Het Franse bedrijfsleven door
staking lamgelegd
Hevige brand in fabriek
van poetskatoen
OOST-BERLIJN is kil en doods
Prins Bernhard hartelijk
Curacao ontvangen
Mannen van „Drietand" over
een week naar huis
Steun van alle vakbonden
De balans der krachten blijft
in evenwicht
Twee millioen man
bij actie betrokken
Verhoging melkprijs
voorgesteld
Straaljager stortte
in IJselmeer
Geallieerden leven
eigen bestaan
Adonis naar Amerika
vertrokken
Mossadeq zette de
Sjah schaakmat
Vrijdag 7 Aug. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1208
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Nog 55 West-Berlijners
sinds 17 Juni vermist
Gisteren werden 160.000
pakketten uitgereikt
op
Diepzeeduiken in
de Baai
Schade van anderhalf
millioen
EEN HEVIGE BK AND heeft gister
middag en -avond gewoed in de
poetskatoenfahriek van de N. V. S. F.
en zonen te Haaksbergen, waar dui
zenden balen katoenafval lagen opge
slagen. Eerst tegen middernacht was
de brandweer het vuur meester, al zal
het nablussingswerk nog wel enige da
Ken duren. De schade wordt geraamd
°P ruim anderhalt millioen gulden.
Piloot door schietstoel
gered
Gesprek ministers Grote
Vier in Gstaad?
De oefening zal Zaterdagnacht eindigen
Minister Staf vandaag op
inspectiebezoek
door
H. M. KOEMANS
Lofzang op Nederland
...Pauselijk schrijven
Over Polen hangt een zwarte
rampennacht
WEERBERICHT
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN.
Advertenties 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den f 1.—, elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal t 6.05, pei
maand f 2.02 bil vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen f 0.49
pRANKRIJK staat aan de rand van zijn eerste algemene staking van
overheidspersoneel sedert de oorlog. Aangemoedigd door de staking
liij de PTT, hebben de Socialistische en de Katholieke vakbonden het
overheidspersoneel en de arbeiders van de genationaliseerde bedrijven
opgeroepen vandaag vier en twintig uur te staken. De Vakbond van
Mijnwerkers en de Algemene Bond van Overheidspersoneel hebben in
afzonderlijke oproepen hun leden aangespoord te staken. Het bestuur
van de onder communistische leiding staande vakbond CGT heeft zijn
leden aangespoord de staking te steunen. Als de arbeiders het stakings
parool voor vandaag opvolgen, kan het gehele Franse bedrijfsleven tot
stilstand komen. De oproep is n.1. gericht tot niet minder dan twee
millioen personen. In vele Franse steden was de staking gisteren reeds
algemeen. De staking bij de PTT heeft zich al tot Noord-Afrika uit
gebreid. Er kwam gisteren in ons land geen post uit Frankrijk aan. De
Franse ministerraad kwain gisteravond in spoedvergadering bijeen.
JOSEPH LANIEL
....voor hete vuren....
IIET FRANSE kabinet heeft besloten
n personeel op te roepen om het in-
tercommunicaal telefoonverkeer in be
drijf te houden. Door de staking kun
nen slechts automatische telefoon
verbindingen tot stand komen. De mi
nisterraad besloot tevens de electrici-
teisvoorziening te verzekeren. In een
verklaring wordt gezegd, dat bepaalde
ambtenaren als zij staken, onmiddellijk
kunnen worden geschorst. Voorts werd
vrijheid om te werken beloofd, het
geen wil zeggen, dat „posten" onwettig
Met het oog op de ontwikkeling der
melkinkooppriizen heeft de Algemene
Vereniging voor Melkvoorziening te
's-Gravenhage gemeend te moeten be
sluiten aan de consumptiemelkhandel
in westelijk Nederland te adviseren,
met ingang van 9 Aug. de prijs voor
consumptiemelk met één cent per liter
te verhogen.
Sedert de onlusten van 17 Juni wor
den nog 55 West-Berlijners vermist.
Zij zijn spoorloos verdwenen, aldus
heeft de Westberlijnse politie gisteren
bekendgemaakt.
Na 17 Juni waren ruim 400 West-
Berlijr.ers als vermist opgegeven, doch
Voor het merendeel ziin zij terugge
keerd of hebben zil bericht omtrent
hun verblijfplaats gezonden-
is en personen, die willen werken dit
kunnen doen. Het niet nakomen van
een regeringsbevel om het werk te
hervatten, kan worden gestraft met
ontslag, verlies van rechten op pen
sioen en mogelijk gevangenisstraf.
Premier Laniel heeft verklaard, dat
de dagen of uren, dat is gestaakt in
geen geval zullen worden uitbetaald.
De staking is, zoals gemeld, afge
kondigd uit protest tegen de plannen
van de regering om de pensioenge
rechtigde leeftijd van 60 op 62 jaar te
brengen. Voorts eisen de arbeiders
diverse loontoeslagen.
De staking onder het personeel van
de PTT, waarmee de actie gisteren be
gon, breidde zich over het gehele land
uit. Het luchtpostvervoer en de ge
wone diensten van de posterijen en de
telegraaf werden lamgelegd. De nieu
we stakingsgroep voor heden is o.a.
gericht tot staatsambtenaren, personeel
van gas- en electriciteitsbedrijven,
spoorwegen, ziekenhuizen, mijnwer
kers, arbeiders van tabaks- en luci
fersfabrieken en alle andere regerings-
employé's. Alle vakverenigingen in
Frankrijk hebben zich nu achter de
staking van vandaag geschaard. De
stakingsgolf schijnt de autoriteiten te
hebben verrast. Normaal heerst in
deze tijd van het jaar arbeidsvrede,
doordat de arbeiders van hun vacantie
genieten.
Volgens officiële schattingen zijn gis
teren 160.000 voedselpakketten in West-
Berlijn aan Oost-Berlijners en Oost-
Duitsers uitgereikt. De bijzondere con
trole in de Oostduitse treinen naar
West-Berliin is bijna geheel afgelopen.
Ook werden minder pakketten in be
slag genomen. De propaganda tegen de
voedseluitreiking nam toe, ook cte con
trole op de identiteitskaarten door de
Oostduitse politie is verscherpt. In
Oost-Berlijn werd de uitreiking van
inbeslaggenomen Dakketten onder be
scherming van de Volkspolitie voort
gezet.
JK HEB EEN prachtige vliegtocht
gemaakt en vind het heerlijk
weer op Curacao te zijn. Er is hij
U altijd zo'n prachtige zon en zulk
prachtig weer. Het spijt mij, dat
mijn bezoek zo kort moet zijn en
dat niet alle eilanden bezocht
kunnen worden. Het bezoek aan
Aruba moet helaas ook maar zeer
kort zijn. Ik wil U graag de har-
telijke groeten van de Koningin
overbrengen en van de kinderen,
waar ik juist ben geweest. Deze
woorden sprak Prins Bernhard
kort nadat hij gisteren op het
vliegveld Hato op Curacao was
geland om een bezoek aan de
Nederlandse Antillen te brengen.
Precies op het vastgestelde tijdstip
landde het Amerikaanse militaire
vliegtuig, waarmee de Prins van de
Ver. Staten naar hier was komen vlie
gen. Korte bevelen klonken en als een
man presenteerde de erewacht, be
staande uit honderd man van het
corps mariniers, het geweer, terwijl de
politiekapel het Wilhelmus speelde.
Vier Fireflies van de Marine Lucht
vaart Dienst stegen op om de Prins
een luidruchtige groet te brengen.
Alvorens de erewacht te inspecte
ren, werd de Prins, gekleed in admi-
raalsuniform, begroet door een comité
van ontvangst, welke o.a. bestond uit
gouverneur Struijcken, de voorzitter
van de Staten der Ned. Antillen mr
Da Costa Gomez en de bevelhebber
der Kon. Marine. Ook de diplomatieke
vertegenwoordigers van de V.S., Ar
gentinië en Santa Domingo waren
aanwezig. Vele bewoners van Curagao
waren naar het vliegveld gekomen om
de Prins toe te juichen. In een open
Buick reden Prins en Gouverneur
vervolgens naar het Paleis van de
gouverneur. Duizenden juichten ook
nu weer de Prins toe. In het Paleis
werden talrijke autoriteiten aan de
Prins voorgesteld.
Omstreeks half drie gistermiddae
schoot plotseling een steekvlam uit een
baal katoenafval in een loods van de
fabriek. De vlammen grepen zeer snel
om zich heen en in een minimum van
tijd stond de gehele loods in lichter
laaie. De arbeiders konden zich net uit
de voeten maken. De brandweer bond
de strijd aan met veertien stralen, doch
niettemin ging de loods geheel verlo
ren. Ook een aangrenzened loods vatte
vlam en brandde tot de grond toe af.
De vuurzee, welke werd aangewak
kerd door de straffe wind. woedde
op een terrein van 2500 m2 en was tot
in de verre omgeving zichtbaar. Dikke
zwarte rookwolken trokken over
Haaksbergen en de zon werd verduis
terd.
Brandende vlokken katoen, die In de
richting van het dorp dreven, veroor
zaakten voorts tal van angstige ogen
blikken.
Daarna maakte de Prins en zijn ge
zelschap een rondrit over het eiland.
Overal wapperden de vlaggen en
stonden de mensen rijen dik om de
vriendelijk lachende Prins te begroe
ten. Een kleine, verlegen peuter bood
de Pruis een bos bloemen aan.
Gistermiddag ging Prins Bernhard
in de Piscaderabaai zwemmen en
diepzeeduiken. Ook zou h'J trachten
met een hem ter beschikking gestelde
camera diepzee-opnamen te maken.
De eerste dag van het bezoek van de
Prins werd besloten met een receptie
in het fort Amsterdam, waar duizend
gasten hun opwachting bij Z. K. H.
maakten. De binnenplaats van het
Fort was met kleurige lampjes ver
sierd. Er werd gedanst. Later op de
avond werden dansen uit de oude sla
ventijd uitgevoerd. De Prins sprak met
vele gasten. Tegen het middernachte
lijk uur kwam aan de receptie een
eind.
Gistermiddag kreeg een Thunderjet-
straaljager van de vliegbasis Volkel
motorstoring, toen het toestel zich op
zesduizend meter hoogte boven het
IJselmeer bevond. De piloot, de 22-
jarige sergeant-vlieger J. Hommerson
uit Amersfoort, kon de straaljager met
zijn schietstoel verlaten en parachu
teerde in het oostelijk deel van het
IJselmeer, waar hij vrijwel onmiddel
lijk door een passerend vaartuig werd
opgepikt. De Thunderjet was reeds met
een daverende slag in het IJselmeer
gedoken.
Het Zwitserse wintersportcentrum
Gstaad heeft het Zwitserse ministerie van
buitenlandse zaken verzocht de voorge
stelde vier-mogenhedenconferentie in
Gstaad te houden. De Zwitserse regering
had in Juli medegedeeld, dat zij er geen
bezwaar tegen heeft, dat de conferentie
op Zwitsers gebied wordt gehouden, maar
alle vier grote mogendheden dienden
zulks te verzoeken.
In een aantal Italiaanse steden wor
den op het ogenblik stakingen gehouden
als protest tegen het ontslag van arbei
ders in verscheidene industriële bedrij
ven.
(Van een onzer redacteuren)
(JENERAAL J. G. WARRINGA, commandant van de Derde Divisie
heefl gisteravond bekend gemaakt, dat de oefening „Drietand" om
twaalf uur in de nacht van Zaterdag op Zondag eindigt. Een etmaal
later beginnen de voorbereidingen voor de terugmars naar de mo«
bilisatiecentra, welk vervoer Maandag overdag plaats vindt. Drie dagen
zijn dan nog nodig om uitrustingstukken, materialen en voertuigen van
de Derde Divisie weer op te slaan in de mobilisatiedepots.
QNMIDDELLIJK na de aankomst in
het concentratiegebied hebben de
onderdelen van de Derde Divisie hun
gevechtsstellingen ingenomen.
Vanmiddag brengen minister ir Staf
en de staatssecretaris van Oorlog, mr
F. J. Kranenburg, een inspectiebezoek
aan het operatiegebied, waar elk ogen
blik de aanval van de Commando
troepen, die stellingen aan de Oost
zijde van de Maas hebben betrokken,
kan worden verwacht. Verondersteld
wordt, dat de mannen met de groene
baretten in de komende nacht zullen
trachten, de Maas over te steken om
het verdedigingsgebied te infiltreren.
Enige grensincidenten wijzen hierop.
Tijdens de oefening Drietand von
den enkele militairen op een water
wagen even een ogenblik om zich
te scheren.
[^ERLIJN, 3 Augustus. De Duitse chauffeur, die ons in een Ame
rikaanse auto door de Russische sector reed, was bij het passeren van
de „grens" opvallend nerveus. De jonge „Volkspolizist" men zegt
„Vopo" die de wacht hield bij het onzegbaar lelijke, machtige,
smakeloze gedenkteken op bet communistische heldenkerkhof in Trep-
tow (Z.O.-Berlijn) gaf op mijn verzoek vriendelijk inlichtingen. Toen
hij klaar was, zei hij „Auf Wiederschen", hetgeen werkelijk te veel van
me gevergd was, zodat ik maar met een „Gruess Gott" antwoordde.
Daarop reageerde hij niet. Er leeft in de Westberlijners een geweldige
vrees voor de Oostelijke sector. Indien je zegt, dat je van plan bent
„er" eens te gaan kijken, willen deze mensen je bijna vasthouden. Ze
bezweren je geen dwaze dingen uit te halen. Men kan immers nooit
weten, wat die Vopo voor plannen heeft. Om over de Russen maar hele
maal te zwijgen .Het kan verbeelding geweest zijn, maar zelfs de auto
van de Amerikanen scheen me niet genoegzaam te beschermen, hoewel
diezelfde Westberlijners om het hardst verklaren, dat de „Russen"
tegen de Amerikanen niets durven. Hier ligt, geloof ik, één van de kern
punten van de Berlijnse rommelpot.
V
CR is in Oosten en Westen een voort
durend pogen de balans in even
wicht te houden. Elkaar vliegen af te
vangen op het vlak van het prestige.
Het heeft geen zin de vraag te stellen
hoe men ter wereld ooit op de gedach
te is gekomen om Berlijn in vieren te
snijden, zoals is gebeurd. Een beter en
meer afdoend middel om moeilijkhe
den te veroorzaken had beslist niet ge
vonden kunnen worden. Het zij zo: dc
vier stukken ziin er. De moeilijkheden
ook, ma., even belachelijk het is zich
te verdiepen in „wat dan wel" had
mo-.ten geschieden, even practisch is
het om aithans naar het uiterlijk sys
teemloos de gebeurtenissen van iedere
dag met kracht tegemoet te treden.
Voor die „koude" oorlog zijn geen
troepen nodig. Hoewel men zich aan
koud vuur danig kan branden. De
geallieerden hebben in Berlijn dan
ook geen troepen. Het aantal, dat ik
overigens niet zal noemen, is eigenlijk
.e verwaarlozen tegenover de Russi
sche macht.
Dat is het duidelijke spel, dat de
Amerikanen zo beeldend „Berlin-
IRWMnifHillllllllill!lllillllll|l||ltlllj||llltinillflllllll1lllillll[llllill!lllli!llll!l!l!llillll!illlllIIIIIHIII
lllll
madness" noemen. En dat maar één
keer goed mis moet lopen om de
grootste ongelukken te veroorzaken.
Maar h t gaat niet mis, zegt men me'
een ietwat sinistere „sense of humour
Welaan, dan ben ik zo vrij deze toe
stand een uitermate beangstigende
balance of power te dopen.
Ik zal de laatste zijn om de West-
Berlijners kwalijk te nemen, dat zij
het stoffelijke boven het geestelijke
kiezen. Ik schreef in een van mijn
\orige brieven, dat je in Berlijn tegen
de materie opbotst. Voor die Berlij-
ners is er het werk (maar waartoe?
En bovendien zijn er nog een dikke
200.000 werklozen,) eten (om te leven,
zolang de kans bestaat), feest en vrou
wen. In een vorm, waarvan de bui
tenstaander zich geen voorstelling kan
maken. Ik heb ergens een francophie-
le inslag. De genoegens van Parijs zijn
niet altijd geschikt voor onmondige
kinderen en soms ook ongeschikt voor
zich mondig noemende volwassenen,
maar de verstrooiing van Berlijn is
„Duitser" indien de lezer me be
grijpt dus meer met de klompen.
In Berlijn is de wereld een dansfeest,
de vloer een spiegelgladde, de entou
rage vulkanisch.
Midden in deze ruïneuze overblijf
selen van een stad leven Amerikanen,
Britten en Fransen een volkomen
eigen bestaan. Vooral de eersten heb
ben van hun levenswijze een cultus
gemaakt. Zij slagen er klaarblijkelijk
altijd in een stuk Amerika naar el
ders te verhuizen met cafetaria, wa
renhuis, kapper, schoenpoetser en al.
Hun personeel is Duits. Bij de RIAS,
de Amerikaanse radio, bijvoorbeeld
werken zes Amerikanen in topfuncties
met 500 Duitsers. Van een sterke ver
broedering heb ik niets kunnen mer
ken. Zij staan inderdaad buiten „West-
Berlijn" en houden er een soort hoog
hartigheid op na, die enerzijds onmis
kenbaar bewondering afdwingt, van
de andere kant de Duitsers gelegen
heid geeft openlijk met niet vleiende
opmerkingen te komen. Het kan de be
zetter niets schelen, omdat allen we-
tc.i, dat de strijd om het prestige niet
voortgezet zou kunnen worden, indien
de drie Westelijken zich zouden terug
trekken. Werken in Berlijn is dus een
zaak van sterke zenuwen, snelle beslis
singen en lichtelijk cynische levens
houding geworden. Een geweldig ple
zier, wanneer de een of ander erin
geslaagd is de Rus een hak te zetten
Dit „genoegen" is overigens weder
zijds. Waarom zouden de Amerikanen
niet erkennen, dat de communisten
handige tegenspelers zijn?
(Zie verder elders in dit blad)
De oorlogstoestand is echter nog niet
afgekondigd, maar dat kan een kwes
tie van enkele uren zijn.
Omdat de Zondagsrust in acht
wordt genomen kan pas in de nacht
van Zondag op Maandag met de voor
bereiding van de terugmars naar de
mobilisatiecentra worden begonnen.
Vandaar dat het transport van de co
lonne pas Maandag bij daglicht kan
geschieden.
Vrijdagmorgen zal de Derde Divisie
gereed zijn om weer met groot verlof
te gaan. De mannen zwaaien dan
's middags om één uur af.
nE 43-JARIGE AMERIKAAN Harold
J. Adonis is gistermiddag, na een
verblijf van vijftien maanden in Am
sterdam waarvan bijna zes in het
huis van bewaring aan boord van
de „Veendam" gegaan om naar zijn
vaderland terug te keren.
Indien hij bij ziin aankomst in de
Verenigde Staten wordt gearresteerd,
zal een waarborgsom voor hem wor
den gedeponeerd. Bij ziin vertrek ver
klaarde de heer Adonis, dat de prin
cipiële beslissing der Nederlandse
justitie opnieuw een voorbeeldige blad
zijde aan de geschiedenis der Neder
landse gerechtigheid had toegevoegd.
Hij voegde er aan toe. dat hii in de
moeilijkste uren van ziin leven in Ne
derland een sympathiek medeleven en
een onbevooroordeelde pers had ge
vonden. De heer Adonis had ten af
scheid een gedicht geschreven, dat een
lofzang is op Amsterdam, de bollen
velden. de vTiiheidslievendheid en an
dere typisch Nederlandse zaken.
Premier Mossadeq van Perzië zal
binnenkort een nieuw decreet uitvaar
digen, waarin de Sjah van zijn reste
rende bevoegdheden wordt ontheven,
aldus is in goedingelichte diplomatieke
kringen in Bagdad verklaard. Dit zou
één van de stappen zijn, die Mossadeq
zou hebben besloten te ondernemen om
te geraken tot een bestuur geheel vol
gens eigen inzicht.
In genoemde kringen verklaarde
men, dat Mossadeq algemene verkie
zingen zou uitschrijven, nu Maandag
de bevolking van Teheran zich in over
weldigende meerderheid voor ontbin
ding van de Tweede Kamer heeft uit
gesproken.
In kringen in Teheran is vernomen,
dat de premier zijn kabinet zal wijzi
gen en daarin waarschijnlijk enige le
den van de communistische Toedeh-
partij zal opnemen. Deze kringen ver
wachten voorts een zuivering van de
politie en de strijdkrachten.
De Paus heeft gisteren de Rooms-
Katholieke geestelijkheid en de gelovi
gen van Polen opgeroepen standvastig
te blijven onder de „communistische
vervolging" en „de eenheid te bewaren
teneinde de moeilijke toestand te boven
te komen".
In een schrijven ter gelegenheid van
het feit, dat het op 17 September a.s.
700 jaar geleden zal zijn, dat Stalislaus,
die in 1079 door de Poolse koning Bo-
leslaus werd gedood toen hij een mis
opdroeg, heilig werd verklaard, zegt de
Paus o.m.: „Over het immer vrome en
gelovige Polen heerst een zwarte ram
pennacht. Maar door de duistere scha
duwen, die over uw vaderland liggen,
schijnen als schitterende sterren uw
deugden, welke door de kerk van God
in de gehele wereld reeds lang wor
den bewonderd".
EDEN NAAR ZUID-AFRIKA EN
GRIEKENLAND.
Eden. de Britse minister van Buiten
landse Zaken, zal Zaterdag naar Zuid-
Afrika vertrekken en daar een week
vacantie nemen Daarna gaat Eden
naar Griekenland. Hoelang hii in Grie
kenland zal blijven is nog niet bekend.
Verwachting tot hedenavond:
DROOG WEER
Wisselende bewolking en droog
weer. Matige tot zwakke wind,
aanvankelijk tussen Noord er.
West. later uit uiteenlopende
richtingen. Dezelfde temperatu
ren als gisteren of iets hogere.
Zaterdag: Zon op 5.12, onder 20.18.
Maan op 3.37, onder 19.46,
