet om de vraag of het optreden van deze mensen zo ernstig is geweest, dat het een arrestatie recht vaardigde. Wat ons (nog altijd) pijnlijk in de oren klinkt is, dat niet alleen deze beide, maar alle Indonesiërs vreemde lingen zijn. Indonesië is buitenland, het geen overigens al tot uitdrukking is ge komen in de departementale wijziging vlak na de kabinetsformatie, die tot ge volg had, dat „Uniezaken" bij het mi nisterie van Buitenlandse Zaken wer den ondergebracht. Omgekeerd is het geval hetzelfde. Ne derlanders zijn vreemdelingen in Indo nesië. Inmiddels zouden wij daaruit niet willen afleiden, dat het het Indone sische volk thans vrij staat de in zijn land werkzame Nederlanders onheus te bejegenen. Dat wat men zijn broeder aandoet al gaan moord, roof en plun dering „zelfs" tegenover een broeder iets te ver! is tegenover een gast ze ker niet geoorloofd. Indien Indonesië dit duidelijk leert inzien, rijpt er misschien ergens nieuw begrip voor nauwe samenwer- r-n king. LcJ Gisteren heeft H.M. Koningin Juliana een werkbezoek aan Arnhem gebracht, om de verzorging van de ouden van dagen in de practijk te kunnen aanschouwen. Daartoe bezocht ze verschillende tehuizen, nadat ze in de ochtenduren het nieuwe tehuis van de stichting „Huis en Haard" officieel had geopend. Arnhem genoot de eer van dit koninklijk werkbezoek, omdat hier het gemeentebestuur, zowel als de sociale organisaties en particulieren op voorbeeldige wijze samen werken in de zorg voor de bejaarden. Vorig jaar kwamen er twee tehuizen gereed en in September werd er een geheel vernieuwde en uitgebreide sociëteit voor de ouden van dagen geopend. Het pension-huis, dat gisteren door onze Vorstin geopend werd, is het eerste tehuis in ons land voor on- en minvermogende bejaarden, alsmede voor invalide en gebrekkige personen, de z.g. „probleem bejaarden". Natuurlijk bezocht de Koningin ook de nieuwe sociëteit. Bij de ingang wachtte haar de oudste bezoeker van de soos, Manus Becker (93), die de hoge bezoekster met beverige hand een bouquet bloemen aanbood. De soos, waarvan Manus vaste bezoeker is, werd vorig jaar verbouwd en ingericht door honderd Arnhemse vrijwilligers en door een groep uit de oudjes. Zoals Ifet daar in Arnhem staat, vertegenwoordigt het een waarde van rond zeventig mille. Een oude beeldhouwer, Antheunis die in de soos ook geen onbekende is, bood de Koningin een beeld aan. Daarna tekende H.M. het gastenboek van de „Soos". „Huis en Haard" werd door onze vorstin geopend door het inschenken van de eerste kop soep. Daarna werd een herinneringsplaquette onthuld. Er zijn reeds vijftig personen in dit nieuwe tehuis, dat honderd zestien bejaarden kan herbergen, opgenomen. 's Middags werden enkele andere tehuizen bezocht, waaronder ook de „Drie Gasthuizen", waar tweehonderd- vijftig personen verblijf houden. Hier streeft men naar de inrichting van afzonderlijke woninkjes voor de be jaarden. Het hoogtepunt van haar bezoek aan de „Drie Gasthuizen" was het moment waarop Koningin Juliana zich naar de koningskamer begaf, Sinds 1790 had de stadhouder of zijn nakomeling het recht iemand aan te wijzen voor een plaats in het Sint Catherina-gasthuis. Van dit recht maakte Koningin Wilhelmina in 1937 nog gebruik. Koningin Juliana droeg de keuze van een toekomstige bewoon ster op aan de vereniging „Tessel- schade". Ditmaal kon zij echter per soonlijk de sleutel van de „koningska mer" overhandigen aan de nieuwe gebruikster, mevrouw de weduwe KalmaWientjes uit Epe. Op de Queen Elizabeth, 's werelds grootste passagiersschip, dat in Londen in dok ligt, is gisteren een brandje uit gebroken. Het vuur kon spoedig wor den bedwongen. UET officiële Sowjetrussische persbureau „Tass" heeft gisteren gemeld, dat de Sowjetunie bereid is de besprekingen met Groot-Brittannië, Frankrijk en de Verenigde Staten over bet sluiten van een vredesverdrag met Oostenrijk te hervatten, indien de Westerse mogendheden bereid zijn hun gezamenlijk voorstel voor een „verkort Oostenrijkse vredesverdrag" terug te nemen. Dit is medegedeeld in de gisteren aan de betrokken Westerse regeringen toegezon den Russische nota's. Woensdag hebben Egyptische en Britse onderhandelaars, onder wie de Egyptische premier Naguib en de Brit se ambassadeur Sir Ralph Stevenson, zes uur lang gesproken over de toe komst van de Soedan. De besprekingen zullen zo spoedig mogelijk worden hervat. Voordat de vergadering begon, was er van vele kanten dreigende taal gehoord. De Egyptische voorstellen zijn geba seerd op de nota, die in November 1952 aan Engeland gezonden is, alsmede op het accoord, dat de Egyptische regering met de Soedanese partijen heeft getrof fen. Dit houdt o.m. in, dat de Soeda nese partijen de verkiezingen in haar land zullen boycotten, wanneer de Engelsen niet eerst bewilligen in toe- kennig van volledig zelfbestuur aan de Soedan. Majoor Salah Salem, de Egyptische deskundige voor de Soedan, heeft na afloop van de besprekingen verklaard, dat Stevenson de verzekering gaf, dat Engeland zo spoedig mogelijk met Egypte tot overeenstemming wil komen. „Wij Egyptenaren zijn er zeker van, dat de deur na een oplossing van de kwestie-Soedan wijd open zal zijn voor regeling van alle hangende geschillen met Engeland, met inbegrip van de kwestie van het Suezkanaal", aldus majoor Salem Van andere zijde is ver zekerd, dat op het vertrek van de Britse troepen geen verdrag of bond genootschap met een vreemde mogend heid of groep van mogendheden zal volgen. De drie grote Westerse mogend heden hebben de Sowjet-Unie in Maart 1952 in gelijkluidende nota's voorgesteld besprekingen te openen over een ont werp voor een verkort Oostenrijks vredesverdrag, dit omdat in de reeds geruime tijd gehouden beraadslagingen over een volledig vredesverdrag geen overeenstemming kon worden bereikt. De Sowjet-Unie had hiertegen bezwaar gemaakt, omdat in dit ontwerp niet ge sproken werd over „denazificatie", be perking der bewapening en democra tisering var Oostenrik. Zij het'aaide deze bezwaren in haar nota's van gisteren. Het Westerse ontwerp voor een „ver kort Oostenrijks vredesverdrag" be stond uit acht punten: over zeven hiervan was in langdurige onderhan delingen reeds overeenstemming be reikt. Het achtste nog omstreden punt: luidt: „de Sowje'-Unie en de Westerse mogendheden verplichten zich afstand te doen van alle Oostenrijkse eigen dommen, die door hen worden opge ëist omdat deze hetzij eigendom van nationaal-socialisten zijn geweest, het zij als oorlogsbuit worden beschouwd" Op twaalf oezer zijn op het Kremlin Britse, Franse en Amerikaanse nota's overhandigd, aarin de Sov;jet-Unie werd uitgenodigd de besprekingen over het sluiten van een vredesverdrag met Oostenrijk te hervatten. De 34-jarige kapitein van de lucht wachtdienst. A- S. Muilender. uit Ber gen op Zoom, is gisteren bii een oefe ning in de over-Betuwe gedood. De ka pitein stelde een onderzoek in naar het weigeren van een der explosieven, waarmee geoefend werd. waarop een explosie volgde. Wij zouden willen zeggen, dat géén de zer drie landen een eigen weg wenst te gaan, maar dat zij zozeer verstrikt zijn in eigen wensen en vastgeroest aan verouderde begrippen omtrent souve- reiniteit, dat zij de enige weg niet kunnen vinden. Bovendien moet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken vooral niet vergeten, dat de pijl snelle heropstanding van het Duitse volk in de eerste plaats te danken (of te wijten?) is aan de buitenlandse poli tiek van zijn eigen land. Een minder vrijgevige, een voorzichtiger politiek tegenover Adenauer en de zijnen zou een veel aanvaardbaarder sfeer hebben geschapen voor de totstandkoming van een verenigd Europa. Het is volkomen begrijpelijk, dat Frankrijk en Engeland bevreesd zijn voor het nieuwe, sterke Duitsland, dat te onbescheiden is om met een ondergeschikte plaats tevreden te zijn. Wij weten wel, dat de politieke situa tie in ons werelddeel deze sfeer heeft geschapen, maar een feit blijft, dat de Vereenigde Staten de verhoudingen in het democratische Westen wel wat sim plistisch hebben gezien. En ook dat is weer niet zo uitermate bevreemdend, want Amerika is niet dichtbij en men bekijkt toestanden van verre veel mil der dan indien men er dagelijks mee te maken heeft. Daarom is het naar onze mening zeer nuttig, dat Dulles en Stassen hier pools hoogte komen nemen. Het zal duide lijk worden, dat de westerse politiek geen kwestie is van een hand- omdraai. (yGJ (Vervolg van kolom 6) deze zaak wilde inlaten. Maar wij had den verwacht, dat uit de mededelingen van de heer Wendelaar iets zou blijken van spijt wellicht, van ontstemming ze- kei, dat deze Vrijman op de (foute) weg, die hij bewandelde, is geraakt mede door het gebrek aan tempo van vooroorlogse autoriteiten. Wij zijn in de wereld toch wel een beetje verantwoordelijk voor de daden van degenen, die onder ons zijn gesteld. Zelfs voor de daden van onze naasten. Laat de zaak-Vryman zijn afgedaan. Maar laten we er iets leren. van De pbjectiviteit gebiedt ons vast te stellen, dat wij hierdoor bepaald niet bevredigend zijn. Vrijman is bijna der tig jaar aan zyn zaak bezig. Toen de oorlog uitbrak en Nederland werd be zet, vocht hij twintig jaar. Vrijman was toen al een ontgoocheld en verbitterd man Wie in de wereld enigermate re kening houdt met psychologische om standigheden, zal in dit geval zeker tot de mening moeten komen, dat twintig jaar een man tot een mens kunnen ma ken, die alles voor eerherstel over heeft. Zélfs de gang naar landsverraderlijke instanties. Wy vergeven zulks Vrijman niet. wij kunnen hem wel begrijpen. Eveneens begrijpen wij, dat de Eer ste Kamer zich thans niet verder met (Zie vervolg kolom 5)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 1