verzet zich tegen een
openbaar debat
bespreking met
Bidault gewenst
Overzicht watersnoodwerk van
het Roode Kruis
Bolwerk in wassend water
Slag om Arnhem herdacht
Proces tegen Mossadeq gaat
vermoedelijk niet door
Een gerechtelijke actie bevolen
tegen Sarbupri
,Voord-Korea matigt
zijn wensen
Belgische auto nabij
Goes verongelukt
Gezin Maclean thans
verdwenen
Aantal vragen over
ir Manusama
Eerherstel voor JodI
Donderdag 17 Sept. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaarsanê No-1243
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
De Raad van Europa en de Saarkwestie
Alleen deelneming van
India noodzakelijk
Twee vrouwen gedood
Toeschouwers
Adlai Stevenson gaat met
Eisenhower spreken
Zweden met ruim f13millioen aan de top
der buitenlandse hulpverlening
Men ontving 1.294.375
stuks textielgoederen
Hart van een jonge vrouw
stond anderhalf uur stil
De heer Gerbrandy stelt
AmbassadeurLavrentief komt in geding
Verblijfplaats van Fatemi
nog onbekend
Nieuwe arrestaties na de
brand te Loosdrecht
Staking op onderneming
vrij algemeen
DE UTRECHTSE OPERA
LIQUIDEERT
Benodigde bedrag niet
geheel bijeen
WEERBERICHT
Directie:
j. BIJLSMA en G KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 02 64
DeD Helder
Postgtronummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. man.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 1.— elk woord meer
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05. per
maand f 2.02 bi) vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen f 0.48
JR ADENAUER, de Westduitse Bondskanselier, heeft gisteren op de
kanselarij te Bonn een onderhoud gehad niet jhr uir M. van der
Joes van Natcrs, een der Nederlandse leden van de Raadgevende
/ergadcring van de Raad van Europa. De Bondskanselier had onze
andgenoot tot dit gesprek uitgenodigd, teneinde met hem het Saar-
rraagstuk op te nemen en te proberen, een debat in de Raad over dit
inderwerp te voorkomen. Van der Goes heeft verleden jaar een plaats
rerworven in het Frans-Duitse dispuut over de Saar, toen hij een
ipdracht van de Raadgevende Vergadering aannam om een rapport
>ver dit probleem te schrijven. Het is, zoals wij reeds berichtten,
rereed. In Straatsburg is echter vooral van de kant van de Duitse
■fgevaardigden fel verzet gerezen tegen een debat in een openbare
vergadering. Daarom wordt aangenomen, dat Adenauer het wenselijk
jeeft geoordeeld, persoonlijk tegenover mr Van der Goes uitstel van
iet Straatsburgsè debat te bepleiten. Bonn is op zulk een discussie
[hans minder dan ooit gesteld.
Noord-Korea heeft de secretaris-ge-
ïeraal van de V. N. meegedeeld het
noodzakelijk te achten, dat die neutrale
anden van Azië. die direct belang heb-
ten bij een vreedzame oplossing van
ie Koreaanse kwestie en de consolida-
:ie van de vrede in Azië. aan de poli-
;ieke conferentie deelnemen.
Alleen India wordt in de brief met
lame genoemd. Zoals men weet heeft
ohina de deelneming van India. Indo
nesië, Pakistan en Birma verlangd.
In V. N.-kringen neemt men nu aan.
rist de communisten alleen de deelne
ming van India aan de politieke confe
rentie beslist noodzakelijk achten en
die van de overige, door China ge
noemde landen gewenst.
De Britse minister van staat Selwyn
Lloyd. die als leider van de Britse
delegatie ter Algemene Vergadering
zal optreden, heeft van zijn regering
opdracht ontvangen, de Verenigde Sta
ten te steunen in hun verzet tegen
deelneming van India. Indonesië. Pa
kistan en Birma aan de politieke con
ferentie inzake Korea. Communistisch
China er» Noord-Korea hadden voorge
steld dew landen uit te nodigen.
Gisteravond zijn bij een botsing te
Goes tussen een bus en een Belgische
personenauto twee Belgische vrouwen
om het leven gekomen, een vrouw
zwaar gewond en twee mannen licht
gewond. De Belgische wagen, met drie
vrouwen en twee mannen, kwam uit
Middelburg, passeerde in volle vaart
een auto, die in de richting Brabant
reed, slipte en schoot daarna dwars
tegen een volle auto-bus, die uit Ber
gen op Zoom huiswaarts keerde. De
gevolgen van de botsing, die men tot
ver in de omtrek hoorde, waren ont
zettend. De rechter zijkant van de
Belgische auto scheurde open en de
drie vrouwen vlogen eruit. Twee ha-
rer, de 85-jarige mevrouw Van S. L.
van de B. uit Deurne bij Antwerpen
en de 40-jarige mej. M. J. W. uit Ant
werpen waren op slag dood. Zwaar
gewond werd mevrouw C. K.-van de
B„ 51 jaar oud, eveneens uit Deurne.
Haar man, de heer K. K., werd licht
gewond, evenals de bestuurder van de
Belgische auto, de heer J. V. uit Bra-
schaet. Na de botsing vloog de Bel
gische auto nog verder linksom en
schoot de berm van de weg ln, tegen
de spoorbaan op. Door de kracht van
de botsing vloog ook de motor eruit
«n raakte in brand. Ook de bus, waar-
Van de chauffeur het stuur was kwijt
geraakt, schoot in de berm van de weg.
De passagiers kwamen er echter be
houdens enkele ontvellingen, zonder
letsel af.
yRKD MARKU, een persfotograaf
'e Grazheeft met behulp van een
speciale lens foto's gemaakt van een
groot gebrandschilderd raam in de
Pt'uchiekerk van zijr woonplaats. Dit
raam, dat twee jaar geleden is ontwor
den door de bekende Salzburger kerk
decorateur prof. Albert Birkle, stelt de
kruisiging van Christus voor. Bij het
ontwikkelen van de foto's nu, ontdekte
Murko, dat zich onder de figuren, dw
de kruisiging gadeslaan, afbeeldingen
Vf"i Hitier en Mussolini bevinden, Zij
«taan daar met de armen over elkaar
grijnslach op het gezicht.
Misschien heeft de kunstenaar de
uiee tn beeld gebracht om het feit te
symboliseren, dat tijo'ens hun regiem
tristus als het ware opnieuw gekrui
St8d is.
£)E NIEUWE Duitse regering ziet het
namelijk als een van haar eerste
taken de rechtstreekse besprekingen
over het Saarvraagstuk met Parijs te
hervatten. Dat wordt bewezen door de
omstandigheid, dat Adenauer aan dc
Franse minister van Buitenlandse Za
ken; Bidault. heeft voorgesteld, de
Frans-Duitse onderhandelingen over
zaken van „wederzijds belang" te her
vatten. Er is geen bepaalde datum voor
hervatting van het contact voorgesteld.
Het is echter onwaarschijnlijk, dat de
Bondskanselier besprekingen met Bi
dault zal kunnen gaan voeren, voordat
hij officieel is (her)benoemd. Boven
dien acht men het weinig dienstig voor
hervatting van het contact, wanneer er
eerst in Straatsburg in het openbaar
over de gehele kwestie zou worden ge
debatteerd. Allicht zouden de stand
punten daar min of meer scherp wor
den omlijnd, hetgeen een soepel con
tact uiteraard piet bevordert.
Daarentegen zi1n de voorstanders
van een debat, met mr Van der Goes
aan het hoofd, van oordeel, dat de Saai
zich tot een Europees probleem heeft
ontwikkeld, zodat tweezijdige onder
handelingen niet langer de voorkeur
boven besprekingen in Europees ver
band mogen hebben. Bovendien zou.
zo menen zif. de kwestie niet zonder
verlies van prestige voor de Raad van
de agenda kunnen worden afgevoerd.
De voorstellen van de heer Van der
Goes gaan vrij ver. Wij hebben reeds
gemeld, dat zij voorzien in een Euro
pees bestuur met een commissaris en
in vervanging van de economische unie
met Frankrijk door een reeks van ver
dragen. Naar ziin oordeel zou het
Saarland met Duitsland en Frankrijk
een gemeenschappelijke markt moeten
vormen. Een conferentie van de vijf
tien landen van de Raad van EuropR
zou volgens de voorstellen van de heer
Van der Goes volgend voorjaar bijeen
moeten komen, teneinde over een nieuw
statuut voor de Saar te spreken.
Veldmaarschalk Montgomery is Dins
dag in Zagreb aangekomen voor een
particulier bezoek van vijf dagen aan
Zuidslavië als gast van president Ti-
to.
Mevrouw Melinda Maclean, de echt
genote van de Britse diplomaat Donald
Maclean, die ruim twee jaar geleden
met zijn collega Guy Burgess in'Frank
rijk verdween, is thans met haar kin
deren spoorloos. De vrouw woonde
met haar gezin bij haar moeder in
Genève en ging Vrijdag naar Mon-
treux, waar ze naar haar zeggen bij
kennissen zou logeren. Toen ze niet
terugkeerde, waarschuwde haar moe
der de politie. Het opgegeven adres in
Montreux is vals gebleken.
Twee ambtenaren van de Britse
veiligheidsdienst zijn naar Zwitser
land gegaan om een onderzoek in te
stellen. Alle Zwitserse grensposten
hebben opdracht gekregen om naar de
vermisten uit te zien.
.President Eisenhower en de democra
tische leider Adlai Stevemson zull<
binnenkort te Washington besprekingen
voeren. Stevenson heeft een uitnodiging
van Eisenhower aanvaard. De datum
van de bijeenkomst is niet vastgesteld.
liet hoofdbestuur van het Nederland
sche Roode Kruis heeft een verslag het
licht doen zien van zijn activiteiten
gedurende de watersnood 1953. Het
verslag bevat een uitgebreid documen
tatiemateriaal met betrekking tot de
verleende hulp uit binnen- en buiten
land.
Het blijkt, dat Zweden met f 13.179.085
aan goederen bij de hulpverlening aan
de kop staat. Dan volgen Canada met
f 9.800.60. Frankrijk met f 5.344.715 en
Denemarken met f 5.097.608. De rij van
ruim 60 landen word gesloten door
Cameroun met f 14.
Het Roode Kruis maakt met dank
baarheid gewag van de vele particu
liere hulp. die geboden is. T.a.v. inter
nationale hulpverlening stonden drie
projects op het programma, te weten
het tcxtielplan het huizcnplan en het
agrarische plan.
In totaal werden 1.294.375 stuks tex
tielgoederen (totale waarde f 7.983.125)
ter beschikking gesteld.
Vermeld wordt de belangrijke bij
drage van het Internationale Jeugd
Rode Kruis aan geschenken, zowel van
kortere levensduur als van blijvende
waarde. Er werden 5.251 boeken en
2.591 kg tijdschriften door het lectuur-
depot gedistribueerd.
Het aantal geregistreerde doden Is
1615J het aantal geregistreerde vermis-
ten.180. In de leeftijdsgroep van 01
jaar vielen 38 slachtoffers, in de groep
van 8089: 79 slachtoffers De directe
kosten der eerste hulpverlening door
het Roode Kruis belopen, volgens het
verslag eèn bedrag van f 2.012.000.
Het verslag besluit met de medede
ling. dat het Zwitserse Rode Kruis en
het Italiaanse Rode Kruis nog belang
rijke bedragen ter beschikking zullen
stellen.
Chirurgen in München zijn er in
geslaagd het hart van een jonge vrouw,
dat bij een operatie stil was bliiven
staan, weer aan het kloppen te krijgen
door middel van electrische schokken
nadat de stilstand van het hart reeds
anderhalf uur had geduurd.
Het Tweede Kamerlid de heer Ger
brandy heeft aan de ministers van
Overzeese Rijksdelen, van Buitenland
se Zaken en van Justitie een aantal
schriftelijke vragen gesteld met be
trekking tot het overbrengen naar
Nederland van ir Manusama c.s. De
heer Gerbrandy vraagt o.m., of het
juist is, dat de gouverneur van Nieuw
Guinea ir Manusama onder dwang
voor zich heeft doen geleiden en heeft
gedreigd hem naar het beruchte kamp
Boven-Digoel te zenden, indien hij
weigerde op de voor zijn vertrek vast
gestelde datum naar Nederland te rei
zen. Voorts wil de heer Gerbrandy
o.m. graag weten, welke de overwe
gingen der regering zijn geweest, dat
de vrijheid van de leden der naar
Nieuw-Guinea gezonden delegatie van
de Republiek der Zuid-Molukken, die
voor de levensbelangen van hun repu
bliek wensen op. te komen, aan banden
is gelegd, en op welke bevoegdheden
deze vexatoire maatregelen steunen.
Heden wordt in Arnhem en Oos
terbeek de jaarlijkse herdenking
van de slag om Arnhem gehou
den. Gisteren reeds hebben
kinderen op de graven der
gesneuvelde Airborne-soldaten
bloemen gelegd.
IN TEHERAN is de verwachting
uitgesproken, dat het proces te
gen ex-premier Mossadeq niet zal
doorgaan. Het militaire gerechtshof,
dat met de behandeling van de zaak
zal worden belast, zou volgens deze
zegslieden slechts de keus hebben
tussen doodstraf en vrijspraak,
waarbij de sjah een doodvonnis zou
kunnen omzetten in levenslange ge
vangenisstraf of verbanning. Bij de
Druk wordt op het ogenblik
gewerkt aan liet herstel en de.
verlenging der Hondsbosse Zee
wering bij Camperduin, die bij
de stormen van de Rampnacht
zwaar werd beschadigd. Een
overzicht van de werkzaamheden.
De Rijkspolitie te Loosdrecht is gis
teren overgegaan tot de arrestatie van
twee inwoners van Loosdrecht, die
mede verdacht worden betrokken te
ziin bij de brandstichting, welke ver
leden week het hotel „Djumpol" te
Oud-Loosdrecht geheel deed afbran
den Reeds eerder werd de Hilversum-
se vertegenwoordiger M. gearresteerd,
die ook een bekentenis aflegde. Het
verder ingestelde onderzoek heeft
thans geleid tot de aanhouding van
ne gewezen pachter van het hotel,
zekere B. en tevens van een zekere V.
nE INDONESISCHE procureur-gcnc
raai zal een vervolging instellen
tegen dc bestuurders van de vakbond
Sarbupri wegens dc stakingsactie te
gen de beslissingen van de centrale
commissie voor arbeidsgeschillen.
Ahidi, de minister van Arbeid, heeft
dc actie reeds onwettig verklaard. De
staking op de ondernemingen is Dins
dag begonnen en zou twee dagen du
ren. Vanwege de vakbeweging heeft
men doen weten, zeer verbaasd te
zijn over de stap van het Openbaar
Ministerie. Het ziet er naar uit, zo
zei men, dat de procureur-generaal
maatregelen wil nemen die niet in
overeenstemming zijn met de opvat
ting van de regering.
De staking was overigens giste^n
vrij algemeen. Op Midden-Java weid
op vrijwel alle ondernemingen ge
staakt, op Oost-Ja va werd slechts in
het gebied van Banjuwangi nog hier
en daar gewerkt. In Zuid-Sumal ia
weid op vijftig ondernemingen ve
staakt. De huisbedienden legden hier
eveneens het werk neer. Op Wesi-
Java was de toestand verward Ook
bestond er in de verschillende gebie
den nogal enig verschil van inzicht
omtrent de wijzen, waarop de actie
moest worden gevoerd.
Mocht de stakingsgolf aanhouden,
dan ziet het er voor sommige rubber
ondernemingen, die toch reeds aan de
grens van haar bestaansmogelijkheid
waren beland, slecht uit. Op Oost-
Java worden vooral de koffieplan
tages, die midden in de pluk zij»
zwaar getroffen.
publicaties van het vonnis zouden
echter ook bepaalde documenten
moeten worden openbaar gemaakt,
waaruit zou blijken dat de ex-
premier inet de communisten heelt
samen gespannen. Hierdoor zou de
Russische ambassadeur Lavrentief in
de zaak betrokken worden, hetgeen
bepaalde diplomatieke consequenties
heeft. De bemoeienis van Lavrentief
schijnt echter wel vast te staan.
Officieel weet men in Teheran nog
steeds niet waar ex-minister Fatemi
zich bevindt. Mocht hij naar het bui
tenland zijn uitgeweken, dan zal de
Perzische regering aan het gastland
de uitlevering van de gevluchte mi
nister vragen. Wanneer daarbij dan
bovendien nog aan het licht zou ko
men, dat de diplomatieke vertegen
woordigers van Jordanië en Syrië
hem bij zijn ontsnapping uit het land
hebben geholpen, dan zal de terug
roeping van deze functionarissen wor
den geëist.
Dit is medegedeeld naar aanleiding
van een bericht in het Perzische blad
Atasj. Deze krant wist te melden, dat
Fatemi tijdens de omwenteling zijn
toevlucht had gezocht in het Jorda-
nisch gezantschap en latei naar de
Syrische ambassade was overge
bracht, van waar hij door een bui
tenlandse spionnage-organisatie naai
Irak werd geholpen.
Het Perzische hof heeft medege
deeld dat de sjah, die reeds twaalf
jaar als ongekroonde monarch re
geert, niet, voor 19 Augustus 1954 zal
worden gekroond, met het oog op dc
moeilijke omstandigheden, waarin
zijn onderdanen leven.
De 3700 metaalarbeiders te Le Havre,
die ruim een maand geleden het werk
neerlegden, zijn gisteren weer aan de
arbeid gegaan. De bouwvakarbeiders zul
len waarschijnlijk hun voorbeeld volgen.
Over hun looneisen wordt nog onderhan
deld.
DE RAAD VAN BEHEER van de
Utrechtse Opera en het actie
comité tot instandhouding van de
Utrechtse Opera moeten tot huu
leedwezen mededelen, dat het op
16 September benodigde bedrag ad
2U0.UUU niet in zijn geheel is
bijeengebracht. Ondanks de vele
sympathiebetuigingen, die uit het
gehele land zowel de Raad van
Beheer als het Comité hebben be
reikt is gebleken, dat de werke
lijke offerzin niet evenredig is ge
weest met de aard van de betuigin
gen. De Raad van Beheer heeft
derhalve besloten de werkzaamhe
den van de Utrechtse Opera volle
dig stil te leggen en met de liqui
datie verder voort te gaan.
Dit betekent, dat de Utrechtse Ope-
•a geen enkele uitvoering meer zal ge
ven. Allen, die de Utrechtse Opera met
hun daad hebben willen redden, wordt
oprecht dank gebracht. De heer C. F.
Th. Birnie. directeur der Utrecntse
Opera, heeft in verband met boven
staand besluit, op ziin verzoek onthef
fing uit ziin functie verkregen tenein
de te kunnen trachten persoonlijk voor
enkelen der meest gedoneerde mede
werkers in het biizonder orkestleden,
nog enig emplooi ter overbrugging vau
de voor hen gerezen moeilijkheden te
verkrijgen.
De zuivcringsreehtbank te Münchrn
heeft verklaard dat generaal Alfred
Jodl, die indertijd door het geallieer
de tribunaal te Neurenberg ter dood
veroordeeld en opgehangen is, noch
in de groep der hoofdschuldigen noeh
in die der medeplichtigen kan wor
den gerangschikt. Dit is de eerste
keer, dat één der twaalf te Neuren
berg ter dood veroordeelden aldus
door een Duitse rechtbank in eer her
steld wordt.
Verwachting tot Donderdagavond;
WEINIG VERANDERING IN
TEMPERATUUR
In de oentend hier en daar nevel
of mist. Overigens veranderlijke
bewolking met plaatselijk een
bui. Zwakke tot matige Zuid-
Oostelijke tot Zuidelijke wind
Weinig verandering in tempera
tuur.
Vrjjdag: Zon op 6.19. onder 18.49.
Maan op 16 39.
