Kabinet-Mayer zendt EVG-verdrag
naar Nationale Vergadering
Het verschoningsrecht voor
Nederlandse journalisten
de
Amerikaanse hulp voor de
Oostduitse vluchtelingen
Beatrix morgen vijftien jaar
Verdienen zij het vertrouwen wel?
Geheim rapport
England-Spiel
Europa zonder Duiisland ondenkbaar
Spoedige hervatting van de strijd
in Korea verwacht
Rode haan kraait voor de derde
maal in veiling te Zwaag
Twee staatssecretarissen benoemd
Vrijdag 30 Jan. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 11631
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Versterkte afvoer l
FRANKRIJK VOOR BELANGRIJKE BESUSSING
West-Berlijn
Bezet gebied moet een
deelgenoot worden
NOTA VAN MINISTER DONKER AAN TWEEDE KAMER
Ernstige misdrijven zijn
mogelijk
WEERBERICH1
„G/adiatorenspel" of de
noodzakelijke aanval
Grote Drie wijzen
Sovjet-nota af
Voorwaarden vooraf zijn
onaanvaardbaar
Sfeeds vastere vermoedens van brandstichting
Schade loopt weer
de duizenden
Indonesië overweegt
represailles
Omdat Nederland Aidit en
Njoto uitwees
Kaas, melkpoeder en
poters naar Brazilië
MEJ. Dr A DE WAAL
BIJ OK. tN W.
Directie:
J. B IJLS MA en C. KRAK
Hoofdredacteur
H. M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—, elk woord meet
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 0.49
(Foto Cas Oorthuys)
Van vele kanten komt thans hulp
voor de Oostduitse vluchtelingen. De
Amerikaanse autoriteiten in Duitsland
hebben aan het stadsbestuur van West-
Berlijn 250.000 mark overgemaakt voor
de aanschaffing van bedden, medische
instrumenten, kindervoedsel en ande
re noodzakelijke goederen. De capaci
teit van de luchtbrug naar West-Duits-
land, welke politieke vluchtelingen uit
West-Bcrlijn wegvoert, zal worden op
gevoerd van 5000 tot 10.000 personen
per maand.
Julius Meyer, de voorzitter van alle
Oostduitse gemeenschappen, heeft aan
de Westberlijnse autoriteiten medege
deeld, dat de vlucht der Joodse leiders
uit Oost-Duitsland een communistisch
opzetje heeft doen mislukken. De Jood
se leiders hadden op een bijeenkomst
te Leipzig een verklaring moeten aan
vaarden, waarin het Zionisme werd
veroordeeld, de Joint werd veroordeeld
als een westerse spionnagedienst en het
bestaan van anti-semitisme in Oost-
Duitsland werd ontkend.
Meyer zeide tot tweemaal toe door
de leiders van de controlecommissie
der SED te zijn verhoord. Het bleek,
dat deze functionaris bezig was, mate
riaal te verzamelen voor een staats-
proces tegen de Joodse leiders. Meyei
had vele inlichtingen moeten verstrek
ken en moeten verklaren dat het pro-
ces-Slansky rechtvaardig was geweest.
Oost-Duitsland heeft intussen de deur
wijd opengezet voor ..vluchtelingen di«
naar het Westen zijn gelokt", zo schrijft
de Oostduitse Berliner Zeitung. Daar
uit blijkt volgens Westberlijnse zegslie
den, dat de communisten zich ernstig
bezorgd maken over het verlies van
duizenden goede arbeidskrachten.
[)E FRANSE REGERING heeft, tezamen met een witboek ter toelichting,
het verdrag inzake de Europese Verdedigingsgemeenschap bij de Nationale
Vergadering ingediend. Het parlement zal er zich thans mee gaan bezighou
den. Parijs verwacht niet, dat er binnen drie maanden een beslissing zal
vallen. Eerst zullen verschillende parlementscommissies zich moeten zetten tot
de bestudering van het verdrag en de aanvullende protocollen. Zij zullen zich
dan ook moeten beraden op de argumenten, die de regering voor de aanvaar
ding van het verdrag c.a. aanvoert. Deze komen hierop neer, dat slechts op
continentale schaal georganiseerde eenheden op den duur kunnen blijven
bestaan. Duitsland moet bij deze organisatie worden ingeschakeld, aangezien
het als neutrale, gewapende macht, een groot gevaar voor de vrede zou kunnen
blijken; bovendien zijn Europa en Duitsland zonder elkaar eenvoudig ondenk
baar.
GECONFRONTEERD met het Ooste-
lijk blok. zo heet het in het wit
boek, gevoelt Europa in toenemende
mate de noodzaak om zichzelf te ver
enigen en een gemeenschappelijke
markt te stichten, zonder welke de
nationale economieën tot stilstand en
op de duur tot totale ondergang ge
doemd zullen zijn. De deur moet ech
ter open blijven voor besprekingen met
Rusland. De kansen op een algemene
regeling zullen, zo verwacht de Franse
regering toenemen met de kracht van
de vreedzame coalitie van Westelijke
landen.
Het is echter onmogelijk, verdere
vorderingen te maken naar Europese
eenheid, zonder dat er normale betrek
kingen met Duitsland worden gescha
pen. en zonder dat dit land van hezet
gebied tot deelgenoot wordt gemaakt.
Het eerste doel van de geallieerde
strategie is. Europa zo ver mogelijk
naar het Oosten te verdedigen. Dat zou
op de duur zonder Westduitse bijdrage
onmogelijk blijken. J
Naar het oordeel van de Frspse
regering zou een neutraal en gewapend
Duitsland, in een door de Amerikanen
en de Britten verlaten Europa dat
onder Russische druk zou staan, een
voortdurend gevaar voor de vrede op-
De MINISTER VAN JUSTITIE, mr L. A. Donker, heeft de Tweede Kamer
een nota doen toekomen, waarin de aspecten van een eventueel verschonings
recht voor journalisten worden belicht. De bewindsman diende zijn nota in,
ter voorbereiding van de gedachtenwisseling over de desbetreffende, door de
heer Van Rijckevorsel c.s. voorgestelde motie. In de nota is buiten beschouwing
gebleven de vraag of het wenselijk is, de mogelijkheid van gijzeling van getuigen,
ten aanzien van journalisten uit te sluiten of te beperken. De minister van
Justitie schrijft: „Al moge dan de journalistiek tot op zekere hoogte tot de
vertrouwensberoepen gerekend kunnen worden, een typisch vertrouwensberoep
is het zeker niet. Het argument, dat van regeringszijde aan de pers mededelingen
van vertrouwelijke aard worden verstrekt, snijdt in zover geen hout, dat de
toevoeging „van vertrouwelijke aard" in dat geval betekent: „Niet voor
publicatie", en niet bedoelt de journalist ervan te trachten te weerhouden
hierover ook te zwijgen, indien de rechter in verband met een aanhangige
strafzaak het noodzakelijk mocht oordelen over de inhoud van die mededelingen
te beschikken.
UEN zeer belangrijk verschil tussen
het beroep van journalist en de
typische vertrouwensberoepen (geeste
lijken, geneesheren) bestaat volgens mr
Donker hierin, dat de laatste geregle
menteerde beroepen zijn, welke alleen
worden uitgeoefend door een duidelijk
afgegrensde categorie van personen,
die bovendien in geval van ernstige
tekortkomingen van de uitoefening van
dat beroep kunnen worden uitgesloten.
Dat het beroep van journalist niet zou
kunnen worden uitgeoefend zonder het
rotsvaste vertrouwen, dat de vertrou
welijke mededelingen die hij ontvangt,
onder geen beding openbaar zullen
worden, is moeilijk vol te houden. Wel
zullen in dat geval lieden, die met min
der oirbare motieven bepaalde berich
ten in de pers opgenomen trachten te
krijgen, terwijl zij zelf buiten schot
willen blijven, er van worden weer
houden, zich tot de journalist te wen
den. Uit een oogpunt van algemeen
belang is dit juist toe te juichen. Het
Verwachting tot hedenavond.
WEINIG VERANDERING
Zwaar bewolkt met later in het
Noorden van het land kans op
enige regen. Matige tot vrij krach
tige wind tussen West en Zuid
west. Weinig verandering in tem
peratuur.
ZATERDAG: Zon op 8.22, onder
17.26. Maan op 19.18, onder 8.51.
kón echter anders zijn, bijv. wanneer
het algemeen belang meebrengt dat
bepaalde gegevens of toestanden open
baar gemaakt worden, en de zegsman er
een te billijken belang bij heeft, dat
zijn naam niet bekend wordt.
Een andere belangrijke factor bestaat,
aldus mr Donker, hierin, dat door het
verschoningsrecht voor journalisten, de
mogelijkheid zou worden geopend, dat
straffeloos ernstige misdrijven worden
begaan. Een journalist zou b.v. ertoe
kunnen medewerken, dat een ambte
naar straffeloos zijn ambtsgeheim zou
schenden, zonder dat het algemeen be
lang dit zou rechtvaardigen.
De journalisten beroepen zich erop,
dat zq uit een oogpunt van beroeps
ethiek ook als getuige voor de rechter,
verplicht zijn tot absolute geheimhou
ding van datgene wat hun als geheim
is toevertrouwd. Men kan betwijfelen,
aldus de minister, of deze ereregel de
facto zo onvoorwaardelijk geldt, als
men voorstelt. Ook is het een vraag of
deze ereregel wel inhaerent is aan het
beroep van journalist. In België denken
de journalisten daar klaarblijkelijk an
ders over. Bovendien blijkt, dat ver
schillende vooraanstaande Nederlandse
journalisten een absoluut verschonings
recht uitdrukkelijk afwijzen.
Mr Donker geeft toe. dat conflictsitu
aties, waarin de journalist komt te
staan, als hij, wettelijk verplicht getui
genis af te leggen, uit overwegingen
van beroepsmoraal meent aan deze ver
plichtingen niet te kunnen voldoen,
zich zo 'Weinig mogelijk mogen voor
doen, vooral als de betrokkenen in een
conflict-situatie geraakt, omdat het al
gemeen belang hem geen andere keuze
zou laten.
MILITAIRE KRINGEN in Tokio verwachten, dat er wel spoedig een einde
zal komen aan de betrekkelijke rust aan het Koreaanse front, die thans
reeds bijna twee jaar duurt. Dit voorjaar, misschien nog eerder, zal misschien
één van beide partijen pogen, een doorbraak te forceren. De communisten
zouden weieens het initiatief kunnen nemen. Zij schijnen zeer ernstig rekening
te houden met de mogelijkheid van een landingsoperatie van de V.N acht-er de
huidige frontlijn. Nadat in Mei 1951 het laatste Noordelijke offensief tot staan
werd gebracht, hebben de communisten een overmacht aan troepen en materieel
van twee of drie tegen een opgebouwd. Zij zullen waarschijnlijk ook de
meerderheid in de lucht willen proberen te verkrijgen, ter dekking van het
offensief te land. WeUswaar hebben zij meer vliegtuigen dan de verbondenen
maar zij bezitten geen bases in Noord-Korea.
dernomen. De toeschouwers hadden
een in gekleurde omslag gebonden pro
gramma in de hand en konden van een
kazemat uit de aanval volgen, die in
een zwaar communistisch spervuur
doodliep. Hoffman wil nu weten, of
deze aanval slechts een „gladiatoren-
spel" was of dat hij militair noodzake
lijk moet worden geacht. Een soort
gelijke vraag is ook in het Britse La
gerhuis te verwachten.
rtE Republikeinse afgevaardigde Hoff-
mann wenst van de Amerikaanse
minister van Defensie, Wilson, een vol
ledige verklaring over een Ameri
kaanse aanval in Korea, die op Maan
dag 19 Januari voor een aantal gene
raals en oorlogscorrespondenten is on-
leveren. Een dergelijk Duitsland zou
zweven tussen twee uitersten: een
kruistocht tegen het Oosten ter her
overing van de verloren gebieden, dan
wel een verbond met het Oosten om
daardoor die gebieden te herkrijgen.
Dit zou dezelfde omstandigheden
scheppen die leidden tot het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog. Een
Europees leger kan echter nooit wor
den gebruikt ter verwezenlijking van
nationale aspiraties. De voorgestelde
regeling sluit dan ook de vorming van
«en nieuw, voor de vrede gevaarlijk
wapenarsenaal in Duitsland uit.
De drie Westelijke mogendheden heb^
ben een antwoord gezonden op de jong
ste Sowjel-nota over het „beknopte"
Oostenrijkse vredesverdrag. De Sowjet-
Unie had als voorwaarde voor haar
deelneming aan besprekingen van de
plaatsvervangers der ministers van Bui
tenlandse Zaken gesteld, dat de Wes
telijke mogendheden zouden afzien van
haar voorstel tot vaststelling van een
„beknopt" verdrag.
De Westelijke mogendheden hebben
deze voorwaarde als onaanvaardbaar
verworpen, daar zij van oordeel zijn,
dat nog voor het begin der besprekin
gen geen voorwaarde gesteld dienen te
worden. De plaatsvervangers zijn voor
heden bijeengeroepen onder voorzitter
schap van Amerika.
GOUVERNEUR VAN NIEUW GUINEA
ONDERSCHEIDEN.
Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot
Ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw de heer S. L. J. van Waarden
burg. gouverneur van Nieuw Guinea.
(Van een onzer redacteuren)
De vermoedens, dat er in West-Fries
land iemand rondloopt, die het spe
ciaal voorzien heeft op de veiling te
Zwaag of op de firma Pronk aldaar,
beginnen steeds vastere vorm te krij
gen, gezien het feit, dat gisteravond
wederom brand is uitgebroken in een
der emballageloodsen van de veiling,
waarin ook uien van de firma Pronk
zijn opgeslagen.
Tegen half elf ontdekte een wacht
meester van de Rijkspolitie een vuur
gloed in de loods. Hij waarschuwde de
Zwaager brandweer, die na een paar
minuten al met de spuit ter plaatse was
en dadelijk geassisteerd werd door de
motorspuit van de firma Leeuw. Ook
de brandweren van Hoorn, Blokker en
Wognum werden gealarmeerd en ruk
ten met groot materieel uit. Doch toen
zij op het veilingterrein kwamen, be
hoefden zij niet meer actief op te tre
den, daar door de beide Zwager spui
ten het vuur al was bedwongen. De
schade aan verbrande emballage kr|ti
nog niet precies geraamd worden, maar
wel staat vast, dat er weer voor ette
lijke duizenden verloren is gegaan. Dit
is de derde keer in drie maanden tijd,
dat de rode haan in het complex „Ban-
gert en Omstreken" heeft gekraaid. De
eerste keer was het medio November,
De Indonesische regering heeft, na
besprekingen in de sectie buitenlandse
zaken van het parlement over de Ne
derlandse maatregelen tegen de com
munisten Aidit en Njoto, haar destijds
over deze kwestie gegeven antwoord
ingetrokken. Hierin werd gezegd, dat
zij de Nederlandse maatregelen niet als
een belediging van de Indonesische re
publiek beschouwde.
De regering poogt thans zoveel moge
lijk bijzonderheden over deze maatre
gelen te verzamelen en overweegt naar
verluidt zelfs represailles.
Vandaag zou voorts in de kabinets
vergadering worden besproken, op wel
ke wijze de kwestie van de Nederlandse
militaire missie met Nederland zal wor
den opgenomen.
De hsndelsfederatie te Sao Paulo
heeft de lijst van producten uitgewerkt,
die zullen worden uitgevoerd naar en
ingevoerd uit Nederland in het ksder
van de handelsovereenkomst tussen Ne
derland en Brazilië.
Op de invoel lijst komen voorname
lijk voor: doperwtjes, kaas, pootaardap-
pelen, melkpoeder, meststoffen en ra
dio-onderdelen. De voornaamste ex
port-producten zullen koffie, cacao,
tabak en katoen zijn.
De Westduitse autoriteiten hebben
gisteren de volgende bedragen toegewe
zen voor invier uit Nederland: 10 mil-
lioen DM voor weefsels, dekens enz.
van wol, 300.000 DM voor volle melk
poeder, 375.000 DM voor chocolade.
Voorts kan rijst worden ingevoerd voor
een niet genoemd bedrag.
toen in de grote veilinghal een hoeveel
heid fust verloren ging. Een week la
ter brak er brand uit in een der fust-
loodsen. De vuurzee was enorm en
voor bijna anderhalve ton aan embal
lagemateriaal is toen verloren gegaan.
De in de nabijheid opgeslagen uien van
de firma Pronk, leden toen geen scha
de. Nadien is er nog tweemaal brand
geweest in de schuur van de heer Kla
ver, waar ook uien van de firma Pronk
zijn opgeslagen. Beide keren kon men
het vuur gauw bedwingen.
AANDENKEN VAN CANADA VOOR
H. M. DE KONINGIN.
Koningin Juliana heeft een album
met foto's van haar bezoek aan Canada
in het afgelopen jaar ten geschenke
gekregen. De Canadese ambassadeur in
Nederland heeft Hare Majesteit dit al
bum aangeboden in opdracht van de
Canadese premier, als geschenk van de
Canadese regering.
MEJ. DE WAAL
emancipatie
W/iE zal betwijfelen, dat er rumoer is
in het rustige stedeke aan het
IJselmeer, Enkhuizen. Daar is ineens
een levensgrote „kwestie" uit de lucht
komen vallen. Over een gobelin nog
wel, dat geen Enkhuizen's, maar
Nederland's cultuurbezit moet worden
genoemd. Er zijn met dit gobelin
vreemde dingen gebeurd. Over deze
zaken is een „geheim rapport" versche
nen, dat is samengesteld door een
commissie uit de raadsleden. Deze
commissie had twee jaar voor haar
onderzoek nodig. Intussen hing het
doek te verkommeren. Het rapport was
klaarblijkelijk belangrijker.
Wij hebben een ontzaglijke hekel
aan geheimdoenerij met zaken, die van
algemeen belang moeten worden geacht.
Het is bovendien een journalistiek
principe, dat de journalist zélfs gehei
men mag publiceren, indien hij meent
daarmee dat algemeen belang te
dienen. Zonder dit principe zou een
vrije pers zelfs onbestaanbaar zijn.
Het is verre van ons het de „Enkhui-
zer Courant" kwalijk te nemen, dat
haar redactie blijk geeft hiervan niet
op de hoogte te zijn. Zij bewijst dit
door een stukje in haar editie van
gisteren, waarin zij opmerkt, dat „wij
niet geschroomd hebben tot publicatie
over te gaan". Nu willen wij wel uit
de doeken doen, dat dit rapport hele
maal niet geheim was! Het lag ten
stadhuize naast de begroting, die
iedereen kon inzien. Daarenboven was
aan de commissie van onderzoek
naar wij later vernamen vóór de
dag, waarop het rapport aan de raads
leden werd toegezonden, geen geheim
houding opgelegd; terwijl het stuk ter
inzage was gegeven aan de directeur
van gemeentewerken, die in de gobelin
kwestie een rol speelt!
Wij kunnen ons voorstellen, dat B. en
W. van Enkhuizen van deze publicatie
zijn geschrokken. Zij hebben een fout
gemaakt. Welaan, zij hadden moeten
begrijpen, dat zij nu niet moeten pogen
deze fout op een journalist af te wen
telen. Tenslotte zouden wij nog willen
opmerken, dat een discussie over deze
kwestie (welke reeds plaatsvindt)
alleen maar ernstig geschaad wordt
door wat al te wilde en ondoordachte
uitlatingen als „gebrek aan journalistiek
fatsoen", welke opmerking door de
Enkhuizer Courant Burgemeester Admi
raal royaal in de schoenen wordt
geschoven.
Waar het om gaat is, dat onze
publicatie niet alleen de gehele Neder
landse pers, maar ook tal van andere
instanties wakker heeft gemaakt. Een
prachtig achttiende eeuws gobelin laat
men nu eenmaal niet als oud be
hang tot rafels en stof vergaan. _£_i
OET is onze lezers bekend, dat deze
naam één der afschuwelijkste
perioden van de bezettingstijd aanduidt.
Door arrestatie van een geheime agent
slaagden de Duitsers er namelijk in
twintig maanden lang direct contact
met Londen te onderhouden. Vele
voortreffelijke Nederlanders werden
op deze wijze in de val gelokt.
Ook het rapport van de parlementaire
enquête-commissie bracht geen volle
dige klaarheid in de zaak, omdat men
niet in staat was vooraanstaande
Engelsen onder ede te horen. De
publicatie van het boek van Giskes,
hoofd van de Duitse contra-spionnage
in Nederland, België en Noord-Frank
rijk, in Engeland onder de titel „London
calling North Pole" heeft vragen in
het Lagerhuis uitgelokt. Het is voor de
Britten bijzonder pijnlijk uit de mond
van een Duitser te moeten vernemen,
dat zij twintig maanden lang op
afschuwelijke manier voor de gen zijn
gehouden. De Nederlandse ge.neime
agent Lauwers, thans tandarts in Den
Dolder, heeft hoewel hij onder
Duitse dwang werkte in zijn
telegrammen herhaaldelijk laten mer
ken, dat hij gevangen genomen was. De
Engelsen begrepen hiervan niets. Tot
dat de heer Lauwers ronduit seinde,
dat hij een gevangene was en uiteraard
dientengevolge in een concentratie
kamp werd opgesloten. Na zijn terug
keer, meer dood dan levend, is de heer
Lauwers tandarts geworden.
Een Lagerhuislid heeft het willen
doen voorkomen, dat Lauwers zou
hebben gefaald. Het is niet prettig het
te moeten zeggen, maar de Engelse
geheime dienst heeft tijdens het Eng
land-Spiel geslapen, met de dood van
talloze dappere Nederlandse mannen
als gevolg.
Het is goed, dat het Engelse volk
door het boek van Giskes, dat eerder in
Nederland bij De Bezige Bij verscheen,
met de werkelijke gang van zaken
wordt geconfronteerd.
Minister Eden heeft het Lagerhuislid
dan ook duidelijk te verstaan gegeven,
dat Lauwers geen enkele blaam rn
treft. Al
Bü Koninklijk Besluit van 29 Januari
1953 zijn met ingang van 1 Februari a.s.
benoemd tot staatssecretaris van On-
uerwijs, tvunsien en wetenscnappen,
mej. dr A. de Waal te Utrecht, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
en tot staatssecretaris van Financiën
dr W. H. van den Berge te Voorburg,
directeur-generaal voor fiscale zaken in'
algemene dienst op het departement
van Financiën. De minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen zal de
staatssecretaris meer in het bijzonder
belasten met de behandeling van de
zaken van het middelbaar onderwijs,
bet voorbereidend hoger onderwijs en
van het nijverheidsonderwijs. De mi
nister van Financiën is voornemens de
staatssecretaris meer in het bijzonder
de behartiging van de fiscale aangele
genheden op te dragen.
„Mijn benoeming beschouw ik als
een onderscheiding op het gebied van
he vrouwenemancipatie,' zo zeide de
nieuwbenoemde staatssecretaris van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
mej. dr A. de Waal in een onderhoud
met een ANP-redacteur.
Dr De Waal heeft thans nog zitting
in de Eerste Kamer voor de K.V.P. en
ook in de Utrechtse gemeenteraad.
De zaken die haar binnenkort als
staatssecretaris zullen worden opgedra
gen, zijn die van het Nijverheids- en
het voorbereidend Hoger- en Middel
baar Onderwijs. Volgens dr De Waal
komt in deze sector een belangrijke
plaats toe aan het vraagstuk van het
onderwijs aan de meisjes.