Nieuwe uitnodiging van
Drie aan Moskou
Grote
Ir Klaas Koeten is weer thuis
Vijfmogendhedengesprek over
Triest waarschijnlijk
Eis van 6 pet. loonsverhoging
blijft gehandhaafd
Geschil tussen Israël-Jordanië
vandaag in Veiligheidsraad
Ruim vijf weken werd hij in de
Canadese rimboe vermist
,Kom 9 November
voor een
conferentie naar Lugano
V.S.-off-shore orders
anderhalf milliard
Churchill alleen naar
Moskou?
Onrust in Arabië's
oliecentrum
Nederland-België
op TV-scherm
„We hadden hoop op redding opgegeven"
Afgezette premier
toch naar Londen?
Koningin „toert" ,de
Prins uit jagen
Maandag 19 Oct. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1270
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Ook ons land profiteert
De Grote Drie willen
verzoening
Nieuwe aardschokken op
Cephalonia
Van spoorbrug gevallen
en verdronken
Looncongres van het NVV
Margepolitiek" is
onuitvoerbaar
Aanval op dorp Kibya
directe aanleiding
WEERBERICHT
Laat me met rustmKVe?"
Brits-Gyana
De prinsesjes te gast bij
het Reddingswezen
Directie:
j. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN.
Advertenties 16 ct p. m.m
Kleine advertenties
(„Juttertjes") tot 15 woor
den 11.— elk woord mee:
5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 6.05, pe:
maand f 2.02 bil vooruit
betaling plus incassokosten
Weekabonnementen f 0 49
Het hoofdkwartier van de Ameri
kaanse strijdkrachten in Europa heeft
bekend gemaakt, dat in het kader v»n
het programma van wederzijdse mili
taire bijstand in het belastingjaar 1953
reeds voor een bedrag van ruim an
derhalf milliard dollar aan contracten
js uitbesteed in Europese landen. Met
fabrikanten in ruim vijftien landen zijn
reeds meer dan 350 contracten gesloten
voor het produceren van militaire goe-
dereh, w.o. tanks, vliegtuigen, mijnen
vegers. en andere waoens van allerlei
aard, alsmede onderdelen. In het belas
tingjaar bedroeg het aantal overeen
komsten 300 ter waarde van ruim 600
dollar. Frankrijk kreeg de grootste z.g.
cff-shore-orders, daarna volgden Italië,
Portugal, Spanje, Turkije en Joegosla
vië. In de belastingjaren 1952 en 1953
kreeg Nederland contracten toegewe
ren respectievelijk ter waarde van
ruim 39 millioen en ruim 52 millioer.
dollar. Hierdoor werd in ons land het
dollartekort eterk verminderd en d-
(industrialisatie gestimuleerd. De Ne.
derlandse vliegtuigindustrie leefde
weer op. Voorts voorziet het program
ma o.a. in de bouw van 32 mijnenve
gers in ons land. Van Doorne's fabrie-
ken kregen opdracht voor de bouw van
301 straaljagertankers en 81 olietank
wagens. Polynorm kreeg opdracht voor
het maken van kazerneopslagplaatsen,
etc.
DE ministers van Buitenlandse Zaken van de V.S., Engeland en
Irankrijk, Dulles, Eden en Bidault, hebben gedurende dit weekend
te Londen tal van belangrijke internationale vraagstukken aan een
bespreking onderworpen. Over de zaak-Triëst schrijven wij elders in dit
nummer. Bovendien keurden zij het antwoord aan de Sovjet-Unie over
de bespreking van de Duitse en Oostenrijkse kwesties goed. Ook
Adenauer heeft met de uiteindelijke tekst van dit antwoord ingestemd.
I)e nota is gisteren te Moskou aan de Russische regering overhandigd.
Daarin stellen de Westelijke Grote Drie de Sovjet-Unie voor,dat de
ministers van Buitenlandse Zaken der Grote Vier op negen November
te Lugano (Zwitserland) bijeen zullen komen om de vraagstukken
betreffende Duitsland en Oostenrijk te bespreken. Men hoopt, dat de
Sovjet-Unie de uitnodiging nu zal aanvaarden omdat een dergelijke
bijeenkomst een waardevolle stap naar vermindering van de interna
tionale spanning en een oplossing van de belangrijke Europese pro
blemen zou vormen.
QVER Oostenrijk verklaart de nota,
dat bespreking door de vier minis
ters de meest practische manier is om
een eind te maken aan de huidige im
passe en om te komen tot overeen
stemming over een vredesverdrag met
dit land, daar er via de gewone diplo
matieke kanalen geen vorderingen zjjn
QOK DIT weekend Is de kwestie-
Triest onderwerp van bespreking
geweest in een druk internationaal
diplomatiek verkeer. Gisteravond werd
te Londen in gewoonlijk betrouwbare
kring vernomen, dat de Westelijke
Grote Drie Italië en Znid-Slavië heb
ben uitgenodigd met hen te beraad
slagen over het vraagstuk-Triest. Za
terdagavond werd eveneens in goed-
Ingelichte Londense kringen verno
men, dat de ministers van Buiten
landse Zaken van de VS, Engeland en
Frankrijk vasthouden aan het Brits-
Amerikaanse besluit om de zone-A van
Triest over te dragen aan Italië. Wel
aanvaardden de ministers voorstellen
om de standpunten van Italië en Zuid-
Slavië met elkaar te verzoenen, welke
voorstellen afkomstig zouden zijn van
de Franse minister Bidault. Dit wijst
ook weer in de richting van een vijf
mogendhedengesprek over deze zaak.
J^ADAT de Italiaanse minister-presi
dent Pella voor de senaat een uit
eenzetting had gegeven over de zaak-
Triest, kreeg hij het vertrouwensvotum.
Communisten en links-socialisten, ont
hielden zich van stemming. Daarna
(Zaterdag) kondigde Pella aan, dat zijn
regering zou aftreden als de Westelijke
geallieerden op enigerlei wijze zouden
terugkomen op hun besluit zone-A
van Triest aan Italië over te dragen.
Van dit besluit had hij de Amerikaan
se, Franse en Britse ambassadeurs
in kennis gesteld, zo zei hij. Voorts
verklaarde hij, dat het aanvaarden van
het Brits-Amerikaanse besluit inzake
zone-A niet betekent, dat Italië af
stand zal doen van zijn aanspraken op
het door Zuid-Slavië (zone-B) bezette
gebied. Pella voegde daaraan toe ten
volle bereid te zijn met Zuid-Slavië
In een deel van Saoedi-Arabië Is tic
staat van beleg afgekondigd, na een
aanval op Amerikaanse legervoertui
gen door een menigte demonstranten.
Alle Amerikaanse employé's van de
Arabisch-Amerikaanse oliemaatschappij
(ARAMCO) moeten in hun kamp blij
ven wegens een staking en onrust on
eer do Arabische arbeiders, van wie de
oliemaatschappij er 1.5.000 in dienst
heeft. Zij eisen dezelfde arbeidsvoor
waarden als het Amerikaanse personeel.
Ge productie van ruwe olie in dit ge
bied was >n 1952 de grootste ter we-
feid Koning Ibn Saoed krijgt per jaar
als vergoeding ongeveer twee honderd
millioen dollar..."
aan de conferentietafel te gaan zitten.
Hij drong weer aan op volksstemmin
gen in beide zones.
De plaatsvervangende voorzitter van
de Federale Uitvoerende Raad in Zuid-
Slavië, Rankowitsj, heeft in een rede
voering gezegd, dat het Brits-Ameri
kaanse besluit inzake zone-A dient te
worden ingetrokken, omdat het een
gevaar voor de vrede is. Hij wenste
rechtstreekse besprekingen met Italië.
Hij verklaarde, dat Italië overigens nog
meer verlangens heeft en zich langs de
gehele Adriatische kust tot Albanië toe
zou willen nestelen.
Tito verklaarde in een vraaggesprek
met het Britse bla£ „Observer", dat het
geschil Zuid-Slavie niet in de armen
van de Sowjet-Unie zal drijven. Dit
land zal zijn onafhankelijk beleid blij
ven voeren. Wij zullen niet tegen
Brits-Amerikaanse troepen strijden,
doch als Italiaanse troepen zone-A
binnentrekken, zal dit een noodlottige
reactie in Zuid-Slavië tot gevolg heb
ben. Hij sprak zijn vertrouwen uit in
het realistische oordeel van Churchill.
gemaakt. Door de Westelijke drie is
aan de Oostenrijkse minister van
Buitenlandse Zaken, Gruber, medege
deeld, dat men een eventuele eis van
Oostenrijk om deel te nemen aan de
besprekingen die op dit land betrek
king hebben, zal steunen.
Inzake de sovjet-eis tot deelneming
van communistisch China aan derge
lijke besprekingen, wordt slechts zeer
vaag gereageerd. Voorts wijzen de
Westelijke drie er in de nota aan Mos
kou op, dat andere door de Sovjet-
Unie ter bespreking aanbevolen on
derwerpen als ontwapening reeds ter
sprake komen op de huidige zitting
van de Algemene vergadering van de
Verenigde Naties.
£)E Britse minister Eden bracht Za
terdag In Londen de kwestie van
een informele bespreking tussen Sir
Winston Churchill, president Eisenho-
wer, premier Laniel en premier Malen
kof (door Churchill geopperd) ter ta
fel. Naar uit Amerikaanse bron werd
vernomen, verklaard» Huiler zich te
gen dit denkbeeld. Eisenhower zou de
VS niet voor langere tijd kunnen ver
latenBidault sprak zich noch
voor, noch tegen de idee uit.
Reuters medewerker Stanley Priddle
noemt als belangrijk besluit van de
Londense conferentie nog, dat de re
geringen van Amerika en Frankrijk
te kennen hebben gegeven zich niet te
zullen verzetten tegen een eventueel
rechtstreeks overleg tussen Sir Win
ston Churchill en de Sovjet-leiders ter
bespreking van de internationale
spanningen om deze te verminderen.
Deze medewerker weet voorts te
melden, dat de VS en Engeland Frank
rijk hebben medegedeeld niet te kun
nen instemmen met zijn verzoek om
waarborgen, dat de Brits-Amerikaanse
strijdkrachten op het Europese vaste
land aldaar gedurende de volle vijf
tig jaar waarvoor het EVG-verdrag
indien bekrachtigd, van kracht zal
zjjn, zullen worden gehandhaafd.
De interland voetbalwedstrijd Ne
derlandBelgië, welke Zondag in het
Feyenoord Stadion te Rotterdam wordt
gespeeld, zai op het televisiescherm
verschijnen. De Nederlandse Televisie
Stichting heeft de voorwaarden, welke
de KNVB voor de uitzending had ge
steld, aanvaard.
De NTS zal alle schade, welke door
het opstellen van de apparatuur voor
de uitzending direct of indirect aan net
Feyenoord Stadion wordt toegebracht
moeten vergoeden. Voorts zal de tele
visiestichting de prijzen der plaatsen
welke door het opstellen van de came
ra's niet aan het publiek kunnen wor
den verkocht, vergoeden en tenslotte
zal voor het recht van uitzending 500
moeten worden betaald. Hoewel de Ne
derlandse Televisiestichting niet alle
voorwaarden billijk vindt, heeft zij ze
toch aanvaard, daar men de televisie
kijkers niet wilde teleurstellen.
Zaterdag hebben vijftien aardschok
ken nieuwe onrust verwekt onder de
bewoners van het onlangs zo zwaar
getroffen Griekse eiland Cephalonia.
De bewoners van de stad Argostoli
brachten de nacht buiten in het veld
door. Een der bevingen duurde 25 se
conden. Er is nog geen melding van
slachtoffers gemaakt. Het Nederland-
sche Roode Kruis heeft reeds voor
ƒ375.000 aan goederen naar de ge
troffen Griekse gebieden kunnen zen
den.
Zaterdagmorgen is de 58-jarige voor
man van de Nederlandse Spoorwegen
A. Kramer uit Haarlem van de spoor
brug over het Spaarne gevallen en
verdronken. Het slachtoffer was bezig
met het vastdraaien van moeren in de
rails. Vermoedelijk is de moersleutel
losgeschoten, waardoor de man zijn
evenwicht verloor en tussen de sporen
door in het water viel.
^ET algemene stemmen is Zaterdagmiddag tüdens het in Utrecht gehouden
Looncongres van het NW een ontwerpresolutie aangenomen, waarin de
eis van de Raad van Vakcentralen van een algemene loonsverhoging van 6
pet gerechtvaardigd blijft en derhalve de regeringsbeslissing als voorbarig
wordt beschouwd. Het congres eist van de regering, dat met inschakeling van
de Stichting van de Arbeid een nader onderzoek zal worden ingesteld naar
de gang van zaken bjj het opstellen en naar de juistheid van het op het
laatste ogenblik door het CBS verstrekte indexcijfer en dat het resultaat van
dit onderzoek openbaar zai worden gemaakt. Verder spreekt het zijn afkeuring
uit over de irreële houding, welke door de werkgeversorganisaties bij de loon
onderhandelingen is aangenomen en waarschuwt de georganiseerde werkge
vers, dat het voortgaan op de thans ingeslagen weg er toe moet leiden, dat do
samenwerking in het verband van de Stichting van de Arbeid moeilijk zo
niet onmogelijk zal worden.
ff
^ANGAANDE de besprekingen over
het vraagstuk van het handhaven
der geleide loonpolitiek, is het congres
voorts van oordeel, dat voor het voe
ren van een politiek van volledige werk
gelegenheid, voor het handhaven van
het monetaire evenwicht, voor de
rechtvaardige verdeling van het na
tionale inkomen, voor een stimulering
van de productie en derhalve ook van
de consumptie en oor het behoud van
de arbeidsvrede, een loonpolitiek moet
worden gevoerd volgens door de rege
ring goedgekeurde en onder haar con
trole integraal toegepaste richtlijnen.
Dit oordeel is nog versterkt door de
houding, die de werkgevers tijdens de
onderhandelingen hebban aangenomen.
Het congres meent daarom 'le „marge-
politiek" als onrechtvaardig, onJ-sl-
matig en practisch onuitvoerbaar af te
moeten wijzen. Het bestuur van het
N.V.V. krijgt dan ook de opdracht bij
de komende besprekingen over de or
ganisatie en de inhoud van de lofin
politiek het bovenstaande volledig in
acht te nemen.
^LVORENS de ontwerp-resolutie werd
aangenomen, werden redevoeringer
uitgesproken door Ad Vermeulen en
de heer J. J. A. Berger. Tijdens de
voorafgaande discussies werden talloze
De Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties zal vandaag bijeenkomen ter
bespreking van de incidenten tussen
Jordanië en Israël. Dit op verzoek van
Engeland, Frankrijk en de Verenigde
Staten van Amerika. Israëliërs hebben
een overval gedaan op het Jordaanse
dorp Kibya, waarbij twee en zestig
Jordaniërs zouden zijn gedood. Dit
voorval was het hoogtepunt van een
reeks reeds eerder plaats gehad heb
bende incidenten tengevolge van grens
geschillen. Het dorp Kibya zal op kos
ten van de Jordaanse regering worden
herbouwd.
Jordanië heeft Irak verzocht om mi
litaire versterkingen te zenden. Het
kabinet van Irak heeft na een verga
dering van drie uur een hoogst belang
rijk besluit genomen naar aanleiding
van dit verzoek. De inhoud ervan
werd niet bekend gemaakt.
Woordvoerders van Israël hebben op
hun beurt bekend gemaakt, dat in 'de
afgelopen drie jaar aan de Israëlisch-
Jordaanse grens 431 Israëliërs zijn ge
dood of gewond door infiltrerende
Jordaanse eenheden, 's Nachts doen
gewapende Jordaniërs aanvallen in
Israël, waarbij zij moorden plegen en
aanvallen doen op het verkeer.
blind geraakt. Nu heeft hij nog slechts
één vurige wens: „Laat me met rust".
En die rust heeft hij nodig. Heel hard
nodig zelfs om straks weer als een ge
woon mens zijn plaats in te nemen in
de gewone maatschappij, die hij daar in
de Canadese „bush" voorgoed dacht te
hebben verlaten.
(Zie verder elders in dit blad)
niet worden. Daarvoor is hij teveel
overstuur. Hij staart af en toe naar de
grond en het is hem bijna te veel om
te vertellen van de ontvangst in Hil-
legersberg. Van de vlaggen, die van
alle huizen wapperde, van de gepavoi-
seerde voortuin en van de hond, die
hem eerst niet herkende en eerst na
een minuut te hebben gesnuffeld zijn
baas terugvond. Het felle zoeklicht van
KLAAS KOETEN is weer thuis. Voor anderen is hij ir K. Koeten, de openbaarheid is op deze man gericht
(Van een onzer redacteuren)
Verwachting tot hedenavond:
RUSTIG WEER
óverwegend droog weer met ver
anderlijke bewolking. Koude och
tend met op vele plaatsen mist
Dezelfde middagtemperaturen als
gisteren of iets lagere. Zwakke tot
matige wind tussen Noord er
Oost.
Dinsdag: Zon op 7.13, onder 17.36
Maan op 16.19. onder 4.16
eerst geprobeerd er tegen in te
kijken, maar is langzamerhand ver-
die eind Augustus in de Canadese rimboe vermist raakte en vijf en een ®eeftCSt a"e cmbarmhartighcid.'
halve week midden in het oerwoud op redding wachtte. Voor zijn 71'
jarige vader in Alkmaar was het Klaas, de zoon en voor zijn vrouw, de
man om wie zij al die weken, toen de reddingsploegen steeds maar weer
onverrichterzake terugkeerden, in dodelijke ongerustheid verkeerde.
Het gezin is weer herenigd, maar toch heerste er in het gezellige huis
in Hillegersberg je en uitgelaten vrolijkheid. Het leed dat men heeft
doorstaan is te diep geweest en ligt nog gegroefd in de gezichten van
de vrouw en de man, die elkaar nooit meer meenden te mogen ont
moeten. Er is in al die weken te veel gebeurd. „Later, misschien pas
ot»er een jaar, zal ik dit rustig kunnen reconstrueren", zegt ir Koeten.
„Nu niet. De emoties zijn nog te vers". Dan dwalen zijn ogen naar
buiten, waar de drie kinderen al weer volop in hun spel zijn. Pappie
is thuis. Accoord. Dan is er voor hen geen reden om somber aan tafel
le zitten. Maar bij de ouderen is dat anders.
De aankomst van ir Koeten, die na
zes weken te zijn vermist in
Canada na een vliegtuigongeluk
toch nog werd gered, op Schiphol.
Het werd naar men zich kan inden
ken een ontroerend weerzien van
de vader met zijn gezin. Van links
naar rechts dochter Marianne,
mevr. Koeten, Marjolijn, ir Koeten
en zijn zoon Maarten.
Prestwick zat dik in de
toestel moest terugkeren.
De ontmoeting had dus toch plaats op
Schiphol. En daar waren ook vertegen-
BIJ mevrouw Koeten bijvoorbeeld ocll
nieuws was, telefoontjes van kennissen. ^^Men ^"de^'eirmeTlang"
i „,..1-,. «,p„ tnpn hP4 Kp- Avien nad aeze enorme oeian»-
richt waS ontvangen van de redding s-telllng wel zicn aankomen en de Zon-
telefoonties van ja van wie niet alle.
maal? Mevrouw Koeten weet het niet
Zi) is Vrijdag haar man tegemoet ge
dag vastgesteld voor de familie-reünie.
Of ir Koeten veel van zijn ervaringen
'.al vertellen' Wij betwijfelen het, want
vlogen naar Prestwick, omdat ze hem de ontvangst in Nederland heeft zijn
alleen wilde ontmoeten. Want zowel zij toch al zo zeer geschokte zenuwen ten
als haar man hebben in deze dagen de ernstige knoei gegeven. Bij stukjes cn
schrik ^gekregen van alle publiciteit. brokjes zal hij misschien wat loslaten,
Het plan ging echter niet door. Het maar een chronologisch verbaal zal het
voorstellen gedaan. Een vrouwelijke
woordvoerder constateerde, dat de
werkgevers 'iet hadden bijgedragen
tot verdere opheffing van de klasse
tegenstellingen. Een ander klaagde,
dat de geneentecla^sificatie nog niet
verdwijnt. Een der discussianten pleit,
te voor de verf»*— groepen, zij die
niet vallen r 'der de collectieve ar
beidscontracten, terwijl er verder
stemmen opgingen om voorzichtig te
ziin met critiek op de cijfers van het
C.B.S. Verzocht werd in éi' verband
eerst de uitslag van het onderzoek af
te wachten.
Het congres, waartoe enige ministers
en talrijke andere regeringsautoritei
ten waren uitgenodigd, werd geopend
met een rede van de tweede voorzitter
van het N.V.V,. de heer C. W. van
Wingerden-. Het congres werd door
5 a 6000 bezoekers bijgewoond.
De politie heeft Zaterdag in George
town, de hoofdstad van Brits Guyana,
voor de derde maal in twee dagen
invallen gedaan in woningen van le
den van de Progressieve Partij. Er
werden geschriften in beslag geno
men. Uit het publiek klonken anti-
Britse leuzen, doch in het algemeen
gedroeg men zich rustig. De afgezette
eerste minister van dit land, dr Jagan,
heeft de leider van de Britse Labour-
partij, Attlee, telegrafisch verzocht
een Labourafvaardiging naar Guyana
te zenden, omdat men niet in staat is
naar Londen te komen. Overigens
melden andere berichten, dat de weg
voor een bezoek van dr Jagan aan
Londen toch zou zijn vrijgemaakt. Hij
zou vliegen met een KLM-toestel.
Volgens een in Trinidad verschij
nend blad zouden de Britse troepen
juist een dag voor de voorgenomen
opstand in Guyana zijn gearriveerd.
Leden van de Britse Labourpartij
hebben geprotesteerd tegen het zen
den van Britse troepen en marine
schepen naar Brits Guyana. Zij eisen
herstel van de grondwet.
Koningin Juliana en Prins Bernhard,
dit weekend gasten van de Franse pre
sident. begaven zich Zaterdagmorgen
van de Nederlandse ambassade naar
het op 50 km van Parijs liggende land
goed van president Auriol. De Ko
ningin was gekleed in een donker
blauw mantelpak en de Prins droeg een
grijs costuum. De lunch werd gebruikt
in de met prachtige wandtapijten ver
sierde eetzaal van kasteel Rambouillet.
In de middaguren maakten de Koningin
en mevr. Auriol een autorit. De Prins
ging jagen met de president en diens
zoon.
Zaterdagmiddag zijn de prinsesjes
Beatrix en Irene met mede-leerlingen
van de klas van prinses Beatrix de
gast geweest van de Koninklijke Zuid
hollandse Maatschappij tot Radding
van Schipbreukelingen. Het gezel
schap, dat omstreeks drie uur met een
stationcar in Hoek van Holland arri
veerde, werd ontvangen door de di
rectie van de maatschappij. Daarna
werd met de „President Jan Leis", de
reddingboot van Hoek van Holland
een tocht op zee gemaakt. Als beslui*
werd een kopje thee gedronken in het
loodsgebouw en ontvingen alle deel
nemers aan dit uitstapje een gedenk
boekje van de maatschappij. Om onge
veer kwart voor vijf keerde de station
car terug naar Soestdijk.
De prinsessen Beatrix, Irene en Mar
griet hebben Zondagavond ln theater
Carré te Amsterdam de ijsrevue bijge
woond. Onopgemerkt door het publiek
hebben de prinsessen kunnen genieten
van een prachtig schouwspel.
DE FRANSEN IN OOSTENRIJK
Frankrijk heeft besloten zijn bezet
tingstroepen uit Oostenrijk terug te
trekken Slechts in Tirol en Vorarl-
berg zal een symbolische macht van
veertig gendarmes achterblijven. Dit
werd medegedeeld door de Oostenrijk
se minister van Binnenlandse Zaken,
doch bevoegde Franse kringen merken
op, dat nog geen definitief besluit is
gevallen.
SNELLE STRAALJAGER
Een „Skyray" straalvliegtuig van de
Amerikaanse marine heeft een nieuw
wereldrecord gevestigd door met een
gemiddelde snelheid van 1171,9 km
per uur een gesloten circuit vaa
km af te leggen.