Maarschalk Stalin nog steeds
buiten bewustzijn
Rel in Athene
Conventies van Bonn over twee
weken weer in Bondsdag
Wij moeten Joden althans de
materiële schade vergoeden
Sultan Hamid II wilde overval op
Bandung „regelen'
Nog weinig officieel commentaar
Gissingen over Stalins opvolger
Donderdag 5 Maarl 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaar2anS No. 11660
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
DEN HAAG BETUIGT
MEDELEVEN
DE, eerste reactie in Oostenrijkse poli
tieke kringen was de mening, dat
de Russische leider reeds is overleden.
De regering te Moskou, zo meent men,
zou anders nooit zo uitvoerig- in haar
berichtgeving over de ziekte van Stalin
zijn geweest. Het thans bekende bericht
zou dan moeten dienen om het volk op
de doodstijding voor te bereiden. Dr.
Arthur Snyder van de Presbyteriaanse
faculteit voor geneeskunde te New York
verklaarde, dat afgaande op het medi
sche bulletin van radio-Moskou, maar
schalk Stalin elk ogenblik kan overlij
den. „De uiteindelijke prognose hangt
af van de vraag of en in hoeverre de
patiënt in de eerstkomende dagen - mo
gelijk de eerste week - vooruitgaat".
DE Chef van het protocol van het
ministerie van Buitenlandse Zaken
te Den Haag, mr J. Visser, heeft giste
ren namens de Nederlandse regering bij
de ambassade van de USSR geïnfor
meerd naar de gezondheidstoestand van
maarschalk Stalin en verzocht de beste
wensen voor zijn gezondheid te willen
overbrengen.
EISENHOWER:
Laat ons bidden
voor Rusland
Moloiov of Malenkov
Politiek spel van de
W.-duitse regering
Dichte mist in Engeland
WYSJINSKI BLEEF WEG
De overeenkomst Bonn-lsraël
Pleidooi van Adenauer
in Bondsdag
Maar Hamengko Buwono
verdacht hem
Notaris liet vervalste
acte opmaken
Zes maanden gevangenis
geëist
Meer Nederlands fruit
naar West-Duitsland
Verdere verruiming van
emigratie naar Canada
Talrijke politiemannen
naar het ziekenhuis
Eden en Butler in New York
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
R M KOEMANS
BUREAU:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1-—. elk woord meer
5 cent
Abonnementen per Kwar-
taal 6.05 - per maand
r 2.02 bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen f 0.49
f?EN der laatste foto's van ]o-
sef Stalin, die thans in het
Kremlin aan het ziekbed gekluis
terd is.
JN een bericht van het Russische persbureau Tass, dat hedenmorgen om 4.25 uur
te Londen werd ontvangen, wordt gezegd, dat de toestand van maarschalk
Stalin gedurende de afgelopen vier en twintig uur slecht was. De maarschalk
verkeert nog steeds in diepe bewusteloosheid. Ademhaling en hartwerking
blijven onregelmatig. De tijding over Stalin's ziekte is in alle landen als een al
gehele verrassing gekomen. Stalin had juist een jaar van grote activiteit achter de
rug. Hij speelde een actieve rol bij 't communistisch partijcongres in de herfst van
het vorige jaar, sinds vier jaar sprak hij weer een rede uit, schreef een groot
artikel over de economie van het socialisme, door de Russen beschouwd als
een klassiek werk en ontving persoonlijk een aantal buitenlandse ambassa
deurs en ministers van Buit. Zaken, die allen meenden, dat Stalin een goede
gezondheid genoot. Radio-Moskou zendt steeds gedragen muziek uit en elk
uur wordt het officiële bulletin „over het grote ongeluk, dat het land heeft
getroffen herhaald, alsmede de oproep van het Centraal Comité der Com
munistische Partij en de Ministerraad om de „eenheid, geestkracht en waak
zaamheid te bewaren. Ook in Tsjecho-Slowakije ging de radio over tot pro
gramma s van ernstige muziek. In Moskou stonden lange rijen mensen uren
lang te wachten bij de kiosken op 't verschijnen der dagbladen. De „Pravda"
was spoedig uitverkocht. De patriarch van Moskou en de hoofden van alle
kerken in de Sovjet-Unie hebben de gelovigen opgeroepen te bidden voor
een spoedig herstel van Stalin. Er is geen bekendheid gegeven aan de naam
van wie de maarschalk gedurende diens afwezigheid vervangt.
II
DRESIDENT Eisenhower belegde on
middellijk een bespreking met de
directeur van de centrale inlichtingen
dienst en leden van de staf van het
Witte Huis, toen hij het nieuws van
Stalins ziekte vernam.
Gistermiddag gaf de president een
verklaring uit, waarin hii zei, dat op dit
ogenblik in de geschiedenis de gedach
ten van de Amerikanen uitgaan naar de
gehele bevolking van de Sovjet-Unie.
„Afgezien van de persoonlijkheid, der
regeringspersonen, blijft ons gebed, dat
de Almachtige zal blijven waken over
het volk van dat uitgestrekte land om
het de gelegenheid te verschaffen te
leven in een wereld, waar alle mannen,
vrouwen en kinderen in vrede en ka
meraadschap wonen", aldus Eisenhowers
verklaring
De president heeft geen officiële bood
schap van medeleven aan de Sovjet-am
bassade te Washington gezonden, aldus
verklaarde Eisenhowers perssecretaris.
Hagerty.
UOEWEL men zich ook buiten de
Sovjet-Unie al vele malen heeft bc-
rig gehouden met de vraag wie Stalin
"a diens dood zal op.olgen als minis-
tef-president en als secretaris-generaal
van de Communistische Partij, is deze
kwestie nu de Russische staatsman
ernstig ziek is geworden, meer dan ooit
aetueel en aanleiding tot talloze gissin
gen.
.Als mogelijke opvolgers van Stalin
ïijn de laatste tijd genoemd Georgi
Malenkov, de 51-jarige assistent van
Stalin als secretaris-generaal der par
tij. Molotov, de plaatsvervangende pre
bier, die volgende maand 63 wordt en
Beria, hoofd van de staatspolitie.
Men schijnt wat de opvolging van
Stalin betreft vooral te denken aan
Molotov en Malenkov In nauw met de
Sovjet-ambassade te Washington ver
bonden kringen vertrouwt men er op,
dat eventuele wijzigingen in de Sov-
let-hierarchie vlot zullen verlopen en
WbtkrthKif
geldig
Hl
heden-
Verwachting geldig tot
avond:
RUSTIG WEER.
Overwegend droog weer met aan
vankelijk hier en daar nog mist
d* laaghangende bewolking. Over
dag plaatselijk opklaringen. Ma
tige tot zwakke N.W wind. Iets
,,°Sere temperaturen dan gisteren,
ui ^on °P L'f>' onder
- '°-"k maan op 0.14, onder 8.31.
Een verrassend besluit
DE RAAD der Oudsten van de West-
duitse Bondsdag heeft gisteren het ver
rassende besluit genomen de ratificatie
van de Europese verdragen door de
Bondsdag op 18 en 19 Maart te voltooi
en. De verrassing van het besluit schuilt
niet in de onzekere vooruitzichten, die
na de conferentie van Rome voor de
verdragen nog bestaan, doch veeleer in
het feit, dat men het niet nodig heeft
geacht een uitspraak van het gerecht
in Karlsruhe af te wachten.
Zoals bekend was de ratificatie in
December opgehouden om de rege
ringscoalitie in de gelegenheid te stel
len de verdragen voor het gerecht te
brengen op de wijze zoals zij dat wens
te. Hangende deze uitspraak werd toen
geen beslissing door het parlement mo
gelijk geacht. Thans, vier dagen vóór
het gerecht een uitspraak zal doen,
heeft men plotseling besloten het debat
in elk geval binnen twee weken te hou
den. Er zijn twee redenen aan te wij
zen voor deze nieuwe opmerkelijke
koerswijziging van de regeringscoalitie
van Bonn.
In de eerste plaats schijnt men er in
regeringskringen bij voorbaat reeds van
overtuigd, dat het staatsgerechtshof de
D RIB vooraanstaande Russen, ge
noemd als opvolgers van Stalin:
Berta, Molotov en Malenkov.
Molotov automatisch Stalin als premier
zal opvolgen. Malenkov zou secretaris
generaal van de partij worden. Een
bericht uit Londen (Reuter) noemt
Malenkov weer als toekomstige opvol
ger van Stalin als eerste minister
In Parijs verwacht men een felle
strijd om de opvolgingskwestie, die zou
gaan tussen Malenkov, Beria en de lei
ders van het leger. Adenauer verklaar
de onlangs te Bonn, dat de strijd om
Stalins opvolging zeer wel elementen
van een wereldexplosie in zich kan
bergen. De opvolgingsstrijd zou. vol
gens Westberlijnse bladen, leiden tot
verzwakking van land en partij.
Over het merendeel van Groot-Brit-
tannië ligt een dichte mist. waardoor
het verkeer te land 6n in de lucht
wordt ontwricht en de scheepvaart be
lemmerd. In de monding van de Theems
moesten minstens 50 grote en talrijke
kleine schepen voor anker saan. Ook
het scheepvaartverkeer in het Kanaal
ondervindt moeilijkheden.
Het vliegveld Shannon in Ierland kon
„iet worden gebruikt. De Vliegtuigen,
die hier wilden landen. werden naar
Prestwick (Schotland) verwezen. De
kansen, dat de mist spoedig zal optrek
ken. ziin niet groot.
De Londense graafschapsraad hee1'
besloten met ingang van 1
hypnotiseren als openbare vermake
lijkheid in Londen te verbieden.
Premier Churchill heeft de Russische
ambassadeur te Londen. Gromyko, een
boodschap doen toekomen, waarin hij
zijn medeleven betuigt en vraagt op de
hoogte te worden gehouden van de ge
zondheidstoestand van Stalin,
Voorts gingen boodschappen van me
deleven naar Moskou van Mao Tse
Toeng, de leider van communistisch
China; de premier van Roemenië, de
Italiaanse en de Belgische communisten
Het Franse communistische dagblad
„L'Humanité" bracht in 'n extra editie
een bijna levensgrote foto van Stalin.
rjFFIClEEL commentaar op de ziekte
van Stalin wordt overigens nog
maar weinig gegeven al blijkt men er
practisch overal in de wereld rekening
mee te houden, dat de dood van de
maarschalk nabij is.
BRUSSEL. Geen commentaar, wel
werd het bericht met grote belangstel
ling ontvangen. In het algemeen be
schouwde men Stalin als een even-
wichtsfactor in de Sovjet-Unie en bij
gevolg in de wereldpolitiek. Men twij
felt er aan of zijn eventuele opvolger
over dezelfde capaciteiten zal beschik
ken.
ROME. Misschien zijn wij op een
keerpunt der wereldgeschiedenis, aldus
het commentaar van het Vaticaan. In
verscheidene Italiaanse katholieke
bladen is gisteren bericht, dat „de kerk,
met aan het hoofd Paus Pius bidt voor
Rusland".
PARIJS. Men verwacht een strijd tus
sen de leiders van het Kremlin over de
opvolging van Stalin. indien deze zijn
ziekte niet te boven zal komen.
De Sovjet-minister van Buitenlandse
Zaken, Wysjinsky, was Woensdagmid
dag niet aanwezig, toen het debat over
Korea in de politieke commissie der
V.N. te New York werd hervat. De Sov
jet-delegatie stond onder leiding van
Zorin, die enige minuten voor het debat
begon arriveerde. Hij keek ernstig en
op de vraag, of Stalins ziekte enige in
vloed op de loop van het debat zou heb
ben, antwoordde hij: „Dat is een kwestie
van minder belang".
Kort na Zorin kwam ook Zaroebin.
de Sovjet-ambassadeur in de Ver. Sta
ten, het gebouw binnen. Op alle vragen
van verslaggevers antwoordde hij met
een kort: „Geen commentaar".
W/IJ willen op deze wijze het ver-
schrikkelijkste gedeelte van onze
geschiedenis afsluiten. Herstelbetalingen
aan Israël zijn noodzakelijk, ook al
waren niet alle Duitsers nazi's en al
hebben vele Duitse nationaal-socialis-
ten niet ingestemd met de uit naam
van het Duitse volk tegenover de Joden
begane wreedheden. Met deze woorden
begon dr Adenauer gisteren in de
Westduitse Bondsdag de verdediging
van het wetsontwerp op de bekrachti
ging van de overeenkomst met Israël
voor het doen van herstelbetalingen tot
een bedrag van 2750 millioen gulden
en aan de Joodse wereldorganisaties tot
een som van ruim 450 millioen gulden.
Voor zover wij iets kunnen doen om
althans de materiële schade, die de
Joden hebben geleden, te vergoeden,
moeten wij dat doen en zelfs dan, wan
neer wij, niet schuldig, ons hiervoor
opofferen. De Westduitse regering heeft
deze plicht steeds erkend. De naam van
ons land moet de reputatie herwinnen,
die overeenkomt met de rol, die Duits
land in de geschiedenis heeft gospeeld,
aldus Adenauer. Nadat hij was uitge
sproken werd het wetsontwerp zonder
verder debat naar een commissie ter
bestudering verwezen.
De Bondsraad (Senaat) heeft de
overeenkomst al op 20 Februari j.1.
goedgekeurd. Wanneer ook de Bonds
dag er zijn goedkeuring aan hecht zal
de overeenkomst, na ondertekening
door president Heuss, van kracht wor
den. West-Duitsland zal uitsluitend met
goederen betalen, daar het voor con
tante betaling niet over voldoende
deviezen beschikt.
Het Arabisch protest
HE Bondskanselier besprak ook de
protesten der Arabische staten te-
DE Indonesische minister van Defen-
sie, sultan Hamengko Buwono, is
gisteren in het te Djakarta gevoerde
proces tegen sultan Hamid II uitvoerig
verhoord. Daarbij is aan de orde geko
men, wat er is besproken in de zitting
van de Indonesische ministerraad van
24 Januari 1950, de vergadering, tijdens
welke Hamid met de A.P.R.A. een
overval had willen plegen. Hamengko
Buwono heeft uiteengezet, dat bU die
gelegenheid is uitgemaakt, wie het
recht had, troepen van het ene garni
zoen naar het andere over te plaatsen.
Deze kwestie was actueel geworden,
omdat Hamid II zich tegenover de vice-
president, Hatta, had beklaagd over het
feit, dat Hamengko Buwono T.N.I.-
troepen naar Borneo had gezonden in
de tijd, dat hij (Hamid II) in Nederland
deelnam aan de R.T.C.
Na de overval op Bandung had Hamid
II in het gebouw van de ministerraad
aan getuige voorgesteld, hem (Hamid
II) derwaarts te zenden om de zaak te
regelen. Hij zou daar wel kans toe zien.
Hamengko Buwono had hierom slechts
geglimlacht. Zijn weigering was geba
seerd geweest op het feit, dat hij Hamid
II verdacht.
Op een vraag van de verdediger van
sultan Hamid II verklaarde de minis
ter van Defensie nog, dat de aanval op
Bandung was verricht door de A.P R.A.
Hierop ging de procureur-generaal nog
nader in met de vraag of men gezien
de omstandigheid, dat bij deze groep
veel gedeserteerde militairen waren
aangesloten, terwijl generaal Engles als
bemiddelaar optrad niet kon zeggen,
dat Nederlanders deze aanval hadden
gedaan. Hamengko zei, dat generaal
Engles voor de aanval niet verant
woordelijk kon worden gesteld.
Zes maanden gevangenisstraf en ont
zetting uit het recht tot het uitoefenen
van het notarisambt eiste de officier
van Justitie voor de Biedase rechtbank
gisteren tegen notaris L. P. H. M. van
B. uit Kaatsheuvel wegens het laten op
maken van een vervalste notariële acte.
De Westduitse autoriteiten hebben
een aanvullend bedrag van drie mil
lioen D.M. toegewezen voor de invoer
van fruit uit Nederland, waardoor het
totale bedrag voor invoer van fruit
(voor zover niet geliberaliseerd) uit
Nederland en overzeese gebieden j.
gebracht op 6,5 millioen D.M.
gen deze overeenkomst. De Arabische
Liga moge in dit verband de kwestie
der Arabische vluchtelingen uit Pale
stina opwerpen, doch hier verwart men
de zaak. De herstelbetalingsovereen
komst is een kwestie tussen het Joodse
volk en West-Duitsland. De Westduitse
regering kan zich echter niet inlaten
met het Joods-Arabische vraagstuk
Toen dr Adenauer daaraan toevoegde:
Wij hopen allen, dat het vraagstuk der
Arabische vluchtelingen spoedig zal
worden opgelost, applaudisseerde de
Bondsdag. Er zal, aldus spreker, op
worden toegezien, dat er geen wapens
en munitie aan Israël wordt geleverd.
Adenauer merkte bovendien op, dat
volgens de Ver. Naties geen staat van
oorlog bestaat tussen Israël en de Ara
bische staten.
Drie categorieën ingesteld
Onlangs heeft de Canadese regering
een belangrijke verruiming van de emï-
gratiemogelijkdeüen afgekondigd voor
gegadigden, die niet in het boerenbe
drijf werkzaam zijn. Deze verruiming
geldt thans ook voor hen, die zich nog
niet voor emigratie naar Canada heb
ben aangemeld.
Drie verschillende categorieën kun
nen van deze verruiming profiteren
Evenals landbouwers kunnen huishoud
delijke hulpen, verpleeghulpen, arbei
ders in de vliegtuigbouw, bulldozer
chauffeurs, koks, ed. nog dit jaar in on
beperkte hoeveelheden vertrekken. In
beperkte mate zal dit jaar nog het ver
trek mogelijk zijn van ongeschoolde
mijnarbeiders, steno-typistes en manne
lijk winkelpersoneel. Tenslotte zal pas
volgend jaar in beperkte mate de over
komst zijn toegestaan aan huisschilders,
glazenwassers, timmerlieden, kleerma
kers, electro-monteurs en uurwerkma
kers. Nadere inlichtingen verstrekken
de gewestelijke arbeidsbureaux.
Voor alle beroepen is een behoorlijke
kennis van Engels dan wel van Frans
noodzakelijk, met name ten aanzien
van de vaktermen. Voorts mag hef
aantal gezinsleden beneden zestien niet
meer dan tweemaal het aantal boven
de zestien omvatten. Tenslotte blijven
van kracht de eisen aangaande goede
gezondheid, gunstig verleden, e.d.
klacht der regeringspartijen niet ont
vankelijk zal verklaren. Met andere
woorden, dat het geen uitspraak over
de grondwettelijkheid der verdragen
zal willen doen, vooraleer de Bondsdag
ze geratificeerd heeft. Het reeds vroe
ger geforrhulee de standpunt van het
gerecht is namelijk, dat het slechts
wetten en geen wetsontwerpen aan de
grondwet kan toetsen. Zoals de stand
van zaken nu is ligt het dus voor de
hand, dat deze toetsing na de ratificatie
zal geschieden.
Men meent nu vooral op de openbare
mening in Amerika een grote indrukte
kunnen maken door de geste van een
ratificatie door de Bondsdag. Voor de
daarna volgende waarschijnlijk lange
procedure bij de behandeling der ver
dragen door het gerecht en door de
Bondsraad meent men nadien voldoen
de tijd te hebben.
Deze politieke argumenten voor de
koerswijziging van de regering nemen
echter niet weg, dat in vele kringen
deze geste als een nieuwe onvriende
lijkheid tegenover het gerecht wordt
beschouwd. Van het gerecht is een uit
spraak gevraagd, die naar opvatting
van de coalitie de weg naar ratificatie
van de verdragen door een enkelvou
dige meerderheid moest openen. Thans
forceert men de ratificatie zonder de
zelf gevraagde uitspraak af te wachten,
een geste die naar veler oordeel een
nieuwe slag toebrengt aan de autori
teit van het hoogste staatsgerecht. Ge
plaatst tegen de achtergrond van de
in Frankrijk gerezen moeilijkheden in
verband met de ratificatie wordt de
snelheid, die Adenauer thans wil be
trachten gezien als een politieke geste,
die voornamelijk in Amerika en Enge
land duidelijk zou moeten laten uitko
men, waar eigenlijk de verantwoorde
lijkheid voor het slechte vooruitzicht
voor het Europese leger ligt....
De Duitse regering wil demonstreren,
dat zij onverminderd bereid is de con
sequenties van de ondertekende ver
dragen te aanvaarden. Daarmee zon
naar opvatting in Bonn de volle verant
woordelijkheid voor een eventuele mis
lukking aan Frankrijk kunnen worden
toegeschreven.
Het hoofd van de Atheense veilig
heidspolitie, Rakintzis, en 48 van zijn
mannen zijn gisteren bij straatgevech
ten in Athene gewond door stenen en
ijzeren staven. Zü moesten in een zie
kenhuis worden opgenomen.
Volgens de politie ontstonden de ge
vechten, nadat communistische jonge
ren zich hadden gevoegd bij een beto
ging van studenten voor vereniging
van Cyprus met Griekenland. De com
munisten hadden ijzeren staven, stok
ken en stenen bij zich, aldus de mede
deling. Met behulp van de brandweer
zijn de betogers uiteen gejaagd.
Ongeveer 25 studenten werden ge
wond, 34 personen werden aangehou
den.
De Britse ministers van Buitenlandse
Zaken en Financiën. Eden en Butler,
zijn gisteren met de „Queen Elizabeth"
te New York aangekomen voor bespre
kingen met de Amerikaanse regering.
De Canadese arts Joseph S. Chat-
koff is in Toronto gearresteerd
wegens het drijven van handel tn
babies. Het echtpaar Shinder, dat
hem daarbij assisteerde, kon even
eens worden gearresteerd, tuist op
het moment, dat het met een baby
naar New York wilde vliegen.
Hter ziet men de kmderh. 'da-
ren onmiddellijk na hun aanhou
ding. De affaire heeft grote op
schudding in Canada verwekt.
