De historische Jisper kerk in verval
Vervolg stadsnieuws
Eerste nederlaag van HCSC in
de volleybalcompetitie
Van het eiland Texel
Uit jaarverslag Texelse VVV
Restauratie gaat draagkracht
der Jispers te boven
Beroep op Zaanse
bevolking
Na vele zeeën een veilige haven
Interessante cijfers
over 1953
Opa Kip wordt
103 jaar
Bouw tegenwoordige kerk
Ic hiet Salvator
MARKTBERICHTEN
Adelborsten 2 zegevierde in drie sets
Historisch interieur
Zes mille tekort
Gevolgen van stormramp
overwonnen
Urk
Weduwe Post overleden
VVV Texel
Dames-programma voor
hedenavond
Van het witte doek
Jaarlijkse dam-kamp
OMTREK. - Een ieder die wel eens een bezoek aan Jisp heeft gebracht
wordt getroffen door het historische Jisper Raadhuis, met op de achter-
grond de even fraaie Ned. Hervormde kerk. Deze kerk nu, die uit het
jaar 1822 dateert, is lelijk in verval en wil men het Kerkgebouw voor
ons nageslacht bewaren dan dient onmiddellijk tot restauratie te worden
overgegaan. Om het allernodigste te herstellen is in eerste instantie een
bedrag van ƒ28.750,— nodig. Daar de kerk op de lijst van Monu-
mentenzorg staat is het Rijk bereid gevonden 50 van deze kosten
voor zijn rekening te nemen. De Jisper raad besloot in zijn vergadering
van 26 Februari jl. 10 bij te dragen, terwijl op een Provinciale aan-
vulling van 15 wordt gerekend. De ontbrekende 25 een bedra^
dus van ruim ƒ6000— moet door het kerkbestuur bijeengebracht
worden. Een opgave, welke niet is te verwezenlijken. Er is daarom
een Restauratie-commissie gevormd, onder leiding van burgemeester
Bergh, welke zich ten doel stelt het ontbrekende bedrag bijeen te
krijgen, waartoe men niet alleen een beroep doet op de Jisper bevol-
kling, doch ook op alle Ned. Herv. Gemeenten in de gehele Zaanstreek.
De Historische Studiën van J. Honig
Jz. Jr vermeldden dat de grote Jisper
kerk in 1434 gebouwd, in 1534 door
brand werd verwoest. De bitterste
romanisten schoven de schuld van
deze brand op de hals der Mennonis-
ten en „seyden dat sy het gedaan had
den uyt drift van een heyligen yver,
soo se het noemden en dit verswaerde
niet weynigh hare vervolgingh overal".
Na deze brand, van het kerkgebouw
bleef een puinhoop over, werd spoedig
besloten een nieuwe kerk te bouwen,
waarmee omstreeks 1540 een begin
werd gemaakt. Ter gemeente-secreta
rie is nog een Lijfrentebrief uit 1542
aanwezig, vermeldende „Lijfrentebrief
van 1010 Car. gulden 's jaars groot
in hoofdsom 100 Car. guldens, opgeno
men door Kerkmeesters van Jisp, van
Gheertruyt Jacob Snijers dr. ten be-
Romanisten schoven de schuld van
1542".
Dit nieuwe kerkgebouw moet van
een bijzondere schoonheid zijn geweest.
Het Kruis het was een Katholieke
kerk reikte tot het dak. Tijdens de
Beeldenstorm van 1566 kwam Baten
burg, de aanvoerder der Beeldenstor
mers, in eigen persoon naar Jisp om
er op toe te zien dat de vernielingen
wel goed werden uitgevoerd.
Het enorme kerkgebouw was voor
zien van prachtige geschilderde ramen,
waarin de verrichtingen der ledeset-
ters in beeld werden gebracht.
Dat Jisp in die tijd zo'n grote kerk
kon bouwen is begrijpelijk, als men
bedenkt dat het dorp in die tijd door
de walvisvaart en de besohuitbakke-
rijen een bloeiperiode meemaakte en
zo'n drieduizend inwonerstelde, (te
genwoordig zijn het er bijna 800).
Aan deze bloeiperiode kwam een
einde en in de tijd van verval, toen
het bevolkingscijfer snel daalde, bleek
het kerkgebouw te groot. Men kon de
onderhoudskosten niet meer opbren
gen en uiteindelijk werd besloten tot
afbraak over te gaan.
QP EEN HOEK, waar deze kerk ge
staan heeft werd in 1822 besloten
een kleinere kerk te bouwen, waarbij
voor het interieur voor een groot deel
gebruik werd gemaakt van materialen
uit de oude kerk.
Op 27 Juni 1822 werden door de ge
broeders Willem en Adrianus Wild
schut zoons uit een vermaard Jisper
geslacht de eerste stenen voor deze
kerkbouw gelegd. Architect, of liever
gezegd bouwmeester, was Arend Laten-
Een kijkje in het kerkgebouw der
Ned. Herv. Gemeente. Op de voor-
0rond hangt een model van een
stein en de bouw werd uitgevoerd door
Klaas Jacobsz de Vries en Jan van der
Meer Jansz. uit Zaandijk.
Ruim 130 jaar staat het tegenwoor
dige kerkgebouw er dus en de tand
des tijds begint er danig aan te kna
gen. De muren zijn gescheurd, kortom
allerlei gebreken dienen zich aan. De
eerste restauratie, welke onder leiding
van architect Messer uit Amsterdam
zal worden uitgevoerd, behelst de mu
ren te restaureren en van een vocht-
De klok uit de toren der Jisper
kerk, gesloopt in 1822, droeg het
volgende opschrift:
Ic hiet Salvator, te
versier die hochteit
ic bescrei die dode ende
roep die levende
tot Ghodes dienste
steven buten dice fecit
MCCCCLXXI
De klok werd in 1822 door een
nieuwe vervangen.
doende goodwill in de Zaanstreek
heeft, om voor dit keer een beroep te
kunnen doen op de overige Zaange-
meenten.
Aan de verschillende kerkelijke ge
meenten zal daarom het verzoek wor
den gericht toe te staan dat éénmaal
tijdens een dienst een collecte mag
worden gehouden ten bate van de re
stauratie der Jisper kerk.
We geloven niet dat deze vraag zal
worden afgewezen.
Ds Baudet uit Benningbroek, die per
1 Mei naar Jisp komt, zal dan het ge
noegen kunnen smaken dat het kerk
gebouw zo spoedig mogelijk, misschien
nog dit jaar, in oude glorie kan wor
den hersteld.
Een bijzonder idyllisch plekje in
het landelijke Jisp. Het 17de eeuwse
raadhuis, een historisch gebouw
va?i architectonische schoonheid,
geflankeerd door de Ned. Herv.
kerk, welke dringend restauratie
behoeft.
ALKMAAR. 10 Maart. Witlof 48—
68; rode kool 79,50; savoye kool 7
16.50; groene kool 1230; spruitkool 16
58; boerenkool 9—36; andijvie 1,08—1,12;
rode bieten 47; winterpeen 57; was-
peen 11—34; uien 2—7,50; prei 8—28;
selderie 2128; knolselderie 11,50; appels;
Goudreinetten A 50 en K 35—38, Jona
than K 22—25.
LANGEDIJKER GROENTENCENTRALE,
11 Maart. 32.000 kg uien 3,40—6,80 en
grove 4—6,40; 8600 kg peen C 5—8 en D
5—8; 5000 kg bieten A 5—5,60; 900 kg
witlof I 62—67 en II 51—59; 90.000 kg
rode kool 710.80; 4600 kg groene kool
11,80—22.50; 91.000 kg gele kool 6,50—
16,90; 78.000 kg witte kool 6—10,50.
Doorgedraaid: 40.000 kg witte kool en
50.000 kg rode kool.
NOORDERMARKTBOND, ll Maart.
200.000 kg rode kool 7—10,50: 70.000 kg
groene kool 6,50—16,40; 110000 kg witte
kool 69; 32.000 kg uien 5,507,40, grove
4,505,40, drielingen 1013 en nep 11;
1500 kg peen B 5—5,20 en BC 5—5,40;
1200 kg bieten A 5,50; 300 kg witlof I
68, II 63, III 57 en afw. 41—47. Door
gedraaid; 140.000 kg rode kool, 50.000 kg
witte kool en 32.000 kg gele kool.
NOORDSCHARWOUDE, 11 Maart.
165.000 kg rode kool 711,10; 7500 kg
groene kool 616.10; 66.700 kg Deense
witte kool 67,90; 1500 kg bieten A 5;
4600 kg uien: grove 5,20—6,20, drielingen
6.707 en nep 9; 400 kg peen B 7.
Doorgedraaid: 135.000 kg rode kool.
In Lahore is een aanslag gepleegd op
Mirza Basjiroedin Mahmoed, de leider
van de Ahmadija-secte, een groep, welke
door een deel van de Pakistaanse bevol
king niet als Mohammedaans wordt er
kend. Mahmoed werd ernstig gewond.
Verleden jaar zijn bij tegen de secte
gerichte onlusten honderden doden ge
vallen.
Zowel in Alkmaar als in Den
Helder hebben de heer en me
vrouw N eidhófer-Harting een
wijde kennissenkring. Tot 1940
waren het Nieuwediepers in hart
en nieren, maar toen de hete
adem van de oorlog over het
Juttersnest was gegaan vonden
Het eerste volleybalteam van HCSC, dat al kampioen is, heeft van de
week tegen Adelborsten 2 zijn eerste nederlaag geleden. Het was een
spannende wedstrijd. De eerste set ging gelijk op tot 88, waarna
HCSC uitliep tot 158. Met deze cijfers wonnen de jonkers de tweede
set. In de beslissende set begonnen de HCSC'ers goed (82), maar toen
„zakten" zij zienderogen „af". Adelborsten 2 wist deze set verdiend met
1513 te winnen. Wij menen, dat HCSC de tegenpartij wat beeft
onderschat.
werende laag te voorzien. Voorts zul
len de zerken ongeveer 25 cm. omhoog
gebracht worden en wordt in een hoek
van het gebouw, onder het orgel een
consistoriekamer gemaakt.
De laatste jaren beschikt het kerk
gebouw zelfs, niet meer over een con
sistoriekamer.
£)AT DE KERK deze restauratie waard
is wordt wel het best gedemon
streerd door het historische interieur
van het gebouw. Zo is er nog een
fraaie eiken preekstoel uit de 17e
eeuw; een doophek uit het jaar 1667;
oude doopbanken en een prachtig ge
sneden eiken voorzangerslessenaar;
koperen luchters en een buitengewoon
mooie koperen kroon. Op de kansel
ligt een bijbel uit het jaar 1637.
7 O ALS BURGEMEESTER J. H. Bergh
ons vertelde ligt het in de bedoeling
van de restauratiecommissie om bin
nenkort een collecte in Jisp te houden.
Er moet echter een bedrag van ruim
zes mille bijeenkomen, zodat men er
hiermede nog lang niet is.
Jisp, als kleinste Zaangemeente, re-
IrArvb nn flat. TTifn VOl-
u 'i
Oorspronkelijk was de verwachting
voor 1953 aldus het jaarverslag der
Texelse WV bijzonder goed.
De stormramp echter, welke ook
Texel trof deed het ergste vrezen. Be
richten in binnenlandse en buitenland
se bladen waren zeer ontmoedigend
voor de Texelaars.
Directeur Oskamp hield toen enkele
causerieën voor de informatrices van de
ANW en het blad „Voor Vrienden van
Texel" verscheen in een oplage van
tienduizend stuks en werd uitgezonden
over Nederland, België en de buiten
landse kantoren van de ANW. Zo
poogde de VW Texel de aan het toe
risme aangebrachte schade weer te
herstellen. En dank zij deze activiteit
trad begin Maart een kentering op en
was in April het aantal aanvragen
weer normaal.
Zelfs de stijging van dit aantal die de
laatste jaren was ingezet, vertoonde
zich ook nu. De cijfers van de Econo
misch Technologische Dienst wijzen
deze groei ook uit. Het voorseizoen
was in 1953 nl. 6.4 procent beter
dan in '52, de zomer 5 pet. en het na
jaar 17 pet. Zeer gezonde cijfers dus.
Hoe hoog de financiële uitkomst hier
van was, is niet vast te stellen, wel is
becijferd, dat het toerisme momenteel
zeker elk jaar 2% millioen op het eiland
brengt.
De exploitatierekening van het blad
Voor Vrienden van Texel sluit met
een batig saldo. Zelfs kon een gedeelte
van de redactiekosten hieruit betaald
worden. De stroom buitenlanders was
in 1952 zo groot geweest, dat er geen
propagandareizen zijn gemaakt.
Samen met de Waddeneilanden werd
een tweetalige folder uitgegeven in een
oplage van 25000 stuks. Ook was er
weer een gemeenschappelijke adver
tentiecampagne met de Waddeneilan
den.
De samenwerking met de toneelver
enigingen op Texel bleef prima. Voor
De van Urk afkomstige wed. M.Post
is te Den Helder op 85-jarige leeftijd
vrij plotseling overleden. De overle-
dëne was op Urk en ver daarbuiten in
vele kringen een zeer geziene persoon
lijkheid. De begrafenis vond te Urk
plaats op de algemene begraafplaats te
Urk, nadat de plaatselijke Geref. pre
dikant ds H. R. Groenevelt een lijk
dienst hield naar aanleiding van Psalm
130. Ongeveer 40 personen uit Den
Helder waren per extra bus naar Urk
gekomen om de overledene de laatste
eer te bewijzen. De begrafenis ken
merkte zich door overweldigende be
langstelling.
het eerst verschenen op het eiland ge
zelschappen voor eigen risico (de
AVRO en het Ned. Theaterbureau). De
ervaringen waren niet erg best. De
programma's die geannonceerd werden,
werden niet gebracht.
Na het „strohoedentijdperk" beleef
den wij dit jaar het „spijkerbroeken
tijdperk". Het verslag merkt op dat
vooroorlogse verhoudingen zijn terug
gekeerd. Het luid en laat door stille
nachten „huis"waarts trekken is voor
bij. Het aantal kampeerders neemt van
jaar tot jaar toe. Wij slaan deze ont
wikkeling met vertrouwen gade.
De financiële positie der vereniging
is gezond te noemen. In 1952 is voor
een bedrag van f 2300 extra afgeschre
ven, waardoor het kapitaal tot ruim
f 5000 terugliep. Dit jaar werd eenzelf
de bedrag afgeschreven en toch steeg
het kapitaal tot f 5500. Ook hierin is
een steeds stijgende lijn te constateren.
De meeste posten staan nu voor f 1 op
de balans.
Het aantal bij de VVV ingeschreven
bedden bedraagt in:
1947: 1069 293 37 187 22 10
1952: 1538 498 283 270 47 33
1953: 1479 592 275 275 51 43
Resp. te De Koog, Den Burg, De
Cocksdorp, Den Hoorn, Oosterend,
Oudeschild.
totaal 1947: 1618
1952: 2673
1953: 2715
Dit zijn natuurlijk niet alle bedden
die door vreemdelingen beslapen wor
den, slechts die, welke bij de VVV
zijn ingeschreven.
Personenbezoek
Aan de hand van cijfers verstrekt
door de NV TESO komt de VVV
Texel tot de volgende aantallen per
sonen, die het eiland bezochten.
'47 '52 '53
April 15665 22820 19764
Mei 24670 25949 27091
Juni 30816 36657 33390
Juli 38037 60611 62743
Agustus 77164 73009 72319
September 31506 19557 23764
Totaal 217858 238603 239071
Als men globaal geschat het aantel
reizende Texelaars er af trekt en re
kening houdt met het feit dat elke
tourist twee reizen maakt, komt het
verslag tot een aantal touristen op
het eiland in 1953 van 82.085.
Volgens he rapport van de Cono-
misch Technologische Dienst zijn er
in 1953 liefst 20.000 overnachtingen
meer geboekt dan in '52. Een zeer
aanzienlijke stijging dus.
Rij wielen vervoer
April Mei Juni Juli Aug. Sept.
1947: 2053 5339 7251 11787 18610 6905
totaal: 51945
1953: 3238 5999 11140 23811 28681 3831
totaal: 75700
Auto-vervoer
1947: 1278 632 1380 1645 2653 874
1952: 1636 2364 2759 3493 3864 2311
1953: 1968 2773 2799 4012 4323 2325
Resp. totaal: 8462; 16427; 18200.
Gemeentelijke Dienst 1 heeft Adel
borsten ,1 goed partij gegeven. Hoewel
het team in technisch opzicht wel het
één en ander te kort schoot, bereikte
het toch drie sets. Het werd een eer
volle 156, 158, 159 nederlaag.
In de tweede klasse won Zeemacht
2 van HKV en versloeg Pro Patria het
team van de RGD in twee sets. In de
derde klasse liep HMC twee verlies-
punten op. De ploeg was niet volle
dig, toen de strijd moest worden aan
gebonden met WSOV 3.
De uitslagen waren: eerste klasse:
Adelborsten 2-fHCSC 1 8—15, 15—8,
1513; Gemeentelijke Dienst 1Adel
borsten 1 615, 158, 915; tweede
klasse: HKVZeefnacht 2 1115,
4—15; Pro Patria—RGD 15—7, 15—2.
In de Sportschool op de Rijkswerf
spelen de dames vanavond: zeven uur:
HMC 2—HMC 1. half acht: HKV 1—
HAV 1; acht uur; Pro Patria—HCSC;
half negen: centrale training.
Nadat Zaterdagavond en Zondag
middag een Amerikaanse rolprent is
vertoond van het gebruikelijke mid
delmatige genre, draait er vanaf Zon
dagavond een reeds alom in de lande
bekende Zwitserse film: Heidi. Heidi,
het meisje, dat door haar grootvader
zij is wees op een Zwitserse
bergweide wordt grootgebracht. De
grootvader is voor zijn medemensen
een verbitterd man en wil er niets
van weten als een tante Heidi mee
wil nemen naar de stad, als speelka
meraadje voor een verlamd klein
meisje van goeden huize.
De kennismaking met de „grote we
reld" is diep teleurstellend voor het
dorpsmeisje.
Het is een film geworden die U niet
moet missen. Het onopgesmukte ver
haal spreekt van hart tot hart. Het
blijft zonder enige valse pathos ge
voelig tot het einde. De prachtige
achtergrond van de Zwitserse bergen
vormt een extra attractie.
De jaarlijkse massakamp als sluit
stuk van de Eiland-competitie 5354
is een spannende strijd geworden
waarbij prachtige partijen voorkwa
men.
S. van HeerwaardenJ,b. Visman
11, S. RosP. de Bloors 92, C. van
HeerwaardenJ. Trap 20, J. Vinke
A. Dootjes 11, P. W. KooiA. Bak
ker 0—2, N. de GraafG. ten Brug
02, G. DrosJ. Voort 20, C. v. d.
WerfR. Buis 11, W. A. van Zeylen
H. Dorp 20, J. P. StamC. Tim
mer 02, A. VinkeJ. van Strien
20, J. HooybergK. Burger 02, W.
J. BoonW. de Bloois 02, H. Gomes
H. Mulder 1—1, A. v. d. Slikke—A.
Boon 02. C. P. BurgerW. v. d. Werf
11, J. KikkertJac. Mechielsen 11,
D. v. d. WerfJb. Breman 20, Joh.
van HeerwaardenW. Stolk 20, Jb.
Koorn—R. Eelman 2—0, J. A. van
EnstA. P. Voorthuizen 20, Siem v.
Heerwaarden—P. S. Kuiper 2—0, Jn.
Barhorst—J. G. Vlaming 1—1, A. de
VriesM. Voorthuizen 2—0, W. Sam-
beekS. Trap 02, Joh. BarhorstJb.
Eelman Gz. 20, A. van EnstJ. van
Loo 20, Jb. KoornJb. Plaatsman
11. A. de VriesR. Hooyberg 0—2,
Joh. Barhorst—C. C. Barhorst 0—2, S.
van Heerwaarden—J. Voorthuizen 2-0.
Eindstand 34—28.
zij het raadzamer de oude stad
vaarwel te zeggen en naar het
veiliger Alkmaar te verhuizen.
Zij kwamen in de Kerkstraat,
midden in het centrum en daar
zullen ze 17 Maart hun gouden
huwelijksfeest vieren. De heer
Neidhöfer (71 jaarheeft een.
avontuurlijk leven achter de rug.
Hij was stoker eerste klas bij de
Marine en voer vele malen met
Harer Majesteits oorlogsbodems
het zeegat uit, naar Noorwegen,
naar Engeland en bok naar In-
di'è, waar hij de laagste maal, het
was in 1912, 31/' jaar bleef. In
die tijd nam de heer Neidhöfer
deel aan enkele expedities naar
Zuid-Celebes. Hij deed dienst
op verschillende pantserschepen
en torpedojagers en al die namen
zitten hem nog vers in het ge
heugen. De Hertog Hendrik, de
Gelderland, F rièsland, Heems
kerk, de Jaikhals, het zijn de
namen van schepen, waarop de
bruidegom zijn beste jaren heeft
gesleten en waaraan hij nog al
tijd met een zekere weemoed
terugdenkt. Terivijl hij buiten
gaats was bemoeide zijn jonge
vrouw in Den Helder zich met
de drie kinderen, een zoon en
twee dochters, van wie er een
helaas enkele jaren geleden in
Indonesië is gestorvenDe an
dere dochter trouwde eveneens
met een marineman. Hij was
adjudant-machinist en maakte
o.a. de slag op de Java-zee mee.
Nu is hij waar blijft de tijd
evenals zijn schoonvader al
gepensionneerd. De enige zoon
van het gouden echtpaar is na
tuurlijk ook bij de marine. Als
korporaal-schoenmaker. Zij zul
len op 17 Maart zeker aanivezig
zijn in het straatje aan de voet
van de Grote kerk in Alkmaar.
De heer Neidhöfer, die in 1925
werd gepensionneerd en er enige
jaren als autowachter op hel
W aagplein wat bijverdiende
heeft dit baantje om gezond
heidsredenen weer vaarwel moe
ten zeggen. Hij doet het nu
kalmpjes aan.
Opa Kip uit Dreischor hoopt
Ik Maart a.s. zijn 103de levens
jaar te vieren. Tijdens de wa
tersnood ivas hij de oudste
evacué uit het rampgebied.
