Tweehonderd millioen voor de
Indische oorlogsslachtoffers
IJsfrictions houden drEuwe fit
L
Moreel aspect mag niet
worden verwaarloosd
Algemene staking dreigt op de
Indonesische ondernemingen
Vier mannen lieten metgezel
voor ogen verdrinken
Contact van Westelijke Drie
over Pella's voorstellen
Els vertroetelt haar vader, die
agressiever is dan ooit
Alphen aan de Rijn
koopt Avifauna
Koninklijk bezoek
aan de hoofdstad
ten einde
Nederlandse soldaten naar Duitsland vertrokken
„Ptera" in gebruik
gesteld
Legertruck reed op
groep mensen in
Antillen aanvaarden
Nederlands voorstel
Nieuwe situatie eist
nieuw beraad
Reshevsky en Kotov in duel met de klok
Ik sla er op los
De motorzesdaagse
begint heden
Noord-Korea achter
Tsjoe En Lai
Fatemi zou in Cairo
zijn aangekomen
De kans op regen
wordt groter
Commissie achterstallige betalingen vraagt
Voor f. 400.000
Onbegrijpelijk ongeval
te Enkhuizen
Wonder van techniek
Twee doden
Loonconflict bereikt
- hoogtepunt
De zinken dubbeltjes en
bronzen centen uit de
circulatie
Kleine commissie moet
spoedig vergaderen
het antwoord van de Neder
landse Antillen op de jongste
voorstellen van Nederlandse zijde,
die beogen een grondslag te vinden
voor een voortzetting van de
Ronde Tafel-Conferentie niet de
West, is naar Nederland gezon
den. De Nederlandse Antillen zijn
unaniem van oordeel, dat de Ne
derlandse voorstellen principieel
aanvaardbaar zijn. Wel drongen
zij er op aan, dat zo spoedig mo
gelijk de kleine commissie bij
eenkomt. De Antilliaanse delega
tie is gereed en bereid als gast
heer op te treden.
Noodlanding in Hamburgs
havengebied
Vrees voor lekke banden
Een nieuw Europees record
kogelstoten (17.36 in.)
Politieke conferentie
thans onmogelijk
Belangrijke verklaring van
Naguib verwacht
OINSDMi 15 SEPTEMBER 1958
pE COMMISSIE achterstallige betalingen voor oorlogsslachtoffers uit
Indonesië heeft in haar gisteren gepubliceerd rapport voorgesteld,
dat Nederland een bedrag van f 200.250.000 beschikbaar stelt voor deze
categorie oorlogsslachtoffers. Het onderzoek der commissie betrof voor
namelijk de betaling door de Nederlandse regering van ambtenaren
salarissen, die gedurende de jaren 1912—1945 in Indonesië niet aan de
rechthebbenden konden worden uitbetaald. Verder betrof het de ver
goeding van materiële oorlogsschade aan ingezetenen van het voor
malige Nederlands-Indië, de pensioenbetalingen en de restitutie van
„delegaties" (bedragen, gedurende de oorlog in Nederland uitbetaald
aan verwanten van in Nederlands-Indië verblijvende personen).
Naar wij vernemen, is er tussen
curatoren in het faillissement van
de N.V. Britimy en het college van
b. en W. van Alphen aan de Rijn
een accoord bereikt over de aan
koop van het vogelpark „Avifau
na" door de gemeente. Curatoren
hebben erin toegestemd, het park
in zijn geheel voor de som van
f 400.000 aan de gemeente over te
doen.
Gisteravond is een raadsvergade
ring gehouden, waarin het desbetref
fende voorstel van B. en W. na lange
debatten met 15 tegen 4 stemmen werd
aangenomen. Het was nodig, dat
nog Maandagavond een besluit werd
genomen, opdat het nog heden door
Gedeputeerde Staten zal kunnen wor
den bekrachtigd.
Op 2 October zullen ln het Kur-
haus te Scheveningen de Europese dans-
kamploenschappen voor professionals 1953
worden gehouden.
HE COMMISSIE verklaart in haar
rapport zich te onthouden van be
oordeling der vraag, of en hoeverre er
een verantwoordelijkheid van Neder
land is voor al hetgeen er in het voor
malige Nederlands-Indië is geschied,
doch bepleit deze zaak niet alleen
staatsrechtelijk juridisch, maar vooral
ook uit morele gezichtshoek te bezien
Wat betreft de zgn. rehabilitatie
regelingen, aldus het rapport, de vast
stelling van deze uitkeringen geschied
de in twee stadia en de tweede helft
van de slotuitkering is door de over
grote meerderheid der ambtenaren
nog steeds niet ontvangen. Ook de be
palingen omtrent ouderdomsvoorzie
ningen van particulieren zijn tot nog
toe een dode letter gebleven.
De commissie is het niet eens met
het standpunt der regering, dat ver
goeding voor huisraadschade moet
worden geacht mede te zijn verwerkt
in de slotrehabilitatie-uitkering, en
meent, dat de huisraadschade der In
dische oorlogsslachtoffers in Nederland
61.250.000 meer heeft belopen dan de
te ontvangen rehabilitatie-uitkeringen.
Voorts heeft de commissie gemeend
bfj haar voorstellen geen rekening te
moeten houden met eventuele „back-
pay" van het vol salaris over de tijd
der Japanse bezetting, maar des te
meer te moeten aandringen op verwe
zenlijking van haar desideratte be
treffende rehabilitatie, materiële oor
logsschade enz.
HBT KONINKLIJK PAAR heeft
gistermorgen om tieu voor tien
aan de grens van de gemeente
Amsterdam bij de Hartveltsweg
afscheid genomen van burgemees
ter A. J. d'Ailly en hoofdcommis
saris H. A. J. G. Kaasdrager,
waarna de Koninklijke wagen
zich naar Soestdijk begaf. Hier
mee is een einde gekomen aan
het bezoek, dat het Koninklijk
gezin aan de hoofdstad heeft ge
bracht.
Op weg naar Paleis Soestdijk heeft
Koningin Juliana een bezoek gebracht
aan de studio's van de Wereldomroep
te Hilversum, waar zij de rede, welke
zij Zateraagavond voor de jeugd heeft
uitgesproken, eveneens in de Engelse
en Franse taal heeft gehouden. De
Wereldomroep zelf zal de rede in het
Engels uitzenden, terwijl de Franse
versie zal worden uitgezonden door de
Farijse en Luxemburgse radio.
Zaterdagavond heeft Prinses Irene,
vergezeld van haar verzorgster, een
bezoek gebracht aan de Cineac in de
Reguliersbreestraat in Amsterdam. Het
bezoek bleef volkomen onopgemerkt
Nederlandse militairen zijn naar
Duitsland vertrokken waar zij
zullen deelnemen aan de interna
tionale oefening Grand Repulse,
die vandaag begint. Toen ze in
Twente de Nederlands-Duitse
grens overschreden, moesten ze
voor de douane hun plunje,
zakken leeghalen.
VIER INWONERS van Enkhuizen
zullen zich eerstdaags voor de
kantonrechter hebben te verantwoor
den wegens het niet verlenen van
hulp aan een in nood verkerende
medemens. In de nacht van Zaterdag
op Zondag is namelijk de 59-jarige J.
de V. uit Enkhuizen in een sloot ge
vallen en verdronken. Gebleken is nu,
dat dit tragisch ongeval is geschied
onder de ogen van de vier genoemde
personen, die zich in gezelschap van
het slachtoffer bevonden, doch een
misdadig onverschillige houding heb
ben aangenomen.
In plaats van de helpende hand te
bieden, toen de man te water was ge-
De directeur-generaal van de P.T.T.,
de heer L. Neher, heeft gistermiddag
in de Van Houwelingenzaal van het
hoofdbestuursgebouw van de P.T.T., de
eerste automatische electronische re
kenmachine in Nederland ,de „Ptera",
officieel in gebruik gesteld.
De heer Neher zei in zijn toespraak
o.m., dat men, toen werd besloten deze
rekenmachine te bouwen, er van was
verzekerd dat de machine economisch
verantwoord was. „Er moest worden
voorkomen, dat wij „technocraten"
worden", aldus spreker.
De vrees, die er soms bestaat dat
de mens tengevolge van de bouw en
het gebruik van robots zou worden
uitgeschakeld is ongegrond, aldus spre
ker. Een dergelijk apparaat kan zelf
nooit constructief denken, alleen uit
voeren wat hem door de mens wordt
opgelegd. Spreker roemde het gede
gen vakmanschap van het P.T.T.-per-
soneel, dat thans weer is gebleken bij
de bouw van deze rekenmachine.
Gistermiddag omstreeks vijf uur is
te Volkel (gem. Uden) een militaire
vrachtauto ingereden op een groepje
personen, dat naar de kermis stond
te kijken. Tengevolge hiervan is een
drie en een half jarig kind op slag
gedood. Haar moeder, de weduwe V,
"uit Volkel, werd zwaar gewond en
de toeschouwster E. uit Wanroy even
eens. De ernstig gewonden zijn naar
het ziekenhuis te Veghel gebracht,
waar mevrouw E. kort daarna is over
leden, De politie heeft de zaak in on
derzoek.
Oldenzaal heeft als eerste stad ln
Twente aardgas. De overgang tot aardgas
geschiedt seetorsgewljs Zondag werd te
22 uur de kolengasvoor-eeiitrg ln de eer
ste sector beëindigd en om 22.29 uur
stroomde het aardgas in Oldenzaal door
hal net.
raakt, ging het viertal naar de wo
ning van één hunner, om daar onder
het genot van een kop koffie te be
raadslagen wat er kon worden ge
daan. Tenslotte besloot men één van
de vier naar het politiebureau te stu
ren om aangifte van het ongeluk te
doen en het te doen voorkomen, of
hij alleen op enige afstand de man
had zien verdrinken. Om dit verhaal
aannemelijk te maken, is degene, die
naar de politie zou gaan, eerst zijn
voeten gaan nat maken in de Prinsen
gracht. Hij wilde hierdoor de indruk
wekken, dat hij een poging tot red
ding had ondernomen. Een Enkhuizer
ingezetene, die passeerde en dit
vreemde gedoe gadesloeg, stelde de
politie ervan in kennis en zo kon de
waarheid worden achterhaald.
Twee van de vier mannen, die
tegenover de politie verklaarden zeer
onder de indruk van het gebeurde te
zijn, gingen Zondag met de suppor
tersbus van een voetbalclub mee en
keerden 's avonds niet onder de in
druk, maar wel onder de invloed,
huiswaarts. De politie heeft dit twee
tal toen bij het station ingerekend.
DEGON ZATERDAG op de onderne-
u mingen op Noora-sumatra reeds
een staking van acht en veertig uur
onder de arbeiders, gisteren werd be
kend, dat de vakorganisatie van deze
mensen een algemene staking over ge
heel Indonesië in voorbereiding had.
Aanleiding hiertoe is, dat de centrale
commissie ter beslechting van arbeids
geschillen de loon- en andere eisen
van de arbeiders heeft afgewezen. De
vakbond, de Sarbupri, beschouwt deze
uitspraak als een belediging voor de
arbeiders.
In Atjeh is de toestand momenteel
zeer gespannen. De mobiele brigade en
de politie zijn geconsigneerd, belang
rijke regeringsgebouwen worden be
waakt. Naar verluidt zijn cr bepaalde
illegale activiteiten gaande. Een na
dere omschrijving van de aard dezer
verschijnselen is echter niet gegeven.
In de kringen van aet lege is men
Bij K.B. worden met ingang van
heden buiten omloop gesteld de zin
ken dubbeltjes en de overeenkomstig
de muntwet 1901 geslagen bronzen
centen. De gelegenheid tot inwisseling
van deze munten zal openstaan van 15
Sept. 1953 tot en met 15 Dec. 1953. De
munten kunnen tot elk bedrag worden
ingewisseld bij alle postkantoren, bij
kantoren en hulpkantoren der poste
rijen en poststations.
er echter van overtuigd, dat er geen
opstand tegen het gezag ln voorberei
ding is. De bestaande tegenstellingen
tussen bepaalde groepen acht men daar
te vallen onder de bevoegdheden van
de politie.
In de compositieprijsvraag, uitge
schreven door de beiaardschool te Meche-
len, is de derde suite voor beiaard van
onze landgenoot Henk Badlngs bekroond.
Het werk toont tal van rhythmische en
harmonische experimenten.
CNGELAND zal Amerika en Frank-
ruk raadplegen over net voorstel
van de Italiaanse premier Pella, om
een conferentie van vijf mogendheden
over Triest te beleggen. Men is te
Londen van mening, dat de situatie,
zoals zij is geworden door de rede
voeringen van Pella en Tito, opnieuw
moet worden bestudeerd.
Zowel in Londen als in Parijs is
men met het gematigde karakter van
Pella's rede zeer ingenomen. Welis
waar acht Parijs het voorstel van de
Italiaanse premier tot het houden van
een conferentie van vijf moeilijk uit
voerbaar, maar zijn plan voor een
volksstemming in Triest acht men zeer
eervol. Het kan door de internatio
nale publieke opinie slechts welwil
lend worden ontvangen, al maakt Ti-
to's standpunt de uitvoering wel moei
lijker.
In Italië heeft Pella's rede een uit
stekende pers gehad.
Een eenmotorig Nederlands sport-
vliegtuig, dat tijdens het weekend aan
een stervlucht naar Hamburg had deel
genomen, heeft gistermorgen op de te
rugweg naar ons land een noodlanding
moeten maken. Het toestel maakte een
paar rondjes boven de Hamburgse ha
ven, toen de motor plotseling dienst
weigerde. De bestuurder zette het
vliegtuig aan de grond op een open
terrein nabij de haven, maar kwam
bij de uitloop in aanraking met de
rails op een spoorbaan. Het landings
gestel werd afgerukt en de propeller
versplinterd. Een der inzittenden, een
Duitse dame, werd aan het gezicht ge
wond.
NEGEN DODEN BIJ ONTPLOFFING
VAN VUURWERK
In de Noordportugese stad Vila Real
is een voorraad vuurwerk ontploft,
welke voor een feest werd klaarge
maakt. Negen personen zijn gedood,
zeventig gewond.
(Van een speciale verslaggever)
Pi verschrikkelijke tijdnood heeft Reshevsky ook de Rus Kotov weten te
bedwingen. De Amerikaan had, zijn gewoonte getrouw, veel bedenktijd ge
bruikt en moest op een gegeven moment nog 20 zetten doen in 5 minuten.
Indereen in de zaal hield de adem in. Reshevsky's hand schoot naar voren.
Er volgde een bliksemsnel uitgevoerde aanval op de damesvleugel. Kotov
moest een pion afstaan, maar nog was Reshevsky niet tevreden. In ijltempo
volgden de zetten elkaar op. Alleen het gehamer van de spelers op de klok,
die de laatste seconden van de bedenktijd wegtikte, was hoorbaar. De partij
werd tenslotte in gladgewonnen stelling voor Reshevsky afgebroken, maar
onder protest van Kotov, die er bezwaar tegen maakte, dat de wedstrijdleider
de Amerikaan op diens verzoek had ingelicht omtrent het aantal zetten, dat
nog gedaan moest worden. De Rus verliet in zeer opgewonden toestand de
zaal. De afgebroken partij KotovBronstein zal pas later worden uitgespeeld.
Niet Kotov, maar Bronstein heeft hier de beste kansen. In de laatste zetten
voor het afbreken van de partij heeft Kotov ni. in tijdnood een verkeerde
combinatie gemaakt. Taimanov had dr Euwe reeds Maandag vroegtijdig te
kennen gegeven, dat hij zijn partij uit de achtste ronde gewonnen gaf. Ook
in de partijen Gligoric—Stahlberg 1—0; Stahlberg—Taimanov 0—1 en Bole-
slavskyGligoric 'It'/s werd geen zet meer gespeeld.
i ir viti isr fi/i iiiv
p\E Nederlandse grootmeester, die de
fraaie derde plaats bezet, heeft
thans een zomerhuisje aan het Meer
van Zürich betrokken, alwaar afwis
selend zijn dochter Els, zijn vrouw en
andere vrouwelijke familieleden de
ex-wereldkampioen vertroetelen. Men
heeft eenvoudig een stukje Amster
dams familieleven naar Zwitserse
bodem overgeplant en te oordelen
naar de rust, welke dr Euwe ken
merkt en de aggressiviteit, waarmede
hij voor het bord zit, mag deze fa-
milietactiek wonderwel geslaagd he
ten Er wordt vastgehouden aan een
vaste dagindeling: 9 uur ontbijt, 10
uur vvandeling, 11 uur voorbereiding
met zijn secretaris V. d. Berg voor de
partij van de dag, 13.3014.30 uur een
slaapje en om 16 uur vertrek naar de
tornooizaal.
Op dat ogenblik kreeg dr Euwe
in de afgelopen weken van zijn doch
ter Els altijd een ijsfriction, welke na
het vierde speeluur elke zitting
duurt vijf uur werd herhaald en
waarbij dr Euwe veel baat vindt.
„Voor mij als oude man". Het dr
Euwe zich schertsend ontvallen in
derdaad is hij de oudste deelnemer
„is zo'n friction van groot belang.
Eerst had prof. Iiugo Meyer, lid van
de wedstrijdleiding, groot bezwaar
tegen de coiffcurstalenten van Els.
Hij was van mening, dat contact met
het publiek net of je mijn dochter
met het publiek zou kunnen vereen
zelvigen uit den boze is. Maar
iedereen stond erbij, als de friction
werd toegepast en tenslotte heeft
prof. Meyer, zij het wat namopperend,
van verdere protesten afgezien",
Euwe erkent het ronduit. „Als het
vierde uur is ingegaan moet ik voor
mij zelf oppassen. Dan treedt de kri
tieke fase in. Het is nu eenmaal de
kunst orn aiifcs aan het bord te blijven
zien."
Op onze vraag of zijn stijl is ver
anderd, daar dr Euwe veel aggressiever
speelt dan ooit tevoren antwoordde
onze landgenoot lachend: „Noemt ge
dit aggressief? Ik sla er op en als het
kan, hard ook. Ik voel me voortreffe
lijk, lichamelijk fris en vergeet niet,
ik speel niet onder druk. Ik heb veel
te winnen en toch eigenlijk, de kracht
van mijn concurrenten bekijkend, niets
te verliezen. Ik wil mijn partij mee-
blazen, met Reshevsky en met Najdorf
om de hegemonie van de Russen te
breken Ik ben tevreden over mijzelf,
maar denk nu niet, dat ik zelfgenoeg
zaam ben. Ik zal erop los blijven slaan,
zolang ik mij daartoe in staat voel.
Laat ik verder eraan toevoegen, dat de
Russen mij, over de gehele linie ge
nomen, niet meevallen. Na Reshevsky
goede kansen op de eindoverwinning
te hebben gegeven, wees dr Euwe op
de steun, welke hij uit Nederland ont
vangt. „Zeer velen schrijven mij aan
moedigende brieven of sturen telegram
men. En dat sterkt de wilskracht om
het er zo goed mogelijk af te brengen".
En dat dr Euwe het er tot nu toe
goed, ja zelfs zeer goed heeft afge
bracht, bewijst de stand van het klas
sement: 1. Smyslov 6 punten uit 8 par
tijen; 2. Reshevsky 5% plus 1 afgebr.
partij (9); 3. Euwe 5'/t P- (9): 4. Keres
5 p. (9); 5, 6. en 7. Najdorf, Boleslavsky
en Gligoric 4% (8); 8. Bronstein 4 p.
plus 1 afgebr. partij (9); 9. Taimanov
4 (8); 10. en 11. Petrosian en Averbach
3i/ p. (8); 12. Szabo 3V4 (9); 13. Geiler
3 p. (8); 14. Stahlberg 2% p. (9); 15.
Kotov li/2 p- plus 2 afgebr. partijen (8).
In Gottwaldov, het voormalige Zlm,
hebben 239 motorrijders uit 18 landen
de laatste voorbereidingen getroffen
voor de motorzesdaagse, welke van
daag met de rit GottwaldovBratis
lava v.v. (374 km) een aanvang
neemt. De 21 Nederlandse rijders
hebben de Zondag en Maandag ge
bruikt voor trainings- en verken-
ningsritten en zijn tot de conclusie
gekomen, dat het weer geen gemak
kelijke zesdaagse zal worden. Men is
bevreesd voor veel lekke banden,
daar vele wegen waarover het ver
voer voornamelijk met paard en wa
gen geschiedt, met hoefnagels bezaaid
liggen.
Er zijn in totaal vijf teams, die om
de Internationale Trophy zullen strij
den: Tsjechoslowakije, Hongarije,
Duitsland, Zweden en Engeland. Voor
de Zilveren Vaas, in 1951 door de
KNMV gewonnen, zullen 16 ploegen
op de weg verschijnen. Naast de vier
Nederlandse clubteams zal ook het
Maico-team van Markus, Schram en
Schreuders mogen starten.
De Tsjechische athieet Jiri Skobla
heeft tijdens wedstrijden te Praag het
Europees record kogelstoten, dat se
dert 14 Juni van dit jaar roet 17,31 m.
op zijn naam stond, verbeterd. Skobla
stootte de kogel nu 17,36 m. ver.
SUNDERLAND VERLOOR
Sunderland, dat Zaterdag Arsenai
met 7—1 verpletterde, heeft gisteren
een 31 nederlaag gelsden tegen
Aston Villa.
MOORD-KOREA heeft de besluiten
van de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties aangaande de poli
tieke conferentie over Korea verwor
pen. Dit blijkt uit een telegram van de
Noordkoreaanse regering aan Ham-
marskjoeld, de secretaris-generaal der
VN, waarin zij verklaart, de opvat
tingen van de Chinese premier Tsjoe
En Lai dienaangaande volledig te steu
nen. Zuid-Korea heeft daarentegen
doen weten, dat het de voorstellen van
de Chinese communisten volledig ver
werpt
Het Is daarin verder gegaan dan an
dere landen. Londen acht de Chinese
voorstellen teleurstellend. Men meent,
daar. dat de voorbereidingen voor de
politieke conferentie thans niet kun
nen worden voortgezet. Tsjoe herhaalt
de oude argumenten, waarmee de Al
gemene Vergadering reeds heeft afge
rekend. In het feit. dat Noord-Korea de
Chinese voorstellen ondersteunt op het
moment, dat premier Kim H Soeng
zich in Moskou bevindt, ziet men een
aanwijzing, dat de politiek van Pjong
jang en Peking volledig overeenstemt
met die van Moskou en eer aandui
ding van de Russische houding op de
komende Algemene Vergadering.
Parijs acht de voorstellen van
Tsjoe En Lai een herhaling van de
reeds door de Algemene Vergadering
verworpen Russische resolutie. Beide
zijn voor Frankrijk onaanvaardbaar.
Men verwacht hier een Indische be
middelingsvoorstel.
Hoessein Fatemi, de voortvluchtige
Perzische ex-minister van Buitenlandse
Zaken, is, naar verluidt. Maandagavond
in Cairo aangekomen.
Sedert verleden maand generaal
Zahedi na een snelle staatsgreep aan
de macht kwam. heeft de Perzische po
litie naar Fatemi gezocht. Aanvankelijk
was gemeld, dat de ex-minister door
een menigte „in stukken was ge
scheurd".
Het nationale congres van de Egyp
tische vrijheidsbeweging is onverwachts
tegen vandaag in vergadering bijeen
geroepen, omdat president Naguib een
belangrijke politieke verklaring wil af
leggen. Bovendien zullen vice-premier
Nasser en de minister van Voorlichting
Salerr}, het woord voeren. Verwacht
wordt, dat Naguib het premierschap,
dat hij momenteel ook bekleedt, aan
Nasser zal overdragen.
In Syrië ls thans de vorming van
politieke partijen op bepaalde voorwaar
den weer toegestaan. De oude werden ln
April 1951 ontbonden. Op 9 October wor
den er verkiezingen gehouden.
MA ZATERDAG is het weer be
langrijk beter geworden. Gis-
teren, nadat de mist was opge
trokken had het weer een vrien
delijk karakter, al was het goed
merkbaar dat wij in de herfst zit
ten. De wind uit het Zuiden
voert warmere lucht aan, maar
het ziet er naar uit, dat de vreug
de van korte duur zal zijn. Ten
Zuidwesten van Engeland komt
een depressie tot ontwikkeling
die vandaag geleidelijk de bewol
king zal doen toenemen, terwijl
de kans °P regen eveneens groter
wordt. Hier in de kustprovincie
zijn in de komende dagen buien
mogelijk, waarvan enkele moge
lijk met onweer gepaard gaan.
Ook op wat langere termijn be
zien, blijft het weer nog wissel
vallig, al zal de temperatuur
aanmerkelijk aangenamer zijn
dan verleden week
