In Singapore kan men rustig sterven Spanje vecht voor zijn kinderen Dodenhuizen: florerende bedrijven Doodgaan is een stuk humor van het opperwezen Emir van Koeweit zorgt goed voor zijn volk Bandieten leverden een mensenhoofd in OttitAetop Heerser van het rijkste land op aarde bleef een eenvoudig mens Terroristenleider „Shorty" werd door eigen lijfwacht onthoofd Laatste reis van Chinese bandenfabrikant De begrafenis gaat met veel lawaai gepaard Zuigelingensterfte nam sterk af Blinde moederliefde is erger dan ziekten Wijze uit het Morgenland in Parijs Scholen en ziekenhuizen in plaats van bioscopen Rust op Malakka keert terug Singapore uit isolement (V an onze correspondent in Singapore) VIER VROUWEN LOPEN IN OPGEWEKTE STEMMING langs mijn voorgalerij. Hun hogesna terende stemmen verbreken de rust van de vroege ochtend, hier in deze buitenwijk van Singapore. Het zijn huilvrouwen, weet een tuinkoelie me te vertellen, die op weg zijn naar een begrafenis. Ze verheugen -ich nu al op het geldelijk voordeel en de culinaire verrassingen welke de begrafenis, en het daaraan verbonden maal hen zullen bezorgen. Straks, bij het ..dodenhuis'waar het lichaam van degeen die ze jammerend op zijn laatste gang zullen moeten ver gezellen. ligt opgebaard, zullen ze hun klagelijk ge ween laten horen. Hun zwarte en regenboogkleurige parasols zullen voor iedereen een teken zijn. dat er diep geleden wordt, zo het angstaanjagende lawaai van het orkest dat de dode begeleidt de voorbijgan gers daar niet reeds opmerkzaam op maakte. Als het een rijke Chinees is, die begraven wordt, dan zullen het verdriet van de huilvrouwen, het lawaai van het orkest en de praal van de lijkstoet naar evenredigheid groter zijn. De begrafenisstoet zal dan gevormd wor den door een enorme vrachtauto, waarop het orkest zich heeft geïnstalleerd. Daarachter volgt de lijkkoets, eveneens een vrachtauto, die rijk met bloemen is overdekt en die door enkele tientallen familieleden Een Chinese priester onder de parasol) houdt de wacht bij de kist van een overledene, die met een grote doek is afgedekt. wordt voortgetrokken. Daarachter komt de talrijke familie van de overledene, geheel gekleed in jute, en de stoet wordt gesloten door de huilvrouwen, die harder gillen en jammeren naarmate hen een grotere beloning in het vooruitzicht is gesteld. VOOR DE Westerling een vreemd schouwspel, dat hem ertoe brengen kan de Chi nezen te beschouwen als bot te materialisten, of mensen zonder gevoel. Zoals bij elke beoordeling van daden of gewoonten die niet de onze zijn, moet men zich een kijk je gunnen op de achtergron den. In dit geval is het de blijmoedigheid waarmee de Chinees de dood aanvaardt. Hij ziet in het sterven een soort grimmige humor van het opperwezen, dat aan ieder mensenleven een uiter ste termijn stelt. Deze ge dachte is de grondslag van vele handelingen. Men be wijst de overledene, ook nog lang na zijn dood, grote eer, dach louter om zijn ziel en de geesten vriendelijk te stemmen. De dood op zich zelf is een even vanzelfspre kende gebeurtenis als het geboren worden. Een Chi nees spreekwoord zegt, dat wij lijden niet omdat wat verloren is, maar omdat we het zelf verloren hebben. Toegerust met deze kijk op het innerlijk van de Chinees kunnen we zonder vrees voor vroegtijdige en onbe voegde conclusies, een be zoek brengen aan één van de drie „dodenhuizen", die Singapore telt. VANDAAG WORDT de banden fabrikant Oei Tjong Ham begraven. Drie weken geleden voelde hij reeds zijn einde naderen en daarom meed hij de drukte van zijn huis, waarin vele kinderen zijn, om zich tenslotte naar het grootste van de drie dodenhuizen, dat in Sago Lane, te begeven. Het was een fraai gebouw, midden in de Chine- zenwyk en omringd door bouwvallige en smerige huizen. Een oase in de woestijn. Oei vindt in het voorportaal van het dodenhuis reeds enkele rasgenoten, arme lieden, die zich eigenlijk de luxe van het ster ven in een dodenhuis niet kunnen per mitteren, maar die gedurende hun halve leven geld bijeen hebben gespaard, om in een enigszins weelderige omgeving, en niet in de bedompte armoe van hun eigen woning, hun ziel bij die van de voorvaderen te voegen. Met enkele anderen meldt Oei zich op de afdeling administratie van het dodenhuis. Men ontvangt hem met hoogachting, want Oei is een bekend man in Singapore. Hij vertelt de man die hem ontvangt, dat hij het rumoer van zijn woning wil mijden. Men treft daar reeds alle voor bereidingen voor de begrafenis en het daaraanvolgende maal. Liever sterft hij hier, in een omgeving waar zijn ge dachten rust kunnen vinden. Men brengt Oei naar de eerste verdieping, waar in een zindelijke zaal een bed voor hem gereed staat. Dit is de man- nenafdeling. Aan de linkerkant is een dergelijke zaal, waar de vrouwen de dood kunnen afwachten. ZINDELIJK DE ZINDELIJKHEID van het gehele gebouw valt direct op. Ook het feit, dat er in een millioenenstad als Singa pore slechts drie dodenhuizen zijn wijst er op, dat de controle van de overheid op deze bedrijven zeer streng is. De Chinezen zelf vinden dat zeer overdre ven. Volgens hen is een dodenhuis een even noodzakelijk bedrijf als een be grafenisonderneming. Ze zien daarbij echter over het hoofd, dat er bij de dodenhuizen altijd een deur openstaat die leidt naar misdaad. Doch keren we eerst nog even terug naar Oei Tjong Ham, die in de rustige atmosfeer van de mannenzaal, inmid dels in het gezelschap van de drie lot genoten die hij beneden al ontmoette, zich bezint op de dood en de ontmoeting met zijn voorvaderen. Hij is nog niet te zwak om met de andere stervenden over rustige zaken te converseren. Het is tenslotte niet onmogelijk, dat Oei over enkele weken of zelfs maanden, zal ontdekken dat hij uitstel van execu tie heeft. Dat is al heel dikwijls ge beurd. Gewoonlijk keren de afgewezen candidaten van de dood dan in de kring van hun familie terug, deze wending van de zaak blijmoedig aanvaardend LACHENDE HUILEBALKEN MAAR VANZELFSPREKEND is de normale weg uit het dodenhuis in de meeste gevallen toch via het trapje naar beneden, waar naast de afdeling recla me, behorende bij de administratie van het bedrijf, het lijkenkamertje gelegen is. In de lijkenkamer maken we kennis met de Chinese begrafenisvoorbereidin gen, die in dit geval inderdaad Oei Tjong Ham betreffen, die in de loop van de nacht de laatste adem heeft uit geblazen. De ceremoniën bij zijn laatste gang zijn buitengewoon luidruchtig, want hij was een welgesteld man. Reeds vroeg in de morgen arriveren de or kestleden en de huilvrouwen en drup pelsgewijs komen ook de familieleden naar het dodenhuis. Als de laatsten arriveren is de lucht al vervuld van het gejammer der vrou wen, die elkander bij hun trieste arbeid aflossen. Dan hebben de anderen even tijd op om adem te komen. Ze ginne gappen wat onder elkaar, roken een sigaretje of spuwen met een omvang rijk ceremonieel op de grond. Men verheugt zich al op de beloning die in het vooruitzicht werd gesteld. „ANTI-RADAR" DAN GAAT DE stoet, die ik hier boven reeds beschreven heb, naar de begraafplaats. Op de lijkauto staan enkele Chinezen, die in een oprechte bruiloftsstemming verkeren. Zij strooien papiertjes rond, teneinde de geesten die Oei op zijn tocht naar het kerkhof ver gezellen, in de war te brengen. Een Chinees verwacht namelijk van een dode in zijn directe omgeving toekom stig onheil en door het strooien van papiertjes probeert hij de geesten, die dit onheil vertegenwoordigen, te mis' leiden. Onwillekeurig moet men hier bij denken aan het zilverpapier, dat de geallieerde vliegtuigen tijdens de laat ste oorlog uitwierpen, om de vijande lijke radar op een dwaalspoor te bren gen. Oei's begrafenis gaat gepaard aan een vreselijk lawaai. Omdat hü bij leven in goede doen was, zijn ook achter de lijkwagen nog enkele orkesten opge steld, die met elkaar een leven als een oordeel ontketenen. Het gaat hier niet zozeer om de dode eer te bewijzen, als wel om de geesten op een afstand te houden. Zo wordt Oei bezorgd en als 's avonds de salarissen en fooien aan orkestleden en huilebalken worden uitgekeerd, is iedereen het er over eens, dat Oei een nette begrafenis heeft gehad. VERKEERDE PRACTIJKEN ZULKE BEGRAFENISSEN zijn een reclame voor de dodenhuizen. Deze in stellingen hebben maar al te veel cri- tiek te verduren van de zijde der blan ke en andere bevolkingsgroepen van Singapore. Men wijst dan op de minder correcte transacties, die in de doden huizen worden afgewikkeld. Deze zijn dikwijls te wijten aan de verzorgers der stervenden, die tegen goed geld opium binnensmokkelen of op een andere manier het huis aan zijn oorspronke lijke bestemming onttrekken. Kort geleden was er grote veront waardiging over het feit, dat een zieke hulpbehoevende jongeman, die hele maal niet ten dode gedoemd was, in het dodenhuis werd afgeleverd, alleen omdat zijn familie hem kwijt wou. Ook is er het geval van een moeder, die een zes maanden oude baby in een doden huis liet opnemen, omdat ze er geen zin in had hoge ziekenhuisrekeningen voor het kind te maken: Op zulke ogenblikken moet er wor den ingegrepen, en dat wordt dan ook gedaan, om te voorkomen dat men bij voorbeeld met het oog op erfenissen of anderzins, normale zieken op de lijst van de man met de zeis plaatst, R. V. (Speciale berichtgeving) IN ALLE STILTE heeft Spanje een grote slag gewonnen. Tot voor enkele jaren behoorde het tot de landen, waarin de kinderen alleen ter wereld schijnen te komen, om deze al spoedig weer als engeltjes i te verlaten. Nog in 1935 nam het in de statistiek van de zuigelingen sterfte in 46 landen met 109 op de 1000 kinderen de 26e plaats in en stond daarmee achter Hawai, Letland, Estland, Uruguay en Ar gentinië, om van de landen van Midden-Europa nog maar niet te spreken. Maar in 1952 zijn er van de 1000 Spaanse kinderen nog maar 54 in het eerste levensjaar gestorven; Spanje is daardoor op de lijst van de landen met geringe zuigelingensterfte gekomen. ACHTER DE NAAKTE cijfers ver bergen zich de vastberaden en onver moeide pogingen van de verantwoorde lijke instanties, die een succesvol ver bond hebben gesloten met de moderne geneeskunde en haar middelen. Het of ficiële „Instituut ter bescherming van minderjarigen", het door de Falange ge leide „Auxilio Social", de „Vrouwelijke Sectie" van de Falange, het „Staats-Ge- zondheidswezen voor Moeder en Kind", de verplichte ziekteverzekering en het bestuur van provinciën en steden heb ben ieder een aandeel aan het grote, opvallende succes. Terwijl het vroeger tot de regel be hoorde, dat een moeder van tien of vijftien kinderen er weinig meer dan de helft kon opvoeden, kan tegenwoor dig geconcludeerd worden, dat er wel iswaar minder kinderen geboren wor den, maar dat daarvan verreweg het grootste deel gezond opgroeit. De grootste verdienste hiervoor komt toe aan de „Vrouwelijke Sectie" van de Falange, die door haar opvoedend werk de moeders tot in het kleinste dorp met de moderne inzichten voor de verzor ging van zuigelingen heeft bekend ge maakt. (Van een medewerker) NOG VOOR TWEE, DRIE JAAR zou men in Parijs van deze gast nauwelijks notitie genomen hebben; hij zou onder de vele Pr0" minente bezoekers uit alle landen ter wereld, die naar de Seine-stad komen, onopgemerkt ondergedoken zijn. Maar daar hij inmiddels de .vorst van het rijkste land ter aarde is geworden wat niet uitsluit, dat hij gebieder is over het armste volk -vormt de aanwezigheid van de sjeik Abdallah Ibn Salim as Sabah, de Emir van Koeweit, in een deftig hotel aan de Champs Elysées een gebeurtenis, waaraan men de nodige belangstelling wijdt. De Emir is met het oog op zijn gezond heid en omdat hij van plan is aan de kroning in Engeland deel te nemen van de verre Perzische Golf onder de milde hemel van Frank rijk gekomen. De Parijzenaars hebben uitgerekend, dat de Emir iedere minuut 100.000 francs rijker wordt en zien de beschikking van een vereffenende gerechtigheid daarin, dat ook een man, die zo rijk is, niet gevrijwaard is tegen de gebreken van de ouderdom en ziekte. DE SPAANSE MOEDER is voor haar kind tot ieder offer bereid. Ah binnenland, is er een wending ten goede merk baar. Shorty is de tweede topfiguur van de commu- (Van onze correspondent in Singapore) DE MACHINIST VAN DE TREIN die een dienst onderhoudt op het traject Gemas- Jtwtot (Malakka)had deze, dagea aea waardige belevenis. Pangs de spoor baan ston— leggen Duitzenden terro den drie terroristen, waarvan er één een vrouw bleek te zijn. De beide mannen in het gezelschap waren tot de tanden gewapend en de vrouw droeg in haar handen het hoofd van een mens. De drie gestalten langs de spoorbaan gaven te kennen, dat de trein moest stoppen en toen de machinist aan hun verzoek had voldaan, kwamen ze naar de locomotief toe en vertelden dat ze zich wilden overgeven. De machinist bracht de drie mensen en hun gruwelijk sou- Kuala Lumpur binnenvie venir naar een Maleise politieambtenaar, die lei1, een uitgebreide maal in de trein zat en deze rekende de drie terro risten en het hoofd in. MAAR ALS DE aankondiging, dat deze sprookjesachtig rijke man met een heel gevolg in het deftige hotel zou komen logeren, bij het personeel soms bijzondere verwachtingen gewekt mocht hebben, dan heeft hy deze wel spoedig teleurgesteld. Eenvoudiger dan deze koning uit het morgenland kan men niet leven de kun? 'een van de keukenchefs, die al h 'an- tasie in het werk gelegd hebben aten de hoge gast volkomen onverschillig en de lekkerste scheppingen van de Franse keuken kunnen hem niet in zijn frugale gewoonten beïnvloeden. De Emir houdt zich aan zijn eigen menu: een beetje bouillon, vis, vruchten en als drank fris leidingwater. Dat is voor de oude ober wel aanleiding om aan de wereld te gaan twyfelen. Verder imponeert de hoge gast de Parijzenaars vooral door zijn eenvou digheid en pretentieloosheid, zijn in de beste zin van het woord democratische houding, die helemaal niet bij de voor stelling past die men zich van een groot Arabisch heerser maakt. Nog aan het einde van de tweede wereldoorlog was Koeweit een van de vele Arabische Emiraten, het kleinste misschien en met zijn 15.000 vierkante kilometer woestijn volkomen oninteressant. Geen water bron, geen rivier, alleen zand en hitte, waar ongeveer honderdduizend Bedo- inen vegetereil. Over hen heerste sinds risten gaven zich reeds over. Soms geschiedt deze overgave op een zeer vreemde wijze. Dat ter roristen treinen aanhou den is niet buitengewoon, doch wel baarde het on langs enig opzien, toen drie communisten uitge hongerd een restaurant in OP DE bovenbeschre ven, macabre wijze, is een eind gekomen aan het avontuurlijke en misdadi ge bestaan van één van Malakka's gevaarlijkste bandieten: de terroristen leider „Shorty" Kuk.Over deze kleine Chinees, op wiens hoofd een losprijs was gesteld van f 250.000- hebben wij enkele maan den geleden geschreven, dat hij tot de onvindba- ren moest worden ge rekend, dank zij de bijna magische invloed welke hü op zijn ondergeschik ten heeft. Toch waren de mannen en de vrouw, die het hoofd van deze Shorty, die slechts 1,55 mat, de eigen lijfwacht van de terroristenleider en aan dit feit hecht men in re geringskringen te Singa pore grote betekenis. Het wijst er immers op, dat er in de boezem van de terroristenbenden on enigheid heerst. De lijf wacht van Shorty moet hebben geweten, dat de beloning van f 250.000.- niet aan haar zou worden uitbetaald, waardoor het feit van Shorty's executie door zyn eigen mensen, nog aan betekenis wint. ALLEEN DE machinist van de trein heeft een beloning gekregen, omdat hij de terroristen de over gave zo gemakkelijk had gemaakt. Shorty is met een kapmes onthoofd, en dit gebeurde in Negri Sembilan, waar hij de laatste maanden waar- schünlijk heeft vertoefd. Kort geleden was hü gepromoveerd tot secre taris van het „Border C'orumittee", waardoor hü alle communisten in twee districten van Malakka onder zijn bevelen kreeg. Ook vertegenwoordigde hy hen bü de stafbespre kingen op hoger niveau. De instructies uit Mos kou werden via Shorty aan de mindere goden in de terroristen organisaties doorgegeven. SINDS DE afkondiging van de noodtoestand op Malakka en de groot scheepse acties in het tijd nuttigden, en toen de eigenaar van de zaak met de rekening kwam, vertelden dat zü geen geld hadden en zich wil den overgeven. Met een welgevulde maag meld den ze zich bij de politie... DE GLORIETIJD van de bandieten schijnt voor bij te zijn. Tijdens de paasdagen stroomde de bevolking van Singapore het vroeger zo gevaarlüke binnenland in, evenals de Amsterdammers op mooie zomerdagen naar Zand- voort trekken. Plaatsen Plaatsen als Malacca, Ku ala Lumpur, Port Dixon en Penang kregen een stroom van badgasten te verwerken. Voor Pinkste ren verwacht men een nog groter belangstelling. Singapore heeft zeven jaren lang in een volko men isolement geleefd door de onveilige toestand in het binnenland. Het ziet er naar uit. dat aan deze situatie een einde gaat komen. De opheffing van de onlangs afgekon digde noodtoestand zal ook op economisch ge- betekenen, hoewel voor bied een enorme voor uitgang voor het land zlehtiglieid voorlopig nog wel het parool zal blijven. liefde alleen ze in het leven kon hou den," zouden er weinig Spaanse kinde ren sterven. Maar zelfs tot voor korte tijd ontbrak het vaak aan de eenvou digste hygiënische inzichten, zodat de blinde liefde van de moeders niet zel den tot een groot gevaar voor de kinderen werd. De ergste fouten werden vooral ge maakt in de voeding, zodat de doods oorzaak bij kleine kinderen in de mees te gevallen toe te schrüven was aan acute of chronische darmstoornissen. Tegenwoordig zün de moeders zo ver, dat ze zich minder aan oude huismid deltjes van verdachte waarde houden, dan naar de dichtstbijzijnde zuigelin genkliniek te gaan, de daar gegeven raad opvolgen en graag de moderne medicijnen gebruiken. Tegenwoordig komt het ook minder voor, dat moeders trachten de noodzakelijke inentingen te ontduiken. TOCH VERBAAST de vreemdeling zich erover, wat Spaanse kinderen soms door het onverstand van de ouders moeten doorstaan. Het is geen zeldzaamheid kleine peuters in de bios copen aan te treffen, waarvan de laatste voorstelling om 11 uur 's avonds be gint en tegen 1 uur 's nachts eindigt. De volgende dag moeten ze dikwijls na nauwelijks zes uur geslapen te hebben naar school! Er is maar zelden een bijeenkomst van volwassenen, waar niet ook baby's bü te vinden zün. Zelfs naar de stieren gevechten worden af en toe baby's meegenomen, die midden tussen de drukte en het rumoer in de arena de borst krijgen. Men kan er slechts het hoofd over schudden, als men ziet, dat er 's zomers tegen 2 uur 's nachts nog jongens en meisjes van de bewaar school-leeftijd op straat spelen; men moet daarbij natuurlijk wel bedenken dat het in Juli en Augustus zo warm is, dat er toch niemand kan slapen en dat het binnen de vier muren niet uit te houden is. Maar toch kan men gerust aannemen, dat de Spaanse kinderen de gezondste en vitaalste van Europa zouden zün, als ze meer zouden slapen. Ook nu reeds tonen ze een buitengewone levens kracht. Zonder dit zou de regering er niet over dromen, binnen afzienbare tüd een volk van 30 millioen mensen te leiden. In 1900 Maren het er maar 18 millioen. 1899 als absoluut monarch de Emir Ab dallah, die zün Britse adviseur had. Deze bracht de Emir ertoe aan een Brits-Amerikaanse maatschappij een olieconcessie te verlenen. Na jarenlang zoeken werd de ader aangeboord en een sprookjesachtige „boom" begon. De olieproductie van Koeweit is van 0 in het jaar 1945 gestegen tot 40 millioen ton verleden jaar. Hier hebben de En gelsen de olie, die Mossadeq hun weigerde, teruggevonden. OYER KOEWEIT en zijn heerser stortte zich nu een regen van dollars en ponden uit. De Emir maakte er ge bruik van om zich enkele liefhebberijen te veroorloven; air-conditioning in zijn twee paleizen, jachten en dure auto's, waaronder een zeven meter lange Rolls Royce, telefoons en gouden deurknop pen. Het meeste hiervan hebben de Amerikanen hem waarschijnlijk als kleine attentie bij zijn procenten cadeau gegeven. De Emir zelf is zeer bescheiden, hij gaat gekleed als een welgesteld koopman, hij drinkt niet en rookt één pakje sigaretten per week. De rijkdom, die hem in de schoot ls gevallen, moet dienen voor de moder nisering van het land. Daaronder ver staat Abdallah: geen bioscopen, geen cabarets, geen radio, maar scholen en ziekenhuizen. Zeven jaar geleden waren er in Koe weit vier lagere scholen met 650 leer lingen, tegenwoordig zijn er 31 scholen met 75000 leerlingen, jongens en meis jes, die gratis onderricht krijgen. Sana toria voor tuberculose, tandheelkundige en vrouwenklinieken hebben uitstekend opgeleide artsen en verplegers en zor gen voor gratis behandeling. De grootste verbetering is echter tn de ogen van de inwoners de filtreer- inrichting voor zeewater, die twee mil lioen dollar gekost heeft. Vroeger moest het drinkwater met schepen uit Meso- potamië worden aangevoerd. Tegen woordig kan iedere inwoner dagelqks, als hü dit wil, 25 liter water ver bruiken. ALS EEN VERRE herinnering zyn de dagen, dat Emir Abdallah zijn tijd verdreef met visvangst en valkenjacht. Tegenwoordig moet hy 12 uur per dag werken. Zyn bijzondere zorg geldt de verhindering van iedere vorm van corruptie, zoals deze in liet gevolg van snel verworven rijkdom pleegt te ont staan, en alle andere verschijnselen, die met een zo plotselinge overgang van bijbelse voorwereldlijkheid tot de modernste techniek verbonden mogen zijn. „Allah's zegen", pleegt Abdallah te zeggen, die ons ten deel gevallen is, zal niet eeuwig duren. Laten we er zo goed mogelijk gebruik van maken, zolang hy ons beschoren is!" Men behoeft dus nauwelijks te ver tellen, dat ook bepaalde andere verlok kingen, die de Seine-stad haar gasten weet te bieden, op de Emir niet de minste uitwerking hebben. Hoogheid Abdallah merkt ze niet eens op hij houdt midden in de stad, die men vroe ger het „Seine-Babylon" placht te noe men, zijn religieuze oefeningen, zijn gebeden en wassingen, zoals Moham med ze zijn gelovigen heeft voorge schreven. Wel toont hij belangstelling voor de architectonische schatten van Parijs, voor welker bezichtigheid hij zich in een machtige limousine met de vlag van zijn land een rode driehoek met „Koeweit" erop geborduurd door de stad begeeft. De Are de Triom- phe heeft hem zozeer geïmponeerd, dat hü het voornemen geuit moet hebben ook bij zich thuis een „Place de 1'Etoile" te doen ontstaan. Ook op de renbaan van Longehamps is hü gezien als Arabisch vorst moest hij zich wel paarden interesseren, maar bijzondere scherpe waarnemers beweren opgemerkt te hebben, dat de Emir zün ogen veei oplettender gericht zou heb ben op de elegante mannequins op het grasveld dan op de voor de rennen aan dravende paarden. (Adv. Ing. Mcd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1953 | | pagina 5