Romeinse vondsten te Velsen
31 JANUARI
Nu goede Heienmode voor een koopje
Vrouwenoorlog in „Klein-Amerika"
Vele mannequins huwden met
Engelse aristocraten
Frankrijks nieuwe filmster:
Juliette Gréco
Tunnelbouw bracht zeer veel
aan het licht
Uw omzet
vergroten
8.90
3.49
2.29
7.90
DANSSCHOOL
Stijl
Gratie
Hoffelijkheid
IEBELING
Javastr. 116 - Telef. 2681
Populaire
Win tercursussen
Opgraving ter plaatse
dringend geboden
Nog meer vondsten
WIJ KUNNEN
moeten wij het pand ontruimen
Voordien willen wij
leegverkopen
Trouwens alle overhemden
gaan weg tegen sterk ver
laagde prijzen
Ziet de etalages en vraagt vooral binnen
KEIZERSTRAAT 63
Een fel begeerd
beroep
Hoge verwachtingen
detstTS'rlo^rdf^eutlS
GEESTELIJK LEVEN
BEROEPINGSWERK
Warmenhuizen
Om de biljarttitel
MAANDAG 11 JANUARI 1954
s
School voor alle Moderne
Oude, Rhythmische en Ballet-
dansen.
Vanaf heden inschrijving voor
de
Privélessen op elk verlangd
uur.
m
Dit bereikt U door
geregeld Uw adver
tentie te plaatsen
in dit dagblad
1
m
Uw kansen stijgen,
U zult het weten
Als U 't adverteren
niet gaat vergeten
IN verband met eerder gedane Romeinse vondsten by de voormalige tankgracht
te Velsen, waren archaeologen algemeen van mening, dat een opgraving aldaar
ten zeerste gewenst was, temeer omdat er grote kans bestond, dat in 1953 of 1954
de Romeinse vondstlaag tijdens de tunnelwerkzaamheden geheel of gedeelteiyk
zou worden vernield. Gelden voor een onderzoek werden voor het jaar 1953 niet
beschikbaar gesteld, zodat er weinig anders overbleef dan af te wachten, wat
de draglines (of in het gunstigste geval de spade) uit de bovenste aardlagen van
de Velser Meerweiden te voorschyn zouden brengen. Inderdaad zijn nabij de
omgelegde RUksweg naar Amsterdam uit de tunnelput de eerste Romeinse
scherven voor de dag gekomen.
£)AT dit niet onopgemerkt voorbij ging,
hebben wjj te danken aan één van
de arbeiders, de heer K. Broek uit Eg-
mond aan Zee, die tijdens zün werk
nog kans zag menige scherf en menig
botje van de kaken der draglines te
redden. Vooral door de welwillende
medewerking van ir Wieringa van de
tunnelwerken, alsmede van de heren
Th. Donkers en J. Moorrees, resp. tech
nisch opzichter (A) en adjunct-tech
nisch opzichter van de Rükswaterstaat.
verliep het verder vooronderzoek naar
bet vermoede castellum zeer vlot. Wil
men nog overgaan tot een opgraving,
dan zal dit spoedig moeten gebeuren,
daar in het najaar van 1954 de tunnel-
put dwars door de voormalige tank
gracht zal gaan en de schade in archaeo-
Iogisch opzicht dan wel eens zeer ern
stig kan worden.
J^ORT na de afgelopen oorlog waren
door de heren van Delden en Cai-
koen uit Velsen reeds Romeinse scher
ven en beenderen aangetroffen in een
depot zand, afkomstig uit een voorma
lige tankgracht op enige honderden me
ters ten oosten en zuidoosten van het
oude dorp Velsen. De heer Calkoen
zette nadien met enige andere enthou
siaste liefhebbers van onze vaderlandse
oudheidkunde, o.a. de heer Van der
Wall uit Velsen-Noord, het verzamelen
voort en vond, naast een vrij grote hoe
veelheid Romeinse archaeologica, ook
enige inheemse scherven uit de ijzer
tijd en enkele Middeleeuwse potfrag-
menten. De Romeinse collectie omvat
te tenslotte talrijke scherven van bak
jes, kommen, schalen en borden van
terra sigillata (rood gekleurd, vrij hard
gebakken Romeins aardewerk), krui
ken, wrijfschalen, kookpotten en lamp
jes, alsmede stukjes glas, een half speel-
steentje van glaspasta en een bronzen
mantelspeld.
Verschillende archaeologen bestu
deerden het Romeinse aardewerk en
kwamen eenparig tot de conclusie, dat
het in de eerste eeuw na Chr. thuis
hoorde. Zeer goed te determineren
scherven bleken uit de tijd van keizer
Claudius te zyn (41—54 na Chr.) en
wel niet vroeg-, maar midden, of laat-
Claudius.
De talrijke, blauwzwart tot zwart ge
kleurde en veelal stukgeslagen beende
ren, soms nog met kerven van mes of
hakbijl, waren voor het grootste ge
deelte prachtig geconserveerd. Zij wa
ren vooral afkomstig van vrij grote run
deren, schapen of geiten, en varkens.
Ook werden enige paardenbotten ge
vonden, alsmede fragmenten van edel
hert, ree en van een zeevis. Een belang
rijke vondst was een met een vijl be
werk fragment van een rib, die mogelijk
heeft toebehoord aan een eland. Bijzon
der merkwaardig was een onderkaaks
fragment van een ons tot nu toe niet
bekende hondensoort. Het merendeel
van de beenderen uit de tankgracht zal
wel uit de Romeinse tijd zijn; bewezen
is dit echter nog geenszins.
Prof. van Giffen uit Groningen ver
moedde, dat wü bU de vml. tankgracht
te doen hebben met resten van een ver
sterking (vermoedeiyk een étappe-
castellum) door Corbulo aangelegd, toen
deze in 47 na Chr. een strafexpeditie
uitvoerde tegen de Chauken, een Ger
maanse volksstam, die o.a. aan de mon
den van de Eems en de Wezer woonde.
T-'ET is zeer goed mogelijk, dat Cor-
bulo 'n versterking heeft doen aanleg
gen aan het IJ ten oosten van Velsen.
Zoals wij in ons artikel van 23 Sep
tember reeds vermeldden, bestond het
Op het kaartje is het oude duin
landschap grijs weergegeven, de
kreken met dikke lijnen. De zwarte
sterren stellen inheemse nederzet
tingen uit de ijzertijd voor. De
witte ster ten Zuiden van het
Noordzeekanaal geeft de plaats
aan van een vermoed Romeins
castellum uit het midden van de
eerste eeuw na Chr.
IJ reeds omstreeks het begin van onze
jaartelling. Verder naar het Noorden
toe kunnen de Romeinen gebruik heb
ben gemaakt van kreken uit het in-
braakgebied van Castricum (zie het
kaartje). Hoe de Romeinen eventueel in
het IJ zijn gekomen, weten wij nog niet,
misschien wel door het Spaarne of de
Liede.
INTERESSANT is, dat niet alleen bij
de vml. oostelijke tankgracht te Vel
sen, maar ook in enige inheemse neder
zettingen in genoemde plaats, Romeinse
archaeologica uit de eerste eeuw na
Chr. werden aangetroffen. Zo werd in
de balangrijke inheemse nederzetting
aan de Cremerlaan te Santpoort-dorp
een scherf terra sigillata gevonden uit
de tijd van keizer Claudius (41—54 na
Chr.) of van zijn opvolger Nero (54—
61), terwijl op enige km ten noorden
van voornoemde vindplaats van in
heems aardewerk uit de prae-Romein-
se en Romeinse ijzertijd enige eerste
eeuwse Romeinse potfragmenten te
voorschijn kwamen. De heer Calkoen
vond in 1948 bij het afgraven van het
voormalige buiten „Rooswijk" te Vel
sen-Noord temidden van een groot aan
tal inheemse scherven uit de ijzertijd
een speelschjjfje, gesneden uit de wand
van een terra sigillata kom uit de eer
ste eeuw, een oor van een wijnkruik uit
dezelfde tijd, benevens een verguld
bronzen mantelspeld, die volgens prof.
Van Giffen van vóór 70 na Chr. da
teert. De toenmalige Velsenaren, mis
schien Friezen of een aan de Friezen
verwant volk (de zg. Frisiavonen) kun
nen deze, voor hen ongetwijfeld waar
devolle gebruiksvoorwerpen hebben be
machtigd uit het (vermoede) étappe-
castellum aan het IJ. Deze versterking
zal door de Romeinen wel als een ro
kende puinhoop zijn achtergelaten. Dat
dit laatste geen pure fantasie behoeft
te zijn, bewijzen enige gedeeltelijk
zwart geblakerde scherven terra sigil
lata, aardewerk, dat gewoonlijk niet in
het vuur komt. Het is ook zeer moge
lijk, dat de betrekkingen tussen de Ro
meinen en de inheemse bevolking te
Velsen van min of meer vriendschap
pelijke aard waren. Misschien gaven de
Romeinen wel eens iets terug voor het
vele, dat zij in onze streek ongetwijfeld
hebben geconfisqueerd (o.a slachtvee).
J7EN ander belangrijk vraagstuk is
verder, of ook de inheemse bevol
king in Velsen viel onder het door kei
zer Claudius uitgevaardigde verbod om
binnen een bepaalde afstand buiten de
Romeinse grens te wonen. Tot nu toe
zyn te Velsen in inheemse nederzettin
gen nog geen Romeinse scherven uit
de eerste eeuw gevonden, wèl uit het
begin van de tweede eeuw, evenals
verder zuidelijk te Noordwijk en Haar
lem. Ten noorden van Velsen kennen
wy tweede eeuws Romeins o.a. in de
inheemse nederzettingen te Beverwijk
(terrein van de heer Nol aan de Alk-
maarseweg), aan het voormalige Krom
me IJ (tussen de boerderyen Klein-Veld-
huis en Veldhuis) en in Dorregeest (zie
kaartje). Dat hier de datering van de
inheemse nederzettingen aan de hand
van het Romeinse materiaal moet ge
schieden vindt zijn oorzaak in het feit,
dat het inheemse aardewerk uit de
yzertüd in de loop der tyden weinig Is
veranderd en daardoor zeer moeilijk in
een bepaald tydsbestek valt te plaatsen.
B. J. WIELAND LOS.
m» advertentie &oed verzorgen tlt U
deze maar t fj d i g ttan on» opgeeft
HERENHOEDEN,
prima wolvilt
JAEGER MANSBROEKEN,
BORSTROKKEN of HEMDEN
INTERLOCK BROEKJES of
SINGLETS
Een prima popeline OVERHEMD,
dubbele borst
(Van een bijzondere correspondent)
„KLEIN-AMERIKA" heet in de volksmond het stadsdeel van Londen.
dat aan Grosvenor Square grenst en waar de modeindustrie en het
gezantschap van de Verenigde Staten gehuisvest is. Dit deel van de
Engelse hoofdstad verkeert op het ogenblik in een hevige opwinding
waarbij de Amerikaanse kolonie in Londen enerzijds en de mannequins
van de Haute Couture anderzijds eikaars tegenspelers zijn. Een voor
aanstaand modehuis had namelijk kort geleden een bijzonder aantrek
kelijke Amerikaanse als mannequin aangenomen, wat bij haar be
roepscollega's een niet geringe ergernis heeft veroorzaakt. Niet wegens
het feit dat zij een buitenlandse is„ maar omdat het een amateure is,
die de beroepsmannequins het brood uit de mond haalt.
(Van een filmmedewerkster)
jyjET ONZE naam is het merkwaardig
gesteld. Tot een bepaalde leeftijd
kent iedereen ons alleen by onze voor
naam. Daarna lijkt alleen onze ach
ternaam het kompas, waarop de maat
schappij In haar onderling verkeer kan
koersen. En dan breekt de tüd aan,
dat het bij de-voornaam-genoemd-
worden wel degelijk het bewust prijs
geven van een deel onzer persooniyk-
heid is geworden. Doch is het een
maal zover gekomen, dat zowel voor
als achternaam in combinatie met el
kaar een bepaald begrip zqn gaan
duiden, dan zqn we er, zoals dat in
bondige koopmansbegrippen heet. Zo
ongeveer is het ook gegaan met Ju
liette Gréco.
Wie deze naam hoort, denkt aan
Saint Germain des Prés, aan nooit ge
heel te controleren geruchten, die er
over deze stadswijk van Parijs de ron
de doen. Geruchten over haar bewo
ners, van wie Juliette Gréco er één
is. In 1945, toen ze nog in een te lan
ge slobberbroek en een te wijde trui
recht aan, recht toe tot op de heu
pen met dat kleine, ovale, inbleke
gezicht als een onbekende verkeerde
onder haar vriendinnen met de onver
zorgde uiterlijken en rafelharen, was
zij alleen nog maar Juliette. Eén van
die dagverslenterende meisjes, waar
aan de touristen zich later nog lang
zouden vergapen.
Maar spoedig kwam zij uit de ano
nimiteit van de massa omhoog: Louis
JULIETTE GRéCO
Daquin gaf haar een rolletje als reli-
gieuse in zijn film; Les Frères Bou-
quinquant. En drie jaar later wezen de
touristen elkaar aan en noemden haar
naam: Gréco. Geen Juliette meer. Die
tijd had afgedaan.
Er volgden nu meer filmrollen, o.a.
in Cocteau's „Orphée" en eind vorig
jaar in Melville's „Quand tu liras cet-
te lettre".
En zoals Juliette Gréco in die vijf
jaar haar liedjes gezongen heeft, niet
alleen in Parijs, maar in heel Frank
rijk, Brazilië en New York, zo ook
speelt zq voor de film: met natuur
lijke terughoudendheid en een wel
haast ouderwets aandoende schaamte.
Waar zij teder moet zijn, is zij te
der. Waar zij de hartstocht verbeeldt,
is zij hartstochtelijk. Waar zij de ver
wijdering suggereert, is zij van een
koele reserve. Maar nergens is zij te
veel. Nergens legt zij de klemtoon te
zwaar, het accent vervalsend.
De roem heeft Gréco nog niet aan
getast. Zij schrijft zichzelf geen gro
ter geest voor dan die de hare is. En
heeft ze de weg terug naar Saint Ger
main des Prés niet gebarriceerd met
robes van Fath en Dior?
JN FRANKRIJK verwacht men van
haar hetzelfde „wonder", dat inder
tijd de komst van Garbo in de filmwe
reld heeft verricht: dat zij, alleen al
door de feitelijkheid van haar bestaan
een leegte zal vullen, die men nu in
laatste wanhoopspoging eer vergroot
dan miniseert met allerlei driedimen
sionale systemen.
„Quand tu liras cette lettre" van
Melville (die o.a. ook „Le Silence de
la Mer", naar de novelle van Vercors
maakte) is met recht een film „noir"!
Een film, die doodloopt in allerlei el
lende, die wij ons liever maar niet rea
liseren. Een film, die geen enkele po
ging waagt, om op ook maar iets van
een uitkomst te duiden. Een film, die
registreert met een expressiviteit en
een vaart, die aandoen als een geweld
pleging.
De strekking van het verhaal, de
valse situaties, de te dik opgelegde
en vaak te voorziene effecten zijn
door Melville en zijn cameraman tref
zeker weergegeven.
De film behandelt de geschiedenis
van een jongeman (Philippe Lemaire)
verloren is voor elke morele overwe
ging, die van kwaad tot erger komt
en tenslotte een minderjarige wees
overvalt. Haar zuster (Juliette Gréco)
teruggekeerd uit het klooster, besluit
vergelding van deze te eisen.
Van een intense beklemming in dit
verhaal zijn de achtervolging door
Gréco, het moment van Gréco's terug
keer naar het klooster, de schets van
het perron, waar de dode Philippe
Lemaire ligt.
In Frankrijk zqn de meningen over
deze film zeer verdeeld. Maar voor
Juliette Gréco's spel bestaat allerwe
gen grote bewondering.
gOVENDIEN is de jonge dame, die de
steen des aanstoots vormt, de enige
dochter van de Amerikaanse koper
koning Alfred Chester Beatty Jr, Toen
ze naar Londen ging, om een betrek
king als mannequin te zoeken, deed ze
eigenlijk precies hetzelfde, wat duizen
den Amerikaase meisjes vóór haar ge
tracht hadden, namelijk op zo handig
mogelijke wijze een jonge Engelse aris
tocraat te verschalken, die bereid was
zijn wapen met harde Amerikaanse dol
lars opnieuw te vergulden. Dorothy
Chester Beatty wil in ieder geval suc
ces hebben en omdat de ervaring ge
leerd heeft, dat zo menig huwelijk tus
sen oude Britse adel en jonge dollar
rijkdom tot stand kwam in een mode
salon, heeft ze deze jachtgronden uit
gezocht. Want tenslotte is het niet haar
schuld dat vele vooraanstaande hovelin
gen van Hare Majesteit hun vrouw on
der de mannequins gezocht hebben!
Jacht naar bruidschat
QEWEZEN mannequins zijn o.m. de
echtgenoten van de markies van
Northampton en de burggraaf van Dal-
keith. De familie van de eerstgenoemde
had in de loop van de laatste twee ge
neraties haar magere inkomsten reeds
door burgerlijke huwelijken belangrijk
^e!fn-*ua" te ,vullen- De burggraaf van
Dalkeith is echter niet alleen de erfge
naam van de hertogdommen van Buc-
cleigh en van Queensbury, het graaf
schap Doncaster en een half dozijn an
dere bezittingen, maar ook van een ver
mogen, dat op 500 millioen gulden wordt
geschat en dat bovendien nog door han-
?clgiK le&gmg vrij goed in zekerheid
is gebiacht voor de fiscus.
Men kan zich voorstellen," dat de jonge
de g0ede Engelse society,
die met hooggespannen verwachtingen
haar intree in het mondaine leven doen
en haar eerste uitnodiging aan het hof
tegemoet zien, niet minder verontwaa?!
digd zijn over het binnendringen van
ineduVstrfemddan0ndUPrrenten in de modp"
uiuusine aan de mannequins zelf
eenbruidsschat oTaV^d T
beschouwen zouden zynWhihh" 16
met nodig, vinden zl omdat ze
r„?P_!cJtlevel.yke bazen
ze
t - met
woon tevreden' z'i'i'n Zf" buuiten8e-
donkere Mis" Barbara di de
staat als Engeland's best'betaalde nd
nequin, heeft e opgemerkt
zelfs m Amerika weiniw dat er
zun, die hun vrouw 2 echtSenoten
japonnen zouden P_ir!eens 35
haar
yOORAL het geval van de Amerl.
kaanse millionnair Wellington Cook
heeft in „Klein-Amerika" veel stof op.
gejaagd. Hij was naar Londen gekomen
om met de enige dochter van een def
tig man te trouwen, die wel een histo-
risch bezit, maar niet meer de midde-
len had, om dit overeenkomstig zijj
stand te onderhouden. Het zoeken naai
deze partij nam enige tijd in beslag
die Wellington Cook verdreef met mini
der omslachtige bezigheden. Zo ge.
schiedde het, dat hij op een goede dag
tijdens een modeshow verliefd weri
op een mannequin, die haar reser
ve tegenover zijn stormachtige hof
makerij pas opgaf, toen de Ameri
kaan bereid bleek haar te trouwen. De
bekoorlijke mannequin, Bella genaamd,
was echter geen echte mannequin, maar
een jonge dame uit de beste kringen,
die door de moeilijke omstandigheden
na de oorlog gedwongen was op deze
wijze haar brood te verdienen.
Over dit alles zijn de schone damei
van Londen slecht te spreken en de ia1
tente opwinding steeg tot het kookpunt,
toen een gewezen mannequin uit de
Verenigde Staten, Joyce Friedman, in
Engeland opdook, om, naar ze verklaar
de, het niveau van het beroep te ver-,
beteren, omdat het volgens haar het
doel was van iedere pasdame in Enge
land om zo spoedig mogelijk door mid
del van een uitstekend huwelijk in de
hogere kringen te komen: „Zelfs terwijl
ze werkt, denkt ze, handelt ze, draagt
ze haar japonnen, alsof ze reeds de gro
te dame was, die ze wil worden".
Deze verklaringen hebben in de Lon-
dense salons èen storm van veront
waardiging teweeggebracht en de be
trekkingen tussen Amerikaansen en En
gelsen in „Klein-Amerika" zijn erno|
nooit zo gespannen als tegenwoordig.
Ned. Herv. Kerk
Aangenomen naar Wellington (Nieuw-
Zeeland): C. H. de Bres te Eindhoven.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Bant (N.O. Polder):
B- J. Aalbers, cand. te Heelsum, die be
dankte voor Castricum, Twingelo, St Pen*
cras en voor Woubrugge.
Art. 31
Beroepen te Almelo: J. F. Hey te Has
selt.
Chr. Geref. kerken
Bedankt voor Apeldoorn (vac-prof-
Kremer): W. Heerma te Groningen.
Doopsgez. Broederschap
Tweetal te Heerenveen: R. Hofman te
Workum en J. J. J. van Sluys te Den Hel
der.
Geref. gemeenten
Beroepen te Aagtekerke: A. van Stuf'
venberg te Nunspeet.
Geref. gemeenten ln Nederland
Bedankt voor Rijssen: D. L. Aangeen-
brug te Terneuzen.
Papagos, de Griekse premier, zal vafl
volgende week Dinsdag tot Vrijdag ®en
officieel bezoek aan Frankrijk breng®
De minister van Buitenlandse Zaken.
Stefanopoelo-s, zal hem vergezellen.
eigen arbeidsgever eedaa' u,°aiS haar
loop van een show van twe "V1"
door geheel Engeland Nieten ?e"
"'e Spreke" da manneq&r^veVde
tend
ha
dames uit dedeftigeVW "S ove'
kele jaren VedVn^zicft^
:p V
nu
om haar eigenhui "TL'nam-
nd ove, het beroer» n0g n»nacV
dden uitgelaten en rm ?n manneQui.,
kamers van de ^00r de k'eed-
mterhêt haar eiepn ^""S'-an'ticham"
Woensdagavond werd de biljartwed
strijd orn het plaatselijk kampioen5'"
voortgezet in café Slikker.
Be resultaten waren als volgt:
W. Hoogeboom
Jn. Slikker
Mart.
Math.
Pronk
Smit
Jn.
H.
Nic.
Ant.
Kuiper
Mosch
Math.
Herm.
Pronk
Dekker
de Groot
Pronk
Ji- Kuiper
Mart. Pronjj
210
210
8
69
170
19
8
7
100
100
26
18
100
99
26
13
120
120
24
20
90
81
24
17
190
190
19
45
1-30
89
19
27
200
200
23
39
90
83
23
13
120
92
27
10
100
100
27
20
26-2'
2.3?
3-84
3 80
5.00
3,3?
10.00
4.68
3.40
3.?0