Italië verkeert in spanning over
Vrije Staat Triest
Rusland weigert besprekingen
over Oostenrijks verdrag
Na lange scheiding vrij
Twee personenauto's ramden
een slippende autobus
Oostduitse propagandisten in
Bondsrepubliek
Havengebouw
in Amsterdam
Wil Tito Zuidelijke sector bij
Joegoslavië voegen?
Eerst verdrag met Duitsland
86 pCt. acht loonsverhoging
van 5 pCt. noodzakelijk
Stijgende nood in
Cephalonia
Reeds f 112.000 voor
Griekenland
Nu hoop op gesprek
met Molotof
Hollands Glorie wordt
verfilmd
In de rug gestoken
Enquête inzake hogere huren
Maandag 31 Aug. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1228
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Belgrado spreekt van een
„beraamde provocatie"
Nieuwe aardschokken en
zware stormen
Verdwenen Engelse
soldaat was in
Engeland
Politieversterkingen naar
Nyassaland
Rechtskundige bijstand
voor NESB-leiders
Cambodja neemt Franse
bevoegdheden over
Ernstig auto-ongeluk bij Breukelen
EEN DODE EN TWEE
GEWONDEN
Drieduizend arrestaties in drie dagen
Met vervalste papieren de
zonegrens over
WEERBERICHT
Twee Duitse vrouwen door
tram aangereden
Getroffen door dekkleed
J
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 6264
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN.
Advertenties 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 wooi
den f 1.—, elk woord mee:
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 605, pei
maand t 2.02 bij vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen 1 0 40
pE NOG STEEDS zwevende status van de Vrije Staat Triest heeft Zon
dag in Rome grote spanning veroorzaakt. Dat bleek uit de drukke
besprekingen, die de premier, Pella, eerst met zijn minister van defen
sie, Taviani, en de chef van de generale staf, generaal Marras, en later
met de diplomatieke vertegenwoordigers van de Westelijke grote
mogendheden voerde. Tot de diplomaten zei Pella, dat een maatregel
van Tito tegen Triëst kwade gevolgen voor de Italiaanse openbare
mening zou hebben; hij drong aan op bemiddeling door de Westelijke
landen om een crisis te vermijden. Italiaanse bladen wisten voorts te
melden, dat gepantserde Italiaanse eenheden Zondag naar het gebied
van Gorizia, langs de grens met Triëst, zijn gezonden en dat ook Ita
liaanse oorlogsschepen daarheen onderweg waren. Deze berichten zijn
echter officieel niet bevestigd, slechts is namens het hoofdkwartier van
het leger te Undine medegedeeld, dat de troepenbewegingen deel uit
maken van de gewone zomermanoeuvres van het leger. Reden van dit
alles is de vrees, dat Tito een eind aan de huidige toestand zal maken
door eenvoudig Triëst bij zijn republiek in te lijven. De Zuidelijke
helft van de staat is in feite reeds Joegoslavisch gebied. Het Zuid-
slavische blad Politika schreef Zondag in een hoofdartikel, dat Triëst
een onvervreemdbaar deel van het Zuidslavische grondgebied blijft.
rjE GROOTSTE bezorgdheid is te
Rome wel veroorzaakt door het
feit, dat volgende week Zondag in de
buurt van de grensstad Gorizia een
grote bijeenkomst van Joegoslavische
oudstrtjders zal worden gehouden,
waaronder meer Tito het woord zal
voeren. Met zestig extra treinen zul
len naar schatting vierhonderdduizend
personen naar de vergadering worden
gebracht. De Zuidslaven hopen, dat bo
vendien tal van sympathiserenden uit
Triëst en Italië de samenkomst zullen
bijwonen.
De Italiaanse monarchistische par
tij heeft al een tegenactie aangekon
digd. Zy wil volgende week Zondag
eveneens in de omgeving van Gorizia
eeo massavergadering houden, waar
haar heftigste spreker, Covelie, zal
optreden.
Officiële Italiaanse kringen vinden
het bovendien zeer onprettig, dat Joe
goslavië binnenkort militaire oefenin-
?en zal gaan houden in het gebied van
jubljana, dat vanouds als de invals
poort van de Balkan naar Italië geldt.
Joegoslavië heeft op de Italiaanse
berichten over een aanstaande an
nexatie van de Zuidslavische sector
van Triest een zeer onvriendelijk
commentaar geleverd. Het beschouwt
deze. blijkens een mededeling van het
persbureau Tanjoeng, als een beraam-
Zware stormen en aardschokken
hebben Zaterdag in de Griekse pro
vincie Cephalonia, die reeds groten
deels was verwoest, de laatste nog
overeind staande woningen en een
groot aantal tenten en noodonderko-
mens vernield. Ook hulpgoederen, die
op het strand lagen opgeslagen, ver
dwenen grotendeels. De oogst is door
de felle regens vernield.
De Griekse regering heeft bekend
gemaakt, dat de bevolking de winter
in tenten zal moeten doorbrengen, aan
gezien de middelen ontbreken. om
snel woongelegenheden op te bouwen.
Op 9 Juli verdween in de zone van
het Suezkanaal de Britse RAF-soldaat
Rigden. De Britse autoriteiten be
schuldigden de Egyptenaren ervan, de
man te hebben ontvoerd en dienden
een protestnota in Cairo in. Deze werd
van de hand gewezen. waarop de
Britten gedurende drie dagen een cor
don rondom Ismailia legden en alle
verkeer ten scherpste controleerden
Rigden is thans in Engeland opgedo
ken en verkeert in blakende welstand.
Het Britse minstere van de lucht
macht onderzoekt op welke wiize de
man indertiid is verdwenen. In Egypte
is de verbazing slechts gering.
de provocatie. Bebler, de plaatsver
vangende Zuidslavische minister van
buitenlandse zaken, heeft op zjjn beurt
Italië er van beschuldigd, Triest en
een deel van de Sloweense kuststreek
bjj zjjn gebied te willen voegen en
daartoe de steun te genieten van de
Brits-Amerikaanse autoriteiten in de
Vrije Staat.
Noch in Londen, noch in Washington
heeft men commentaar willen geven
op de kwestie-Triëst. In Washington
werd de hoop uitgesproken, dat men
het hoofd koel zou houden, in Londen
verwachtte men een vredige afloop
van het geschil. Overigens toonden
Westelijke diplomaten er zich zeer
verbaasd over, dat het nieuws van een
veranderde houding in Zuid-Slavië ten
aanzien van Triest in Italië was opge
vat als de aankondiging van een an
nexatie.
Honderd man van de Britse Zuid-
afrikaanse politie ziin Zaterdag van
Salisbury in Rhodesia naar Nyassaland
gevlogen, omdat er zich nieuwe onge
regeldheden hebben voorgedaan. In
verschillende steden hebben politie-
troepen met traan gasbommen en vuur
wapenen tegen betogers moeten optre
den.
Jhr mr J. W. van Iddekinge en mr E.
F. L. Steyns, beiden uit Amsterdam,
zullen van heden af als raadslieden de
vorige week gearresteerde NESB
functionarissen bijstaan. Mr Van Id
dekinge zal de in Groningen gearres
teerde mr J. Wolthuys en mr Steyns
Paul van Tienen verdedigen.
Vandaag zal een volledige kamer
van de Amsterdamse rechtbank bijeen
komen om te beslissen of tegen de bei
de in bewaring gestelde NESB-ers al
of niet een bevel tot voorlopige hech
tenis. dat dertig dagen van kracht is.
moet werden uitgevaardigd.
De premier van Cambodja, Penn
Noeth. en de Franse hoge commssaris,
Risterucci. hebben Zaterdag te Pnom
Penh. de hoofdstad van Cambodja, twee
protocollen getekend, op grond waar
van Frankrijk de souvereiniteit op het
gebied van rechtspraak en politie aan
Cambodja overdraagt.
Alle Franse rechtbanken komen nu
onder het ministerie van justitie van
Cambodja te staan. Er zullen bespre
kingen worden gevoerd over de moge
lijkheid van Franse technische hulp bii
de rechtspraak en over een voorkeurs
stelsel voor Franse burgers. Deze be
ginnen heden. De Franse Nationale
Vergadering moet dit protocol goed
keuren. Alle politiediensten en hun
materieel hierbij ziin driehonderd
man betrokken, onder wie tachtig
Fransen komen eveneens onder be
heer van Cambodja. De kosten van de
over te dragen diensten zullen tot aan
het eind van het jaar door Frankrijk
worden gedragen.
Op de Zuiderparklaan te Den Haag
is Zaterdag een 8-jarig meisje door een
♦ram aangereden toen het onvoorzichtig
de rijweg overstak. Het meisje is kort
daarop overleden.
PEN ernstig auto-ongeluk, waarbij twee achter elkaar rijdende personen
wagens op een over de linkerweghelft slippende bus botsten, die uit de
tegenovergestelde richting naderde, heeft Zaterdagmiddag op de Rijksstraatweg
van Amsterdam naar Utrecht tussen Maarssen en Breukelen het leven gekost
aan de bestuurder van de eerste personenauto, de 69-jarige directeur van de
N.V. „De Toevoer'' te Breukelen, de heer J. P. J. zyimans. De twee inzitten
den van de tweede wagen, de 36-jarige hoofdvertegenwoordiger van de firma
Albert Heyn, de heer D. J. Verpoorte en zijn 17-jarige pleegdochter liepen
verwondingen op en werden per ziekenauto naair het Diaconessenhuis te Haar
lem vervoerd. Geen der buspassagiers bekwam enig letsel.
LIET ONGELUK werd veroorzaakt door
een grote NBM-bus. Te 16.45 uur
reed deze bus, nadat Breukelen gepas
seerd was, over de rijksstraatweg voor
bij het buiten „Slangenvecht" op weg
naar Maarssen, toen de chauffeur we
gens tegenliggers remmen moest, om
dat langs de rechterkant van de weg
een groentenkar geparkeerd stond.
Op het door de aanhoudende regert
glad geworden wegdek begon de bus
te slippen, met het gevolg dat het ach
terste gedeelte plotseling naar links
weggleed en de weg voor de naderen
de personenauto's geheel versperd
werd.
De heer Zijlmans was in zijn auto
reeds zo dicht genaderd, dat hij geen
enkele kans meer had deze tot stil
stand te brengen. Met grote vaart bots
te de auto tegen de linker voorzijde
van de bus op en werd totaal vernield.
Eén of twee seconden daarna volgde
nog een slag, toen de tweede auto hard-
remmend tegen de bus botste.
Uit de wrakstukken haalde men het
stoffelijk overschot van de heer Zijl
mans en de beide gewonden, de heer
Verpoorte, alsmede diens pleegdochter.
Het meisje bleek de ernstigste verwon
dingen te hebben opgelopen. Zij heeft
horsenschudding en vele glaswon-
den aan hoofd en benen. De heer Ver
poorte heeft een gebroken knie en
slechts enkele snijwonden. Geen van
beiden verkeert in leverftgevaar.
De passagiers van de NBM-bus kon
den na geruime tijd vertraging hun reis
in een andere bus voortzetten.
Moskou heeft in de laatste tijd
verschillende Russische vrouwen,
die met Britse en Amerikaanse
diplomaten gehuwd waren, vrij
gelaten. Een der dames, me
vrouw Clara Hall, met haar
zesjarig zoontje Nicholas bij
aankomst te Berlijn.
Op gironummer 777 van het hoofd
bestuur van het „Nederlandsche Roo-
de Kruis" is tot Vrijdagavond ten be
hoeve van de hulpverlening aan de
slachtoffers van de aardbevingsramp
op de Ionische eilanden een bedrag ge
stort van f 112.296.63. Donderdag was
de stand f 108.511.63.
Het Japanse veiligheidscorps zal vol
gend jaar met veertigduizend man wor
den uitgebreid. Het zal dan 150.000 man
tellen.
IN DE afgelopen drie dagen zijn er in
de YVestduitse Bondsrepubliek meer
dan drieduizend leden van de commu
nistische Freie Deutsche Jugend en van
de SED uit Oost-Duitsland in hechte
nis genomen. Zij hadden valse verblijfs
vergunningen en communistisch pro-
paganda-materiaal hij zich en waren
de
ha-
de
de
Verwachting tot hedenavond:
PERIODEN MFT ZONNESCHIJN
Overwegend droog weer met pe
rioden van zonneschijn, maar la
ter op de dag in het Westen van
het land kans op lichte regen.
Matige tot krachtige, en aan de
Waddenkust tijdelijk harde wind
tussen West en Zuid /est. Onge
veer dezelfde temperaturen als
gisteren.
Dinsdag: Zon op 5.51. onder 19.28
Maan op 23 08, onder 16.07
J)E SOVJET-UNIE weigert nieuwe besprekingen te openen over een
staatsverdrag met Oostenrijk. Deze hadden heden te Londen moeten
beginnen. Een voorstel hiertoe is twee weken geleden door de Westelijke
mogendheden in gelijkluidende nota's aan Rusland voorgelegd. Vrij
dag zijn te Moskou antwoordnota's overhandigd aan de ambassa
deurs van Amerika, Engeland en Frankrijk, waarin de weigering was
vervat. De uitnodiging van de Westelijke mogendheden werd onbevredi
gend genoemd, omdat er niet in ivas verklaard dat de Westelijken
wensen terug te keren tot de bespreking van het ontwerpverdragwaar
over in 1919 reeds in grote trekken overeenstemming was bereikt. Ook
werd niet nadrukkelijk het zg. verkorte verdrag teruggenomen, dat de
Westelijke mogendheden indertijd hebben ingediend ter verbreking van
de impasse over het grote ontwerp.
nE WESTELIJKE mogendheden heb-
U ben in hun nota van 17 Augustus
de intrekking van hetverkorte ver
drag afhankelijk gesteld van de nako
ming van twee voorwaarden. Ie b
jet-Unie zou de bpeenkomst van
plaatsvervangers der ministers va
buitenlandse zaken te Londen moeten
bijwonen en zij zou geen zaken aan de
orde moeten stellen die met de kwes
tie-Oostenrijk niets van doen hadden.
Ten aanzien van deze condities wordt
thans in de Russische nota opgemerkt,
dat zij slechts kunnen leiden tot nieu
we verwikkelingen en uitstel, zodat de
Sovjet-Unie er niet mee kan instem
men.
Bovendien zou naar Russisch oor
deel een vergadering van de plaats
vervangers slechts door de ministers
kunnen worden uitgeschreven De voor
heden voorgestelde conferentie was
echter niet door de ministers bijeen
geroepen.
Ten slotte wordt nog in de Russi
sche nota's verklaard, dat eventuele
successen bjj onderhandelingen over
een Duits vredesverdrag de oplossing
van de kwestie-Oostenrijk zouden ver
gemakkelijken.
Aan de Oostenrijkse regering is in
een afzonderlijke nota een „definitief
antwoord" verzocht op de vraag, of zjj
het verkorte verdrag blijft steunen en
of zjj terugkeer tot het oorspronkelijke
verdrag onmogelijk acht. zoals zij in
1952 verklaa*'de.
In de Westelijke hoofdsteden ls men
over het Russische antwoord zeer te
leurgesteld. Niettemin zullen de Wes
telijke ministers opnieuw proberen, de
Russische instemming te verkrijgen
voor een Oostenrijks onafhankelijk
heidsverdrag, wanneer zij in October
met Molotof samenkomen.
Overigens leidt men te Washington
uit de Russische weigering af, dat
Moskou vooralsnog niet bereid Is, zijn
positie in Oostenrijk op te geven en
zijn bezettingstroepen terug te trek
ken. Klaarblijkelijk willen de Russi
sche heersers, zo zegt men, de onder
tekening van een vredesverdrag met
Duitsland als voorwaarde stellen voor
een verdrag met Oostenrijk. De Ame
rikanen hebben steeds op het stand
punt gestaan, dat belde kwesties af
zonderlijk dienen te worden behandeld.
naar het West gezonden om als agita
toren en propagandisten aan de ver
kiezingsstrijd deel te nemen.
De politie sloeg niet alleen op ver
scheidene plaatsen langs de zonegrens,
maar ook in tal van steden in het bin
nenland toe, zo b.v. in Kiel, Luebeck,
Hamburg en Ludwigshafen. Zij had
haar contröle verscherpt, nadat Vrijdag
bij de contrólepost Helmstedt reeds
tweehonderd en vijftig communisten
waren aangehouden.
Een deel van de gearresteerden ver
klaarde, dat het onder dwang naar het
Westen was gegaan. De Oostduitsers
hadden soms vrij aanzienlijke bedragen
aan Westmarken bij zich, die verstopt
waren in tubes tandpasta, zeepdozen en
kledingstukken. In totaal vond de oo-
litie ruim tweehonderd mark. Een
deel der gevangenen is later naar Oost-
Duitsland teruggezonden. De rest van
de gevallen is nog in onderzoek.
Het Oostduitse persbureau ADN sprak
Zaterdagavond van „meedogenloze
massa-arrestaties van reizigers uit de
Duitse democratische republiek".
B. en W. van Amsterdam hebben de
gemeenteraad in kennis gesteld van
een plan om aan de Le Ruyteikode,
tussen de westelijke doorvaart en
toegang tot het Westerdok, een
vengebouw te stichten, waarin
scheepvaarvereniging „Noord",
Gem. Dienst der Havens en Handels-
inrichtingen en de Havendienst zullen
worden gehuisvest. Naast het haven
gebouw zal een gebouw verrijzen be
stemd voor een afdelingsbureau van
de gemeentepolitie. Voor de gebou
wen zal zich een verhoogd terras uit
strekken, vanwaar men een uniek uit
zicht op de havens zal hebben. On
der het terras zullen garages worden
gebouwd. In het havengebouw, waar
voor het ontwerp is gemaakt door de
architect W. M. Dudok, ziin een res
taurant en een café ontworpen.
B. en W. siellen voor dat de gemeen
te voor 30.000 zal deelnemen in het
aandelenkapitaal groot 100.000 van
de op te richter. N.V. voor de stichting
van het havengebouw. Het resterende
bedrag zal beschikbaar worden gesteld
door de scheepvaartvereniging „Nocrd"
en enige srh~e vaartmaatschappijen.
Een Britse filmmaatschappij zal een
film maken van het boek van Jan de
Hartog „Hollands Glorie". De leiding
berust bij Brian Desmond Hurst. Hij
zal deze week naar Rome reizen om
besprekingen te voeren over het draai
boek met Kirk Douglas, die waarschijn
lijk de hoofdrol zal spelen.
De Nederlandse regering zou zeer
veel belang in de verfilming stellen en
vele faciliteiten verschaft hebben. De
Nederlandse marine, de sleepbootvloot
en droogdokken zullen voor de f'lm
optreden welke voor een groot
deel deze winter op zee en in technt-
color vervaardigd zal worden.
Zaterdagavond is een 53-jarige huis
bediende uit Amsterdam bij een be
zoek aan een café aan De Clerqstraat
met een mes in de rug gestoken. Als
vermoedelijke dader is nog dezelfde
avond een 56-jarige arbeider uit de
hoofdstad in hechtenis genomen. De
verdachte verkeerde onder invloed
van sterke drank en zeide gisteroch
tend zich v«n geen schuld bewust te
zijn. Het slachtoffer verklaarde onenig
heid met de thans gearresteerde arbei
der te hebben gehad in de gang van
het café. De toestand van de huisbe
diende is redelijk.
Twee Duitse vrouwen, die met een
gezelschap toeristen per bus uit Duits
land naar Amsterdam waren gekomen,
ziin Zaterdagavond, toen zij het Rokïn
bii de Dam overstaken, door een mo
torwagen van een naderende tram ge
grepen en gewond geraakt. Zij ziin
naar de gemeentelijke ziekeninrich-
ting aan het Weesperplein overge
bracht.
De 54-jarige havenarbeider J. S. uit
Amsterdam-Oost is in ruim drie van
het m.s. ..Hestia". dat aan de Surina-
mekade ligplaats had. getroffen door
een opgerold. 40 kg wegend, dekkleed
dat van tien meter hoogte neerviel. S.
brak beide benen en liep bovendien
vele inwendige kneuzingen op. Giste
ren is de man aan ziin verwondingen
bezweken.
BIJ REDDINGSPOGING
VERDRONKEN.
De Amerikaanse consul in Tunis. Le-
breton. die op het pur.t stond naa'- ';in
land terug te keren, is Zaterdag in Tu
nis veidronken pij een poging om de
twee kinderen van zijn opvolger, Mor
ris Nelson Hugues, te redden.
De kinderen van Hugues werden ge
red.
CHOLERA-EPIDEMIE IN INDIE.
Een cholera-epidemie in de Indische
staat Madjya Prasesj heeft in de eer
ste drie weken van Augustus 2.500
slachtoffers geeist. Er ziin uitgebreide
maatregelen ter bestrijding van de
epidemie genomen.
UET Nederlands Instituut voor Publieke Opinie heeft een onderzoek
ingesteld naar de wensen van het Nederlandse volk ten aanzien van
de per 1 Januari aangekondigde huurverhoging.
Het NIPO legde de ondervraagden het volgende voor: „De regering
heeft huurverhogingen aangekondigd, die op 1 Januari volgend jaar in
gaan. Tegelijkertijd heeft de regering andere dingen voorgesteld nl. belas
ting-verlagingen, afschaffing van bepaalde belasting en, verhoging va:,
kinderaftrek ed. Het ene maakt dus het leven duurder, het ander goed
koper
Wat verwacht u: zult u door dit stel maatregelen na 1 Januari beter
of slechter af zijn?"
86antwoordt: 5% loonsverhoging noodzakelijk.
7% meent van niet.
Th geen oordeel.
Aanhangers van alle politieke richtingen zijn het eens over de noodzaak
van deze loonsverhoging om de huurverhoging te kunnen opvangen
Van de KVP-ers antwoordt 90% nodig, van de PvdA-st mmers 93%. Alle
CPN-stemmers vinden het en driekwart (74%) van de VVD-ers, terwijl de
cijfers bij de AR-ondervraagden 75en bij de CH 81% zijn.
Van de welgestelden stemt 71% voor de voorgestelde loonsverhoging,
van de middenstanders 81%, van de mensen met lage ink m ;ns .38% en
onder de armste groepen 92%.
