Eisenhower verlaagt uitgaven
voor defensie der V.S.
Een voorproefje van „Berlijn
De Merapi nog
steeds actief
Hoteldirecteur en journalist in
Surabaja gearresteerd
Van Tienen prefereerde zich
„neo-democraat" te noemen
Zestig doden door treinramp in
Pakistan
Nadruk valt op luchtmacht
en op nieuwe wapenen
Pro-Francobetoging van de
Moren in Spaans Marokko
Nieuw Guinea
Streven naar sterke
militaire positie
Eis: Zone los van het
Franse gezag
Mislukte aanslag op
Zapotocky
Vrijdag 22 Jan. 1954
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
79e Jaargang No. 1348
Dagblad voor Den Helder, Koegras, TexelWieringen en Anna Paulowna
De evacuatie duurt voort
Nieuwe actie tegen Nederlanders
WEERBERICHT
Snoekvanger noéén
N.E.S.B.-Leiders voor Gerechtshof
DE achterdocht, welke wij hier in het
Westen nog altijd koesteren tegen
over mogelijke aspiraties van West-
Duitsland, wordt langzamerhand in het
Verre Oosten tegenover Japan van een
zelfde grootte. De situatie van dit land
is uiteraard in tal van opzichten ver
schillend van die van West-Duitsland,
maar het streven van de Verenigde
Staten om een verdedigingsgordel te
trekken rond de invloedssfeer van dé
Sovjet-Unie heeft zonder twijfel ook
Japan in een onverdiend gunstige
positie gebracht. Het is geen wonder,
dat met name Australië bijzonder hui
verig is voor iedere uiting van uitbrei
ding van „Lebensraum", die in het
Verre Oosten gehoord mocht worden.
Zitting duurde vier
en half uur
T"~
riHTlrrtd
VS stichten atoombases
over gehele wereld
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Bureau:
Koningstraat 62—€4
Den Helder
Postgironummer 449041
Telefoon 2345
HELDËRSE COURANT
ff
Gistermiddag werd in Solo weer een
verhoogde activiteit van de. ..vulkaan
Merapi (Midden-Ja va) waargenomen.
Men vreest een nieuwe en ernstiger
uitbarsting van de vulkaan. De gloed-
wolken, die gisteren door de krater
werden uitgestoten, dreven in de rich
ting van de dorpen, die ook al bij de
eruptie van Maandag werden getroffen.
De bevolking van Djerakah kreeg op
dracht met spoed te evacueren naar de
hellingen van de belendende vulkaan
Merbabu. Ook in de buurt van Wono-
giri zijn enkele gehuchten ontruimd.
Gisteravond werden de gloedwolken
met tussenpozen van niet meer dan
twee minuten door de vulkaan uitge
stoten, die langzaam afdaalden naar de
valleien van de kali Api en de kali
Andjar. De sultan van Djokjakarta
heeft met de gouverneur van midden-
Java besprekingen gevoerd om aan
een eventuele noodtoestand het hoofd
te kunnen bieden. Er is sprake van dat
beide functionarissen zich naar Dja-
karta zullen begeven om aan de rege
ring steun te vragen in de vorm van
geld en het zenden van vliegtuigen.
Adenaner heeft de Franse Hoge Com
missaris gevraagd stappen te doen om de
vorige week opnieuw gearresteerde .bur
gemeester van Straatsburg uit de nazi-
tijd vrij te laten.
Boven de ingang van de Russi
sche ambassade in Oost-Berlijii,
waar een deel van de a.s. vier-
mogendhedenbesprekingen zal
ivorden gehouden, is een groot
bord bevestigd, waarop staat
vermeld Voor de gemeen
schappelijke Duitse delegatie.
Duitsers aart dezelfde tafel.
In een spoorwagon in de Kanaalzone
(Egypte) zijn de lijken van twee Britse
militairen gevonden. Zij zijn vermoede
lijk van dichtbij neergeschoten.
\VANNEER de nieuwe begroting voor het belastingjaar 19341955
wordt aanvaard in de vorm waarin ze gisteren door president
Eisenhower bij het Congres der Verenigde Staten is ingediend, dan zal
de Amerikaanse regering in die periode uitgaven doen tot een bedrag
van 65.6 milliard dollar. De inkomstbn worden geschat op 62.7 milliard
dollar. Inkomsten en uitgaven zijn vijf milliard lager dan verleden jaar.
Met name de uitgaven voor nationale veiligheid zijn drastisch besnoeid
doch slechts op bepaalde onderdelen. In zijn toelichting op de begroting
vraagt Eisenhower het Congres machtiging, meer inlichtingen over de
toepassing van atoomenergie uit te wisselen met de bondgenoten en
aan bevriende naties splitsingsmateriaal te leveren dat in Amerika is
vervaardigd. Voorts moet de aankoop van uraniumerts en -concentraten
worden versneld en dient in 1955 een tweede atoomduikboot, de
Seawolf, van stapel te lopen, welke een verbeterde vorm van de
Nautilus is. In deze begroting is voorts verwerkt het nieuwe uitgangs
punt van de Amerikaanse verdediging, de vorming va-n een vergeldings-
macht, waarbij de nadruk valt op versterking van de luchtmacht en
het gebruik van moderne wapenen.
VAN DE nieuwe begroting is 44.9 mil
liard, ofwel 68 procent, uitgetrokken
voor de nationale veiligheid. 14.1 mil
liard. dan wel 22 procent, moet wor
den besteed aan uitgaven die bij de
wet zijn vastgesteld, zoals rente op de
nationale schuld, uitkeringen aan oud
strijders en subsidies aan staten. fi.G
milliard. tien procent dus, is tenslotte
uitgetrokken voor andere uitgaven, zo
als sociale diensten.
In het verleden is men uitgegaan van
data, waarop naar werd aangenomen
het gevaar het grootst zou zijn, zo be
toogt de president in de paragraaf over
de nationale veiligheid, doch de huidi
ge begroting is gericht op het verkrij
gen van een krachtige militaire positie,
welke gedurende een lange periode van
„onrustige vrede" kan worden gehand
haafd. Hiervoor is een moderne lucht
macht nodig, waarnaast landstrijd
krachten, amphibietroepen, duikboot-
bestrijding en gevechtsschepen staan.
Sprekende over de wederzijdse be
veiliging deelt de president mede, dat
er sinds 1950 in het kader van het pro
gram voor wederzijdse militaire hulp
achttien mililard dollar beschikbaar is
gesteld voor de militaire uitrusting en
VERTEGENWOORDIGERS van 20 000
Moren hebben na een betoging in
het stadion van Tetoean aan de Spaanse
Hoge Commissaris van de Spaanse
zone van Marokko een verzoekschrift
overhandigd, waarin zij voor de kalief
van Tetoean volledige souvereiniteit
eisen over Spaans Marokko. Zoals men
weet is de kalief afhankelijk van de
sultan van Marokko, die valt onder
het Franse gezag. De leiders zeiden nog
eens, dat zij het gezag van dc nieuwe
sultan niet en alleen dat van de in Au
gustus door de Fransen afgezette sul-
Woensdagavond is de directeur van
het Simpanghotel te Surabaja, de Ne
derlander A. H. M. Johan, door de In
donesische politie gearresteerd. De
gouverneur van Oost-Ja va heeft over
deze arrestatie de volgende verklaring
uitgegeven: De stap, die op 13 Januari
door de leiding van het Simpanghotel
werd genomen (het niet beschikbaar
stellen van een kamer aan de minister
van Economische Zaken) wordt be
schouwd als een handelwijze, die men
niet zonder meer voorbij kan laten
gaan. Met het oog hierop is degene, die
wordt verdacht schuldig te zijn, gear
resteerd. Verdere maatregelen zullen
worden genomen. De instellingen van
de staatsmacht hebben duidelijke stap
pen genomen. De gemeenschap wordt
op
Tot
Verwachting tot hedenavond:
OVERDRIJVENDE WOLKEN
VELDEN
Overdrijvende wolkenvelden en
overwegend droog weer. Zwakke
tot matige wind tussen Noord en
Oost. Middagtemperaturen enke
le graden boven het vriespunt.
Zaterdag: Zon op 8.34, onder 17.10
Maan op 22.34, onder 9 49
verzocht rustig te blijven en niet
eigeh gezas maatregelen te nemen,
zover de verklaring.
Enkele dagen terug heeft de hotel
eigenaar verklaard, dat er op de be
wuste dag inderdaad geen kamer in
zijn hotel vrij was. Voorts, dat de be
wering, dat hij steeds Indonesiërs zou
weigeren, onjuist is. Kort daarop heb
ben dertig jongelui een deel van het
hotel kort en klein geslagen.
Gistermiddag is bovendien in Sura
baja gearresteerd de heer E. Evenhifis,
hoofdredacteur van de „Vrije Pers".
De heer Evenhuis, die correspondent
voor Oost-Java is van het Algemeen
Handelsblad, had Dinsdag over de
kwestie van het Simpanghotel een tele
gram naar Amsterdam gezonden.
Woensdag is hij door de politie over
de inhoud van dit telegram verhoord.
Woensdagavond is een in een hotel te
Bandung wonende Nederlander door
de oo'' ie gearresteerd. Dit zou in ver
band staan met de recente arrestaties
in B- ing en Djakarta. Volgens de te
Surabaja verschijnende „Javapost" gaf
de gearresteerde zich uit voor vertegen
woordiger van een Amerikaanse uit
geverij. Hij zou betrekkingen onder
houdt met de te Bandung gearres
teerde Smith. Doch, zo zegt het blad.
die betrekkingen zouden van zuiver
zakelijke aard zijn.
tan erkennen. Nu willen zij echter
verder gaan. Zij betuigden bun instem
ming met de door Spanje In ds zone
gevoerde politiek en vroegen de Hoge
Commissaris hun eisen aan generaal
Franco kenbaar te maken, hetgeen deze
beloofde.
£)E Spaanse Hoge Commissaris zei,
dat deze actie van de Moren het be
wijs is van de tevredenheid van de be
volking, zulks in tegenstelling tot de
toestand in Frans Marokko, waar de
wereld getuige is geweest van een „ke
ten van begane fouten". Wij vervolgen
rustig onze weg zonder ons aan Frank
rijk of wie ook te storen.
In kringen in Madrid, die nauwe be
trekkingen onderhouden met de Spaan
se regering, was men gisteravond van
oordeel, dat de gevolgen van de de
monstratie meer van politieke aard
zullen zijn dan dat zij een verandering
in de feitelijke toestand zullen brengen.
Het Madrileense blad „ABC" noemde
de actie een spontane demonstratie ten
gunste van Spanje.
De Sultan van Marokko heeft na een
bijeenkomst te Rabat besloten bij de
Franse regering te protesteren tegen
de fcaweging in Spaans Marokko, die
is gericht op het verstoren van de
geestelijke eenheid van en het aan het
wankelen brengen van het wereldlijk
gezag over Marokko. President Coty
van Frankrijk en de Franse regering
hebben, de Sultan gisteren reeds be
richt, dat hij kan rekenen op hun vol
ledige steun bij de verdediging van zijn
rechten en het handhaven van de rust.
De Franse regering heeft reeds alle
maatregelen genomen nodig om haar
verplichtingen na te komen.
In diplomatieke kringen te Londen
is gisteren vernomen, dat Engeland
zich zal verzetten tegen een eventuele
Spaanse poging om de kalief van Te
toean volledige souvereiniteit in
Spaans Marokko te geven.
Lii verband met de nieuwe span
ningen in Marokko geven wij hier
bij een overzichtskaart van de
Afrikaanse Noord-West kust.
strijdkrachten der bevriende naties.
Hierdoor hebben de bondgenoten 175
divisies militairen, ongeveer 220 squa
drons vliegtuigen, bijna 1500 vliegtui
gen voor de marine en ruim 440 oor-
logs- en transportschepen uit te rusten
en er personeel voor op te leiden.
Ook deelt Eisenhower mede, dat er
aanzienlijke vorderingen zijn gemaakt
bij het opslaan van strategische voor
raden. Verwacht wordt, dat tegen het
einde van 1955 voor vijftig van de drie
en zeventig soorten belangrijk en
schaars materiaal het doel is bereikt.
De begrotingsuitgaven voor econo
mische en technische ontwikkeling
worden geraamd op ]g)28 millioen dol
lar, tegen 1.555 millioen in het lopende
en 1.960 millioen in het afgelopen jaar.
Slechts voor zeer weinig landen is een
zeker bedrag aan steun uitgetrokken.
Blijkens een nadere toelichting van
het departement van Defensie is het
de bedoeling, de personeelssterkte van
leger en vloot te verminderen met
291.000 man. Het leger zal worden te
ruggebracht van negentien op zeven
tien divisies. Daarentegen wordt de
luch: acht met vijftienduizend man
uitgebreid. De oorlogsvloot zal worden
teruggebracht van 1124 tot 1078 sche
pen.
Eigen bericht)
Aan de vooravond van zijn ze
ventigste verjaardag ging de heer
Jac. Feld uit De Weere te Hoog
woud een poosje vissen in de zo
genaamde Kolk van Dussen. Hij
had al eens gehoord, dat daar van
die knoerten van snoeken hui
zen. En inderdaad, wat er verteld
was bleek waar, want de heer
Feld haalde er een uit het water
die vier-en-twintig pond bleek te
wegen! De nis had een lengte van
één meter vijftien.
Volgens de inlichtingen, welke
ons ten dienste stonden, is de heer
Feld nu Noordhollands recordhou
der met de grootste snoek.
Wat een verjaardagsmaal!
JUIST als in eerste instantie de Amsterdamse rechtbank achtte de
procureur-generaal, mr W. P. Bakhoven, van het Amsterdamse
gerechtshof gisteren de 32-jarige boekenimporteur uit de hoofdstad
Paul van Tienen, algemeen leider van de N.E.S.B. en de 50-jarige mr
j. A. Wolthuis uit Groningen, landelijk leider, schuldig aan het hun
ten laste gelegde: deelnemen aan een verboden vereniging. Hij vroeg
derhalve bevestiging van het rechtbankvonnis: twee maanden gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest. Een hogere straf achtte hij niet
gewenst, omdat daardoor het publiek misschien geneigd zou zijn het
belang van deze beweging, die naar de mening van de procureur reeds
te veel publiciteit gehad heeft, te overschatten. Beide verdachten
.zullen, indien ook het hof het vonnis van de rechtbank mocht bevesti
gen, hun straf niet meer behoeven te ondergaan, aangezien zij na hun
arrestatie op 22 Augustus vau het vorig jaar meer dan twee maanden
preventieve hechtenis hebben doorgebracht.
Tijdens het verhoor der verdachten door mr J. Sprey, die het Hof
presideerde, werd na een korte recapitulatie van hetgeen in het ver
leden gebeurd is een uitvoerige discussie gevoerd met Wan Tienen over
de term volkse gedachte", die in de door de leiders gewraakte circu
laire gebruikt was. Van Tienen noemde het woord volks een gebruike
lijk woord en haalde een uitlating uit een Amsterdams dagblad aan
over de film „Rechter Thomas". In dit blad stond: „De volkse noten,
waarop dit verhaal is gebouwd.... enz.
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. mm
Kleine advertenties
(„Juttertjes")
tot 15 woorden.... ƒ1.
elk woord meer 5 cent.
Abonnementen:
per kwartaal 6,45
per maand 2,15
bij vooruitbetaling
plus incassokosten.
Weekabonnementen ƒ0,52
In dit licht zullen wij het bericht
moeten bezien, waarin dezer dagen
werd gemeld, dat een Japanse zaken
man in een te Tokio verschijnend eco
nomisch weekblad heeft geschreven,
dat Japan' van Nederland en Australië
„Nieuw Guinea zou willen kopen" voor
een bedrag van drie milliard dollar.
Op deze wijze zou het probleem van
Japan's overbevolking kunnen worden,
opgelost. Op deze wijze zouden wij
eraan willen toevoegen krijgt Japan
tóch, wat hef in de oorlog tenslotte
heeft gewild!
Met het constateren van dit feit zijn
wij er evenwel niet. Het is nu eenmaal
zo, dat de bevolkingsaanwas in het
Verre Oosten fantastisch is. In India
spreekt men ervan, dat het inwoner
aantal binnen vijftig jaar tot 600 mil
lioen zal zijn gegroeid (thans 360 mil
lioen); Japan heeft tachtig millioen
inwoners; jaarlijks worden er één
millioen kinderen geboren.
Wij hebben in onze beschouwingen
over de problemen van het Oosten niet
voor niets vastgesteld, dat zij niet op
basis van politieke onderhandelingen
kunnen worden opgelost, maar dat zij
vooral op het economische vlak liggen.
Dat is trouwens ook in Nieuw Guinea
het geval. Het deed ons genoegen te
vernemen, dat Australië en Nederland
elkaar wat betreft ziektebestrijding
op Nieuw Guinea schijnen te hebben
gevonden. Gouverneur Van Baal, die
binnenkort naar zijn uiterst moeilijke
post terugkeert, heeft bovendien on
langs verklaard, dat hij met alle ge
weld de levensstandaard van Nieuw
Guinea omlaag wil brengen. „De duurte
in Nieuw Guinea is afgrijselijk", heeft
hij gezegd. Wij weten, dat de salaris
sen, die er betaald worden, belachelijk
laag zijn tegenover de inspanningen,
welke de „werkers" er zich moeten
getroosten.
De heer Van Baal,, heeft nog andere
behartenswaardige opmerkingen ge
maakt. Zo zei hij, dat men in Nieuw
Guinea niet met millioenen moet gaan
gooien", omdat dan de risico's te groet
worden. Beter is het bescheiden te be
ginnen.
Er is thans een plan opgesteld om op
Nieuw Guinea met grote energie te be
ginnen aan de bouw van havens, steden
en huizen. Dit plan zal uiteraard dooi
de minister moeten worden goedge
keurd.
Willen wij inderdaad bewijzen, dat
Nederland souverein is in Nieuw
Guinea en dat het evenwicht in het
Verre Oosten ons zeer belangrijk voor
komt dan zullen wij ten opzichte
van ons gebiedsdeel vooral niet
te krenterig mogen zijn.
pRESIDENT: „Bedoelt U met volkse
gedachte, dat U het volk stelt te
genover het parlement?"
Van Tienen: „Neen, ik bedoel het ln
tegenstelling tot de naam staat. Wij
zien de volkeren als de eigenlijke
bouwstenen van een Nieuw Europa en
niet de staten".
President: „Beschouwt U Vlaanderen
als volk?"
Verdachte: „Neen, historisch wel,
doch staatkundig als een deel van de
Belgische staat".
President: „Ziet U die volkse ge
dachte belichaamd in het fascisme en
het Nationaal-Socialisme?"
Van Tienen: „Ik noemde slechts als
twee der vele vormen, waarin die ge
dachte zich heeft geopenbaard"
President: „In hoeverre", het zijn
toch ook staatkundige systemen?"
Van Tienen: ..Elk- geestelijke stro
ming is een zeer ingewikkelde ver
schijning, die bestaat uit vele elemen
ten en naar gelang de rol. die de ele
menten spelen
President: „Wacht U eens even, kan
het zijn, dat U met een volkse ge
dachte tevens doelt op de noodzake
lijkheid van een leider?"
Van Tienen: „Leiderschap heeft niets,
met volkse gedachte te maken".
President: „Als het dat niet inhoudt,
kan het dan ook een parlement zijn?"
Van Tienen beaamde dit.
(Zie vervolg elders in dit blad'
t ,y'uart
De Pakistaanse exprestrein „Pakistan
Mail" is gisteren na een rit van bijna
24 uur nabij Karatsji op een ontspoor
de olietankwagen ingereden, waardoor
volgens officiële gegevens, ongeveer
zestig personen om het leven zijn geko
men en 49 gewond, waarvan elf zwaar.
Door de botsing ontplofte de tankwa
gen, waardoor brand uitbrak. De brand
werd door de krachtige wind aange
wakkerd, zodat een aantal wagons van
de exprestrein in brand geraakte.
Een overlevende zeide, dat de inzit
tenden van de achterste wagons naar
voren snelden om de reizigers in het
voorste deel van de trein te x-edden. Een
poging om de inzittenden van deze
voorste wagons door de ramen naar
buiten te trekken, moest worden opge
geven door de grote hitte. Het was on
mogelijk de brandende wagons dichter
dan tot op vijftig meter te benaderen,
aldus deze overlevende.
De Pakistaanse minister van Buiten
landse Zaken, zat in de verongelukte
trein. Hij was juist aan het bidden toen
de botsing plaatsvond. Hij liep kneu
zingen op, maar zeide zich er aanvan
kelijk niet van bewust te zijn geweest,
dat er een ongeluk was gebeurd.
Brandweerlieden bestreden het vuur
uren lang om de achterste wagons voor
de brand te behoeden. Twee diêsello-
comotieven en zes wagons brandden
uit.
De Amerikaanse luchtmacht heeft
het plan over de gehele wereld een
keten van opslagbases voor haar spe
ciale «wapens (waaronder atoombom
men) aan te leggen.
De aanslag zou geschied zijn bij het.
plaatsje Rokycany, tussen Pilsen en
Praag. Daarbij zouden vier leden van
de lijfwacht van de president door
schoten gedood zijn. Zapotocky zelf
werd gewond en verdween enkele we
ken uit het politieke leven. Pas later
werd bekend gemaakt, dat hij ziek was
geweest.
Het orgaan van de niet-communis-
tische Tsjechoslowaakse gemeenschap
in Wenen, „Videnske Svobodne Listy",
vernomen te hebben, dat op 7 Novem
ber jl. een aanslag gepleegd zou zijn
zegt uit een zeer betrouwbare bron
op president Zapotocky.
