Geen voldoende meerderheid
voor India's deelneming
Stakers contra
politie in
Angers
V.S. en Engeland tegen debat
over kwestie Marokko
Reisbeperkingen voor Russen
in NAVO-landen verzacht
VN-commissie eindigt debat
over politieke conferentie
De „Kroonprins Frederik" wordt geborgen
De bromfiets en het bekende
„zwarte bordje"
Incident
Wolthuis blijft nu
ook in bewaring
Mau Mau zou strijd
staken
Adenauer sprak met
Conant
RAMPENFONDS
ONTVING 130
MILLIOEN
Vrijdag 28 Aug. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1226
Dagblad voor Den HelderKoegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Van drie NESB-leiders is
er één voorlopig vrij
Minister Van de Kieft naar
de States
Eerste paal geslagen voor
tweede tuinstad
Laatste woord is aan de
Algemene Vergadering
,Eén goede daad per dag
Geen gesprek - van - vier
verwacht in Bonn
ANWB vraagt medewerking van Gedeputeerde Staten
Rij wielpadennet omvat
ruim 8000 km
Geen bedreiging van vrede en veiligheid
Afgezette sultan vraagt
schadevergoeding
Antwoord op Sovjet
maatregel
Voor wie geld heeft
WEERBERICHT
Directie:
j. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
[Jt.1 niet naar uit, dat India zal kunnen deelnemen aan de poli
tieke conferentie over Korea. Weliswaar heeft de politieke commissie
oer V.N. zich gisteren met 27 tegen 21 stemmen en elf onthoudingen uit
gesproken voor uitnodiging van dit land, maar het desbetreffende voor
tel van Engeland, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland zal in de Alge
mene Vergadering een meerderheid van tweederde nodig hebben, wil het
kur.nen worden aanvaard. Gezien de volkomen gelijke samenstelling van
beide organen is de kans hierop nihil. Heden komt de Algemene Verga
dering bijeen om zich hierover uit te spreken. Aanzienlijk groter was de
meerderheid voor het voorstel, om de Sovjet-I nie uit-te nodigen tot
deelneming, nl. 55 tegen twee stemmen bij twee onthoudingen. Maar
Wysjinsky leed op dit punt toch een pijnlijke nederlaag, aangezien de
commissie de clausule handhaafde: „mits de andere communistische
partij dit wenst", waartegen hij zich had verzet. Evenzeer strandde
zijn voorstel, om voor de politieke conferentie slechts vijftien landen uit
te nodigen, waaronder een aantal neutrale. Uit werd met 41 tegen vijf
stemmen, bij dertien onthoudingen verworpen.
Evenals de algemeen leider der
N.E.S.B., Paul van Tienen, zal ook
de landelijk leider van deze bedenke
lijke organisatie, rar. J. Wolthuis uit
Groningen, voorlopig in hechtenis blij
ven.
De rechter-commissarls te Amster
dam heeft gistermiddag het bevel tot
bewaring gegeven. Dit bevel kan na
zes dagen nog een keer door hem'
worden verlengd. Acht men het dan
nog nodig mr Wolthuis vast te hou
den, dan moet de voltallige rechtbank
een bevel tot voorlopige hechtenis
uitvaardigen, dat 30 dagen van kracht
is, maar een onbepaald aantal malen
met die termijn kan worden verlengd.
Van de drie gearresteerde NESB-lei-
ders, is dus alleen A. M. Kruit, werk
groepsleider van Amsterdam, op vrije
voeten gesteld, in afwachting van het
proces.
Minister 3. van der Kieft. de sleutel
bewaarder van 's lands schatkist, zal van
middag met de „Nieuw Amsterdam" uit
Rotterdam naar Amerika vertrekken
Daar zal hij onder meer de jaarvergade
ring van het internationale monelaire
fonds bijwonen.
Twee werklieden met handen als ko
lenschoppen stonden gistermiddag ir H.
B. J. Witte, de minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting, terzijde,
toen deze bewindsman een heimachine
in werking stelde, welke de eerste paal
sloeg voor de nieuwe tuinstad van Am
sterdam, „Geuzenveld".
Vooraf had de minister een rede uit
gesproken, waarin hij o.m. zeide, dat
het Amsterdam gelukt is de noodzake
lijke uitbreiding van de stad tot meer
menselijke proporties terug te bren
gen, waardoor de nieuwe stad een te
huis is geworden voor de grote nieu
we gemeenschappen.
De paal, die door minister Witte
werd geslagen, was de eerste van de
twintigduizend betonnen reuzen, wel
ke de vijfduizend woningen van de
nieuwe tuinstad zullen dragen.
Met assistentie van een hei er wordt
de eerste paal in de grond gedreven.
HE COMMISSIE heeft er zich voorts
mee acoord verklaard, dat de be
slissingen der Algemene Vergadering
door de secretaris-generaal ter kennis
van de communistische landen zuilen
worden gebracht. Tenslotte is met 43
tegen vijf stemmen bij twaalf onthou
dingen uitgemaakt, dat alle landen, die
met strijdkrachten aan de oorlog in Ko
rea hebben deelgenomen, ter politieke
conferentie vertegenwoordigd kunnen
zijn. Buiten de Zuidkoreaanse delegatie
zullen dus nog vertegenwoordigingen
van zestien landen kunnen komen. Van'
Amerikaanse zijde verwacht men cen
ter, dat slechts acht landen van dit
recht gebruik zullen maken. De Ver
enigde Staten zullen zich met de „an
der- zijde" in verbinding stellen over
de datum waarop en de plaats waar He
besprekingen zullen worden gevoerd.
De conferentie moet uiterlijk op 26 Qc-
tober beginnen.
Tijdens de stemming over de verschil
lende voorstellen maakten enkele spre
kers zeer critische opmerkingen aan
gaande de houding der Sovjet-Urne.
De Britse gedelegeerde, Sir Gladwyr.
Jebb, vroeg zich op zeker moment af,
of de Russen eigenlijk wel een poli
tieke conferentie wensten en zijn Ame
rikaanse confrater, Lodge, viel hem
bij door Wysjinsky ervan de beschuldi
gen, dat hij in nauwelijks verholen
woorden dreigde met een communis
tische boycot der conferentie, tenzii de
Sovjet-Unie zeggenschap zou krijgen
over het aanwijzen der niet-communis-
tische deelnemers.
Wysjinsky ging hierop later in door
te zeggen, dat hij niet had willen drei
gen. Hij had slechts willen doen uit
komen, dat het inzicht der Algemene
Vergadering ter kennis diende te wor
den gebracht van de Chinees-communis
tische en de Noordkoreaanse regering.
Alleen op deze wijze zou volgens hem
een grondslag kunnen worden gevon
den voor voortzetting der besprekin
gen.
Daarmee dresseerde hij enigermate
de slechte indruk, welke de „onverzoen-
lijkste redevoering welke hij ooit had
gehouden" - de kwalificatie is van Sir
Gladwyn Jebb - bij de afgevaardigden
had achtergelaten. Een redevoering,
welke Lodge had genoopt tot het aan-
hale van een oud Amerikaans gezegde.
,.Dc heer Wysjinsky", zo had hij gezegd,
..heeft voor de zoveelste maal in zijn
leven de kans voorbij laten gaan om
zijn mond te houden".
Het is thans aan de Algemene Ver
gadering, om de uiteindelijke beslui
ten te nemen.
In Wenen spreken de bevolking en
de pers tegenwoordig over „de dage
lijkse goede daad van de Sovjet-Unie".
In de afgelopen twee maanden is vrij
wel geen dag voorbijgegaan, zonder
dat de Russische hoge commissie de
een of andere concessie jegens Oosten
rijk bekend maakte. Gisteren bestond
deze goede daad bv. uit het vrijgeven
van elf woningen. Er zijn er in de
afgelopen maanden ook geweest van
belangrijker allure. Zo werden de
diplomatieke betrekkingen met Oos
tenrijk hersteld, de controle langs de
grens der Russische zone afgeschaft en
de censuur opgeheven.
Volgens een bericht in een Inheemse
krant in Kenya heeft de Mau-Mau-lei-
der Dedan Kimathi zijn oorlogsleiders be
vel gegeven, de wapenen neer te lejgen
en de strijd te staken. Het blad ontleent
dit nieuws aan een brief, welke van Ki
mathi afkomstig zou zijn.
De consultatie van dc Wcstduitse
regering door de Westelijke geallieer
den over de antwoordnota aan de Sov
jet-Unie is Donderdag begonnen met
een eerste gedachtcnwisscling tussen
dr Adefiauer en de Amerikaanse hoge
commissaris dr Conant.
Men rekent er in Bonn op. dat de
nota volgende week aan Moskou zal
worden verzonden en dat de Westelijke
mogendheden een einde September in
Zwitserland te houden conferentie zul
len voorstellen.
In Bonn betwijfelt men sterk of het
tot een conferentie zal komen, daar
men geneigd is aan te nemen, dat de
Sovjet-Unie niet van zins is op de
Westelijke voorwaarden in te gaan en
thans veeleer een consolidatie van haar
regiem in de Sovjet-zone zou nastre
ven.
Het Nationale Kampenfonds heeft
tot Dinsdag een bedrag van 130 mil-
liocn gulden ontvangen. Nog steeds
komen geldelijke bijdragen voor de
slachtoffers van de watersnoodramp
uit binnen- en buitenland binnen.
In de periode van 2 Maart tot en met
31 Juli jJ. werden cp de postinrichtin-
gen 38 080 bijzondere chèu lts <be'®
lingsopdrachten) uitbetaald, uitgege
ven door de stichting „Nationaal Ram
penfonds" tot een totaalbedrag van
f 14.687.095,74.
70ALS bekend, is het de bromfietsers
sinds 1 Augustus verboden, al brom
mende gebruik te maken van de plat
telandsrijwielpaden met het zwarte
bordje, tenzij van dit verbod onthef
fing is verleend. De ANWB, die zich
reeds eerder tegen dc afsluiting van
dit rijwielpadennct (in totaal ruim
X000 kilometer!) had uitgesproken,
heeft nu een brief geschreven aan alle
colleges van Gedeputeerde Staten en
erop gewezen, dat deze paden niet
alleen op uitnemende wijze voorzipn
in de toeristische en sociale behoef-cn,
daar zij zeer belangrijke recreatiege
bieden ontsluiten, doch gaandeweg
tevens een belangrijk woon- en werk
verkeer per rijwiel en in het verleden
ook per bromfiets tot zich hebben ge
trokken.
HIT lichte verkeer kon zich aldus op
u veilige wijze langs de kortste route
afwikkelen. Een deel van dit rijwiel-
padennet is tot stand gebracht door een
aantal, tot dat doel gestichte rijwiel
padverenigingen, die hiervoor provin
ciale en gemeentelijke subsidies ont
vangen. Het overige deel ressorteert
onder diverse instanties, zoals provin
cie, gemeente, waterschap, polderbe
stuur e.d.
Van het totale net, aldus de ANWB,
komt ongeveer tien procent in aan
merking voor natuurgebied, waarin de
rust gehandhaafd dient te blijven. De
overige 90 procent vervult echter een
zodanig belangrijke toeristische en
sociale functie, dat deze paden stellig
niet aan het bromfietsverkeer onttrok
ken mogen worden. Wanneer men een
bromfietser immers hei rijden met in
geschakelde motor verbiedt, zo zegt
de ANWB, staat dit gelijk met hem
het gebruikmaken van de rijwielpaden
te ontzeggen.
De ANWB vraagt nu de colleges van
Gedeputeerde Staten, om zich bij het
plaatsen van de bordjes „rijwielen met
hulpmotor toegestaan" door voren
staande overwegingen te laten leiden
en te bevorderen, dat deze aanduidin
gen met spoed worden aangebracht.
rnige tijd geleden hebben Nederlandse
en Amerikaanse instanties in Den
Haag een uitgave voorbereid, waar.a
de betekenis van de Amerikaanse hulp
voor de opbouw van de Nederlandse
defensie werd uitgezet. Bij deze voor
bereiding ontstond er tussen de Ameri
kaanse Voorlichtingsdienst hier te lan
de en de Nederlandse Legervoortich-
tingsdienst een verschil van mening,
niet over de inhoud van het boekje,
maar over de typografische uitvoering.
De Legervoorlichtingsdienst meende ie
dere verantwoordelijkheid voor het
uiterlijk te moeten afwijzen, doch was
niettemin bereid een deel van de ver
spreiding op zich te nemen.
Dit is zonder twijfel een bijzonder
onbetekend verschil van mening, dat
waarschijnlijk mede zijn grond vindt in
de omstandigheid, dat wij Nederlanders
gaarne in alle opzichten naar volmaakt
heid streven.
Er zou niets zijn gebeurd, indien de
New York Times jongstleden Zaterdag
niet een opvallend artikel afdrukte,
waarin deze toch als ernstig en be
dachtzaam bekendstaande krant mee
deelde, dat Amerikaanse autoriteiten
in Den Haag verklaren, dat de Ne
derlandse weigering niet is ingegeven
door aesthetische bezwaren, maar door
de wens het Nederlandse publiek niet
in te lichten over de Amerikaanse steun
voor het Nederlandse militaire appa
raat.
Daarmee is een onbetekend voorval
geplaatst op een geheel ander niveau.
Wij zouden geneigd zijn te zeggen, dat
wij de Amerikaanse zegsman in Den
Haag helemaal niet ernstig behoeven
te nemen, zolang wij niet weten welke
fun hij uitoefent. Zijn opmerking
heeft evenwel tot gevolg gehad, dat
iedere lezer van het Amerikaanse blad
de indruk moet krijgen, dat Nederland
de Amerikaanse hulp poogt te verhul
len. Wij hebben er geen enkele behoef
te aan onzerzijds deze zaak op te bla
zen. Het lijkt ons evenwel uiterma'e
nuttig, dat zo spoedig mogelijk offi
cieel bekend wordt gemaakt, dat de
woordvoerder in de New York Times
geen enkel recht had een verklaring in
deze zin af te leggen.
Het Nederlandse volk weet veel te
goed welke steun het van de Amerika
nen heeft gekregen en nog krijgt. Het
zou bijzonder jamnier zijn, indien door
een ridicule kleinigheid een stemming
van onbehagen tussen de Verenig,
de Staten en Nederland zou wor- Dl
den gewekt.
De in April in de haven van fJar-
tvich uitgebrande en gezonken
„Kroonprins Frederik", het
trotse Deense vlaggeschip, wordt
nu geborgen. Een overzicht van
de tperkzaamheden
Drieduizend stakers hebben gister
avond gepoogd, het stadhuis van de
Franse stad Angers te bestormen. Hun
poging mislukte, doordat de politie
hen met traangasbommen en gummi
knuppels een warme ontvangst bereid
de. Hierbij zijn drie politiemannen en
verscheidene stakers gewond De toe
stand van een der gezagdragers is ern
stig
De stakers rukten r.aar het stadhuis
op onder het roepen van leuzen tegen
de Franse regering, nadat zij een ver
gadering hadden gehouden Een dele
gatie werd in het gebouw toegelaten
en door een beambte ontvangen Het on
derhoud was nog maar goed en wel aan
de gang, toen de mannen, die buiten
waren gebleven, met stenen naar de ra
men begonnen te gooien en naar de in
gang opdrongen Om erger te voorko
men, greep de politie toen in, waarna
er gevechten ontstonden De omgeving
van het stadhuis werd afgezet, waarna
de politie met behulp van traangas de
ingang vrijmaakte In de aangrenzende
straten ontstonden vervolgens versprei
de gevechten Uiteindelijk werd de or
de hersteld
nE VERTEGENWOORDIGERS van Amerika en Engeland in de Veiligheids-
iaad hebben medegedeeld, dat zij zullen tegenstemmen, wanneer er een
beslissing moet worden genomen over de vraag, of de kwestie-Marokko op de
agenda van de Raad dient te worden geplaatst. De Amerikaanse afgevaardigde
Her.ry Cakot Lodge achtte het duidelijk, dat de gebeurtenissen in Marokko
geen bedreiging van de internationale vrede en veiligheid vormden en dat het
hier niet ging om eèn oordeel over het kolonialisme. Jebb, de Engelse gedele
geerde, onderschreef het Franse standpunt, dat de Raad in deze niet bevoegd
is. Hij rr.eende bovendien, dat het hier een binnenlandse kwestie betreft van
ecu bepaald gebied, dat protectoraat zijnde slechts via Frankrijk een
klacht zou hebben kunnen indienen. Hiermee slaat welhaast vast, dat van de
door vijftien Arabisch-Aziatische landen gewenste behandeling van dc toestand
in Marokko in de Veiligheidsraad niets zal komen.
Sidi Mohammed ben Joessef, de afge
zette sultan van Marokko, heeft de
Franse regering verzocht, hem hon
derd millioen gulden uit te keren als
eerste termijn van een schadeloosstel
ling, waarvan het totale bedrag r.og
niet bekend is. Voorts heeft hij ge
vraagd, al zijn familieleden, in net ge
heel honderd personen, zijn balling
schap op Corsica te laten delen.
Vermoedelijk overweegt de Franse
regering, hem naar Frankrijk over te
brengen, aangezien op Corsica nog
steeds geen geschikt verblijf voor hem
is gevonden.
In Marokko is de censuur opgeheven.
In Thailand is nog eet\ hoge officier
gearresteerd in verband met de dezer da
gen ontdekte samenzwering tegen de re
gering.
VERSCHILLENDE landen hebben de
beperkingen van de bewegingsvrij
heid voor Russische burgers op hun
gebied aanzienlijk verzacht, nu de
Sovjet-Unie ten aanzien van Westelijke
onderdanen binnen haar landsgrenzen
overeenkomstige maatregelen heeft ge
nomen. Het besluit hiertoe Is kortelings
reeds genomen op een bijeenkomst van
de Atlantische Raad.
In Frankrijk mogen Russische bur
gers thans door het gehele land reizen
mits zij hiervan een paar dagen tevo
ren het Franse ministerie van Buiten
landse zaken op de hoogte stellen en er
van die zijde geen bezwaren komen
Zij mochten eerst slechts verblijven in
het gebied van Parijs.
In Engeland mogen Russische diplo
maten zich vrij bewegen binnen een
afstand van 55 kilometer van de Britse
hoofdstad. De grens was tot dusverre
veertig kilometer. Daar buiten moest
toestemming worden gevraagd van bet
Britse ministerie van Buitenlandse Za
ken; deze werd nooit geweigerd.
Ook in de VS houden de verzachtin
gen een verruiming in van het gebied,
waarbinnen zich de Russen zonitr
voorafgaande toestemming mogen be
wegen. In Nederland tenslotte is de
grens van het „vrije gebied" naar het
Oosten verlegd tot het Amsterdam-
Rijn-kanaal.
Wie als Phileas Fogg, de hoofdper
soon uit Jules Verne's boek, een reis
om de wereld in 80 dagen wil maken,
krijgt nu de gelegenheid dit op een bij
zonder comfortabele wijze te doen, zij
het dan in 85 dagen en lagen een prijs,
die de meeste mensen zelfs in Ame
rika wel zal afschrikken: 15.000 dol
lar.
De Pan American World Airways
gaat nl. in samenwerking met House
of Travel, een groot Ne 10 Yorks reis
bureau, dergelijke reizen om de aard
bol organiseren.
De eerste reis om de wereld zal op
21 Januari a.s. te New York beginnen.
Een viermotorige Douglns „Super 6"
clipper, die als toeristenvliegtuig ruim
te biedt aan 82 passagiers, zal zo com
fortabel mogelijk worden ingericht
voor hoogstens 30 reizigers, die elkaar
op deze luxe-wereldreis van haast
90.000 km aldus niet in de weg zullen
zitten. De route zal leiden via Zuid-
Amerika. Zuid-Afrika, Azië (met inbe
grip van Indonesië) en de eilanden
groepen in het zuidelijk gedeelte van
de Grote Oceaan. Daarbij zullen o.a.
Japan en Hawaii worden bezocht.
In de passaqiersprijs is alles begre
pen, zoals excursies waaronder een
autotocht van acht dagen door de Bel
gische Congo), fooien en amusement.
Verwachting geldig tot heden
avond:
DROOG WEER
Droog weer -net perioden van zon
neschijn en iets hogere tempera
turen dan gisteren. Matige tot
zwakke wind uit Westelijke rich
tingen.
Zaterdag: Zon op 5.46, onder
19.35 Maan op 20.56. inder 12.25.
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den fl.—elk woord meet
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05, per
maand f 2.02 bij vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen f 0.49