Redactie van „Tagliche Rundschau" wordt
om de haverklap gezuiverd
Zal Charles Bohlen als
ijsbreker fungeren?
Goebbels lijfblad werd spreektrompet
van de Sovjet-bezetting
De bloedige Mau-Mau-ierreur in
Kenia leeft weer op
Joumalistielw beslommeringenm Oost-Duitsland
Vroegere Tass-correspondent nam
ex-nazi redactie in dienst
Tweehonderd dorpsbewoners werden
op barbaarse wijze afgeslacht
Leiding barust nu bij
paedagoog
Dwaze beschuldigingen tegen nieuwe ambassadeur
der V S. m Moskou zijn afdoende weerlegd
Grote kans hangt af van
omstandigheden
Buitenlandse invloeden
achter haatcampagne
VRIJDAG 10 APRIL 1953
(Van onze correspondent
DE VORIGE WEEK hebben hier in West-Berlijn twee redacteuren van
orgaan der Sovjet-Russische Controle-Commissie, toevlucht gezocht. Een
buitenland. Von Wulknitz, een bekende figuur uit Goebbels' ministerie
diensten aan de Sovjets aanbood en nu naar West-Berlijn is gevlucht. Als
liche Rundschau" gewonnen overtuiging, dat de Sovjet-Unie in werkelijkheid
geheel niet nastreeft, benevens zijn dreigende inhechtenisneming. Deze
schiedenis in herinnering van het enige dagblad in Duitsland, dat zich de
Wat de „Tagliche Rundschau" schrijft, is de mening der Sovjets zelf.
de „Tagliche Rundschau", het officieel
hunner was de chef van de redactie
van propaganda, die in 1948 zijn
redenen noemde hij zijn bij de „Tag-
het herstel der Duitse eenheid in het
vlucht brengt opnieuw de roerige ge
spreekbuis van Karlshorst mag noemen.
UET BEGON in Mei 1945.
Toen de soldaten van
het rode leger nog volop
bezig waren de laatste vij
andelijke weerstandsnesten
in de gewezen Duitse hoofd
stad uit te roeien, legden
andere leden van deze
strijdkrachten reeds de
grondslag voor een naar de
wensen van Moskou fun
gerend bezettingsregiem. Op
een goede morgen van deze
gedenkwaardige Meimaand
reed een Sovjet-Russische
autokolonne, vanuit Karls
horst komend, de Prenz-
lauer Allee af, zwenkte de
straat Prenzlauer Berg in
en stopte enkele ogenblik
ken later met een ruk ach
ter de tuinen van het grote
ziekenhuis Friedrichshain.
De enkele voorbijgan
gers, die zich weer op
straat waagden, bleven een
ogenblik nieuwsgierig staan.
Uit de auto's klommen geen
zwaar bewapende rode ar-
misten, maar uitsluitend
Sovjet-Russische officieren,
die alleen met een revolver
waren bewapend en er he
lemaal niet naar uitzagen,
alsof ze wekenlang in de
voorste linies van het front
hadden gestreden. Hun laar
zen waren blinkend gepoetst.
Hun nieuwe, olijfkleurige
blousen glansden in het licht
van een zwakke Meizon en
ook hun ronde petten had
den van stof of kruitdamp
blijkbaar nog nooit iets ge
merkt.
De onmiddellijke nabij
heid van het ziekenhuis liet
vermoeden, dat het hier le
gerartsen betrof, die waar
schijnlijk een nieuw lazaret
zochten, maar deze veron
derstelling bleek spoedig een
vergissing te zijn. De offi
cieren toonden namelijk niet
de geringste belangstelling
voor het ziekenhuis aan
hun rechterzijde. Met ze
kere schreden stapten zij op
een groot grijskleurig ge
bouw toe, dat juist aan de
overkant van de straat was
gelegen
De toekijkende voorbij
gangers kenden het grote
ziekenhuis met het prachti
ge aangrenzende park. Zij
kenden echter ook het ge
bouw am Friedriehshain 22.
Daar was jarenlang de re
dactie van Goebbels' lijf
blad, de „Völkischer Beo-
bachter", gehuisvest ge
weest. Wat de Sovjets hier
wilden, konden de toeschou
wers slechts vermoeden.
„Ze demonteren de Völki
scher Beobachter", fluister
den enkele elkaar schuchter
toe.
In dit geval hadden zij
zich echter voor de tweede
keer in de bedoelingen der
rode officieren vergist. Zij
betraden het gebouw, in
specteerden de vertrekken
en in plaats van het perso
neel bijeen te roepen om de
inrichting te demonteren,
gaven zij bevel het bedrijf
weer geheel in gereedheid
te brengkn. Ieder keek ver
baasd. Zou dit misschien
een misplaatste grap zijn?
UET ANTWOORD BLEEF NIET LANG UIT, want reeds enkele dagen later
werd in de kiosken van het destijds nog ongedeelde Berlijn een nieuwe
krant te koop aangeboden. Ze had het robuste, brede formaat van de gewezen
„Völkischer Beobachter", was druktechnisch uitstekend verzorgd en van bui
tengewoon goed papier vervaardigd. „Tagliche Rundschau, orgaan van de
Sovjet-Russische militaire administratie in Duitsland", las de koper, als hij het
blad in handen nam. „Niet slecht", heeft hij destijds ongetwijfeld gedacht,
want in vergelijking met de organen der andere bezettende mogendheden
was de „Tagliche Rundschau" een ware luxe uitgave, om van de andere kran
ten, die langzamerhand weer verschenen, in het geheel niet te spreken. Hij
bevatte meer dan driemaal zoveel papier als de overige bladen en werd boven
dien voor een prijs aangeboden, die ver onder de productiekosten lag.
krant. Hij werd gearresteerd, omdat
hij te veel vriendschap met personen
uit 'Vest-Berlijn had gezocht. In de
plaats- van Bergelson kwam kapitein
Pereswetow, die in het bijzonder voor
de feuilletonrubriek verantwoordelijk
was. Door de Duitse medewerkers van
de krant werd hij als een zeer intel
ligente, vriendelijke man gekarakteri
seerd, die veel liefde voor het toneel
toonde en een groot bewonderaar van
de Franse letterkunde was.
Pereswetow werd spoedig verliefd
op zijn secretaresse, Ingeborg Kretsch-
mann. Dat was in de ogen van Kirsa-
now zijn eerste fout. Toen hjj kort
daarop bovendien een recensie over
Poesjkin in de „Tagliche Rundschau"
liet afdrukken, waarin de beroemde
dichter meer als Rus dan als sovjet
mens werd geprezen, was ook zijn
beurt gekomen. Hij werd door de
NKWD uit zjjn bureau gehaald en
verdween voor altijd.
De weg van Pereswetow volgden
spoedig de chef van de corresponden
tieafdeling, majoor Bloch, en de chef
van de redactie buitenland, Sigismund
Epstein. Beiden waren nauw met el-
20 MAAKTE de Berlijnse bevolking
kennis met het eerste product van
de Sovjet-Russische journalistiek in
Duitsland. Wie de krant eigenlijk
maakte Herhaaldelijk werd deze
vraag onder buitenlandse correspon
denten gesteld. Men reed naar de rode
persclub in Weissensee, men sprak
met rode persofficieren, maar niemand
slaagde er in dit geheim te onthullen.
Tot het met dit geheim juist zo ging
als met de meeste andere en het nog
slechts een geheim was voor degenen,
die meenden het te behoeden.
In de schafttijden kon men op het
grote plein voor het redactiegeoouw
dikwijls een breedgeschouderde, ge
zette officier waarnemen. Hij maakte
enigszins de indruk van een teddy
beer, die sluw uit zjjn kleine, toege
knepen ogen keek.
„Dat is toch Kirsanow", zeiden en
kele correspondenten, die het groot
ste gedeelte van hun bestaan in Ber
lijn hadden doorgebracht. En zjj had
den geljjk. Deze gezette man met de
handen op de rug en de korte, stevige
benen was niemand anders dan de ge
wezen Tass-correspondent in Berlijn
A. W. Kirsanow, die in 1936 in Berljjn-
Tempelhof zijn intrek had genomen en
zolang in de gewezen Duitse hoofd
stad was gebleven, tot het Duits-Sov
jet-Russische vriendschapspact in kan
nen en kruiken was. Toen keerde hjj
naar Moskou terug en verscheen in
1945 in de tros van het rode leger op
nieuw in Berlijn.
CRITIEK UIT MOSKOU
J^IRSANOW, nu in de rang van over
ste, was ditmaal echter niet alleen.
Hij had een hele staf medewerkers
meegebracht, die mét hem de taak
moesten volbrengen een Duitse Praw-
da uit te geven. Hij moest een voor
beeld voor de overige kranten in de
Sovjet-zone zijn en de sovjetiserings-
plannen van Moskou handig bemante
len en gelijktijdig bevorderen. Do
„Tagliche Rundschau" moest lang
zaam het sprookje van de machtige,
vredelievende en onzelfzuchtige Sov
jet-Unie verbreiden, een taak die ook
destijds niet gemakkelijk was. Kirse-
now kreeg dit vlug genoeg in de ga
ten.
Reeds na korte tijd regende het ver
wijten uit Moskou op zijn schrijfbu
reau. De „Tagliche Rundschau" was
geen strijdorgaan, dat zonder aarze
len voortschrijdt, om de Sovjet-belan
gen te verdedigen en de andere bla
den te tonen, hoe men naar de smaak
van Moskou een krant maakt. De cri
tici uit Moskou vonden fouten, die
van objectivisme tot cosmopolitisme
reikten. In het bijzonder werd hem
het verwijt gemaakt, dat hij niet
energiek genoeg tegen anti-sovjetti-
sche opvattingen ten velde trok.
In zijn rapporten aan Moskou schoof
hij de schuld van mislukkingen altijd
op zijn medewerkers. Zo begon de
grote zuivering in de redactiestaf van
de „Tagliche Rundschau", die tot op
de dag van heden nog niet is opgehou
den. Van alle medewerkers, die Kirsa-
nov in 1945 uit Moskou meebracht,
bevindt zich momenteel geen enkele
meer in vrijheid.
J-JET BEGON MET majoor Bergelson,
Bergelson, Georgiër van afstam
ming, leidde de kunstredactie van de
kaar bevriend en werden bijna gelijk
tijdig gearresteerd. Hun werden ver-
zoenlijk gedrag en westelijke afwijkin
gen verweten. Kroongetuigen: een
leeg pakje Chesterfield in het bureau
van Epstein en een Frans tijdschift
bjj Bloch.
ZONDEBOKKEN
£)E CRITIEK uit Moskou nam echter
ook na al deze arrestaties niet af
en zo zag Kirsanow geen andere uit
weg dan ook de rest van zijn mede
werkers als zondebokken naar de ge
vangenis te sturen. De chef van
dienst, eerste luitenant Schmelow, en
de chef van de redactie binnenland,
Bernstein, kwamen het eerst aan de
beurt. De beschuldigingen bewogen
zich zoals bij alle anderen om de
zelfde punten: cosmopolitisme, weste
lijke afwijkingen. Bij Schmelow kwam
men tot deze slotsom, omdat hij in
West-Berlijn gekleurde sokken, had
gekocht. Bernstein trad naar de
smaak van~Ki*sanow„ niet soherp-jge-
noeg op tegen degenen, die afwijzend
tegenover de volledige sovjetisering
der binnenlandse verhoudingen ston
den er, tot meer matiging aanraadden.
Daarna kon eerste luitenant Rosen-
feld zijn koffers pakken. De deftige
chef van het secretariaat ging te
westers gekleed en ontbrak te dikwijls
op scholingsavonden. In plaats daar
van verscheen hij des te meer in bars
en nachtclubs. Kirsanow meende bij
hem ook een te sterke belangstelling
voor westelijke literatuur te moeten
waarnemen. Rosenfeld verliet in ge
zelschap van twee ambtenaren zijn
bureau en werd onmiddellijk naar de
N.K.W.D. te Karlshorst gereden. Van
dit „bezoek" keerde hy niet meer te
rug.
VREEMDE BEVORDERING
JNTUSSEN HAD zich van de Duitse
medewerkers van de „Tagliche
Rundschau" een dergelijke paniek
meester gemaakt, dat zij in grote
groepen van het werk weg bleven. Zij
hadden er geen zin in om dezelfde
weg als hun Sovjetchefs op te gaan.
Er waren dagen, dat Kirsanow de
grootste moeite had om zijn krant
klaar te krijgen.
Omdat hij geen andere uitweg vond
nam hjj zonder veel te overleggen een
aantal journalisten in dienst, die zich
vooral in Goebbels' tijden hadden on
derscheiden. Lidmaatschap van de
NSDAP was plotseling geen belem
mering meer.
Zo geraakte lieden als Von Wülk-
nitz in een krant, die het zich volgens
haar eerste nummer tot taak had ge
maakt het facismc in Duitsland mei
wortel en tak uit te roeien.
Alras sloeg ook het uur voor Kir
sanow zelf. Nadat hij eerst nog zijn
plaatsvervanger, de Oekrainse eerste
luitenant Parchomenko, geboeid uit
zijn bureau had laten afvoeren, kreeg
hij zelf het bevel naar Karlshorst te
komen. Waar hij sindsdien is geble
ven, weet niemand. Officieel werd de
redactie medegedeeld, dat Kirsanow
voor een hogere post was uitverkoren.
LEGE REDACTIE
2UN OPVOLGER liet wekenlang op
zich wachten. Toen hij, Nemsehi-
kow genaamd, uit Moskou aankwam,
vono hij in de Duitse redactie nog
slechts verlaten schrijfbureaux. Alleen
de gewezen nazi-journalisten waren
gebleven.
Allerijverigst zocht hij nu weken
lang naar nieuwe medewerkers. Zijn
pogingen werden echter met zo wei
nig succes bekroond, dat hij zich ge
dwongen zag een beroep te doen op de
propaganda-afdeling der Oost-Duitse
communistische partij. Na enig gehar
rewar de Oost-Duitse communisten
waren over dit beroep helemaal niet
in hun nopjes stelden zij Nemschi-
kow 21 medewerkers ter beschikking
Wie nu meent, dat Nemschikow voor
dit „succes" van de zijde van Moskou
enige waardering zou oogsten, vergist
zich. Hij werd hoofdredacteur van de
„Illustrierte Rundschau", die vrijwel
niet gelezen wordt en zo onbeduidend
is, dat negentig procent der Berlijners
dit geïllustreerde tijdschrift helemaal
niet kent.
Moskou stuurde Nemschikow naar
de geïllustreerde uitgave van de „Tag
liche Rundschau" en de complete Sov
jet-redactie weer terug naar de Sov
jet-Unie.
ENKELE WEKEN daarna nam de
Sovjet-paedagoog, overste Sokolow,
zijn intrek in de redactie am Frie
drichshain 22. Hij bracht tegelijk een
heel nieuwe redactiestaf met zich
mede. De leden daarvan moeten nu
proberen, wat geen van hun talrijke
voorgangers is gelukt, onder de be
volking der Sovjet-zone de overtuiging
te vestigen, dat de Sovjet-Unie de
grootste, sterkste, technisch het verst
ontwikkelde en ook in alle andere op
zichten niet te overtreffen macht ter
wereld is. Men is hier in West-Berlijn
benieuwd, hoe lang overste Sokolow
het met zijn staf zal kunnen bolwer
ken. Meer dan een jaar zijn zelfs de
grootste optimisten niet bereid hem te
geven; hij moge dan nog over zoveel
paedagogische eigenschappen beschik
ken. Het onrecht en het leed in de
Sovjet-zone kan ook hij niet uit de
wereld schrijven.
CHARLES BOHLEN, AMERIKA'S NIEUWE AMBASSADEUR te Moskou,
is de afgelopen weken het middelpunt geweest van een controverse, die hij ze
niet heeft veroorzaakt. Senator McCarthy en enige aartsreactionnaire me e-
standers, die er geen been in zien hun eigenbelang te bevorderen, ook waar ït
ren koste van het landsbelang mocht gaan, hebben allerlei insinuaties omtienc
Bohlen gepleegd. Deze strekten zich uit van zijn levenswandel (hij is gelukkig
getrouwd) tot zijn politieke betrouwbaarheid. Deze dolle beschuldigingen had-
Jen één goede zijde namelijk dat de dwaasheid der beschuldigingen en be
schuldigers aan de oppervlakte kwam. Want twee Senatoren van groot ge
wicht kregen inzage van een geheim dossier omtrent Bohlen, dat door de F.B.I.
was verzameld. Zij konden daarin volgens alleszins betrouwbare publicaties
niets ergers ontdekken dan een briefje van een typiste over Bohlen, waarin
het tikmeisje had verklaard, dat de aanwezigheid van Bohlen haar een rüiing
over de rug had bezorgd! Men moet constateren, dat het wel heel gevaarlijk is,
indien dit soort briefjes in een serieus dossier voorkomen. Niettemin: de taak
van de F.B.I. is bij de wet uiterst streng beperkt. Deze veiligheidsorganisatie
heeft de opdracht onderzoeken in te stellen. Conclusies trekken kan zij echter
niet. En uit dien hoofde zou de F.B..I. in haar taak te kort zijn geschoten
eigenmachtig een dergelijk briefje, hoe dwaas ook, opzij gelegd te hebben.
QE DRIJFVEER van het verzet der
aarts-reactionairen tegen Bohlen
was het feit, dat h(j door wijlen Pre
sident Roosevelt in het verhitte
brein van MacCarthy vermoedelijk een
communist of „mede-reiziger"
was benoemd om deel te nemen aan
de besprekingen van Yalta en Pots
dam. (Te Yalta werden o.a. de voor
waarden neergelegd, waaronder de
Sovjet Unie, enkele maanden na de
capitulatie, zou kunnen deelnemen aan
de oorlog in het Verre Oosten; te Pots
dam werden de voorwaarden voor Ja-
pan's capitulatie neergelegd).
Nu kan men het roerend met Sena
tor McCarthy eens zijn, dat Yalta en
Potsdam, maar vooral Yalta, de Rus
sen een welkome gelegenheid heeft
geboden tot Zuid-Oost-Azië door te
dringen en dat het een „ongunstige
overeenkomst" is gebleken. Een geheel
andere zaak is daaraan te verbinden,
namelijk dat de Amerikaanse onderte
kenaars van dit tractaat „subversieve
lieden" waren. Om zich op deze gron
den te verzetten tegen Bohlen's be
noeming is de reinste dwaasheid.
McCarthy zou evengoed de Republi
keinse President Herbert Hoover van
„sabotage" hebben kunnen beschuldi
gen, omdat het tijdens zijn bestuur
(1929) was, dat de afgestudeerde
Charles Bohlen een positie verwierf in
het Amerikaanse Ministerie van Bui
tenlandse Zaken.
UAN DE ALLERLAAGSTE sport
van deze diplomatieke ladder wist
Bohlen zich in negentien jaar tot ge-
gajlUop te werken de topgraad. Dit
is noch uitzonderlijk snel en ook niet
uitzonderlijk langzaam. Althans in
dien men de blik vestigt op hen, die
de topklasse van het Amerikaanse
corps van beroepsdiplomaten hebben
bereikt.
Niet alleen slaagt het leeuwendeel
der functionarissen er uiteraard niet
in zo hoog te stijgen, bovendien is hef
Amerikaanse corps diplomatique ge
lardeerd met vooraanstaande lieden,
die als bijvoorbeeld Winthrop Al-
drich, de huidige Amerikaanse am
bassadeur in Londen een dergelijke
functie verwierven om de grote bete
kenis, die zij voor de heersende partij
hebben gehad (Dit laatste komt veelal
overeen met het fourneren van een
indrukwekkende som geld aan de ver-
kiezingskas van de partij).
Indien de beschuldigingen aan het
adres van Bohlen geuit, onweerspro
ken waren gebleven, dan zou zijn nut
in Moskou dat toch reeds proble-
|)E BLOEDIGE OVERVAL, die leden van de Mau Mau-beweging dezer dagen
deden op het inboorlingendorp Lari, ten Noorden van Kenya's hoofdstad
Nairobi, heeft meer dan tweehonderd doden geëist. Vrijwel tegelijk met deze
massale slachtpartij werden overvallen gedaan op twee andere dorpen en op
een politiepost; ook daarbij vielen enkele tientallen slachtoffers. De bloedige
terreur van de geheimzinnige Mau Mau is, nadat zij de laatste maanden weinig
van zich deed horen, in volle kracht herleefd en dat is voor het Britse koloniale
bewind een bittere tegenvaller.
Met een dodencijfer van omstreeks vijfhonderd gedurende de laatste twaalf
maanden op haar kerfstok is de Mau Mau de meest moorddadige verzetsbewe
ging, die Afrika in de laatste halve eeuw heeft opgeleverd. Hoewel zij in feite
slechts gericht is tegen het blanke gezag, behoren tot haar meestal gruwe
lijk verminkte slachtoffers niet slechts Europeanen, maar ook vele inboor
lingen, die niet met haar streven sympathiseren en die derhalve weigerden, de
geheime eed te zweren. Reeds die eedsceremonie, die door toverdokters wordt
uitgevoerd en waarbij de deelnemers dierenbloed drinken en met bokkenbloed
worden ingesmeerd, bewijst het barbaarse karakter van de beweging. Haar
leden wanen zich „heilige strijders", die onder bescherming van de geesten
staan en zij vrezen pijn noch dood.
WAT IN LARI GEBEURD IS, tart
tedere beschrijving. Een groep van
driehonderd met revolvers, speren,
zwaarden en hakmessen gewapende
terroristen is het dorp in de nacht
binnengedrongen en heeft omstreeks
vijftig hutten in brand gestoken. De
uis droge stro vervaardigde hutten
vatten direct vlam en een aantal oude
mensen en kinderen, die met tijdig
konden vluchten, kwam in de vlam
men om. Toen de opgeschrikte over
levenden, mannen, vrouwen en kinde
ren, probeerden te ontvluchten stuit
ten zij op een ring tot de tanden ge
wapende omsingelaars en werden op
gruwelijke wijze afgeslacht.
Bij het schijnsel der vlammen wer
den kinderen voor de ogen van hun
moeders in stukken gehakt, zwangere
vrouwen werden op de meest barbaar
se wijze gefolterd en mannen weiden,
nadat men ben gedwongen had dit
alles aan te zien met speren en hak
messen afgemaakt. Tot de slachtoffers
behoorde ook het dorpshoofd Luka,
die samen met drie zijner vrouwen in
stukken weid gesneden.
Vele uren later kwamen de eerste
overlevenden bij verderop gelegen po
litieposten aan om verbonden te wor
den. Onder hen waren vele kinderen,
wie een arm was afgehakt, vrouwen
die onbeschrijvelijk nusnandeld waren
en mannen met steea- en snijwonden
over het gehele lichaam. Vele andere
slachtoffers zijn onderweg aan bloed
verlies bezweken.
In allerijl opgecommandeerde politie-
tioepen en burgerwachten wisten een
groot aantal daders te arresteren. Zij
bleken allen stamgenoten van de ver
moorden te zijn.
UET BLOEDBAD, dat over Lari
kwam, herinnert aan de vreselijae
moordexpedities, die zo kenmerkend
waren voor donker Afrika uit de dagen
vóór de blanke penetratie aan dergenjxe
bloedieesten een einde maakte. Het
feit, dat zoiets kon plaats vinden on
danks de „staat van alarm" en ondanas
de scherpe maatregelen en ondanks de
versterking van de politie met vijfdui
zend man troepen uit Engeland, heeft
de koloniale autoriteiten geschokt.
De gebeurtenissen bieden steun aan
die leden der blanke gemeenschap, die
de regering verwijten, dat zij het Mau
Mau-kwaad veel te lang heeft laten
voortwoekeren door haar politiek van
schipperen en plooien. Een vergadering
van kiesgerechtigden te Nairobie heeft
een motie van wantrouwen in het kolo
niale bestuur aangenomen en heeft
Londen om onverwijlde torse maat
regelen gevraagd. Er zijn thans nieuwe
troepen en vliegtuigen onderweg en
men neemt aan, aat de regering met
groter gestrengheid dan tevoren zal
optreden.
Dat daarbij vele slachtoffers aan de
kant van de Mau Mau zullen vallen
behoeft niet te worden betwijfeld. Dat
er door al de onrust en de krijgsbedrij
ven een hongersnood dreigt, kan de
ellende voor de inboorlingen nog
slechte vergroten. Doordat de Mau Mau
kans heeft gekregen zich uitstekend
te organiseren (hoogstwaarschijnlijk
met hulp uit het buitenland) en door
dat zij in de afgelopen jaren zulk een
enorme omvang kon aannemen, zal de
overheid nog zeer geruime tijd een
onverbiddelijke strijd tegen haar heb
ben te voeren. Meer en meer helt men
in Kenya over tot de mening, dat com
munistische agenten van de anti-
blanken-campagne gebruik maken voor
de strijd tegen Engeland aan de Oost
kust van Afrika.
TN LONDEN zijn de politici het niet
eens over de te volgen politiek. Voor
al in de linkervleugel van Labour zijn
velen van mening, dat alleen door een
politiek van groter integratie en van
sneller ontvoogding der inboorlingen
(met als einddoel het verschaffen van
zelfregering zoals aan de Goudkust,
waar Engelands rol is uitgespeeld) een
algemeen bloedbad voorkomen kan
worden. In Kenya wijst men er echter
op, dat de bovenlaag van ontwikkelde
inboorlingen nog maar uiterst dun is
en dat een „zachte" politiek in dit ge-
va! gelijk staat met vluchten voor het
ondergronds geweld van Moskou.
De Britse kolonie Kenya, die Noor
delijk begrensd wordt door Abessynië
en Zuidelijk door Tanganyika, telt
een inboorlingenbevolking van om
streeks vijf millioen. Er leven voorts
omstreeks 30.000 Europeanen en 90.000
Indiërs. Uit de aanwezigheid van deze
immigranten uit India moet men stel
lig de belangstelling verklaren, die de
regering van Pandit Nehru koestert
voor het proces tegen de gevangen
genomen Mau Mau-leider Jomo Keny-
atta.
Dit is te minder verwonderlijk als
men voor ogen houdt, dat India vrij
wel de gehele Oostkust van Afrika be
schouwt als „afzetgebied" voor zijn
overbevolking, waarvan jaarlijks veie
tienduizenden zullen moeten emigre
ren. In het kader van deze emigratie-
politiek is iedere verzwakking van be
staande blanke regiems in Afrika be
langrijk; de immigranten uit India
zijn in het algemeen veel intelligenter
dan de zwarte bewoners van Afrika's
Oostkust en zij komen daardoor in
allerlei handelszaken snel tot welstand.
Alleen reeds uit een oogpunt van
bescherming der autochtone bevolking
koesteren de regeringen van Afrikaan
se gebieden (met name die van de
Unie van Zuid-Afrika) steeds groter
CHARLES BOHLEN
als Sir Stafford Cripps
matisch is geheel nihil zijn ge
worden. De buitenwereld, toch reeds
verontrust door de merkwaardige wijze
waarop Mc Carthy een Amerikaanse
instelling als de „Voice of America"
het propaganda-apparaat, heeft be-
critiseerd, zou dan weinig vertrou
wen hebben gesteld in Bohlen: hoe
zou het State Departement immers
reageren op de rapporten van een
ambassadeur, die in eigen land al nau
welijks persona grata was?
r)E LUCHT IS THANS naar ieders
oevrediging (behalve die van Mc
Carthy)-gezaivërd. Bohten is vertrok
ken en zal niet veel meer kunnen doen
dan zijn oor te Moskou te luisteren
leggen. Toch is zijn taak ietwat ge
makkelijker dan die van zijn onfor
tuinlijke voorganger George F. Ken-
nan. Kennan beging de onvoorzichtig
heid zich, als diplomaat, op ondiplo
matieke wijze uit te laten over zijn
Russische 'gastheren. Hij gaf daar
mee het Kremlin een welkomen aan
leiding om hem „persona non grata"
te verklaren. Kennan was dit al ge
weest sedert hij zo onvoorzichtig was
de sluier om de anonymiteit op te
lichten, die een tijdlang om het be
faamde maandbladartikel had gehan
gen, waarin hij (onder het pseudo
niem van „X") .een pleidooi had ge
houden voor een beleid van Rusland»)
„beteugeling" door de Verenigde Sta
ten.
Kennan en Bohlen zijn vrienden. Zij
ziin voorstanders van dezelfde politiek.
Het verschil tussen beiden Is. dat
Kennan de meer spectaculaire figuur
Is, die steeds graag aan de weg heeft
getimmerd en derhalve wat meer „In
het oog Is gevallen". Bohlen Is veeleer
de dinlnmaat, bewust van de betrek-
keP'l'ieid der dingen en de wenselijk
heid over meer dan één nacht ijs te
gaan.
yANZELFSPREKEND is hij als am
bassadeur in Moskou, in dezelfde
onfortuinlijke positie als elk ander
ambassadeur: zijn gangen worden na
gegaan, zijn bewegingsvrijheid is be
perkt, zijn personeel heeft tot taak
hem en zijn staf te beluisteren en er
rapport over uit te brengen aan het
Kremlin.
De grote „kans", die hjj maakt, Is
dat de omstandigheden hem zullen
dwingen de taak ve/i „jjsbreker" tus
sen Oost en West op zich te nemen.
Tijdens de oorlog was het Brittannië's
Sir Stafford Crinps, die door het sim
pele feit van zijn aanwezigheid in
Moskou, juist op het ogenblik, toen
de Russen hun draai namen van
Hitier naar de Westelijke geallieerden,
zich de rol van „brilliante staatsman"
zag opgedrongen, die zoals de pers
het uitdrukte „naarstig had ge
ijverd voor een beter begrip tussen
Oost en West". Ditzelfde cliché kan
eventueel Bohler's deel worden. Het
hangt slechts af van de vraag of Ma-
lenkov's vredesmanoeuvre werkelijk
heid of schijn is.
bezwaren tegen de toelating van immi
granten uit India. Zuid-Afrika heeft
deze immigratie zelfs geheel verboden
en dat is de voornaamste reden voor
de slechte verhouding, die er tussen de
beide landen van het Gemenebest be
staat.
MOET AANNEMEN, dat zowel
Moskou als New Delhi met meer
dan gewone belangstelling toezien op
wat er in Kenya gebeurt. De Mau Mau,
die stellig haar gruwelijke werk begon
uit verzet tegen economische wantoe
standen en politieke overheersing door
Engeland, loopt grote kans een instru
ment te worden in de handen van bui
tenlandse machten.
Het is niet waarschijnlijk, dat dit de
bedoeling i's geweest van de merk
waardige man, die haar in het leven
riep en tot grootheid bracht, Jomo
Kenyatta. Hij studeerde in Engeland,
waar hij een blanke vrouw trouwde,
die hij, toen hij het land verliet, met
haar beide kinderen onverzorgd achter
liet. Zij heeft nimmer nadien enig
levensteken van hem ontvangen.
jyjEN
4" TYT i