Broederschap der volkeren nog een ver ideaal
In Korea zwijgt het kanon, maar in
Indo-China woedt de strijd voort
De wereld ziet terug op een enerverend jaar
In elk geval weer een
gesprek met de
Sovjets
DONDERDAG SI DECEMBER 1958
TOEN HARRY S. TRUMAN in de eerste week van Januari van dit eindigende jaar zijn laatste bood
schap als president der Verenigde Staten van Amerika tot hel Congres richtte, hesprak hij daarin een
aantal onderwerpen, die eigenlijk het gehele jaar 1953 door de verhoudingen tussen de volkeren van deze
wereld zijn blijven beheersen. Hij richtte zich in een dringende oproep tot de op dat moment wellicht al
zieke leider van de Sovjet-Unie, Joseph Stalin, om de communistische ideologie aan te passen aan de
nieuwe werkelijkheid van de atomisehc eeuw. Opvoering van de tegenstellingen lussen Oost en West, zo
zeide hij, zullen leiden tot beider ondergang. Hij kwam daarbij ook terug op een kort daarvóór door
Stalin uitgesproken rede, waarin deze verklaarde, dat de vrije wereld wel aan haarzelf ten ouder zou
gaan, omdat de grote rivaliteit op de wereldmarkt bij de economische opbouw een onderling vernietigende
tweedracht zal verwekken. Truman hierop ingaand wees echter op de groeiende eenheid van het Westen,
welke zichtbaar werd in het sluiten van tolunies, de hang naar economi sche (KSG) en politieke eenheid
van het vrije Europa, alsmede op het plan tot stichting van een Europees Leger. Stalins verwachting,
zo wilde hij zeggen, zal niet in vervulling gaan. Neen, zijn uitspraken zullen in tegendeel een stimulans
betekenen voor een nog nauwer samengaan van de vrije wereld.
Truman noemde in zijn boodschap ook de gistingen in Azië en Afrika. Deze toestanden (Korea,
Indo-China, het meer nabije Oosten, Marokko, Kenya) zouden in het komende jaar opnieuw de grootste
aandacht eisen en aldus Truman, laat ons er voor waken, dat de toestanden in die streken door het commu
nisme worden uitgebuit. Doch bovenal, zo riep de scheidende president (en daar had hij alle reden
voor) gij Amerikanen laat de vrees niet overheersen. Want mèt de vrees zult ge juist de Sovjets in de
kaart spelen.
MU DE Kerstdagen 1953 weer achter
ons liggen en wy deze jaar-wereld-
schouw voor u schrijven, moeten we
helaas constateren, dat het wereld
beeld, zoals dat in de eerste der twee
en vijftig weken door Harry Truman
werd geschetst, zich maar bitter wei
nig in gunstige zin heeft gewijzigd. In
gunstige zin, daarmede bedoelen wü
niet dat „wij" bijv. naar men zegt mi
litair sterker zijn geworden, dat Fos-
ter Dulles na de laatste bijeenkomst
van de NAVO-ministerraad in nogal
vage bewoordingen zeide te kunnen
constateren, dat het gevaar voor open
lijke aggressie vanuit het Oosten is
verminderd. Wij denken daarbij méér
aan de mentaliteit, die de mensen in
Oost en West, in Zuid en Noord nog
steeds is blijven beheersen, een menta
liteit, die in doorsnee ver ligt van
vrijheid voor de geesi, harmonie en
een leven in liefde en ruimte. Een
mentaliteit, die een aan zijn levens
overtuiging getrouw man als kardi
naal Mmdszonty in Zuid-Slavië al vijf
jaar lang afzondert van de buiten
wereld, ja zelfs een schildwacht plaat
ste tussen hem, de zoon, en zijn moe
der, die hem op het Feest van de ge
boorte van het Christuskind, de bron
van alle liefde, wilde bezoeken. Een
mentaliteit als die van een doctor Ma-
lan, de premier van Zuid-Afrika, die
herhaalde malen de organisatie van de
Verenigde Naties een vloek voor de
mensheid noemde, omdat men zich er
van wfl overtuigen of de gekleurde
mens in de Unie van Zuid-Afrika wel
in het genot van de rechten van de
mens wordt gesteld. Het gaat u niet
aan wat wij nodig achten om ons tegen
een aanranding van het bestaan van
de blanke mens in onze staat te ver
dedigen, zo heet het dan.... Of meent
ge werkelijk, dat de heksenjagerij
welke een eerzuchtig man als de Ame
rikaanse senator McCarthy dit jaar op
zulk een luidruchtige wijze ten toon
spreidde, bevorderlijk is voor het
scheppen van een sfeer van harmonie
en vrijheid van angst? Of dat de
schimpende taal welke de president
van Indonesië, Sukarno, onlangs weer
1 aan het adres der Nederlanders richtte,
toen hij beweerde, dat .wij van de be
woners van de schone archipel tussen
Azië en .Australië een „staat van koe
lies" wilden maken, er toe zal mee
werken om het onderling begrip tas
sen de volkeren te vergroten? Zijn de
Nederlandse communisten werkelijk
van mening, dat zij, door bv. hun stem
te verheffen tegen elk hoofdstuk van
de rijksbegroting, in positieve zin me
dewerken aan de versterking van de
volkskracht van de Nederlandse stam,
waaruit zij toch ook gesproten en ge
voed zijn?
Is het juist, dat de Fransen hun po
litieke meningsverschillen zo scherp
tegenover elkaar stellen (men denke
aan de debatten over de buitenlandse
politiek in de laatste bijeenkomsten van
de Nationale Vergadering en de droe
vige tonelen bij de presidentsverkie
zingen), dat zij niet alleen hun pres
tige van zichzelf als volksvertegen
woordigers doch van gans het volk
voor de ogen der wereld te grabbel
gooien? Ja, wij weten, dat de angst
voor een mogelijk herlevend Duits mi
litarisme het Franse volk als geheel
daadwerkelijk in het hart is gebrand.
Een militarisme, dat in de laatste tijd
niet alleen de lichamelijke moord,
maar ook de nog veel beestachtiger
moord van de geest toepaste. Een angst,
die mij in Holland zelfs nog dezer
dagen, ruim acht jaar na de .bevrij
ding hoe vreemd deed dromen,
hoe wij in een zaal bijeen door de
Duitsers werden overvallen, waarbij
allen van Joodsen bloede van ons wer
den gescheiden en weggevoerd. Doch
is het onjuiste toegeven aan die
angst niet juist een barrière, die de
toenadering der volken, welke die
angst kan uitsluiten, in de weg staat?
Nogmaals, wij constateren dat de
mensheid ook dit jaar op het pad der
verbroedering slechts een maar uiterst
geringe vooruitgang heeft gemaakt.
Kortgeleden immers nog kregen wij de
diepgruwelijke foto's onder ogen van
in Korea bedreven wreedheden, waar
bij honderden weerlozen levend wer
den ingemetseld in vochtige bergholen.
Wij dachten daarbij aan de massale
moorden op Poolse militairen in de
bossen van Katyn tijdens de tweede
wereldoorlog, dat was al tien jaar vóór
Korea dus. Weerklonk het „Dit nooit
weer" niet duizendvoudig in 1919 en
1945 en is het niet steeds een ijdele
klank gebleven?
JA, ik weet, wat ge mij op dit moment
al lezend wilt verwijten. Ge hebt
vandaag wel een héél donkere bril op
gezet, mijn waarde schrijver, zult ge
zeggen en ge hebt misschien een lich
te neiging de lezing van dit overzicht
maar te staken. Dat is uw goed recht.
Misschien moet ge voor het clubblad
van uw voetbalvereniging nog een be
schouwing schrijven over de positie
van uw club in de ranglijst en de
kansen op een kampioenschap of wel
licht degradatie. Misschien moet ge
wel vlug nu een afspraak maken voor
het volgende avondje met uw vrienden
klaverjassers. Misschien zult ge zeg
gen, dat de oorlog in Korea dit jaar
dan toch maar tot een eind is geko
men. Ge hebt dan gelijk. Inderdaad,
het is een groot geluk, dat dit jaar ons
in het land van de Morgenstilte het
zwijgen van de wapenen bracht. Een
zucht van verlichting ging over de we
reld. Een onwezenlijke rust daalde
over de verzengde en verschroeide ste
den en dorpen van dat verre land, toen
op 27 Juli om tien uur in de gele vre-
gevoed in de deur van hun bamboe
huisje, is dood. Hier helpen geen roe
bels, zelfs geen dollars, meer
JN KOREA moge dan het kanon zwij
gen, al steunt die wapenstilstand
helaas nog op een maar zeer smalle
en onevenwichtige basis, in het Zuiden
van Azië gaat de botsing der volkeren
in een hete oorlog in onverminderde
felheid voort. Terwijl in millioenen
huizen op deze wereld het kaarslicht
werd ontstoken, kinderen met enthou
siaste handjes wilden grijpen naar dat
stille, goede licht, dat iets wil symbo
liseren van Hem, die heeft gezegd „Ik
ben het Licht der wereld" (een Licht
dat door de Hindoe Mahatma Gandhi
dieper werd begrepen dan door tal
lozen uit het Christelijke Westen),
werd in de Indo-Chinese staat Laos
door de communistische Vietminh het
bevel gegeven voor een nieuwe op
mars. In vier dagen tijds rukten twee
divisies der opstandelingen 160 km. op,
De dood van Stalin was een van de meest opzienbarende feiten van het
jaar. Hier ligt hij opgebaard, terwijl twee van zijn favorieten Malenkov en
Beria de dodenwacht hebben betrokken. Nog ver binnen het jaar was
„favoriet" Beria als een verrader voor het vuurpeloton gestorven.
despagode te Panmoendjon de handte
keningen werden gezet onder de wa
penstilstandsovereenkomst en vier uur
later het geschal van hoornblazers in
de plaats trad van het gegrom der ka
nonnen. De Russen stelden Noord-
Korea roebels, de Amerikanen hun
vrienden ten Zuiden van de wat naar
het Noorden verschoven demarcatie
lijn dollars beschikbaar. Het herstel
kon beginnen! Maar het kind van de
hoedenvlechter Yun Chi Ho in de ha
venstad Tsjongdjon, dat op de morgen
toen de Amerikaanse oorlogsbodem
MissOuri zijn 40 cm. kanons op deze
stad richtte, door zijn moeder werd
Met een grote meerderheid van stemmen, werd Eisenhow er gekozen tot president van do Vo*o*,tndo n,.
nieuwe president (rechts) legt hier de eed al Geheid links achter (thans wijlen) opperrechter Fred Vinsoii ziel
deelden het koninkrijk Laos in tweeën
en deden in het naburige Siam (Thai
land) de noodtoestand afkondigen.
Opnieuw is daarmede gewezen op
het gevaar van een verovering van ook
het Zuiden van Azië door het commu
nisme. Reeds eerder stootten de Viet-
minh-troepen diep in Laos door, waar
door een angsttoestand in Achter-
Indië ontstond en de Fransen de
Ver. Staten verzochten nog meer hulp
voor de strijd in Indo-China te zen
den, een strijd die weinig verschilt van
die in Korea, waar de Verenigde Na
ties zich als geheel verzetten tegen
aggressie. Daarna trokken de opstan
delingen zich op even onverwachte
wijze terug als zij nu weer tot de op
mars besloten. Een besluit, dat kwam
na een vaag vredesaanbod van Ho Chi
Minh, dat maar weinig weerklank
vond, ten eerste om die vaagheid, ten
tweede omdat de Franse Uniestrijd
krachten meenden juist de laatste tijd
betere posities in te kunnen nemen,
waardoor een rechtvaardiger wijze van
onderhandelen mogelijk zou zijn. Dit
plotselinge oplaaien van de strijd
heeft zoals dikwerf een duidelijke po
litieke achtergrond. Vele Fransen ho
pen terecht vurig op een eind van de
al jaren durende afmattende strijd in
Indo-China, ook omdat men meer aan
dacht zal kunnen schenken aan de ver
sterking van de Franse strijdmacht in
Europa. Nu van vele kanten Parijs
wordt aangespoord zich accoord te ver
klaren met de oprichting van een
Europees Leger, waarin ook Duitse
strijdkrachten moeten worden opge
nomen, dat alles ter versterking van
de Europese eenheid, die Moskou en
het wereld-communisme een doorn in
het oog is, mag immers die strijd in
Azië niet eindigen. Want in dat geval
zou Frankrijk wellicht toch tot be
krachtiging van het Europese Leger-
plan kunnen komen. Frankrijk, dat nu
zo in alle opzichten verdeeld is en de
zwakke schakel in de keten der vrije
volken, mag zich niet herstellen. Het
nieuwe offensief in Laos moet dit hel
pen voorkomen.
En zo dót lukt, blijft in West-Europa
het grote probleem van de moeilijke
FransDuitse verhouding bestaan. Zo
kan het niet anders of het noodzake
lijke evenwicht in West-Europa door
een goede verhouding tussen Duitsers
en Fransen, waarbij toch ondanks alles
wel vooruitgang was te bespeuren
(men denke aan de totstandkoming
van de Europese Kolen- en Staalge
meenschap), blijft onbereikbaar. En
de Duitse Bondsrepubliek onder lei
ding van Konrad Adenauer, die in
September een flinke stembuszege ver
wierf, zal sterker worden, zal helaas
meer en meer de steun der Vgr. Sta
ten krijgen, ten koste van Frankrijk.
En dan zal het succes van het enorme
politieke offensief, dat het Kremlin dit
jaar op touw zette, meer resultaat af
werpen, dan goed is om toch de zo
vurig gewenste internationale ontspan
ning te bewerkstelligen.
Maarschalk Stalin, de man, die tien
tallen jaren de ziel van het bolsjewis
me was en wiens persoon door de Sov-
jetcultus tot een godheid werd verhe
ven mag dan zijn overleden. Het na
zijn nog vrij plotselinge dood ontstane
driemanschap Malenkov, Beria, Molo-
tov mag dan zichzelf wel weer heb
ben „gezuiverd" door het voor het
vuurpeleton brengen van Beria. De aan
vankelijke toegevendheid ten opzichte
van zekere ontwikkelingen in de satel
lietstaten en de bezettingszones van
Oost-Duitsland en Oostenrijk, mocht
dan in het Westen de vage hoop
wekken, dat het Kremlin een iets soe
peler houding ten aanzien van het
Westen zou gaan aannemen, men is
wel snel in die hoop teleurgesteld. Ja
het lijkt er soms op, dat de tactiek wat
verandert, doch het doel: verovering
van de wereld ten bate van de com
munistische Ifeer is hetzelfde gebleven.
Dat die leer en die gemeenschap de
mens geen geestelijke adem laat, geen
ruimte en mogelijkheid zichzelf te zijn,
heeft de grote Juni-opstand van de
arbeiders van Oost-Duitsland, die van
Oost-Berlijn als een laaiende vlam van
protest oversloeg van stad tot stad,
van fabriek tot fabriek, van binnen
kamer tot binnenkamer wel overdui
delijk bewezen. De nood en de ver
drukking waren tot het uiterste geste
gen, doch tenslotte kwamen de tanks
en kreten om recht en vrijheid wer
den verpletterd onder stalen rups
banden.
ZO STAAT deze gespleten wereld
voor ons, vandaag op de laatste
dag van dit jaar en gij en ik, wij
zijn in die wereld partij, of ge dat
ivilt of niet. Zeker wij, het Westen,
is niet vrij van wandaden, is even
min zonder schuld, ook in onze
boezem waart de tweedracht rond,
maar zij kan in elk geval ivorden
geuit. Wij bezitten, u en ik, het
enorme recht van vrijheid van
woord en geschrift, vrijheid van
vergadering en de verdediging
tegen willekeur en het statuut van
de onafhankelijke rechter! En om
de handhaving van die waarden,
die onontbeerlijke rechten gaat
het.
Men wil op de scheiding tussen Oud
en Nieuw, zoals dat dan heet, ook
gaarne een blik in de toekomst wagen.
Dat is juist. Wil men dat die toekomst
goed zij, dan zal daar in het heden
voor gewerkt moeten worden,, zal men
nu moeten bouwen. Doch vergeef ons,
als wij ons niet aan voorspellingen
wagen bijv. ten opzichte van het door
president Eisenhower gelanceerde
atoomplan, waarin wij de woorden
terugvinden door Truman bij zijn af
scheidsrede gesproken of betreffende
de voorgenomen ontmoeting van het
Westen met de Sovjets te Berlijn, die
niet op 4 Januari doch op een later
tijdstip zal worden gehouden.
£IJ hier wél vastgesteld, dat waar ook
ter wereld elk menselijk individu
in feite wars is van het kwade, omdat
hij verlangt naar veiligheid vsn huis
en haard, van vrouw en kind, naar
bestaanszekerheid; omdat hy weet, dat
Bermuda was ditmaal het conferen
tie-oord van de Grote Drie. Van
links naar rechts de Franse premier
Joseph Laniel, de president der
Ver. Staten Dwight D. Eisenhower
en de Britse minister-president Sir
Winston Churchill.
kwade actie kwade reactie verwekten
uiteindelijk slechts puin.
Vraag het aan dat Parijse oude man
netje achter zijn karretje met perziken
en peren in de Rue Mouffetard, aan
de boer, de het nieuwe zaad toever
trouwt aan de rulle aarde van Lu
xemburgs heuvels; aan de vrouw in
Thailand, die neuriënd de visnetten
van haar man herstelt of aan de oude,
gerimpelde Hongaarse die wij dit voor
jaar ontmoetten, toen zij voor de der
tigste maal wellicht het schamele be
zit uit die ene koffer op een simpel
bed voor ons uitspreidde, al maar pra
tend over haar kleinkind in het land,
waaruit zij werd verdreven.
Misschien wordt er straks wel
licht gezegd: Terwille van het
KIND besta de wereld voort. Het
kind, dat wij, als een Frans meisje
met donkere krullen, dit jaar nog
zagen spelen met een grote bal, die
steeds maar weghuppelde over de
blauwe golven van het strandje hij
Menton bi als een leuk joch, dat
dezer dagen hij ons op bezoek was
en zo zuiver verlegen deed toen wij
hem vroegen of hij óók een kren
tenbol lustte.
Vast staat ook, dat al deze men
sen alleen maar graag hun bijdrage
willen leveren, elk op zijn of haar
wijze, om iets te doen opdat de
blauwe Vlam der Hope zal blijven
branden. Er zijn in deze wereld
nog onbeschrijflijk vele mensen
van goeden wille. Mocht er iets
van het vuur, dat in deze mensen
brandt, opgloeien ook in de harten
van hen, die met macht zijn be
kleed. Wellicht dat er dan eens,
en tijdig nog, bruggen gesmeed
kunnen worden over de kloven, die
nu de volkeren dezer wereld op zo
ontstellende wijze van elkaar doen
vervreemden. W. KOK
Koningin Mary van Engeland, „the
grand »ld lady" overleed.