De papieren piloot is onmisbaar
voor de „Dr Ir M. H. Damme"
Super Constellation met drie
motoren nog luchtwaardig
Nederlandse dames boekten
1-0 zege op Amerika
DE WONDERE WAERELT
Dick Visser heeft magische
handicapgetal reeds geschat
Smyslov had handen vol aan
taai verdedigende Euwe
T°.L
Kunt U zich dit nog; herinneren (7)
Noodverbinding bij
Velsen?
Arie Boon overleden
Gelier en Petrosian
komen opzetten
Kans op meteoren -
regen op 9 October
e Christchurch-race
„Mercator-Computor", zijn
eigen vinding
Extra televisie
uitzendingen
Amsterdamse tram blijft
„model-rijden"
Superconstellation in
Johannesburg
Uitvallen van een motor nauwelijks merkbaar
Reis naar het Zuiden
begon met vertraging
Plannen voor noodbrug
tijdens spitsuren
Bijna 1600 mensenlevens
gered
Jachtpartij van de Prins
ten einde
Internationaal hockey tornooi
Het elftal van Oostenrijk
John Cooper verbeterde
zeven records
De Desgrange—Colombo-
wJsselprijs
SI)\G 6 OCTOBER 1953
^LS DE HERTOG van Gloucester Donderdag 8 October 's middags om
half zes (Ned. tijd) aan de Douglas ÜC-6a „Liftmaster" van de KLM
bet vertreksein zal geven is de Londeh—Christchurch vlucht voor de
„Dr Ir M. H. Damme" begonnen. Met korte tussenpozen zullen de twee
mededingers van de KLM „Liftmaster", de viermotorige Handley Page
„Hastings C3" van de Nieuwzeelandse Luchtmacht en de viermotorige
Vickers „Viscount 700" van de „British Europeen Airways" daarna vin
Londen Airport opstijgen. De drie deelnemers in de handicap-afdeling
zullen dan op weg zijn naar hun eerste landingsplaats.
r\P DE DAG, dat de zilveren vogels
zich van de grond zullen verheffen
wordt het vliegveld van twaalf uur af
tegen speciale prijzen voor het pu
bliek toegankelijk gesteld. Om een
indruk te geven van die prijzen laten
wij re hier volgenvoetgangers vijf
tig cent, de volgende voertuigen met
inbegrip van inzittenden of berijders
personenauto's f 2.50, motorrijwielen
f 1.50, fietsen f 0.75, dubbeldek tou
ringcars en bussen f 35, gewone tou
ringcars en bussen f 25. Bij de start
worden ongeveer 150.000 bezoekers
verwacht.
de belangrijkste figuren, die
hebben gezorgd, dat de „Ir Damme"
straks met een gerust hart het lucht
ruim kan kiezen, behoort Dick Visser.
Als chef van het vliegtechnisch bu
reau van de KLM doet hij denken
aan een rustige schaakspeler in de
concentratie van een match. Op hem
rust de zware taak de theoretische,
vliegtechnische bijdrage tot de vei
ligheid, de regelmaat en de economie
van de vluchtuitvoering te leveren.
Hij staat met zijn beide benen op de
grond, maar zijn hoofd is in de wol
ken.
Dick Visser werd uiteraard reeds
twee jaar geleden ingeschakeld bij het
werkcomité, dat de KLM-bijdrage in
de a.s. Christchurchrace in studie
nam. Wat toen nog maar een af en
toe ter hand genomen dun mapje pa
pieren was, groeide de laatste zes
maanden uit tot een ware papier
lawine.
Het spreekt vanzelf, dat de man,
die de wetenschappelijke achtergron
den van de KLM-vlucht voor zijn
rekening neemt, ook meegaat naar
Nieuw-Zeeland.
AP HET MOMENT dat de deelne-
mers op het punt staan te vertrek
ken wordt hun een magisch getal toe
gefluisterd. Dat getal is natuurlijk
door Visser aan de hand van de wed-
strijdvoorwaarden reeds lang geschat,
zoals hij ook de handicapgetallen
Van de andere deelnemers geschat
heeft. Als gezagvoerder Kooper C is
zijn machine uit de herfstige grond
QNDER voorbehoud, dat het
filmmateriaal tijdig arriveert,
zal de Nederlandse Televisiestich
ting in een gezamenlijk program
ma op Donderdagavond 8 Octo
ber van 23.00 uur tot 23.45 uur
een filmreportage geven van het
vertrek der toestellen in de han
dicap-race naar Christchurch,
Deze reportage wordt voorafge
gaan door een praatje van de heer
C. A. Driessen, hoofd van het
wetenschappelijk bureau van de
K.L.M., over de voorbereidingen
van deze tocht. Vrijdag 9 Octo
ber van 19.00 uur tot 20.00 uur
voorafgaande aan de uitzending
van de VPRO. vertoont de Ne
derlandse Televisiestichting film
materiaal van het vertrek in de
snelheidsrace -Zij zal dan tevens
een herhaling geven van een
filmpje over het vertrek van de
toestellen in de handicap-race.
Het Amsterdamse trampersoneel, dat
zich reeds enige dagen stipt aan het
„model-rijden" heeft gehouden,
gisteravond besloten hiermee tot na
der order voort te gaan, nadat gister
middag een verzoek van de commis
sie-trampersoneel om te worden toege
laten tot de commissie van bijstand
ten stadhuize was geweigerd. Het
hoofdstedelijke trampersoneel heeft
verscheidene grieven, onder meer t.a.v.
het verplichte „op tijd-rijden".
Bij het „model-rijden", waarbij met
de voorgeschreven snelheid d°or de
bochten wordt gereden en bij iedere
halte wordt gestopt, ook al wenst nie
mand in of uit. te stappen, komen de
trams achter op het voorgeschreven
tijdschema.
Op het kruispunt Dortselaan—Zuid
plein— Dortse Straatweg is gisteren de
84-jarige gepensionneerde veldwachter J.
c. k. aangereden door een zware vracht-
«utó. Hij ls later in het Zuiderziekenhuis
aan zijn verwondingen overleden.
van Londens luchthaven trekt, begint
ook Dick Visser op zijn eenzame
plaats in het crewcompartment te
denken, te rekenen en om te rekenen.
de hand van zijn berekeningen
adviseert hij de gezagvoerder, die
naar eigen inzicht beslist in hoeverre
zulke adviezen kunnen worden
volgd.
opge-
Behalve de dossiers bestaat het
materiaal voor Dick Visser slechts uit
een enkele moderne omreken-schijf,
een „mercator-computor". Een appa
raat daarmee Dick uitstekend weet
om te gaan, want déze computor is
zijn eigen vinding. Met deze maar
schalkstaf in de hand en vertrouwend
op zijn hersens en natuurlijk dat on
definieerbaar beetje geluk, dat voor
deze wedstrijd nodig is, zal de „papie
ren piloot" zo snel mogelijk trachten
de „Ir Damme" naar onze tegenvoeters
te brengen.
Minister-president dr W. Drees en
zijn gezelschap zijn Maandag met de
superconstellation „Nucleon" van de
KLM in Johannesburg aangekomen.
Het toestel kwam 24 uur te laat aan
als gevolgvan de motorstoring, die
zijn voorganger, de „Proton" na het
vertrek had opgelopen.
Waarom hij nu expres kaas moest eten is ons niet helemaal duidelijk,
V wel? Voor nadere bijzonderheden over onze foto-prijsvraag zie
men het nummer van Zaterdag 26 September
(Van onze speciale verslaggever).
neen, een voorspoedig verloop heeft
de openingsvlucht per K. L. M.-
Superconstellation op de ljjn Amster
dam—Johannesburg Zaterdag niet ge
had. Op het ogenblik, waarop de Pro
ton op een hoogte van 5800 meter de
Alpen tegemoet vloog, viel een der 18
cylindermotoren uit. De chef-piloot
stond voor de keuze, met drie motoren
doorvliegen naar Rome en daar trach
ten het euvel te verhelpen of terugke
ren naar Amsterdam. HU besloot tot
het laatste. Om 6 uur 's avonds was de
Proton, die om 1.45 uur was vertrok
ken weer op Schiphol.
De reis was voorspoedig begonnen.
Via Winterswijk en Dusseldorf zette de
Super Connie op een hoogte van vijf
entwintighonderd meter koers naar
Frankfurt. Ver boven het laaghangen
de wolkendek in de volle zon. Boven
Dusseldorf werd het helder. Een groots
panorama gleed onder het vliegtuig
voorbij. Zacht glooiende bergen, zon
nige delen, kleurige stadjes: het Wes
terwoud, het Taunusen prachtig
heeft lag het luxueuze vliegtuig in de lucht.
Van remous was geen sprake.
Melodieus ronkten de drieendertig-
honderd paardekrachten ontwikkelen
de motoren. Om 2.45 uur daalde de
Superconstellation op het vliegveld
Frankfurt, waar de lunch werd ge
bruikt. Om 4.34 uur werd het startsein
naar Rome gegeven. Weldra was een
hoogte van achtenviiftighonderd mct.-r
bereikt. De K.L.M. verwent haar
passagiers met de goede dingen dezer
aarde, die niet alleen onze scheep
vaartlijnen maar ook onze luchtvaart
maatschappij zulk een goede naam ge
ven in* het buitenland.
Twee uur later zou Rome worden
bereiktPlotseling scheen het of de
Superconstellation vaart minderde en
inderdaad; even later konden de passa
giers zien, dat de propeller van de
meest linker motor stil stond. Er -.vas
een motor uitgevallen! Tegelijkertijd
het was 4.47 uur deelde de rustige
kilometer m
kilometer geld
stem van de gezagvoerder \net volgen
de mede: Dames en heren wij vliegen
terug naar Amsterdam. Een der moto
ren heeft storing. Ladies en gentle
menDaarop volgde deze mededeling
in het Engels. Het spreekt vanzelf, dat
er even consternatie was. Rustig echter
wendde de Proton de steven en zette
nu koers naar het Noorden.
Nu bleek, welk een machtige machi
ne deze super constellation is. Nauwe
lijks was merkbaar, dat er een motor
uitgevallen was. De snelheid was na
tuurlijk minder groot. De passagiers
echter voelden zich veilig. Dr Drees en
zijn echtgenote keuvelden gezellig, mi
nister Algera zat met de president
commissaris der KLM, dr A. A. L. Rut-
gers, te praten, jhr de Casembroot ver
heugde zich er op, dat het zo goed als
zeker zou zijn, dat na een nieuwe start
uit Amsterdam, Cano in de Sahara, by
dag bereikt zou worden.
De mist, die 's morgens Schiphol zulk
een herfstig uiterlijk had gegeven was
weggevaagd. Keurig zette de piloot zijn
machine aan de grond. Zodra de Pro
ton was opgestegen, waren de inzitten
den automatisch tot een grote genoeg
lijke familie samengebundeld. Nu
en dat was een kleine sensatie spatte
het gezelschap in alle windrichtingen
uiteen. Velen wensten de nacht thuis
door te brengen, anderen gingen naar
Rotterdam, Amsterdam of Den Haag.
Weer anderen naar Noordwijk, waar
de KLM in het Palace Hotel voor logies
zorgde.
Op Schiphol was de stemming merk
baar down. Pech immers bij een ope
ningsvluchtMaar het belangrijkste
is toch, dat de superconstellation heeft
getoond met drie motoren het toonbeeld
van luchtwaardigheid te zijn.
Hoewel het de afgelopen zomer goed
is gegaan met de passage van het snel
verkeer over het Noordzeekanaal bij
Velsen, mede dank zij het inleggen
van een vierde pont, die a.s. Vrijdag
weer uit de vaart wordt genomen, ver
wachten verkeersdeskundigen voor de
komende maanden een toeneming van
de moeilijkheden. Daarom zijn plannen
geopperd tot een oplossing voor de ja
ren, die ons van de tunnel in Velsen
scheiden.
Een van deze plannen betreft de
bouw van een noodoeververbinding ter
hoogte van de Velser brug. Het zou
mogelijk zijn met deze noodbrug op de
spitsuren de opstoppingen aan weers
kanten van het pontveer weg te wer-
wen en daarna de brug weer open te
stellen. Dit moet dan gelijktijdig ge
schieden met de Velser spoorbrug, zo
dat het scheepvaartverkeer naar en
van Amsterdam geen hinder onder
vindt van deze noodoeververbinding.
Voorzover de plannen thans bekend
zijn, zal deze brug slechts enkele mo
menten per dag in gebruik kunnen
zijn.
QP 85-JARIGE leeftijd is gistermor-
gen de oudste schipper van de Zuid
hollandse Maatschappij tot Redding van
Schipbreukelingen overleden. Daarmee
is een van de bekendste redders uit ons
land heengegaan. De overledene, die
gedurende 30 jaar op de stoomredding.
boot „President van Heel" voer, ont
ving behalve dé door Prins Hendrik
uitgereikte onderscheiding ook nog
onderscheidingen uit Engeland, Frank
rijk, Denemarken, Noorwegen en Zwe
den. Schipper Boon was betrokken bij
de redding van niet minder dan 1580
schipbreukelingen.
Een van de moeilijkste reddingen die
Arie Boon heeft verricht was die bij
de ramp van het Franse schip „Costa-
nus" in Juli 1905. Hij voer toen eerst
uit met de „President van Heel", daar
na met de roei-zeilreddingboot. Als be
loning ontving hij bij die gelegenheid
van Koningin Emma de ere-reddings-
medaille in zilver. Nog moeilijker was
het reddingswerk bij de beruchte ramp
van de Harwich-boot „Berlin" in 1907.
Voor zijn onverschrokkenheid bij deze
schipbreuk betoond ontving hij de
Huisorde van Oranje, de eremedaille
in zilver, behorende bij de orde van
Oranje-Nassau en een eremedaille van
de Britse regering. De begrafenis vindt
Donderdagmiddag om half twee plaats
op de begraafplaats te Hoek van Hol
land.
Prins Bernhard is Maandag te Dar
es Salaam teruggekeerd van een jacht
partij in, Tanganjika. Hij heeft een,
leêuw,een neUshdcfrn. buffels en an
der wild geschoten. ,.De wildernis was
prachtig", zo verklaarde de Prins. Hij
is inmiddels per vliegtuig naar Aroes-
ja vertrokken.
HEL1COPTERDIENST BRUSSEL
BONN GEOPEND
De Belgische luchtvaartmaatschappij
Sabena heeft Maandag de heliocopter-
dienst tussen Brussel en Bonn geopend.
Er worden tussenlandingen gemaakt
te Luik, Maastricht en Keulen. De
hefschroefvliegtuigen kunnen zeven
passagiers vervoeren. Een enkele reis
BrusselBonn kost ongeveer 40 gul
den, terwijl voor een retour omstreeks
70 gulden moet worden betaald. Ge
vlogen wordt met een snelheid van 150
kilometer per uur.
(Advertentie, Ing. Med.)
(Van een speciale verslaggever)
SMYSLOV HEEFT nog tot de 66e
zet moeten vechten om zijn af
gebroken partij tegen dr Euwe tot
winst té voeren. De Nederlandse
kampioen heeft zijn ^grote tegen
stander allerlei moeilijkheden in
de weg gelegd. Hij offerde nog een
2e pion, en drong met zijn koning
de witte stelling binnen. Pas toen
de Rus een pion had teruggegeven
konden de witte strijdkrachten
zich waaiervormig over* het bord
verspreiden. Smyslov wikkelde
met vaardige hand af naar een
lopereindspel waarin zijn snel op
rukkende randpion de beslissende
troef vormde.
De ontmoeting NederlandVer
enigde Staten voor het interna
tionaal hockeytornooi is een in
teressante strijd geworden, waarin
de Nederlandse dames een schitte
rende techniek demonstreerden.
Vooral in de eerste twintig minu
ten beheersten zij het veld, maar
niettemin eindigde dit treffen
slechts in een benauwde 10 over
winning, omdat de Nederlandse
voorhoede in de buurt van de cir
kel telkens weer de kluts kwijt
raakte en de snelle Amerikaanse
verdediging gelegenheid kreeg zon
der al te veel moeite in te grijpen.
Een snelle Amerikaanse uitval bracht
onze do( 1 verdedigster voor het eerst
in actie op een schot van mevr. Allen.
ItS. STOKVIS ZONEN N.V.
140 dealer» an subdaalari,
.evaral In Nederland.
(Advertentie,
TWEE Peruaanse chi
rurgen hebben met
succes een patiënt ge
opereerd met uitsluiten
de gebruikmaking van
Instrumenten uit de In-
ca-tUd ,7,o'n tweeduizend
jaar geleden. Er diende
een bloedklonter te wor
den verwijderd. Bjj dn
huidige methoden ver
liest het slachtoffer veel
bloed, doch de Peruaan
se patiënt verloor vrij
wel géén bloed en Is in
middels volledig hersteld.
De chirurgen voltooiden
deze antieke operatie in
veertien minuten en ge
bruikten onder meer een
„Inca-aderpers". De ge
schiedenis verhaalt niet,
op welke wijze de ver
doving plaats vond. Wel
licht met een palaeoll-
thische strjjdknots
TN MILAAN werd dezer
dagen gearresteerd de
58-jarige Giovanni Bazzi,
omdat hij een deserteur
was van het Italiaanse
leger. Dat was echter al
bijna veertig jaar gele
den gebeurd, in de eerste
wereldoorlog. Hij was er
toen in jeugdige onbe
zonnenheid vandoor ge
gaan en had sindsdien
in Oostenrijk en Frank
rijk gewoond. Bij een
kort bezoek aan Italië
werd hij Ln de kraag ge
vat en in afwachting van
zijn berechting naar een
militaire gevangenis ge
zonden. Het is niet fair.
na veertig jaar. De tijd
heelt dus
wonden.
toch niet élle
JN DE HAVEN van New
1 York zijn proeven ge
nomen met een nieuw
electronisch apparaat, dat
als radar werkt en waar
mee men de zee tot een
diepte van vierhonderd
meter kan afzoeken.
Voor werpen ook vis
sen die binnen het be
reik van de bundels ge
luidsgolven komen, wor
den op een scherm zicht
baar. Zij kunnen desge
wenst hoorbaar worden
gemaakt. Wij voorzien
in de nabije toekomst
een pocket-editie van
deze uitvinding, speciaa'
geadapteerd voor heren
hengelaars.
Zij trapte de bal weg en de rust ging
met blanke stand in.
Kort na de hervatting had Neder
land moeten scoi"en. Mej. van Nierop
gaf een prachtige pass ver naar voren
en mej. Coops, die er achter aan i^as
gegaan, plaatste de bal wiskundig zui
ver voor het Amerikaanse doel waar
mej. van Nierop klaar stond. Zij schoot
echter tegen de doelvrouwe aan. Twee
minutu. later maakte ze deze fout
goed dcor de bal van korte afstand in
het net te plaatsen, het eni": doel
punt van de wedstrijd. De Amerikaan
se dames werkten daarna hard voor de
gclijkm'ker, maar onze verdediging
hield stand en Jo Jurrissen stopte op
schitterende wijze schoten van mej.
Worthington en mej. Ralph.
De uitslagen van Maandag luiden:
EngelandDuitsland 80, India
Frankrijk 4—1, Schotland—Oostenrijk
70, NederlandVer. Staten 10,
Nieuw-Zeeland—Wales 30.
Op de avond van 9 October 1933
werd Europa verrast door een grote
sterrenregen. Er waren ongeveer een
uur lang tientallen vallende sterren
per minuut te zien. In de nacht van
9 op 10 October 1946 herhaalde zich
dit verschijnsel, zij het wat minder
intensief. Op grond van berekeningen
wordt de sterrenregen dit jaar in de
avond van Vrijdag 9 October waar
schijnlijk vrij laat terugverwacht.
Het is mogelijk, dat hét aantal mete
oren weer zo groot zal zijn als de vo
rige malen. Het is echter ook denk
baar, dat er niet meer dan één of twee
meteoren per minuut te zien zijn. In
iedei geval is de kans op een bijzon
der verschijnsel groot. Wie zich die
kans niet wil laten ontgaan, houde
Vrijdag 9 October van tijd tot tijd de
hemel in het oog. Men kan de weten
schap van dienst zijn. door de aantal
len meteoren per 5 minuten te tellen
en de resultaten te zenden aan de
Werkgroep meteoren, Sterrenwacht
Utrecht. Wie een fototoestel bezit, kan
de meteoren trachten te fotograferen
ALLE ANDERE partijen werden of
zonder spelen beëindigd, of reeds na
enkele zetten, beslist. Alleen de partij
Kotov-Boleslavsky vormde een uitzon
dering. Maar het was iedereen duidelijk
dat eerstgenoemde tegen het onvermij
delijke vocht, want hij raakte 3 pion
nen achter, zonder de minste compen
satie.
In de kansen der deelnemers is wei
nig verandering gekomen. Het enige
opmerkelijke uit de laatste 4 ronden
is eigenlijk dat Geiler zich ergens uit
de achterhoede heeft losgemaakt, en
dat ook de kansen van Petrosian zijn
toegenomen. Beiden behoren tot de
jongere Russische grootmeesters, en
het is niet onmogelijk dat ze in het
verdere verloop van het tornooi nog
een hartig woordje gaan meespreken
inzake de bezetting van de eerste
plaats. Zij hebben namelijk aan een
belangrijke voorwaarde daartoe geen
gebrek, en dat is uithoudingsvermogen.
De uitslagen van de afgebroken par
tijen uit de 18e ronde luiden: Reshcvs-
kyAverbach 10, KeresSzabo Vz
SmyslovEuwe 10, GelierStahl-
berg KotovBoleslavsky 0—1.
19e ronde: Boleslavsky—Geiler 01,
PetrosianGligoric 1—0, Najdorf—
Taimanov VzVz.
Na de 19e ronde luidt de stand: 1.
Smyslov 12 pnt uit 18 partijen, 2. Res-
hevsy 11 pnt (18), 3. Bronstein 10%
pnt f18), 4. Najdorf 10 pnt (18), 5. en
6. Keres en Petrosian 9% pnt (18), 7.
Boleslavsky 9 pnt (17); 8. B. Gelier 9 p.
(18), 9. Euwe 8% pnt, (18), 10 en 11.
Taimanov en Kotov 8 pnt (17), 12. Sza
bo 8 pnt (18), 13. Gligoric 7% pnt (17),
14. Averbach IVz pnt (18), 15. Stahl-
berg 5 pnt (18).
Voor de landen wedstrijd tegen Honga
rije op 11 October te Wenen heeft Waiter
Nausch de Oostenrijkse A-ploeg als volgt
samengesteld: Zeman (Rapid); Stotz
(Austria) en Happel (Rapid); Hanappl
(Rapid), Ocwirk (Austria) en Golobic
(Rapid): Koerner 1 (Rapid), Wagner
(Wacker), Dienst (Rapid), Probst (Rapid)
en Koerner 2 (Rapid). Reserves: Schmied
(Vienna), Roeckl (Vienna), Giesser (Ra
pid) en Waldhofer (Vienna).
John Cooper heeft op het circuit van
Monthlery aan het stuur van een ge
stroomlijnde Cooper-racewagen zeven in
ternationale records verbeterd in de klas
se 1, wagens met een inhoud van maxi
maal 500 cc. Hij behaalde het snelste ge
middelde op de 100 mijl. Voor Cooper
werd een tijd van 55 min. 16 sec. geno
teerd, hetgeen neerkomt op een gemid
delde van 174,85 km per uur. Het oude
record stond op naam van Bonnet met
163.496 km per uur. De snelste ronde
reed Cooper met een gemiddelde van
184.953 km per uur.
Na Parijs—Tours leidt België in het
landenklassement voor de Challenge Des
grange—Colombo met 417 pnt. vóór Italië
388 pnt, Frankrijk 340 pnt, Zwitserland
154 pnt, Nederland 71 pnt en Spanje 4
pnt, Het individueel klassement luidt
thans: 1 Petrucci (It.) 69 pnt, 2 Louison
Bobet (Fr.) 66 pnt, 3 Fornara (It.) 43
pnt, 4 Kubler (Zwits.) 41 pnt. 5 Ockers
(E>.) 40 pnt, 6 De Filippis (It.) 39 pnt 7
Germain Derijcke (B.) 38 pnt. 8 Wa'gt-
mans (N.) 37 pnt, 9 Impanls (B.) 36 pnt,
10 Close (B 34 pnt. 11/12 Van Est (N.)
en Storms (B 32 pnt, 13/14 Keteleer (B.)
en Diot (Fr.) 28 pnt. De laatste wedstrijd
welke voor de Challenge meetelt, de ron
de van Lombardije, wordt 25 October
verreden.
