Rusland is bereid te spreken over
de atoomenergie
Donau-pont bij de Hembrug
gebruik genomen
in
Joseph Laniel zal zich misschien
terugtrekken
Dr Mossadeq, doodstraf geëist,
krijgt drie jaar celstraf
Reactie op plan-Eisenhower
Verkiezing
Foster Dulles: Dit is
hoopvol
Hebben wij overschot
aan piloten?
Dinsdag 22 Dec. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
78e Jaargang No. 1324
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel,
V/leringen
en Anna Paulowna
Franco door Paus
onderscheiden
Geen winterse
Kerstdagen
WEERBERICHT
Hij schoor 404 schapen in
zeven en half uur....
Het werk in de Borinage
lag gister stil
De verkiezingen in Versailles
Tiende stemming
zonder resultaat
Twee jaar voor staf
chef Riahi
HEJ gerechtshof, waarvoor wekenlang
het proces gevoerd is tegen de voor
malige premier van Perzië, dr Mossa
deq heeft deze gisteren veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf. Zoals men
weet was tegen Mossadeq de doodstraf
geëist. De Sjah was nogmaals tussen
beide gekomen. Hij had het Hof aan
bevolen tegen Mossadeq een niet al te
strenge straf uit te spreken. Hij ver
klaarde, dat hij geen haatgevoelens
tegen de ex-premier koestert en dat
Mossadeq In het eerste jaar, dat hij aan
het bewind was, hard voor zijn land
heeft gewerkt. Zijn voormalige staf
chef, brigade-generaal Riahi kreeg
twee jaar.
Een voorlopige en beperkte oplossing
Negerbaby Boko genezen
terug naar Afrika
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Helder
Postgirotiummer 449041
Telefoon 2345
1AR1EVEN
Advertenties 16 ei P
Kleine advertenties
i„Jutterties"i
lot 15 woorden I
elk woord meet 6 cent
Abonnementen:
per kwartaal f 6.Ua
per maand
bij vooruitbetaling
plus incassokosten
Weekabonnementen 1 U.'
RUSSISCHE regering heefl gisteren aan de Amerikaanse
ambassadeur, te Moskou, Charles Bohlen, een nota overhandigd,
aarin iet Kremlin zijn zienswijze uiteenzet t.a.v. het onlangs door
president Eisenhower voor de Algemene Vergadering der Ver. Naties
r oorgestclde plan tot oprichting van een internationale beheersbank
tan de atoomenergie. De Russische regering zegt in de nota, dat een
gezamenlijke actie tot het onder internationaal beheer stellen van de
atoomenergie en het stand brengen van ontspanning in de internatio
nale toestand noodzakelijk is. De Sovjetregering stemt in met deel
neming aan „geheime of diplomatieke besprekingen", zoals voorgesteld
door president Eisenhower, ter bespreking van een „aanvaardbare op
lossing voor dc atoombewapeningswedloop. De Russische regering is
evenwel van mening, dat de doelen, die president Eisenhower heeft ge
steld, niet bereikt kunnen worden zonder het verbod van atoom- en
vi aterstofwapens. In dit verband wordt gezegd, dat in de loop van de
voorgestelde onderhandelingen de deelnemers de plechtige en onver
korte verplichting op zich moeten nemen, geen atoom-, waterstof- en
andere wapens voor massa-vernietiging te gebruiken". John Foster
Dulles, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, heeft gister
verklaard, dat Amerika met Rusland zal onderhandelen op basis van
president Eisenhowers voorstellen betreffende de atoomenergie.
Het Vaticaan lice/t gister mede
gedeeld^ dat Paus Pius de
Twaalfde aan het Spaanse
staatshoofd, generaal Franco, de
hoogste pauselijke onderschei
ding heeft verleend door hem
op te nemen in de „Hoogste
orde van ChristusHet ver
lenen van de onderscheiding aan
Franco volgt op de onderteke
ning van een concordaat tussen
de Heilige Stoel en Spanje in
Augustus jl. De onderscheiding
gaat terug tot de veertiende
eeuw en is voorbehouden aan
katholieke staatshoofden en an
dere vooraanstaande katho
lieken. Ook ex-koning Umberto
van Italië werd eens opgenomen
in de orde.
f.ISTERNACHT vroor het ook in
U onze kustprovincie. In Den
Helder werd 1 en op Schiphol
graden vorst gemeten. Boven de
Britse eilanden en het Noorde
lijke deel van de Noordzee kwam
gisteren een Zuiderstorm. voor,
veroorzaakt door een Oceaan-
depressie. die door meer wordt
gevolgd.
Gisteravond passeerde een sto
ringsfront ons land dat voorna
melijk in het Noorden van het
land enige sneeuw bracht. De
kleine depressie die Saterdag
over ons land trok heeft in Du ts-
land en het Alpengebied op veie
plaatsen meer dan 20 cm sneeuw
veroorzaakt. Boven Scandinavië
en in Rusland valt de laatste da
gen meer sneeuw don. de laatste
weken is voorgekomen. Boven de
Oceaan zijn de depressies haar
winteroffensief begonnen. De kans
op regen is nog niet groot, maar
vlet krachtige zuidwestelijke win
den wordt zachte lucht aange
roerd, zodat koning winter ver
moedelijk ook tijdens de Kerst
dagen bij ons nog geen kans
krijgt.
Verwachting tot hedenavond:
IETS HOGERE TEMPERATUREN
Veel bewolking maar overwegend
droog. Matige Zuidwestelijke
wind. Iets hogere temperaturen
dan gisteren.
Woensdag: Zon op 8.47, onder 16.31
Maan op 20.07, onder 10.44
JN de Russische nota wordt voorts ge
zegd: Internationale overeenkomsten
over dit vraagstuk kunnen een belang
rijke stap in de richting van een vol
ledige verwijdering van atoom-, water
stof- en andere wapens voor massa-
vernietiging uit de wapenvoorraden
van de landen zijn, tezamen met het
instellen van een strikte internationale
controle teneinde te verzekeren, dat
deze overeenkomst inzake het verbod
van het gebruik van atoomenergie voor
oorlogsdoeleinden wordt nageleefd.
Tenslotte wordt in de nota de hoop uit
gesproken, dat alle regeringen, die aan
de voorgenomen onderhandelingen
zullen deelnemen, zich zullen verbin
den om van het gebruik van genoem
de wapens af te zien.
In Washington was men van oordeel,
dat de Russische reactie grondig be
studeerd zal moeten worden. Dulles zei:
Dit is tenminste hoopvol. Uit de toon
van de nota is volgens Dulles duidelij- verbeteren.
ker dan ooit gebleken, dat de voort
zetting van het openbare debat weinig
kans op succes biedt. „Amerika zal
iangs nieuwe wegen, die de Sovjet-
Unie thans aanvaardt, elke mogelijk
heid tot overeenstemming onderzoe
ken, en trachten het historische plan
van de president tot uitvoering te bren
gen."
•Uit goede bron te Washington ver
neemt A.F.P., dat reeds instructies zijn
gezonden aan de Amerikaanse ambas
sadeur in Moskou, Bohlen, om het
Kremlin in kennis te stellen van Ame
rikaanse voorstellen met betrekking tot
plaats en tijd van de eerste geheime
besprekingen over de voorstellen voor
een internationale pool voor atoom
energie.
Sterling Cole, voorzitter van de ge
meenschappelijke congrescommissie
voor atoomenergie, verklaarde zeer ver
heugd te zijn over het nieuws. In diplo
matieke kringen te Londen zei men
gisteravond, dat in het Russische ant
woord teveel voorbehoud wordt ge
maakt om veel hoop te hebben op over
een stemming tussen Oost en West over
beëindiging van de wedloop op het ge
bied van de atoomwapenen. De vele
malen herhaalde eis tot algehele af
schaffing van atoomwapens etc. maakt
het onwaarschijnlijk, dat Moskou zal
meedoen aan de bank voor atoom
energie.
In Franse diplomatieke kringen is
het Sovjet-antwoord met voldoening
ontvangen. Men zei, dat elk besluit, dat
de spanning tussen Oost en West kan
verminderen, welkom is. Een woord
voerder van de Oostenrijkse regering
zei, dat zijn regering het Sovjet-ant
woord zeer welkom is.
Het schijnt ook, dat dit een goede
inleiding zal zijn tot de aanstaande con
ferentie te Berlijn. In Westduitse rege
ringskringen meent men „een zekere
bereidheid" om Eisenhowers voorstel te
aanvaarden, te ontdekken. Men hoopt,
dat straks in Berlijn een soortgelijke
verzoenende Sovjet-toon zal klinken.
Een jonge Maori-boer in de omge
ving van Auckland (Nieuw-Zeeland)
is Maandag van vermoeidheid in elkaar
gezakt, nadat hij in zeven-en-een half
uur 404 schapen had geschoren. Hij
poogde het wereldrecord van een
zekere Godfrey Bowens, die in negen
uur 456 schapen heeft geschoren,, te
„De Ver. Staten zullen het volgend
jaar de training van Nederlandse leer
ling-vliegers onder het NAVO-trai-
ningsschema stopzetten", zo heeft gis
teren een militaire woordvoerder ver
klaard.
Het opleidingsprogramma voor de
andere NAVO-landen zal op dezelfde
voet doorgaan, maar na Juni 1954 zou
den geen Nederlandse leerlingen meer
in de Ver. Staten worden opgeleid.
Als reden hiervoor gaf ,de zegsman het
overschot van piloten in de Nederland
se luchtmacht op.
Hy verklaarde verder, dat de V.S.
bijna twee keer zoveel Nederlandse
piloten hadden opgeleid als er vlieg
tuigen voor beschikbaar waren.
In de Borinage, waarvoor gister door
de katholieke mijnwerkersbond een sta
king was uitgeschreven, is de ochtend
kalm verlopen. Uit Wasmes echter
wordt gemeld, dat de stakers de eerste
ochtendtrams tegen hielden. De rijks
wacht heeft de betogers uiteengedre
ven, waarna de trams normaal konden
rijden. In de ochtend waren enkele
winkels gesloten uit solidariteit
NADAT zowel de negende als
de tiende stemming gisteren in
Versailles geen nieuwe Franse
president uit de bus wist te tove
ren, heeft de gematigd conserva
tief, premier Laniel, omstreeks
middernacht verklaard, dat hij be
reid is zich als eandidaat voor het
presidentschap terug te trekken
op voorwaarde, dat de partijen
van zijn coalitie het eens kunnen
worden over een eandidaat, die zij
allen bereid zijn te stemmen. La
niel maakte dit hekend na een
langdurige vergadering inet de
fractieleiders der coalitiepartijen.
De beklaagden kunnen van hun von
nissen in hoger beroep gaan bij het
(Van een onzer redacteuren)
,\B DR BOER. de gezagvoerder van de Rijkspontveer 4 bij de Hem
brug heeft sinds gistermorgen kwart over tien ettelijke klanten
verloren, omdat de Donaupont in de vaart is gebracht en als een vlieg-
luigdekschip met ongeveer 50 auto's per keer over het N oordzeekanaal
vaart.
De collega van gezagvoerder De Boer, die gistermorgen in de vroege
morgenuren met de Rijkspontveer 6 voer, heeft na 10 uur zijn pont
aan de kant kunnen legeert, want hij had helemaal geen klanten.
Zonder enig officieel vertoon, maar in tegenwoordigheid van tal van
belangstellenden is de Donaupont zijn vaart begonnen. Met de Hoofd
ingenieur van de Rijkswaterstaat, ir J. Volkers, gaven de Rijkshaven-
meester voor het Noordzeekanaal, de heer G. A. Man en burgemeester
Thomassen van Zaandam blijk van belangstelling, terwijl ettelijke pers
fotografen, filmoperateurs, radio- ert televisie-reporters de eerste tocht,
die vanaf de Amsterdamse zijde van het Noordzeekanaal plaats vond,
mee maakten.
yOALS te doen gebruikelijk stond
gistermorgen aan de beide kanten
van het Noordzeekanaal weer een file
van auto's, ondanks het feit. dat er met
drie ponten werd gevaren. Er werden
weer wachttijden van 20 minuten en
langer gemaakt, maar toen ir Volkers
het sein gaf, dat de slagboom voor de
Donaupont omhoog getrokken kon wor
den, was ie grote weg van Amsterdam
naar de pont spoedig ...schoon" Welge
teld 48 auto's inclusief de aanhangwa
gens stonden binnen de kortst mogelij
ke tijd on het 65 bij 12 meter grote dek
van de Donaupont opgesteld. Dank zij
do vijf rijbanen verliep het op- en af
rijden buitengewoon vlot. zodat toen
de Donaupont aan do Zaandnmse oover
was gokomen. binnen enkele ogenblik
ken de eerste vaart vanaf de 7,aan-
damse kant kon plaats vinden.
Ook hier verliep alles vlot. Er kwa
men 53 auto's, waarvan 13 vrachtwa
gens op de pont en toen men eenmaal
aan de overzijde was gekomen, was het
een kwestie van nog geen twee minu
ten, alvorens de pontwachters de uit
Amsterdam afkomstige auto's konden
laten oprijden.
Jiihelconceri
De eerste tochten van de Donaupon-
ten mochten, dan zonder officieel cere
monie plaats vinden, de automobilisten
dachten er anders over en zetten bi:
aankomst hun claxons in werking, zo
dat het een jubelconcert werd over
feit, dat het larigc wachten bij de
Hembrug tot het verleden behoort
„Een voorlopige en beperkte oplos
sing, wanneer de techniek ons niet in
de steek laat" aldus was het oordeel
van burgemeester Thomassen, die als
voorzitter van de Commissie voor de
Oeververbindingen, de radicale oplos
sing in een tunnel onder het Noordzee
kanaal ziet. Maar deze tunnel zal nog
wel even op zich laten wachten. Daar
om zijn met de autoriteiten de auto
mobilisten al heei dankbaar, dat de
Donaupont eindelijk in gebruik geno
men kon worden.
Onder leiding van de waarnemend-
commissaris van politie, de heer H. J.
Coelingh was de Zaandamse politie
aanwezig, omdat de ingebruikneming
van de Donaupont voor de gemeente
Zaandam wel enige nieuwe verkeers
problemen schept, die om een spoedige
oplossing vragen.
De. eerste auto's verlaten de
Donaupont. die thans mede de
verbinding vormt over het
Noordzeekanaal
militaire hof van beroep. Mossadeq zei
in het begin van het proces, dat hij zich
geheel bij de uitspraak zou neerleggen,
zo de doodstraf zou worden uitgespro
ken, doch later verklaarde hij mogelijk
toch hoger beroep te zullen aanteke
nen, „om de verveling en de eenzaam
heid van opsluiting in de gevangenis
te breken".
Volgens geruchten in Teheran, voor
dat het vonnis bekend werd, zou men
rekening willen houden met de hoge
leeftijd van de ex-premier, terwijl be
paalde zaken in verband met het leger
ten gunste van Rihhi zouden werken.
Ook werd verklaard, dat het slot van
Mossadeqs verdedigingstoespraak van
MOSSADEQ
straks komen ze weer,
Engelsen
de
Zaterdag jl. door zijn bewogenheid en
de wijze, waarop dez, beklaagde de
kaarten volledig op tafel legde, een
deel der openbare mening en, naar het
schijnt, zelfs enkele rechters, te zijnen
gunste heeft beïnvloed.
In dat slot van zijn verdedigings-
speech zei Mossadeq o.a. dat zijn enige
misdaad z.i. heeft bestaan uit het na
tionaliseren der Perzische oliebedrij-
ven en het bestrijden van het „grootste
rijk ter wereld". Doch straks, zo zei
Mossadeq, komen ze weer terug, de
Engelsen, met hun ambassade, die
evenals vroeger, zal bepalen door wel
ke regering Perzië zal worden bestuurd,
(Zie vervolg pag. 2, kolom 6)
P r -
fc.WW-Ky:
Door obstructie van He radicale
partij, die sterk iu Lanicls kabinet
is vertegenwoordigd, heeft Laniel
steeds net niet een absolute meer
derheid kunnen behalen.
Hedenmiddag om drie uur zal
de elfde stemming plaats vinden.
Bij de negende stemming kreeg
Laniel 413 stemmen, Naegelen 365
en Montel 103. Bij de tiende stem
ming behaalde Laniel 392 stem
men, Naegelen 358 en Montel 84.
De vereiste meerderheid bedroeg
resp. 434 en 455 stemmen.
jyjONTEL behoort tot dezelfde partij
als Laniel, nl. de gematigd conser
vatieven. Tot veler verontwaardiging
stelde hij zich op zijn eentje plotseling
eandidaat. Montel is een verdienstelijk
officier. In de oorlog verloor hij drie
zonen. Hij is tegen het Eupropees Le-
gerplan,
J\JA het bekend worden van de uitslag
van de negende stemming, was er
een enorme verwarring in de hall van
Versailles. Niemand scheen te weten,
waar men eigenlijk aan toe was en
wat gedaan moest worden. De ere-
garde in haar kleurrijke uniform, die
bij acht stemmingen de wacht had be
trokken, stond gisteren niet meer op
wacht. De garde zal weer in het ge
weer worden geroepen als er een pre
sident is gekozen. Het muziekkorps,
dat na de verkiezing het volkslied „De
Marseillaise" zal spelen, heeft de in
strumenten voorlopig maar in de hoe
zen geborgen. Ook de sterkte van de
politie en de republikeinse garde is
geleidelijk verminderd.
Laniel heeft, zowel bij de negende
als de tiende stemming, stemmen ver
loren. Le Troquer, voorzitter van de
Verenigde Vergadering, deed gisteren
alvorens de bijeenkomst te sluiten, een
beroep op de fractie-voorzitters om
vanmorgen om elf uur op zijn bureau
tc komen om „als mannen van goede
wil te zoeken naar middelen om de
republikeinse instellingen te redden".
Qok al zou men erin slagen vandaag
of morgen een president van de
Franse Republiek gekozen te krijgen,
dan nog zal de kwade indruk van een
demonstratie van Frarikrijks innerlijke
verdeeldheid niet meer kunnen worden
verhuld, Wij hebben en onze lezers
weten dat steeds de neiging Frank-
rijk's handel en wandel in de wereld te
vergoelijken, overtuigd als wij zijn
van het feit, dat naar zijn historie alleen
Frankrijk het recht heeft een leidende
positie in ons werelddeel in te nemen.
Trouwens, wie zich verbaast over de
binnenlandse moeilijkheden in dat land,
houdt geen rekening met de kringloop
van de geschiedenis. Tijden van opgang
en kracht worden altijd gevolgd door
perioden van neergang en zwakte. Het
is alleen maar bijzonder ongelukkig,
dat Frankrijk zich zo moeilijk hand
haaft in jaren, waarin Europa en de
wereld het vernuft en de intelligentie
van de Fransen niet kunnen ontberen.
Jammerlijk bovendien, omdat Europa
geen tijd heeft te wachten' op het ogen
blik. dat het politieke denken in dat
land opnieuw eensgezind en op één
punt gericht is.
De politieke touwtrekkerij rond de
presidentsverkiezingen is een droevig
schouwspel. Er blijkt niet alleen uit,
dat de partijen het zelfs over de figuur
van de president niet eens kunnen
worden, maar ook dat er geen nersoon
naar voren is gekomen, die niet om
zijn politieke inzichten, maar door zijn
gezag (uit hoofde van zijn karakter* de
leiding als het ware naar zich toe
trekt.
Daarbij moet men vooral niet aan „de
sterke man" denken. Sterke mannen of
die daarvoor door willen gaan, hebben
meesta' de wil zichzelf en zich alleen
te laten gelden.
Wij hebben al eens meer geschreven,
dat de beoordelaars van Frankrijk's
positie van thans zich niet moeten be
palen tot een beschouwing van de ge
schiedenis van onze dagen, maar dat
zij verplicht zijn na te gaan of deze
innerlijke verdeeldheid niet mede een
gevolg ia van omstandigheden, die bui
ten Frankrijk liggen. Indien dit zo is.
dan wijzigt dit de practische situatie
weliswaar niet. maar de beoordeling
van de toestand, ook in politieke krin
gen,, zal wel een geduchte verandering
ondergaan.
Frankrijk mag dan momenteel, Euro
pees gesproken, niet verstandig hande
len, de wereld zal er goed aan doen
datzelfde Frankrijk niet van zich te
vervreemden. Eurnna kar naar
onze overtuiging niet zonder de f7]
Franse geest. Nu niet en nooit.
Boko, de Nigeriaanse baby, die on
langs te Londen van haar Siamees
tweelingzusje werd gescheiden, is gis
teren geheel genezen uit het zieken
huis ontslagen. Haar moeder begaf zich
onmiddellijk met haar naar het vlieg
veld van Londen voor de thuisreis
naar Kano in Nigeria.