Frankrijk wil de grootst mogelijke
vrijheid van handelen in EVG
Koningin en Prins stelden zich op
de hoogte van situatie op Texel
Dulles zal het Congres en
bondgenoten raadplegen
Franse SS-ers
in cassatie
Van der Vaart Smit koesterde
Musserts foto in zijn cel
Bonn gevoelt zich achteruitgezet
Vorstelijk rendez-vous op landweg
tussen Zevenhuizen en Oostersluis
Pleidooi voor het behoud van /Vee/.
militaire missie in Indonesië
Zaterdag 14 Febr. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 11644
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
HET EUROPESE LEGER IN GEVAAR?
Adenauer in een zeer
moeilijke positie
DE Franse ontwerp-protocollen schij
nen in te houden, dat Frankrijk een
grotere mate van vrijheid verkrijgt, om
troepen aan het Europese leger te ont
trekken ten behoeve van acties in de
overzeese gebieden. Het wil bovendien
de beslissingen inzake status en be
vorderingen van de Franse officieren
in eigen hand houden en verder garan
ties verkrijgen, dat het bij stemmingen
in de organen van de gemeenschap
nooit door Duitsland zal kunnen wor
den overstemd.
Bij elke Amerikaanse
stap in Verre Oosten
in
Vertrouwen was aan
hem niet besteed
Storingen brengen koud
weer en sneeuw
WEERBERICHT
Frankrijk is bereid
onderhandelen
tot
Oos^europese petroleum
komt in één hand
Blind meisje zonder handen
geslaagd voor telefoniste
Nationalisten blokkeren
haven van Amoy
Israëls belangen in de
Sovjet-Unie
Rechercheurs zonder
Adonis vertrokken
Soda-rndustrie komt
definitief in Delfzijl
Go en Sunito ingehaald
in Djakarta
Vijftienhonderd slachtoffers
door aardbeving in Toeroef
r~
Nieuwe zorg voor de Zeeuwse boeren
Vonnissen verwekken
deining in Elzas
BIJZONDERE REIS VAN DOKTER WAGEMAKER
Koninklijke troost in zes
Texelse gezinnen
Schotse nationalisten
bliezen brievenbus op
Directie;
BIJLSVLA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
a M. KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 6264
De n Helder
Post giro nummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den t 1.—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen per kwar
taal 6.05 - per maand
r 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f 049
THANS IS BEKEK D GEWORDEN, wat de Franse voorstellen tot aanvul
ling van het verdrag inzake het Europese leger inhouden. Het zijn er in
het geheel zes, stuk voor stuk gegoten in de vorm van een protocol. Ze hebben
tn jeite de bedoeling, Frankrijk zoveel mógelijk de souvereiniteit over zijn
eigen troepen te doen behouden, zonder dat daardoor zijn positie in de nog
te vormen Europese verdedigingsgemeenschap wordt ondergraven ten gunste
van die van West-Duitsland. In Bonn is men dan ook van oordeel, dat de
Franse voorstellen de grenzen van het aanvaardbare overschrijden. De leider
van de Westduitse socialisten, Ollenhauer, is van mening, dat zij in jeite aan
de idee van een als één geheel optredend Europees leger de doodsteek toe
brengen. Voor Duitsland houden zij een sterke achteruitzetting in, aldus
Ollenhauer. In Parijs blijkt men van gevoelen te zijn, dat de Franse voorstellen
voor de toekomst van de EVG zeer gevaarlijk kunnen blijken te zijn.
Het stemrecht van de aangesloten
landen is voor de eerstkomende acht
tien maanden aldus geregeld, dat Frank
rijk, West-Duitsland en Italië ieder drie
Nederland en België twee en Luxem
burg een stem. heeft. Daarna zal het
aantal stemmen van elk land afhanke
lijk worden van het aantal soldaten en
van het bedrag aan geld, dat het aan de
EVG bijdraagt. Dan zou dus het aan
tal stemmen van Frankrijk kunnen da
len naarmate het meer troepen naar In-
do-China zendt en zijn militaire en
financiële bijdrage aan de EVG dien
overeenkomstig kleiner wordt. Het aan
tal Duitse stemmen zou in elk geval
constant blijven en misschien zelfs gro
ter kunnen worden, naarmate dit land
meer troepen op de been mag brengen.
Om te ontkomen aan de gevaren, die
het hierin ziet. heeft Frankrijk nu voor
gesteld. de stemmenverhouding van
3, 3, 3, 2, 2, 1 in de gemeenschapsorga
nen te handhaven.
Hoewel nog geen officieel Duits com
mentaar voorhanden is, mag men wel
aannemen, dat Bonn in dit voorstel met
name een achteruitzetting van West-
Duitsland zal zien, en de door de Frec,
se verlangde vrijheid tot onttrekking
van troepen aan het Europese leger zal
beschouwen als een verzwakking van
de EVG.
Adenauer zal dan ook, zo meent men
in bepaalde kringen in Paiijs. gedwon
gen worden, df door onderhandelingen
te streven naar wijziging van de ge
wraakte voorstellen (dat zou echter het
gevaar inhouden, dat de Franse Natio
nale Vergadering van bekrachtiging van
het verdrag afziet) óf de Bondsdag, die
op dit punt zeer gevoelig is. met deze
achteruitzetting te verzoenen. Albrecht
von Kessel, de Westduitse veitegen-
woordiger voor het Europese leger te
Parijs, is te Bonn aangekomen, waar
hij de Franse voorstellen met de West
duitse regering zal bespreken.
DE Amerikaanse minister van'Buiten
landse Zaken, John Foster Dulles,
heeft aan leden van de senaatscom
missie voor buitenlandse aangelegen
heden de verzekering gegeven, dat de
Dr H. W. van der Vaart Smit. die
wegens zijn politieke activiteiten tijdens
de oorlog, in Bergveen was gedetineerd,
blijkt weinig lust te hebben in een
bekering tot de democratie. De minister
van Justitie heeft in zjjn antwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid
Scheps, inzake aan deze gedetineerde
verleende bewegingsvrijheid, althans
gewezen op het feit, dat Van der Vaart
Smit tijdens zijn verblijf in het
„open" kamp Bergveen ongeoorloofde
contacten met oud-politieke delinquen
ten had. Nadat hij in de Haagse straf
gevangenis was opgesloten, vonden be
wakers een portret van wijlen Mussert
in zijn cel.
Dit alles is ter sprake gekomen, naar
aanleiding van het feit, dat de kamp
leiding van Bergveen, waar Van der
Donderdag woei er een sneeuw
storm uit het Noordoosten, dte
gisteren al flink was geluwd. Uit
Scandinavië, waar de laatste da
gen weer een drukgebied voor
komt, wordt koude lucht aange
voerd. Hierdoor kwam gisteren
de temperatuur vrijwel niet bo
ven het vriespunt, en kwamen
nog enkele sneeuwbuien voor.
Aan de Oostflank van het hoge-
drukgebied boven de Oceaan ten
Westen van Ierland, bewegen
storingen met regen en sneeuw
van IJsland over Schotland naar
de Noordzee. Vandaag trekt een
van deze storingen ten Westen
van ons land naar het Zuiden.
Dat kan ook in onze kustprovin
cies nog enig# sneeuw brengen.
Het overwegend koude winter
weer zal, afgezien van mogelijk
enige korte onderbrekingen, ae
eerstkomende dagen nog voort
duren met 's nachts enkele graden
vorst. De wind, die vandaag naar
het Zuiden is gedraaid, kan later
weer naar meer Noordelijke rich
ting ruimen.
Verwachting tot hedenavond.
wind uit zuidelijke
richtingen
Aanvankelijk plaatselijk °Pj5'a~
ringen. Laier vooral in het Wes
ten van het land toenmende be
wolking met kans op enige sneeuw-
Zwakke tot matige wind uit Zui
delijke richtingen. Ongeveer de
zelfde middag-temperaturen.
ZONDAG: Zon op 7.56. onder
17.53. Maan op 8.18, onder 20 22.
MAANDAG- Zon op 7.54. onder
17.55. Maan op 8.32, onder 21.51.
Vaart Smit verbleef, de gedetineerde
toestemming had gegeven een reis naar
Groningen te maken, voor medisch
onderzoek. De gedetineerde had echter,
inplaats van gebruik te maken van de
openbare vervoermiddelen, met een
kennis meegelift. Het zodoende overge
spaarde geld besteedde hij in een res
taurant. De betrokkene gaf mede hier
door blijk niet te passen in het geheel
op vertrouwen gebaseerde regime van
een „open" gesticht. Bovendien bleek
voorwaardelijke iiivrijheidstelling, iets
waarop de gedetineerden in Bergveen
worden voorbereid, voor hem niet te
verwachten. Meu heeft hem onder ge
leide, ongeboeid en zonder dat er ge
bruik werd gemaakt van de transport-
stok (een stok, die in de broekspijp
van de gevangene wordt gestoken, zo
dat weglopen bemoeilijkt wordt) over
gebracht.
Marokko's toekomst
De Franse minister van Buitenlandse
Zaken, Bidault. heeft een brief aan de
Sultan van Marokko doen overhandi
gen, waarin wordt medegedeeld, dat
Frankrijk bereid is onderhandelingen
met de Sultan aan te knopen „over de
vooruitstrevende ontwikkeling van de
democratische instellingen" in Marokko.
De brief van Bidault is een antwoord
op de boodschap van de Sultan van 12
Januari. In de boodschap wordt op een
spoedig begin van de onderhandelingen
aangedrongen.
Volgens het onafhankelijke Weense
blad „Die Presse" wordt in de Sowjet-
satellietstaten de oprichting van een
grote gecombineerde olieonderneming
voorbereid, waaraan Roemenië, Honga
rije, Tsjecho-Slowakije. Oost-Duitsland
en de Sowjetzone van Oostenrijk zullen
deelnemen. Er zullen regelingen wor
den getroffen voor de productie, raffi
nage. het vervoer en de verkoop van
olieproducten. De olievelden van Zis-
tersdorf in Oostenrijk, welke door de
Russen worden geëxploiteerd, hebben
bezoek gehad van een speciale Sowjet-
oliecommissie. Dit wordt in verband
gebracht met de plannen voor een
Oosteuropese oliecombinatie.
Franziska Cratochwill, een blind
Weens meisje zonder handen, heeft de
zer dagen met goed gevolg een examen
gedaan voor telefoniste van de Oosten
rijkse posterijen. Tien jaar geleden tij
dens de oorlog, werden haar handen
afgerukt en sloeg het ..licht" haar uit
de ogen door de ontploffing van een
handgranaat, die ze had gevonden....
Ver. Staten eerst het Congres en hun
bondgenoten zullen raadplegen, alvo
rens een nieuwe stap in het Verre
Oosten te doen. Dulles zou voorts,
volgens de leden der commissie, ge
zegd hebben, dat president Eisenho-
wer niet voornemens is, een blok
kade van de Chinese kust in te stellen.
Deze senatoren verklaarden de in
druk te hebben dat Dulles voor»era ,ïs
is de Amerikaanse bondgenoten vol-,
ledig op de hoogte te houden en te
raadplegen, teneinde bij elk toekoms.
tig optreden der verbondenen eensge
zindheid te verzekeren.
Kanonneerboten van de Chinese
nationalisten blokkeren sinds gisteren
de haven van Amoy, op het vasteland
van China. Vier schepen kruisen voor
de haven en laten geen enkel handels
vaartuig passeren. Tenminste één Brits
schip met een lading kunstmest is naar
Hongkong teruggekeerd, omdat het de
haven niet binnen kon komen.
Nederland wordt genoemd
a's behartiger
De Israëlische radio-omroep heeft
Vrijdagavond omgeroepen, dat de mo
gelijkheid bestaat dat Nederland
na het verbreken der Russisch-Israëli-
sche betrekkingen, de belangen van
Israël in de Sowjet-Unie zal behartigen
Het ministerie van Buitenlandse Zijken
in Den Haag kon nog geen commentaar
op dit bericht geven.
Dc raadsman van de Amerikaan Ha-
rold J. Adonis, heeft aan de minister
van Justitie het verzoek gedaan Adonis,
in afwachting van de beslissing over
zijn door de Verenigde Staten gevraag
de uitlevering, in vrijheid te stellen,
onder door de minister te bepalen voor
waarden.
Gisteravond zijn de twee detectives
uit New Yersey, die speciaal naar Ne
derland waren gekomen, zonder Adonis
per KLM-toestel naar Amerika terug
gekeerd.
De minister van Economische Zaken
heeft een tweedaags w-erkbezoek ge
bracht aan stad en provincie Gronin
gen. Tijdens dit bezoek heeft hjj te
kennen gegeven, dat de soda-industrie
definitief in Delfzijl zal woorden geves
tigd. De vestiging van nevenbedrijven
is niet onwaarschijnlijk. De minister
deelde verder mede, dat er binnen een
maand een nieuwe industrialisatienota
zal worden ingediend.
De heren Go en Sunito, die door Ne
derland zijn uitgewezen, zijn gisteren
in Djakarta aangekomen, waar zij door
honderden werden begroet. Ook was
een lid van de sectie buitenlandse za
ken van het parlement aanwezig.
Zij werden met bloemen omhangen
en in optocht van het vliegveld naar
het kantoor van het Indonesische pers
bureau Antara gebracht.
Het Perzische plaatsje Toeroet, gele
gen op ruim 300 km ten Oosten van
Teheran, is door een aardbeving volko
men verwoest. Vrijwel alle inwoners
in totaal vijftienhonderd, zijn gedood
of gewond. Artsen en eerste-hulpmate-
riaal zijn naar de plaats van de ramp
gezonden.
Volgens nadere berichten zijn er al
leen in Toeroet zeker duizend doden.
Vijf en dertig honderd personen zijn
naar schatting dakloos. Zeven dorpen
zijn verwoest, drie zwaar beschadigd.
Een groot gevaar in Zeeland vormt de mogelijkheid van broei in het
door de overstroming vochtig geworden hooi. Hooistekers controleren
daarom alle hooibergen, die in het water hebben gestaan. Wordt de
ijzeren staaf heet, dan wordt de berg gespit, teneinde de haard te
verwijderen
Het proces-Oradour
De veertien Elzassers, die tezamen
met zes Duitsers te Bordeaux zjjn ver
oordeeld wegens hun aandeél in de
massamoord te Oradour-Sur-Glane in
Juni 1944, zijn van hun vonnis in hoger
beroep gekomen. Onder hen bevindt zicb
de ter dood veroordeelde sergeant Ge-
orge Boos- De Duitse sergeant-majoor
Karl Lenz, die eveneens ter dood werd
veroordeeld, heeft ook beroep aangete
kend. De andere verdachten zijn veroor
deeld tot dwangarbeid of gevangenis
straffen van vijf tot twaalf jaar.
(Van een onzer redacteuren)
j/ORPORAAL-CHAUFFEUR J. Boer van het regiment „Johan Willem Friso"
viel de hoge eer te beurt, H.M. de Koningin te mogen brengen van Zevenhuizen,
nederig gehuchtje in de Noordoosthoek van de Dertig Gemeenschappelijke
Polders op Texel, naar de Oostersluis, waar de zee dit belangrijke waterschap
zo verraderlijk besprong. Door het witbesneeuwde polderland schokkerde de
jeep over het weggetje, stukgereden door zware drietonners, die in hoog tempo
materiaal voor de zeewering hadden aangevoerd. Het tochtige legerwagentje
kreeg, nog vlak bij Zevenhuizen, een tegenligger. Een gesloten jeep van de
Rijkswaterstaat, waaruit tot grote verrassing van de weinige toeschouwers
Z.K.H. Prms Bernhard stapte. Koningin en Prins begroetten elkaar hartelijk
op deze afgelegen plaats, waar het rendez-vous ook voor hen kennelijk nog
onverwacht kwam. De Prins was reeds om kwart voor tien met zijn particuliere
sportvliegtuigje PH-PBB op „De Vlijt" aangekomen, om, vergezeld van wethouder
S. de Waard de situatie bij de Oostersluis en aan de Noorderdijk op te nemen.
De Koningin had de oversteek gemaakt met de „Dokter Wagemaker", die de
normale dienst voer.
HAAR bij de Oostersluis heeft de zee-
wering ternauwernood het water
geweld kunnen keren. De smalle dijk
tussen Oost en de IJzeren Kaap was
goeddeels weggevreten door de gulzige
brekers van het hoog opgejaagde wa
ter. Zelfs de mannen, die in een ver
bitterde strijd met de elementen en het
horloge het gevaar hieljten keren,
kunnen niet precies meer navertellen,
hoe alles in die bange nacht en het
daaropvolgende etmaal is verlopen.
Maar het is gelukt, en de Koningin
heeft gezien hoe ernstig het er daar
heeft voorgestaan.
Terug in de comfortabele Cadillac,
op de achterbank gezeten tussen de
Commissaris der Koningin, mr dr J. E.
baron de Vos van Steenwijk, en burge
meester C. de Koning, liet H.M. zich
••aar een ander bedreigd punt brengen:
de Noorderdijk, de smalle zandstrook,
die de ondergelopen polder „Eendracht"
van „Het Noorden" scheidt. Ook deze
dijk heeft het gehouden, maar nog
altijd zijn honderden mannen in volle
iclie om de beschadigingen te herstel
en en de kruin te verhogen. Het Alk-
naarse aannemersbedrijf fa. Daalder
>ouwt. met assistentie van 250 militai-
en van het regiment ..Johan Willem
"nso" en een aantal DU W.-arbeiders,
een dubbele bekisting op de dijk, waar
lussen zand wordt gestort.
Ook dit object kon door H.M. de
Koningin niet anders worden bereikt
''an in de jeep, dwars door een brede
I p weiland Het gezelschap, dat bij de
i igens achterbleef, zag in de verte de
ëagline werken en volgde de donkere
bet wit van ie be
sneeuwde Noorderdijk. De Koningin
i i zien over de gang van zaken in-
',,sn door kanitein Nahuijs. luitenant
Cnlik"r en opzichter Boor. Zij waren
bescheiden in hun mededelingen., maar
PM. begreep ook zonder suggestieve
uitleggingen, dat hier een enorm stuk
werk was verzet. Zij sprak Haar grote
waardering uit voor de betoonde ener
gie.
het andere
IUIST waren de jeeps in
wagentje zaten ir J. H.
Burgt, hoofdingenieur-directeur van
de Rijkswaterstaat in de directie Noord-
Holland. en ir C. Krijn, hoofdingenieur
van de Provinciale Waterstaat terug
gekeerd op de Derde Dwarsweg, waar
de auto's ter hoogte van boerderij
„Lucrosa" geparkeerd stonden, toen de
P.H.-P.B.B. naderde. Het vliegtuigje
cirkeld» een paar maal laag over het
land. Prins Bernhard, gezeten naast
majoor Gcrben Sonderman. zwaaide
naar zijn Gemalin, die deze begroeting
enthousiast beantwoordde.
De autotocht werd in snelle vaart
voortgezet, dwars door de polder ..Eier-
land", naar de vuurtoren op het Noor
delijkste puntje van het eiland, waar
de zee is doorgedrongen tot op luttele
tientallen meters van het hoge duin,
waarop, de stoei e stenen toren staat. De
Koningin liet zich niet door de ijzig-
koude Noordooster weerhouden om te
voet door de besneeuwde duinstrook te
gaan en af te dalen naar het strand.
(Zie vervolg pag. 4)
De vonnissen tegen de Elzassers, die
indertijd tot dienstneming bij de SS ge
dwongen zijn geweest, hebben in de El
zas een storm van verontwaardiging
veroorzaakt. Te Colmar hebben burge
meesters en parlementaire afgevaardig
den besproken. wat er moet gebeuren.
Er is een actie begonnen om geld in
te zamelen voor de gezinnen der ver
oordeelden. Men meent, dat de betrok
ken militairen hadden behoren te wor
den vrijgesproken en dat de ware schul
digen, de commandant van de SS-divisie
Das Reich, generaal Lammerding, en
kapitein Kahn, die de betrokken com
pagnie commandeerde en de slachting
aanrichtte, moeten worden opgespoord
en voorgeleid. De Britse autoriteiten
hebben echter over de uitlevering van
Lammerding, die in Dusseldorf woont,
nog geen beslissing genomen.
Men vreest, dat het komende weekend
demonstraties zullen worden gehouden.
De prefecten uit de Elzas hebben in Pa
rijs met de regering overlegd, wat zij
moeten doen ter handhaving van de or
de. Reeds is om een debat in de Natio
nale Vergadering gevraagd.
Van het vonnis van het militaire tri
bunaal te Bordeaux is slechts beroep
op de Hoge Raad mogelijk. Deze gaat
alleen de toepassing van de wet na.
doch sDreekt zich over het vonnis zelf
niet uit.
De Franse maarschalk Juin is per
vliegtuig uit Parijs naar Indo-China
vertrokken. Hij zal ook een bezoek aan
Korea brengen.
Donderdagavond is te Edinburgh
in Schotland een nieuwe brieven
bus, de enige, die in Schotland tot
het opschrift „E 2 R" (Elisabethll
Reginadroeg, opgeblazen. De bus
was op 22 November van het vo
rige jaar geplaatst en sindsdien
waren al eerder pogingen aange
wend het bouwsel op te blazen.
Ook werd de bus al eens bescha
digd door hamerslagen. Men
schrijft de aanslagen toe aan
Schotse nationalisten, die zeggen
dat de Engelse koningin wel de
tweede Elisabeth van Engeland,
doch de eerste van Schotland is.
In een hoofdartikel over de Neder
landse Militaire Missie in Indonesië
schrijft de „Suara-Merdeka". dat als
men het sentiment laat meespreken
dit tot ongewenste gevolgen kan lei
den. Men moet alvorens een besluit in
deze te nemen de zaak van alle kan
ten overwegen.
„Wij voor ons Oaseren deze overwe
gingen op de practische behoefte en
op die wijze kan het leger er de
vruchten van plukken".
De „Suara Merdeka" wijst er op
dat de missie wat de voertaal betreft
geen moeilijkheden ontmoet. De leden
ervan zijn in staat in het Indonesisch
onderricht te geven, indien dit nodig is.
E" ,in,?ien zÜ toch te weinig Indone
sisch kennen, kunnen zij hun toevlucht
nemen tot de Nederlandse taal, al is
dat dan ook minder gewenst. Deze taal
„IL r°„n Yan kennis het leger
uitmaakt, hoeft voor de maatschappij
geen bezwaar op te leveren. De poli-
tieke bezwaren moet men zelf weten
te overwinnen.
Voor de invoer van kaas uit Neder
land hebben de Westduitse autoriteiten
gisteren een bedrag van 12.6 millioen
DM vrijgegeven. Voor de invoer van
dranken (behalve rum en arak) even
eens uit Nederland is een bedrag van
60.000 DM toegewezen.