KNUD RASMUSSEN, AFGOD DER ESKIMO'S,
STICHTTE NEDERZETTING THULE
Dtócoverjj
Voor-en nadelen van de
recente financiële
maatregelen
Abdusiroop
Wetten, verteld door de machtigste jagers
werden door hun „koning" opgetekend
DE WONDERE WAERELT
Waarheden van de reclame
A afhoudende hoest
Onder Groenlanders en Eskimo's (42)
i
voor enige volk ter aarde dat
zichzelf wil zijn
E
Nu gevlucht voor de e°„p STÜSS.
cultuurvan de
straaljagers
Als U iets van mij
wilt aannemen
dan stapt U ook over op
20 stuks 75 et.
Voordelen voor de werknemers
Voordelen voor werknemers en werkgevers
Voordelen voor de ondernemers
Nadelen
Kicali tei tshandhaving
en kostenverlaging
Reclamecongres
WOENSDAG 14 OCTOBER 195»
■m HET vorige artikel heb
eschreven over Ro-
eary. Dat was nodig
te begrijpen van
hét ontstaan van de Noor-
ik g'
bert.P"
om iets
deliikste nederzetting ter
wereld, Thule Peary was
vjer in het Noorden van
1892 tot 1909, en de Eski
mo's met wie hij werkte,
bevonden zich in die da
gen nog in de volstrekt
letterlijke betekenis van
het woord in het Stenen
Tijdperk. Ze hadden er
geen flauw idee van dat
er nog zoiets wonderlijks
bestond als een blanke
mens. Die veronderstelling
is niet zó bijzonder vreemd
als men weet dat deze Po-
jaire Eskimo's ook van
mening waren dat ze het
enige volk ter aarde wa-
ren.
Dit contact met de Ame
rikaan Peary had tenge
volge dat de stam in het
bezit kwam van vuurwa-
Tii, i van de stam aantrok. Die
tenen. Van munitie. Van
out en ijzer. Van nieuw
voedsel. Allemaal ontstel-
lend moderne dingen, die
hun totale bestaan ver
anderde. Maar toen Pea
ry de Pool ontdekt had,
ging hij terug. En de stam
bleef achter. Niemand die
zich verder om deze Es
kimo's bekommerde. Ze
hadden hun werk gedaan
en konden terugvallen in
hun Stenen Tijdperk.
Dit gebeurde niet! Om
dat er een jonge Deen
was, die zich de belangen
Het huisje van de beroemde Eskimo „Koning" Knud
Rasmussen, de man die de faktorij Thule stichtte.
sen. Een naam op Groen
land, die legendarisch zou
worden. Hij verzamelde
de Polaire Eskimo's, hij
sprak met hen, hij leerde
hun diepste wezen ken
nen. HU bestudeerde ze en
hij werd de afgod van de
stam. Het was Knud Ras
mussen, die zich voor al
tijd de dankbaarheid der
Eskimo's verwierf toen hij
een faktorij stichtte. Die
faktorij kreeg een naam:
Thule. De betekenis van
die naam is: „Einde der
Wereld".
Rasmussen vestigde de
faktorij om drie redenen:
om dit deel van Groen
land te beschermen voor
de Deense kolonisatie; ver
volgens om zelf een geo
grafische en economische
basis te hebben voor zijn
expedities (hij startte ze
ven maal voor een lange
expeditie in het Poolge
bied vanuit Thule);, en
tenslotte: om een basis te
hebben waar de Eskimo's
datgene zouden kunnen
verkrijgen, tegen inleve
ring van pelzen, wat Pea
ry ze had leren gebruiken.
Een schitterend werk van
Rasmussen, uitsluitend
verricht ten dienste van
zijn vrienden, de Eskimo's.
De faktorij was zijn privé-
bezit, zijn koninkrijk. De
Eskimo's aanbaden hem,
en wat meer zegt: ze aan
bidden hem nóg.
JK SPRAK iemand in Thule, aan wie ik vroeg:
hebben de Eskimo's het nog wel eens óver Knud
Rasmussen? De man schudde z'n hoofd en zei:
„Nee, ze spreken nooit over hem". Toen ik hem
aankeek, niet begrijpend, hoe het mogelijk was,
dat ze hun Koning en Afgod zo snel konden ver
geten, volgde de opmerking: „Nee, ze spreken
niet over hem, maar ze denken altijd aan hem.
Dat is geen wonder, want hij deed oneindig
veel meer dan ze voedsel en wapens geven. Hij
gaf ze wetten. Wetten, gebaseerd op hun eigen
ideeën en begrippen. Hij liet zich die wetten ver
tellen door de heste jagers. Hij schreef ze op en
legde ze voor aan de gehele stam. Die wetten
staan nu opgetekend in boeken. Het zijn de Eski
mo-wetten, waaraan strikt de hand wordt gehou
den.
Thule werd in 1932, na de dood van Rasmussen,
overgenomen door de Deense regering. Hetgeen
niet wegneemt dat Thule zijn eigen Inspecteur
heeft. Zijn eigen wetten. Zijn eigen leven leeft.
Thule is, tot vandaag, onafhankelijk. Vrije Eski
mo's, die in geen enkel opzicht enige dwang van
buiten wensen te accepteren.
XT ii» i derij, voorstellend Christus op de
Ge kunt bet mij niet ten kwade dui
WE ZIEN in de dagen na aankomst
van de „Julius Thomsen", dat oude
Thule. Maar we zien niét de stam.
Omdat de stam Noordelijker getrok
ken is. Omdat hij niet meer kon be
staan, in de schaduw van Thule Air
Base. Men kan dit een vlucht noemen
of een evacuatie. De lezer oordele
zelf na lezing van de laatste artike
len dezer reportage.
We zagen oud Thule. Daar waren
nog wat honden en nergens in Groen
land zagen wij honden, zo prachtig
van bouw en zo wild. Halve wolven.,
maar sterk en met een uitgesproken
stijl en karakter. In Thule leven de
sterke en beste slee-honden van heel
Groenland. Omdat ze óók in de zo
mermaanden gevoed worden met
vlees. Ik schreef u al, dat overal el
ders de honden in die periode hun
P"
s INerelds allernoordelijkste kerkje
plaatsbiedend aan een 15-tal
Eskimo's.
kostje zelf maar moeten opscharrelen.
Gedachtig de wijsheid: wie niet
Werkt zal ook niet eten.
Ik zag het kerkhofje, met zes gra
ven. Waarschijnlijk het Noordelijkste
ter wereld. Zes" maal vier houten
Plankjes om wat stenen. De aarde is
h'er steen en aanvaardt geen stoffe
lijk menselijk overschot. Ik stond in
het kerkje, eveneens het Noordelijk
ste ter wereld, en dat bezoek zal ik
Wel nooit meer vergeten. Het was
bondag en we liepen er heen. Over
een kale vlakte, bedekt met graniet
cn 'eisteen. Geen boom, geen bloem,
Teen plant, geen grasje, geen korrel
mos- Steen, steen, steen.
JTRGENS op die woestenij stond het
i k,1^rkje, opgetrokken van rood ge
schilderde houten planken. Een wit
kruis aan de voorkant. Daarbinnen
Was het schemerdonker. Er stonden
khfje bruine houten banken, plaats-
Biedend aan een vijftigtal kerkgan
gers. Iedere bank had één kaars. Het
was een aangrijpend kerkje, omdat
net zo klein was, zo verschrikkelijk
."''heiden, en omdat het tóch een
echte kerk was. Met sfeer en wijding.
Door de smalle ruitjes kwam de
oolzon binnen. Hij viel precies op
et schilderij boven het altaar. Ik liep
r heen en zag een heel mooi schil
den, als ik u zeg, dat ik diep ontroerd
was bij het zien van deze kinderen...
Het waren namelijk Eskimo-kinderen.
Christus met twee Eskimo-kinderen,
zittend op dat schilderij in de laatste
kerk ter wereld.
Het was Zondagmorgen. Later za
gen wij de priester aankomen, moei
lijk lopend over de ongelijke rots
blokken. Lang en imposan' in z'n
toga, die uitwoei door de scherpe
wind. Een eenzaam prediker, deze
Groenlander. Buiten wachtte de ge
meente. Een stuk of zes, zeven Groen-'
landers en een paar Eskimo's in be
renbroeken, kamikken en anoraks.
Iemand begon het klokje te luiden.
Een fijn, helder, haast kinderlijk a.n-
doend geluid. Maar genoeg geluid om
gehoord te worden door de gemeente.
De gemeente ging naar binnen,
achter de priester aan. Daarna hoorde
ik het orgeltje ruisen. En er werd
gezongen. Onder de adem van de
Noordpool werd die morgen uit Vet
Oude Boek verteld en gesproken over
de liefde Gods, die ook het Pool
gebied omvat.
Toen doken er zes straaljagers over
die kerk die een schuurtje lijkt, en
hun geloei brak de ganse Zondag
morgen op die versteende wildernis
aan stukken. Op dat ogenblik zijn we
weggegaan.
WE GINGEN naar de verlaten ne
derzetting. en die dag beleefden
we iets van het treurspel der laat
ste stam Eskimo's. Lopend over brok
ken lei van een soort-maanland
schap, langs stukken .moeras en over
botsen, kwamen we m de nederzet
ting. Een uitgestorven een dode
nederzetting. Geen Eskimo leefde
daar meer. Een paar oude, vergeten
honden zwalkten rond, verlaten door
hun meesters, hongerig en half-ver
wilderd. Lege tufhutten. De hutten,
waarin de stam geleefd had.
Een vrij volk, bestaande uit ja
gers. Trotse mensen, die geen be
langstelling voor geld hadden, noch
voor wat dan ook, komend uit de
„Beschaafde wereld". Omdat ze zich
zélf willen zijn en blijven. Omdat
ze niets verwachten van die andere
wereld. Ze willen alleen maar ja
gers zijn en vrij. Zonder geld, zon
der zeep, zonder enige plicht dan
de nakoming van de wetten, eens
door Knud Rasmussen opgeschre
ven. Hun wetten.
Wij waren in de huizen van dat
vrije volk: hutten van tuf, soms
met hout gestut aan de binnenkant.
Stukken pels lagen op .de aarden-
vloer en kapotte overblijfselen van
huisraad. Veel botten van walrus
sen zeehonden en vóssen. Aan som-
Advertentie ing. Med.)
mige wanden de eerste symptomen
van de cultuur uit het Zuiden: pren
ten uit geïllustreerde Amerikaanse
maandbladen, minimaal bedekte da
mes uit Life en Esquire. Ik maakte
echter een vergissing door te menen
dat de Eskimo's deze afbeeldingen
opgeplakt hadden, omdat ze er ple
zier aan beleefden. Nee, uitsluitend
om de naden tussen het hout en de
tuf te bedekkenOm de
stormwind te beletten binnen te ko
men.
Verlaten en lege slee-stellingen.
Verweerd hondentuig. En veel blik-
i'es. Blikjes van Amerikaanse her-
:omst. Van Thule Air Base. En
soms een oliedrum, en stukken hout,
met erop geschreven, in grote zwar
te letters: Blue Jay. Blue Jay
de grootste onderneming van de
Amerikanen om Thule Air Base te
vestigen.
ThE WIND woei over de verlaten
nederzetting, gebouwd vlak aan
het water van de baai. In de baai
ijsbergen. Nog verder de IJskap. Een
klein paradijs van rust. Rasmussen
moet iets van de kunstenaar in zich
gehad hebben, dat hjj dit deel van
Groenland koos voor de stam. Wer
kelijk een oord om gelukkig te zijn.
Hier woonden ze: Odak, nu 70
jaar, en nog in leven. De oudste der
jagers, met een zware stem in het
kapittel, en de andere grote jagers
van het Noorden: Jess, Inuterssuak,
Kulutanguak, Ivalo. En nog ande
ren, wier namen men nooit hoorde
noemen en die er tóch zijn: bijvoor
beeld Kale Paluk.
Kale Paluk, jager van groot for
maat op beren, walrussen en vossen.
Kale Palukde 45 jarige zoon
van Admiraal Peary. Waarom zou
men dit verzwijgen? Peary leefde
hier zó lang, en de winters duren
eindeloos in dit land. Nauwelijks
twee maanden zomer. Peary moet
zich vaak onbeschrijfelijk eenzaam
gevoeld hebben. Te eenzaam voor
zelfs zè'n mens. Zijn zoon, een
knappe Eskimo en een groot jager.
Nooit zag hij zijn vader. Nooit zag
hij zijn halfbroer: ook niet toen deze
zich op Thule Air Base bevond. Zo
is het mij verteld door de Denen op
Thule.
Odakdie een onderscheiding
van de Deense Koning ontving en
door de leden van de Amerikaanse
„Explorers Club" lid van de orga
nisatie werd gemaakt. Ieder jaar
komt er een uitnodiging voor Odak
om de jaarvergadering in New York
br te wonen. Ze wordt Odak voor
gelezen, omdat hij zelf niet lezen
kan. Maar Odak verliet na zijn reis
naar de Noordpool nooit meer Thule.
En daar is, tenslotte, de zoon van
de neger Matthew Henson. Een Es
kimo, die helemaal niet op een
neger lijkt, op z'n krullend haar
na. Hij is echter de énige Eskimo
met krullend haar. En een groot
jager. Ziedaarde levende her
inneringen aan Peary's avontuur.
Misschien ook, waarschijnlijk zelfs,
de bewijzen van de gruwelijke een
zaamheid der Poolnachten.
WE ZIEN de verlaten bedden. Heel
de familie, man, vrouw, en de
kinderen slaapt bij elkaar op een
soort plank, bedekt met rendierhuid
en daarop een met eiderdons of be
renhuid gevulde „deken". Alles
vuilsmerigstinkend zelfs....
en tóch was dit een vrij volk. En het
is nog vrij. Omdat het heenging. Om
dat het zijn vrijheid verkoos boven
zeep, tabak, drank en geld. Omdat
het de vrijheid verkoos bóven de
Europese en Amerikaanse cultuur.
Omdat het naar wetten wil leven,
maar dan naar de éigen wetten.
Wel.... ik denk dat dit de laatste
stam ter wereld is, die dit zo wel
bewust, zo volledig zeker van zich
zelf, verkoos. Ik weet niet hoe de
lezers van dit artikel hier tegen
over staan, maar ik moet u eerlijk
zeggen: het deed óns alleen maar
uiterst sympathiek aan. Die vlucht
uit het Noorden naar een nog hoger
Noorden. Die vlucht vooronze
cultuur. Of wat daar dan voor
pleegt door te gaan.
Eenmaal dachten ze het enige
volk ter aarde te zijn. Dat was
een vergissing. Nü zijn ze het
enige volk ter aarde dat zichzelf
wenst te zijn en te blijven. Dat
ieder contact met het Zuiden wil
voorkomen.
Ditmaal vergissen ze zich niet,
de jagers van de stam. Ze zijn
in dit opzicht: inderdaad het
enige volk ter wereld. Ook al
zijn ze dan nog maar met z'n
driehonderden
(Advertentie Ing. Med.)
VIJF DEENSE Jongens
tussen tien en twaalf
Jaar, die ongetwijfeld in
dit rubriekje hadden
gelezen over het groepje
Beierse „Indianen", dat
een verwoede aanval
met pijl en boog op een
trein vol blanken deed,
besloten, hierdoor geïn
spireerd, het nóg beter
te doen. Baas boven
baas, dachten zij, blok
keerden een spoorbaan
in de omgeving van Ko
penhagen met zware ste
nen, waartussen zfj
scherpe patronen depo
neerden, en betrokken
zelf, gewapend met ge
laden buksen, stellingen
naast de spoorbaan. De
machinist van een eiec-
trische trein kon, door
uit alle macht te rem
men, vlak voor de bar
ricades zijn trein tot
stilstand brengen. Toen
h(j uit zijn cockpit sprong
en in gestrekte draf de
achtervolging inzette,
gingen de jongens er
zonder één schot te los
sen vandoor. Twee van
hen werden daarbij bij
na door een exprestreln
gegrepen. De machinist
raakte het spoor bijster,
maar de lieverds zjjn
later toch achterhaald.
LIET
Har
HEK is van de
dam. In het voetbal
elftal van Scutari in
Albanië speelt sedert
kort op de rechtshalf-
plaats een vrouw. Ja,
dat staat er: een vrouw.
De 23-jarige, uiterst
charmante, Myriam Te-
liti. En wat nog erger
is: zij is nog verbijste
rend goed ook. In een
wedstrijd tegen het ver
blufte Dynamo de Tira
na ontplooide zij een
techniek van topklasse
en een uitstekend spel
inzicht. De rechtshalf
van Dynamo, die nota
bene in het nationale
elftal speelt, hóalde het
niet bij haar. Er hebben
zich in Albanië nu twee
groepen gevorntd, die
verbitterd tegenover el
kaar staan. Myriam wél
of niét in het nationale
elftal. Maar zij maakt
een goede kans. Hè tere,
waarom spelen wij nou
niet es tegen Albanië?
UET BELOOFT wat te
worden, nu de export
beperking op olijanten
in India is opgeheven.
Het begon al in ons el-
gen (zolang het duurt)
Friesland. Twee olifan
ten van circus Mullens,
Bongo en Toddi, die in
Dokkum waren ingela
den om in Drachten een
Uitvoering te gaan ge
ven, bleken het vervoer
per veewagen ver bene
den hun stand te vin
den. Zij tilden eerst ter
loops het dak van hun
auto op en toen ontsnap
ping langs deze weg al
te veel acrobatische toe
ren bleek te vergen,
kraakten zij de achter
klep van de auto. Zij
stapten uit en gingen te
voet verder, doch wer
den weldra door de
dompteur in de rijk ge
plooide nek gegrepen.
Daar Drachten niet per
rail te bereiken is. wer
den Bongo en Toddi op
de trein naar Assen ge
zet. waar het volgend op
treden zal plaats vinden,
zodat het verontwaardig
de Drachten het zonder
hen zal moeten doen.
(Van een financieel inedtttverker
IJ1T BINNENGEKOMEN BRIEVEN is wel gebleken, dat de beraadslagin-
U gen in ons Parlement thans in de algemene heistelling staan. Gem
wonder onze portemonnaie is er ten nauwste l>y betrokken. Het leek o.
daarom dienstig onze lezers een resumé te rstreMaen £e 1
nadelen, die de in behandeling zijnde wetsowa'>erps*-wteraarImitszy
worden goedgekeurd - ons bij de aanstaande jaarwisseling zullen brengen.
CU
d.
een loonsverhoging ad 5 voor de arbeid«ers boven 23 jaar,
een mogelijke extra verhoging voor gescrioolde arbeiders,
nivellering van de verschillen tussen de ^uoen op het platteland
d& stsd*
verhoging van de kinderbijslag, speciaal voor Wrinnen;
verhoging van de uitkeringen ingevolge cle noodwet-Drees, de Onge-
vallenwet, de W. en W. wet en de Inval^ciiiteitswet.
a. vermindering van de loonbelasting en de inkomstenbelasting;
b. vermindering van de personele belasting:
c. afschaffing schoolgeld voor de lagere scfiolcn;
d. uitbreiding kinderaftrek voor studerende kinderen;
e. prijsverlaging van suiker wegens vermindering suikeraccijns;
f. prijsverlaging van schoeisel en huisbraxui wegens afschaffing omzet
belasting;
g. afschaffing van speculatiewinstbelasting:
h. opheffing van dividendbeperking.
afschaffing van de super-inkomstenbelaötirig;
verlenging termijn verliescompensatie;
verlenging regeling der vervroegde afschrijving;
extra aftrek voor investeringen boven f 3.000,
vermindering van de vennootschapsbelasting (speciaal voor de N.V.-en
van belang).
Een groot deel van de voordelen is veroorzaakt door het algemene na
deel uiteraard niet voor de verhuurders at de huur van oude wo
ningen niet onaanzienlijk wordt verhoogd, r<-.I. naar gelang van de klasse
indeling der gemeente variërend van 172!)
De loonsverhoging en de daarmede gepaard gaande vermeerdering van
sociale lasten moet door de ondernemer noorden gedragen, voor zover hy
deze meerdere uitgaven niet kan verdisconteren in de prijs van hetgeen
door hem wordt geleverd. Er dient daarom rekening te worden gehouden
met een verhoging van het prijspeil.
(Van onze Haagse radactie)
DE RECLAME raakt tegenwoordig elk f«Cet van het leven. De vlain.
mende woorden, waarmee deze of ge*1®' producten worden aangepre-
zen, vindt men thans in alle kranten, tijdschriften en winkels, zo ook
in reisgidsen, brochures, handleidingen etc. Op gebouwen, op zuilen en
op films, in wachtkamers, in autobussen en in hotels overal worden
reclame-media gebruikt. Zelfs op het gootsteenplaatje van een nieuwe
woning, die wij onlangs bezichtigden, Kon de zegevierende leuze lan
een bepaald reinigingsmiddel blijkbaar niet gemist worden.
Voor de huisvrouw is reclame een on
misbare hulp geworden. Zij houdt
haar van dag tot dag op de hoogte van
artikelen en producten, van verbete
ringen, prijsverlagingen, gelegenheids
aanbiedingen etc. Door de reclame van
concurrerende fabrikanten krijgt de
huisvrouw de mogelijkheid tot vergelij
ken en daardoor inzicht in de eisen,
welke zü kan stellen, de voordelen,
welke zij bij de besteding van haar
huishoudgeld kan bedingen en de appa
raten welke haar het werk kunnen ver.
gemakkelijken.
Is dit op zichzelf al een belangrijk
ding voor de consument, een andere be
staansgrond van goed geleide reclame
is haar tendens omartikelen goed
koper te maken. Mensen, die niet zo
zeer met het proces van voortbrenging
en verbruik op de hoogte zijn, moet dit
ongeloofwaardig in de oren klinken.
Over het algemeen gaat men toch im
mers van de simplistische veronderstel
ling uit, dat adverteren, in welke vorm
ook, de goederen alleen maar duurder
maakt?
In feite is het echter zo, dat ver
antwoorde reclame de vraag naar een
goed doet toenemen, hetgeen weer een
verlaging der productiekosten ten ge
volge heeft. Elk economisch geleid be
drijf zal er dan ook naar streven een
juiste verhouding tussen de reclame
kosten en de daarvan te verwachten
productiekosten-verlaging te vinden. Zo
wel voor producent als consument is
hierbij natuurlijk ideaal, als er tussen
de reclamekosten als kleinste factor en
de productiekostenverlaging als grootste
factor, een aanzienlijk verschil bestaat.
Voor elk product, voor elk bedrijf en
voor elk land ook, liggen deze factoren
anders. Wat zeeppoeder betreft b.v.
wordt in Nederland ongeveer vier pro
cent der eenheidsverkoopprijs door de
reclame opgeslokt. In Frankrijk is dit
percentage vijf; in Engeland zes: «n in
Amerika zelfs twaalf!
Dit betekent inmiddels niet, dat zeen-
poeder in Amerika verhoudingsgewijs
duurder is dan in Nederland. Door een
grotere afzet kan de Amerikaanse de
taillist het namelijk met een veel ge
ringere winstmarge doen en vaak komt
het dan ook voor, dat de som van re
clamekosten en detailhandels-marge in
de V. S. kleiner .s dan in Europese lan
den.
Voor een zowel voor producent als
consument gezonde verdere ontplooiing
der reclame is het ten zeerste gewenst,
dat het bedrijfsleven zich vrijwillig en
\~ANDAAG en morgen wordt in
het Kurhaus te Scheveningen
een reclame-congres gehouden
voet als onderwerp: „De functie
vcin de reclame in ons econo-
misch bestel". De opening van
het congres zal geschieden door
de secretaris-generaal van het
Ministerie van Economische Za
ken, prof. dr G. Brouwer, terwijl
dr Paul Rijkens, voorzitter van
de Raad van Bestuur van de
VnUever en prof. dr F. J. ten
T>oesschete, directeur van de
Hoogovens, er o.m. als sprekers
zullen optreden. Over de econo-
viische functie der reclame kunt
u in nevenstaand artikel lezen.
Ge hebt kou gevat, ge hoest
en een scheurende pijn van
het vele hoesten beklemt
Uw borst. Reinig Uw
luchtwegen van het
rgevaarlijke slijm met
's werelds beste hoestsiroop
(Advertentie Ing. Med.)
ixi veren gingsverband aan budget-en-
quetes onderwerpt, teneinde per be-
^Üfssoort na te gaan, welk percentage
var» de omzet van een bepaald artikel
aan reclame kan worden besteed. Dit
zou een aanzienlijke besparing van tijd
e» energie betekenen.
Iri Amerika is men op dit gebied al
zeer ver gevorderd. Anders dan in Ne
derland tn 'n Europa staat de adver-
teerkunst in de V. S. op een weten
schappelijk niveau, m.a.w.: men wor
stelt daai niet meer met het probleem
°f een te klein dan wel een te groot
gedeelte van het bedrijfsbudget voor
reclame wordt uitgetrokken.
Reclame tenslotte dwingt fabrikanten
tot handhaven van goede kwaliteit.
waar tegenwoordig bijna alle huishou-
i delijke goederen als verpakt merk-
artikel verkrijgbaar zijn en deze alleen
lonend gefabriceerd kunnen worden,
wanneer het publiek ze constant blijft
v ragen, is de fabrikant wel verplicht
boge kwalitatieve normen in acht te
blijven Jiemen. Want wat de reclame
i «.ok kan doen, ze kan zich nooit permit-
1 teren teleurstellingen te wekken!
Dèt Is glad V.
*o'n danwloer. die pa»
de Wü li gezet.
M„r
het töppunt r«i» gladheid
Is een mannenwang. die geschoren Is
mei NATIONAAL het nationale mesje
bij uitnemendheid
(Advertentie Ing. Med.)