Vier grote omroeporganisaties
krijgen bijna alle zendtijd
De industriële productie van ons
land hoger dan ooit
j In 1953 viel er weinig regen
Robert van Habsburg trouwde
een Prinses van Savoye
Verdere bezetting van Noord-
Laos verwacht
No. 3 van onze
REBUS
PRIJSVRAAG
VPRO moet binnen vijf jaar
vereiste ledental werven
Textiel tegen
suiker
„Holland Nautic is
reddeloos"
In de V.S. dreigt een
spoorwegstaking
Oranjebloesem, kant en eretekenen
Oude glorie in een historische
Franse kerk
Woensdag 30 Dec. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 78e Jaargang No. 1329
Wetsontwerp radio-bestel bij Kamer ingediend
Gezamenlijk programma
gaat verdwijnen
DE omroeporganisaties C krijgen elk
ongeveer 12 uur zendtijd per week,
hetgeen nog iets meer is dan vóór 1940
aan de V.P.R.O. was toegewezen. De
omroeporganisaties B komen elk in
aanmerking voor 24 uur zendtijd in de
week, terwijl de overblijvende zendtijd
verdeeld wordt onder de omroeporgani
saties A. Neemt men aan, dat de situ
atie zal veranedren een nieu
we organisatie zal toch altijd eerst
ruim 115.000 leden moeten tellen,
voor zij zich als omroeporganisatie C
zendtijd ziet toegewezen dan krijgt
elke omroeporganisatie A plus minus
53 uren zendtijd in de week, ongeveer
dezelfde tijd als die, waarover ieder
der vier grote omroepverenigingen be
schikt
Hopperzuiger voor Turkije te water
Thailand zal zich tegen
aggressie verzetten
Minder werkloosheid en grotere uitvoer
Sterk afhankelijk van
het buitenland
WEERBERICHT
Graaf van Parijs
was boos
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—64
Den Heider
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woorden.... t L-
elk woord meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal jj.Uü
per maand 1 2.0^
bij vooruitbetaling
plus incassokosten.
Weekabonnementen i 0.'
de Tweede Kamer ingediende ontwerp van wet tot
regeling van de radio-omroep moet de binnenlandse omroep aan cul
turele organisaties worden toevertrouwd, die uit de kringen der
luisteraars voortkomen. Daarbij is de starheid vermeden van het voor
oorlogse stelsel, dat in het geheel niet dacht aan de mogelijkheid, dat
een nieuwe organisatie opkomt of een bestaande wegens gebrek aan
belangstelling bij de luisteraars verdwijnt. In het voorgestelde systeem
bepalen de luisteraars door hun toetreden welke organisaties met de
uitzendingen zullen worden belast. Tot deelneming aan de omroeptaak
worden die organisaties toegelaten, die een bij de wet voorgeschreven
minimum aantal luisteraars als betalende leden of contribuanten heb
ben. Deze organisaties worden onderscheiden in omroeporganisaties a,
b en c al naar gelang zij minstens 10, 7,5 of 5 procent van het aantal
luisteraars als leden of contribuanten hebben. Op deze wijze wordt
rekening gehouden met de mogelijkheid van een geleidelijke groei van
nieuwe en kleine omroeporganisaties. Ten einde de samenwerking
tussen de omroeporganisaties te bevorderen op alle gebieden, is het
gewenst deze organisaties samen te brengen in een centrale organisatie.
In aansluiting op de bestaande toestand is daarom aan de stichting
„A ederlandse Radio Unieeen plaats in het nieuwe bestel gegeven.
Bepaald is, dat telkens na vijf jaren een nieuwe verdeling van de
zendtijd plaats heeft op de basis van de voorkeur der luisteraars, zoals
deze blijkt uit hun toetreden tot de verschillende organisaties.
Voor de uitzending van kerkdiensten
kan zendtijd worden toegewezen aan de
kerkgenootschappen, die daarom ver
zoeken, tot een maximum voor alle
kerkgenootschappen tezamen van plus
minus 12 uren per week.
In dit ontwerp is geen zendtijd voor
een „gezamenlijk programma", waaraan
de omroeporganisaties verplicht
zouden zijn mede te werken.
ijeT is twijfelachtig of de vpro vol
doende luisteraars als lid zal heb
ben ingeschreven voor de erkenning
als omroeporganisatie. Teneinde deze
omroeporganisatie niet bij voorbaat het
voortbestaan onmogelijk te maken,
wordt haar gedurende de eerste perio
de van 5 jaren gelegenheid gegeven te
trachten het vereiste aantal leden te
verwerven.
De repressieve controle door de re
gering zal worden opgedragen aan een
kleine commissie. De voorzitter van de
radioraad zal ambtshalve met de lei
ding daarvan worden belast.
P)E regering is van oordeel, dat een
samengaan van overheid en omroep
organisaties in een stichting hier een
goede oplossing biedt. Het bestuur van
deze stichting zal dienovereenkomstig
bestaan uit vertrouwenslieden van de
omroeporganisaties en van de regering.
Het wetsontwerp voorziet niet in de
oprichting of voortzetting van een in
stelling als de NOZEMA, maar de mi
nister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen draagt de exploitatie van
de zendinrichtingen op aan het Staats
bedrijf der P.T.T.
Voorts hebben de omroeporganisa
ties van haar bereidheid blijk gegeven
nog gedurende enige jaren het mede
gebruik van haar studio aan andere
organisaties toe te, staan, doch wen
sen voor haar eigen uitzendingen van
haar eigen studio's gebruik te maken.
yERDER meent de regering dat de
omroeporganisaties de propaganda
door middel van de microfoon moet
worden gelaten voorzover zij onont
beerlijk is voor haar verenigingsleven.
Geen toestemming zal worden ver
leend voor het maken van reclame voor
de microfoon, waaronder evenwel naar
het oordeel van de regering niet valt
het bespreken van voortbrengselen van
letterkunde en kunst en van kunstzin
nige uitvoeringen. De propaganda voor
de omroeporganisaties zal aan regelen
worden gebonden.
De bepalingen van het radio-regle
ment 1930 beperkten de uitzendingen
van politieke aard tot stellige uiteen
zettingen of toelichtingen van politieke
beginselen. Na de oorlog werd dit cri
terium losgelaten.
De in de wet neergelegde regeling
maakt het mogelijk politieke uitzendin
gen met propagandistisch karakter te
weren of te beperken.
Naar het oordeel van de regering is
het gewenst in de wet een voorziening
op te nemen, welke het mogelijk maakt
dat politieke partijen in een periode
van ten hoogste dertig dagen vooraf
gaande aan de verkiezingen van de le
den van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, door middel van de omroep
aan haar doelstellingen bekendheid
geven, deze toelichten en een aanbeve
ling tot de kiezers te richten omtrent
het uitbrengen van hun stem.
(Zie vervolg pag. 7 kolom 1)
Naar aanleiding van een vraag uit
het college van Provinciale Staten van
Noord-Holland hebben Ged. Staten
medegedeeld, dat zij geen moge
lijkheid zien de N.V. Machinefabriek
en Scheepswerf Holland Nautic te
redden. Er zou een zó groot bedrag
ingestoken moeten worden, dat
zonder dat er enige zekerheid zou
zijn, dat het bedrijf rendabel zou wor
den het college zich niet gerechtigd
acht stappen te doen.
President Eisenhower heeft gisteren
een speciale raad ingesteld om een
dreigende staking van een millioen
man spoorwegpersoneel te voorko
men. De betrokken employé's beho
rend tot het niet-rijdend personeel
(administratieve krachten, lijnwerkers,'
enz.) wensen betere sociale voorzie
ningen. Het geschil dreigt het ver
keer op 150 lijnen stil te leggen.
Gistermorgen is te Kinderdijk bij L. Smit en Zn, de „Akdemiz" te
water gelaten. Het schip werd gebouwd voor rekening van de Turk
se regering, is een zg. hopperzuiger en bestemd om de Turkse
havens langs de Zwarte Zee op diepte te houden. Het vaartuig kan
ook wordn gebruikt voor het opspuiten van grond voor nieuwe
stadstvijken.
HOEWEL de opmars van de com
munistische opstandelingen in Laos
(Indo-China) geen verdere voor«Tang
heeft gemaakt, vermoeden militaire
waarnemers te Saigon, dat zij van hun
succes gebruik zullen maken door een
opmars naar de Noordelijk gelegen
GAANDE NAAR het eind van het jaar 1953 kan met vreugde worden
geconstateerd, dat het niveau van de industriële productie in Neder
land hoger is dan ooit te voren, dat men mag bogen op een hoog peil
van werkgelegenheid, een toenemende export en een overschot op de
betalingsbalans. Dit nadat de algemene economische situatie van ons
land de laatste jaren 'n merkwaardige ontwikkeling doormaakte. Na de
hausse, welke volgde op het uitbreken van het conflict op Korea, viel
eind 1951 en begin 1952 eert terugslag waar te nemen, die o.a. tot uiting
kwam in een afnemende bedrijvigheid in de industrie, een grotere
werkloosheid, lagere importen. De stagnatie heeft zich in het thans
aflopende jaar niet voortgezet. Integendeel. De industriële productie
toonde in tegenstelling met de aarzelende ontwikkeling in 1952 opnieuw
een flinke stijging. In vergelijking met de productie over de eerste
tien maanden van 1952 was er dit jaar een vooruitgang van 11 pet. Over
dezelfde periode was er in 1952 ten opzichte van 1951 slechts een
stijging van 1 procent.
P)E GROOTSTE schommelingen kwa-
men voor in de papierindustrie, de
textielindustrie en de industrie van leer
en schoenen. Belangrijker was de stij
ging in de sector metaalproducten. Voor
bouwmaterialen, voedings- en genot
middelen toonde de productie een lich
te daling.
De werkgelegenheidssituatie heeft
zich in 1953 belangrijk gunstiger ont
wikkeld dan in 1952. Vorig jaar steeg
de werkloosheid zodanig, dat er reden
(Van
IJET meest kenmerkende van het
weer in het afgelopen jaar dit
van December tot Decemberwas
het overwegend droge karakter. Na
de rampzalige Februaristorm werd
de stormgrens niet meer over
schreden. Op het waarnemingssta
tion te Hoorn bedroeg de gemid
delde dagtemperatuur 10.3 tegen
normaal 9.9 graden C. Een koud
jaar is'het dus niet geweest. Te
Hoorn werden 47 vorstdagen
waargenomen tegen normaal 52.
Het aantal zonnige dagen met een
temperatuur van meer dan 25
graden C. bedroeg te Hoorn 13
tegen normaal 12 en te Den Hel
der 3 tegen normaal 5. De gemid
delde regenval over een groot
aantal regenwaarnemingsposten
in onze kustprovincie geeft een
som van 633 mm te zien, tegen
715 mm normaal. In Den Helder
viel totaal 605 mm, terwijl daar
verleden iaar 722 mm neerslag
onze weerkundige medewerker)
viel. De laagste temperaturen
werden op 2 December te Obdam
gemeten nl. 10.8 graden C en de
hoogste temperatuur van 30 gra
den C. op 12 Augustus te Den
Helder. Het aantal uren waarop
in de Bilt de zon scheen bedroeg
1530 tegen normaal 1598 uren in
een jaar.
Verwachting tot hedenavond:
TOENEMENDE BEWOLKING
In de loop van de dag toenemen
de bewolking, maar tot de avond
nog droog weer. Zwakke tot ma
tige wind, aanvankelijk Noorde
lijk, later krimpend naar West.
In het algemeen iets lagere tem
peraturen dan gisteren.
Donderdag: Zon op 8.48, onder 16.38
Maan op 4.22, onder 12.48
tot ongerustheid ontstond. Sinds het
begin van dit jaar is de werkloosheid
regelmatig gedaald. In October, aldus
de persdienst van het ministerie van
Economische Zaken, bedroeg het aan
tal werklozen, indien geen rekening
wordt gehouden met seizoensinvloe
den, 94.000. Dit komt overeen met nog
geen twee en een half procent der totale
beroepsbevolking. In 1952 bedroeg het
gemiddelde maandelijkse aantal werk
lozen ruim 137.000.
De watersnood heeft de Nederlandse
economie wel beïnvloed, doch niet in
belangrijke mate verstoord. De produc
tiederving wordt geschat op f 200
millioen, doch dit is maar een klein
percentage van de totale nationale
productie.
In verband met de bevolkingstoename
en de daaruit voortvloeiende noodzaak
van snelle industrialisatie, is het ver
loop van de investering van grote be
tekenis. Deze investeringen vertonen
echter een minder gunstig beeld,
waardoor het niet waarschijnlijk is,
dat de taakstelling voor 1953, die in de
vierde industrialisatienota werd ge'
steld op 1800 millioen gulden (in prij
zen 1952), zal worden gehaald.
Dè ontwikkeling van de uitvoer is
in het afgelopen jaar niet ongunstig
geweest. Het stijgingspercentage van
de afgelopen negen maanden ten op
zichte van dezelfde tijd in 1952 be
draagt circa acht pet. Bij de toene
ming van het %exportvolume volgde
echter een daling van de exportprij
zen. De uitvoer in de eerste tien maan
den van 1953 lag in geld uitgedrukt
daarom toch lager dan in dezelfde tijd
in 1952 nl. ruim t 107 millioen. De ont
wikkeling van de buitenlandse afzet
is voor ons land van de grootste bete
kenis. De Nederlandse economie is
zeer intensief met het internationale
verkeer verweven. De totale goederen
in- en uitvoer bedroeg in 1951 en 1952
Bemiddeld negentig pet. van ons gehe
le nationale inkomen.
Als men weet dat dit cijfer
voor de Ver. Staten negen pet. is
voor West-Duitsland 32 pet. en Zwit
serland 50 pet., is de grote afhanke
lijkheid van ons land van de interna
tionale goederenhandel meer dan dui
delijk.
De invoer vertoonde na de daling in
1952 weer een stijgende tendens. Het
dekkingspercentage van de invoer door
de uitvoer is in vergelijking met het
vorige jaar enigszins gedaald. Het be
droeg over de eerste tienlmaanden van
1953 91 pet. tegenover 93 pet. in de
overeenkomstige periode van 1952.
Voor de Benelux-ontwikkeling is het
aflopende jaar bevredigend geweest.
Door de regeling van het concurren-
tieprobleem tussen. Nederlandse en
Belgische industrieën, werd de weg
vrijgemaakt voor het doen van verde
re stappen ter verwezenlijking van de
economische unie.
hoofdstad Vietiane en de woonplaats
van de tachtigjarige koning van Laos,
Loeang Prabang. Franse Uniestrijd-
krachten te land en in de lucht voeren
verkenningen uit om de posities van
de Vietminh te bepalen. De Unietroe
pen, die door de snelle opmars van de
opstandelingen waren afgesn"den van
hun bases, pogen hun linies weer te
bereiken, hierbij geholpen door de
plaatselijke bevolking.
Alle beschikbare vliegtuigen van de
Franse luchtmacht worden thans ge
bruikt om grote hoeveelheden uitrus
tingstukken en versterkingen naar de
bedreigde plaatsen te brengen. Met
bommenwerpers en jachtvliegtuigen
worden de bevoorradingswegen van de
opstandelingen met bommen en na
palm bestookt.
Van Franse zijde wordt verklaard,
dat het opperbevel overigens de toe
stand stevig in handen heeft. In poli
tieke kringen in Frankrijk heeft het
jongste succes van de communisten
echter aanzienlijke ongerustheid ge
wekt. Herriot noemde het gebeuren 'n
militaire nederlaag. Hij was van oor
deel, dat het hoog tijd is om in Indo-
China te onderhandelen. De gemeente
raad van Parijs heeft gisteren met 45
tegen 35 stemmen een resolutie goed
gekeurd, die de regering uitnodigt met
de communisten vredesonderhande
lingen te beginnen.
De Amerikaanse ambassade te Sai
gon heeft .bekend gemaakt, dat het niet
in de bedoeling ligt, Amerikaanse
strijdkrachten naar Indo-China te stu
ren. De ambassadeur van Thailand
(Siam) in de VS heeft na een bespre
king op het departement van Buiten
landse Zaken te Washington verklaard,
dat Thailandse troepen iedere eventu
ele conimunistische inval het hoofd
zullen bieden. De regering van Thai-
uit de door de communisten bezette
stad Thakhek in Laos in het land toe
te laten.
JN Den Haag is een oorlog ontbrand
tussen textielwinkeliers en kruide
niers. De moeilijkheid is ontstaan door
een reclamestunt van kruidenierséom-
binaties, die „bij aankoop van zoveel"
lakens en slopen cadeau gaven. De tex-
tielmensen hebben dit niet op zich laten
zitten en thans aangekondigd, dat zij
op hun beurt waardebonnen cadeau
gaan geven, welke tegen kruidenierswa
ren kunnen worden ingewisseld bij
winkeliers, die niet meedoen aan de
textielactie. En zo vliegen bij de krui
deniers de lakens en slopen de deur uit
en werken de textielwinkels met kof
fiebonnen.
Wij kunnen ons voorstellen, dat deze
strijd tussen twee winkeliersgroepen
de aandacht van het publiek vasthoudt.
Tenslotte zou dat publiek wel héél dom
zijn, indien het geen voordeel trok van
mogelijkheden, die worden geboden,
omdat ieder bedrijf doende is zijn omzet
te vergroten.
De tijden zijn voorbij, waarop de win
kelier koning was en de klant zich soms
voelde als een bedelaar. Thans is het
omgekeerde het geval. En het is gezond
dat een bedrijf alle pogingen aanwendt
om klanten te winnen.
Maar er zit aan deze oorlogen een
ernstige schaduwzijde: het cadeaustelsel
kan op zichzelf een aantrekkelijke me
thode zijn om de aandacht op een be
paald product te vestigen. Zolang er
evenwel geen wettelijke regeling be
staat is „alles" geoorloofd. De resulta
ten spreken voor zichzelf: lepeltjes
worden in wilde massa's ten geschenke
gegeven; pamfletten met beloften „in
dien Ge een abonnement neemt, dan.."
worden bij dozijnen in de brievenbus
gestopt; in het buitenland zijn er radio
programma's, waarin vragen worden
gesteld, die bij goede beantwoording
kapitalen opbrengen, en het duizelt de
mens werkelijk van de prijsvragen.
Er is tenslotte toch eigenlijk maar één
slagzin de ware: „goede wijn behoeft
geen krans". Wij zijn uiteraard voor
standers van een degelijke, goed voor
bereide en spits uitgevoerde reclame
campagne in de daarvoor aangewezen
middelen van publiciteit. Maar wij vra
gen ons af waar het naar toe gaat als
half Twente momenteel draait van or
dei's, die een kruidenierscombinatie in
Den Haag heeft geplaatst
Let U eens op: indien het cadeaustel
sel niet spoedig wordt geregeld, dan
zullen we het beleven, dat je op een
pakje boter een slaapkamerameuble
ment cadeau krijgt. En daarmee
staan dan de zaken eerst goed fT]
op de kop. !—l
vindt U elders in dit blad.
HOOFDPRIJS 50 GELDEN
en voorts nog 23 prijzen
Zie nummer van 23 Dec. '53
In Frankfort aan de Oder in Oost-Duits,
land is gisteren een nieuwe groep door
de Russen vrijgelaten Duitse gevangenen
aangekomen.
QISTEREN herleefde in de gothische kerk van Brou bij
de stad Bourg-en-Bresse, ten Noordoosten van Lyon,
voor korte tijd de vergane glorie van het hofleven van
Wenen en Rome. Dat was toen er het huwelijk werd
ingezegend tussen de vijf-en-dertig-jarige aartshertog
Robert van Habsburg en de drie-en-twintig-jarige prinses
Margerita van Savoye. De bruidegom, die thans werk
zaam is op een bankwas gekleed in jacquet, evenals
zyn broers en deoverige Oostenrijkse, Italiaanse en
Franse gasten. De bruid droeg een gewaad van ivoor
kleurig satijn en een lange sluier van Brusselse kant,
welke op de kastanjebruine haren door een diadeem werd
bijeengehouden. Het bruidsbouquet bestond uit oranje
bloesem en een myrthetwijg, die heimelijk was geplukt uit
het park van Schönbrunn, dat het eeuwenoude huis van
de Habsburgers bij Wenen, waar de bruidegom nog is
geboren, omringt.
'pOEN het hoge gezelschap
bij de kerk arriveerde,
begonnen de klokken te lui
den, doch niet in de toren,
want daaruit zijn die klok
ken reeds lang verdwenen
Het gelui kwam via een
gramofooninstallatie en ver
sterkers. In het kerkgebouw,
een historisch monument,
waar de graven van Philips
de Schone en Margaretha
van Oostenrijk, welke laat
ste vierhpnderd jaar gele
den dG kerk liet bouwen,
waren twee zetels gereed
gezet voor Mgr. Marella, de
apostolische nuntius in
Frankrijk, en voor Mgr.
Maisonoble, bisschop van
Bellay. In de zijbeuken van
de kerk verdrong zich een
dichte menigte. In het mid
denschip was plaats gereser
veerd voor de laatste ver
tegenwoordigers van de
Oostenrijks-Hongaarse en de
Italiaanse vorstenhuizen.
Om half twaalf arriveerde
de bruidegom met zijn moe
der, ex-keizerin Zita, Kort
daarna verscheen de bruid
met ex-koning Umberto van
Italië en de hertogin-moeder
van Aosta. Weense studen
ten in traditioneel costuum
vormden een erewacht aan
beide kanten van het mid
denpad waarlangs de bruids
stoet naar het altaar schreed.
De plechtigheid werd ver
richt door Mgr. Maisonoble.
Het universiteitskoor van
Lyon voerde de gezangen
Aanwezig waren ook Otto
van Habsburg, de erfprins
van Luxemburg, prins Henri
van Liechtenstein, de prin
sen Xavier en Louis van
Bourbon-Parma, de herto
gen van Braganza en Roche-
foucauld, ex-koningin Gio-
vanna van Bulgarije, Otto
van Habsburgs echtgenote
Regina, de aartshertoginnen
Yolanda, Xenia, Adclaide en
Gharlotte van Oostenrijk de
prinsessen Marie-Christine
en Maria Pia van Savoye,
prinses Conrad van Beieren
en anderen. Als persoonlijk
belangstellenden waren o.a.
gekomen de Belgische minis
ter van Buitenlandse Za
ken, Paul van Zeeland, de
minister van Buitenlandse
Zaken van de souvereine
orde van Malta, graaf
Gavor de Apor, en talrijke
Franse en andere persoon
lijkheden, wier eretekenen
vonken schoten onder het
felle licht van de schijn
werpers, die het interieur
van de kerk verlichtten.
Als bruidsjonker en -da
me fungeerden de jonge her
tog Amadeus van Aosta, ge
kleed in zwart fluweel met
kanten kraag en manchet
ten, en de aartshertogin
Xenia, die met Rudolf van
Oostenrijk gehuwd is. Mgr.
Marella gaf zijn aartsbis
schoppelijke zegen aan het
jonge paar en hield een
toespraak.
Niet aanwezig bij de
plechtigheid was de graaf
van J>arÜS| die aanspraak
maakt op de Franse troon.
Hij weigerde als getuige
voor de bruid op te treden,
omdat bij de plechtigheid
voorrang zou worden gege
ven aan prins Xavier van
Bourbon-Parma. die óók
naar de Franse troon dingt
