pogingen zijn nodig tot
contact met de Sovjets
Wervelstormen teisteren
Japan en Vietnam
Kunt U zich dit
nog herinneren?
Werkwijze voor Saarkwestie in
Raad van Europa
de Westelijke landen verloren
initiatief in impasse
Mike Lithgow vloog 1183 km per uur Politiek gebaar
EEN NAJAARSPRIJSVRAAG
voor de lezers van ons blad
Georgische ministers
ontslagen
Ex-gouverneur leidt
opstand in Atjeh
Zaterdag 26 Sept. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaar«an« No-1251
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Labour formuleert buitenlandse politiek
Een buiging voor Moskou
Raad van Europa krijgt
eigen vlag
De CAO zuivelindustrie
•m
Hoofdprijs f 75.-
1 Prijs van f 25.-
5 Prijzen van f 10.-
20 Prijzen van f 2.50
Totaal f 200.- aan prijzen
De uitslag van deze prijsvraag wordt bekend
9emaakt in ons blad van Zaterdag 17 October a.s.
Veel slachtoffers
enorme schade
Luit.-generaal Opsomer
dankt zijn troepen
Proces tegen Mossadeq
begint Maandag
Vier toestellen in
handicaprace
Een Duits geschenk voor
Schouwen Duiveland
Reeds vijfhonderd man
gearresteerd
Duitse krijgsgevangenen
teruggezonden
De Britten hebben critiek
Storm en springvloed op
Normandische kust
Zonnige perioden
en weinig wind
WEERBERICHT
1
Directie:
j. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
H.M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
postgironummer 449041
Telefoon 2345
HMIIU
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. m.m.
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 11.— elk woord meei
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05, per
maand t 2.02 bij vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen t 0.49
JjE WESTF.LIJKE mogendheden zijn er niet in geslaagd, het initiatief
te behouden bij de pogingen om uit de impasse te geraken waarin
Oost en West zich bevinden. Er moeten daarom nieuwe pogingen
worden ondernomen, om zo spoedig mogelijk tot besprekingen op hel
hoogste niveau met de Sovjet-Unie te komen. Voorts moeten er po
gingen worden gedaan om tot vreedzame hereniging van Oost- en West-
Duitsland te geraken. Zolang de mogelijkheden hiertoe niet ten volle
zijn benut, moet de herbewapening van West-Duitsland worden op
geschort. Aldus de voornaamste punten uit de verklaring over de
buitenlandse politiek, welke het bestuur van de Labourpartij zal voor
leggen aan het jaarlijkse congres der partij, dat Maandag te Margate
begint. Er wordt verder in gezegd, dat elke politiek tot gewelddadige
bevrijding van Oost-Europa dient te worden verworpen.
rjEZE verklaring die in feite een vrien
delijke buiging voor de politiek van de
Sovjet-Unie betekent, bevat ook uiteen
zettingen aangaande de opvattingen der
partij over andere brandpunten in de
wereld. Ten aanzien van het Verre
Oosten wordt opgemerkt, dat de kwes-
tie-Formosa ter beslissing dient te wor
den overgelaten aan de bevolking van
het eiland. Dit moet voor een bepaalde
tijd tot neutraal gebied worden ver
klaard. Als de communisten in Korea
het bestand verbreken, moeten de Ver
enigde Naties zich tegen een nieuwe
aanval teweer stellen; de vijandelijkhe
den moeten echter tot Korea beperkt
blijven. Het doel van de politieke con
ferentie moet zijn een verenigd, demo
cratisch, neutraal Korea. In Indo-China
dient de vrede te worden hersteld door
onderhandelingen tussen Frankrijk en
de verbonden Indo-chinese staten Viet
nam, Laos en Cambodja, welke tot vol
ledige onafhankelijkheid dezer landen
dienen te leiden.
De raadgevende vergadering van de
Raad van Europa heeft haar goedkeu
ring gehecht aan het ontwerp voor een
vlag voor de organisatie een blauw
veld met een cirkel van 15 gouden
sterren, een voor ieder van de leden-
staten.
Het College van Rijksbemiddelaars
maakt bekend: dat door de kerncommis
sie voor de zuivelindustrie namens de
werkgevers- en werknemersorganisaties
die een collectieve arbeidsovereenkomst
hebben gesloten, is ingediend een ver
zoek tot verbindendverklaring van een
aantal bepalingen van de collectieve
arbeidsovereenkomst voor de zuivel
industrie, afgesloten voor de periode
van 1 Mei 1953 t.e.m. 30 April 1954.
De verklaring betreurt voorïs de scha
de, welke aan de Brits-Amerikaar.se be
trekkingen is toegebracht door de po
litieke heksenjacht in de Verenigde
Staten. De leer van de superioriteit van
bepaalde rassen i de apartheidspolitiek
worden verworpen. Steun wordt vei-
leend aan de campagne tegen de Mau
Mau in Kenia en de strijd tegen de com
munistische opstandelingen op Malakka
Hernieuwing van de vijandelijkheden
of een bewapeningswedloop tussen Is
raël en de Arabische staten moeten
worden voorkomen.
Tenslotte bepleit de verklaring voort
zetting van de onderhandelingen om te
komen tot een doelmatig stelsel van we
reld-ontwapening onder internationaal
toezicht, en wordt volledige steun be
loofd aan het Atlantische Pact en aan
de samenwerking binnen het Gemene
best.
Verwacht wordt, dat deze verklaring
algemene steun van het partijcongres
zal verkrijgen.
De Britse invlieger Michael
(Mike) Lithgow is er met zijn
,£upermarine Swift"-straaljager
boven de Lybische woestijn in
geslaagd sneller te vliegen dan
de houder van het wereldsnel
heidsrecord Neville Duke. „Mi
ke" haalde 1183 km per uur.
Op onze foto de vlieger met zijn
Swift.
ONDER HET MOTTO: „Kunt U zich dit nog herinneren?"
brengen wij deze keer een prijsvraag, die U stellig zal inte
resseren.
Gedurende twaalf achtereenvolgende verschijndagen met uit
zondering van Maandag, kunt U onder bovenstaand opschrift
in ons blad een plaatje vinden, waarvan U moet zeggen, wat het
voorstelt.
Natuurlijk maken wij het niet al te moeilijk, omdat U geheel
°p Uw geheugen aangewezen is, maar het zou ons tegenvallen,
wanneer U er niet in zou slagen de herkomst er van te kunnen
vaststellen.
Iedereen kan er aan meedoen en U moogt elkander gerust een
bandje helpen.
Het enige, waarvoor U hebt 'e zorgen is, dat U het plaatje uit
knipt, er onder schrijft wat of wie het voorstelt en het volledige
dozijn in een enveloppe, voorzien van Uw naam en adres en iet
opschrift „Prijsvraag" aan ons bureau zendt.
De prijsvraag duurt tot en met Zaterdag, 10 October a.s. De
inzending wordt gesloten op Woensdag 14 October. ij meer
•'ere goede oplossingen beslist het lot.
De eerste opgave vindt II elders in dit blad.
Japan en Vietnam zijn Vrijdag door
zware wervelstormen geteisterd. De
schade was enorm, zeer vele mensen
zijn omgekomen.
De orkaan in Japan, die Osaka, Kio-
to en Tokio en omliggende gebieden
teisterde, wordt een der zwaarste uit
de geschiedenis van het land genoemd.
Alle verbindingen zijn verbroken. Ver
over de duizend huizen zijn vernield
of beschadigd, honderden bruggen
meegesleurd, tienduizenden hectaren
land onder water komen te staan.
Volgens eerste opgave zijn negentien
personen verdronken en zes en twintig
gewond. Zes en twintig worden voorts
nog vermist.
Radio-Tiflis heeft nieuwe wijzigingen
in de regering van de Sovjet-republiek
Georgië, waar enige dagen geleden
premier Bakradze werd ontslagen om
dat hij een „aanhanger van Beria"was,
bekendgemaakt.
Blijkens de bekendmaking zijn de
ministers van Landbouw, M. Baramia,
van Cultuur, V. I. Tsjiaureli, en van
Onderwijs, R. K. Tsoeloekidze, vervan
gen door resp. P. Georgadze, K. 1. Goe-
ria en G. N. Tsjevladze. Er werd geen
reden voor deze wijzigingen gegeven.
De ontslagen minister van Land
bouw, Baramia, werd anderhalf jaar
geleden uit het presidium van de Op
perste Sovjet in Georgië gestoten we
gens „bourgeois nationalisme". In April
van dit jaar, toen Bakradze het pre
mierschap herwon dat hij in 1951 had
verloren, werd ook Baramia in ere
hersteld. De twee andere nu ontslagen
ministers kregen eveneens in April jl.
hun portefeuilles.
De nieuwe ministers worden be
schouwd als onvoorwaardelijke aanhan
gers van Malenkof. Deze is blijkbaar
vastbesloten, alle invloed van Beria in
Georgië te liquideren.
Luit.-generaal A. T. C. Opsomer, com
mandant van het eerste Nederlandse
legercorps, heeft aan alle onderdelen,
die deelnamen aan de oefening „Grand
Repulse" bij dagorder zijn grote waar
dering betuigd voor hetgeen door hen
is gepresteerd. „Gij hebt in nauwe sa
menwerking met Britse en Canadese
troepen het bewijs geleverd, dat ge in
het raam van de Wcsteuropese defensie
een scherp zwaard kunt vormen ter
verdediging en handhaving van de vrij
heid van de geest en de rechten van
de mens". De Nederlandse troepen
toonden zich een waardige partrer van
hun geallieerde wapenbroeders.
Het proces tegen de voormalige Per
zische premier, dr Mohammed Mossa-
dek en diens medeverdachten zal
Maandag of Dinsdag a.s. Deginncn. De
terechtzitting zal achter gesloten deu
ren plaats vinden.
De vrouw, de zuster, de schoonzuster
en de chauffeur van de Perzische ex-
minister Fatemi, die Dondc'dag werden
gearresteerd zijn gistermorgen vrijgela
ten.
Doordat kinderen met vuur speel
den zijn in het Oostenrijkse dorpje Do-
bersdorf twintig huizen en boerderijen
verwoest. Er kwam veel vee om De
schade bedraagt milioenen shillings.
De storm werd voorafgegaan door
een noodweer, waardoor dertigduizend
huizen blank kwamen te staan en een
Japanner werd gedood.
In Vietnam heeft een wervelstorm
een grote overstroming veroorzaakt,
als gevolg waarvan verscheidene dui
zenden mensen zijn verdronken. In
Hue, de oude hoofdstad van Annam,
is negentig procent van de houten hui
zen en zestig procent van de gemet
selde verwoest. Franse en Vietnamese
militairen zijn met reddingswerk be
gonnen.
Voorbereidingen voor de grote race
naar ChristchurchNo. 21 is het
startnummer van de KLM-Liftmas-
ter. Shilders zetten het cijfer, dat
straks in de reeks nummers in het
bijzonder onze aandacht zal hebben
op het vliegtuig.
In Londen is officieel bekend gemaakt
dat de Australische mevrouw Gei tde
Mc rienzie uit Melbourne zich heeft te
ruggetrokken „it de Londen-Christ-
church race. Zij zou in de handicap-af
deling van deze v >r'.strijd zijn uitgeko
men met een DougLs „Dako— e-
stel dat een vrouwelijke bemanning
aan 1 zou 1 ebben. In de handicap
afdeling blijven nu nog iver de ,,Vis-
count 700" van de Britse European
Airways, een Handley age ..Hastings'
van de luchtmacht van Nieuw Zeeland
een Lockheed „Lodestar" van Rausch
Aviation uit de Verenigde .aten en de
Douglas Dc-6a „Liftmaster" van de
KLM, de „Dr Ir M. H. Damme".
In de Lutherse kerk te Zierikzee werd
gisteren een geschenkzen"'ing bedden
en matrassen, die door de Raad van de
Lutherse Kerken in Duitsland aan de
bewoners van Schouwen en Duivenland
was geschonken. svm'mii-rV. overwpdra-
gen. De zending vertegenwoordigt een
waarde van niet minder dan 20.000.
UET is gebleken, dat de leiding der
n opstandige beweging in Atjeb be
rust bij Teungkoe Daud Beureuh. Deze
is militair gouverneur van Atjeh ge
weest en was nadien gouverneur ter
beschikking van het ministerie van
Binnenlandse Zaken te Djakarta. Hij
wordt thans genoemd als bevelhebber
van het Islamitische leger in Atjeh,
maar zou tezamen met drie bestuurs
ambtenaren verdwenen zijn.
Op 20 September, verleden Zondag
dus, heeft hij wapenen geroofd van
verschillende politiepostenmede
standers opereerden tegelijkertijd el
ders. Meteen werd de Islamitische
staat in Atjeh uitgeroepen.
Het leger heeft thans de toestand
in handen, al wordt er nog hier en
daar gevochten. Er zijn reeds meer
dan vijfhonderd arrestaties verricht.
Op uitgaande persberichten uit Kota-
radja is thans censuur ingesteld.
Het eerste transport Duitse krijgsge
vangenen, dat op grond van de over
eenkomst tussen Oost-Duitsland en Rus
land van Augustus jl. is vrijgelaten, is
Vrijdag 'ïn Oost-Duitsland aangekomen.
Hun aantal is niet opgegeven. De Rus
sen beweerden in 1950, dat zij nog ruim
dertienduizend man in handen hadden.
Volgens het Westduitse Rode Kruis
moeten dit er tenminste honderddui
zend zijn.
Gistermiddag heeft prinses Beatrix
met haar klasgenoten een bezoek ge
bracht aan de tentoonstelling „De Vene-
tiaanse meesters" in het Rijksmuseum te
Amsterdam.
UNGELAND heeft dezer dagen in de
vergadering van de Raad van Euro
pa beloofd, dat het zich zeer nauw zal
gaan verbinden met de Europese ver
dedigingsgemeenschap. Over de vorm
van deze verbintenis is niets gezegd.
Het heet echter, dat Engeland een per
manente vertegenwoordiging zal vesti
gen bij het hoofdkwartier van het
Europese leger en dat zijn minister zan
Buitenlandse Zaken zal deelnemen aan
alle vergaderingen van het comité van
ministers, waar zaken die Britse belan
gen raken, aan de orde zullen komen.
Meebetalen in kosten doet Londen dus
nog niet, troepen leveren evenmin. Van
practisch belang is dit overigens niet,
gezien het bestaan van de NAVO. De
psychologische betekenis van dit ge
baar is echter zeer groot.
Het zou namelijk wel eens kunnen
werken als de garantie, die voor Frank
rijk de aanvaarding van de EVG aan
lokkelijk maakt. Parijs waar eens d'
EVG is ontworpen voelt de laauti
tijd voor het Europese leger zeer wei
nig. Het gebrek aan animo vloeit voor
uit wantrouwen en achterdocht jegen:
West-Duitsland, dat in enige jaren tijd;
de leidende mogendheid van het Eu»-o
pese continent is geworden. Het hecfi
daarmee de positie ingenomen, die
Frankrijk voor zichzelf had begeeri
maar die het als gevolg van de politie
ke chaos binnen eigen grenzen niet
heeft kunnen innemen.
De herbewapening van de Bondsre
publiek .hoezeer ook aan banden ge
legd door de beperkende bepalingen
van het EVG-verdrag, is de kroon op
deze ontwikkeling. Zij is bovendien on
vermijdelijk. West-Europa kan geen
militair luchtledig tussen zichzelf en
de Sovjet-Unie dulden.
Frankrijk echter acht de dominerende
positie van West-Duitsland mitsgaders
de herbewapening van deze mogend
heid een onverteerbaar brok en heeft
daarom tot dusverre al het mogelijke
gedaan, zich in de nog niet eens gebo
ren EVG een bijzondere positie te
scheppen. Het holde daarmee de oor
spronkelijke opzet eigenlijk uit.
De Britse toezegging, waarop met
name Frankrijk steeds heeft aange
drongen, kan min of meer gaan werken
als een factor die het psychologisch
evenwicht in de EVG kan herstellen,
zonder dat daarmee overigens aan de
feitelijke toestand iets verandert. Nu
bovendien de besprekingen over de
vorming van een politieke gemeenschap
in Rome zijn begonnen, wordt een
tweede verlangen van dé "Ffattseir in
gewilligd.
Misschien slaagt Adenauer er binnen
kort in zijn besprekingen met Bidauit
in de laatste Franse weerstanden weg
te nemen. Het kan daartoe alleen al
voldoende zijn, wanneer hij een wijze
oplossing voor de Saarkwestie weet te
bedenken. Van W.
rjE RAAD VAN EUROPA heeft gis-
u teren op het stuk van de Saarkwes
tie besloten, dat voorlopig de diploma
tie van Parijs en Londen moet blijven
streven naar een oplossing. Komt deze
tot stand, dan zal een conferentie van
Klein Europa, Engeland, de Verenigde
Staten, het Saargebied zelf en de or
ganen der Europese gemeenschap er
haar Europees zegel aan hechten. Mis
lukt het zoeken naar een compromis,
dan zal deze conferentie zich begin
1954 zelf over de problemen buigen en
een regeling uitwerken. Tot zolang
biyft het rapport, dat jhr mr M. van
der Goes van Naters over deze zaak
heeft opgesteld, geheim.
Van Engelse zijde heeft men reeds
doen weten, dat men zich aan deze
procedure niet gebonden wil achten.
Toch heeft men er niet zijn veto over
uitgesproken. Zelfs is verklaard, dat
Engeland uitgesproken positief tegen
over het plan staat en dat het niet zal
proberen, zijn verantwoordelijkheid
jegens de Saar die het draagt als be
zettende mogendheid in Duitsland te
ontlopen. Aan Duitse kant protesteer
den alleen de socialisten, de anderen
gingen er mee accoord, evenals de
Fransen en de Saarlanders. Alleen een
Gaullist onthield zich van stemming.
Overigens heeft de heer Van der
Goes van vele zijden hulde ontvangen
voor het vele werk, dat hij aan zijn
uitvoerige rapport heeft besteed. Over
de inhoud ervan heeft men echter niets
gezegd. De bespreking daarvan was
reeds bij voorbaat uitgesteld tot latere
datum.
Zware stormen en een springvloed
hebben aan de Normandische kust grote
schade veroorzaakt. Zo liepen door een
dijkbreuk duizend hectare bouwland
onder. Te Rouaan is een man door het
hoge water in de Seine meegesleurd.
Een Frans vissersschip verging onder
de Britse kust. Negen van de elf op
varenden verdronken. Van andere sche
pen sloegen in totaaj vijf mannen over
boord.
GENERAAL GRUENTHER TWEE
TWEE DAGEN NAAR NEDERLAND
Naar wij vernemen, zal generaal A.
iruenther, Westelijk opperbevelhebber
ier NAVO-strijdkrachten in Europa
medio October een tweedaags officieel
bezoek aan Nederland brengen.
GEEN ZENDERWISSELING OP
X OCTOBER
De gebruikelijke driemaandelijkse
zenderwisseling op 1 October zal wor
den overgeslagen. De eerstvolgende zen
derwisseling zal geschieden op 1 Januari
1954.
De invloed van het nog vrij
warme Noordzeewater is gister
nacht nog eens weer duidelijk ge
bleken. In de nacht, toen de
lucht boven land afkoelde en bo
ven zee vrij warm bleef, kwamen
flinke buien met onweer tot ont
wikkeling. Al bleven deze buien
toch voornamelijk boven zee, toch
kreeg Den Helder hiervan nog
een hoeveelheid regen van negen
millimeter. Op verschillende
plaatsen in Noord-Holland is deze
week dan ook meer dan veertig
millimeter regen gevallen. Enkele
dagen met rustig en droog weer
zullen dan ook zeer welkom zijn.
De depressies zijn boven de
Oceaan nog zeer actief, maar ze
blijven nog op een afstand. De
kans op droog weer is voor van
daag en morgen nog vrij groot.
Toch moeten wij met een zekere
bezorgdheid de depressies boven
de Oceaan blijven volgen, daar de
periode met rustig, droog en zon
nig weer vermoedelijk ook dit
maal niet lang zal kunnen duren.
Verwachting tot'hedenavond:
WEINIG WIND
Licht tot half bewolkt, maar in
de ochtend plaatselijk mist. Droog
weer. Weinig wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen als gisteren.
Zondag: Zon op 6.34, onder 18.28
Maan op 20.08, onder 12.48
Maandag: Zon op 6.35 onder 18.25
Maan op 21.01, onder 13.57
