Over de lage landen klepie de noodklok OVERSTROMING WERD NATIONALE RAMP Reeds zijn minstens 138 slachtoffers geteld VEERTIG DODEN OP GOEREE-OVERFLAKKEE Nog talloze vermisten in Zuid-Hollanql, West-Brabant en op Zeeuwse eilanden Li Eerste alarm in Zwijndrecht Een nacht van verschrikking VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Iaarsans Na 11633 Schade beloopt tientallen millioenen Hulpverlening van alle kanten WEERBERICHT NOODKREET VAN STELLENDAM Dramatische strijd om het behoud van have en goed GEEFT SNEL, GEEFT MILD! Maandag 2 Febr. 1953 :r (Van onze verslaggevers) ZICH VOORSTELT hoe klein de mens moet zijn temidden van het donderend geweld van wind en water, kan niet dan met een huivering van ontzetting de berichten lezen over de ramp die vooral het Zuid-Westen van Nederland en het eiland Texel heelt getroffen. De stormbal was weliswaar gehesen, maar dat de duivelse combinatie van orkaan en springvloed in korte tijd dw~ zenden uit steden en dorpen dreef, vele tientallen om het leven bracht, duizenden dieren deed verdrinken en uitgestrekte gebieden met water overspoelde, zal niemand ook maar hebben kunnen vermoeden, toen hij in de nacht van 31 Januari op 1 Februari de wind door de bomen en langs de huizen hoorde gieren. Op datzelfde ogenblik evenwel sloeg de natuur toe met zulk een ontembare kracht, dat de zwaarste dijken werden doorbroken, gaten werden geslagen in het waterkeringssysteem van de polders; zodat het gebied van de Zeeuwse eilanden, de streken van Westelijk Noord-Brabant, de waterrijke gedeelten achter Dordrecht en rond de Moerdijk, de lage landen langs de Nieuwe Waterweg, de gehele Noordzee-kust en het schone eiland Texel geheel of gedeeltelijk werden overstroomd. De natuur vernietigde wat mensenhanden hadden opgericht; het water en de wind beukten de duinenrijen en deed het beschermende zand tot ver in het achterland verstuiven. TOEN IN DE zeer vroege morgen van Zondag 1 Februari de noodtoestand in Zwijdrecht werd afgekondigd werden weliswaar ogenblikkelijk uitgebreide maatregelen tot hulpverlening getroffen, waarbij het intrekken van de verlo ven van de manschappen en officieren van zee-, lucht en landstrijdkrachten moet worden gerekend, waren de gebeurtenissen nog enigermate te overzien. Maar met de snelheid van de orkaan zelve kwamen vervolgens de verschrikke lijke berichten binnen. Voorzover thans bekend is en er moet rekening wor den gehouden met het feit, dat talloze personen worden vermist heeft de bverstromingsramp reeds 138 slachtoffers gevergd. Deze doden zijn o.a. te be treuren in de gemeente Willemstad (l^g Moerdijk (l.J), Hontenisse (8), Krabbendijke (4), 's Gravendeel (7), Dinteloord (3), in Vlissingen (3), en Hoe- dekenskerke, Hondsbosse-zeewering, Sliedrecht, Maassluis, één. Voorts verloren in Halsteren 17 mensen het leven, in Hellevoetsluis 4, Goeree en Overflakkee 40, Texel 4, Kruispolder 8, Rotterdam 1 en Nieuwe Neuzenpolder 1. HET heeft velen in den lande goed gedaan te bemerken, dat de opge roepen militairen zich zo snel zij kon den bij hun onderdelen gingen mel den en dat autobezitters in ruime ma te vrije plaatsen in hun wagens voor het vervoer van deze manschappen afstonden. Deze troepen werden reeds in de loop van Zondagmiddag in de meest be dreigde gebieden ingezet!. De land macht is deels bij Willemstad en Krui- ningen; anderen werken bij Ouderkerk aan de IJsel en staan verder gereed om bij het eerste bevel uit te rukken. Eenheden van de Koninklijke Ma rine zijn op Walcheren, in Middelhar- nis en Stellendam. Technische troepen pogen zo spoedig mogelijk de nieuwe verbindingen te leggen in plaats van de gestoorde telefoonlijnen. De radio nieuwsdienst heeft gedurende de Zon dag deze werkzaamheden uitstekend verricht. De luchtmacht voert verkennings vluchten uit en staat gereed goederen uit te werpen op plaatsen die in nood verkeren. Tijdens een verkennings vlucht werd via de radio een redelijk beeld gegeven van de toestand in en kele overstroomde plaatsen. De marine luchtvaartdienst heeft bij geisoleerde boerderijen rubberboten uitgeworpen. Dit werk kon evenwel wegens de duis ternis niet lang worden uitgevoerd. Men moest nieuwe vluchten tot Maan dag uitstellen. Het uitvallen van de electriciteits- voorziening bemoeilijkt de hulpverle ning sterk. Reeds Zondagavond werden lichtgranaten en zoeklichten naar tal van plaatsen gebracht. Betreffende het treinverkeer kan worden medegedeeld dat het is ge stremd op de baanvakken Schiedam Hoek van Holland RotterdamGouda, ZwijndrechtDordrecht, Dordrecht— Giessendam, SliedrechtGiessendam, DordrechtLage Zwaluwen, Lage ZwaluwenBreda, Bergen op Zoom Vlissingen. P.T.T.-autoriteiten hebben besloten, dat de plaatselijke directeuren naar be vind van zaken moeten handelen. Het personeel moet voor de eigendienst be schikbaar blijven. Tot slot van dit overzicht moet wor. den bericht, dat met grote spoed sterke motorvaartuigen met geringe diepgang naar de plaatsen van de ramp worden gebracht. De stroom van het water is nu nog zo sterk dat andere vaartui gen niet kunnen manoeuvreren. Nederland maakt zich op een ramp het hoofd te bieden met de kracht, zijn volk eigen. Ook de polder bij Dubbeldam staat geheel onder water. Slechts de daken van enkele boerderijen en boomtoppen onderbreken de eindeloze watervlakte. MET MOET voor de bewoners van de getroffen gebieden moedgevend zijn geweest, dat H.M. de Koningin en Prin ses Beatrix een bezoek aan de over stroomde landstreken hebben gebracht en dat Prinses Wilhelmina, evenals va ker tijdens haar regeringsperiode, zich persoonlijk van de omvang van de ramp op de hoogte heeft willen stellen. Minister-president Drees deed hetzelf de, gelijk minister Beel, minister Alge- ra en minister Staf. Niettegenstaande het feit, dat met inspanning van alle krachten wordt gepoogd de verbroken verbindingen te herstellen, is het op dit moment volko- xnei. onmogelijk een geordend beeld van de situatie te geven of zelfs zich er een denkbeeld van te vormen. Van de zijde van het ministerie van Ver keer en Waterstaat heeft men meege deeld, dat de schade zeker, in de vele tientallen millioenen zal lopen. Er zal zo spoedig mogelijk met het herstel van de vernielde dijken worden begon nen. Wanneer met man en macht daar aan wordt gewerkt, zal het allerergste in enige maanden hersteld kunnen zijn. Maatregelen HE minister van Verkeer en Water staat, mr J. Algera, heeft Zondag avond met ir A. G. Maris, directeur- generaal van de Rijkswaterstaat, en andere autoriteiten vergaderd om een inzicht te verkrijgen in de stand van zaken in de delen van ons land, die door de ramp zijn getroffen. Hierbij werden maatregelen beraamd om die gebieden zo spoedig mogelijk hulp te verlenen. Zo kon door persoonlijke tus senkomst van de minister een groot aantal vrijwilligers van schoppen wor den voorzien en naar verschillende over stroomde streken worden gebracht om daar dijken voorlopig te dichten en zo doende het waterkerend vermogen te vergroten. Alle technische diensten van provinciale en Rijks waterstaat werken van nu af aan geo< dineerd met pol der- en waterschapsbesturen alsmede Verwachting tot hedenavond. VERDER AFNEMENDE WIND Aanvankelijk in het Zuiden en Zuidwesten van het land krach tige, geleidelijk verder afnemen de wind tussen Noordwest en Noord. Elders overwegend matige Noordelijke wind. Wisselend be wolkt met enkele buien. Dezelfde temperaturen als gisteren of iets lagere. DINSDAG: Zon op 8.17, onder 17.31; Maan op 22.46, onder 9.24. ts 1 met andere burgerlijke en militaire autoriteiten teneinde de meest bedreigde gebieden hulp te verlenen en de eerst- uodige technische maatregelen te ne men. Naar wij vernemen komt het kabinet Maandag in speciale zitting bijeen, ter wijl minister-president dr Drees Dins dag in de Tweede Kamer een verklaring over de stand van zaken en over de hulpverlening zal afleggen. Het spreekt overigens vanzelf, dat het gehele Nederlandse volk bereid is de handen uit de mouwen te steken. Behalve de militaire onderdelen van het territoriale leger zijn tal van Rode Kruiscolonnes geconsigneerd, maar bo vendien hebben talloze instellingen van andere aard volstrekte hulp toegezegd. De oorzaak UOEWEL uiteraard in de nacht van Zondag op Maandag op tal van plaat zen nog zeer critiek was en er vele snelle evacuaties moesten worden uit gevoerd, die bijzonder ernstig werden bemoeilijkt door het ontbreken van licht, mag het een gelukkig verschiin- f||?- 'ïtóK:' -■I V:'k;':s- sel worden genoemd, dat het water val lende is en dat de wind verder naar het Noorden is geruimd en in kracht is afgenomen. Door hoofdingenieurs van Rijkswaterstaat wordt deze ramp toe geschreven aan drie factoren: 1 het tijd stip van het hoogwater; 2. de hoogte van het getjj, dat springtij was in ver band met de nieuwe maan; 3. de wind kracht en de windrichting. De reddingboot van Stellendam heeft hedennacht om half twee via Scheve- ningen radio het ministerie van verkeer en waterstaat om onmiddellijke maat regelen verzocht. De toestand wordt zeer ernstig genoemd. In het radiogra fische contact is verzocht een groot schip te zenden om de bevolking te evacueren. Zou zulks niet gebeuren, dan zouden nog meer doden zijn te betreu ren. Het ministe.rie heeft toegezegd dat hulp zal worden geboden. IN ZUID-HOLLAND is het gebied van de eilanden in de nacht van Zater dag op Zondag en gedurende de gehele daarop volgende dag geteisterd. Met name in twee gedeelten is zeer zware schade aangericht: op Goeree-Overflakkee en tussen Merwede en Hollandse IJsel. Goeree-Overflakkee is vrijwel geheel onder water gelopen, doordat op tal van plaatsen dijkbreuken optraden. In totaal zijn hier volgens de laatste berichten veertig doden te betreuren. Grote delen van het Eiland van Dordrecht, de Alblasserwaard, de Krimpenerwaard, de Hoeksewaard en IJselmonde zijn eveneens overstroomd. Ook langs de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg is enorme schade aangericht, met name in de industrieën langs de rivieroevers. Belangrijke bedrijven zullen hier ge ruime tijd stil moeten liggen. Ook elders zijn helaas doden te betreuren. Alom hebben bevolking en militairen een dramatische strijd gevoerd om het behoud van have en goed. p\E eerste berichten over de door storm en springtij veroorzaakte vloedgolf kwamen in de vroege morgen van Zondag uit Dordrecht en Zwijn drecht, aan de kromming van de Mer wede. Bij Zwijndrecht joeg de wind het water over de Ringdijk, waardoor grote delen van de plaats onder water kwamen te staan. De bevolking werd door middel van klokgelui en loeien de fabriekssirenes gewekt. Men is er in geslaagd de dijk te houden. Daaren tegen was de situatie op het eiland van Dordrecht de gehele dag critiek. In een groot deel van de binnenstad stond het water een halve meter hoog, als ge volg van het feit, dat de dijken aan de Noordzijde op verschillende plaatsen werden overspoeld. De bevolking vluchtte naar hogere delen van de stad. Het industriegebied aan de beneden- Merwede stond blank, tot grote schade van de daar gevestigde fabrieken. De polders ten Zuiden van de stad waren eveneens alle door het water overspoeld Als gevolg daarvan was de weg naar de Moerdijk onbruikbaar voor het ver keer. Heeft men het bij Dordrecht uitein delijk kunnen houden, veel slechter was het gesteld bij de Alblasserwaard. Nabij Papcndrecht, op de splitsing van Merwede en Noord, en bij Sliedrecht brak de dijk door, als gevolg waarvan enorme hoeveelheden water d„or een gat van veertig tot vijftig meter breed te de Waard binnenstroomden. Slie drecht, Papendrecht, Alblasserdam. Oud- Alblas en Wijgaarden stonden gister avond blank. In Sliedrecht Is een oude alleenwonende vrouw verdronken. (Zie verder pagina 4) J7R IS OP ZEER KORTE TERMIJN een grote nationale inzamelings actie ten behoeve van de slachtoffers van de stormvloed van gisteren te verwachten. Het Nationaal Rampenfonds, omvattende het Neder landse Rode Kruis, het Oranje Kruis, het R.K. Huisvestingscomité en het Algemeen Watersnoodcomité Nederland, heeft in samenwerking met de Nationale Commissie voor Vluchtelingenhulp een oproep doen uitgaan aan alle afdelingen dezer organisaties, om zo mogelijk deze week en anders in de volgende week in hun gemeente een extra-bussen en lijstencollecte te organiseren. De Nationale Commissie voor Vluch telingenhulp heeft daartoe haar organisatie en apparaat volledig in dienst gesteld van het Rampenfonds en haar plaatselijke commissies verzocht, zich als plaatselijke vertegenwoordigingen van dit Rampen fonds te beschouwen. De Stichting 19401945 heeft een soortgelijk besluit genomen. Het Nederlandse Rode Kruis zal m haar afdelingen een inzameling van goederen organiseren. Al deze organisaties doen een dringend beroep op ons volk, niet zelfstandig acties te ontwikke len, doch al hun activiteit te leiden langs de plaatselijke commissies daartoe bestaande, op dal een zo goed mogelijke bundeling van alle krachten wordt verkregen. Het spreekt vanzelf, dat onder deze om standigheden evenzeer een oproep uitgaat aan allen, die met het tot onzer getroffen medeburgers begaan zijn zo spoedig en zo ruim mo gelijk giften ter beschikking van betrokken lichamen te stellen. Wie rechtstreeks geld wil storten kan dit doen op gironummer 9575 ten name van het Na'ionaal Rampenfonds. Wie goederen zou willen geven en woont in een plaats waar geen afdeling van het Rode Kruis ge vestigd is, kan deze rechtstreeks toezenden aan de Intendance van het Ned. Rode Kruis, Fluwelen Burgwal 19, 's-Gravenhage. Wie snel helpt, helpt dubbel! £JEZE NACHT van 31 Januari op 1 Februari is een verschrikkelijke ge weest. Terwijl een orkaan van ongeken de kracht de angst deed stormen in de harten van hen, die aan de kust en tussen de dijken hun woonsteden had den, besprong een watervloed met vreselijk geweld de zeeweringen. Tegen deze combinatie van natuurkrachten is een groot deel van Neerland's kustge bied niet bestand geweest. De dijken bezweken, in kademuren en boulevards werden gaten geslagen, duinenrijen werden doorbroken en het water vanouds de vriend en de vijand van ons land toonde zich van zijn meest ontembare zijde door de werkstukken van de knapste civiele ingenieurs en waterbouwkundigen in enkele ogenblik ken tijds te vernietigen en zijn loop te zoeken over het rijpe land, dat stilaan op de bloei van een nieuwe lente te wachten lag. Een ramp van deze omvang is nog nimmer over Nederland gekomen, in dien wij de oorlog van 1940 uitschake len. Want wel denken wij aan de wind hoos, die dertig jaar geleden Borculo teisterde, aan de Januarivloed van 1916, toen de gebieden langs de Nieuwe Wa terweg, maar vooral de Anna Paulowna- polder, de landstreken rond de Water land en Zuiderzee zwaar werden ge troffen; zelfs aan de beruchte Elisa- bethsvloed, waardoor in 1421 de Bies bos uit de Grote Zuidhollandse Waard ontstond, maar naar wij thans wel me nen te kunnen vaststellen, hoewel door het verloren gaan of uitvallen van de normale communicatiemiddelen pre- ciese gegevens, noch een enigszins vol ledig overzicht kunnen worden gege ven, zijn deze gebeurtenissen zelfs niet veigelijken-met de calamiteit, welüe in de eerste plaats Zeeland, dan Zuid- Holland en voor wat Noord-Holland be treft in ernstige mate alleen het eiland Texel heeft ontsteld. Vooral Zeeland. Weer Zeeland. Het is nog geen tien jaar geleden, dat Zee land en dan vooral het eiland Walche ren het grootste offer uit zijn geschie denis bracht: het bombardement van de dijk op Walcheren zette het eiland on der water, het zout vrat aan het levende wezen en aan het dode materiaal, ver pestte de grond, maar deze ontzetting luidde de bevrijding van ons gehele land in. Deze uitbarsting van het natuurge weld is tot niets nut. Nederland is met ijzeren wil en stoere werkkracht bezig zich te 'herstellen van bijna dodelijke slagen van de bezetting; ieder heeft daar op zijn plaats het zijne toe bijge dragen. Juist op het ogenblik, dat de regering met enige gerechtvaardigde trots kon verklaren, dat Nederland na lange jaren de steun van sterke strijd makkers voortaan kon ontberen, was het het water, dat zijn helse kracht uit stortte op die duizenden sterken van hoofd en hand, die stuk voor stuk moesten terugwinnen wat was verloren gegaan. Daar zijn de eilanden van Zuid-Hol land. Zij liggen voor een groot deel onder water. Daar is het Westelijke deel van Brabant, dat de lage wal vormde van een Noordwester, die met iedere stoot in stukken sloeg wat met liefde en oneindige zorg door de mens werd opgericht. En het trotse Rotter dam, Dordrecht, Sliedrecht en omge ving, de nijvere stadjes aan de Nieuwe Waterweg, zo onnoemelijk klein tegen over het bijna kosmische geweld van wind en water. Noord-Holland is gespaard. Wij heb ben de wind gehoord en ons angstig af gevraagd, waar de slagen zouden neer komen. Texel is in dit gewest in de ern stigste nood. Doch het zou van een bijzonder laak bare eng-provinciaal inzicht getuigen, indien wij het meest beroerd zouden worden door wat ons het naast ligt. Het is daarom niet te veel gezegd, dat deze ramp een nationale is. Niet in de eerste plaats om de niet te schatten schade in geld, welke is geleden, niet om goederen, die verloren gingen, maar om de levens van mens en dier, die on der gingen en om de nood van hen, dia met de grootste moeite gespaard bléven. Nederland mag dan een land zijn, waar in alle vrijheid ieder zijn eigen overtuiging mag belijden, op een dag als gisteren en vandaag worden alle landgenoten met éénzelfde huivering bevangen en opgezweept tot het lenigen van de nood, die onze naasten heeft ge troffen. Het lijkt onder deze omstandigheden volmaakt overbodig een beroep op aller offervaardigheid te doen. Nederland en zijn bevolking zullen ook deze ramp te boven komen en zul- len sterker worden naarmate zij dieper zijn geraakt. Het is juist deze voortdurende wor- steling, die ons kleine land tot een groot maakt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 1